SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 21
Baixar para ler offline
11/5/12




                              	
  
        Życie	
  w	
  regionie	
  intensywnego	
  
         wydobycia	
  gazu	
  łupkowego	
  –	
  
                 przykład	
  ze	
  Stanów	
  
                      Zjednoczonych	
  
                              	
  
                              	
  
         Czy	
  Polska	
  jest	
  na	
  to	
  gotowa?	
  
                              	
  
                              	
  	
  
                   Geert	
  De	
  Cock,	
  Policy	
  officer	
  
                Kartuzy,	
  October	
  25,	
  2012	
  
                                     	
  
                                                       	
  

                       Food	
  &	
  Water	
  Europe	
  
•      Europejska	
  gałąź	
  organizacji	
  Food	
  &	
  Water	
  Watch	
  

        –    Siedziba	
  FWE	
  w	
  Brukseli,	
  siedziba	
  FWW	
  w	
  Waszyngtonie	
  

Obszar	
  działań:	
  zrównoważone	
  wykorzystanie	
  wody	
  i	
  produkcja	
  żywności...	
  
  oraz	
  ...gaz	
  łupkowy	
  

•      12.000	
  indywidualych	
  członków	
  z	
  USA	
  
        –  Wsparcie	
  finansowe	
  od	
  tysięcy	
  amerykańskich	
  organizacji	
  

•      Żadnych	
  korporacji,	
  żadnych	
  	
  rządowych	
  dotacji	
  	
  

                                  NIEZALEŻNOŚĆ	
  I	
  PRZEJRZYSTOŚĆ	
  

                                                         	
  

             h`p://www.foodandwaterwatch.org/about/annual-­‐report/	
  	
  

	
  

	
  
                                                                                                        1
11/5/12




                              Gaz	
  z	
  łupków	
  

•          Zmniejszenie	
  zależności	
  od	
  rosyjskiego	
  gazu	
  	
  
•          Ułatwienie	
  w	
  transformacji	
  gospodarki	
  opartej	
  
           na	
  energi	
  węglowej	
  
	
  	
  
•          Czy	
  gaz	
  naturalny	
  –	
  oraz	
  rodzimy	
  gaz	
  łupkowy	
  
           –	
  rzeczywiście	
  pomoże	
  polskiej	
  gospodace	
  w	
  
           osiągnięciu	
  tych	
  celów?	
  
	
  
	
  


                      Założenia	
  prezentacji	
  

•          Co	
  to	
  jest	
  szczelinowanie	
  hydrauliczne?	
  
•          Co	
  to	
  znaczy	
  gaz	
  niekonwencjonalny	
  
•          Wpływ	
  na	
  środowisko	
  
•          Wpływ	
  na	
  zdrowie	
  
•          Kwesge	
  ekonomiczne	
  i	
  zatrudnienie	
  
•          Wnioski	
  
	
  
	
  
	
  
                                                                                        2
11/5/12




              Szczelinowanie	
  hydrauliczne	
  
•      Dwie	
  metody	
  niezbędne	
  dla	
  przeprowadzenia	
  wydobycia	
  gazu	
  ze	
  
       skał	
  łupkowych	
  

         –    Szczelinowanie	
  hydrauliczne	
  

         –    Wiercenia	
  poziome	
  (do	
  2	
  km)	
  

•      Pompowanie	
  wody	
  pod	
  wysokim	
  ciśnieniem	
  

         –    Wymieszanie	
  wody	
  z	
  domieszką	
  pasku	
  i	
  chemikaliów	
  

•      Proppant	
  (piasek	
  krzemieniowy)	
  utrzymuje	
  rozwarcie	
  szczelin	
  

•      Woda	
  z	
  gazem	
  wraca	
  na	
  powierzchnię	
  




     Źródło:	
  Propublica	
  




                                                                                                   3
11/5/12




Źródło:	
  Prof.	
  Rien	
  Herber,	
  były	
  wiceprezes	
  	
  działu	
  eksploracji	
  w	
  Shell.	
  




Źródło:	
  WorldOil.com	
  	
  




                                                                                                                 4
11/5/12




Źródło:	
  Florency	
  Geny,	
  Oxford	
  IES	
  –	
  analityk	
  	
  Statoil	
  	
  




                Gaz	
  łupkowy	
  =	
  intensywne	
  
                     zagospodarownaie	
  
 •      IEA:	
  “Be	
  ready	
  to	
  think	
  big”	
  

         –    “konieczna	
  będzie	
  większa	
  ilość	
  wierceń”	
  

         –    Przykłady	
  z	
  USA	
  (obszary	
  łupkowe):	
  

                •    Barne`	
  shale:	
  15.000	
  wiertni	
  

                •    Marcellus	
  shale	
  :	
  do	
  100.000	
  wiertni	
  

 	
  

 •      Tysiące	
  wiertni	
  będzie	
  koniecznych	
  w	
  następnych	
  dekadach	
  

         –    JEŚLI	
  oszacowania	
  pokładów	
  są	
  właściwe	
  

 	
  




                                                                                              5
11/5/12




Źródło:	
  Pennsylvania	
  Department	
  of	
  Conservagon	
  of	
  Natural	
  Resources	
  




   http://www.youtube.com/watch?v=LPfGoNvsqt0

Source: EIA video – Cumulative drilling in Pennsylvania                         12	
  




                                                                                                    6
11/5/12




Źródło:	
  Pennsylvania	
  Department	
  of	
  Conservagon	
  of	
  Natural	
  Resources	
  




Źródło:	
  Internagonal	
  Energy	
  Agency	
  




                                                                                                    7
11/5/12




                    Gaz	
  lupkowy	
  w	
  Polsce?	
  

•      Podwójne	
  wyzwanie:	
  
        –    Zmniejszenie	
  importu	
  rosyjskiego	
  gazu	
  
        –    Przekształcenie	
  gospodarki	
  opartej	
  na	
  energii	
  
             węglowej	
  na	
  gospodarkę	
  opartą	
  na	
  gazie	
  
	
  
•      Tysiące	
  wiertni	
  będzie	
  koniecznych	
  w	
  następnych	
  dekadach	
  

        –    JEŚLI	
  oszacowania	
  pokładów	
  są	
  właściwe	
  

	
  



                          Dla	
  zilustrowania:	
  
•      Aby	
  przekształcić	
  10	
  %	
  całkowitej	
  produkcji	
  
       energii	
  w	
  Polsce	
  (141,6	
  TW)	
  
        –    Należałoby	
  przeprowadzać	
  635	
  wierceń	
  rocznie	
  

	
  
•      Aby	
  pokryć	
  terazniejsze	
  zapotrzebowanie	
  
       Polski	
  na	
  gaz	
  (2012:	
  17,16	
  mld	
  m3)	
  
        –    Wymagać	
  będzie	
  270	
  wierceć	
  rocznie	
  
        –    Jeśli	
  konsumpcja	
  gazu	
  ma	
  wzrosnąć	
  o	
  30	
  %	
  to	
  
             będzie	
  to	
  wymagało	
  351	
  wierceń	
  rocznie	
  



                                                                                             8
11/5/12




                    Wpływ	
  na	
  środowisko	
  

	
  
	
  

                Wpływ	
  zakumulowany	
  




                                Ilość	
  wody	
  

•      Zużycie	
  wody	
  przez	
  polski	
  przemysl	
  łupkowy	
  będzie	
  
       wynosić	
  jedynie	
  0,06	
  %	
  rocznego	
  zużycia	
  w	
  Polsce	
  
       (obliczenie	
  oparte	
  na	
  200	
  wierceniach)	
  
•      ALE:	
  cała	
  woda	
  jest	
  pobierana	
  ze	
  źródeł	
  lokalnych.	
  
        –    W	
  Teksasie	
  zużycie	
  wody	
  dla	
  szczelinownia	
  równa	
  
             się	
  zużyciu	
  gospodarstw	
  domowych	
  
•      Konkurencja	
  pomiędzy	
  użytkownikami	
  wody	
  
•      Woda	
  po	
  szczelinowaniu	
  nie	
  może	
  być	
  używana	
  do	
  
       żadnych	
  innych	
  dzialań	
  
	
  


                                                                                          9
11/5/12




                                     Jakość	
  wody	
  
•      25	
  do	
  75%	
  wprowadzonej	
  wody	
  wraca	
  na	
  powierzchnię	
  (flowback)	
  -­‐	
  
       odpad	
  

        –    Jedna	
  baza	
  wiernicza	
  o	
  8	
  odwiertach	
  -­‐	
  100.000	
  litrow	
  odpadu	
  

•      Wadliwie	
  wyposażone	
  oczyszczalnie	
  scieków	
  w	
  USA	
  musialy	
  sprostac:	
  

        –    NORM	
  –Naturalnie	
  wystepujace	
  materialy	
  radioaktywne	
  	
  

        –    Metale	
  ciezkie	
  

        –    Wysokie	
  poziomy	
  bromidów	
  reagujących	
  z	
  chlorem	
  tworząc	
  
             rakotwórcze	
  trihalometany	
  

        –    Chemikalia	
  używane	
  do	
  szczelinowania	
  hydraulicznego	
  
             zawierające	
  związki	
  BTEX	
  




                                     Jakość	
  wody	
  

•      Duża	
  ilość	
  płynu	
  poszczelinującego	
  jest	
  
       zostawiana	
  w	
  podziemych	
  studniach	
  
       wtryskowych.	
  
        –    ALE	
  w	
  Europie	
  jest	
  to	
  zakazane	
  (Ramowa	
  
             Dyrektywa	
  Wodna)	
  

•      Problemy	
  związane	
  z	
  integralnością	
  wierni	
  
       mogą	
  prowadzić	
  do	
  zanieczyszczenia	
  studni	
  
        –    Fenomen	
  “zapalającego	
  sie	
  kranu”	
  
        –    Przemysł	
  zaprzecza:	
  brak	
  danych	
  początkowych	
  

	
  
	
  
                                                                                                                10
11/5/12




 Chemikalia	
  w	
  płynie	
  szczelinującym	
  

•      Tylko	
  1-­‐2	
  %,	
  ALE:	
  
        –    Mimo	
  relatywnie	
  niskiej	
  koncentracji,	
  ilości	
  
             absolutne	
  są	
  ogromne	
  –	
  tysiące	
  kilogramow	
  
             chemikaliow	
  
	
  
        –    “Niektóre	
  chemikalia	
  są	
  niebezpieczne	
  
             nawet	
  jeśli	
  ich	
  koncentracja	
  jest	
  niższa	
  niż	
  
             poziom	
  wykrywalny”	
  (Bishop,2011)	
  




                              Chemikalia	
  cd.	
  

•      Przykłady:	
  
        –    2-­‐Butoxyethanol	
  –	
  duże	
  dawki	
  powodują	
  defekty	
  
             natalne,	
  wpływ	
  na	
  skład	
  krwi;	
  
        –    Ethylene	
  Glycol	
  –	
  wpływ	
  na	
  wzrok	
  i	
  system	
  oddechowy	
  
             a	
  także	
  na	
  poronienia	
  
        –    Methanol	
  –	
  wpływ	
  na	
  system	
  nerwowy	
  
        –    Weglowodory	
  aromatyczne	
  tj.	
  benzen	
  -­‐	
  rakotwórcze	
  
        –    Glutaraldehyde	
  –	
  toksyczny	
  dla	
  systemu	
  
             oddechowego	
  

	
  


                                                                                                   11
11/5/12




                                 Jakość	
  powietrza	
  

•      Stan	
  Wyoming	
  nie	
  spełnia	
  wymogów	
  Ustawy	
  o	
  
       Czystym	
  Powietrzu	
  na	
  obszarach	
  wierceń:	
  
        –    Zanieczyszczenia	
  związane	
  z	
  wieceniami	
  wchodzą	
  
             w	
  reakcje	
  sie	
  z	
  innymi	
  emisjami	
  
	
  
        –    To	
  może	
  prowadzić	
  do	
  tworzenia	
  smogu	
  i	
  ozonu	
  
             powierzchniowego	
  




        zrodlo:	
  Food	
  &	
  Water	
  Watch	
  




                                                                                         12
11/5/12




                          Wplyw	
  na	
  zdrowie	
  	
  

•      Artykuły	
  naukowe	
  zwracają	
  uwagę	
  na:	
  
        –    Mieszkancy	
  w	
  obrębie	
  do	
  ≤	
  [800	
  m]	
  od	
  wiertni	
  są	
  
             narażeni	
  na	
  wysokie	
  ryzyko	
  	
  
        –    Niedawny	
  raport	
  Earthworks’	
  Oil	
  &	
  Gas	
  
             Accountability	
  Project	
  	
  
“zanieczyszczenia,	
  ktore	
  są	
  zwiazane	
  z	
  rozwojem	
  
  wydobycia	
  ropy	
  i	
  gazu	
  sa	
  obecne	
  w	
  powietrzu	
  i	
  
  wodzie,	
  z	
  której	
  korzystają	
  mieszkancy	
  obszarow	
  
  wydobywczych,	
  mają	
  wplyw	
  na	
  ich	
  zdrowie”	
  
	
  




                                  Zatrudnienie	
  	
  
•      Potencjalna	
  ilosc	
  zatrudnienia	
  jest	
  typowo	
  zawyżana:	
  

•      	
  “1150	
  nowych	
  miejsc	
  pracy	
  na	
  100	
  wierceń	
  będzie	
  
       przeznaczonych	
  dla	
  zalóg	
  wiertniczych	
  	
  przyjezdzających	
  z	
  
       innych	
  regionów”	
  (Rumbach,	
  2012)	
  

        –    E.g.	
  PKN	
  Orlen	
  Gas	
  510.000	
  nowych	
  miejsc	
  pracy	
  

	
  

•      Ryzyko	
  związane	
  z	
  taką	
  pracą:	
  

        –    Praca	
  z	
  chemikaliami	
  

        –    Wystawienie	
  na	
  Crystalline	
  Silica	
  –	
  choroba	
  górnicza	
  




                                                                                                  13
11/5/12




                                                                           •      Zatrudnienie	
  	
  
                                                                           	
  

                                                                           	
  

                                                                           •      Zrodlo:	
  	
  

                                                                           •      Poligcal	
  
                                                                                  Economy	
  
                                                                                  Research	
  
                                                                                  Insgtute	
  of	
  the	
  
                                                                                  University	
  of	
  
                                                                                  Massachuse`s	
  	
  




                         Wplyw	
  ekonomiczny	
  

•      Niskie	
  ceny	
  gazu	
  	
  
        –    Mało	
  prawdopodobne,	
  gdyż	
  wydobycie	
  będzie	
  
             dużo	
  bardziej	
  kosztowne	
  niz	
  w	
  USA	
  

•      Boom	
  and	
  bust	
  
•      Bum	
  wydobywczy	
  trwal	
  5-­‐7	
  lat,	
  teraz	
  jest	
  
       stagnagon	
  
              •    Tak	
  dużo	
  wierceń	
  i	
  mały	
  popyt	
  doprowadziły	
  do	
  obnizki	
  
                   cen	
  
              •    Przemysł	
  łupkowy	
  jest	
  przemysłem	
  “nomadycznym”	
  
	
  

	
  
                                                                                                                  14
	
  
11/5/12




         Wpływ	
  na	
  ceny	
  nieruchomości	
  

•      Obniżenie	
  wartości	
  terenu	
  
        –    Region	
  Catskills	
  kolo	
  Nowego	
  Yorku:	
  spadek	
  ceny	
  
             domkow	
  letnich	
  

•      Narodowe	
  ubezpieczenie	
  (NagonWide)	
  nie	
  
       obejmuje	
  zniszczeń	
  domów	
  związanych	
  z	
  
       przemysłem	
  łupkowym	
  
•      “niebezpieczeństwa	
  związane	
  z	
  tą	
  
       dzialalnoscią	
  są	
  za	
  duże”	
  




                                  Turystyka	
  
•      “[…]	
  Wiele	
  obiektów	
  turystycznych	
  własnością	
  ludności	
  
       lokalnej	
  a	
  więc	
  jest	
  to	
  część	
  długoterminowego	
  rozwoju	
  
       ekonomicznego	
  regionu;	
  Boom	
  gazu	
  lupkowego	
  jest	
  
       relatywnie	
  krótki	
  i	
  nie	
  osadzony	
  w	
  lokalnej	
  
       społeczności””	
  (Rumbach,	
  2012)	
  

	
  

•      “Szeroko	
  rozwinięty	
  przemysł	
  wydobywczy	
  gazu	
  
       łupkowego	
  może	
  przyczynić	
  się	
  do	
  zniszczenia	
  dobrej	
  
       marki	
  regionu	
  –	
  zagrażając	
  długo-­‐terminowemu	
  
       rozwojowi	
  turystyki	
  w	
  tym	
  regionie”	
  (Rumbach,	
  2012)	
  
	
  
	
  

	
  

	
                                                                                           15
	
  
11/5/12




             Uzytkowanie	
  terenu:	
  	
  
       Industralizacja	
  terenow	
  wiejskich	
  
•      Okolo	
  3,6	
  ha	
  na	
  kazda	
  wielo-­‐odwiertowa	
  pla•orme	
  
       wiertnicza	
  (AEA	
  report,	
  2012)	
  
	
  
•      Orurowanie:	
  2.5	
  km	
  /	
  well	
  pad	
  (Nature	
  conservancy,	
  
       2011)	
  
	
  
•      Plus	
  pomocnicza	
  infrastruktura:	
  
        –    	
  Stacje	
  kompresujace,	
  magazyn	
  gazu,	
  miejsca	
  
             poboru	
  wody	
  

	
  




        Source:	
  Rumbach	
  (2012)	
  




                                                                                         16
11/5/12




Source:	
  Food	
  &	
  Water	
  Watch	
  




Source:	
  Nature	
  Conservancy	
  (2011)	
  




                                                     17
11/5/12




     Source:	
  Rumbach	
  (2012)	
  




                                        Rolnictwo	
  

•    Przemysl	
  wydobywczy	
  gazu	
  uzytkuje	
  duze	
  
     obszary	
  terenu	
  	
  
•    Zanieczyszczenie	
  wody	
  i	
  gleby	
  przez	
  rozlania	
  i	
  
     wycieki	
  (Bamberger	
  and	
  Oswald	
  2012)	
  




                                                                                18
11/5/12




                          Ruch	
  uliczny	
  

•      “kazde	
  wiercenie	
  bedzie	
  wymagalo	
  od	
  890	
  do	
  
       1350	
  ciezkich	
  przewozow	
  
       ciezarowkami”	
  (Food	
  &	
  Water	
  Europe,	
  March	
  
       2012)	
  
	
  
•      “8	
  wiertniowa	
  pra•orma	
  moze	
  wymagac	
  4-­‐6	
  
       tys	
  przejazdow	
  ciezarowkami	
  w	
  okresie	
  6	
  
       miesiecy”	
  (EP	
  report	
  –	
  Boguslaw	
  Sonik)	
  	
  




                                                                              19
11/5/12




Source:	
  Rumbach,	
  2012	
  




     Source:	
  Nature	
  Conservancy	
  




                                                20
11/5/12




                                             Wnioski	
  
Konieczność	
  oceny	
  oddziaływania	
  na	
  środowisko	
  musi	
  być	
  przeprowadzona	
  
   przed	
  rozpoczęciem	
  wierceń	
  

Zwrocenie	
  uwagi	
  na	
  zakumulowany	
  wpływ	
  rozwoju	
  przemysłu	
  łupkowego	
  na	
  
  dużą	
  skalę	
  

•     Poważna	
  doza	
  podejżen	
  wobec	
  domniemanych	
  korzysci	
  dla	
  lokalnej	
  
      spoleczności	
  	
  

•     Słabe	
  strony	
  ekonomiczne	
  przedsięwziecia:	
  

       –    Długoterminowe	
  zniszczenia	
  środowiska	
  

       –    Opoźnienie	
  w	
  rozwoju	
  OZE	
  w	
  Posce.	
  




                                     Dziękuję!	
  
                                                        	
  
                 •    Email:	
  gdecock@fweurope.org	
  &	
  
                         pbarczak@fweurope.org	
  	
  
                                                        	
  
                         •    Tel:	
  0032	
  /(0)2/893.10.18	
  
                                                        	
  
     h`p://www.foodandwaterwatch.org/europe/fracking/	
  	
  




                                                                                                       21

Mais conteúdo relacionado

Destaque

Usgs land use changes shale gas
Usgs land use changes shale gasUsgs land use changes shale gas
Usgs land use changes shale gasgdecock
 
Euro parliament ingraffea_june_2012
Euro parliament ingraffea_june_2012Euro parliament ingraffea_june_2012
Euro parliament ingraffea_june_2012gdecock
 
Differences shale gas fracking enhanced geothermal stimulation
Differences shale gas fracking enhanced geothermal stimulationDifferences shale gas fracking enhanced geothermal stimulation
Differences shale gas fracking enhanced geothermal stimulationgdecock
 
A importancia-do-planejamento-estrategico-como-ferramenta-de-gestao-para-inst...
A importancia-do-planejamento-estrategico-como-ferramenta-de-gestao-para-inst...A importancia-do-planejamento-estrategico-como-ferramenta-de-gestao-para-inst...
A importancia-do-planejamento-estrategico-como-ferramenta-de-gestao-para-inst...Luciane Valadão Melo
 
Hughes brussels may 14 2013 1
Hughes brussels may 14 2013 1Hughes brussels may 14 2013 1
Hughes brussels may 14 2013 1gdecock
 

Destaque (11)

Lab 5
Lab 5Lab 5
Lab 5
 
Usgs land use changes shale gas
Usgs land use changes shale gasUsgs land use changes shale gas
Usgs land use changes shale gas
 
Euro parliament ingraffea_june_2012
Euro parliament ingraffea_june_2012Euro parliament ingraffea_june_2012
Euro parliament ingraffea_june_2012
 
Lab 10
Lab  10Lab  10
Lab 10
 
Lab 2
Lab 2Lab 2
Lab 2
 
Lab 7
Lab  7Lab  7
Lab 7
 
Lab 2
Lab 2Lab 2
Lab 2
 
Differences shale gas fracking enhanced geothermal stimulation
Differences shale gas fracking enhanced geothermal stimulationDifferences shale gas fracking enhanced geothermal stimulation
Differences shale gas fracking enhanced geothermal stimulation
 
A importancia-do-planejamento-estrategico-como-ferramenta-de-gestao-para-inst...
A importancia-do-planejamento-estrategico-como-ferramenta-de-gestao-para-inst...A importancia-do-planejamento-estrategico-como-ferramenta-de-gestao-para-inst...
A importancia-do-planejamento-estrategico-como-ferramenta-de-gestao-para-inst...
 
Lab 9
Lab  9Lab  9
Lab 9
 
Hughes brussels may 14 2013 1
Hughes brussels may 14 2013 1Hughes brussels may 14 2013 1
Hughes brussels may 14 2013 1
 

Presentation geert de cock kartuzy_fracking_polish_final_long

  • 1. 11/5/12   Życie  w  regionie  intensywnego   wydobycia  gazu  łupkowego  –   przykład  ze  Stanów   Zjednoczonych       Czy  Polska  jest  na  to  gotowa?         Geert  De  Cock,  Policy  officer   Kartuzy,  October  25,  2012       Food  &  Water  Europe   •  Europejska  gałąź  organizacji  Food  &  Water  Watch   –  Siedziba  FWE  w  Brukseli,  siedziba  FWW  w  Waszyngtonie   Obszar  działań:  zrównoważone  wykorzystanie  wody  i  produkcja  żywności...   oraz  ...gaz  łupkowy   •  12.000  indywidualych  członków  z  USA   –  Wsparcie  finansowe  od  tysięcy  amerykańskich  organizacji   •  Żadnych  korporacji,  żadnych    rządowych  dotacji     NIEZALEŻNOŚĆ  I  PRZEJRZYSTOŚĆ     h`p://www.foodandwaterwatch.org/about/annual-­‐report/         1
  • 2. 11/5/12 Gaz  z  łupków   •  Zmniejszenie  zależności  od  rosyjskiego  gazu     •  Ułatwienie  w  transformacji  gospodarki  opartej   na  energi  węglowej       •  Czy  gaz  naturalny  –  oraz  rodzimy  gaz  łupkowy   –  rzeczywiście  pomoże  polskiej  gospodace  w   osiągnięciu  tych  celów?       Założenia  prezentacji   •  Co  to  jest  szczelinowanie  hydrauliczne?   •  Co  to  znaczy  gaz  niekonwencjonalny   •  Wpływ  na  środowisko   •  Wpływ  na  zdrowie   •  Kwesge  ekonomiczne  i  zatrudnienie   •  Wnioski         2
  • 3. 11/5/12 Szczelinowanie  hydrauliczne   •  Dwie  metody  niezbędne  dla  przeprowadzenia  wydobycia  gazu  ze   skał  łupkowych   –  Szczelinowanie  hydrauliczne   –  Wiercenia  poziome  (do  2  km)   •  Pompowanie  wody  pod  wysokim  ciśnieniem   –  Wymieszanie  wody  z  domieszką  pasku  i  chemikaliów   •  Proppant  (piasek  krzemieniowy)  utrzymuje  rozwarcie  szczelin   •  Woda  z  gazem  wraca  na  powierzchnię   Źródło:  Propublica   3
  • 4. 11/5/12 Źródło:  Prof.  Rien  Herber,  były  wiceprezes    działu  eksploracji  w  Shell.   Źródło:  WorldOil.com     4
  • 5. 11/5/12 Źródło:  Florency  Geny,  Oxford  IES  –  analityk    Statoil     Gaz  łupkowy  =  intensywne   zagospodarownaie   •  IEA:  “Be  ready  to  think  big”   –  “konieczna  będzie  większa  ilość  wierceń”   –  Przykłady  z  USA  (obszary  łupkowe):   •  Barne`  shale:  15.000  wiertni   •  Marcellus  shale  :  do  100.000  wiertni     •  Tysiące  wiertni  będzie  koniecznych  w  następnych  dekadach   –  JEŚLI  oszacowania  pokładów  są  właściwe     5
  • 6. 11/5/12 Źródło:  Pennsylvania  Department  of  Conservagon  of  Natural  Resources   http://www.youtube.com/watch?v=LPfGoNvsqt0 Source: EIA video – Cumulative drilling in Pennsylvania 12   6
  • 7. 11/5/12 Źródło:  Pennsylvania  Department  of  Conservagon  of  Natural  Resources   Źródło:  Internagonal  Energy  Agency   7
  • 8. 11/5/12 Gaz  lupkowy  w  Polsce?   •  Podwójne  wyzwanie:   –  Zmniejszenie  importu  rosyjskiego  gazu   –  Przekształcenie  gospodarki  opartej  na  energii   węglowej  na  gospodarkę  opartą  na  gazie     •  Tysiące  wiertni  będzie  koniecznych  w  następnych  dekadach   –  JEŚLI  oszacowania  pokładów  są  właściwe     Dla  zilustrowania:   •  Aby  przekształcić  10  %  całkowitej  produkcji   energii  w  Polsce  (141,6  TW)   –  Należałoby  przeprowadzać  635  wierceń  rocznie     •  Aby  pokryć  terazniejsze  zapotrzebowanie   Polski  na  gaz  (2012:  17,16  mld  m3)   –  Wymagać  będzie  270  wierceć  rocznie   –  Jeśli  konsumpcja  gazu  ma  wzrosnąć  o  30  %  to   będzie  to  wymagało  351  wierceń  rocznie   8
  • 9. 11/5/12 Wpływ  na  środowisko       Wpływ  zakumulowany   Ilość  wody   •  Zużycie  wody  przez  polski  przemysl  łupkowy  będzie   wynosić  jedynie  0,06  %  rocznego  zużycia  w  Polsce   (obliczenie  oparte  na  200  wierceniach)   •  ALE:  cała  woda  jest  pobierana  ze  źródeł  lokalnych.   –  W  Teksasie  zużycie  wody  dla  szczelinownia  równa   się  zużyciu  gospodarstw  domowych   •  Konkurencja  pomiędzy  użytkownikami  wody   •  Woda  po  szczelinowaniu  nie  może  być  używana  do   żadnych  innych  dzialań     9
  • 10. 11/5/12 Jakość  wody   •  25  do  75%  wprowadzonej  wody  wraca  na  powierzchnię  (flowback)  -­‐   odpad   –  Jedna  baza  wiernicza  o  8  odwiertach  -­‐  100.000  litrow  odpadu   •  Wadliwie  wyposażone  oczyszczalnie  scieków  w  USA  musialy  sprostac:   –  NORM  –Naturalnie  wystepujace  materialy  radioaktywne     –  Metale  ciezkie   –  Wysokie  poziomy  bromidów  reagujących  z  chlorem  tworząc   rakotwórcze  trihalometany   –  Chemikalia  używane  do  szczelinowania  hydraulicznego   zawierające  związki  BTEX   Jakość  wody   •  Duża  ilość  płynu  poszczelinującego  jest   zostawiana  w  podziemych  studniach   wtryskowych.   –  ALE  w  Europie  jest  to  zakazane  (Ramowa   Dyrektywa  Wodna)   •  Problemy  związane  z  integralnością  wierni   mogą  prowadzić  do  zanieczyszczenia  studni   –  Fenomen  “zapalającego  sie  kranu”   –  Przemysł  zaprzecza:  brak  danych  początkowych       10
  • 11. 11/5/12 Chemikalia  w  płynie  szczelinującym   •  Tylko  1-­‐2  %,  ALE:   –  Mimo  relatywnie  niskiej  koncentracji,  ilości   absolutne  są  ogromne  –  tysiące  kilogramow   chemikaliow     –  “Niektóre  chemikalia  są  niebezpieczne   nawet  jeśli  ich  koncentracja  jest  niższa  niż   poziom  wykrywalny”  (Bishop,2011)   Chemikalia  cd.   •  Przykłady:   –  2-­‐Butoxyethanol  –  duże  dawki  powodują  defekty   natalne,  wpływ  na  skład  krwi;   –  Ethylene  Glycol  –  wpływ  na  wzrok  i  system  oddechowy   a  także  na  poronienia   –  Methanol  –  wpływ  na  system  nerwowy   –  Weglowodory  aromatyczne  tj.  benzen  -­‐  rakotwórcze   –  Glutaraldehyde  –  toksyczny  dla  systemu   oddechowego     11
  • 12. 11/5/12 Jakość  powietrza   •  Stan  Wyoming  nie  spełnia  wymogów  Ustawy  o   Czystym  Powietrzu  na  obszarach  wierceń:   –  Zanieczyszczenia  związane  z  wieceniami  wchodzą   w  reakcje  sie  z  innymi  emisjami     –  To  może  prowadzić  do  tworzenia  smogu  i  ozonu   powierzchniowego   zrodlo:  Food  &  Water  Watch   12
  • 13. 11/5/12 Wplyw  na  zdrowie     •  Artykuły  naukowe  zwracają  uwagę  na:   –  Mieszkancy  w  obrębie  do  ≤  [800  m]  od  wiertni  są   narażeni  na  wysokie  ryzyko     –  Niedawny  raport  Earthworks’  Oil  &  Gas   Accountability  Project     “zanieczyszczenia,  ktore  są  zwiazane  z  rozwojem   wydobycia  ropy  i  gazu  sa  obecne  w  powietrzu  i   wodzie,  z  której  korzystają  mieszkancy  obszarow   wydobywczych,  mają  wplyw  na  ich  zdrowie”     Zatrudnienie     •  Potencjalna  ilosc  zatrudnienia  jest  typowo  zawyżana:   •   “1150  nowych  miejsc  pracy  na  100  wierceń  będzie   przeznaczonych  dla  zalóg  wiertniczych    przyjezdzających  z   innych  regionów”  (Rumbach,  2012)   –  E.g.  PKN  Orlen  Gas  510.000  nowych  miejsc  pracy     •  Ryzyko  związane  z  taką  pracą:   –  Praca  z  chemikaliami   –  Wystawienie  na  Crystalline  Silica  –  choroba  górnicza   13
  • 14. 11/5/12 •  Zatrudnienie         •  Zrodlo:     •  Poligcal   Economy   Research   Insgtute  of  the   University  of   Massachuse`s     Wplyw  ekonomiczny   •  Niskie  ceny  gazu     –  Mało  prawdopodobne,  gdyż  wydobycie  będzie   dużo  bardziej  kosztowne  niz  w  USA   •  Boom  and  bust   •  Bum  wydobywczy  trwal  5-­‐7  lat,  teraz  jest   stagnagon   •  Tak  dużo  wierceń  i  mały  popyt  doprowadziły  do  obnizki   cen   •  Przemysł  łupkowy  jest  przemysłem  “nomadycznym”       14  
  • 15. 11/5/12 Wpływ  na  ceny  nieruchomości   •  Obniżenie  wartości  terenu   –  Region  Catskills  kolo  Nowego  Yorku:  spadek  ceny   domkow  letnich   •  Narodowe  ubezpieczenie  (NagonWide)  nie   obejmuje  zniszczeń  domów  związanych  z   przemysłem  łupkowym   •  “niebezpieczeństwa  związane  z  tą   dzialalnoscią  są  za  duże”   Turystyka   •  “[…]  Wiele  obiektów  turystycznych  własnością  ludności   lokalnej  a  więc  jest  to  część  długoterminowego  rozwoju   ekonomicznego  regionu;  Boom  gazu  lupkowego  jest   relatywnie  krótki  i  nie  osadzony  w  lokalnej   społeczności””  (Rumbach,  2012)     •  “Szeroko  rozwinięty  przemysł  wydobywczy  gazu   łupkowego  może  przyczynić  się  do  zniszczenia  dobrej   marki  regionu  –  zagrażając  długo-­‐terminowemu   rozwojowi  turystyki  w  tym  regionie”  (Rumbach,  2012)           15  
  • 16. 11/5/12 Uzytkowanie  terenu:     Industralizacja  terenow  wiejskich   •  Okolo  3,6  ha  na  kazda  wielo-­‐odwiertowa  pla•orme   wiertnicza  (AEA  report,  2012)     •  Orurowanie:  2.5  km  /  well  pad  (Nature  conservancy,   2011)     •  Plus  pomocnicza  infrastruktura:   –   Stacje  kompresujace,  magazyn  gazu,  miejsca   poboru  wody     Source:  Rumbach  (2012)   16
  • 17. 11/5/12 Source:  Food  &  Water  Watch   Source:  Nature  Conservancy  (2011)   17
  • 18. 11/5/12 Source:  Rumbach  (2012)   Rolnictwo   •  Przemysl  wydobywczy  gazu  uzytkuje  duze   obszary  terenu     •  Zanieczyszczenie  wody  i  gleby  przez  rozlania  i   wycieki  (Bamberger  and  Oswald  2012)   18
  • 19. 11/5/12 Ruch  uliczny   •  “kazde  wiercenie  bedzie  wymagalo  od  890  do   1350  ciezkich  przewozow   ciezarowkami”  (Food  &  Water  Europe,  March   2012)     •  “8  wiertniowa  pra•orma  moze  wymagac  4-­‐6   tys  przejazdow  ciezarowkami  w  okresie  6   miesiecy”  (EP  report  –  Boguslaw  Sonik)     19
  • 20. 11/5/12 Source:  Rumbach,  2012   Source:  Nature  Conservancy   20
  • 21. 11/5/12 Wnioski   Konieczność  oceny  oddziaływania  na  środowisko  musi  być  przeprowadzona   przed  rozpoczęciem  wierceń   Zwrocenie  uwagi  na  zakumulowany  wpływ  rozwoju  przemysłu  łupkowego  na   dużą  skalę   •  Poważna  doza  podejżen  wobec  domniemanych  korzysci  dla  lokalnej   spoleczności     •  Słabe  strony  ekonomiczne  przedsięwziecia:   –  Długoterminowe  zniszczenia  środowiska   –  Opoźnienie  w  rozwoju  OZE  w  Posce.   Dziękuję!     •  Email:  gdecock@fweurope.org  &   pbarczak@fweurope.org       •  Tel:  0032  /(0)2/893.10.18     h`p://www.foodandwaterwatch.org/europe/fracking/     21