Metoda projektu, moduł III

1. Metoda projektu

2. Cel szkolenia
Cel ogólny:
• Zapoznanie uczestników szkolenia z metodą projektu
badawczego.
• Wsparcie nauczycieli na etapie przygotowania do wdrożenia
metody projektu do pracy z dziećmi.

3. Charakterystyczne dla współczesnej edukacji jest to że, obok
wykorzystywania metod tradycyjnych, wprowadza się innowacje
i nowoczesne rozwiązania takie, które będą rozwijać
wszechstronnie wszystkie kompetencje kluczowe.
Taką metodą, która spełnia te warunki jest metoda projektu
badawczego.

4. Trochę historii
 Metoda projektu pochodzi ze Stanów Zjednoczonych, gdzie
zaczęto ją stosować na początku XX wieku. Za jej twórcę uważa się
Williama H. Kilpatricka.
Uważał on, że metoda ta nie jest w istocie jedną z wielu metod
kształcenia, lecz jest naczelną zasadą dydaktyczną.
Założenia:
- dzieci powinni samodzielnie zdobywać wiadomości i sprawdzać
umiejętności w konkretnych sytuacjach życiowych,
- dzieci nie powinno się zmuszać do podejmowania niechcianych
przez nich działań, bo jako niechciane – nie przyniosą trwałego
i zadowalającego efektu.

5. Ćwiczenie 1
Myślenie projektowe w praktyce
• Czy
▢ Lubisz notować to, co musisz zrobić (na żółtych kartkach) , tworzyć listy zadań?
▢ We wszystkim, co robisz musisz wiedzieć PO CO?
▢ Lubisz jak się coś dzieje, jak trzeba coś robić, organizować, wymyślać, załatwiać…?
▢ Lubisz zmiany, przemeblowania, podróże, ruch, ulepszanie…?
▢ Lubisz doprowadzać rzeczy do końca?
▢ Lubisz nawiązywać nowe kontakty i poznawać ludzi?
▢ Musisz przemyśleć wszystkie za i przeciw zanim zaczniesz działać?
▢ Lubisz widzieć całość zadania, bo wiesz, co trzeba wtedy robić, co od czego zależy, co z czego wynika…..?
▢ Odróżniasz przyczyny od skutków?
▢ Potrafisz na gorąco reagować na powstające problemy i pasjonuje cię szukanie alternatywnych rozwiązań?
▢ Lubisz pracę w grupie?
▢ Interesujesz się dlaczego coś się nie udało?
▢ Lubisz rozkładać przedmioty na ich części składowe?
▢ Masz w głowie wiele pytań, które zadajesz lub boisz się zadawać?
▢ Rozpoznajesz w ludziach ich naturalne talenty do robienia czegoś?

6. Jeśli przynajmniej 3 odpowiedzi były na TAK,
to znaczy, że wiecie Państwo w praktyce co
oznacza „myślenie projektowe”.

7. Definicja
• Metoda projektu – to wspieranie dziecięcej ciekawości
poznawczej ukierunkowanej na szukanie odpowiedzi na
stawiane przez dzieci pytania i realizację celów
dydaktycznych.
• Projekt to metoda polegająca na tym, że dzieci,
w oparciu o przyjęte wcześniej założenia, mają szansę
samodzielnego zaplanowania, stworzenia i prezentacji
większego przedsięwzięcia.

8. Projekt, to metoda w której:
- dziecko, lub grupa prowadzą badania na jakiś temat,
który jest dla nich ważny i odnosi się do ich życiowych
doświadczeń,
- aktywność badawcza może trwać dłuższy czas,
- dzieci planują działania samodzielnie lub w grupach,
- dzieci wybierają miejsca zajęć terenowych,
- dzieci wybierają materiały źródłowe.

10. „Dobry projekt to taki, który pogłębia
proces nauki,
jest powiązany z programem wychowania
przedszkolnego, a zarazem odpowiada
zainteresowaniom dzieci i wiąże sensowną
działalność praktyczną z pracą umysłową.”

11. Dzięki metodzie projektów dzieci rozwijają:
• twórcze myślenie,
• umiejętność swobodnego wypowiadania sie na podstawie ilustracji bądź
bezpośrednio opisując przedmioty,
• umiejętność planowania oraz przydzielania zadań poszczególnym osobom
w grupie przed wykonaniem pracy,
• umiejętność uważnego słuchania tekstów i wypowiadania sie na ich temat,
• umiejętność wyrażania własnych opinii na dany temat,
• umiejętność współpracy i współdziałania w zespole,
• umiejętność korzystania z różnych źródeł informacji: małe dzieci korzystają z
pomocy rodziców, dziadków bądź też innych znanych im osób,
• sprawności manualne,
• umiejętność oceniania pracy kolegów i swojej.

12. ZALETY METODY PROJEKTU:
•
społeczne:
- rozwiązywanie problemów
- negocjacje
- ustalanie strategii działania
- przewidywanie życzeń i odczuć innych osób.
rozwój intelektualny:
- uczy się: myślenia krytycznego; stawiania hipotez; przewidywania i
weryfikowania przewidywań; dociekliwości; wytrwałości w dążeniu do
rozwiązywaniu problemu
- pogłębianie wiedzy: swoboda inicjowania i rozwijania własnych
zainteresowań poprzez samodzielny dobór działań

13. ZALETY METODY PROJEKTU:
• rozwój samodzielności:
- sam określa swoje cele
- sam kieruje swoją aktywnością
- sam bierze odpowiedzialność za własną pracę
- sam sobą kieruje
- sam ocenia swoje osiągnięcia
- sam dobiera działania
- sam wybiera materiały do pracy
inne zalety:
- różnorodność działań
- udział wszystkich dzieci
- samodzielność
- wzrasta poczucie własne wartości (mam sukces)
- rozwijanie kreatywności
- włączenie rodziców w realizację projektu: zbierają materiały, książki,

14. Etapy projektu w przedszkolu:
Etap I - diagnoza/rozpoczęcie projektu
• wybór tematu
• zajęcia wprowadzające
• stworzenie tematycznej siatki pojęć dotyczącej obecnego stanu wiedzy dzieci.
Etap II - badania/realizacja projektu
• Ponowna analiza wstępnej siatki przygotowawczej oraz siatki pytań stworzonej przez dzieci.
• Przygotowanie zajęć terenowych i wizyt ekspertów.
• Aktywność badawcza.
• Przedstawienie zdobytej wiedzy
Etap III - Podsumowanie/zakończenie projektu
• Dyskusja podsumowująca przygotowanie wydarzenia kulminacyjnego.
•Organizacja i zakończenie wydarzenia kulminacyjnego lub zajęć kulminacyjnych.
Rys. 8. Etapy realizacji projektu badawczego w przedszkolu.

15. Każdy projekt składa się z trzech etapów:
• Etap I - to wybór tematu - temat inicjowany jest przez dzieci lub
nauczyciela (tematy można czerpać z opowieści dzieci, z wycieczki,
fascynacji dziecięcych) - dokonywana jest analiza stanu wiedzy
dzieci na wybrany temat. Gdy już wybraliśmy z dziećmi temat,
tworzymy siatkę pojęciową, czyli stawiamy problemy, które są
zapisywane na dużym arkuszu papieru. Następnie dzieci formułują
pytania i weryfikują hipotezy.
• Proponowany temat – projekt nie musi być realizowany przez całą
grupę, może w nim uczestniczyć mała grupka, gdyż dobieramy go
pod daną grupę.

16. Kryteria wyboru tematu.
1. Nie może być zbyt atrakcyjny, oparty powinien być na konkretach, bezpośrednich
doświadczeniach.
2. Powodzenie może mieć projekt oparty w sposób naturalny na wcześniejszych
doświadczeniach.
3. Lepszy jest taki temat, do którego „miejsca” możemy więcej razy dotrzeć, zbadać
je, niż tylko oglądać ciekawe zdjęcia, filmy.
4. Projekt ma większe szanse wtedy, gdy dzieci mają szansę „dotknąć, obejrzeć”
pewne rzeczy, zbadać je (za pozwoleniem pracowników).
5. Projekty mają większą szansę dostarczyć dzieciom solidnej wiedzy i umiejętności,
jeśli związane są z tematami dla nich bliskimi, istotnymi uwarunkowaniami
kulturowymi występującymi w środowisku.
6. Projekty, które są związane z treściami programowo – dydaktycznymi,
metodycznymi mają większe poparcie u rodziców i dyrektora.

17. Etap I - diagnoza/rozpoczęcie projektu
• Gdy jest wybrany temat nauczyciel przygotowuje dla siebie
siatkę pojęć z uwzględnieniem treści programowych.
• W czasie I etapu przygotowujemy także salę do projektu.
Musimy znaleźć miejsce do przyczepienia list, planszy,
obrazków oraz miejsca do zabawy. Gromadzimy też różnego
rodzaju materiały do realizacji projektu.

18. PRZYKŁADOWA SIATKA

19. Siatka do projektu - ,, Jabłko”

20. Dokumentowanie realizowanych w ramach projektu zadań może mieć
charakter tabelaryczny
Tabela. Planowanie pracy metodą projektów
Nazwa projektu Odniesienie
do treści
programowych
Szczegółowe
cele
Czynności
podejmowane
przez dzieci w
związku z
podejmowanym
tematem
Formy
organizacyjne
(praca
indywidualna
zespołowa,
grupowa
Potrzebne
materiały/sprzęt
Uzyskane
wyniki
Ewaluacja
projektu/
refleksje
nauczyciela i
innych osób

21. Rola nauczyciela na pierwszym etapie:
1. Rozpoznanie zainteresowań dzieci.
2. Słuchanie argumentacji dzieci.
3. Określenie, jakie są wcześniejsze doświadczenia dzieci
łączące się z tematem.
4. Określenie stanu wiedzy dzieci.
5. Zdiagnozowanie ewentualnych deficytów u dzieci.
6. Pomoc w zdobyciu wspólnych doświadczeń dotyczących projektu.
7. Włączenie w treści projektu zagadnień realizujących
podstawę programową.
8. Poinformowanie i wprowadzenie rodziców w realizację projektu.

22. Etap II – badania/realizacja projektu
• Na drugim etapie następuje ponowna weryfikacja sporządzonych siatek
tematycznych, mająca na celu powiązania wiedzy z umiejętnościami. Na
podstawie tak sporządzonego schematu zostają zaplanowane zajęcia
terenowe, wizyty ekspertów, gości.
• Dzieci bardzo często angażują w swoje badania dorosłych. Ich rodzice oraz
znajomi i przyjaciele przynoszą wyszukane rekwizyty, książki, modele, zdjęcia,
itp. W dany projekt są bardzo zaangażowani nie tylko dzieci i nauczyciel, ale i
rodzice oraz znajomi, sąsiedzi, starsze rodzeństwo, dziadkowie…
• Kiedy już dzieci zdobyły wiadomości dotyczące realizowanego projektu
wspólnie z nauczycielem formułują pytania do eksperta. Może nim być każdy
kto bardzo dobrze zna dany temat, np.: policjant, zegarmistrz, piekarz,
mechanik samochodowy, aktor, lekarz czy nauczyciel biologii, chemii,
geografii.

23. Etap II – badania/realizacja projektu
• Rozpoczyna się czas aktywności badacza, czyli samodzielnego pozyskiwania
wiedzy i umiejętności. W zdobywaniu tych doświadczeń ma pomóc
wcześniej sformułowana siatka tematyczna, zawierająca pytania w obrębie
realizowanej tematyki projektu.
• Każda działalność małych badaczy kończy się przedstawieniem zdobytej
wiedzy za pomocą opisów, rysunków, działań konstrukcyjnych, zabaw,
inscenizacji itp.
• Następuje powrót do siatki, określenie, na ile udało się znaleźć odpowiedzi
na zawarte w niej pytania i kontynuacja dalszych zadań. W czasie takiej
pracy siatka na bieżąco może być weryfikowana przez dzieci, uzupełniania
o nowe obszary zainteresowań.

24. Rola nauczyciela na drugim etapie:
polega na dostarczeniu dzieciom doświadczeń z pierwszej ręki,
uważnej obserwacji ich aktywności oraz zainteresowania ich
projektem. Ważne, by wykazywał on gotowość przystosowania
się do różnych potrzeb edukacyjnych i zainteresowań dzieci –
jako całej grupy, niewielkich grup i każdego dziecka z osobna.

25. Etap III - Podsumowanie/zakończenie projektu
• Po zdobyciu wiedzy i umiejętności w obrębie wybranego
tematu projektu, następuje podsumowanie oraz prezentacja
wyników. Dzieci podejmują decyzję z kim chciałyby sie podzielić
zdobytymi informacjami i uzyskanymi wynikami. Są to
najczęściej rodzice, dziadkowie, starsi koledzy. Sposób
prezentacji jest również wybierany przez dzieci. Może to być
przedstawienie teatralne, przygotowanie plakatów, albumów,
teczek, kroniki projektu oraz omówienie tematu.

26. Etap III - Podsumowanie/zakończenie projektu
• Dyskusja podsumowująca przygotowanie wydarzenia kulminacyjnego.
• Zakończenie projektu ma charakter podsumowania zdobytej wiedzy i
nowych umiejętności. Następuje zaplanowanie wydarzenia
kulminacyjnego, mającego być ostatecznym podsumowaniem projektu,
weryfikacją stawianych przez dzieci hipotez i oceną realizacji celów.
Wspólne przedsięwzięcie, jakim jest przygotowanie prezentacji owych
osiągnięć, ma również umożliwić dzieciom wzajemną wymianę
doświadczeń. Po wydarzeniu kulminacyjnym, które może być
przedstawione w formie np. wystawy, książki, przedstawienia, następuje
jeszcze końcowa analiza przeprowadzonego projektu.

27. Organizacja i zakończenie wydarzenia
kulminacyjnego lub zajęć kulminacyjnych.
• W tym celu można przygotować np.:
• album ilustrowany zdjęciami, szkicami, rysunkami dzieci;
• plakat, kolaż, inną formę plastyczną;
• książkę, broszurę, ulotkę, gazetkę;
• prezentację multimedialną, stronę internetową;
• makietę;
• film, nagranie dźwiękowe;
• wystawę przedszkolną, festiwal;
• przedstawienie teatralne, inscenizację;
• uroczystość;
• edukacyjną grę planszową, także wielkoformatową lub edukacyjną grę plenerową itp.

28. Analiza projektu i ocena realizacji celów:
• sporządzenie nowej siatki, zatytułowanej „Co teraz wiemy”;
• wykorzystanie siatki przygotowanej na początku projektu
i zaznaczenie na niej tego, czego dzieci się nauczyły.

29. Rola nauczyciela na trzecim etapie:
• polega przede wszystkim na określeniu momentu
kulminacyjnego, który byłby najbardziej odpowiedni w
projekcie, oraz rodzaju twórczej aktywności, który byłby
najlepszy dla dzieci i umożliwiał im nadanie własnego
charakteru zdobytej wiedzy.

30. Rola nauczyciela na trzecim etapie:
1. Analizuje, jaki rodzaj twórczej aktywności będzie najlepszy dla dzieci, by mogły nadać własny charakter
zdobytej wiedzy,
2. Zwraca uwagę dzieci na różne sposoby przedstawienia wydarzenia kulminacyjnego,
3. Zachęca do dyskusji, wymiany argumentów,
4. Wskazuje na znaczenie pracy wszystkich dzieci w grupie,
5. Analizuje mocne i słabe strony pracy nad projektem,
6. Wskazuje na efektywne sposoby zdobywania wiedzy wypracowane przez dzieci podczas realizacji
projektu,
7. Dokonuje wyboru ostatecznego zakresu materiału, który musi zostać utrwalony przez wszystkie dzieci,
8. Przedstawia, jaką wiedzę i umiejętności zgodne z podstawą programową dzieci zrealizowały,
9. Uświadamia dzieciom, że inni ludzie (rodzice, rówieśnicy, osoby biorące udział w wydarzeniu
kulminacyjnym) są zainteresowani ich pracą,
10. Prezentuje rodzicom, nad czym pracowały ich dzieci, przez co zachęca ich do większego udziału w
przyszłości,
11. Stwarza możliwość wzajemnego poznania swoich osiągnięć,
12. Buduje poczucie sukcesu u dzieci.

31. Współpraca z rodzicami
• Metoda projektów odgrywa znaczącą rolę w uwzględnianiu
indywidualnych potrzeb, zainteresowań i uzdolnień dzieci.
Również może się okazać pomocną w nawiązaniu współpracy
z rodzicami. Rodzice podczas realizacji projektu mogą być
pomocni w organizacji zajęć w terenie, zdobywaniu materiałów
i informacji, okazów badawczych oraz w prezentacji końcowej.
Niektórzy rodzice mogą być przydatni jako eksperci. Wymiana
poglądów, informacji może być bardzo ciekawym
doświadczeniem i wpłynąć na zacieśnienie kontaktów między
nauczycielem, rodzicami i dziećmi.

32. Zakończenie projektu
• Realizacja wszystkich etapów projektu może trwać od kilku dni
do paru tygodni.
• Projekty mogą być bardziej lub mniej rozbudowane w
zależności od doświadczenia naszego i wychowanków.
• Gdy widzimy, że zabawa robi się coraz mniej atrakcyjna
wspólnie z dziećmi zastanawiamy się i decydujemy kiedy
kończymy projekt.

33. Podsumowanie
• W metodzie projektu proces uczenia się odbywa się poprzez
działanie. Działalność praktyczną wiąże się z aktywnością
poznawczą, w której dominuje odkrywanie.
• Nauczyciel
• odgrywa tu rolę wspierającą
• wyzwala inicjatywę
• podsuwa pomysły i rozwiązania
• dyskretnie prowadzi

34. Dziecko- badacz:myśli
poszukuje
stawia pytania
eksperymentuje
działa
dokonuje wyborów
staje się samodzielne,
staje się współodpowiedzialne,
rozwiązuje problemy,
współdziała i współpracuje z innymi,
rozwija swoją fantazję, kreatywność,
ocenia wykonane zadanie

35. Przykładowe projekty
• https://www.youtube.com/watch?v=NLmnuO1g9qM- projekt
Jajko
• https://www.youtube.com/watch?v=8_bGJR8cA4M- projekt
Kosmos

36. Metoda projektu
Bibliografia:
•Bilewicz- Kuźnia B., Parczewska T. (2010), Entliczek pentliczek.
Metoda projektów w edukacji małego dziecka. Propozycje
metodyczne do programu wychowania przedszkolnego
„Ku dziecku”. Wyd. Nowa Era, Warszawa;
• Helman J.H., Katz L.G (2003), Mali badacze- metoda projektu. Wyd.
CODN, Warszawa;
•Szymański M.S. (2000), O metodzie projektów. Wyd. akademickie
„Żak”, Warszawa;
•Gołęniak B.D. (2002), Uczenie metodą projektu, WSiP, Warszawa

37. Bibliografia
Rys.2
Por. M. Jas, Innowacje pedagogiczne – dziś, jutro i ponadczasowo. O podstawach prawnych i
praktycznych aspektach prowadzenia działalności innowacyjnej w szkołach, „Inspiracje. Pismo
Świętokrzyskiego Centrum Doskonalenia Nauczycieli w Kielcach”, nr 1–2/2016, s. 4–9 [online,
dostęp dn. 18.04. 2017].
- 8
Ustawa z dn. 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59) [online, dostęp dn.
13.04.2017].
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn. 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy
programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach
szkół (Dz.U. z 2017 r. poz. 356) [online, dostęp dn. 01.08.2017].

38. Dziękuje za uwagę!