Mais conteúdo relacionado Semelhante a نيَرطةلة (20) Mais de Abdulla Kamal (19) نيَرطةلة2. رطةلةَني ىذوَمي
نزيكةىنكؤ ى سرفا و هيندستان وآلتى لة جار يةكةم بؤ رطةلةَني400ساأل
شَثيةوهاتو بةكار ستاَئي.
ميللى ثزيشكى اناىز لةاليةن جار يةكةم بؤ(ئةبولفةيز حةكيم)دةمىرسة لة دا
تانى
َ
سوللمةغؤ(أكبر محمد الدين جالل)1556–1605ارستكودر ز.
يانزماددة لة ثاكدا كىَئاوي بةناو ةرجطة ى
َ
دوكةل بردنى كة ووابو اىوِبر ئةو–
بةخشةكاندةكاتةوة ثاكى.
لةوانة هةية ىناو ضةندين جيهاندا لة رطةلةَني(نرجيلة,جيلةرا,قليان,شيشة
,Hubble bubbleوwater pipe)
3. و كيارتوبؤ شتؤِر دواتر ارشَدةكياندارَئي لة دواتر و هيندستان تى
َ
وال لة ةتارسةتة
َ
وال ثاشانيش
وبويةوة
َ
بال جيهاندا وهةمو بة كؤتايشدا لة و ةبيةكانرعة.
دواتر و اورشَدةكي خانةدانةكانةوة سةركردةو لةاليةن تةنها ةتادارسة لة
بويةوة و
َ
بال بةطشتى كيدا
َ
خةل لةناو.
دةهات بةكار نئةفيو ياخود توتن تةنهاشترَثي.نى
َ
ساال ةتاىرسة م
َ
بةال
وةك ميوةكانى تامى دةدازنؤ سةدةى(وَسي,زمؤ,َثرتةقال,َىتر,مانطؤ,
شلك)...ارك يادز بؤ ى.
تَدةكريَتي ةكانىرهؤشكةَبيماددة ياخود كحوليةكانماددة نَشويكَهةندي لة.
رطةلةَني ىذوَمي
4. هةية ةكىرسة ىرجؤ َى س رطةلةَني:
.1هةنطوينى(املعسل: )30%وة توتن70%هةنطوينة
.2عةجةمي(العجمى: )100%توتنةخةستى اوةىرطي
.3اكرجو(اكرالجو:)مانةردةحةوتطذوطياوواوةركوشك ميوةىو توتنلةكةَي
َ
كةلَتي(بةاترها)
نبؤاوةىرطيوة.
دةكةن َكةلَتي ةكةرجؤ َى سرهة هةن كؤمثانيا لة كَهةندي
رطةلةَني ةكانىرجؤ
6. بة زو
َ
خةل ويستةَثي بؤية تَناسوتي و ةرداَشي رؤز تَديربةكا كة توتنةى ئةوتَبيركا
سؤندةكةدةمى ذينى
َ
هةمل و ةكةزو
َ
خةل داطيرساندنى دواى,يةكةوةربؤ لة َدوكةل
دان ق
َ
بل وةىَبةشي تَئاودةكةوي دواترسةر ئاوةكةو ناو تةَدةضي.
ةوةرنةَهيربةكا سييتةةَدةضي و تَيردةمذ
َ
هةل سؤندةكةوة طةىَيِرلة ثاشان.
رطةلةَني كاركردنى تىَضؤني
7. لة يادز جيهاندا لة ذانةؤِر100ننَدةهيربةكا رطةلةَني كةسنمليؤ.
لةبريتين نبةرربةكا ترينرؤز تانةى
َ
وال ئةو:استِرناوة تى
َ
ذهةالؤِر وآلتانى,
كيارتو,هيندستان,ثاكستان,ضين وة بةنطالدش.
بةىرؤز لةتى
َ
ذهةالؤِر وآلتانىياتز شَكي ةرجطة لة شَكي رطةلةَني استِرناوةنر.
نزيكةى جيهاندا لة نة
َ
ساال5.4شانةوةَكي ةكانىرهؤكا ىبةهؤ كةسنمليؤ
ندةمر.
مردنة ىاورطي
َ
لَيِر ىهؤكار ةترينرطةو شانَكي.دو بة نوتوشبو بؤ يشةرهؤكا وو
ى نةخؤش ترين كوشندة(َدل نةخؤشيةكانى30%سييةكان رثةنجةىَشي و95)%
رطةلةَني نانىَهي بةكار ذةىَيِر
11. تَويَي
َ
دةثال بةخشةكان يانزماددة كةواتة اتوِدةر ئاودا ناو بة رطةلةَني ى
َ
دوكةل.
كةمترة ةرجطة لة اثةكانىرخ ييةريطةركا كةواتة دايةَتي هةنطوينى وميوة رطةلةَني.
تارماددةى رطةلةَنيtarنية ستىوتةندر يانىز كةواتة نية داَتي ى.
نابيتنئالودةبو ى توش كةواتة كةمة داَتي نيكؤتينى رطةلةَني.
تَي
َ
لَناهي سييةكان لةسةر اثةكانىرخ يةريطةركا رطةلةَني ى
َ
دوكةل ىدارَشي.
رطةلةَني بة ةترسةبا ةكان
َ
هةل اِبيرور
13. هةناسةداندا كؤئةندامى لة ييطةرركا:
سييةكان رثةنجةىَشي
هةواىربؤوووطةروناودةمرثةنجةىَشي
ةبؤِر
سييةكانوسانى
َ
هةال
انىرطيهةواىربؤذخايةنىَيرد
سييةكان كردنىهةو
ستييةكانىوتةندر ييةريطةركارطةلةَني
16. َىزاوزميزو كؤئةندامى لةسةر ييطةرركا:
دان
َ
ميزةلرثةنجةىَشي
كىؤنةزيادبونىزدازةطةِرودورهةلة
ي كسَسيىوةزرئابونةوةىكةم
رطةلةَني ستييةكانىوتةندر ييةريطةركا
18. دوطيان ذنى لةسةر ييطةرركا:
دنرخواىوةزرئابونةوةىكةم
نَخوييةكانىربؤ انىرطيذةىَيِر يادبونىز
ةكة
َ
مندالئةندامةكانىطةشةىىناتةواو
ةكة
َ
مندالى شَكيكةمى
ةبؤِر بةتوشبونىىئةطةرةكةو
َ
منالسييةكانىنةطةشتنىَثي
رطةلةَني ستييةكانىوتةندر ييةريطةركا
20. ودو دةستى ى شَبكي لةسةر ىيطةرركا:
شنَنايكيخؤيانوشةكةنَكيرطةلةَنيىوبةرردةولةكةكةسانةيةلةومةبةست.
دةكاتستودرستىوتةندراثىرخىيطةرركاهةمان
دةكاتيادزشانَكيةرجطةيان رطةلةَنيربونىَفيىوةزرئا
رطةلةَني ستييةكانىوتةندر ييةريطةركا
21. رطةلةَنيشانىَكي كؤمةأل بة ىيطةرركا:
طمةكانردنةخؤشييةواستنةوةى
سيلي نةخؤشبةنتوشبو
بةنتوشبوجطةرى سؤظايرهةوكردنىي نةخؤش
بةنتوشبوي نةخؤشى سؤظايرهةوكردنىوةكانَلي
رطةلةَني ستييةكانىوتةندر ييةريطةركا
22. شَاكيِر نجرسة ىجياواز تامى ورجؤ بونى
اوةرك وشكميوةى و هةنطوين َلةطةل كردنى َكةلَتي
ةكةيةوة
َ
دوكةل ىدارَشي بةبؤنةى ةرجطة لة شانىَكي ئاسانتر
بونىبة ةترسةبا ةكان
َ
هةل اِبيرور ىيطةرركارطةلةَني.
يةتى
َ
كؤمةال ضاالكى وةك دةركةوتنى و َبةكؤمةل نانىَهيربةكا
شانَكي رطةلةَني بؤ شَاكيِر نجرسة و تايبةت نىَشوي كردنةوةى
داركردنىرسنو و كردن ىطرَيِربؤ ياسايةك هيض نةبونى
تةوةَنيرئةنتة طةىَيِر لة و ِارزبا لة كةوتنىدةست ئاسان
اندارةكازهةر لةخستنردة خؤ و كردنةوة تاقى ىوةزرئا
رطةلةَني بونةوةى و
َ
بالووز ةكانىرهؤكا
29. بكة ىديار نانتَهيزوا ذىؤِر
بكة باس ةكانترهاوكا و َىِرهاو وانزَخي َلةطةل ثالنةكةت
يربةسةنبو َالز بؤثالن وةدةبنةوة توِبةروِر كة بكة طرفتانة ئةو شبينىَثيَدابنى اندا
ةكةتركا نىَشوي و َمال لة توتن اوةورطي و ةكانزارئام شتنىَنةهي
نانىَهيربةكا نةكانىَشوي لة كةوتنةوةردو
كةتَيِرهاو رطةلةىَني و ةرجطة بةخشينى كردنةوةى ةتِر
ةكانرئالودةكةماددة نانىَهيزوا بة تايبةت ثزيشكى لة ىهاوكار طرتنىروة
تىَضؤنيرطةلةَني لة نانَهيزوا
31. ييةكانىريطةركا بونةوةى كةم طةكانىَيِرنانَهيزوا:
بن َقالرسةثةنجةكانتو دةست بدة َلهةو(نوسين,تةسبيح,دةستيةكانىريا)
تَبي َقالرسة شكتَمي بدة َلهةو(ندنةوةَخوي,مؤسيقالة طرتنَطوي)
ةوة
َ
لَمةهي ت
َ
بةتالكاتى ونةوةَبميضاالكهةميشة(ةكةتركا لةنبوضاالك,شزوةركردن,ثياسة
كردن)
شانَكيكردنىوةزرئارؤزكاتى لةتايبةتطةىزلةو شتَبنينانىَهيربةكا
شلةمةنى وئاورؤزكىَيِبردنةوةىرخوا
رجؤاورجؤميوةىدنىرخوا
رطةلةَني لة نانَهيزوا تىَضؤني