1. Kiezen voor vrijheid: open
standaarden en open source
Wytze Koopal
I&I Conferentie, Lunteren
http://www.flickr.com/photos/puntodevista/440059506/
4 november 2009
1

2. Wie ben ik?
 Toegepaste Onderwijskunde (UT), 1993
 Praktisch ingestelde onderwijskundige met passie voor ICT
 Veelzijdig inzetbaar op het snijvlak van ICT en leren,
creatief, analytisch, betrouwbaar, integer, nuchter
 E-learning enthousiasteling (soms te enthousiast)
 Veelgebruiker van web 2.0, fan van open source
 Zelfstandige zonder personeel (ZZP-er)
 www.koopaladvies.nl [Koopal Advies & Projecten] 2

3. 
 Docent ?
Docent ?

 ICT coördinator ?
ICT coördinator ?

 Manager / directeur ?
Manager / directeur ?
Wie bent u?

 Anders, namelijk ......?
Anders, namelijk ......?
3

4. Onderwerpen (geen agenda)
 Korte uitleg (indien gewenst)
open source
open standaarden
NOiV
Vrije Technologie
Onderwijs
open content
 Uw plannen met open standaarden en source ?
http://www.flickr.com/photos/puntodevista/639615047/ 4

5. Open standaarden terug
Afspraken t.b.v. interoperabiliteit (uitwisselen van gegevens
tussen computerprogramma's). Criteria:
1. Wordt gehandhaafd door een not-for-profit organisatie (zoals NEN, ISO, IETF,
IEEE); ontwikkeling gebeurt op basis van een open besluitvormingsprocedure die
toegankelijk is voor alle belanghebbende partijen.
2. De standaard is gepubliceerd en over het specificatiedocument van de standaard
kan vrijelijk (of tegen kostprijs) worden beschikt.
3. Het intellectuele eigendom - m.b.t. mogelijk aanwezige patenten - van (delen
van) de standaard is onherroepelijk ter beschikking gesteld op een royalty-free
basis.
4. Er zijn geen beperkingen omtrent het hergebruik van de standaard.
Vele “standaarden” zijn formeel (open) specificaties
Steeds relevanter in deze tijd van 'cloud computing'
Verminderen leveranciersafhankelijkheid ('vendor lock-in')
Bronnen: http://www.noiv.nl/wat_zijn_open_standaarden
www.forumstandaardisatie.nl 5
http://www.flickr.com/photos/diongillard/165469378/

6. Open standaarden terug
Open standaarden: PNG, ODF, HTML, XMPP, SQL, TCP
Geen open standaard (formeel): GIF, USB (?)
Er zijn ook de facto standaarden: DOC, PPT
Open standaarden / specificaties in onderwijs:
 zie IMS Global Learning Consortium (www.imsglobal.org)
 zie EduStandaard (www.edustandaard.nl)
Voorbeelden voor onderwijs
 IMS Question and Test Interoperability
 IMS Learning Design
 IMS Common Cartridge
 etc
http://www.flickr.com/photos/diongillard/165469378/ 6

7. terug
Open source software
 Software waarvan de broncode vrij beschikbaar is
 Software die je vrijelijk mag bestuderen, aanpassen,
gebruiken voor elk doel en verspreiden
 Soms ook vrije software genoemd ('free as in free speech')
 Model voor software-ontwikkeling (in de jaren '70-'90)
 Veel verschillende licenties (verwarrend!)
 Niet hetzelfde als shareware/freeware
 Ook beschikbaar in de cloud
Bronnen: http://www.noiv.nl/wat_is_open_source_software
http://www.gnu.org/philosophy/shouldbefree.nl.html
http://www.opensource.org/docs/definition.php 7
http://www.flickr.com/photos/dcjohn/74907741/

8. Open source software - voorbeelden terug
 Voorbeelden: Apache, Firefox, MySQL, PHP, Linux (Ubuntu,
Fedora), Gimp, Drupal, Chrome, Joomla, Thunderbird etc
 Voorbeelden voor onderwijs
 Wordpress (blogs)
 Elgg (social networking)
 Sakai, Moodle, Dokeos, OLAT (ELO)
 OpenOffice (tekstverwerking etc)
 O3spaces, Zimbra, Alfresco (groupware)
 MediaWiki, DokuWiki (wiki's)
 Freemind (mindmapping)
 Pidgin (instant messaging)
Bronnen: www.osalt.com www.sourceforge.net
http://www.flickr.com/photos/dcjohn/74907741/
8

9. terug
Nederland Open in Verbinding (NOiV)
 Programmabureau (EZ en BZK), tot 2012
 Actieplan (sept 2007 aangenomen door 2e Kamer)
 Doel: verbetering (e-)dienstverlening overheid
 Van toepassing op overheid, zorg, onderwijs etc
 Medio 2009 acties gericht op onderwijs
 Negen actielijnen. Enkele highlights:
 Implementatiestrategie OSS (onderwijs: jan 2010)
 Uitleg over gebruik open standaarden ( jan 2009)
 Ondersteuning ODF (jan 2009)
Meerl lezen op http://www.noiv.nl en
http://appz.ez.nl/bestel/toon.asp?id=08ET21 9

10. terug
Open content – digitaal lesmateriaal
 Definitie? Vrij te gebruiken lesmateriaal, dat aangepast mag
worden, zonder kosten
 Licentie? Creative Commons, Free Documentation License
 Maken? Auteurstools zoals eXe, Xerte, Hot Potatoes, Lectora,
Sana, Wimba Create, zie http://digitaalleermateriaal.kennisnet.nl/auteurstools
 Nederland: www.wikiwijs.nl, www.vo-content.nl
 België: www.klascement.net
 Buitenland: www.ocwconsortium.org, www.oercommons.org
10

11. terug
VTO – 4 pilaren
2. Ontwikkeling 3. Deskundigheids- 4. Community-
1. Certificering
lesmateriaal bevordering vorming
1) het realiseren van erkenning van vrije technologieopleidingen, middels het inbedden
van Vrije Technologie certificeringen gericht op leveranciersonafhankelijke ICT
concepten en oplossingen
2) het verzamelen en/of ontwikkelen en ontsluiten van open lesmateriaal dat aansluit
op de bestaande competentieprofielen en de certificeringen in MBO en HBO
3) het bevorderen van deskundigheid van (managers,) ICT-docenten, ICT-coördinatoren
en systeembeheerders binnen MBO- en HBO-instellingen
4) het faciliteren van een community om kennis, ervaring en leerstof uit te wisselen
tussen ICT-docenten, ICT-coördinatoren en systeembeheerders binnen MBO- en
HBO-instellingen
Zie http://www.freeknowledge.eu/vto

12. terug
Founding Fathers VTO
Supporting partners (onder voorbehoud)

13. terug
Wat gaat u doen?
 Heeft u (reeds nagedacht over) een implementatiestrategie?
 doel = nadenken over uw toekomstige ICT landschap
 Ondersteunt u ODF?
 heeft u al vragen gekregen van ouders of leerlingen?
 Werkt u met digitaal leermateriaal? Welke formaten /
standaarden gebruikt u?
 Welke open standaarden zijn reeds gebruikelijk op uw school?
 Nog wat tips:
 Vraag uw software-leveranciers welke open
standaarden zij (gaan) ondersteunen
 Kijk serieus naar open source alternatieven voor uw
huidige ICT applicaties
http://www.flickr.com/photos/spine/2300558555/
13

14. Dank voor jullie aandacht en feedback!
http://www.linkedin.com/in/wytze
http://www.slideshare.net/wytze
http://www.delicious.com/wytze
telefoon ::: +31 6 20464517
email ::: info@koopaladvies.nl
web ::: www.koopaladvies.nl
gebruikslicentie: http://creativecommons.org/licenses/by/3.0/nl/
http://www.flickr.com/photos/laurenmanning/2940084348/ 14