SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 12
Baixar para ler offline
29-06-13
1
Therapie ontwikkeling voor zeldzame ziekten:
Onderzoek en zo nog wat
Orphan Cafe Utrecht 27 Juni 2013
Prof dr Gertjan van Ommen
Centre for Medical Systems Biology
Leiden University Medical Centre
Human and Clinical Genetics
DUCHENNE MUSCULAR DYSTROPHY
Most frequent lethal childhood disease
• X-chromosomal, 1:5000 male newborns
• Defects in dystrophin gene (del/dup/mut)
• Largest gene in genome: 2.5 Mb, 79 exons
-  Out-of-frame deletions, duplications
-  Stop and splice mutations.
Leiden University Medical Center - Human and Clinical Genetics - J. van Deutekom, A. Aartsma-Rus
L U
M C Leiden University Medical Center - Human and Clinical Genetics - J. van Deutekom, A. Aartsma-Rus
L U
M C
29-06-13
2
F-actin dystrophin
membrane
•  in-frame transcript
•  Partially to largely
functional dystrophin
Becker
●  out-of-frame transcript
●  Dysfunctional and
unstable dystrophin
Duchenne
Leiden University Medical Center - Human and Clinical Genetics - J. van Deutekom, A. Aartsma-Rus
L U
M C
29-06-13
3
intronexon 49 exon 51 exon 52intron = pre-
mRNA
Transcription
Splicing
exon 49 = mRNA
reading frame OK
= protein
Translation
antisense
oligo
DMD = DNAintronexon 49 exon 51 exon 52intron
Deletion
exon 50
exon 52
Leiden University Medical Center - Human and Clinical Genetics - J. van Deutekom, A. Aartsma-Rus
L U
M C
DL 50685.1: deletion exon 48-50 (51 skip)
5247
525147
-- 51-1 -RT
52
51
47
Mandys (ex 31-32) Dys2 (ex 77-79)
HCDL 50685.1
- +
Leiden University Medical Center – Afd Humane Genetica
L U
MC
Size
marker
2000
29-06-13
4
DL 50685.1: deletion exon 48-50 (51 skip)
5247
525147
-- 51-1 -RT
52
51
47
Mandys (ex 31-32) Dys2 (ex 77-79)
HCDL 50685.1
- +
Leiden University Medical Center – Afd Humane Genetica
GJB van Ommen, JCT van Deutekom, A.Artsma-Rus
L U
MC
Size
marker
Annemieke Aartsma-RusDepartment of Human Genetics 14
The mdx mouse (0% dystrophin)
• Less severe than DMD
• Muscle is dystrophic, CK elevated
• Very efficient regeneration
• Muscle function impaired
L U
M C
Department of Neurology - Jan Verschuuren, Chiara Straathof
Depts of Human and Clinical Genetics – Judith van Deutekom et al.
Prosensa BV – Gerard Platenburg et al
Development clinical protocol
Human and Clinical Genetics
AON injection
29-06-13
5
DMD
First result …L U
M C
27 December, 2007
Ref 1 	
  
[..] appear to have no controls for this. The best control would
be a pre-injection biopsy, with quantitation of dystrophin protein
and skipped RT-PCR products relative to the AON-injected muscle.	
  
	
  
Ref 2	
  
major problem [..] the omission of controls (untreated muscle,
irrelevant AON or vehicle alone [..] 	
  
	
  
Ref 3	
  
The authors can not use the word ‘novel’ if there is no pre-
treatment biopsy to show that it is indeed novel	
  
Methods
Design
•  12 patients / 4 sequential groups (3
patients each);
•  5 weekly s.c. injections, escalating dose
(0.5-2.0-4.0-6.0 mg/kg).
Analyses
•  Plasma and tissue pharmacokinetic
profile;
•  Safety parameters;
•  Muscle biopsies at two time-points: RNA
and protein effects;
•  CK levels;
•  Muscle strength/performance.
•  Extension study at 6 mg/kg s.c.
weekly, initiated in all 12 patients
and safety data up to 6 months is
being collected.
•  Followed by Phase III 12 months
study (2010).
29-06-13
6
L U
M C
Department of Neurology - Jan Verschuuren, Chiara Straathof
Depts of Human and Clinical Genetics – Judith van Deutekom et al.
Prosensa BV – Gerard Platenburg et al
Development clinical protocol
EU guidelines:
Non-therapeutic clinical research with minors:
“the burden must be minimalized”	
  
	
  
The Netherlands Law:
“the risk must be negligible and the burden must be minimal“	
  
DosePre-Treatment
*Revertant Fiber
*
Stable Dystrophin was detected in All Treated
Samples and Dose Response Observed
.. 2003
.. 2009
29-06-13
7
G.McDonald
Poster TREAT NMD
Brussels Nov 2009
	
  
PRO-051 subjects + controls
March 23, 2011
29-06-13
8
29	
   Weeks in extension study
Percentageofbaseline
11.9	
  
13.6	
  
10.7	
  
10.2	
  
13.0	
  
14.7	
  
12.6	
  
Numbers	
  on	
  lines	
  are	
  
ages	
  of	
  boys	
  	
  in	
  years	
  at	
  
Week	
  141	
  
intermittent
treatment
8w on 4 w off
PRO051-02 / DMD114673
Efficacy
A Phase II, Double-Blind, Exploratory, Parallel Group, Placebo-
Controlled Clinical Study to Assess Two Dosing Regimens of
GSK2402968 for Efficacy, Safety, Tolerability and
Pharmacokinetics in Ambulant Subjects with Duchenne
Muscular Dystrophy (DMD114117 – GSK/Prosensa)
11 april 2013 - Cold Spring Harbor Meeting on RNA and
Oligonucleotide therapeutics
John E Kraus, Claire Wardell, Katie Rolfe, Joanna Nakielny,
Naashika Quarcoo, Lia Liefaard, Steve Hood, Allison Morgan,
Afrodite Lourbakos, Sjef de Kimpe, Rosamund Wilson, Giles
Campion
GlaxoSmithKline, R&D, Research Triangle Park, NC, 27709,
Prosensa, R&D, Leiden, 2333 CH, Netherlands
Primary Endpoint: Change from Baseline (95% CI) in
6MWD (m), ITT Population
Visit Comparison Treatment Difference P-value
Week 25 (Primary) Weekly vs Placebo 35.09 0.014
Intermittent vs Placebo 3.51 0.801
Week 49 (Secondary) Weekly vs Placebo 35.84 0.051
Intermittent vs Placebo 27.08 0.147
29-06-13
9
Besides DMD…
• Move proteins around (skip localization signals)
• RESEARCH TOOL
• Reduce proteins (skip frameshifting exons)
• Target trinucleotide repeat diseases (HD, SCA)
• Reconstructing proteins
Bridging common and rare disease
Common to rare
Splitting up of fields in rarer subclasses
More homogeneous subgroups:
•  Smaller, cheaper, shorter trials
•  Longer cost recovery period under patent
è Large biobanks needed for recruitment of small subgroups
Rare to common
Excellent human models for therapy development:
- one knows what one should see when it works !
- extended use later
Therapy business models more viable than thought
Next gen sequencing causes rapid advances, new therapies
è Large, well-informed and organized patient constituency
35	
  
•  Ar$kel	
  4	
  
–  Het	
  is	
  verboden	
  wetenschappelijk	
  onderzoek	
  te	
  
verrichten	
  met	
  proefpersonen	
  die	
  de	
  leeGijd	
  van	
  
achHen	
  jaar	
  nog	
  niet	
  hebben	
  bereikt	
  of	
  die	
  niet	
  in	
  staat	
  
zijn	
  tot	
  een	
  redelijke	
  waardering	
  van	
  hun	
  belangen	
  ter	
  
zake.	
  Dit	
  verbod	
  is	
  niet	
  van	
  toepassing	
  op	
  
wetenschappelijk	
  onderzoek	
  dat	
  mede	
  aan	
  de	
  
betrokken	
  proefpersonen	
  zelf	
  ten	
  goede	
  kan	
  komen	
  en	
  
op	
  wetenschappelijk	
  onderzoek	
  dat	
  niet	
  dan	
  met	
  
medewerking	
  van	
  proefpersonen	
  uit	
  de	
  categorie	
  
waartoe	
  de	
  proefpersoon	
  behoort,	
  kan	
  worden	
  verricht	
  
en	
  waarvan	
  voor	
  hen	
  de	
  risico's	
  verwaarloosbaar	
  en	
  de	
  
bezwaren	
  minimaal	
  zijn.	
  	
  
WMO 1998
36	
  
•  Ar$kel	
  4	
  
–  Het	
  is	
  verboden	
  wetenschappelijk	
  onderzoek	
  te	
  
verrichten	
  met	
  proefpersonen	
  die	
  de	
  leeGijd	
  van	
  
achHen	
  jaar	
  nog	
  niet	
  hebben	
  bereikt	
  of	
  die	
  niet	
  in	
  staat	
  
zijn	
  tot	
  een	
  redelijke	
  waardering	
  van	
  hun	
  belangen	
  ter	
  
zake.	
  Dit	
  verbod	
  is	
  niet	
  van	
  toepassing	
  op	
  
wetenschappelijk	
  onderzoek	
  dat	
  mede	
  aan	
  de	
  
betrokken	
  proefpersonen	
  zelf	
  ten	
  goede	
  kan	
  komen	
  en	
  
op	
  wetenschappelijk	
  onderzoek	
  dat	
  niet	
  dan	
  met	
  
medewerking	
  van	
  proefpersonen	
  uit	
  de	
  categorie	
  
waartoe	
  de	
  proefpersoon	
  behoort,	
  kan	
  worden	
  verricht	
  
en	
  waarvan	
  voor	
  hen	
  de	
  risico's	
  verwaarloosbaar	
  en	
  de	
  
bezwaren	
  minimaal	
  zijn.	
  	
  
MinVWS: Wijziging WMO
Concept maart 2012
(Standpuntsbrief maart 2011)
29-06-13
10
37	
  
•  Ar$kel	
  3	
  
•  De	
  ingevolge	
  arKkel	
  2	
  bevoegde	
  commissie	
  kan	
  
slechts	
  een	
  posiKef	
  oordeel	
  over	
  een	
  
onderzoeksprotocol	
  geven,	
  indien:	
  
–  	
  (..)	
  
–  de	
  bezwaren	
  of	
  de	
  risico’s	
  voor	
  de	
  proefpersoon	
  ten	
  
hoogste	
  in	
  geringe	
  mate	
  meer	
  dan	
  minimaal	
  zijn,	
  in	
  
het	
  geval	
  van	
  wetenschappelijk	
  onderzoek	
  dat	
  niet	
  aan	
  
de	
  betrokken	
  proefpersoon	
  zelf	
  ten	
  goede	
  kan	
  komen,	
  
met	
  proefpersonen	
  die	
  de	
  leeGijd	
  van	
  achHen	
  jaar	
  nog	
  
niet	
  hebben	
  bereikt	
  of	
  die	
  niet	
  in	
  staat	
  zijn	
  tot	
  een	
  
redelijke	
  waardering	
  van	
  hun	
  belangen	
  terzake;	
  
MinVWS: Wijziging WMO,
def. voorstel dec 2012
38	
  
39	
  
Bedenkelijk is ook dat in de huidige MvT ten onrechte de indruk wordt
gewekt dat patiëntenverenigingen, behandelaars en ontwikkelaars zich
achter de huidige wetswijziging
hebben gesteld. Dat is allerminst het geval, integendeel, er is alom
teleurstelling en onbegrip over deze ontwikkeling – en verontwaardiging
over deze misleidende voorstelling van zaken: de instemming betrof het
eerdere wetsvoorstel dd 7 maart 2012, waar nu bijna niets van over is.
Het is mij bekend dat meerdere betrokken partijen de Tweede Kamer
hier ook zelf over benaderen en ik sluit mij hierbij volmondig aan bij dit
protest.
Het aannemen van het huidige concept wetswijziging zou het isolement
continueren van Nederland in Europa op het gebied van ontwikkeling van
nieuwe therapieën voor kinderziekten – economisch een sterk
groeigebied in de LifeSciences. Dit isolement zal nog verergeren in het
licht van op handen zijnde verdere verruiming van de Europese
regelgeving, zie (1).
40	
  
•  45	
  CFR	
  46.406	
  -­‐	
  Research	
  involving	
  greater	
  than	
  minimal	
  risk	
  and	
  no	
  
prospect	
  of	
  direct	
  benefit	
  to	
  the	
  individual	
  child	
  subjects	
  involved	
  in	
  the	
  
research,	
  but	
  likely	
  to	
  yield	
  generalizable	
  knowledge	
  about	
  the	
  subject's	
  
disorder	
  or	
  condi$on.	
  	
  
•  In	
  order	
  to	
  approve	
  research	
  in	
  this	
  category,	
  the	
  IRB	
  must	
  make	
  the	
  
following	
  determina$ons:	
  	
  
•  (...)	
  
•  the	
  risk	
  of	
  the	
  research	
  represents	
  a	
  minor	
  increase	
  over	
  minimal	
  risk;	
  
	
  
1.`“ten	
  hoogste	
  in	
  geringe	
  mate	
  meer	
  dan	
  minimaal”	
  	
  
	
  =X=	
  	
  “a	
  minor	
  increase	
  over	
  minimal”	
  	
  
2.	
  BOVENDIEN:	
  
Volgens	
  de	
  VWS	
  ambtenaar	
  die	
  dit	
  in	
  portefeuille	
  hee;,	
  Jim	
  Terwiel,	
  zou	
  dit	
  
overeenstemmen	
  (mi.	
  niet)	
  met	
  de	
  regulaBe	
  in	
  de	
  VS:	
  
	
  
US Legislation – ‘Art 406’
29-06-13
11
41	
  
•  45	
  CFR	
  46.407	
  B	
  Research	
  that	
  the	
  IRB	
  believes	
  does	
  not	
  meet	
  the	
  
condi$ons	
  of	
  45	
  CFR	
  46.404,	
  46.405,	
  or	
  46.406,	
  but	
  finds	
  that	
  the	
  research	
  
presents	
  a	
  reasonable	
  opportunity	
  to	
  further	
  the	
  understanding,	
  
preven$on,	
  or	
  allevia$on	
  of	
  a	
  serious	
  problem	
  affec$ng	
  the	
  health	
  or	
  
welfare	
  of	
  children...	
  
•  kan	
  nog	
  steeds	
  van	
  de	
  HHS	
  toestemming	
  krijgen	
  als	
  	
  
•  the	
  research	
  presents	
  a	
  reasonable	
  opportunity	
  to	
  further	
  the	
  
understanding,	
  prevenKon,	
  or	
  alleviaBon	
  of	
  a	
  serious	
  problem	
  affecKng	
  the	
  
health	
  or	
  welfare	
  of	
  children;	
  
dat	
  is	
  ook	
  niet	
  het	
  laatste	
  woord:	
  
	
  
US Legislation – ‘Art 407’:
42	
  
Amendement Tellegen-Dijkstra
30-5-2013
43	
  
•  Met	
  dit	
  amendement	
  vervalt	
  de	
  in	
  het	
  voorstel	
  van	
  wet	
  opgenomen	
  bovengrens	
  
(die	
  ertoe	
  strekt	
  dat	
  de	
  bezwaren	
  en	
  de	
  risico’s	
  voor	
  de	
  minderjarige	
  of	
  
anderszins	
  wilsonbekwame	
  proefpersoon	
  die	
  wordt	
  betrokken	
  bij	
  niet-­‐
therapeuKsch	
  medisch-­‐wetenschappelijk	
  onderzoek	
  ten	
  hoogste	
  in	
  geringe	
  
mate	
  meer	
  dan	
  minimaal	
  mag	
  zijn).	
  	
  
•  Daarnaast	
  voorziet	
  dit	
  amendement	
  erin	
  dat	
  aan	
  arKkel	
  3	
  een	
  nieuw	
  tweede	
  lid	
  
wordt	
  toegevoegd	
  dat	
  een	
  basis	
  bevat	
  om	
  bij	
  algemene	
  maatregel	
  van	
  bestuur	
  
nadere	
  regels	
  te	
  stellen	
  ten	
  aanzien	
  van	
  de	
  afweging,	
  bedoeld	
  in	
  arKkel	
  3,	
  eerste	
  
lid,	
  onder	
  c.	
  Met	
  de	
  toevoeging	
  van	
  een	
  nieuw	
  derde	
  lid	
  wordt	
  geregeld	
  dat	
  een	
  
dergelijke	
  AMvB	
  voorgehangen	
  wordt	
  bij	
  het	
  parlement.	
  
•  Indiener	
  wil	
  hiermee	
  zeker	
  stellen	
  dat	
  de	
  wet	
  aansluit	
  bij	
  de	
  noodzaak	
  tot	
  
verruiming	
  voor	
  (geneesmiddelen)	
  onderzoek	
  bij	
  de	
  doelgroep,	
  zoals	
  bepleit	
  
door	
  de	
  pa$ënten-­‐	
  en	
  beroepsorganisa$es,	
  en	
  aansluit	
  bij	
  de	
  conclusies	
  van	
  
de	
  op	
  dit	
  onderwerp	
  ingestelde	
  Commissie	
  Doek.	
  
O.C. Tellegen, P. Dijkstra
Amendement Tellegen-Dijkstra
30-5-2013
44	
  
29-06-13
12
LEIDEN Human Genetics
Johan den Dunnen
Annemieke Aartsma
Hans Heemskerk
Christa Tanganyika-de Winter
Laura van Vliet
Maaike van Putten
Margriet Hulsker
Ingrid Verhaart
Marcel Veltrop
Isabella Gazzoli
Pietro Spitali
Peter-Bram ‘t Hoen
Willem Hoogaars
Sharm Alagaratnam
Dwi Kemaladewi
Nisha Verwey
Sjef Verbeek
Seda Yilmaz
Willeke van Roon
Melvin Evers
Prosensa
Judith van Deutekom
Anneke Janson
Roelck Couperus
Sjef de Kimpe
Giles Campion
Hans Schikan
/ Gerard Platenburg
UZ Leuven
Nathalie Goemans
University Gothenburg
Mar Tulinius
LUMC Neurology
Jan Verschuuren
Janneke van Bergen
LUMC Clinical Genetics
Saskia Lesnik
Ieke Ginjaar
Bert Bakker
Martijn Breuning
LUMC Mol Cell Biology
Peter ten Dijke

Mais conteúdo relacionado

Semelhante a Therapie ontwikkeling voor zeldzame ziekten: Onderzoek en zo nog wat

ICC - internationale consensus criteria
ICC - internationale consensus criteriaICC - internationale consensus criteria
ICC - internationale consensus criteria
Nancy Van Hoylandt
 
KIZ20120506 JP Thomassen en N.v.Weert
KIZ20120506 JP Thomassen en N.v.WeertKIZ20120506 JP Thomassen en N.v.Weert
KIZ20120506 JP Thomassen en N.v.Weert
Nico Van Weert
 
LAparoscopy and/or FAst track multimodal management versus standard care (LAF...
LAparoscopy and/or FAst track multimodal management versus standard care (LAF...LAparoscopy and/or FAst track multimodal management versus standard care (LAF...
LAparoscopy and/or FAst track multimodal management versus standard care (LAF...
fast.track
 
Masterthesis Strategic Communication
Masterthesis Strategic CommunicationMasterthesis Strategic Communication
Masterthesis Strategic Communication
Katelijne Bijnens
 
Seminariewerk palliatieve sedatie
Seminariewerk palliatieve sedatieSeminariewerk palliatieve sedatie
Seminariewerk palliatieve sedatie
Ling Chow
 
Over de (on)zin van prostaatkankerscreening: een houvast voor huisarts en pat...
Over de (on)zin van prostaatkankerscreening: een houvast voor huisarts en pat...Over de (on)zin van prostaatkankerscreening: een houvast voor huisarts en pat...
Over de (on)zin van prostaatkankerscreening: een houvast voor huisarts en pat...
AlyssaKellens
 
Therapietrouw Ine Somers
Therapietrouw Ine SomersTherapietrouw Ine Somers
Therapietrouw Ine Somers
Ria Binst
 

Semelhante a Therapie ontwikkeling voor zeldzame ziekten: Onderzoek en zo nog wat (20)

Health Valley Event 2014: Jan Raaijmakers, Universiteit Utrecht
Health Valley Event 2014: Jan Raaijmakers, Universiteit UtrechtHealth Valley Event 2014: Jan Raaijmakers, Universiteit Utrecht
Health Valley Event 2014: Jan Raaijmakers, Universiteit Utrecht
 
2016-07 Interview Medisch Contact
2016-07 Interview Medisch Contact 2016-07 Interview Medisch Contact
2016-07 Interview Medisch Contact
 
ICC - internationale consensus criteria
ICC - internationale consensus criteriaICC - internationale consensus criteria
ICC - internationale consensus criteria
 
Ppt seminariewerk definitief
Ppt seminariewerk definitiefPpt seminariewerk definitief
Ppt seminariewerk definitief
 
KIZ20120506 JP Thomassen en N.v.Weert
KIZ20120506 JP Thomassen en N.v.WeertKIZ20120506 JP Thomassen en N.v.Weert
KIZ20120506 JP Thomassen en N.v.Weert
 
LAparoscopy and/or FAst track multimodal management versus standard care (LAF...
LAparoscopy and/or FAst track multimodal management versus standard care (LAF...LAparoscopy and/or FAst track multimodal management versus standard care (LAF...
LAparoscopy and/or FAst track multimodal management versus standard care (LAF...
 
Domeinpresentatie Natuur & Gezondheid (WO)
Domeinpresentatie Natuur & Gezondheid (WO)Domeinpresentatie Natuur & Gezondheid (WO)
Domeinpresentatie Natuur & Gezondheid (WO)
 
Masterthesis Strategic Communication
Masterthesis Strategic CommunicationMasterthesis Strategic Communication
Masterthesis Strategic Communication
 
Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voo...
Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voo...Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voo...
Het gebruik van gestandaardiseerde vragenlijsten in de huisartsenpraktijk voo...
 
IWO bijeenkomst - 22 april Dr. H.G. Raterman
IWO bijeenkomst - 22 april Dr. H.G. RatermanIWO bijeenkomst - 22 april Dr. H.G. Raterman
IWO bijeenkomst - 22 april Dr. H.G. Raterman
 
IWO Meeting 19 April 2023 - Romosozumab anno 2023 door Prof. Dr. W.F. Lems
IWO Meeting 19 April 2023 -  Romosozumab anno 2023 door Prof. Dr. W.F. LemsIWO Meeting 19 April 2023 -  Romosozumab anno 2023 door Prof. Dr. W.F. Lems
IWO Meeting 19 April 2023 - Romosozumab anno 2023 door Prof. Dr. W.F. Lems
 
Pre exposure profylaxis
Pre exposure profylaxisPre exposure profylaxis
Pre exposure profylaxis
 
Steunpunt mensgebonden onderzoek (smo)
Steunpunt mensgebonden onderzoek (smo)Steunpunt mensgebonden onderzoek (smo)
Steunpunt mensgebonden onderzoek (smo)
 
Beslishulp menopauze
Beslishulp menopauzeBeslishulp menopauze
Beslishulp menopauze
 
Presentatie Spoedzorgcongres Th
Presentatie Spoedzorgcongres ThPresentatie Spoedzorgcongres Th
Presentatie Spoedzorgcongres Th
 
Seminar 26-11-10 - Therapietrouw bij osteoporose
Seminar 26-11-10 - Therapietrouw bij osteoporoseSeminar 26-11-10 - Therapietrouw bij osteoporose
Seminar 26-11-10 - Therapietrouw bij osteoporose
 
Symposium 'de-kracht-van-schakels'
Symposium 'de-kracht-van-schakels'Symposium 'de-kracht-van-schakels'
Symposium 'de-kracht-van-schakels'
 
Seminariewerk palliatieve sedatie
Seminariewerk palliatieve sedatieSeminariewerk palliatieve sedatie
Seminariewerk palliatieve sedatie
 
Over de (on)zin van prostaatkankerscreening: een houvast voor huisarts en pat...
Over de (on)zin van prostaatkankerscreening: een houvast voor huisarts en pat...Over de (on)zin van prostaatkankerscreening: een houvast voor huisarts en pat...
Over de (on)zin van prostaatkankerscreening: een houvast voor huisarts en pat...
 
Therapietrouw Ine Somers
Therapietrouw Ine SomersTherapietrouw Ine Somers
Therapietrouw Ine Somers
 

Mais de Dutch Orphan Drug Network

Mais de Dutch Orphan Drug Network (20)

Expertisecentra voor zeldzame aandoeningen: de patient als partner
Expertisecentra voor zeldzame aandoeningen: de patient als partnerExpertisecentra voor zeldzame aandoeningen: de patient als partner
Expertisecentra voor zeldzame aandoeningen: de patient als partner
 
Het belang van expertisecentra voor patiënten
Het belang van expertisecentra voor patiëntenHet belang van expertisecentra voor patiënten
Het belang van expertisecentra voor patiënten
 
Introduction: Dutch Orphan Drug Network
Introduction: Dutch Orphan Drug NetworkIntroduction: Dutch Orphan Drug Network
Introduction: Dutch Orphan Drug Network
 
Expertise Centra Zeldzame Ziekten
Expertise Centra Zeldzame ZiektenExpertise Centra Zeldzame Ziekten
Expertise Centra Zeldzame Ziekten
 
Informatiepunt Weesgeneesmiddelen - Update oktober 2013
Informatiepunt Weesgeneesmiddelen - Update oktober 2013Informatiepunt Weesgeneesmiddelen - Update oktober 2013
Informatiepunt Weesgeneesmiddelen - Update oktober 2013
 
Waarde van een geneesmiddel bij zeldzame ziekte
 Waarde van een geneesmiddel bij zeldzame ziekte Waarde van een geneesmiddel bij zeldzame ziekte
Waarde van een geneesmiddel bij zeldzame ziekte
 
Zin en onzin van een economische waardebepaling van een weesgeneesmiddel
Zin en onzin van een economische waardebepaling van een weesgeneesmiddelZin en onzin van een economische waardebepaling van een weesgeneesmiddel
Zin en onzin van een economische waardebepaling van een weesgeneesmiddel
 
Patient Groups as Research Partners: a changing perspective
 Patient Groups as Research Partners: a changing perspective Patient Groups as Research Partners: a changing perspective
Patient Groups as Research Partners: a changing perspective
 
Update Adviespunt Weesgeneesmiddelen
Update Adviespunt WeesgeneesmiddelenUpdate Adviespunt Weesgeneesmiddelen
Update Adviespunt Weesgeneesmiddelen
 
Weesgeneesmiddelen beleid van VWS: balanceren
Weesgeneesmiddelen beleid van VWS: balancerenWeesgeneesmiddelen beleid van VWS: balanceren
Weesgeneesmiddelen beleid van VWS: balanceren
 
Update Adviespunt Weesgeneesmiddelen & Zeldzame ziekten
Update Adviespunt Weesgeneesmiddelen & Zeldzame ziektenUpdate Adviespunt Weesgeneesmiddelen & Zeldzame ziekten
Update Adviespunt Weesgeneesmiddelen & Zeldzame ziekten
 
Weesgeneesmiddelen en transparantie
Weesgeneesmiddelen en transparantieWeesgeneesmiddelen en transparantie
Weesgeneesmiddelen en transparantie
 
Inleiding en programma Orphan Café
Inleiding en programma Orphan Café Inleiding en programma Orphan Café
Inleiding en programma Orphan Café
 
Advice Center: OD & Business
Advice Center: OD & BusinessAdvice Center: OD & Business
Advice Center: OD & Business
 
Joint Rare Diseases / Orphan Medicinal Products Task Force
Joint Rare Diseases / Orphan Medicinal Products Task ForceJoint Rare Diseases / Orphan Medicinal Products Task Force
Joint Rare Diseases / Orphan Medicinal Products Task Force
 
Nationale strategie zeldzame ziekten
Nationale strategie zeldzame ziektenNationale strategie zeldzame ziekten
Nationale strategie zeldzame ziekten
 
Update Adviespunt Zeldzame Ziekten
Update Adviespunt Zeldzame ZiektenUpdate Adviespunt Zeldzame Ziekten
Update Adviespunt Zeldzame Ziekten
 
Nationaal Plan Zeldzame Ziekten, NPZZ: een eerste ontwerp
Nationaal Plan Zeldzame Ziekten, NPZZ: een eerste ontwerpNationaal Plan Zeldzame Ziekten, NPZZ: een eerste ontwerp
Nationaal Plan Zeldzame Ziekten, NPZZ: een eerste ontwerp
 
Rechten van, vergoedingen voor, trends en casuïstiek bij patiënten met zeldza...
Rechten van, vergoedingen voor, trends en casuïstiek bij patiënten met zeldza...Rechten van, vergoedingen voor, trends en casuïstiek bij patiënten met zeldza...
Rechten van, vergoedingen voor, trends en casuïstiek bij patiënten met zeldza...
 
Creating collaborative systems to address orphan drugs in a sustainable way –...
Creating collaborative systems to address orphan drugs in a sustainable way –...Creating collaborative systems to address orphan drugs in a sustainable way –...
Creating collaborative systems to address orphan drugs in a sustainable way –...
 

Therapie ontwikkeling voor zeldzame ziekten: Onderzoek en zo nog wat

  • 1. 29-06-13 1 Therapie ontwikkeling voor zeldzame ziekten: Onderzoek en zo nog wat Orphan Cafe Utrecht 27 Juni 2013 Prof dr Gertjan van Ommen Centre for Medical Systems Biology Leiden University Medical Centre Human and Clinical Genetics DUCHENNE MUSCULAR DYSTROPHY Most frequent lethal childhood disease • X-chromosomal, 1:5000 male newborns • Defects in dystrophin gene (del/dup/mut) • Largest gene in genome: 2.5 Mb, 79 exons -  Out-of-frame deletions, duplications -  Stop and splice mutations. Leiden University Medical Center - Human and Clinical Genetics - J. van Deutekom, A. Aartsma-Rus L U M C Leiden University Medical Center - Human and Clinical Genetics - J. van Deutekom, A. Aartsma-Rus L U M C
  • 2. 29-06-13 2 F-actin dystrophin membrane •  in-frame transcript •  Partially to largely functional dystrophin Becker ●  out-of-frame transcript ●  Dysfunctional and unstable dystrophin Duchenne Leiden University Medical Center - Human and Clinical Genetics - J. van Deutekom, A. Aartsma-Rus L U M C
  • 3. 29-06-13 3 intronexon 49 exon 51 exon 52intron = pre- mRNA Transcription Splicing exon 49 = mRNA reading frame OK = protein Translation antisense oligo DMD = DNAintronexon 49 exon 51 exon 52intron Deletion exon 50 exon 52 Leiden University Medical Center - Human and Clinical Genetics - J. van Deutekom, A. Aartsma-Rus L U M C DL 50685.1: deletion exon 48-50 (51 skip) 5247 525147 -- 51-1 -RT 52 51 47 Mandys (ex 31-32) Dys2 (ex 77-79) HCDL 50685.1 - + Leiden University Medical Center – Afd Humane Genetica L U MC Size marker 2000
  • 4. 29-06-13 4 DL 50685.1: deletion exon 48-50 (51 skip) 5247 525147 -- 51-1 -RT 52 51 47 Mandys (ex 31-32) Dys2 (ex 77-79) HCDL 50685.1 - + Leiden University Medical Center – Afd Humane Genetica GJB van Ommen, JCT van Deutekom, A.Artsma-Rus L U MC Size marker Annemieke Aartsma-RusDepartment of Human Genetics 14 The mdx mouse (0% dystrophin) • Less severe than DMD • Muscle is dystrophic, CK elevated • Very efficient regeneration • Muscle function impaired L U M C Department of Neurology - Jan Verschuuren, Chiara Straathof Depts of Human and Clinical Genetics – Judith van Deutekom et al. Prosensa BV – Gerard Platenburg et al Development clinical protocol Human and Clinical Genetics AON injection
  • 5. 29-06-13 5 DMD First result …L U M C 27 December, 2007 Ref 1   [..] appear to have no controls for this. The best control would be a pre-injection biopsy, with quantitation of dystrophin protein and skipped RT-PCR products relative to the AON-injected muscle.     Ref 2   major problem [..] the omission of controls (untreated muscle, irrelevant AON or vehicle alone [..]     Ref 3   The authors can not use the word ‘novel’ if there is no pre- treatment biopsy to show that it is indeed novel   Methods Design •  12 patients / 4 sequential groups (3 patients each); •  5 weekly s.c. injections, escalating dose (0.5-2.0-4.0-6.0 mg/kg). Analyses •  Plasma and tissue pharmacokinetic profile; •  Safety parameters; •  Muscle biopsies at two time-points: RNA and protein effects; •  CK levels; •  Muscle strength/performance. •  Extension study at 6 mg/kg s.c. weekly, initiated in all 12 patients and safety data up to 6 months is being collected. •  Followed by Phase III 12 months study (2010).
  • 6. 29-06-13 6 L U M C Department of Neurology - Jan Verschuuren, Chiara Straathof Depts of Human and Clinical Genetics – Judith van Deutekom et al. Prosensa BV – Gerard Platenburg et al Development clinical protocol EU guidelines: Non-therapeutic clinical research with minors: “the burden must be minimalized”     The Netherlands Law: “the risk must be negligible and the burden must be minimal“   DosePre-Treatment *Revertant Fiber * Stable Dystrophin was detected in All Treated Samples and Dose Response Observed .. 2003 .. 2009
  • 7. 29-06-13 7 G.McDonald Poster TREAT NMD Brussels Nov 2009   PRO-051 subjects + controls March 23, 2011
  • 8. 29-06-13 8 29   Weeks in extension study Percentageofbaseline 11.9   13.6   10.7   10.2   13.0   14.7   12.6   Numbers  on  lines  are   ages  of  boys    in  years  at   Week  141   intermittent treatment 8w on 4 w off PRO051-02 / DMD114673 Efficacy A Phase II, Double-Blind, Exploratory, Parallel Group, Placebo- Controlled Clinical Study to Assess Two Dosing Regimens of GSK2402968 for Efficacy, Safety, Tolerability and Pharmacokinetics in Ambulant Subjects with Duchenne Muscular Dystrophy (DMD114117 – GSK/Prosensa) 11 april 2013 - Cold Spring Harbor Meeting on RNA and Oligonucleotide therapeutics John E Kraus, Claire Wardell, Katie Rolfe, Joanna Nakielny, Naashika Quarcoo, Lia Liefaard, Steve Hood, Allison Morgan, Afrodite Lourbakos, Sjef de Kimpe, Rosamund Wilson, Giles Campion GlaxoSmithKline, R&D, Research Triangle Park, NC, 27709, Prosensa, R&D, Leiden, 2333 CH, Netherlands Primary Endpoint: Change from Baseline (95% CI) in 6MWD (m), ITT Population Visit Comparison Treatment Difference P-value Week 25 (Primary) Weekly vs Placebo 35.09 0.014 Intermittent vs Placebo 3.51 0.801 Week 49 (Secondary) Weekly vs Placebo 35.84 0.051 Intermittent vs Placebo 27.08 0.147
  • 9. 29-06-13 9 Besides DMD… • Move proteins around (skip localization signals) • RESEARCH TOOL • Reduce proteins (skip frameshifting exons) • Target trinucleotide repeat diseases (HD, SCA) • Reconstructing proteins Bridging common and rare disease Common to rare Splitting up of fields in rarer subclasses More homogeneous subgroups: •  Smaller, cheaper, shorter trials •  Longer cost recovery period under patent è Large biobanks needed for recruitment of small subgroups Rare to common Excellent human models for therapy development: - one knows what one should see when it works ! - extended use later Therapy business models more viable than thought Next gen sequencing causes rapid advances, new therapies è Large, well-informed and organized patient constituency 35   •  Ar$kel  4   –  Het  is  verboden  wetenschappelijk  onderzoek  te   verrichten  met  proefpersonen  die  de  leeGijd  van   achHen  jaar  nog  niet  hebben  bereikt  of  die  niet  in  staat   zijn  tot  een  redelijke  waardering  van  hun  belangen  ter   zake.  Dit  verbod  is  niet  van  toepassing  op   wetenschappelijk  onderzoek  dat  mede  aan  de   betrokken  proefpersonen  zelf  ten  goede  kan  komen  en   op  wetenschappelijk  onderzoek  dat  niet  dan  met   medewerking  van  proefpersonen  uit  de  categorie   waartoe  de  proefpersoon  behoort,  kan  worden  verricht   en  waarvan  voor  hen  de  risico's  verwaarloosbaar  en  de   bezwaren  minimaal  zijn.     WMO 1998 36   •  Ar$kel  4   –  Het  is  verboden  wetenschappelijk  onderzoek  te   verrichten  met  proefpersonen  die  de  leeGijd  van   achHen  jaar  nog  niet  hebben  bereikt  of  die  niet  in  staat   zijn  tot  een  redelijke  waardering  van  hun  belangen  ter   zake.  Dit  verbod  is  niet  van  toepassing  op   wetenschappelijk  onderzoek  dat  mede  aan  de   betrokken  proefpersonen  zelf  ten  goede  kan  komen  en   op  wetenschappelijk  onderzoek  dat  niet  dan  met   medewerking  van  proefpersonen  uit  de  categorie   waartoe  de  proefpersoon  behoort,  kan  worden  verricht   en  waarvan  voor  hen  de  risico's  verwaarloosbaar  en  de   bezwaren  minimaal  zijn.     MinVWS: Wijziging WMO Concept maart 2012 (Standpuntsbrief maart 2011)
  • 10. 29-06-13 10 37   •  Ar$kel  3   •  De  ingevolge  arKkel  2  bevoegde  commissie  kan   slechts  een  posiKef  oordeel  over  een   onderzoeksprotocol  geven,  indien:   –   (..)   –  de  bezwaren  of  de  risico’s  voor  de  proefpersoon  ten   hoogste  in  geringe  mate  meer  dan  minimaal  zijn,  in   het  geval  van  wetenschappelijk  onderzoek  dat  niet  aan   de  betrokken  proefpersoon  zelf  ten  goede  kan  komen,   met  proefpersonen  die  de  leeGijd  van  achHen  jaar  nog   niet  hebben  bereikt  of  die  niet  in  staat  zijn  tot  een   redelijke  waardering  van  hun  belangen  terzake;   MinVWS: Wijziging WMO, def. voorstel dec 2012 38   39   Bedenkelijk is ook dat in de huidige MvT ten onrechte de indruk wordt gewekt dat patiëntenverenigingen, behandelaars en ontwikkelaars zich achter de huidige wetswijziging hebben gesteld. Dat is allerminst het geval, integendeel, er is alom teleurstelling en onbegrip over deze ontwikkeling – en verontwaardiging over deze misleidende voorstelling van zaken: de instemming betrof het eerdere wetsvoorstel dd 7 maart 2012, waar nu bijna niets van over is. Het is mij bekend dat meerdere betrokken partijen de Tweede Kamer hier ook zelf over benaderen en ik sluit mij hierbij volmondig aan bij dit protest. Het aannemen van het huidige concept wetswijziging zou het isolement continueren van Nederland in Europa op het gebied van ontwikkeling van nieuwe therapieën voor kinderziekten – economisch een sterk groeigebied in de LifeSciences. Dit isolement zal nog verergeren in het licht van op handen zijnde verdere verruiming van de Europese regelgeving, zie (1). 40   •  45  CFR  46.406  -­‐  Research  involving  greater  than  minimal  risk  and  no   prospect  of  direct  benefit  to  the  individual  child  subjects  involved  in  the   research,  but  likely  to  yield  generalizable  knowledge  about  the  subject's   disorder  or  condi$on.     •  In  order  to  approve  research  in  this  category,  the  IRB  must  make  the   following  determina$ons:     •  (...)   •  the  risk  of  the  research  represents  a  minor  increase  over  minimal  risk;     1.`“ten  hoogste  in  geringe  mate  meer  dan  minimaal”      =X=    “a  minor  increase  over  minimal”     2.  BOVENDIEN:   Volgens  de  VWS  ambtenaar  die  dit  in  portefeuille  hee;,  Jim  Terwiel,  zou  dit   overeenstemmen  (mi.  niet)  met  de  regulaBe  in  de  VS:     US Legislation – ‘Art 406’
  • 11. 29-06-13 11 41   •  45  CFR  46.407  B  Research  that  the  IRB  believes  does  not  meet  the   condi$ons  of  45  CFR  46.404,  46.405,  or  46.406,  but  finds  that  the  research   presents  a  reasonable  opportunity  to  further  the  understanding,   preven$on,  or  allevia$on  of  a  serious  problem  affec$ng  the  health  or   welfare  of  children...   •  kan  nog  steeds  van  de  HHS  toestemming  krijgen  als     •  the  research  presents  a  reasonable  opportunity  to  further  the   understanding,  prevenKon,  or  alleviaBon  of  a  serious  problem  affecKng  the   health  or  welfare  of  children;   dat  is  ook  niet  het  laatste  woord:     US Legislation – ‘Art 407’: 42   Amendement Tellegen-Dijkstra 30-5-2013 43   •  Met  dit  amendement  vervalt  de  in  het  voorstel  van  wet  opgenomen  bovengrens   (die  ertoe  strekt  dat  de  bezwaren  en  de  risico’s  voor  de  minderjarige  of   anderszins  wilsonbekwame  proefpersoon  die  wordt  betrokken  bij  niet-­‐ therapeuKsch  medisch-­‐wetenschappelijk  onderzoek  ten  hoogste  in  geringe   mate  meer  dan  minimaal  mag  zijn).     •  Daarnaast  voorziet  dit  amendement  erin  dat  aan  arKkel  3  een  nieuw  tweede  lid   wordt  toegevoegd  dat  een  basis  bevat  om  bij  algemene  maatregel  van  bestuur   nadere  regels  te  stellen  ten  aanzien  van  de  afweging,  bedoeld  in  arKkel  3,  eerste   lid,  onder  c.  Met  de  toevoeging  van  een  nieuw  derde  lid  wordt  geregeld  dat  een   dergelijke  AMvB  voorgehangen  wordt  bij  het  parlement.   •  Indiener  wil  hiermee  zeker  stellen  dat  de  wet  aansluit  bij  de  noodzaak  tot   verruiming  voor  (geneesmiddelen)  onderzoek  bij  de  doelgroep,  zoals  bepleit   door  de  pa$ënten-­‐  en  beroepsorganisa$es,  en  aansluit  bij  de  conclusies  van   de  op  dit  onderwerp  ingestelde  Commissie  Doek.   O.C. Tellegen, P. Dijkstra Amendement Tellegen-Dijkstra 30-5-2013 44  
  • 12. 29-06-13 12 LEIDEN Human Genetics Johan den Dunnen Annemieke Aartsma Hans Heemskerk Christa Tanganyika-de Winter Laura van Vliet Maaike van Putten Margriet Hulsker Ingrid Verhaart Marcel Veltrop Isabella Gazzoli Pietro Spitali Peter-Bram ‘t Hoen Willem Hoogaars Sharm Alagaratnam Dwi Kemaladewi Nisha Verwey Sjef Verbeek Seda Yilmaz Willeke van Roon Melvin Evers Prosensa Judith van Deutekom Anneke Janson Roelck Couperus Sjef de Kimpe Giles Campion Hans Schikan / Gerard Platenburg UZ Leuven Nathalie Goemans University Gothenburg Mar Tulinius LUMC Neurology Jan Verschuuren Janneke van Bergen LUMC Clinical Genetics Saskia Lesnik Ieke Ginjaar Bert Bakker Martijn Breuning LUMC Mol Cell Biology Peter ten Dijke