Werelddag van de Stedenbouw | 16 november 2017 | Thor Park Genk. In Energie Atlas Limburg worden de mogelijkheden voor duurzame energie in kaart gebracht. Guy Engelen (VITO)
Werelddag van de Stedenbouw 2018. Miranda Coppens (Provincie Antwerpen)
Werelddag van de Stedenbouw 2017 | Energieatlas Limburg
1. DE ENERGIE-ATLAS LIMBURG
Leen Van Esch, Karolien Vermeiren, Inge Uljee en Guy Engelen (VITO)
Erika Meynaerts, Ruben Guisson, Erwin Cornelis en Kaat Jespers (EnergyVille)
Hans Hoes (TerraEnergy)
2. ENERGIE DATA: DE NIEUWE TREND
Er is een duidelijke verschuiving van statische tabellen en kaarten naar interactieve atlassen als
beleidsinstrument ter ondersteuning van het energiebeleid. VITO is daarin een leidende speler.
2
3. 3
DE DYNAMISCHE ENERGIE-ATLAS: BUNDELING VAN KENNIS EN EXPERTISE
VITO, EnergyVille en partners zoals TerraEnergy bundelen hun kennis en expertise in het
domein van de herniewbare energie in de Dynamische Energie-Atlas.
Samen met opdrachtgevers en gebruikers: EU, Vlaamse overheid, Provincies, Steden, …
Ook op Europees vlak met onderzoeksinstellingen (TU Delft, Technalia, Univ. Zagreb, …) en
bedrijven (RINA-C, Artelys, …).
https://geoflex-solutions.eu/
4. WAT DOET DE ENERGIE-ATLAS LIMBURG?
De Energie-Atlas Limburg berekent en visualiseert:
De huidige vraag naar energie
De huidige productie van energie
De potentiële productie van energie
Voor tal van energietechnologieën
Voor tal van gebruikers (in boomstructuur)
Huidige elektriciteitsvraag Huidige elektriciteitsproductie Potentieel Elektriciteit
Limburg scenario
5. WAT DOET DE ENERGIE-ATLAS LIMBURG?
De Energie-Atlas Limburg berekent en visualiseert
Op een instelbare resolutie of administratief niveau
In tabelvorm (Bv: Top 10)
Laat data-uitwisseling toe met:
MS Office: Word, Excel, …
GIS-pakketten: ArcGIS, QGIS, …
50 x 50 m Statistische sectoren Gemeenten Filter
Potentiële elektriciteitsproductie
De DEA laat een snelle registratie,
consultatie en visualisatie van
energiegegevens toe
6. WAT DOET DE DYNAMISCHE ENERGIE-ATLAS ?sectoren Elektriciteitsvraag (GWh) Warmtevraag (GWh)
huishoudens 1.588 5.827
industrie 3.203 6.624
ETS 1.766 4.348
diffuus 1.436 2.276
tertiaire sector 1.337 1.528
transport 0,01 -
landbouw 79 399
Totaal provincie 6.207 14.379
MWh per gemeente
1,8 miljoen gezinnen 0,9 miljoen gezinnen
Gemiddeld Vlaams gezin (met 2 ouders en 1 kind) verbruikt per jaar
3,5 MWh elektriciteit en 16 MWh warmte (Bron: VREG)
INVENTARISATIE HUIDIGE ENERGIEVRAAG LIMBURG
7. INVENTARISATIE HUIDIGE ENERGIEPRODUCTIE LIMBURG
* Gemiddeld Vlaams gezin (met 2 ouders en 1 kind) verbruikt per jaar 3,5 MWh elektriciteit en 16 MWh warmte (Bron: VREG)
PRODUCTIE Elektriciteit
(GWh)
Warmte/stoom
(GWh)
fossiel 449 446
waarvan E.ON Langerlo 0
waarvan T-power 449
PV 424 0
wind 238 0
water 4 0
biomassa 153 125
biogas - overig 7,5 10,7
biogas - stortgas 14,3 -
biogas - RWZI 0,7 0,7
biomassa uit land- of bosbouw 3,7 4,2
biogas - hoofdzakelijk agrarische stromen 67,4 96,3
biomassa gesorteerd of selectief ingezameld afval 59,7 12,9
Ondiepe geothermie - 45,3
KWO - 1,8
BEO - 13,2
Particuliere installaties - 30,3
TOTAAL 1.475 616
Aantal gezinnen* 421.429 38.531
Circa 70% van de huidige elektriciteitsproductie is hernieuwbaar.
8.
9. DE WARE KRACHT VAN DE ENERGIE-ATLAS LIMBURG: VOLLEDIGHEID
Kan even goed omgaan met puntlocaties en diffuse locaties van vraag en productie
Puntlocaties van (grootschalige, centrale) vraag- of aanbod
Exacte locatie en vraag of productie zijn gekend
10. 10
DE WARE KRACHT VAN DE ENERGIE-ATLAS LIMBURG: VOLLEDIGHEID
Kan even goed omgaan met puntlocaties en diffuse locaties van vraag en productie
Puntlocaties van (grootschalige, centrale) vraag- of aanbod
Exacte locatie en vraag of productie zijn gekend
Diffuse (kleinschalige, decentrale) vraag- of aanbod
Zo getrouw mogelijke spreiding van de energiegrootheid over het gebied
Vb. productie (per pixel) =
karakteristieke productie (technologie-; eventueel ruimtelijk specifiek) X
ruimtelijk patroon waar technologie kan voorkomen X
haalbaarheid (technisch, economisch, maatschappelijk, …)
Vb.: Potentiële productie kleinschalige
zonnepanelen (<10 kW) op basis van
resterend dakoppervlak
De gebruiker kan
dit instellen
PEpi,t = EpFj,t * EpVVi,t * Ct
• EpFPV = 132 kWh/m²
• EpVVPV = Ruimte voor PV = Resterend
dakoppervlakte (m²) per ¼ ha cel
• CPV = 40% (technisch) * X% (maatschappelijk)
• i = elke cel
• j = ruimtelijke entiteit (vb. gemeente)
11. VITO Proevertjes - 27 jan 2017
DE WARE KRACHT VAN DE DYNAMISCHE ENERGIE-ATLAS: BELEIDSEXPLORATIE
Bv: door aan te duiden waar
technologie wel of niet mag
12. VITO Proevertjes - 27 jan 2017
12
DE WARE KRACHT VAN DE DYNAMISCHE ENERGIE-ATLAS: BELEIDSEXPLORATIE
De DEA laat een verkenning van een
ruimtelijk energiebeleid toe
Bv: door aan te duiden waar
technologie wel of niet mag
13. 13
DE WARE KRACHT VAN DE DYNAMISCHE ENERGIE-ATLAS: RUIMTELIJKE OPTIMALISATIE
Combineert ruimtelijke gegevens om ruimtelijke optima te zoeken voor energie-installaties
Bv: locaties van mestvergisting op basis van locatie van de stallen en van energiegewassen
AANTAL INSTALLATIES
Houtverbranders 1MW 21
Landbouwvergisters 8
Pocketvergisters 413
GFT vergister 1
14. DE WARE KRACHT VAN DE DYNAMISCHE ENERGIE-ATLAS: BELEIDSSCENARIO’S
Combineert ruimtelijke gegevens om ruimtelijke optima te zoeken voor energie-installaties
Bv: houtverbrandingsinstallaties groot-klein / zonder-met houtkanten (Bochelt)
1 MWth installaties – zonder houtkanten
1 MWth installaties – wel houtkanten
0,25 MWth installaties – zonder houtkanten
0,25 MWth installaties – wel houtkanten
15. 15
DE WARE KRACHT VAN DE DYNAMISCHE ENERGIE-ATLAS: BELEIDSSCENARIO’S
Combineert ruimtelijke gegevens om ruimtelijke optima te zoeken voor energie-installaties
Bv: enkele of dubbele rij windmolens langsheen lineaire infrastructuur (Tongeren)
Enkele rij (buffer van 250m) Dubbele rij (buffer van 750m)
16. 16
DE WARE KRACHT VAN DE DYNAMISCHE ENERGIE-ATLAS: ‘LIMBURG SCENARIO’
Scenario’s en inschatting potentieel voor Elektriciteit en Warmte
ELEKTRICITEIT
(GWh)
Maximaal
scenario
Limburg
scenario
PV 7.513 56
wind 707 283
water 13 3
biomassa 43 6
plasmatechnologie 700
totaal 8.976 348
WARMTE
(GWh)
Maximaal
scenario
Limburg
scenario
biomassa 100 13
restwarmte 6.625 216
ondiepe
geothermie
2.152 74
totaal 8.878 304
0
2000
4000
6000
8000
10000
12000
14000
16000
Vraag Productie Potentieel
Maximaal scenario
Potentieel Limburg
scenario
G
W
h
Elektriciteit
Warmte
*
* Niet alle warmte-
bronnen gekwantificeerd
in deze studie
17. POTENTIELE PRODUCTIE VAN ELEKTRICITEIT EN WARMTE VOLGENS ‘LIMBURG SCENARIO’
Elektriciteit (MWh/pixel) Warmte (MWh/pixel)
18. 18
WIE GEBRUIKT DE DYNAMISCHE ENERGIE-ATLAS ?
Vlaamse overheden
Potentieel
grondgekoppelde
Warmtepompen
Uit: VITO jaarverslag 2014
ENERGIELANDSCHAPPEN
20. 20
DE DYNAMISCHE ENERGIE-ATLAS: NIEUWE GENERATIE BELEIDSINSTRUMENT
De Dynamische Energie-Atlas:
is een tool voor de beleidsmaker, geen statisch rapport
laat een snelle consultatie en visualisatie van energiegegevens toe
laat een verkenning van een ruimtelijk energiebeleid toe
zoekt kansrijke zones voor een ruim scala aan hernieuwbare energietechnologieën
De ontwikkeling is nog maar pas gestart
De tool biedt mogelijkheden voor tal van beleidsdomeinen
De tool wordt voortdurend uitgebreid met nieuwe kennis, data en functionaliteit
De Dynamische Energie-Atlas slaat internationaal zijn vleugels uit