เรียนรู้เรื่องพันธะเคมีนะคะ

2. นิยามพันธะเคมี
แรงยึดเหนียวระหว่างอนุภาคของสารเพือให้อะตอม
รวมกันเป็ นโมเลกุลหรื อให้โมเลกุลรวมกันเป็ นกลุ่มก้อน
ไอออน-ไอออน อะตอม-อะตอม โมเลกุล-โมเลกุล

3. แรงยึดเหนียวระหว่ างโมเลกุลแบ่ งออกเป็ น 2 ประเภท
1. แรงยึดเหนียวระหว่ างอะตอมหรือไอออนของธาตุ
1.1 พันธะไอออนิก
1.2 พันธะโคเวเลนต์
1.3 พันธะโลหะ
2. แรงยึดเหนียวระหว่ างโมเลกุล
2.1 แรงแวนเดอร์ วาลส์ ได้ แก่ แรงลอนดอน แรงดึงดูดระหว่ างขั.ว
2.2 พันธะไฮโดรเจน

4. พันธะไอออนิก (Ionic bond)
นิยาม
พันธะไอออนิก หมายถึง แรงยึดเหนียวระหว่ างไอออนบวกและไอออนลบทีเกิด
จากอะตอมให้ และรับอิเล็กตรอนกันเพือให้ มเี วเลนต์ อเิ ล็กตรอนเท่ ากับ 8

5. โลหะ (IE ตํากว่ า) อโลหะ (IE สู งกว่ า)

8. โครงสร้ างของสารประกอบไอออนิก
โคออร์ ดิเนชันนัมเบอร์ คือ จํานวนไอออนทีห้ อมล้ อมและสั มผัสกับไอออนอืน
1) โครงสร้ างผลึกของ NaF
Na+ จะมี F- ห้ อมล้ อมและ สั มผัส
โดยรอบ 6 ไอออน
F- จะมี Na+ ห้ อมล้ อมและสั มผัส
โดยรอบ 6 ไอออน

9. 2) โครงสร้ างผลึกของ CsCl
Cs+ มี Cl- ห้อมล้อมและสัมผัส 8 ไอออน
Cl- มี Cs+ ห้อมล้อมและสัมผัส 8 ไอออน
3) โครงสร้ างผลึกของ CaF2
Ca2+ มี F- ห้อมล้อมและสัมผัส 8 ไอออน
แต่ F- มี Ca2+ ห้อมล้อมและสัมผัสเพียง 4
ไอออนเท่านั0น

10. พลังงานกับการเกิดสารประกอบไอออนิก
E การระเหิด
1 Na(s) Na(g) ∆H1 = +107 kJ/mol
E การสลายพันธะ
2 Cl2(g) Cl(g) ∆H2 = +122 kJ/mol
H
IE
3 Na (g) Na+ (g) + e- ∆H3 = +496 kJ/mol
EA
4 Cl (g) + e- Cl- (g) ∆H4 = - 349 kJ/mol
5 Na+(g) + Cl-(g) E แลตทิซ NaCl(s) ∆H5 = - 787 kJ/mol

11. Na+ (g) + e - + Cl(g)
4
∆H3 = +496 kJ 3 ∆H4 = -349 kJ
Na(g) + Cl(g) Na+(g) + Cl-(g)
∆H2 = +122 kJ ∆Hf = (+107)+(+122)+(+496)+(-349)+(-787) = - 411 kJ/mol
2
Na(g) + 1/2Cl2(g)
5
∆H1 = +107 kJ 1 ∆H5 = -787 kJ
เริมต้ น วัฏจักรบอร์ น – ฮาเบอร์
Na(s) + 1/2Cl2(g)
∆Hf = -411 kJ/mol
สุ ดท้ าย NaCl (s)

12. การเขียนสู ตรสารประกอบไอออนิก
1. เขียนไอออนบวกนําหน้ าไอออนลบ
2. เขียนโลหะก่ อนอโลหะ
3. ผลรวมของประจุเป็ นศูนย์
(นําจํานวนประจุบนไอออนบวกและไอออนลบคูณไว้ กน)
ั
4. ใส่ วงเล็บกลุ่มไอออนบวกหรือไอออนลบมีมากกว่ า 1 กลุ่ม

13. ตัวอย่ าง
1. Na กับ Cl Na+ กับ Cl-
NaCl
1 1
2. Na กับ Cl Na+ กับ O2-
Na2O
1 2

14. การอ่ านชือสารประกอบไอออนิก
1. กรณีธาตุโลหะทีมีเลขออกซิเดชันค่ าเดียวรวมกับอโลหะ ให้ อ่านชือ
โลหะทีเป็ นไอออนบวก แล้ วตามชืออโลหะทีเป็ นไอออนลบ โดยลง
เสี ยงพยางค์ ท้ายด้ วย ไ-ด์ (-ide)
เช่ น ไฮโดรเจน เป็ น ไฮไดรด์ (hydride)
คลอรีน เป็ น คลอไรด์ (chloride)
โบรมีน เป็ น โบรไมด์ (bromide)
ตัวอย่าง
NaCl อ่านว่า โซเดียมคลอไรด์ (Sodium chloride)
KBr อ่านว่า โพแทสเซียมโบรไมด์ (Potassium bromide)

15. สมบัติของสารประกอบไอออนิก
1. ไม่ มีสูตรโมเลกุลมีแต่ สูตรอย่ างง่ าย
2. สารประกอบไอออนิกทุกชนิดเป็ นของแข็งทีอุณหภูมิห้อง
3. แข็งแต่ เปราะ
4. จุดเดือดและจุดหลอมเหลวสู ง
5. ไม่ นําไฟฟาในสถานะของแข็ง แต่ เมือละลายนําจะนําไฟฟาได้ ดี
้ . ้
6. บางชนิดละลายนําได้ แต่ บางชนิดไม่ ละลายนํา
. .

16. การละลายนําของสารประกอบไอออนิก
.
O H
O H H
H
Cl- ไอออน
Na+ ไอออน
โมเลกุลนํา
. NaCl
H H
H o H
H
o o H
H
o
H
o H
H
o H
H

17. พลังงานกับการละลายนําของสารประกอบไอออนิก
.
Na+(g) + Cl-(g)
2
1 ∆Hhyd = -771 kJ
∆Hlatt = +776 kJ
Na+(aq) + Cl-(aq)
∆Hsoln = +5 kJ
NaCl(s)

18. สรุ ปการละลายนําของสารประกอบไอออนิก
.
∆Hlattice > ∆Hhydration แสดงว่ ามีการดูดพลังงาน
∆Hlattice > ∆Hhydration แสดงว่ ามีการดูดพลังงาน
∆Hlattice >>> ∆Hhydration แสดงว่ าสารนั.นไม่ ค่อยละลาย
สารทีละลายนํ0าได้ < 0.1 g/H2O 100 cm3 ที 25 0C แสดงว่าไม่ละลาย
สารทีละลายนํ0าได้ 0.1-1.0 g/H2O 100 cm3 ที 25 0C แสดงว่าละลายได้บางส่ วน
สารทีละลายนํ0าได้ > 1.0 g/H2O 100 cm3 ที 25 0C แสดงว่าละลายได้ดี

19. ปฏิกริยาของสารประกอบไอออนิก
ิ
Cl- Ag+
Na+ NO3-
สารละลาย NaCl สารละลาย AgNO3
NaCl Na+(aq) + Cl-(aq) AgNO3 Ag+(aq) + NO3-(aq)
AgCl (s)
Na+(aq) + Cl-(aq) + Ag+(aq) + NO3-(aq) Na+(aq) + Cl-(aq) + AgCl(s)
สมการไอออนิก

20. สมการไอออนิก
เมือสารประกอบไอออนิกในสถานะของแข็งมาละลายนํ0าก็จะแตกตัว
เป็ นไอออน
NaCl (s) Na+(aq) + Cl- (aq)
AgNO3(s) Ag+(aq) + NO3-(aq)
K2SO4(s) 2K+(aq) + SO42-(aq)

21. NaCl (s) Na+ (aq) + Cl- (aq)
AgNO3 (s) Ag+ (aq) + NO3- (aq)
Na+(aq) + Cl-(aq) + Ag+(aq) + NO3-(aq) Na+(aq) + Cl-(aq) + AgCl(s)
สมการไอออนิก
Cl-(aq) + Ag+(aq) AgCl(s)
สมการไอออนิกสุ ทธิ

22. หลักการเขียนสมการไอออนิก
1. เขียนเฉพาะไอออนหรือโมเลกุลทีทําปฏิกริยากัน
ิ
2. ถ้ าสารทีเกียวข้ องในปฏิกิริยาเป็ นสารทีไม่ ละลายนํ.าหรื อไม่ แตกตัวเป็ น
ไอออน ให้ เขียนสู ตรโมเลกุลของสารนั.นในสมการได้ เช่ น H2 NH3 CO2
3. ดุลสมการไอออนิก โดยทําให้ จํานวนอะตอม และจํานวนไอออน ของทุก
ธาตุเท่ ากัน รวมทั.งประจุรวมทั.งซ้ ายและขวาต้ องเท่ ากันด้ วย