2. PROGRAM
Dzieo drugi– 07.03.2010 r.
godz. 10.00 – 11. 30
Pierwsza sesja warsztatów - Opracowywanie elementów biznes planu
1. Analiza rynku 2. Plany finansowe 3. Zespół zarządzający firmą
Prowadzący: Prowadzący: Prowadzący:
Dariusz Brzezioski, Wojciech Szapiel, Jacek Markowski
Łucja Piwowarczyk Szymon Kurzyca Anna Hejka
godz. 11.30 – 12.00 – Przerwa
godz. 12.00 – 13.30
Druga sesja warsztatów - Opracowywanie elementów biznes planu
godz. 13.30 – Lunch
2
5. Wymagania planu finansowego
Biznesplan powinien zawierad plan finansowy przedsięwzięcia. Szczegółowe wyliczenia
finansowe nie są konieczne, gdyż wszelkie prognozy są tak naprawdę szacunkami.
Jakie są główne założenia w oparciu o które tworzony jest plan
Planowanie finansowe to finansowy?
kilka podstawowych pytao:
Jaka wysokośd środków jest nam potrzebna aby rozpocząd
i prowadzid działalnośd w początkowym okresie?
Jakich zysków można oczekiwad w poszczególnych okresach czasu
oraz kiedy przedsięwzięcie stanie się rentowne?
Jaką wartośd będzie miało nasze przedsiębiorstwo za kilka lat?
Uzyskane odpowiedzi na powyższe pytania dają możliwośd
zorientowania się na ile przedstawione dane są realistyczne i czy
przedsięwzięcie będzie opłacalne dla pomysłodawcy i inwestora.
5
6. Wymagania planu finansowego
Plan finansowy powinien zawierad kilka podstawowych elementów: założenia, prognozę sprzedaży, prognozę
kosztów i wydatków, źródła finansowania, próg rentowności, stopę zwrotu z inwestycji.
Głowne założenia (dane na których oparte są wyliczenia do planu
finansowego)
Prognoza sprzedaży (przedstawienie potencjalnych przychodów
w poszczególnych okresach w oparciu o przyjęte założenia
Prognoza kosztów i wydatków (prezentacja wydatków związanych
z rozpoczęciem działalności, kalkulacja kosztów związanych z prowadzeniem
Wymagania dla
planu finansowego przedsiębiorstwa)
Zapotrzebowanie na kapitał (określenie wielkości oraz źródeł finansowania)
Prognoza rentowności przedsięwzięcia (kalkulacja progu rentownośd- BEP)
Stopa zwrotu z inwestycji (przedstawienie prognozowanej stopy zwrotu
z kapitału dla inwestora)
Plan finansowy na okres 3-5 lat (RZiS, RPP, Bilans; pierwszy rok najlepiej
w ujęciu kwartalnym)
6
7. Planowanie finansowe
Założenia
Pierwszym etapem planowania finansowego jest prognoza przychodów, a kolejnymi określenie wielkości
spodziewanych wydatków na inwestycje, kosztów działalności oraz źródeł finansowania.
Wstępne oczekiwania co do realizowanych przychodów:
Określenie rynku i klientów
Określenie ceny
Określenie spodziewanej wielkości sprzedaży
Zakładane wydatki ponoszone na rozpoczęcie działalności:
Główne założenia Zakup maszyn, sprzetu biurowego, komputerów, licencji itd.
Założenia ponoszonych kosztów związanych z bieżącą działalnością:
Określenie kosztów stałych, ponoszonych już od początku działalności
Kalkulacje kosztów zmiennych związanych z bieżącą działalnością
Określenie dostępnych środków finansowych:
Kapitał własny plus inne źródła finansowania
7
8. Planowanie finansowe
Założenia, Przykład- przychody i wydatki
Studium przypadku: firma ARTON rozpoczynająca produkcję podzespołów do kuchenek, dla jednego
z czołowych producentów sprzętu AGD w Polsce.
Przychody:
CENA: Firma ARTON dokonała analizy rynku, Średnia cena 1 podzespołu Cena proponowana
na podstawie której określiła możliwą na rynku przez ARTON
do uzyskania cenę:
115,00 zł 90,00 zł
Zdolności produkcyjne 1 maszyny
WIELKOŚD SPRZEDAŻY: ARTON planuje zakup
(miesięcznie) 1 000
jednej maszyny produkcyjnej w czerwcu 2010
oraz drugiej w grudniu 2010 Zakładana wielkośd produkcji (80%
możliwości maszyny) 800
Wydatki na inwestycje:
Inwestycje (wydatki jednorazowe) Wartośd Data zakupu
Maszyna I 200 000,00 2010-06-10
Maszyna II 200 000,00 2010-12-30
Samochód 20 000,00 2010-02-20
System komputerowy 15 000,00 2010-02-15
Sprzęt biurowy 10 000,00 2010-06-20
Razem 445 000,00
8
9. Planowanie finansowe
Założenia, Przykład- koszty
Studium przypadku: firma ARTON rozpoczynająca produkcję podzespołów do kuchenek, dla jednego
z czołowych producentów sprzętu AGD w Polsce.
Koszty: Rodzaj kosztów Koszty miesięcznie
Czynsz 1500
Energia i Paliwo 800
Ubezpiecznia 500
KOSZTY STAŁE: Reklama 400
Telefon 200
Pozostałe koszty 500
Liczba Liczba Liczba
Miesięczne
Wynagrodzenie pracowników pracowników pracowników
wynagrodzenie
w I i II kw w III i IV kw od 2011
Pracownicy umysłowi 4000 3 3 3
Pracownicy pośrednio
2000 2 2 2
produkcyjni
Pracownicy bezpośrednio
2000 - 3 6
produkcyjni
Liczba pracowników bezpośrednio produkcyjnych zwiększa się o 3 w przypadku zakupu
maszyny. Dlatego wynagrodzenie pracowników umysłowych oraz pracowników pośrednio
produkcyjnych traktowane jest jako koszt stały!
Firma ARTON przenalizowała wielkośd kosztów materiałów, komponentów, energii oraz
KOSZTY ZMIENNE : wynagrodzeo pracowników bezpośrednio produkcyjnych w wyniku czego otrzymała koszt
jednostkowy zmienny w wysokośdi 60 zł.
9
10. Planowanie finansowe
Założenia, Przykład- kapitał
Studium przypadku: firma ARTON rozpoczynająca produkcję podzespołów do kuchenek, dla jednego
z czołowych producentów sprzętu AGD w Polsce.
Dostępny kapitał:
KAPITAŁ WŁASNY: Firma na starcie przedsięwzięcia posiada środki własne w wysokości 40 000 zł
DOTACJE: ARTON otrzymał dofinansowanie z programu Unii Europejskiej w postaci jednorazowej
dotacji w wysokości 25 000 zł
Firma przewiduje, że będzie potrzebowała dodatkowych źródeł kapitału od inwestora zewnętrznego. Wysokośd potrzebnych
środków będzie zależed od prognozowanych wyliczeo przychodów, wydatków i kosztów.
10
11. Planowanie finansowe
Prognoza sprzedaży, Przykład
Prognoza wielkości sprzedaży umożliwia określenie przychodów z działalności w określonych okresach czasu.
Prognoza sprzedaży I kw II kw III kw IV kw 2010 2011 2012 2013
Liczba wyprodukowanych podzespołów
- - 800 800 800 1 600 1 600 1 600
miesięcznie
Cena 90 90 90 90 90 90 90 90
Liczba miesięcy produkcyjnych - - 3 3 6 12 12 12
Wielkośd produkcji - - 2 400 2 400 4 800 19 200 19 200 19 200
Przychody ze sprzedaży - - 216 000 216 000 432 000 1 728 000 1 728 000 1 728 000
ARTON planuje uruchomienie drugiej maszyny od początku 2011, a więc wielkośd
miesięcznej produkcji od tego roku jest 2x większa. W konsekwencji przychody od 2011
również ulegają znacznemu zwiększeniu.
11
12. Planowanie finansowe
Prognoza wydatków na inwestycje, Przykład
Prognoza wydatków umożliwia ocenę zapotrzebowania środków pieniężnych niezbędnych do realizacji
poszczególnych inwestycji.
Prognoza wydatków I kw II kw III kw IV kw 2010 2011 2012 2013
Inwestycje w środki trwałe:
Maszyny - 200 000 - 200 000 400 000 - - -
Samochód 20 000 - - - 20 000 - -
System komputerowy 15 000 - - - 15 000 - - -
Sprzęt biurowy - 10 000 - - 10 000 - - -
SUMA 35 000 210 000 - 200 000 445 000 - - -
Razem całkowite wydatki 880 000
Na tym etapie planowania widad, że przedsięwzięcie wymaga określonej wielkości środków
finansowych w celu finansowania przeprowadzanych inwestycji.
12
13. Planowanie finansowe
Kalkulacja kosztów, Przykład
Podczas szacunku kosztów można dokonad podziału na koszty stałe (niezależne od wielkości sprzedaży)
oraz koszty zmienne (zmieniające się proporcjonalnie do wielkości sprzedaży).
Koszty stałe I kw II kw III kw IV kw 2010 2011 2012 2013
Ubezpieczenia 500 1 500 1 500 1 500 5 000 6 000 6 000 6 000
Usługi obce: 2 100 6 300 6 300 6 300 21 000 25 200 25 200 25 200
Reklama 400 1 200 1 200 1 200 4 000 4 800 4 800 4 800
Czynsz 1 500 4 500 4 500 4 500 15 000 18 000 18 000 18 000
Telefon 200 600 600 600 2 000 2 400 2 400 2 400
Energia i Paliwo 800 2 400 2 400 2 400 8 000 9 600 9 600 9 600
Wynagrodzenie 16 000 48 000 48 000 48 000 160 000 192 000 192 000 192 000
Pozostałe koszty 500 1 500 1 500 1 500 5 000 6 000 6 000 6 000
Suma 19 900 59 700 59 700 59 700 199 000 238 800 238 800 238 800
Koszty zmienne I kw II kw III kw IV kw 2010 2011 2012 2013
Wielkośd produkcji - - 2 400 2 400 4 800 19 200 19 200 19 200
Koszt zmienny jednostkowy 60 60 60 60 60 60 60 60
Suma - - 144 000 144 000 288 000 1 152 000 1 152 000 1 152 000
Przedstawione koszty wynagrodzeo są stałe, ponieważ nie zależą od wielkości sprzedaży; koszty
wynagrodzeo pracowników bezpośrednio produkcyjnych zostały uwzględnione w koszcie
jednostkowym zmiennym
Koszty zmienne zależą od wielkości produkcji i sprzedaży!
13
14. Planowanie finansowe
Zapotrzebowanie na kapitał, Przykład
Prognoza przychodów, wydatków oraz wstępna kalkulacja kosztów daje nam ogólną informację ile kapitału
będziemy potrzebowali , aby sfinansowad bieżącą działalnośd.
Zapotrzebowanie na kapitał I kw II kw III kw IV kw 2010 2011 2012 2013
Przychody ze sprzedaży - - 216 000 216 000 432 000 1 728 000 1 728 000 1 728 000
Wydatki 35 000 210 000 - 200 000 435 000 - - -
Koszty 19 900 59 700 203 700 203 700 487 000 1 390 800 1 390 800 1 390 800
Suma - 54 900 - 269 700 12 300 - 187 700 - 490 000 337 200 337 200 337 200
Kapitał własny 40 000 - - - 40 000 - - -
Dotacja 25 000 - - - 25 000 - - -
Suma wpływów i wydatków 10 100 - 269 700 12 300 - 187 700 - 425 000 337 200 337 200 337 200
Suma wpływów i wydatków narastająco 10 100 - 259 600 - 247 300 - 435 000 - 425 000 - 87 800 249 400 586 600
ARTON potrzebuje dodatkowych środków na sfinansowanie przedsięwzięcia.
Wkład własny oraz uzyskana dotacja wystarczyły jedynie na pokrycie wydatków i kosztów w I kw.
14
15. Źródła finansowania
Fazy rozwoju
Początkowa działalnośd każdego przedsiębiorstwa wiąże się z ponoszeniem kosztów. Dopiero po fazie rozwoju
i wdrożenia pomysłu można osiągnąd zysk.
Zysk
Badanie Zasiew Rozwój Wdrożenie Wzrost Dojrzałośd
Pomysł Seed Start - up Ekspansja
Zysk
0
Czas
Strata Próg rentowności
15
16. Źródła finansowania
Etapy finansowania
Po zaplanowaniu potrzeb finansowych niezbędne jest określenie źródeł kapitału, które mogą byd różne
na kolejnych etapach rozwoju przedsięwzięcia.
Istnieją różne źródła finansowania przedsięwzięd
FAZA WSTĘPNA ROZRUCH WZROST STABILIZACJA
Własne środki
Pożyczki od znajomych
Dotacje
Środki od Anioła Biznesu
Kapitał od VC/seed fund
Leasing
Kredyty bankowe
Giełda
16
17. Źródła finansowania
Przykład
Przemyślana prognoza przychodów, wydatków oraz kosztów związanych z działalnością pozwala
na zaplanowanie wysokości wymaganych środków finansowych oraz okresu, w którym będą nam potrzebne.
Zapotrzebowanie na kapitał I kw II kw III kw IV kw 2010 2011 2012 2013
Przychody ze sprzedaży - - 216 000 216 000 432 000 1 728 000 1 728 000 1 728 000
Wydatki 35 000 210 000 - 200 000 435 000 - - -
Koszty 19 900 59 700 203 700 203 700 487 000 1 390 800 1 390 800 1 390 800
Suma - 54 900 - 269 700 12 300 - 187 700 - 490 000 337 200 337 200 337 200
Kapitał własny 40 000 - - - 40 000 - - -
Dotacja 25 000 - - - 25 000 - - -
Środki od Inwestora - 350 000 - 200 000 550 000 - - -
Suma wpływów i wydatków 10 100 80 300 12 300 12 300 125 000 337 200 337 200 337 200
Suma wpływów i wydatków narastająco 10 100 90 400 102 700 115 000 125 000 462 200 799 400 1 136 600
Dzięki zastrzykowi kapitałowemu w postaci zapewnienia środków pieniężnych przez zewnętrznego
Inwestora, przedsiębiorstwo może realizowad działalnośd bieżącą.
17
18. Opłacalnośd przedsięwzięcia
Próg rentowności (BEP)
Próg rentowności to wielkośd lub wartośd sprzedaży, przy której realizowane przychody pokrywają się
z poniesionymi kosztami.
Analiza progu rentowności opiera się na podziale
ogółu kosztów ponoszonych przez przedsiębiorstwo
na koszty stałe i zmienne,
Koszty stałe to koszty niezależne od sprzedaży, Próg rentowności może byd wyznaczony
Koszty zmienne zwiększają się lub zmniejszają wraz ilościowo lub wartościowo:
z odpowiadającą zmianą wielkości produkcji i
sprzedaży.
BEP ilościowy = (koszty stałe)/(cena – koszt jednostkowy zmienny)
BEP wartościowy = (koszty stałe)/((cena – kjz)/cena), lub KS/(marża jednostkowa/cena)
Koszt jednostkowy zmienny to przewidywany koszt surowców, materiałów, komponentów, energii,
wynagrodzeo pracowników bezpośrednio produkcyjnych itd. na jednostkę produktu/usługi.
Marża jednostkowa to rożnica pomiędzy ceną sprzedaży jednostki produktu/usługi a kosztem jednostkowym
zmiennym).
18
19. Opłacalnośd przedsięwzięcia
Próg rentowności (BEP), Przykład
Firma ARTON osiągnie próg rentowności już w pierwszym kwartale roku 2011.
Próg rentowności (ilościowy) Próg rentowności (wartościowy)
Cena jednostkowa 90 Cena jednostkowa 90
Koszt jednostkowy zmienny 60 Koszt jednostkowy zmienny 60
Koszty stałe miesięcznie 19 900 Koszty stałe miesięcznie 19 900
Koszty stałe roczne 238 800 Koszty stałe roczne 238 800
BEP 7 960 BEP 716 400
BEP il=(koszty stałe)/(cena – koszt jednostkowy zmienny) BEP wartościowy = (koszty stałe)/((cena – kjz)/cena)
2 000 000 zł
1 500 000 zł
1 000 000 zł Koszty ogółem
Przychody ogółem
500 000 zł
0 zł Próg rentowności
(wartościowy)
0 432 000 zł 1 728 000 zł 1 728 000 zł 1 728 000 zł
19
20. Opłacalnośd przedsięwzięcia
Stopa zwrotu z inwestycji
Stopa zwrotu z inwestycji daje potencjalnemu inwestorowi informację, kiedy i z jakim zyskiem będzie możliwy
zwrot włożonego kaptitału.
Z puntku widzenia inwestora kapitał zainwestowany
przynosi początkowo ujemne przepływy pieniężne.
Gotówka zostanie wypłacona dopiero w momencie Najczęściej wykorzystywanym narzędziem
wyjścia z inwestycji. do obliczania stopy zwrotu z inwestycji jest
IRR (ang. Internal Rate of Return) czyli
Przepływy pieniężne są rozłożone w czasie.
Wewnętrzna Stopa Zwrotu.
Ich wartośd musi więc zostad zdyskontowana w
czasie.
CF — "Cash Flow", czyli przepływy pieniężne, zazwyczaj utożsamia się
je z wartościami uzyskanymi z przepływów pieniężnych.
I — Wartośd inwestycji
t — Numer okresu przepływu lub inwestycji
20
21. Opłacalnośd przedsięwzięcia
Stopa zwrotu z inwestycji, Przykład
Opłacalnośd inwestycji może byd mierzona na wiele sposobów. Jednym z nich jest IRR, która wskazuje jaką
stopę zwrotu uzyska dawca wychodząc z inwestycji po określonym czasie.
Wartośd kapitału zainwestowanego w przedsiębiorstwo
w I roku działalności (350 000zł +250 000zł)
IRR (stopa zwrotu z inwestycji)
Wartośd środków pieniężnych na koniec 2013, uzyskana
Wartośd zainwestowanego kapitału (I) 550 000 zł
na skutek wcześniejszych wyliczeo. Należy pamiętad,
Wartośd przepływów przy wyjściu z inwestycji (CF) 1 136 600 zł iż kalkulacje były przeprowadzane z dużym
Okres trwania inwestycji (w latach) (t) 3 uproszczeniem!
IRR 27%
Stopa zwrotu dla inwestora przy założeniu wyjścia
z inwestycji po 3 latach.
21
22. Opłacalnośd przedsięwzięcia
Wartośd przedsięwzięcia
Aby ocenid czy przedsięwzięcie będzie opłacalne dla właścicieli można posłużyd się takimi narzędziami jak NPV
(ang. Net Present Value) czyli Wartością Bieżącą Netto, PI (ang. Profitable Index) czyli Indeksem zyskowności
inwestycji, czy wspomnianym już wcześniej IRR.
NPV Metoda oparta o zdyskontowane przepływy pieniężne,
Różnica pomiędzy spodziewanymi wpływami z przychodów a
FCF1 FCF2 FCF3 FCFi nakładami gotówkowymi,
NPV ... I0
(1 r ) (1 r ) 2 (1 r )3 (1 r )i Jeśli NPV przyjmuje wartośd >0 przedsięwzięcie jest opłacalne
Wymaga obliczenia przepływów pieniężnych
Io – początkowy nakład inwestycyjny,
r – oczekiwana stopa zwrotu (stopa dyskontowa)
FCFi – przyszłe wolne przepływy pieniężne netto możliwe do
osiągnięcia w kolejnych okresach inwestycji,
i – liczba przewidywanych okresów prognozy finansowej
PI Relacja obecnej wartości przepływów pieniężnych
i wartości początkowego nakładu inwestycyjnego
PI
NPV Jeśli PI przyjmuje wartośd >1, inwestycja jest opłacalna
I0
+1 Pomocna przy porównywaniu opłacalności przedsięwzięd
Metoda oparta o zdyskontowane przepływy pieniężne
PI – indeks zyskowności,
Io – początkowy nakład inwestycyjny,
NPV – wartośd obecna netto dla danego projektu
inwestycyjnego.
Powyższe metody wymagają kalkulacji przepływów pieniężnych oraz stopy z jaką będziemy je dyskontowad, co nie zawsze jest
zadaniem prostym!
Ocenę wartości inwestycji można również uzyskad wyceniając w prosty sposób przedsiębiorstwo np. metodą wskaźnikową C/Z
(Cena/Zysk).
22
23. Opłacalnośd przedsięwzięcia
Wartośd przedsięwzięcia, Przykład
Każda firma ma określony cel: wzrost wartości w kolejnych latach działalności.
Przykładowa wycena przedsiębiorstwa za pomocą wskaźnika C/Z (cena/zysk)
Ocena wartości przedsiębiorstwa
Wartośd EBITDA 337 200,0 zł
Wartośd wskaźnika C/Z dla sektora przemysłu metalowego 10,1
Wartośd przedsiębiorstwa 3 405 720,0 zł
EBITDA – to zysk operacyjny przed operacjami finansowymi,
opodatkowaniem i amortyzacją. (Wartośd obliczona na podstawie
rachunku zysków i strat dla przedstawianego modelu).
Wskaźnik C/Z (cena/zysk) – to średni wskaźnik dla sektora, w którym
zamierza działad przedsiębiorstwo. Wskaźnik oblicza się jako stosunek ceny
1 akcji do zysku netto na 1 akcję.
23
24. Zagadnienia rachunkowe
Zestawienia rachunkowe składają się z trzech części – Rachunku Zysków i Strat
(Rachunku wyników), Rachunku Przepływów Pieniężnych oraz Bilansu.
Czym są poszczególne elementy?
Zestawienie przychodów i kosztów ponoszonych przez
przedsiębiorstwo,
Koocowym efektem zestawienia są wyniki finansowe na przestrzeni
pewnego okresu czasu, przeważnie jednego roku.
1 Rachunek zysków i strat
Zestawienie wpływów i wydatków gotówkowych w okresie czasu,
2 Przepływy pieniężne Jest to główna informacja dla inwestorów i właścicieli mówiąca
o płynności przedsiębiorstwa.
3 Bilans
Zestawienie całościowe majątku przedsiębiorstwa oraz źródeł jego
finansowania
Obrazuje sytuację finansową firmy w danym momencie, zwykle
jest to koniec roku.
24
25. Zagadnienia rachunkowe
Amortyzacja, Przykład
Amortyzacja jest kosztem niepieniężnym (nie pociąga za sobą wydatków). Istotą amortyzacji jest rozłożenie
w czasie jednorazowego wydatku poniesionego na zakup środka trwałego.
Data zakupu Stawka amortyzacji Wartość początkowa Środek trwały
2010-02-15 33% 15 000,00 System komputerowy
2010-02-20 25% 20 000,00 Samochód
2010-06-10 5% 200 000,00 1 maszyna
2010-06-15 20% 10 000,00 Sprzęt biurowy
2010-12-30 5% 200 000,00 2 maszyna
Amortyzacja I kw II kw III kw IV kw 2010 2011 2012 2013
Maszyny - - 2 500 2 500 5 000 20 000 20 000 20 000
Samochód 417 1 250 1 250 1 250 4 167 5 000 5 000 5 000
System komputerowy 413 1 238 1 238 1 238 4 125 4 950 4 950 975
Sprzęt biurowy - - 500 500 1 000 1 833 2 000 2 000
829 2 488 5 488 5 488 14 292 31 783 31 950 27 975
Wartośd netto I kw II kw III kw IV kw 2010 2011 2012 2013
Maszyny - 200 000 197 500 395 000 395 000 375 000 355 000 335 000
Samochód 19 583 18 333 17 083 15 833 15 833 10 833 5 833 833
System komputerowy 14 588 13 350 12 113 10 875 10 875 5 925 975 -
Sprzęt biurowy - 10 000 9 500 9 000 9 000 7 167 5 167 3 167
34 171 241 683 236 196 430 708 430 708 398 925 366 975 339 000
Kalkulacja amortyzacji jest niezbędna do kompletnego przedstawienia Rachunku Zysków i Strat (Nie jest wydatkiem, ale jest
kosztem, który wpływa na koocowy wynik finansowy!)
25
26. Zagadnienia rachunkowe
Rachunek Zysków i Strat
Rachunek Zysków i Strat pokazuje wynik działalności firmy w danym okresie, jakie są elementy składowe
oraz jak są ze sobą powiązane.
Przychody Wszystkie przychody uzyskane ze sprzedaży produktów i usług
Wartośd sprzedanych towarów i Wydatki poniesione w wyniku wykorzystania surowców,
materiałow materiałów, komponentów itd..
Wszelkie wydatki na pracowników: wynagrodzenia,
Koszty wynagrodzeo
ubezpieczenia, wydatki socjalne itp.
Podstawowe Koszty usług obcych Koszty wynajmu budynków, sprzętu, pojazdów, maszyn itp..
elementy RZiS
Koszty związane z zużyciem środków trwałych ( nie jest
Koszty amortyzacji wydatkiem!)
Koszty związane z zaciągniętymi kredytami, obsługą długu, kont
Koszty finansowe bankowych itp..
Różnica pomiędzy przychodami a kosztami łącznie, skorygowana
Zysk/strata netto o podatek.
26
28. Zagadnienia rachunkowe
Kapitał obrotowy netto
Kapitał obrotowy lub inaczej Kapitał pracujący stanowi nadwyżkę aktywów obrotowych nad bieżącymi
zobowiązaniami.
Kapitał obrotowy netto
Zarządzanie kapitałem obrotowym jest niezwykle ważne (musimy utrzymywad określony poziom aktywów
obrotowych aby móc na bieżąco regulowad nasze zobowiązania!)
Zapotrzebowanie na kapitał obrotowy zależy od tego, o ile wartośd majątku obrotowego (zapasów, należności
i gotówki) przekracza wartośd bieżących zobowiązao.
Pojęcie kapitału obrotowego wiąże się z cyklem kapitału obrotowego netto:, który wskazuje, na ile dni przed
otrzymaniem zapłaty musimy zapłacid za zakupione materiały lub towary.
Cykl kapitału obrotowego = CKZ + CKN – CKD, Z
CKZ O
K
CKZ – cykl konwersji zapasów (okres przez jaki przetrzymuje zapasy)
N
CKN- cykl konwersji należności (okres po jakim następuje zapłata za sprzedane towary) CKN O
CKD – cykl konwersji zobowiązao (okres po jakim płacimy naszym dostawcom) S
Zb
CKD O
K
Szacunki dotyczące długości okresów poszczególnych cyklów służą do określenia wartości zapasów, należności oraz zobowiązao,
co umożliwa kalkulację przepływów pieniężnych!
28
29. Zagadnienia rachunkowe
Kapitał obrotowy netto, Przykład
Kapitał obrotowy netto:
Założenia dotyczące rotacji kapitału obrotowego przyjęte przez firmę ARTON:
proces wytwórczy angażuje zapasy przez 30 dni (od momentu ich zakupu do momentu sprzedaży wyrobów gotowych),
sprzedaż wyrobów gotowych będzie realizowana z płatnością odroczoną o 14 dni,
spłata zobowiązao bieżących następowad będzie po 14 dniach od zakupu.
Kapitał Obrotowy Netto 2009 I kw II kw III kw IV kw 2010 2011 2012 2013
CKZ (dni) 30 30 30 30 30 30 30 30
Zużycie materiałów (P&L) - - - 144 000 144 000 288 000 1 152 000 1 152 000 1 152 000
Zapasy - - - 48 000 48 000 48 000 96 000 96 000 96 000
Zmiana zapasów - - - 48 000 - 48 000 48 000 - -
CKN (dni) 14 14 14 14 14 14 14 14
Przychody z sprzedaży (P&L) - - - 216 000 216 000 432 000 1 728 000 1 728 000 1 728 000
Należności - - - 33 600 33 600 33 600 67 200 67 200 67 200
Zmiana stanu należnośdi - - - 33 600 - 33 600 33 600 - -
CKD (dni) 14 14 14 14 14 14 14 14
Koszty operacyjne-
amortyzacja (P&L) - 19 900 59 700 203 700 203 700 487 000 1 390 800 1 390 800 1 390 800
Zobowiązania bieżące - 9 287 9 287 31 687 31 687 31 687 54 087 54 087 54 087
Zmiana stanu zobowiązao
bieżących - 9 287 - 22 400 - 31 687 22 400 - -
29
30. Zagadnienia rachunkowe
Przepływy pieniężne
Rachunek przepływów pienieżnych wskazuje czy prowadzona działalnośd pochłania czy też wytwarza gotówkę.
Dwie metody obliczania przepływów pienieżnych:
Metoda Metoda
Bezpośrednia Pośrednia
Wyliczenie w oparciu o rachunek wyników i bilans:
Wyliczenie w oparciu o różnicę całości przychodów i wydatków
za dany okres
Zysk operacyjny – koszty nie mające wpływu na przepływy
Brane pod uwagę są jedynie faktyczne wpływy gotówkowe
(amortyzacja) +/- zmiany w bilansie mające wpływ na
(przychody z faktur zapłaconych)
przepływy
Eliminacja kosztów, które nie są wydatkiem (np. amortyzacja)
Zmiany w bilansie dotyczą poziomu zapasów, należności
i zobowiązao: np. wzrost poziomu zapasów opłacony gotówką
sprawia, iż odejmujemy tą wartośd w przepływach.
30
31. Zagadnienia rachunkowe
Przepływy pieniężne, Przykład
Przepływy pieniężne 18 575 80 300 - 48 194 11 006 61 686 224 179 283 410 278 447
I kw II kw III kw IV kw 2 010 2 011 2 012 2 013
Przepływy pieniężne z działalności
operacyjnej - 11 425 - 59 700 - 48 194 11 006 - 108 314 224 179 283 410 278 447
Zysk netto 3 459 - 62 188 5 518 5 518 - 47 692 251 595 251 460 250 472
Amortyzacja 829 2 488 5 488 5 488 14 292 31 783 31 950 27 975
Zmiany w KON:
Zmiana stanu zapasów - - - 48 000 - - 48 000 - 48 000 - -
Zmiana stanu należności - - - 33 600 - - 33 600 - 33 600 - -
Zmiana stanu zobowiązao 9 287 - 22 400 - 31 687 22 400 - -
Pozostałe korekty - 25 000 - - - - 25 000 - - -
Przepływy pieniężne z działalności
inwestycyjnej - 35 000 - 210 000 - - 200 000 - 445 000 - - -
Inwestycje w środki trwałe:
Maszyny - - 200 000 - - 200 000 - 400 000 - - -
Samochód - 20 000 - - - - 20 000 - -
System komputerowy - 15 000 - - - - 15 000 - - -
Sprzęt biurowy - - 10 000 - - - 10 000 - -
Przepływy pieniężne z działalności
finansowej 65 000 350 000 - 200 000 615 000 - - -
Wpływy z wydania udziałów 40 000 - - - 40 000 - - -
Inne wpływy 350 000 200 000 550 000
Dotacje 25 000 - - - 25 000 - - -
Zmiana stanu gotówki 18 575 80 300 - 48 194 11 006 61 686 285 865 569 275 847 722
Środki pieniężne na początek okresu - 18 575 98 875 50 681 - 61 686 285 865 569 275
Środki pieniężne na koniec okresu 18 575 98 875 50 681 61 686 61 686 285 865 569 275 847 722
31
32. Zagadnienia rachunkowe
Bilans
Bilans to stan aktywów i pasywów na dany dzieo, rozumiany odpowiednio jako majątek przedsiębiorstwa
oraz źródła jego finansowania.
Majątek trwały Aktywa materialne i niematerialne, najmniej płynne: budynki,
grunty, maszyny, sprzęt komputerowy, pojazdy, licencje, patenty.
Aktywa, które mogą byd upłynnione w krótkim okresie czasu:
Majątek obrotowy zapasy materiałów, surowców, części, środki na rachunkach
bankowch i gotówka
Środki wnoszone przez właścicieli, rezerwy oraz zatrzymane zyski
Podstawowe
Kapitały własne lub straty; w początkowych fazach środki te służą do pokrycia
elementy Bilansu
strat przedsiębiorstwa.
Kredyty bankowe i inne instrumenty dłużne; wymagalnośd
Zobowiązania długoterminowe powyżej 1 roku; Istnieje wiele form zobowiązao
długoterminowych w zależności od rozmiaru spółki.
Wszelkiego rodzaju płatności, które muszą byd dokonane
Zobowiązania krótkoterminowe w przeciągu roku- faktury, kredyty obrotowe, pożyczki itp.
32
34. Dziękujemy za uwagę.
Wojciech Szapiel Szymon Kurzyca
Partner Zarządzający Partner
Tel. +48 601 495 199 Tel. +48 502 511 795
E-mail: Wojciech.Szapiel@pif.pl E-mail: Szymon.Kurzyca@pif.pl
Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie, powielanie i wykorzystywanie materiałów lub ich elementów bez
zgody autorów surowo zabronione.
34
