1. NEOTROBADORISMO
Ana María García Caneiro

2. INDICE
1. Contextualización histórico Literaria
1.1. Antecedentes
1.2. Desenvolvemento
1.3. O Neotrobadorismo como movemento poético
2. Concepto de Neotrobadorismo
2.1. Definición
2.2. Características
2.3. Influencias, tendencias e cronoloxía
3. Influencia na literatura Galega e Portuguesa
3.1. Autores destacados
3.2. Repercusións e relacións na literatura galega e
portuguesa

3. Contextualización histórico Literaria
Antecedentes
• Os cancioneiros medievais galego-portugueses foron
redescubertos, no S. XIX.
• Ata ben entrado o S.XIX esta seguirá a ser a norma:
noticias dispersas e afirmacións difusas serán as
únicas referencias á existencia dunha escola
trobadoresca galego-portuguesa, de forma que esta
acabará por identificarse con poetas posteriores
• Haberá que esperar ata os setenta para que esta
vaguidade se traduza en noticias concretas: as
primeiras referencias explícitas aos cancioneiros
galego-portugueses, ás súas edicións e ás cantigas
dalgúns trobadores.

4. Desenvolvemento
• A atención ás cantigas como textos literarios vai ter lugar
sobre todo no S. XX e unha consecuencia vai ser a
influencia no ámbito da creación poética, no movemento
denominado`neotrobadorismo'.
• Tendencia poética que toma como referente o corpus
trobadoresco galego-portugués, nas súas características
xenéricas, elementos formais máis característicos ou nos
seus textos máis representativos para reescribilos,
reelaboralos ou simplemente dialogar con eles.
• comprendería tanto o movemento poético que comeza a
conformarse nos anos vinte como a súa derivación cara
unha formulación de escola, especialmente na década
dos cincuenta
• non podemos establecer unha periodización con límites
cronolóxicos precisos, pois cada unha das liñas definidas
poden -e así o fan- sobreporse en determinados períodos
históricos.

5. O Neotrobadorismo como movemento poético
• Hay que ter en conta o especial interese
suscitado pola poesía medieval galego-
portuguesa nesta altura e as interpretacións
de que vai ser obxecto. A teorización
nacionalista vai procurar unha definición dos
elementos característicos do espírito galego
para impulsalos como valores necesarios nas
realizacións artísticas e culturais que se
querían propiamente galegas.

6. Concepto de Neotrobadorismo
Definición
• Co nome de neotrobadorismo recoñecemos unha
dirección da poesía contemporánea que propón unha
relectura da lírica galego-portuguesa medieval,
utilizando para isto os recursos estilísticos e/ou
temáticos propios dos trobadores. Esta tendencia,
tamén coñecida como Escola medievalista ou
cancioneirista, está propiciada directamente polo
coñecemento da existencia da tradición medieval
• Supón unha nova concepción da poesía dos
trobadores medievais. Xorde en relación ás
vangardasde comezos do século XX e supón unha
poesía que lembra ás cantigas medievais, pero está
influída polas correntes do momento

7. Características
• A poesía neotrobadoresca caracterízase por unha
extraordinaria perfección formal. Recupera
procedementos temáticos (o amor…), ambientación
espacial e estilísticos propios da lírica dos
cancioneiros (paralelismo, refrán, leixaprén...) que
concilia con imaxes atrevidas do creacionismo pero
arredada da deshumanización da arte presente na
vangarda plena.
• As composicións están suxeitas á estrofa, ao
cómputo silábico e á rima e reivindican as formas
populares, de modo paralelo ao neopopularismo de
poetas contemporáneos en castelán (García Lorca,
Rafael Alberti...)

8. Influencias, tendencias e cronoloxía

9. Influencias:
• Cantigas medievais: hai unha mímese dos recursos
estilísticos (paralelismo,leixa-pren, refrán) e son as
cantigas de amigoe as de amor os xéneros máis imitados.
• Vangardas: léxico, metáforas...
• Neopopularismo: inflúe na temática
Tendencias:
• os poetas neotrobadoristas son moi diferentes, algúns
imitan máis as cantigas medievais e outros achegan
máis influencias vangardistas.
Cronoloxía:
• hai dúas obras que se sinalan como o comezo e o feche
do Neotrobadorismo, con todo este movemento influirá
posteriormente: Nao senlleira (1933)-Cancioeiro de Monfero (1953)

10. Influencia na literatura Galega e Portuguesa
Autores destacados
• Quen vai consolidar a escola será Fermín Bouza
Brey co seu libro Nao senlleira (1933), vinte poemas
neotrobadorescos que foran aparecendo na revista
Nós desde 1922. Enriquece os elementos
neotrobadorescos engadindo outros de carácter
popular, así como coa creación de dúas entidades
simbólicas relevantes: o barco e o mar.
• O cultivador máis excelso foi, sen dúbida, Álvaro
Cunqueiro. Iníciase con Cantiga nova que se chama
riveira (1933), e continuará publicando poesía
neotrobadoresca nos anos de posguerra con Dona
de corpo delgado (1950).

11. Repercusións e relacións na literatura galega e
portuguesa
• O estudo da literatura adoita levarse a cabo de acordo cos
principios de orixe romántica, que, enmarcados nos procesos
de construción nacional, buscaban a súa cohesión interna a
través de elementos identitarios que permitisen a diferenciación
dunhas colectividades respecto a outras. Isto débese a que a
lingua foi considerada a miúdo expresión do espírito dun pobo
e, con ela, a literatura vista como manifestación artística
• Entre Galicia e Portugal establécese unha lingua común,
identificada como propia, por máis que ao falar da lírica se teña
en conta un compoñente de artificiosidade derivado da súa
natureza poética convencional.
• Esta circunstancia levou consigo a reivindicación do corpus
lírico trovadoresco por parte de dous sistemas literarios, o
portugués e o galego, o que tivo consecuencias nun dobre
sentido, xa que, se ben puido favorecer o achegamento entre
ambos os dous sistemas, os condicionantes que impón o
concepto de literatura nacional determinaron un proceso de
apropiación simbólica, ás veces vivido en termos de rivalidade
máis ou menos implícita.

12. Bibliografía
• AELG, “As vangardas : As vangardas poéticas galegas do primeiro terzo do século XX”,
dispoñible en: <http://asvangardas.blogspot.com.es/2008/03/neotrobadorismo.html>,
(acceso, diciembre de 2012)
• EDUXUNTA, “A poesía de vangarda. Características, autores e obras representativas”,
disponible en: <
http://www.edu.xunta.es/centros/iespedradaauga/system/files/Vangardas+m
%C3%A1is+resumidas_0.doc>, (acceso, noviembre de 2012)
• FREIRE LÓPEZ, X. M., “Historia da literatura galega”, dispoñible en: <
http://www.maldura.unipd.it/romanistica/galizia/freire-manual.pdf>, (acceso, noviembre de
2012)
• GUTIÉRREZ GARCÍA, S., “La lírica gallegoportuguesa en los procesos de hegemonización
y canonizaciónde la literatura gallega”ANUARIO DE ESTUDIOS MEDIEVALES (AEM),
vol.37, nº1, enero-junio , (2007), pp. 245-265
• LÓPEZ, M. T., “A fontana viva. Cancioneiros, cantigas e 'neotrobadores' na Galiza
contemporánea”, A lingua das cantigas”, Congreso da lengua medieval galego portuguesa
na rede, dispoñible en: <
http://vello.vieiros.com/galego.org/linguadascantigas/relatorios/teresa.html >, (acceso,
diciembre de 2012)
• _ Neotrobadorismo, dispoñible en: < http://www.blogoteca.com/literalingua/index.php?
cod=77371 >, (acceso, noviembre de 2012)
• -, “Neotrovadorismo, dispoñible en: <
http://www.slideshare.net/xenevra/neotrobadorismo#btnPrevious>, (acceso, noviembre de
2012)
• USC, As vangardas en Galiza I: o Neotrobadorismo, en: Curso monográfico de poesía
galega, 2006/2007, disponible en: < http://es.scribd.com/doc/18560924/2-As-vangardas-en-
Galiza-I-o-Neotrobadorismo >, (acceso, noviembre de 2012)