SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 13
Միջնադարի մեծ
  մտածող ու
  գիտնական
Աշակերտներին սովորեցնել
 Անանիա Շիրակացու
 Կյանքն ու կենսագրությունը
 Աշխատություններն ու դրանց
 բովանդակությունը
Գիտնական-փիլիսոփա
Մաթեմատիկոս
Տիեզերագետ
Օդերևութաբան
Պատմաբան
Աշխարհագրագետ
   Ծնվել է Շիրակի շրջանի Անեանք գյուղում`600-
    605ԹԹ միջակայքում:
   Նախնական կրթությունը ստացել է Դպրեվանքի
    դպրոցում, որն այն ժամանակ համարվել է
    մշակույթի նշանավոր կենտրոն:
   Վեց ամիս աշակերտել է Չորրորդ Հայքում`
    Քրիստոսատուրի մոտ:
   ՈՒթ տարի սովորել է Տրապիզոնում հույն
    գիտնական Տյուքիկոսի մոտ:
   Վերադառնալուն պես նա հայրենիքում հիմնել է
    դպրոց և զբաղվել գիտական ու
    մանկավարժական գործունեությամբ:
 667 թ Շիրակացին արդեն հայտնի էր որպես
  հռչակավոր գիտնական և հանճարեղ
  ուսուցչապետ:
 Ցավոք, ըստ արժանվույն չգնահատվելով իր
  ժամանակակիցների կողմից, լքել է
  հայրենիքն ու գնացել Վենետիկ:
 Նա մի շարք աշխատությունների հեղինակ
  է, բայց մեզ հասել է դրանցից միայն 29-ը:
 Մահացել է 680-ական թվականներին:
1.    Ինքնակենսագրությունը
2.    Թվաբանական աղյուսակները
3.    Խնդրագիրքը
4.    Մղոնաչափքը
5.    Աշխարհացույցը
6.    Տիեզերագիտությունը
7.    Լուսնի պարբերաշրջանը
8.    Լուսնացույց աղյուսակները
9.    Կենդանատեսակների մասին բնագիրը
10.   Աստղաբաշխության մասին բնագիրը
 Ալքիմիայի միջոցով կարողանում էր
  երկաթից ոսկի ստանալ:
 Համարվում էր համասփյուռ ծաղկի
  հայտնաբերողը, որն ուներ 12 թերթիկ և
  դրանցից յուրաքանչյուրն օժտված էր բուժիչ
  հատկությամբ:
 Ստացիր  իմաստություն և առավել
  պարսավիր տգիտությունը` իբրև
  խավարի ծնունդ:
 Եթե մերժես գիտությանը, նա էլ քեզ
  կմերժի:
Հույժ սիրելով հարմարողության
 արվեստը,- գրում է նա,-
 խորհեցի, թե առանց թվերի
 ոչինչ չի հիմնավորվում, ուստի
 մայր համարեցի այն բոլոր
 ուսմանց:
   Հին Հայաստանում թվերն արտահայտելու
    համար օգտագործել են հայոց գրերը`
    այբբենական կարգով:
      Ա–1       Ժ – 10     Ճ – 100    Ռ - 1000
      Բ–2       Ի – 20     Մ - 200    Ս - 2000
      Գ–3       Լ – 30     Ց – 300    Վ - 3000
      Դ–4       Խ – 40     Ն – 400    Տ - 4000
   Որևէ թիվ գրելու համար հաջորդական կարգով
    գրում էին այդ թվերին համապատասխանող
    տառերը, իսկ բառերից տարբերելու համար, կամ
    սկզբում և վերջում դրվում էր կետ, կամ
    վերևում` գծիկ:
Շիրակացու գրչին է պատկանում նաև
  «Տիեզերագիտություն» աշխատությունը, որն իր մեջ
   ընդգրկում տաս գլուխներ:
Ըստ Շիրակացու
 Աշխարհը բաղկացած է չորս տարրերից` կրակ, օդ, հող և
  ջուր:
 Երկիրը գնդաձև է և գտնվում է Տիեզերքի կենտրոնում:
 Գոյություն ունեցող ամեն ինչ ասեղծված է Աստծո
  կողմից:
 Անձրևների առաջացումը կապված է ջրի գոլորշիացման
  հետ:
 Ծիր Կաթինը կուտակված բազմաթիվ մեծ ու փոքր
  աստղեր են, որոնք աղոտ երևալու հետևանքով
  միավորված լույսով են երևում:
Շիրակացու «Աշխարհացույց»
  աշխատությունը բաղկացած է երկու մասից:
 Առաջին մաս` երկրագիտական բնույթ ունի
  և իր մեջ ներառում է տեղեկություններ
  երկրի ձևի, չափերի, երկրի կլիմայական
  գոտիների, բնակության տեղաբաշխման և
  այլնի մասին:
 Երկրորդ մաս` ներառում է Շիրակացու
  ժամանակաշրջանում հայտնի բոլոր
  երկրների համառոտ նկարագրությունը:
Շիրակացին Մեծ Հայքը բաժանել է 15
նահանգների, որոնք իրենց հերթին` 200
գավառների և նկարագրել է յուրաքանչյուրի`
 կլիմայական պայմանները
 գետերը
 լճերը
 ռելիեֆի տարբեր մանրամասները
 բուսատեսակները
 կենդանիները
 բնական հարստությունները
 բուժիչ ջրերը և այլն:

Mais conteúdo relacionado

Destaque

Հանրակրթական Դիջիտեք 2011, <Մխիթար> կրթահամալիր, Հիմնական դպրոց, 6-րդ դ...
 Հանրակրթական Դիջիտեք 2011,  <Մխիթար> կրթահամալիր, Հիմնական դպրոց,  6-րդ դ... Հանրակրթական Դիջիտեք 2011,  <Մխիթար> կրթահամալիր, Հիմնական դպրոց,  6-րդ դ...
Հանրակրթական Դիջիտեք 2011, <Մխիթար> կրթահամալիր, Հիմնական դպրոց, 6-րդ դ...
ganyan
 
Pilisopayutyun anani shirakaci
Pilisopayutyun anani shirakaciPilisopayutyun anani shirakaci
Pilisopayutyun anani shirakaci
Lia Movsisyan
 
Միջնադարյան հայ փիլիսոփայություն
Միջնադարյան հայ փիլիսոփայությունՄիջնադարյան հայ փիլիսոփայություն
Միջնադարյան հայ փիլիսոփայություն
susannachalikyan
 
Hajkakan lernashxar
Hajkakan lernashxarHajkakan lernashxar
Hajkakan lernashxar
Elen7777
 
Ինչ է թաքցնում երկրի ընդերքը
Ինչ է թաքցնում երկրի ընդերքըԻնչ է թաքցնում երկրի ընդերքը
Ինչ է թաքցնում երկրի ընդերքը
sertachki
 
Փիլիսոփայություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.
Փիլիսոփայություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.Փիլիսոփայություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.
Փիլիսոփայություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.
sargis_1979
 
Այբուբեն
ԱյբուբենԱյբուբեն
Այբուբեն
LusiAnn1
 
Հինգերորդ դարի պատմիչներ
Հինգերորդ դարի պատմիչներՀինգերորդ դարի պատմիչներ
Հինգերորդ դարի պատմիչներ
Elen Mkrtchyan
 
Պատմագրություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.
Պատմագրություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.Պատմագրություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.
Պատմագրություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.
sargis_1979
 
5 րդ դարի պատմագիտություն
5 րդ դարի պատմագիտություն5 րդ դարի պատմագիտություն
5 րդ դարի պատմագիտություն
sargis_1979
 
հայոց այբուբենի գաղտնիքները
հայոց  այբուբենի գաղտնիքներըհայոց  այբուբենի գաղտնիքները
հայոց այբուբենի գաղտնիքները
Anahit Harutyunyan
 

Destaque (20)

Հանրակրթական Դիջիտեք 2011, <Մխիթար> կրթահամալիր, Հիմնական դպրոց, 6-րդ դ...
 Հանրակրթական Դիջիտեք 2011,  <Մխիթար> կրթահամալիր, Հիմնական դպրոց,  6-րդ դ... Հանրակրթական Դիջիտեք 2011,  <Մխիթար> կրթահամալիր, Հիմնական դպրոց,  6-րդ դ...
Հանրակրթական Դիջիտեք 2011, <Մխիթար> կրթահամալիր, Հիմնական դպրոց, 6-րդ դ...
 
Pilisopayutyun anani shirakaci
Pilisopayutyun anani shirakaciPilisopayutyun anani shirakaci
Pilisopayutyun anani shirakaci
 
Միջնադարյան հայ փիլիսոփայություն
Միջնադարյան հայ փիլիսոփայությունՄիջնադարյան հայ փիլիսոփայություն
Միջնադարյան հայ փիլիսոփայություն
 
Անանիա Շիրակացի
Անանիա ՇիրակացիԱնանիա Շիրակացի
Անանիա Շիրակացի
 
Gohar matem
Gohar matemGohar matem
Gohar matem
 
Hajkakan lernashxar
Hajkakan lernashxarHajkakan lernashxar
Hajkakan lernashxar
 
Միջնադարյան հայ փիլիսոփայություն
Միջնադարյան հայ փիլիսոփայությունՄիջնադարյան հայ փիլիսոփայություն
Միջնադարյան հայ փիլիսոփայություն
 
Այբուբեն
ԱյբուբենԱյբուբեն
Այբուբեն
 
Զորակոչ
ԶորակոչԶորակոչ
Զորակոչ
 
Ինչ է թաքցնում երկրի ընդերքը
Ինչ է թաքցնում երկրի ընդերքըԻնչ է թաքցնում երկրի ընդերքը
Ինչ է թաքցնում երկրի ընդերքը
 
Փիլիսոփայություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.
Փիլիսոփայություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.Փիլիսոփայություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.
Փիլիսոփայություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.
 
Այբուբեն
ԱյբուբենԱյբուբեն
Այբուբեն
 
Հինգերորդ դարի պատմիչներ
Հինգերորդ դարի պատմիչներՀինգերորդ դարի պատմիչներ
Հինգերորդ դարի պատմիչներ
 
Պատմագրություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.
Պատմագրություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.Պատմագրություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.
Պատմագրություն / գործնական աշխատանք 10-5 դաս.
 
մեսրոպ մաշտոց
մեսրոպ մաշտոցմեսրոպ մաշտոց
մեսրոպ մաշտոց
 
Զորակոչ
ԶորակոչԶորակոչ
Զորակոչ
 
Tmpph 1
Tmpph 1Tmpph 1
Tmpph 1
 
5 րդ դարի պատմագիտություն
5 րդ դարի պատմագիտություն5 րդ դարի պատմագիտություն
5 րդ դարի պատմագիտություն
 
դավիթ անհաղթ․ փիլիսոփայություն
դավիթ անհաղթ․ փիլիսոփայությունդավիթ անհաղթ․ փիլիսոփայություն
դավիթ անհաղթ․ փիլիսոփայություն
 
հայոց այբուբենի գաղտնիքները
հայոց  այբուբենի գաղտնիքներըհայոց  այբուբենի գաղտնիքները
հայոց այբուբենի գաղտնիքները
 

Mais de sargis_1979

Վիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարան
Վիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարանՎիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարան
Վիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարան
sargis_1979
 
Թատրոն և կինո 12-4 դասարան
Թատրոն և կինո 12-4 դասարանԹատրոն և կինո 12-4 դասարան
Թատրոն և կինո 12-4 դասարան
sargis_1979
 
թատրոն և կինո
թատրոն և կինոթատրոն և կինո
թատրոն և կինո
sargis_1979
 
Հայկական հարց
Հայկական հարցՀայկական հարց
Հայկական հարց
sargis_1979
 
Հայկական հարց
Հայկական հարց Հայկական հարց
Հայկական հարց
sargis_1979
 
թեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկաթեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկա
sargis_1979
 
թեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկաթեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկա
sargis_1979
 
Նորավանք 11-1 դասարան
Նորավանք 11-1 դասարանՆորավանք 11-1 դասարան
Նորավանք 11-1 դասարան
sargis_1979
 
Հաղարծին 11-1 դասարան
Հաղարծին 11-1 դասարանՀաղարծին 11-1 դասարան
Հաղարծին 11-1 դասարան
sargis_1979
 
էջմիածին 10-5 դասարան
էջմիածին 10-5 դասարանէջմիածին 10-5 դասարան
էջմիածին 10-5 դասարան
sargis_1979
 
Գոշավանք 11-5 դասարան
Գոշավանք 11-5 դասարանԳոշավանք 11-5 դասարան
Գոշավանք 11-5 դասարան
sargis_1979
 
Գեղարդ 10-2 դասարան
Գեղարդ 10-2 դասարանԳեղարդ 10-2 դասարան
Գեղարդ 10-2 դասարան
sargis_1979
 
զինագործություն 10 5
զինագործություն 10 5զինագործություն 10 5
զինագործություն 10 5
sargis_1979
 
դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5
դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5
դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5
sargis_1979
 

Mais de sargis_1979 (20)

Վիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարան
Վիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարանՎիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարան
Վիկտոր Համբարձումյան 12 4 դասարան
 
Թատրոն և կինո 12-4 դասարան
Թատրոն և կինո 12-4 դասարանԹատրոն և կինո 12-4 դասարան
Թատրոն և կինո 12-4 դասարան
 
թատրոն և կինո
թատրոն և կինոթատրոն և կինո
թատրոն և կինո
 
Գործնական աշխատանք <Հայերանական> 12-4 դասարան
Գործնական աշխատանք <Հայերանական> 12-4 դասարանԳործնական աշխատանք <Հայերանական> 12-4 դասարան
Գործնական աշխատանք <Հայերանական> 12-4 դասարան
 
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմԳործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
 
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմԳործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
Գործնական աշխատանք Հայրենական մեծ պատերազմ
 
Հայկական հարց
Հայկական հարցՀայկական հարց
Հայկական հարց
 
Հայկական հարց
Հայկական հարց Հայկական հարց
Հայկական հարց
 
թեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկաթեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկա
 
թեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկաթեստի կազմման մեթոդիկա
թեստի կազմման մեթոդիկա
 
Նորավանք 11-1 դասարան
Նորավանք 11-1 դասարանՆորավանք 11-1 դասարան
Նորավանք 11-1 դասարան
 
Հաղարծին 11-1 դասարան
Հաղարծին 11-1 դասարանՀաղարծին 11-1 դասարան
Հաղարծին 11-1 դասարան
 
էջմիածին 10-5 դասարան
էջմիածին 10-5 դասարանէջմիածին 10-5 դասարան
էջմիածին 10-5 դասարան
 
Գոշավանք 11-5 դասարան
Գոշավանք 11-5 դասարանԳոշավանք 11-5 դասարան
Գոշավանք 11-5 դասարան
 
Գեղարդ 10-2 դասարան
Գեղարդ 10-2 դասարանԳեղարդ 10-2 դասարան
Գեղարդ 10-2 դասարան
 
զինագործություն 10 5
զինագործություն 10 5զինագործություն 10 5
զինագործություն 10 5
 
դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5
դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5
դրվագներ հայաստանի դրամի պատմությունից 10 5
 
10 5
10 510 5
10 5
 
10 5 (2)
10 5 (2)10 5 (2)
10 5 (2)
 
10 2
10 210 2
10 2
 

Անանիա Շիրակացի

  • 1. Միջնադարի մեծ մտածող ու գիտնական
  • 2. Աշակերտներին սովորեցնել Անանիա Շիրակացու  Կյանքն ու կենսագրությունը  Աշխատություններն ու դրանց բովանդակությունը
  • 4. Ծնվել է Շիրակի շրջանի Անեանք գյուղում`600- 605ԹԹ միջակայքում:  Նախնական կրթությունը ստացել է Դպրեվանքի դպրոցում, որն այն ժամանակ համարվել է մշակույթի նշանավոր կենտրոն:  Վեց ամիս աշակերտել է Չորրորդ Հայքում` Քրիստոսատուրի մոտ:  ՈՒթ տարի սովորել է Տրապիզոնում հույն գիտնական Տյուքիկոսի մոտ:  Վերադառնալուն պես նա հայրենիքում հիմնել է դպրոց և զբաղվել գիտական ու մանկավարժական գործունեությամբ:
  • 5.  667 թ Շիրակացին արդեն հայտնի էր որպես հռչակավոր գիտնական և հանճարեղ ուսուցչապետ:  Ցավոք, ըստ արժանվույն չգնահատվելով իր ժամանակակիցների կողմից, լքել է հայրենիքն ու գնացել Վենետիկ:  Նա մի շարք աշխատությունների հեղինակ է, բայց մեզ հասել է դրանցից միայն 29-ը:  Մահացել է 680-ական թվականներին:
  • 6. 1. Ինքնակենսագրությունը 2. Թվաբանական աղյուսակները 3. Խնդրագիրքը 4. Մղոնաչափքը 5. Աշխարհացույցը 6. Տիեզերագիտությունը 7. Լուսնի պարբերաշրջանը 8. Լուսնացույց աղյուսակները 9. Կենդանատեսակների մասին բնագիրը 10. Աստղաբաշխության մասին բնագիրը
  • 7.  Ալքիմիայի միջոցով կարողանում էր երկաթից ոսկի ստանալ:  Համարվում էր համասփյուռ ծաղկի հայտնաբերողը, որն ուներ 12 թերթիկ և դրանցից յուրաքանչյուրն օժտված էր բուժիչ հատկությամբ:
  • 8.  Ստացիր իմաստություն և առավել պարսավիր տգիտությունը` իբրև խավարի ծնունդ:  Եթե մերժես գիտությանը, նա էլ քեզ կմերժի:
  • 9. Հույժ սիրելով հարմարողության արվեստը,- գրում է նա,- խորհեցի, թե առանց թվերի ոչինչ չի հիմնավորվում, ուստի մայր համարեցի այն բոլոր ուսմանց:
  • 10. Հին Հայաստանում թվերն արտահայտելու համար օգտագործել են հայոց գրերը` այբբենական կարգով: Ա–1 Ժ – 10 Ճ – 100 Ռ - 1000 Բ–2 Ի – 20 Մ - 200 Ս - 2000 Գ–3 Լ – 30 Ց – 300 Վ - 3000 Դ–4 Խ – 40 Ն – 400 Տ - 4000  Որևէ թիվ գրելու համար հաջորդական կարգով գրում էին այդ թվերին համապատասխանող տառերը, իսկ բառերից տարբերելու համար, կամ սկզբում և վերջում դրվում էր կետ, կամ վերևում` գծիկ:
  • 11. Շիրակացու գրչին է պատկանում նաև «Տիեզերագիտություն» աշխատությունը, որն իր մեջ ընդգրկում տաս գլուխներ: Ըստ Շիրակացու  Աշխարհը բաղկացած է չորս տարրերից` կրակ, օդ, հող և ջուր:  Երկիրը գնդաձև է և գտնվում է Տիեզերքի կենտրոնում:  Գոյություն ունեցող ամեն ինչ ասեղծված է Աստծո կողմից:  Անձրևների առաջացումը կապված է ջրի գոլորշիացման հետ:  Ծիր Կաթինը կուտակված բազմաթիվ մեծ ու փոքր աստղեր են, որոնք աղոտ երևալու հետևանքով միավորված լույսով են երևում:
  • 12. Շիրակացու «Աշխարհացույց» աշխատությունը բաղկացած է երկու մասից:  Առաջին մաս` երկրագիտական բնույթ ունի և իր մեջ ներառում է տեղեկություններ երկրի ձևի, չափերի, երկրի կլիմայական գոտիների, բնակության տեղաբաշխման և այլնի մասին:  Երկրորդ մաս` ներառում է Շիրակացու ժամանակաշրջանում հայտնի բոլոր երկրների համառոտ նկարագրությունը:
  • 13. Շիրակացին Մեծ Հայքը բաժանել է 15 նահանգների, որոնք իրենց հերթին` 200 գավառների և նկարագրել է յուրաքանչյուրի`  կլիմայական պայմանները  գետերը  լճերը  ռելիեֆի տարբեր մանրամասները  բուսատեսակները  կենդանիները  բնական հարստությունները  բուժիչ ջրերը և այլն: