3. પાલીતાણા:-
ભાવનગર �જલ્લામાં શે�ુ� નદ�ના �કનાર� વસાવે�ુ ૧૨૦૦ વષર્ �ુ�ું પાલીતાણાએ
િવ��ું પ્રખ્યાત તીથર્સ્થાન છે. � આચાયર્ પાદ�લપ્ત� ૂ�રના નામ પરથી તે�ું નામશીષ્ય િસદ્ધ
નાગા�ુ ર્ને વસાવેલા આ ગામ�ું પાદ�લપ્ત�ુર – પાલી�ાનક – પાલીતાણા એમ નામ પડ��ું.
મં�દરોની મહાનગર� ��ું શે�ુંજય તીથર્ એ આગમનમાન્ય શા�ત િસદ્ધક્ષેત્ર છે. શ્રી �ગ�રરાજ
શે�ુંજય પર ૧૮૦૦ �ટની �ચાઇએ , ૩૭૪૫ પગથીયા ચઢ�ાપછ� એના �ૂળ નાયક �ેત્વણ�ય
પદ્મસનસ્થ શ્રી આ�દ�ર ભગવાનના દ�રાસર પહ�ચી શકાય છે. કહ�વાય છે ક� વસ્�ુપાળ –
તેજપાળે તેરમી સદ�માં અહ� પથ્થરો ગોઠવી રસ્તો તૈયાર કરાવેલો , ૨૦ એકરમાં પથરાયેલ
આ ગઢ િવસ્તારની વન �ૂકોમાં ૧૦૮ મોટા દ�રાસરો અને ૮૭૨ દ�ર�ઓ આવેલી છે. આ ઉપરાંત
સાતેક હ�ર �ટલી �જન પ્રિતમા છે.
આરસ પત્થર પર � ૂનાના આ દ�રાસરો �વી કાર�ગર�વાળા આ દ�રાસરો તથા
પ્રિતમા� િવ�માં એક જ સ્થળ ઉપર હોય તે�ું બી� �ાંય નથી. શ્રી �ગ�રરાજ પર�ું
પ્રથમમં�દર ભરત રા� એ બંધાયે�ું અને આ�દ�ર ભગવાન�ું �ૂળ મં�દર િવક્રમરા�એ
બંધાવે�ું.
4. આ ઉપરાંત અહ� અનેક ઐિતહાિસક મં�દરો તથા સ્થાનકો છે. �માં
�ુમારપાળે બંધાયે�ું મં�દર �ુ�થ્વરાજ ચૌહણે બંધાવે�ું ભવાની તળાવ , મંત્રી ઉદા મહ�તા
બનાવે�ું પથ્થર�ું મં�દરો િવગેર� જોવાલાયક છે. એક હ�ર વષર્ પહ�લાં શ્રેષ્ઠ� �વડશાએ
અહ� �જણ્ણોધ્ધાર કરવેલો. આવા સોળ �જણ�ધ્દ્ધાર આ યાત્રાધામના થયેલા છે. અહ�ના
દર�ક મં�દરનો આગવો ઇિતહાસ છે. પ્રિત વષર્ ચાર લાખથી પણ વ�ુ યાત્રાઓ ચર�
પાળતા સંઘો મારફતે અને અન્ય ર�તે આ અજોડ તીથર્ની યાત્રાએ આવે છે. અહ� �ન
મં�દરોમાં �ન ધમર્ના પ્રથમ તીથર્કર આ�દનાથ ભગવાનના મં�દરો�ું સ્થાપત્ય ઘ�ું જ
કલાત્મક છે.
પાણીતાણાના આ પ્રિસધ્દ્ધ ધામમાં દર વષ� ફાગણી �ુદ તેરસ , ચૈત્રી � ૂ�ણ�મા
તેમજ વૈશાખ �ુદ ત્રીજના �દવસો દરમ્યાન લખોની સંખ્યામાં �ન યાત્રા�ઓ શે�ું�યની
પ�રક્રમા કરવા આવે છે. શ્રી �ગ�રરાજ ઉપર રાિત્ર દરમ્યાન કોઇપણ યાિત્રકને રહ�વાની
મનાઇ છે. ચા�ુમાર્સ દરમ્યાન શ્રી �ગ�રરાજ પર યાત્રા�ને જવા દ�વામાં આવતા નથી.
શે�ું�યના મં�દરો શ્રી કલ્યાણ� આણંદ�ની પેઢ� દ્ધારા સંચાલન કરવમાં આવે છે.
5.
6.
7.
8. પાલીતાણા ભારત વષર્માં �નો�ું એક મહત્વ�ું િતથર્સ્થાન છે જયાં લાખો
શ્રધ્ધા�ઓ વષર્ દરમ્યાન દશાર્નાથ� આવતા હોય છે. પાલીતાણા તળેટ�માં લોકભાગીદાર�થી
અનેક િવકાસના કામો કરવામાં આવ્યા છે. �માં �ુખ્ય રસ્તાઓ અને તે�ું બ્�ુટ�ફ�ક�શન
તદઉપરાંત તળેટ�થી પાલીતાણા �ૂક �ુધીના માગર્ બ્�ુટ�ફ�ક�શન�ું આયોજન ટ�મ્પલ ટ્રસ્ટ
આણંદ� કલ્યાણ� પેઢ� સાથેના પરામશર્માં કરવામાં આવી રહ�લ છે.
9.
10. ભાવનગ૨ �જલ્લાના પાલીતાણા શહ�૨ શે�ુંજય ૫વર્તથી આચ્છા�દત છે અને આ
૫વર્ત ઉ૫૨ �ન ધમર્ના નાના મોટા અનેક મં�દરો આવેલા છે. તે પૌરા�ણક િશલ્પ
કલાકાર�ગર�થી �ુશો�ભત અને દશર્નીય છે. એના દશર્નાથ� અસંખ્ય યાત્રીઓ દ�શ િવદ�શથી
અત્રેની �ુલાકાતે આવે છે. આ શે�ુજ ંય ૫વર્તની ૫�રક્રમા (છ ગાઉ ૫�રક્રમા નો �ન ધમર્માં
આ�ું ધાિમ�ક મહત્વ હોય લાખો શ્રઘ્ઘા�ઓ ૫�રક્રમાના પ્રસંગે ઉ૫�સ્થત થાય છે. આ ૫િવત્ર
યાત્રાધામ તર�ક� સ૨કા૨શ્રીએ સમાવેશ ક૨તા �ત૨ માળખાક�ય �ુિવધાઓ ક૨વા �ુદા �ુદા
પ્રકા૨ના િવકાસ કાય� હાથ ધ૨વામાં આવેલ છે.
11. (૧) �ુજરાત ૫િવત્ર યાત્રાધામ િવકાસ બોડર્ દ્વારા આપેલ અ�ુદાન દ્વારા
થયેલ િવકાસ કાય�.
1
ભૈ૨વનાથ ચોકથી તળેટ� �ુધી રોડને વાઈડ�ગ તથા ર�કા૨પેટ
કામ તેમજ ગાર�યાધા૨ �ુલથી જકાતનાકા �ુધીના ૨સ્તાને
વાઈડ�ગ તથા ર�કા૨પેટ ક૨વા�ું કામ
�દા� `૫૨.૩૬
લાખ
2
પાલીતાણા ૫િવત્ર યાત્રાધામને જોડતા પાલીતાણા તળા� રોડ
રાજય ધોર� માગર્ ૨સ્તાની શહ�૨માંથી ૫સા૨ થતી લંબાઈ
(�ક.મી.૦૦ થી ૦.૫ �ક.મી.)માં સીસી રોડ બનાવવા�ું કામ
�દા� ૬૫.૪૫ લાખ
![U]HZFT 5lJ+ IF+FWFD lJSF; AM0"4
U]HZFT ;ZSFZ
a,MS GP& ALHM DF/4 0F"PÒJZFH DC[TF EJG4 UFWLGUZ
OMG GPZ#Z 5Z$5)4 O[S; GP Z#Z5Z$5(
DMAF., v))*($_*)))
http://yatradham.gujarat.gov.in](https://image.slidesharecdn.com/palitanappt-140612020808-phpapp01/85/Palitana-ppt-1-320.jpg)
