Trendbureau Overijssel, over Trends in en rond de Stedendriehoek.Van april 2012 tot januari 2013 staat in Architectuurcentrum Rondeel het thema OMDENKEN centraal. Wat zijn de demografische ontwikkelingen in de Stedendriehoek? Hoe gaan we om met een afnemende bevolkingsgroei en met een toenemende vergrijzing? Wat waren eerdere uitbreidingsplannen voor Deventer en wat kunnen we daar van leren? Hoe deed men dat elders, bijvoorbeeld in Oost-Duitsland? Wat is de invloed van al die veranderingen op de bewoners van de dorpen en die van het platteland?

1. Demografische Ontwikkelingen
in de Stedendriehoek
Deel 2
Hans Peter Benschop
Datum: 5 april 2012

2. Uitgangssituatie is zo slecht nog niet
Economie:
Sociale
Cohesie:

3. Welke toekomsten zijn er?

4. 1. ICToop Stedendriehoek

5. Exponentiële groei ICT
2010: 1,2 Zetabytes

6. Beroepsbevolking ICToop Overijssel
Automatisering white collar jobs
Vormgeving man-machine interactie

7. Andere Productieprocessen
(van schoenen tot huizen)
Andere rol
architecten/ontwerpers

8. Ruimtelijke gevolgen ICT

9. Transitie: winkels
- Er gebeuren verschillende dingen
- Offline/online, andere type winkels (belevenis centraal), afhaalpunten
- Denk aan:
- Bibliotheken/Kulturhusen
- Consequenties voor stads/dorpscentra

10. De Demografische
Verandering voltrekt zich in
een Ruimte en een
Economie die er heel anders
uitziet dan die van nu

11. 2. Gemeenschap Overijssel

12. PlaNOlogie
Ervaringen uit Duitsland:
- Het zijn de gemeenschappen zèlf die het zullen
moeten doen: er is geen hulp van buitenaf.
- Vitaliteit kern telt, niet leefbaarheid: fysieke factoren
minder belangrijk
Voorwaarden:
- ‘Es braucht einige verrückten’
- Leiders
- Urgentie/probleembesef

13. UN: het jaar van de coöperaties

14. De Gemeenschappen zullen
het moeten doen
De overheid trekt zich terug

15. Voor een deel geïnspireerd door nieuwe
waarden
- Balans Werk – Privé-leven
- Niet alleen economische waarden
- Oplagen Happinezz, Filosofie Magazine, etc.
- Belang delen/gemeenschap
- Aslander

16. Overijsselse tradities

17. 3. Divers Overijssel

18. Overijssel wordt diverser
NIDI-scenario’s: van 200.000 nu naar ca.
350.000 tot 750.000 in 2040

19. We zullen iedereen nodig hebben…
Mensen leren niet alleen met hun hoofd…

20. 4 Scenario’s
Internationaal
Strong Europe
Strong Europe Global Economy
Vaart der volken:
Overijssel gaat mee in de dynamiek van de
Randstad met een doorgaande groei.
Gezamenlijk groei en ontwikkeling
Publiek Privaat
Regional Transatlantic Market
Sociale cohesie verdwijnt: toplaag kiest eigen
Communities koers
Internationaal

21. Scenario 2 Global Economy
- Stedendriehoek sterk in economisch gespannen
wereld
- Randstad breidt zich naar het Oosten uit;
as Randstad–Ruhrgebied langs A1, A12, A28.
- Stedendriehoek is Suburb. Woonomgeving van hoogopgeleide
mensen
- Bevolking in steden toegenomen, krimp in delen buitengebied
- Grotere sociaal-economische verschillen binnen steden en tussen
stad en land: middenklasse weggeautomatiseerd.
- Dorpskernen leeggebloed, detailhandel stadscentra geïnnoveerd.
- Arbeidsmigratie èn spanning onder de kansarmen

22. Scenario 1 Strong Europe
- Rustige economische groei
- Overheden belangrijk
- Krimp vindt plaats, vrij algemeen verspreid
- Opgevangen door huishoudingsverdunning, welvaart,
migratie
- Oude stadswijken opgeknapt, bedrijfsleven geïnnoveerd
- Landelijk gebied gereguleerd

23. Scenario 3: Regional Communities
- Randstad liet Oosten vallen
- Vergrijzing, krimp, leegloop platteland
- Regio vecht zich terug met eigen kracht: MKB,
innovatieve maakindustrie
- Samenwerking Europese regio’s: blik naar Duitsland
- Streekprodukten; eigen energieopwekking; identiteit van de dorpen
(zeer selectief vormgegeven)
- BRG ipv BRP
- Sociale Cohesie, ook wat betreft inzet ouderen
- Migratie ingeperkt
- Krimp doet zich sterk voor, maar maatschappelijk opgevangen

24. Scenario 4: Transatlantic Market
- Politiek machteloos
- Bovenlaag kiest voor eigen oplossingen
- Oud vs Jong
- Sociale vangnet, kwaliteit publieke dienstverlening
afgebouwd
- Middenklasse de dupe
- Krimp als verpaupering landelijk gebied en (delen) steden
- Talent en ‘power couples’ trekken weg
- De markt reageert op de krimp
Minder regelgeving, vrijere woonvormen
Leisure voor de rijken/Semi-permanente bewoning
Nieuwe winkelformules

25. Kortom
- De Toekomst is Open, maar niet Leeg
- Pessimisme of Optimisme zijn nuttig als denkhouding,
maar kijk naar buiten als u uw gedrag bepaalt.
- De mate en aard van de demografische ontwikkelingen
kent bandbreedtes. Ik denk dat daarbij de mate van
technologisering, sociale cohesie, en omgaan met het
vreemde/bijzondere heel bepalend zullen zijn voor de
manier waarop de Stedendriehoek met krimp omgaat

26. Wat kunt u doen?
- Naar buiten kijken: wat gebeurt er, en wat is mijn raam
van handelen?
- Flexibiliteit kernwaarde
- Demografische ontwikkeling als vraagstuk vitaliteit zien –
u kunt nauwelijks sturen op aantallen.
- Keuzes maken: aanpassen aan ICToop S3H, mikken op
sociale verbanden, tolerantie, etc.
- Uiteindelijk is het ook de vraag wat u als Stedendriehoek
wilt zijn.

27. Dank voor uw aandacht.
Meer informatie is te vinden op www.trendbureauoverijssel.nl