1. ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ
Ηφαίστειο είναι η ανοιχτή δίοδος από το εσωτερικό της Γης (ή άλλου γεωειδούς ουράνιου
σώματος) που επιτρέπει την εκροή ή έκρηξη ρευστών πετρωμάτων και αερίων από το
εσωτερικό (μανδύας) στην επιφάνεια του στερεού φλιoύ με τη μορφή λάβας. Η
δραστηριότητα αυτή οδηγεί στη δημιουργία ενός βουνού, το οποίο στην καθημερινή γλώσσα
ονομάζουμε ηφαίστειο. Τα ηφαίστεια μελετά ένας ιδιαίτερος κλάδος
της επιστήμης της Γεωλογίας, η Ηφαιστειολογία.
Πως γίνονται οι εκρήξεις των ηφαιστείων?
Κάποτε πολλοί νόμιζαν ότι ολόκληρο το εσωτερικό της Γης ήταν μία
διάπυρη μάζα υγροποιημένων πετρωμάτων και ότι ο στερεόςφλοιός της Γης επιπλέει στην
υγροποιημένη ολόθερμη αυτή μάζα. Σήμερα οι γεωλόγοι πιστεύουν ότι μόνο σε μερικά μέρη της Γης
υπάρχουν τετοιοι θύλακες. Αν τα στερεά πετρώματα, που βρίσκονται επάνω από αυτούς τους
θύλακες, υποστούν ρήγματα ή εξασθενήσουν, το μάγμα μπορεί να βρει διέξοδο ανάμεσά τους. Αυτή η
διέξοδος του μάγματος στην επιφάνεια αποτελεί την έκρηξητων ηφαιστείων.
Υπάρχουν εκρήξεις βίαιες και εκρήξεις μικρής δύναμης. Αν το μάγμα, που βγαίνει από τον κρατήρα
του ηφαιστείου, δεν είναι πολύ πυκνό, τα αέρια εξέρχονται εύκολα και οι εκρήξεις τότε δεν είναι
δυνατές. Αν όμως το μάγμα είναι πυκνόρρευστο, τα αέρια δυσκολεύονται να βγουν και τότε οι
εκρήξεις είναι πολύ βίαιες.
Το μάγμα που βγαίνει από το ηφαίστειο λέγεται λάβα. Η λάβα όταν βγει από το ηφαίστειο, με τον
καιρό κρυώνει και στερεοποιείται. Αν εκτιναχθεί ψηλά στον αέρα, στερεοποιείται σε σκόνη που λέγεται
ηφαιστειακή τέφρα ή σποδός.
Σε κάποια ηφαίστεια, στον πλανήτη μας, έχουμε και την άνοδο υλικού που κάποτε ήταν ζωντανοί
οργανισμοί. Αυτό συμβαίνει όταν το ηφαίστειο βρίσκεται σε περιοχή που συγκλίνουν οι τεκτονικές
πλάκες, και μάλιστα εδρεύει στην πλάκα κάτω από την οποία βυθίζεται η άλλη. Η βυθιζόμενη πλάκα
παρασύρει οργανικό υλικό το οποίο τελικά ανακυκλώνεται από το ηφαίστειο στην γήινη ατμόσφαιρα.
Τέτοιο παράδειγμα έχουμε όταν η σύγκλιση είναι υποθαλάσσια και παρασύρεται βιομάζα που έχει
κατακρημνηστεί στο βυθό της θάλασσας, όπως πλαγκτόν, νεκροί θαλάσσιοι οργανισμοί κλπ. Τα
φαινόμενα παραγωγής αερίων και τέφρας στις περιπτώσεις αυτές είναι πολύ έντονα και έχουν άμεση
επίδραση στο κλίμα του πλανήτη, το οποίο και ρυθμίζουν είτε με τον μηχανισμό του φαινομένου του
θερμοκηπίου (λόγω του διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται από τις πρώην οργανικές ενώσεις) που
αυξάνει τη θερμοκρασία, ή τη μείωση της θερμοκρασίας που προκαλείται λόγω των αερίων (θειούχες
ενώσεις) ή της τέφρας που έχουν ανακλαστικές ιδιότητες και εμποδίζουν το ηλιακό φως από το να
φτάσει στην επιφάνεια του πλανήτη.
2. Επίδραση των ηφαιστείων στη ζωή μας
Τα ηφαίστεια είναι γνωστά για τις φοβερές τους εκρήξεις, οι οποίες προκαλούν πολλές
φορές σεισμούς, και αντιμετωπίζονται από τους περισσότερους ανθρώπους σαν ένα φοβερό,
επικίνδυνο και βλαβερό φυσικό φαινόμενο. Πράγματι, οι ηφαιστειακές εκρήξεις αποτελούν συχνά
πρόβλημα και μπορεί να έχουν τρομερές επιπτώσεις τόσο σε ανθρωπινές ζωές και στην οικονομία
όσο και στο περιβάλλον. Από την άλλη πλευρά, πολλές φορές τα ηφαίστεια αποτελούν ισχυρή πηγή
πλούτου για τους ντόπιους κατοίκους των τόπων όπου βρίσκονται: Οι γεωργικές καλλιέργειες (η γη
γύρω από τα ηφαίστεια είναι ιδιαίτερα εύφορη) και η εξόρυξη ηφαιστειογενών ορυκτών και
μεταλλευμάτων είναι οι κύριες οικονομικές δραστηριότητες που αναπτύσσονται γύρω από την
ηφαιστειακή δραστηριότητα. Σε άλλες περιπτώσεις τα ηφαίστεια είναι δυνατή πηγή τουρισμού, όπως
για παράδειγμα το ηφαίστειο της Σαντορίνης το οποίο δέχεται χιλιάδες τουρίστες κάθε χρόνο.
Σπανίως, η ηφαιστειακή δράστηριότητα μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή γεωθερμικης
ενέργειας.
ΤΑ ΗΦΑΙΣΤΕΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ
Στην Ελλάδα υπάρχουν 39 ηφαίστεια, με μεγαλύτερα – εκτός της Σαν τορίν ης αυτά της Μήλου, της Νισύρου και των Μεθάν ων .
Σαντορίνη: Έχει τη μεγαλύτερη καλν τέρα όλου του κόσμου (!!) με ύψος 300 m και διαμέτρου 11 km.
Μήλος. Ηφαίστειο Φυριπλάκας, ύψους 220 m και διαμέτρου 1700 m.
Νίσυρος: Μια από τις μεγαλύτερες καλδέρες στο κόσμο, με ύψος 650 m και διαμέτρου 3000m.
Βόρεια Εύβοια: Πολλά και μικρά ηφαίστεια (Μαλιακός κόλπος, Παγασητικός, Κολπίσκος Αγίου
Γεωργίου, Όριο, Μετόχι, Λυχάδα, Οξύλιθος και αλλού).
Σκύρος: Ηφαίστειο Μπάρες και ν ησίδες Ψαθούρας, Ψαθουροπούλας.
Χίος: Περιοχή Αν τιστρόβιλα και Εμπορικού.
Λήμνος:
Μέθανα: Ύψος 417μ. διάμετρος 150μ.
Θήβα: Μεταξύ Βελεστίν ου και Αλμυρού.
Έβρος: Περιοχή Φερρών -Σαππών . Πολλά μικρά ηφαίστεια.
Έδεσσα: Περιοχή Αλμωπίας, πολλά και μικρά ηφαίστεια.
Τα ηφαίστεια του Αιγαίου: Ο γεωγραφικός χώρος του Αιγαίου είν αι μία από τις πιο σεισμογεν είς περιοχές της Γης, καθώς οι γεωλογικές
μεταβολές που συμβαίν ουν σε τακτά χρον ικά διαστήματα είν αι έν τον ες και συν εχείς. Η περιοχή του Αιγαίου διαμορφώθηκε τα τελευτ αία 23
εκατομμύρια χρόν ια, δηλαδή στη διάρκεια της πιο πρόσφατης γεωλογικής περιόδου του αν ώτερου καιν οζωικού.
Στο ηφαιστειακό τόξο του Νότιου Αιγαίου αν ήκουν τα ηφαίστεια στο Σουσάκι (Κρομμυων ίας), στα Μέθαν α, στον Πόρο, στη Μήλο, στη Νίσυρο και
στη Σαν τορίν η. Όλα αυτά τα ηφαιστειακά κέν τρα βρίσκον ται καταν εμημέν α κατά μήκος μιας ζών ης πλάτους λίγων δεκάδων χιλιομέτρων και
μήκους 450 χιλιομέτρων , η οποία αρχίζει από τον ισθμό της Κορίν θου και καταλήγει στη Νίσυρο. Κατά μήκος του τόξου μόν ο τρία είν αι τα εν εργά
ηφαίστεια (Σαν τορίν η, Νίσυρος, Μέθαν α), από τα οποία αυτό των Μεθάν ων βρίσκεται σε μεταηφαιστειακή δράση, εν ώ τα ηφαίστεια της Νισύρου
και της Σαν τορίν ης παρουσιάζουν σημαν τική ηφαιστειακή δραστηριότητα.
Το ηφαίστειο της Σαντορίνης
Η έκρηξη του ηφαιστείου της Σαν τορίν ης το 1.650 πΧ ήταν μια από τις μεγαλύτερες στα τελευταία 10.000 χρόν ια. Το μάγμα που αν απήδησε ήταν
περίπου 30 κυβικά χιλιόμετρα. Η τέφρα σκέπασε μια μεγάλη έκταση στην αν ατολική Μεσόγειο και την Τουρκία. Πιθαν ά, η έκρηξη ήταν η αιτία για
το τέλος του Μιν ωικού πολιτισμού στην Κρήτη.
Η Σαν τορίν η έχει γίν ει από πολυσύν θετες μεταπτώσεις ηφαιστείων . Έχουν γίν ει τουλάχιστον 12 μεγάλες ισχυρές εκρήξεις στα τελευταία 200.000
χρόν ια, στο ν ησί. Το Ακρωτήρι είν αι μια Μιν ωική πόλη στα ν ότια της Θήρας και ήρθε στο φως από αρχαιολογικές έρευν ες. Περίπου, 1-2 μέτρα
από τέφρα σκέπασε την πόλη η οποία είχε πληθυσμό περίπου 30.000 κατοίκους.
Φαίν εται από τις αν ασκαφές ότι οι κάτοικοι είχαν εκκεν ώσει με επιτυχία την πόλη πριν την έκρηξη, εξ αιτίας του γεγον ότος ότι καν έν α αν θρώπιν ο
σώμα δεν βρέθηκε μέσα στην τέφρα. Οι αρχαιολόγοι λέγουν , επίσης, ότι οτιδήποτε αν τικείμεν ο μπορούσαν ν α μεταφέρουν από τα σπίτια, το
είχαν πάρει.
Έν δεκα εκρήξεις έγιν αν μέχρι το 197 πΧ, στα δύο ν ησιά, τη Σαν τορίν η και στη Νέα Καμμέν η. Η πιο πρόσφατη έκρηξη της Σαν τορίν ης ήταν το
1950, στην Νέα Καμμέν η. Η έκρηξη κράτησε λιγότερο από έν α μήν α. Το αποτέλεσμα της ήταν η δημιουργία θόλου και η παραγωγή λάβας.
3. ΣΕΙΣΜΟΙ ΕΛΛΑΔΑΣ
Σεισμός είναι η αισθητή ανατάραξη της επιφάνειας ενός ουράνιου σώματος λόγω απότομων μετακινήσεων μαζών, που
συνοδεύεται από σεισμικά κύματα που μεταφέρουν την ενέργεια του σεισμού. Σε πλανήτες με στερεό φλοιό, όπως η Γη,
οι σεισμοί προκαλούν ανατάραξη της επιφάνειας του φλοιού και ο σεισμός γίνεται έτσι αισθητός από τους ανθρώπους.
Ο σεισμός ορίζεται και σε άλλα ουράνια σώματα όπως η Σελήνη, ο Άρης και οΉλιος, σε κάποιο
άλλο άστρο, πλανήτη ή δορυφόρο πλανήτη, σε ένα αστέρα νετρονίων κλπ. Ο σεισμός σε κάθε τέτοια περίπτωση έχει
διαφορετική προέλευση και τα σεισμικά κύματα μπορεί να είναι διαφορετικού τύπου από τα γήινα ελαστικά, όπως για
παράδειγμα τα σεισμικά κύματα ενός μαγνητικού σεισμού σε ένα αστέρα νετρονίων ήμάγναστρο. Τα σεισμικά κύματα,
στην περίπτωση που είναι ελαστικά, οδεύουν μεταβάλλοντας την πυκνότητα ή παραμορφώνοντας το σχήμα του μέσου
από το οποίο διέρχονται και ταξιδεύουν στο εσωτερικό, στην επιφάνεια ή και στην ατμόσφαιρα ενός πλανήτη σαν τον
δικό μας, μεταφέροντας την ενέργεια του σεισμού, η οποία τελικά απορροφάται στο μέσο διάδοσης.
Διάδοση βαρυτικών σεισμικών κυμάτων έχουμε και στο «κενό» του διαστήματος. Παρατηρούνται επιδράσεις από
ισχυρούς γήινους σεισμούς στη Σελήνη και σε τεχνητούς δορυφόρους γύρω από τη Γη. Στο σύστημα Γης - Σελήνης
μάλιστα, οποιαδήποτε ξαφνική μεταβολή της απόστασης των δύο θα προκαλέσει σεισμούς και στα δύο ουράνια
σώματα καθώς το ένα βρίσκεται εντός του βαρυτικού πεδίου του άλλου. Ένα τέτοιο σεισμό στη Γη θα προκαλούσε η
σύγκρουση ενός κομήτη με τη Σελήνη για παράδειγμα.
Τέλος, στο «κενό» του διαστήματος έχουμε και διάδοση κυμάτων που αντιστοιχούν σε ισχυρές μεταβολές μαγνητικού
πεδίου που παράγονται στα μάγναστρα, ικανές να προκαλούν σεισμούς σε ουράνια σώματα εντός της εμβέλειάς τους
που περιέχουν σε επαρκείς ποσότητες υλικά ικανά να αντιδράσουν μαγνητικά. Οι μαγνητικοί σεισμοί στα μάγναστρα
παράγουν και σεισμικά κύματα που ταξιδεύουν ως τη Γη με τη μορφή εκλάμψεων ακτίνων γ και ακτίνων χ.
Τεκτονικοί σεισμοι.
Η λιθόσφαιρα αποτελείταιαπό πολλές λιθοσφαιρικές (τεκτονικές) πλάκες πουβρίσκονταισε διαρκή κίνηση επιπλέοντας πάνω
στο ρευστό υπόστρωματης ασθενόσφαιρας. Οι πλάκες ασκούνπιέσεις μεταξύ τους κυρίως λόγωτων κινήσεων
του μάγματος κάτω από αυτές που τις παρασύρεικαιλιγότερο από τις παλιρροϊκές δυνάμειςπουπαραμορφώνουντη
γη συμπιέζοντας καιεφελκύοντάς την, τη βαρύτητα που τείνειναβυθίζει τις βαρύτερες από αυτές κλπ. Το μάγμα κινείται σε
ανοδικάκαι καθοδικάρεύματα καθώς κοντάστον πυρήνατης Γης θερμαίνεται, κυρίως από τιςραδιενεργές μεταπτώσεις της
βαρύτερης ύλης που είναισυγκεντρωμένη εκείκαιαπό την τριβή λόγωτης γρηγορότερης περιστροφής του πυρήνασε σχέση
με τα εξωτερικά στρώματα, και ελαφρύτερο ανεβαίνειπρος την επιφάνειαόπου ψύχεταικαι βαραίνει πάλι. Στασημεία που ο
στερεός φλοιός προεξέχειπρος τακάτω, συνήθως κάτω από βουνά, αναπτύσσονταιροπές από τις δυνάμεις τριβής με το
ρευστό μάγμα ανάλογαμε τη θέση της προεξοχής σε σχέση με τη ροή του μάγματος, το οποίο επανακάμπτειπρος τον πυρήνα.
Το μάγμα που κινείταικάτω από τον φλοιό υπόκειταικαιστις δυνάμεις τουφαινομένου Κοριόλις που σε μεγάλες κλίμακες
καθορίζει την κίνηση των τροπικών κυκλώνων καιτων ωκεάνιων θαλάσσιων ρευμάτων. Αποτέλεσματης συνισταμένης
δυνάμεων και ροπών, είναιη τάση για κίνηση των πλακώνπουμπορούνακόμη καινατείνουν ναπεριστρέφονται. Σταόρια των
πλακών δημιουργούνταιεφελκυστικές ή συμπιεστικές ζώνες διάρρηξης: εφελκυστικές στασημείαπου οιπλάκες
απομακρύνονταιμεταξύ τους, συμπιεστικές στασημεία που πλησιάζουν.
Κοντά στις ζώνες διάρρηξης, στα όρια των τεκτονικών πλακών, συσσωρεύεται ενέργεια (τασικό φορτίο) από τους
μηχανισμούς εφελκυσμού και συμπίεσης. Εκεί σχηματίζονται ρωγμές στον φλοιό, τα ρήγματα, τις πλευρές των οποίων
συγκρατεί η τριβή που δεν επιτρέπει την ολίσθηση μεταξύ τους. Όταν οι τεκτονικές τάσεις ξεπεράσουν την κρίσιμη τιμή
του ορίου θραύσης του πετρώματος στον εστιακό χώρο, το σπάσιμο των σημείων τριβής έχει ως αποτέλεσμα την
ολίσθηση του ρήγματος. Η ολίσθηση συνεπάγεται τη βίαιη ταλάντωση των πετρωμάτων και η απελευθερωμένη ενέργεια
μεταφέρεται με τα σεισμικά κύματα ώσπου να απορροφηθεί εντελώς. Οι σεισμοί που προκαλούνται με τον τρόπο αυτό
αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία (90%) των Γήινων σεισμών και καλούνται Τεκτονικοί Σεισμοί.
Ηφαιστειακοί Σεισμοί
Το υπόλοιπο 10% των παγκόσμιων σεισμών σχετίζονται με ηφαιστειακή δραστηριότητα και συνήθως είναι λιγότερο
ισχυροί από τους τεκτονικούς. Ακόμα και αυτοί πάντως, μπορεί να είναι ιδιαίτερα καταστροφικοί, προκαλώντας σχισμές
στο έδαφος, παραμόρφωση του εδάφους, και ζημιές σε κατασκευές. Ηφαιστειακός ονομάζεται ο σεισμός που είναι
αποτέλεσμα αλλαγής της πίεσης στο εσωτερικό της γης, λόγω της εισροής ή εκροής μάγματος. Το σήμα τέτοιων
σεισμών ονομάζεται ηφαιστειογενής δόνηση.
4. ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ
Ιαματικές πηγές ονομάζονται οι πηγές τα νερά των οποίων έχουν θεραπευτικές ιδιότητες.Τα ιαματικά νερά
πηγάζουν μέσα από πετρώματα και κατά τη διαδρομή τους μέχρι την επιφάνεια της Γης,αποκτούν τα μεταλλικά
συστατικά τους στα οποία οφείλεται και η θεραπευτική τους δράση.
Οι θεραπευτικές ιδιότητες των νερών αυτών ήταν γνωστές από τα ιστορικά χρόνια. Ο Ηρόδοτος φέρεται να είναι
ο πρώτος που παρατήρησε την θεραπευτική τους επίδραση στον άνθρωπο, ενώ ο Ιπποκράτης ήταν ο πρώτος
που ασχολήθηκε συστηματικά με το αντικείμενο, κατηγοριοποίησετις πηγές και κατέγραψε τις ασθένειες στις
οποίες είχαν ευεργετική επίδραση.
Ανάλογα με τη σύνθεση των μεταλλικών νερών τους, οι ιαματικές πηγές μπορούν να ορισθούν ως αλκαλικές,
σιδηρούχες, θειούχες, ραδιενεργές κλπ. Η θεραπευτική τους δράση είναι τριπλής φύσεως: μηχανική, θερμική και
χημική.Η μηχανική δράση οφείλεται κυρίως στην άνωση και στην υδροστατική πίεση. Η θερμική δράση οφείλεται
στη διαφορά θερμοκρασίας μεταξύ νερού και ανθρώπινου σώματος. Η χημική δράση οφείλεται στην επαφή του
δέρματος με τα μεταλλικά στοιχεία του νερού καθώς και στην διείσδυσή τους σε αυτό.
Ανάλογα με το είδος της υδροθεραπείας, έχουμε την εσωτερική υδροθεραπεία,όταν τα ιαματικά νερά
χρησιμοποιούνται για πόση (ποσιθεραπεία) και την εξωτερική υδροθεραπεία,όταν τα ιαματικά νερά
χρησιμοποιούνται για λουτρό (λουτροθεραπεία).
Κάποιες από τις ασθένειες στις οποίες υπάρχει θετική επίδραση των ιαματικώνπηγών είναι διάφορες δερματικές
παθήσεις, αρτηριακή υπέρταση, αναπνευστικές παθήσεις, ρευματικές παθήσεις κλπ. Επειδή υπάρχουν και
αντενδείξεις στην υδροθεραπεία, η χρήση των ιαματικώνπηγών πρέπει να γίνεται ύστερα από την σύμφωνη
γνώμη γιατρού και ακολουθώντας αυστηρά τους κανόνες που θα υποδείξει.
Στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 200 ιαματικές πηγές. Σε λειτουργία βρίσκονται περίπου 70, 45 εκ των οποίων
λειτουργούν υπό την αρμοδιότητα του ΕΟΤ. Οι πιο φημισμένες από αυτές για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες
είναι οι ιαματικές πηγές τωνΚαμμένων Βούρλων, της Αιδηψού και της Ικαρίας,λόγω της ραδιενεργού σύνθεσης
των νερών τους. Στη Λέσβο συναντάται, επίσης, η θερμότερη πηγή στον κόσμο (92,5 °C). Πολλές ιαματικές
πηγές στην Ελλάδα παραμένουν αναξιοποίητες ή γίνεται προσπάθεια αξιοποίησής τους,όπως οι Ιαματικές
Πηγές Ξάνθης.
5. Οι 20 ιαματικές πηγές στην Ελλάδα
Μέχρι πριν από λίγες ημέρες οι αναγνωρισμένες ιαματικές πηγές στην Ελλάδα ήταν 18. Αυτές είναι οι
ιαματικές πηγές της Σουρωτής και της Θέρμης στη Θεσσαλονίκη, της Νέας Απολλωνίας στη λίμνη
Βόλβη, του Λουτρακίου-Πόζαρ στην Αριδαία, οι Θέρμαι Σύλλα, του Παπαϊωάννου της Γιάλτρα και των
Διαμάντη-Πεπόνα στην Αιδηψό, των Κάνιστρων στη Κασσάνδρα της Χαλκιδικής, του Παρανέστι στη
Δράμα, οι Κρηνίδες στη Καβάλα, ο Άγιος Φωκάς στη Κω, η Καλλιθέα στη Ρόδο, του Λουτρακίου-
Περαχώρα στη Κόρινθο, η Λίμνη Βουλιαγμένης στο Νομό Αττικής, του Χανόπουλου στην Άρτα, των
Καμένων Βούρλων στο Δήμο Αγίου Κωνσταντίνου-Μώλου, και στη Τραιανούπολη στον Έβρο.
Όμως πριν από λίγες ημέρες η Ειδική Επιτροπή Προστασίας Φυσικών Ιαματικών Πόρων αναγνώρισε
ακόμη 2 ιαματικές πηγές.
Αυτές είναι οι ιαματικές πηγές στην Αγραπιδιά Φλώρινας ενώ η Αιδηψός θα έχει τη 5η αναγνωρισμένη
ιαματική πηγή στη Φρύνη Σκουρτανιώτη.
Έτσι πλέον οι ιαματικές πηγές είναι 20 και αυτό είναι ένα πολύ ενθαρρυντικό στοιχείο διότι η Ελλάδα
είναι μία χώρα μικρή σε μέγεθος αλλά με αμέτρητα φυσικά χαρίσματα και θα πρέπει όλο και
περισσότερα από αυτά τα φυσικά χαρίσματα να γίνονται εκμεταλλεύσιμα. Οι ενδιαφερόμενοι
λουόμενοι θα μπορούν να απολαμβάνουν το μπάνιο τους σε 2 ακόμη ιαματικά λουτρά.
ΠΗΓΗ: ecotimes.gr
Ευχαριστούμεπου την είδατε: Οι μαθητές του Β΄1 ΑπόλλωναςΓαβάλας
και Γεράσιμος Γκοργκούλης.