Жазушы

1. Әл-Фараби атындағы кітапхана
Жазушы, драматург
Мұхтар Омарханұлы
Әуезовтың
туғанына 120 жыл
Кітапхана қорының топтамасы

2. Мұхтар Омарханұлы Әуезов – ауыз әдебиеті мен
классикалық әдебиеттің, батыс пен шығыс көркем
сөз мұрасының озық дәстүрін жете меңгеріп,
қазіргі дәуірдегі қазақ әдебиетінің реалистік
сапасын арттыруға, әдеби тілді байытуға ересен
зор еңбек сіңірген ХХ ғасырдың ұлы жазушысы.

3. Қазақ халқының мәдени, әдеби даму тарихында
жазушы, драмашы, публицист, зерттеуші,
аудармашы әрі аса ірі қоғам қайраткері Мұхтар
Омарханұлы Әуезов 1897 жылы 28 қыркүйекте
бұрынғы Семей уезі, Шыңғыс болысындағы
Қасқабұлақ деген жерде, қазіргі Шығыс Қазақстан
облысы Абай ауданындағы Шыңғыстау деген
жерде дүниеге келген. Мұхтардың атасы Әуез
ескіше сауаты бар, араб, парсы, ортаазиялық
түркі әдебиетімен таныс кісі болған. Ол бала
кезінде атасының үйретуімен арабша хат таниды.
Абай ауылымен қатар болған аралас-қүраластық,
ұлы ақынның шәкірттерімен және балаларымен бір
ортада өсу жас Мұхтардың рухани жағынан өсіп-
жетілуіне игі әсерін тигізді. Жас Мұхтар хат
танығаннан кейін-ақ атасының ықпалымен ауыз
әдебиетінің үлгілерін, Абай өлеңдерін жазып
алып, жаттап үйренеді. Классикалық түркі
әдебиетінің жекелеген нұсқаларымен таныстығы
да осы кезеңде басталған. Бұл жағдай алғыр
ойлы, зерек баланың сөз өнеріне деген
құмарлығын тым ерте оятады.

4. 1908 жылы Мұхтарды немере ағасы Қасымбек Семейге алып
келіп, орыс мектебіне түсіреді, осыдан кейін ол бес жыл қалалық
училищеде, төрт жыл мұғалімдік семинарияда оқып, білімін
көтереді. Осы тұста М.Әуезов орыс әдебиетінің шығармаларымен
кеңінен танысады, өзі де қаламгерлік қадамын бастайды.

5. Мұхтар Омарханұлы Әуезовтың
шығармашылығы

6. Әуезов, М. Абай: Тарихи роман. 2-кіт.
– Алматы: Қазбірмембас, 1947. – 468 б.
Абай лебі, Абай үні, Абай тынысы - заман
тынысы, халық үні. Бүгін ол үн біздің де үнге
қосылып, жаңғырып, жаңа өріс алып тұр.
Мұхтар Әуезов

7. Әуезов, М.,Соболев Л. Абай: Төрт перделі, жеті
суретті трагедия. – Алматы: Қазмемкөркемәдеббас,
1950. – 88 б.
...ғылым мен мәдениет барлық дүниенің алтын
алқасы болып отыр.
Мұхтар Әуезов

8. Әуезов, М. Сказки. – Алматы: Минпрос,
1957. – 76 c.
Кітап аяулы досы бола бастаған шақтан
былай ғана әрбір жан өзін интеллигент бола
бастадым деп санауына болады.
Мұхтар Әуезов

9. Жиренчин, А. Мұхтар Ауэзов: (Био-
библиографический очерк). – Алматы, 1958.
– 24 с.
«Я мог бы явиться человеком-справкой, у
которого между отрочеством и сегодняшним
днем лежат буквально века...»
Мухтар Ауэзов

10. Әуезов, М. Индия очерктері: (Көріністері). –
Алматы: Көркем Әдебиет, 1958. – 131 б.

11. Әуезов, М.О. Уақыт және әдебиет / Мұхтар
Омарханұлы Әуезов.- Алматы:
Қазмемкөркемәдеббас., 1962.- 428 б.
Лениндік сыйлықтың лауреаты, академик-жазушы
Мұхтар Әуезовтың «Уақыт және Әдебиет» атты
әдебиетті зерттеу жинағына қазақ совет әдебиеті
мен қазақ жазушыларының творчествосындағы
социалистік реализмнің методы мен жанры жайында
сөйлеген сөздері, мақалалары кірген. Сонымен
бірге орыс, украин, грузин және басқа туысқан
елдер әдебиеті классиктерінің де жайынан
мәліметтер берілген.

12. Ауэзов, М.О. Крутизна: повесть, рассказы, очерки:
пер. с каз. / Мухтар Омарханович Ауэзов.- М.: Сов.
писатель, 1965.- 279 с.
В повестях, рассказах и очерках писатель с присущей
ему социальной остротой и художественной
убедительностью ответил на вопрос: почему была
необходима революция и с какими трудностями
встретились народные массы в борьбе за ее победу.
Книга повестей и рассказов М. Ауэзова заинтересует
читателя самобытностью национальных характеров,
драматизмом переживаний его героев, колоритными
картинами степной природы и народного быта.

13. Әуезов М.Абай Құнанбаев. Мақалалар мен
зерттеулер. – Алматы: Наука, 1967. – 391 б.
Жинаққа Мұхтар Әуезовтің Абай творчествасын
жан-жақты және терең қамтитын ғылыми
еңбектерінің ішінен ең бастылары енгізіліп отыр.

14. Әуезов, А. Бала Мұхтар / Ахмет Әуезов.- Алматы:
Жазушы, 1967.- 51 б.
Лениндік және Мемлекеттік сыйлықтың
лауреаты, республикамыздың аса көрнекті
жазушысы Мұхтар Омарханұлы Әуезовтің
туғанына биыл 70 жыл толып отыр. Бұл
кітапша сол күнге арнап шығарылды.
Кітап авторы – жазушының ағасы Ахмет
Әуезов.

15. Әуезова, Л.М. Исторические основы эпопеи «Путь
Абая». – Алматы: Наука, 1969. – 314 б.
В работе исследуются особенности советского
исторического романа: конкретно-историческое
изображение рассматриваемой эпохи с выявлением
главных закономерностей социально-экономического
развития общества, воссоздание прошлого через связь
с современностью, соотношение исторической правды
и художественного вымысла, связи исторической
науки и художественной литературы.

16. Мұхтар Әуезов: Әңгімелері мен повестері.
– Алматы, 1972. – 135 б.
Бұл дәуірде өз тілін, әдебиетін білмеген, қадірлемеген
адам толық мәнді интеллигент емес деуге де болады.
Себебі, ол қандайлық мамандық білімі болса да,
рухани ой тәрбиесінде сыңаржақ азамат болады.
Мұхтар Әуезов

17. Әуезов, М. Өскен өркен: Роман. – Алматы:
Жалын, 1977. - 264 б.
«Өскен өркен» - Мұхтар Әуезовтың ең соңғы
романы. Өз халқының революцияға дейінгі
өткен өмірінен «Абай жолы» сынды төрт томдық
эпопея жазып, ұлы ағартушы Абай есімін әлемге
мәшһүр еткен жазушы қазақ халқының
революциядан кейінгі өміріне, советтік жаңа
заман тақырыбына арнап, құлашы кең жаңа
эпопея жазу ниетінде болды. Бұл ойын жүзеге
асыра алмай кеткен. «Өскен өркен» – жазушы
жоспарлап жүрген осы көп томдық еңбектің бір
кітабы ғана.

18. Әуезов, А. Жас Мұхтар / Ахмет Әуезов.- Алматы:
Жалын, 1977.- 96 б.
Лениндік және Мемлекеттік сыйлықтың
лауреаты, қазақ әдебиетінің классигі Мұхтар
Омарханұлы Әуезовтың туғанына биыл 80 жыл
толады. Соған орай жазушының ағасы Ахмет
Әуезовтың 1967 жылы шыққан «Бала Мұхтар»
деп аталатын жинағын, өмірінің соңғы кездерінде
жазған «Жас Мұхтар», «Ел мен Ер қамқоры»
деген жаңа естелік әңгімелерімен толықтырып,
оқырманға қайта ұсынылып отыр.

19. Әуезова, Л.М. М.О. Әуезов творчествосында
Қазақстан тарихының проблемалары. – Алматы:
Мектеп, 1977. – 272 c.
М.О.Әуезов: «Бұл болашақ Абай үшін
бостандықты аңсау дәуірі және халықтардың
ұлы жандану дәуірі болды. Абайды біздің
дәуірімізге үндес етіп көрсету өзінің өлмес
шығармаларында қандай болса, дәл солай
көрсету – оның жеке басына бет бұрған менің
творчестволық ең жауапты, ең игілікті
міндетім».

20. Әуезов, М. Көксерек: Әңгіме. – Алматы:
Жалын, 1978. – 40 б.
Адамшылықты тез жүргізу үшін көп ой керек,
ойлау үшін оқу керек.
Мұхтар Әуезов

21. Әуезов, М. Жиырма томдық
шығармалар жинағы. - Алматы:
Жазушы, 1979. – т.1. Әңгімелер.
- 456 б.
Білім бақтың жібермейтін қазығы,
білімсіз бақ әлдекімнің азығы.
Мұхтар Әуезов

22. Ауэзов, М. Лихая година: Повести и рассказы:
Пер. с каз. / Мухтар Ауэзов.- М.: Сов. писатель,
1979.- 416 с.
В сборник «Лихая година» вошли повести и
рассказы, написанные в 1921-1947 годах. В них
писатель изображает жизнь родного народа до
Великой Октябрьской революции и в годы
советской власти. В повести нарисованы картины
феодально-байского и чиновничьего произвола,
бесправия простого люда.

23. Ауэзов, М. Повести и рассказы: пер. с каз. /
Мухтар Ауэзов.- Алматы: Жалын, 1984.- 512 с.
В сборник произведений входят повести и
рассказы, написанные с 1921 по 1947 год.
В рассказах и повестях 20-х годов писатель
изображает жизнь казахского народа до Октябрьской
революции, произведения 30-40-х годов
посвящены становлению и развитию в Казахстане
новых, социалистических отношений.

24. Әуезов, М. Әңгімелер. – Алматы: Жалын,
1987. – 176 б.
Халық пен халықты, адам мен адамды
теңестіретін нәрсе – білім.
Мұхтар Әуезов

25. М. Әуезов тағлымы: Әдеби-сын мақалалар мен
зерттеулер / [Құраст. Р. Нұрғалиев].- Алматы:
Жазушы, 1987.- 431 б.
Совет әдебиетінің классигі, прозашы, драматург,
ғалым, сыншы, аудармашы М.Әуезовтің
творчествосына арналған А.Фадеев, К.Федин,
Л.Леонов, Ғ.Мүсірепов, М.Қаратаев, Ә.Нұрпейісов,
З.Қабдолов және тағы басқалардың жан-жақты
талдау, түбегейлі зерттеулері сын мақалалары
іріктеліп енгізіліп отыр.

26. Ауэзов, М.О. Красавица в трауре: Повести,
рассказы, очерки: Пер. с каз. / Мухтар Омарханович
Ауэзов.- М.: Худож. лит., 1989.- 448 с.
В книгу классика казахской литературы, лауреата
Ленинской премии Мухтара Ауэзова (1897-1961)
входят широко известные произведения, написанные
им 20-е годы: повести «Лихая година», «Выстрел
на перевале» и рассказы «Сиротская доля», «Серый
лютый», «Красавица в трауре» и другие.

27. Әуезов, М. Әдебиет туралы. О литературе. Оқу
құралы. – Алматы, Санат, 1997. – 304 бет.
Кітаптың бірінші бөліміне заманымыздың
кемеңгер жазушысы, абайтану ғылымының негізін
салушы ғалым М.Әуезовтің әдебиет туралы әр
жылдары қазақ тілінде жазған әдеби-сын және
ғылыми еңбектері топтастырылды, екінші
бөлімінде орыс тілінде жазған еңбектері
жинақталды.

28. Әуезов және архив = Ауезов и архив /
Құраст.: З. Ижанов, Ғ. Исахан,
М. Сандыбаева, Ж. Сатаева.- Алматы:
Атамұра, 1997.- 109 б.
Жинаққа қазақ әдебиетінің классигі
М.О.Әуезовтің өмірі мен шығармашылық
қызметіне байланысты қазақ және орыс
тілдеріндегі архив материалдары (1917-1981 ж.) –
мақалалар, жазысқан хаттардан, құжаттардан,
ұлы суреткер туралы пікірлерден үзінделер т.б.
топтастырылған.

29. Мұхтар Әуезов туралы
естеліктер (Құраст,.түсініктерін
жазған Ж.Ауыпбаев.- Алматы:
Жазушы, 1997. - 608 б.
(«Әуезов үйі» ғыл. мәдени
орталығы).
Ұлтымыздың рухани қуат-күшін дүниеге
танытып, «тарихи көркем ойымызды исі әлемдік
адамзаттық деңгейге көтерген» (Ш.Айматов) қазақ
елінің ұлы перзенті Мұхтар Омарханұлы Әуезов
туралы осынау бір томдық естеліктер жинағы –
даналыққа деген ел-жұртының көрсеткен тағзымы
болып табылады. Ұлы Мұхтардың бейнесі
ұлтының жүрегінде мәңгі сақталады.
Тұрсын Жұртбай
«Әуезов үйі» ғылыми-мәдени
оралығының директоры.

30. Әуезов М.Таңдамалы: қазақ және орыс тілдеріндегі
ғылыми еңбектер: монография, зерттеулер,
мақалалар, сөздер, баяндамалар, хаттар / Бас ред.
Ә.Нысанбаев. – Алматы: Қазақ энциклопедиясы,
1997. – 512 б. – қазақ, орыс тілінде.
Жинаққа қазақ әдебиетінің классигі Абай
Құнанбаевтың өмірі мен шығармашылығы
туралы, қазақ халқының ауыз әдебиеті,
халық ақыны Жамбылдың шығармашылығы,
қырғыз халқының ерлік эпосы «Манас»
жөніндегі іргелі зерттеулері, сондай-ақ
ғалымның жалпы көпшілікке таныс емес
Қазақстанда тұратын ұлт өкілдері туралы
көлемді мақаласы топтастырылған.

31. Дүниеге қазақ перзенті болып туып, адамзат
перзенті болып аттанған М.Әуезов тағдыры – талай
ақиқатқа қапысыз көз жеткізетін тағылым мектебі.
Бұл жинаққа 1997 ж. Қыркүйек айында Алматы
қаласында өткен, заманымыздың ұлы жазушысы,
академик Мұхтар Әуезовтің 100-жылдық мерейтойы
салтанатында оқылған баяндамалар мен мақалалар
енген.
М.Әуезов – XX ғасырдың ұлы жазушысы және
гуманисі. – Алматы: Ғылым, 1997. - 300 б.

32. М. Әуезов Шығармаларының елу томдық
академиялық толық жинағы. 1-т. – Алматы: Ғылым,
1997. – 472 бет.
Жазушының алғашқы туындыларының қатарына
жататын бұл еңбектерден қаламгердің ойшылдық
қарымы, шығармашылық бет алысы, қоғамдық,
ұлттық, рухани-әлеуметтік мәселелерге деген
көзқарасы анық танылады. Бұл басылым – Әуезовтің
көркемдік әлемі туралы түсінігімізді бұрынғыдан да
кеңейтіп, тереңдете түседі.

33. Летопись жизни и творчества М.О.Ауэзова. Алматы:
Ғылым, 1997. – 768 с.
Книга содержит богатый
материал архивных и
литературных источников о
творческой жизни, наследии
М.О.Ауэзова, его научной,
педагогической, общественной
деятельности.

34. М.О. Әуезовтің қолжазба мұрасы. - Алматы, Қазақ
ССР-нің «Ғылым» баспасы, 1977. – 802 б.
Бұл кітап – М.О.Әуезовтің архивінде сақталған
қолжазба мұрасына ғылыми сипаттама беру, атап
айтқанда жазушының баспасөз бетінде жарияланған
немесе жарияланбаған шығармаларын, жалпы
жазбаларын хатқа түсіру.

35. Певец народа: [к 80-летию М. Ауэзова] / АН
КазССР, Ин-т лит. и искусства им. М.О. Ауэзова;
[сост. Л. М. Ауэзова].- Алматы: Наука, 1977.- 152
с.: портр.
Материалы вошедшие в книгу, рассказывают о
творчестве М.О.Ауэзова, о его вкладе в развитие
казахской и всей советской многонациональной
литературы, раскрывают своеобразие
многогранной личности писателя. Читатель
найдет высказывания деятелей зарубежной
литературы о произведениях М.О.Ауэзова.

36. М.Әуезовтің «Абай жолы» романының жиілік сөздігі.
- Алматы: Ғылым, 1979.- 336 б.
Сөздік белгілі қазақ жазушысы Мұхтар Омарханұлы
Әуезовтің «Абай жолы» эпопеясындағы сөздердің
қолданылу жиілігін көрсетуге арналған. Жазушының
жеке еңбегіндегі сөздердің қолданылу жиілігін
бейнелейтін мұндай сөздік қазақ
лексикографиясының тарихында тұңғыш рет
жасалып отыр. Сөздік алфавитті-жиілік, жиілік және
кері алфавитті-жиілік сөздік деп аталатын үш
бөлімнен тұрады.

37. Кунаев Д. Мухтар Ауэзов и русская литература.
– Алматы: Рауан, 1992. – 98 c.
В предлагаемой работе анализируется влияние
русской классической литературы и литературы
советского периода на творчество классика
казахской литературы М.О.Ауэзова. В ней
приводятся примеры тесного творческого
содружества казахского писателя с его
современниками – видными деятелями русской
культуры, показано своеобразие этих контактов,
их роль во взаимном творческом обогащении.

38. Тайжанов, А.Т. Мировоззрение Мухтара Ауэзова
/ Алтай Тайжанович Тайжанов.- Алматы:
Ғылым, 1997.- 222 с.
Настоящая книга – первая работа, целостно
рассматривающая мировоззренческие аспекты
творческого наследия Мухтара Ауэзова. В
монографии всесторонее исследованы роль и
место М.О.Ауэзова в развитии казахстанской
общественной мысли, мировой культуры и
литературы, его взгляды на историческую роль и
значение этнических проблем, а также огромный
вклад, внесенный им в развитие духовной
культуры и просветительско-педагогической,
психологической науки.

39. Әуезов М. Әдебиет туралы. О литературе.
Оқу құралы. – Алматы: Санат, 1997. – 304 c.
Кітаптың бірінші бөліміне заманымыздың
кемеңгер жазушысы, абайтану ғылымының
негізін салушы ғалым М.Әуезовтің әдебиет
туралы әр жылдары қазақ тілінде жазған
әдеби-сын және ғылыми еңбектері
топтастырылды, екінші бөлімінде орыс тілінде
жазған еңбектері жинақталды.

40. Мұхтар Әуезов әлемі. Алматы: Жазушы, 1997.
- 250 б.
Жинаққа әр түрлі кезеңде, қилы-қилы көңіл-күй
үстінде айтылған Мұхтар Әуезов туралы пікірлер
енгізілді. Пікірлер екі бөлімге топтастырылды.
Алғашқы бөлімге шетел жазушылары мен
мәдениет қайраткерлерінің ой-толғамдарының
басы бірктірілді. Екінші бөлімге, қазақ
жазушылары мен мәдениет қайраткерлерінің,
ғалымдарының пікірлері жинақталып берілді. Оған
негізінен отыз жыл бойы әкесінің мұрасын
жинақтап, арнайы зерттеулер жүргізіп,
әуезовтануға өлшеусіз үлес қосқан Ләйлә
Мұхтарқызы Әуезованың өзі көзі тірісінде
құрастырып, жариялауға үлгере алмай кеткен
жинақтағы мақалалар енгізілді.

41. Ауэзова, Л. История Казахстана в творчестве М. Ауэзова:
(На материалах эпопеи «Путь Абая» и «Лихая година») /
Лейля Ауэзова.- Алматы: Санат, 1997.- 320 с.
В книге Л. Ауэзовой освещены проблемы
изучения и публикации литературного и
научного наследия Мухтара Ауэзова. В процессе
анализа его творчества Л. Ауэзова привлекает
большой исторический материал из личного
архива писателя, где изображение жизни и быта
казахского народа.

42. Маданова, М. Х. Путь Ауэзова в страну Бальзака.
- Алматы: Ниса, 1997.- 160 с. На рус. и фр. яз.
В книге освещена история перевода и издания
романа-эпопеи М.Ауэзова «Абай» и «Путь Абая» во
Франции, использованы новые источники, впервые
переведенные с французского языка.

43. Ахметов, З. Роман-эпопея Мухтара Ауэзова / Заки
Ахметов.- Алматы: Санат, 1997.- 286 с.- (100 жыл
М.Әуезов).
Книга посвящена роману-эпопее Мухтара Ауэзова
«Путь Абая», в ней рассматриваются идейная
проблематика, художественное мастерство писателя в
раскрытии образов героев, сюжетно-композиционное
построение произведения. Освещаются вопросы,
вытекающие из своеобразия данного произведения -
о соотношении художественной и исторической
правды, о художественной трактовке образа
исторической личности, раскрытии роли народа как
движущей силы истории, о степени участия
художественного вымысла в процессе реалистической
типизации персонажей и др.

44. Мұхтар мұрасы - Наследие Мухтара: Ғылыми
мақалалар мен зерттеулер / Құраст.: Ш.Ыбыраев,
С.Қорабаев.- Алматы: Қазақстан, 1997.- 352 б.
Жинаққа Мұхтар Әуезовтің қазақ прозасы мен
драматургиясы саласындағы шығармашылық
өнерінің алуан қырын ашып көрсететін ғылыми
еңбектер топтастырылып отыр. Сондай-ақ ұлы
жазушының әдеби сынға және әдебиет тарихын
зерттеуге қосқан орасан зор үлесі туралы, ұлттық
мәдениетімізді дамытудағы еңбегі жөнінде белгілі
ғалымдармен қатар, жас зерттеушілердің жан-жақты
талдаулары, ғылыми мақалалары және зерттеулері
енгізілді.

45. М. Әуезовтің рухани әлемі мен
классикалық әдебиет: Жастар көзқарасы.
Ұрпақтар сабақтастығы: Алматы: Ғылым,
2000. – 156 б.
Мақалаларда ұлы суреткер Әуезов
туындыларының көркемдігі, тілі, жазушының
аудармашылық шеберлігі және оның
шығармаларының басқа тілдерге аударылу
жайлары әдебиеттану және тіл білімі
ғылымдарының өзекті мәселелері ретінде
қарастырылған. Әр мақала соңында орыс
тілінде қысқаша түйін сөз берілген.

46. Омарханова, Г., Азиев, А. Лик гения.
– Алматы: Өнер, 2001. – 230 c.
В работе авторы рассказывают о
сложном жизненном пути классика
казахской литературы, и полной
радости и огорчения. Читатель
почерпнет из данного труда новые
сведения о гениальном сыне своего
народа.

47. М.Әуезов және әлем әдебиеті: Халықаралық
ғылыми-теориялық конференциялар материалдары.
– Алматы: Қазақ Университеті, 2001. – 363 б.
Кітапта әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық
университетінде 2000-2001 жылдарда «Мұхтар Әуезов
және әлем әдебиеті» деген тақырыпта өткен
халықаралық ғылыми-теориялық конференциялар
материалдары жарияланып отыр.

48. Ұлы тұлға ұлағаты (Әуезов оқулары): Жас
ғалымдардың I халықаралық ғылыми –
теориялық конференциясының материалдары.
– Алматы: Әдебиет және өнер институты,
2002. – 150 б.
Жинаққа 2002 жылдың 26 қыркүйегінде
Алматы қаласында өткізілген жас ғалымдардың
«Әуезов оқулары» атты I халықаралық
ғылыми-теориялық конфренциясының
материалдары енгізілді. Ғылымдағы жолын
енді ғана бастаған зерттеушілердің мақалалары
тың ізденістерімен, соны пікірлерімен
ерекшеленеді.

49. Ауэзов, М. Красавица в трауре.
– М.: Русская книга, 2003. – 288 c.
В данное издание вошли такие
известные произведения писателя-
классика, как «Певец великой степи»,
«Лихая година», «Выстрел на
перевале», «Серый Лютый».

50. М.Әуезов және әлем әдебиеті: Халықаралық
ғылыми-теориялық конференцияның материалдары.
– Алматы: Қазақ университеті, 2004. - 340 б.
Еңбекте М.Әуезовтің өмірі мен шығармашылығы
кең орын алса, келесі бөлімдерде қазақ әдебиетін
зерттеу мен зерделеуге қатысты еңбектер, қазақ
филологиясының келелі мәселелері сөз етіледі.
Бұл дәуірде өз тілін, әдебиетін білмеген,
қадірлемеген адам толық мәнді интеллигент емес
деуге де болады. Себебі, ол қандайлық мамандық
білімі болса да, рухани ой тәрбиесінде сыңаржақ
азамат болады.
Мұхтар Әуезов

51. Қилы заман: Әңгімелер және хикаят. – Алматы:
Раритет, 2004. – 280 б.
Ұлы қаламгердің «Қорғансыздың күні», «Жетім»
әңгімелерінде көтерілген адамгершілік-әділеттік
мәселелері біздің бүгінгі әлеуметтік-қоғамдық
ахуалдармен де үндесіп жатыр. Ал «Қыр әңгімелері»
шоғырындағы дүниелерді нағыз суреткерлік шеберліктің
құдіреті десек, «Қаралы сұлу» хикаясынан жас Әуезов
жазушылығының жарқ етіп көрінген жаңа қыры
танылады.
Жинақтағы орыс отаршылдығын әшкерелейтін әйгілі
«Қилы заман» хикаяты академиялық нұсқасы негізінде
бұрынғы басылымдармен салыстырылып,
текстологиялық түзетулермен ұсынылып отыр.

52. М.О.Әуезов шығармашылығындағы этномәдени
дәстүрлер. – Алматы: «Әуезов үйі» ғылыми-
мәдени орталығы, 2004. – 210 б.
Ұжымдық жинақта ұлы жазушы, ғұлама
ғалым, қоғам қайраткері М. Әуезовтің аса бай,
сан салалы ғылыми, әдеби мұрасы жаңа
көзқараспен пайымдалады. Еліміз егемендік
алған кезеңнен бастап барлық мәдени қазына
уақыт тудырған соны талаптарға сәйкес қайта
қолға алынып, зерттеле бастады.

53. Уразаева, К. М. О. Ауэзов и становление
исторического романа в казахской литературе
ХХ века: Учеб. пособие / Куралай Уразаева;
КазНУ им. аль-Фараби.- Алматы: Қазақ ун-ті,
2004.- 106 с.
В учебном пособии исследованы вопросы
теории и истории исследуемого жанра,
охарактеризованы предпосылки и этапы
становления исторического романа в казахской
литературе, показана эволюция жанровых форм
в творчестве М.О. Ауэзова, изучена жанровая
специфика романа «Путь Абая» в аспекте
фольклорной типологии и русской литературной
традиции.

54. «Неизвестный» Ауэзов / Предисл. Д. Кунаева.
– Алматы: Жибек жолы, 2005 г. – 352 с.
В сборник малоизвестных произведений великого
казахского писателя М. О. Ауэзова на русском языке
вошли его литературоведческие статьи, посвященные
творчеству ярких представителей русской
классической литературы и выдающихся
западноевропейских драматургов, а также
исследовательские работы писателя по казахскому и
киргизскому фольклору, в частности
фундаментальное исследование киргизского эпоса
«Манас».

55. Джуанышбеков, Н. Мухтар Ауэзов в констексте
русской и мировой литературы. – Алматы, 2007.
- 156 б.
Пособие предназначено для слушателей
спецкурса и для широкого круга читателей,
интересующихся контактно-типологическими
связями творчества М. Ауэзова с русской и
мировой литературой в контексте проблем
современного сравнительного литературоведения.

56. VII Әуезов оқулары: Жас ғалымдардың
Халықаралық ғылыми-теориялық
конференциясының материалдары. – Алматы,
Әдебиет және өнер инстиуты, 2009. – 177 б.
Жинаққа 2008 жылдың 25 қыркүйегінде
Алматы қаласында Мұхтар Омарханұлы
Әуезовтің туған күніне орай өткізілген Жас
ғалымдардың Халықаралық ғылыми-
теориялық конференциясының материалдары
енгізілді.

57. Жинаққа 2009 жылдың 29 қыркүйегінде
Алматы қаласында Мұхтар Омарханұлы
Әуезовтың туған күніне орай өткізілген
Халықаралық ғылыми-практикалық
конференция материалдары енгізілді.
VIII Әуезов оқулары: Халықаралық
ғылыми – практикалық конференциясының
материалдары. – Алматы: Тау-Самал,
2009. - 268 б.

58. М. О. Әуезов және қазіргі қазақ әдебиеті.
– Алматы: Арда, 2009. – 488 б.
Бұл кітапта ұлы жазушының көркем сөздегі
өміршең дәстүрі қазіргі қазақ әдебиетімен жан-
жақты байланыстырыла отырып, әр қырынан
нақты талданады.Талдаулар негізінен ғылыми
тұрғыдан сараланып, көбінесе салыстырмалы-
типологиялық әдісте жүзеге асқан. М.Әуезовтің
көпшілікке белгілі көркем шығармаларының
жазылу тарихы, эпикалық баяндау
үрдістеріндегі табиғат пен тұлға мәселесі,
әдеби байланыстар, ұлт тәуелсіздігі мен
текстологиялық ұстанымдары және қазіргі
қазақ прозасындағы дәстүр жалғастығы жаңа
қырынан талданған.

59. Кедрина, З. Мухтар Ауэзов. – Алматы:
Тау-Самал, 2009. - 268 б.
Қай істің болсын өнуіне үш шарт бар: ең әуелі – ниет
керек, одан соң – күш керек, одан соң – тәртіп керек.
Мұхтар Әуезов

60. Мұхтар Әуезов және әлем әдебиеті.
Халықаралық ғылыми-теориялық конференция
материалдары. – Алматы: Қазақ университеті,
2011. – 308 б.
Еңбекте конференциядағы Мұхтар Әуезовтің
ұстаздық ғұмырбаяны, ғылыми өрісі жан-жақты
қамтылған зерттеу баяндамалар әуезовтанудың
қазіргі кезеңдегі көкейісті мәселелерін қозғайды.
Ұлттық университеттің филология
факультетіндегі Әуезов дәстүрі туралы жаңа
пайымдаулар жасайды.

61. Әуезов, М. Шығармалар жинағы. – Алматы: Өлке,
2012. – 384 б.
Жинақта байырғы қазақ ауылындағы әлеуметтік
теңсіздік, әділетсіздік, озбырлық туралы адамдар
арасындағы қым-қиғаш қайшылық, әйел
басындағы ауыр хал, айықпас мұң, қайғы хақында
жазылған. Осынау зәбір көргендер мен жапа
шеккендер қанаушылар қиянатына қанша
ашынғанмен оларға қарсы бел шешіп күресе
алмайды; бас кейіпкердің бәрі дерлік өз
қарсыластарымен батыл тіктесе алмай, көбіне құлап
түседі, өздерін құрбандыққа береді...

62. Ауэзов, М. Путь Абая: роман-эпопея / Мухтар
Омарханович Ауэзов; пер. А. Кима.- Алматы: Жибек
Жолы, 2012. Кн. 1. – 568 с.
- Настоящий человек, в ком есть честь и воля,
заслоняет собой тех, кого гонит буран.
Мухтар Ауэзов «Путь Абая»

63. Әуезов, М. О. Абайтанудан жарияланбаған
материалдар / Мұхтар Омарханұлы Әуезов; Қаз. ССР
ҒА, М. О. Әуезов атын. әдеб. және өнер ин-ты.
- Алматы: Ғылым, 1988. - 368 б.
Бұл кітапта ғұлама ғалымның Абай мұрасы жөнінде
бұрын жарық көрмеген зерттеу материалдары берілді.
Абайтанудың негізін салушы М. О. Әуезов ұлы ақын-
ағартушы Абай Құнанбаевтың творчествасы туралы көп
еңбектер жазды. Оның қоғамның рухани өмірін
байытып, қазақ халқының мәдениет тарихы мен
қоғамдық, көркемдік ойын дамыту жолындағы ролі
туралы тоқталады.

64. М. Әуезов шығармаларының елу томдық толық
жинағы. – Алматы: Дәуір, Жібек жолы, 2014.
1-том: Мақалалар, пьесалар. 1917-1920. – 464 б.
Жазушының алғашқы туындыларының қатарына
жататын бұл еңбектерден қаламгердің ойшылдық
қарымы, шығармашылық бет алысы, қоғамдық,
ұлттық, рухани-әлеуметтік мәселелерге деген
көзқарасы анық танылады. Бұл басылым Әуезовтің
көркемдік әлемі туралы түсінігімізді бұрынғыдан да
кеңейтіп, тереңдете түседі.