1. Ontwikkelingspsychologie 1 De peuter (1,5 jaar – 3 jaar)

2. 1. Lichamelijke ontwikkeling Groei lengte/gewicht vertraagt Blijft asynchroon

3. 1. Lichamelijke ontwikkeling Baby Peuter

4. 1. Lichamelijke ontwikkeling Peuter Jonge kleuter

5. 1. Lichamelijke ontwikkeling Melkgebit volledig

6. 2. Motorische ontwikkeling Fundamentele bewegingsactiviteiten Bvb. springen, rennen, klimmen, vangen, werpen, zwemmen, etc. Fundamenteel = Belangrijk in leven Zelfstandigheid/ zelfredzaamheid 

7. 2. Motorische ontwikkeling Middagdutje Zindelijkheidstraining Potje doet zijn intrede Stimuleren, NIET forceren!

8. 3. Tekenontwikkeling Krabbelstadium blijft (tot 4 j) Oudere peuter: beheerst krabbelen

9. 4. Perceptuele ontwikkeling(Peuter en Kleuter) Voorwerp herkennen met ≠ zintuigen Globale waarneming Hoe ouder, hoe meer oog voor details Bvb. tekening van opa Peuter: opa = cirkel Jonge kleuter: opa = kopvoeter Schoolkind: opa heeft armen, benen, handen, voeten, hoofd, mond, neus, etc. Aandacht voor boeiende details

11. ‘Doen alsof’-spelletjes

12. Geboeid door sprookjes, verhalen, etc.

14. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter en Kleuter) MAAR: Denkfouten! Enkele experimenten: Conservatieproeven Het ‘drie bergen’-experiment De ‘Sally en Anne’-proef Het klasse-inclusie-experiment

15. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter en Kleuter) Conservatieproeven Inhoud Aantal Filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=YtLEWVu815o&feature=related

16. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter en Kleuter) Conservatieproeven Massa Filmpje: http://www.youtube.com/watch?v=U64V-z56TRg

17. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter en Kleuter) Verklaring conservatieproeven? 3 denkfouten: Centratie: één opvallend kenmerk Geen reversibel (omgekeerd) denken Statisch-gericht denken: geen oog voor ‘overgang’ of transformatie

18. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter en Kleuter) ‘Drie bergen’-experiment

19. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter en Kleuter) Verklaring ‘Drie bergen’-experiment 4de denkfout Egocentrische perspectiefname

20. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter en Kleuter) ‘Sally en Anne’-proef

21. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter en Kleuter) Klasse-inclusie-experiment

22. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter en Kleuter) Verklaring Klasse-inclusie-experiment 5de denkfout Geen onderscheid deel-geheel

23. 5. Cognitieve ontwikkeling(Peuter) Verwarring fantasie – werkelijkheid Peuterverwarring Antropomorfisme of animisme Objecten krijgen eigenschappen die kind zelf ervaart Fysiognomisch waarnemen Objecten krijgen een ‘gezicht’ met emotionele geladenheid. Artificialisme Alles wordt door ‘iemand’ gemaakt.

24. 5. Cognitieve ontwikkeling(Kleuter) Verwarring fantasie – werkelijkheid Kleuterverwarring Finalisme Alles heeft een bedoeling. Onlogische, irrationele verbanden Verbanden tussen dingen die toevallig samengaan. Magisch denken ‘Ik kan dingen beïnvloeden.’

25. 6. Taalontwikkeling Betekenisvol taalgebruik Begrijpt meer dan het kan zeggen Volwassene = spreekbuis, want leren door ‘nazeggen’/ imitatie Bedmonologen ‘s Avonds in bed Over gebeurtenissen, verhalen, etc. Uiten van diepste wensen, fantasieën, angsten Soms al zingend brabbelen

26. 6. Taalontwikkeling Betekenisvol taalgebruik Egocentrisch taalgebruik Vanaf 2j: Tweewoordzinnen  Gebruik persoonlijke voornaamwoorden Meertaligheid Tweede taal: associatie met persoon/situatie Langzamer leren praten en communiceren Hoe vroeger, hoe beter

28. 8. Seksuele ontwikkeling Interesse voor eigen en ander lichaam Grote behoefte aan lichamelijk contact ‘Vieze woorden’-spelletjes Anale fase (Freud) Stoelgang op potje = lustbeleving Geschenk of protest?

29. 9. Persoonlijkheidsontwikkeling Zelfbewustzijn ‘Ik kan zelf dingen willen en/of doen’ Egocentrisch Peuter kijkt vanuit ‘eigen’ standpunt Ander standpunt bestaat niet Bvb. iemand pijn of verdriet doen, moeilijk te begrijpen want peuter voelt pijn zelf niet

30. 9. Persoonlijkheidsontwikkeling Autonomie versus schaamte/twijfel (Erikson) Voorwaarde autonomie Veilige gehechtheid Exploreren binnen veilige grenzen Schaamte/twijfel Exploreren beperken Overbescherming

31. 9. Persoonlijkheidsontwikkeling Genderidentiteit = Besef van eigen geslacht Uiterlijke kenmerken Seksestereotiep gedrag Gendergerelateerde verwachtingen

32. 10. Morele ontwikkeling Weten wat mag en wat niet Gelinkt aan ‘aanwezigheid’ ouders Gericht op gevolgen van gedrag Beloning of straf = mag/mag niet Later: Weten wat niet mag maar ‘toch doen’ Of schuld op iemand anders steken Geleidelijk ‘verinnerlijken’ van regeltjes

33. 10. Morele ontwikkeling Straffen Fysiek, activiteit, sociaal/psychologisch Aandachtspunten Consequent zijn Gedrag bestraffen, niet de persoon Voorspelbare straf Uitvoerbare straf Volgen op ongewenste gedrag …

34. 10. Morele ontwikkeling Belonen Materieel, activiteit, sociaal, symbolisch Aandachtspunten Afspraken nakomen Volgen op gewenst gedrag Zorg voor afwisseling (verrassende beloning) Niet overdrijven Wegvallen van straf = beloning …

35. 11. Schoolse ontwikkeling School: Nieuwe wereld gaat open. 6 basisbehoeften peuters/jongste kleuters: Lichamelijke behoeften Behoefte aan affectie, warmte en tederheid Behoefte aan veiligheid, duidelijkheid en continuïteit Behoefte aan erkenning, ‘aan iemand zijn’ Behoefte zichzelf als kundig te ervaren Behoefte om moreel in orde te zijn

36. 13. Indien ontwikkeling anders loopt … Autisme Typisch autistisch gedrag bestaat niet Stoornis heeft betrekking op: Communicatie Sociaal inzicht Verbeelding Begeleiding/ondersteuning: Vertrekken van wat kind kan, zijn mogelijkheden

37. 13. Indien ontwikkeling anders loopt … Eetstoornissen Voedingsstoornis op zuigelingenleeftijd Onvoldoende voedselinname Kind blijft achter op gewicht of verliest gewicht Prikkelbaar, ontroostbaar, ontwikkelingsachterstand, … Pica Eten van niet-voedzame stoffen Minimum 1 maand

38. Samengevat Groei lengte/gewicht vertraagt Fundamentele bewegingsactiviteiten Zelfredzaamheid  Tekenen = krabbelen = bewegingsspel Globale waarneming Pre-operationeel stadium Denkfouten Verwarring fantasie – werkelijkheid Betekenisvol taalgebruik

39. Samengevat Koppigheidsfase Ontwikkeling van sekse-identiteit Anala fase: stoelgang  lust Egocentrisch Morele regels  aanwezigheid ouders 6 basisbehoeften ( schoolse aanpak) Bewegingsspel, ‘doen alsof’-spel, constructiespel maar parallel Autisme en eetstoornissen