Bật mí sự thật về chiêu Bẫy truyền thông Mạng Xã Hội - SOcial MEdia Trap về vụ con Lợn Trang Hạ rất hay - giải thích về Trends MXH gây sốt trong cộng đồng mạng Việt nam để câu Traffic cho báo chí

1. “BẪY TRUYỀN THÔNG MẠNG XÃ HỘI”
The Social Media Trap
MỒI “LỢN” NHỬ “CHUỘT” SẬP BẪY
By : Sao Hồng Notes

2. Sự kiện Trang Hạ tự dưng lên TOP
TREND Việt nam tuần 10/3 đến 15/3

3. Nguyên nhân nào?
• Một tờ báo (điện tử) mới ra… ràng đã
“copy and paste” một bài báo cũ cách
đây 3 năm về một đề tài cũ rích với tiêu
đề giật gân mà làm xôn xao mạng xã
hội Facebook mấy ngày liền. Chỉ có thể
gọi đó là “bẫy truyền thông mạng xã
hội” (The Social Media Trap).

4. The Social Media Trap là gì?
• “Bẫy truyền thông mạng xã hội” (The Social Media Trap)
được thế giới bàn luận khoảng dăm năm trở lại đây. Gọi là
bẫy, vì nhiều người tham gia mạng xã hội bị dẫn dắt vào
những câu chuyện giật gân; những cuộc tranh luận vô bổ
miên man về hành vi,ngôn từ, sự kiện được cho là “nóng” và
“gây sốc” mà chẳng đi đến đâu; đích cuối chưa biết khi nào
kết thúc; nó làm lệch nội dung cái thông tin gốc ban đầu,...
• Mạng xã hội với tốc độ tương tác và phạm vi giao thoa đa
dạng rộng lớn, người chơi từ thông thái đến ngây thơ rất dễ
bị “xỏ mũi” bằng những cái “trap” như bẫy… chuột. Từ chuột
cống già đời, chuột nhắt trắng tinh nhỏ nhoi ngây thơ hay
chuột lang có bộ lông tam sắc dễ thương đều có thể bị… sập
bẫy như chơi.
• Giới truyền thông cũng lợi dung xu thế đó để tạo ra những cái
“bẫy” dẫn dắt dư luận. Hay để khỏa lấp những vấn đề nóng
hổi khác của thế sự và xã hội.

5. CASE STUDY ĐiỂN HÌNH
• Ví như chuyện nhà văn Trang Hạ đối thoại
với đạo diễn Lê Hoàng. Từ một chương
trình TV về bình đẳng giới, 3 năm sau lại
biến thành sự kiện “đàn ông… con lợn” và
thu hút sự quan tâm của cộng đồng
“Vietnamese Facebookers” mấy ngày liền.
Đó đích thị là một điển hình về sập “bẫy
truyền thông mạng xã hội”.

7. Nguồn gốc câu chuyện
• Trung tuần tháng 12 năm 2012, Chương trình “Mỗi Tuần Một Chuyện” (1)
phát sóng VTV, anh Lê Hoàng đối thoại với chị Trang Hạ về “bình đẳng giới”
và sự chia sẻ việc… rửa bát của đàn ông với vợ (MC là Thảo Vân). Tập
MTMC này, cũng được tvplus.vn đưa lên youtube (13/1/2013). Sau đó, cả
hai "Nhà" đều có những bài viết tiếp về đề tài này đăng trên các báo. Giới
truyền thông coi đó là “cuộc chiến rửa bát” và một vài trang mạng đã “bắt”
được những con chữ “gây sốc” của Trang Hạ và lấy đó làm tít bài báo:
"ĐÀN ÔNG ~....~ CON LƠN".
• Thực ra, câu ví “đàn ông – con lợn” mà Trang Hạ nói là mượn ý kiến của
nhân vật phụ nữ trong MỘT câu chuyên cùng đề tài trên một tạp chí nước
ngoài (Playboys, khi tranh cãi với chồng về việc nhà).
• Câu chuyện bình đẳng giới đã diễn ra cách đây 3 năm. Rất nhiều trang báo,
blogs, đua theo câu chuyện. Nhiều bài viết đứng đắn nhưng cũng có những
bài viết câu viêu (view) với những cái tít giật gân, ngôn từ nổi giận của
người viết.
• Những tưởng đã trôi về quá khứ trong dòng thác thông tin thời đại số. Bây
giờ lại được “copy and past” để làm mồi nhử như một cái “bẫy chuột” trên
mạng xã hội (Facebook) ở Việt Nam. Sở dĩ bẫy có tác dụng là nhờ mồi nhử
với cái tít có… “đàn ông... con lợn”.

8. AI ĐÃ GIĂNG BẪY ?
• Qua tìm hiểu nguồn gốc thì cái tít “đàn ông ... con
lợn” ("Trang Hạ: Đàn ông về nhà chỉ có ăn - tắm -
ngủ thì khác gì con lợn") hồi đó đăng sớm nhất
trên báo Trí Thức Trẻ (bài phỏng vấn của Mai
Phương với Trang Hạ, đăng 11/01/2013; Trước đó
là bài “Lê Hoàng - Trang Hạ tranh luận nảy lửa
chuyện "đàn ông rửa bát", 10/01/2015). Rất nhiều
trang mạng và blog đăng lại, trong đó
có ‘aFamily’ (12/01/2013).
• Cũng như những bài viết của các báo khác quanh
chủ đề này, nền tảng bài báo là cuộc trao đổi về
“bình đẳng giới” của Lê Hoàng và Trang Hạ phát
trong Mỗi Tuần Một Chuyện.

9. Khơi lại chủ đề - Retrends
• Sau 3 năm, khơi lại chủ đề bằng cách đăng lại bài
từ ‘aFamily’và link sang Facebook là báo điện tử “Một
Thế Giới”, 11/3/2015 (4).
• Trí Thức Trẻ (2) không để chế độ bình luận. Sau gần
3 năm, bài gốc của TTT cũng chỉ có 6 người like và
dẫn link sang Facebook. Cũng ngần ấy thời
gian, ‘aFamily’có 42 bình luận trực tiếp và có 10.638
người thích, khi được chia sẻ trên FB (3). Thế nhưng,
sau 3 năm, MTG đăng lại, mới 3 ngày mà đã có tới 99
bình luận trực tiếp và 37 bình luận trên trang FanPage
MTG. Và có tới 34.888 người thích. Hiệu ứng này có
được là nhờ MTG có trang FanPage với trên
Facebook (born on November 03 2014 và đã có hơn
51.820 người like, đến 13/3/2015).

10. Chủ nhân của nó?
• MộtThế Giới là tờ báo điện tử mới toe (GP số 261/GP-Bộ 4T,
cấp ngày 11/7/2013), ra đời sau “cuộc chiến rửa bát”... 7
tháng. Việc đăng lại bài cũ của người khác, từ một trang thứ
hai, y như là “ra đường nhặt cánh hoa rơi,… cũ người mới
ta”. Thế mà thành công mới lạ chứ.
• “Copy and Paste”, không ghi tác giả là ai (chắc không biết bài
gốc) mà tạo ra hiệu ứng cao gấp vạn lần với Tri Thức Trẻ,
nhờ dẫn link sang Facebook.. Cộng đồng Facebookers vào
cuộc và bị dẫn dắt sa đà làm lệch xa nội dung và mục đích
của câu chuyện “bình đẳng giới” ban đầu.
• Đó chính là…“bẫy truyền thông mạng xã hội” (“The Social
Media Trap”)…Thế là mọi người…sập bẫy và bị dẫn dắt cho
đến hôm nay!

11. AI ĐÃ SẬP BẪY?
• Xét theo khía cạnh truyền thông, một bài báo cũ, đề tài không mới, “copy
and paste” và không biết bài gốc từ đâu,.. mà gây hiệu ứng truyền thông
cao, dẫn dắt người đọc đi xa chủ đề ban đầu,… vì “mồi” giật gân, như thế
được coi là chiêu tận dụng “bẫy truyền thông xã hội”.
• Mồi nhử trong cái bẫy này là cụm đại từ “đàn ông – con lợn” của cái tít bài
báo. Người giăng bẫy biết một cái tít như thế sẽ gây tự ái cho “một bộ phận
không nhỏ”. Về giới tính, giống đàn ông Việt, chiếm 51% dân số. Mạng xã
hội ít ra cũng có tỷ lệ tương đương hoặc có khi hơn.
• Người sập bẫy, dĩ nhiên là các facebookers, từ thông thái đến ngây thơ đều
sập bẫy. Cho đến hôm nay, vẫn có người treo status về câu chuyện “đàn
ông – con lợn” và đã vượt ra ngoài phạm vi “bình đẳng giới” ! Thậm chí lan
sang cả hội họa và các diễn đàn mang tính comedy.
• Cũng có những người vốn có bản tính nhạy cảm (cả nghề nghiệp lẫn về
chính trị) đã biết và cảnh báo vấn đề này (như nghệ sỹ nhiếp ảnh Nguyễn
Quốc Dũng (DzungArt Nguyễn) hay anh Dũng Mai,… )
•

12. MỤC ĐÍCH GIĂNG BẪY
• Khi mà những vấn đề kinh tế, xã hội và tình hình biển đông đang nóng lên sau mùa lễ hội. Xăng, điện,
nước đều tăng giá; tai nạn giao thông, phí thuế đều tăng; bạo lực học đường, tệ nạn xã hội, bao nhiêu là
vấn đề đang là mối quan tâm của người dân và doanh nghiệp. Ngoài biển Đông Trung Quốc vẫn đẩy
nhanh tốc độ xây dựng và thực hiện chính sách bành trướng, tuyên truyền,.. Đến những chính khách,
chính phủ Mỹ, Ấn và cả Pháp bên trời Âu cũng quan tâm,…
• Tại sao không tạo nên diễn đàn tranh luận lại đi quan tâm một câu chuyện cũ và sa vào cái bẫy..“con lợn
– đàn ông”??
• …
• Người ta có thể nghi ngờ mục đích giăng bẫy và dẫn dắt dư luận mạng xã hội của ai đó theo định hướng
quên đi những vấn đề thời sự thiết thực của đời sống chính trị xã hội kinh tế hiện tại.
• Cũng có thể đây là một cái bẫy được giăng ra chỉ để dùng cho một tiểu luận hay một nghiên cứu về xu
hướng, đặc tính,… truyền thông mạng xã hội của một sinh viên hoặc một nghiên cứu sinh báo chí tư
tưởng nào đó,..
• Vậy, dù mục đích của họ là gì thì cộng đồng cũng chớ nên sa đà vào cái bẫy như những con chuột say
mồi !
• Mình chẳng dám khuyên ai, nhưng qua câu chuyện “đàn ông – con lợn” mình sẽ cảnh giác hơn để đừng
tự biến mình thành… con chuột nhanh nhảu, hiếu động, ham mồi mà dễ sập bẫy!
He he…
•
• 13/3/2015
• Sao Hồng Notes

13. Chú thích
• Học về sáng tạo Digital Media
• Đào tạo Seo Google
• Content marketing
• Các khóa Giáo dục truyền thông
• (1) - https://youtu.be/0sEKb0EqZX8
• (2) - http://ttvn.vn/doi-song/trang-ha-dan-ong-ve-nha-chi-co-
an-tam-ngu-thi-khac-gi-con-lon--3201512303631995.htm
• (3) - http://afamily.vn/doi-song/trang-ha-dan-ong-ve-nha-chi-
co-an-tam-ngu-thi-khac-gi-con-lon-2013011102362723.chn
• (4) - http://motthegioi.vn/the-gioi-phai-dep/goc-chia-se/trang-
ha-dan-ong-ve-nha-chi-an-tam-ngu-khac-gi-con-lon-
162394.html