Como facer caixas niño. materia didáctico para a ESO

1. COMO ACHEGAR A FAUNA AO NOSO ENTORNO
1.Caixas niño
Ocórrenseme tres grandes motivos para levar acabo esta
actividade:
• Axudar ás aves, xa que moitas veces escasea os lugares onde
aniñar.
• Colaborar, de xeito natural, a combater pragas de insectos, as
aves insectívoras xa fan o traballo.
• E sobre todo.... marabillarnos e aprender coa súa presenza.
Intentaremos atraer a estas dúas especies, xa que está
comprobado que ocupan facilmente caixas niño. Non todas as aves
teñen os mesmos “gustos”. Aínda así se chega outro “especimen
diferente”, un pardal por exemplo, benvido sexa!
1

2. Ferreiriño azul (foto: Isolino
Pérez) Ferreiriño real (foto:Xacobo de Toro)
Hai
DOUS
MODELOS
básicos de caixa
niño, a tipo buzón
e a de
balcón. Sen
dúbida é
mellor a
segunda, pero
2

3. é preciso máis maña, así que vos decidides, os e as mañosas...xa
sabedes.
Fotos: Xacobo de Toro
3

4. A continuación, as vantaxes e inconvenientes de ambas caixas....sen
comentarios...
4

5. INSTRUCIÓNS PARA FACER UNHA “ENVIDIABLE” CAIXA NIÑO
• Elixide un dos modelos expostos arriba e empregade as medidas
que alí indican, que son xa para pequenas aves como as que
pretendemos “conquistar”. Para o buraco seguide as indicacións
da táboa que ven máis abaixo, xa que en función do diámetro
virán especies diferentes.
Se queredes que a Caixa sexa ocupada e que os seus inquilinos non
sufran ningunha “traxedia”, seguide ao pe da letra estes consellos:
• Non usar contrachapados ou aglomerados, están feitos para
interior, e á intemperie inflarían coa chuvia. Usar sempre
madeira resistente á humidade, como
piñeiro ou carballo, chopo ...
• Non lixar nunca, as pequenas imperfeccións
serviranlles de apoio.
• O grosor nunca inferior a un centímetro, é
importante para a “climatización”.
Recomendable de 2 cm
• O buraco mellor redondo, unha broca é a mellor solución para
facelo. O diámetro ten que ser o xusto, e dependerá do tamaño
do paxaro, tedes as medidas e outros datos na táboa que segue.
Diámetro Ubicación Material Nº de Incuba
do buraco do niño ovos ción
5

6. Ferreiriño azul Musgo,
13-15
Parus caeruleus 27-28 mm xardíns plumas, 9-13
días
ramiñas..
Ferreiriño real Case Musgo,
13-14
Parus major 32-34 mm calqueira plumas, 7-11
días
sitio ramiñas..
• Opcional: aplicarlle un antimofo, so polo exterior. Ou aplicarlle
un verniz de poro aberto ( que xa leva antimofo) ou aceite de
liñaza. Ollo, se optamos polo verniz, que sexa ecolóxico!!!
• De pintar a caixa, produtos nunca tóxicos, e cores que se
camuflen co entorno. Outra alternativa é camuflalas con terra
ou musgo.
• Situar a caixa a salvo de depredadores, é dicir, a certa altura,
entre 3 e 9 metros, e nunca sobre unha pola. Unha boa solución é
colgala.
• Nunca poñer posadeiro na caixa, é un punto de apoio para moitos
predadores, que ás aves non o precisan para nada.
• A orientación non ten excesiva importancia, pero se é posible ao
sur.
6

7. • Non molestar aos inquilinos, se non queremos que a nai abandone
aos seus pequenos.
• Deben colocarse moito antes da época de nidificación, para que
as aves poidan habituase a súa presenza. Así que non
desesperes, se non é este ano, será o que ven...
• E non poñades moitas xuntas, xa que necesitan o seu territorio,
e sobre todo na época de cría, que a comida non da para todos!
• “Protexer ás aves, e non ás plantas, equivale a non facer nada”
(Montaigne;). Vaia, que se ides instalar a caixa nunha árbore, non
usar nunca cravos!, si que podedes usar alambre (de 5 mm de
diámetro), pero haberá que cambialos cada ano para non
estrangular á nosa amiga, e poñer ademais un tronco entre o
alambre e a cortiza que actuará como almofada.
• E xa de “postre”, para tentalos definitivamente, podemos
procurarlles un valioso agasallo, e de paso usamos unha das tres
erres, lembras?...REUTILIZAR, si, restos de la, pequenos anacos
de tela, musgo seco, pelo da túa mascota (si, si, non vos riades,
pero o que lle caia, nada de martirizar ao pobre amigo)...
E agora...a esperar e vixiar...pero ollo! Sen molestar
Se temos a sorte de que os nosos veciños quedaran cativados polas
nosas dotes arquitectónicas, podemos pasar ao máis interesante,
observalas, SEN MOLESTAR, e descubrir a súa intensa e interesante
vida. Ademais de sentirnos estupendamente por ter axudado un
pouquiño á súa conservación. Debuxaremos no caderno de campo un
7

8. plano das caixas niño numeradas para facer o seguimento, anotaremos
entón as nosas observacións, como:
• Transporte de material para o niño.
• Quen fai cada cousa, o pai, a nai, ambos?
• Cantos poliños saen e canto tardaron en saír?
• Cando empezan a voar? Cantos quedan?, comportamentos
• Escoitar o reclamo da prole. Tipo de alimentos que lles levan os
pais.
Grazas a persoas coma ti, sábese moito máis da bioloxía destes
animais
NON ESQEZAS que as caixas teñen un mantemento, hai que
limpalas por dentro unha vez ao ano, por suposto, cando non as estean
empregando, en decembro por exemplo. É importante que estean limpas
se queremos que volvan a ser habitadas e os poliños se críen nunha
caixa libre de infeccións.
Enlaces de Vídeos e imaxes;
• Preme aquí para ver unhas imaxes de ferreiriño real
alimentándose
• Preme aquí para ver un vídeo dun ferreiriño real alimentándose
MOITA SORTE AMIG@
FEITO con fines VIDEOS:
educativos por:
• Xacobo de Toro
• Belén L. Arenal
• Xacobo de Toro
DEBUXOS:
FOTOGRAFÍAS:
• Pierre Deom
• Xacobo de Toro
BIBLIOGARFÍA:
• Isolino Pérez
8

9. • Deom, Pierre. • Grup Ecoloxista
Revista nº 9 El Xoriguer. Manual
Cárabo. par construir cajas
nido y otros
• CPN. Cajas nido. La
artilugios similares.
gaceta de las
madrigueras. • Rhuí y Vidal, Albert.
La naturaleza en tu
jardín. Ed. Brau
Créditos:
Materiais didácticos elaborados por Belén
Arenal e Xacobo de Toro. Ferebiro do 2011.
Enfocado a rapaces de ESO
9