pengetian ijtihad, syarat mujtahid, Abu Hanifah, Malik, Asy-syafi'i, Ahmad bin Hanbal, 4 level mujtahid

1. Ijtihad dan Mujtahid
Pengertian Ijtihad Syarat Mujtahid
4 imam mazhab 4 level mujtahid

2. Pengertian Ijtihad

3. • Bahasa
– Bersungguh-sungguh
• Istilah
– Usaha yang sungguh-sungguh dalam
mendapatkan hukum syariah (istimbath)
dengan metode yang benar dan dari sumber
yang tertentu

4. Syarat Mujtahid

5. • Muslim
• Shahihul Fahm
• Mengenal Sumber-sumber Hukum
Syariah
Quran - Sunnah - Ijma - Qiyas
• Menguasai Nasakh dan Mansukh
• Menguasai Ilmu Bahasa Arab
• Menguasai Ilmu Ushul Fiqih

6. 4 Imam Mazhab
• Abu Hanifah
• Malik
• Syafi’i
• Ahmad

7. Abu Hanifah
> 4 imam mazhab
80 – 150 H
sejarah manhaj karya murid

8. Sejarah
> 4 imam mazhab > Abu Hanifah
• Namanya An-Nu’man bin Tsabit bin Zuwatha, putera asli
Persia
• Lahir dan Meninggal di Kufah (80 – 150 H)
• Kufah terkenal dengan para pemalsu hadits
• Bekerja sebagai pedagang kain di Kufah
• Mengalami masa Bani Umayyah dan Bani Abbasiyah
• Tabi’in : bertemu Anas bin Malik dan meriwayatkan
hadits ( (طلب العلم فريضة على كل مسلم
• 18 tahun belajar khusus fiqih kepada Hammad bin Abi
Sulaiman dari Ibrahim An-Nakha`i
• Digelari sebagai Faqih Ahli Iraq
sejarah manhaj karya murid

9. Manhaj
> 4 imam mazhab > Abu Hanifah
• Ushul Manhaj
Quran - Sunnah - Ijma` - Qiyas - Istihsan
• Sangat ketat dalam menerima hadits
• Imam Ahli Ra’yi
• Meluaskan qiyas dan komparasi
sejarah manhaj karya murid

10. Murid
> 4 imam mazhab > Abu Hanifah
• Abu Yusuf (118-132 H)
• Muhammad (132-189 H)
• Zufar (110-158 H)
• Al-Hasan bin Ziyad (204 H)
sejarah manhaj karya murid

11. Karya
> 4 imam mazhab > Abu Hanifah
• Abu Hanifah tidak menulis sendiri ilmunya
• Murid-muridnya yang menuliskannya
• Kitab-kitab Mazhab Hanafi
sejarah manhaj karya murid

12. Malik
93 – 179 H
sejarah manhaj karya murid

13. Sejarah
> 4 imam mazhab > Malik
• Malik bin Anas bin Abi Amir Al-Ashbahi
• Lahir dan wafat di Madinah (93-179 H)
• Mengalami masa Umawi dan Abbasi
• Imam Ahli Hadits dan Fiqih di Madinah
• Mengambil hadits dari Nafi` dari Ibnu Umar
(silsilah dzahabiyah)
• Menjadi guru Imam Asy-syafi`i waktu kecil
• Asy-Syafi`i : Bila disebutkan daftar para ulama,
maka Malik adalah bintang kejora
sejarah manhaj karya murid

14. Manhaj
> 4 imam mazhab > Malik
Ushul Manhaj : 20 point
• Quran – Sunnah :
1. Nash Quran
2. Zhahir Nash Quran
3. Mafhum Muqafaqah Nash Quran
4. Mafhum Mukhalafah Nash Quran
5. Tanbih nash Quran
• Lainnya :
11. Ijma
12. Qiyas
13. Amalu Ahlil-Madinah
14. Qaul Shahabi
15. Istihsan
16. Istishab
17. Sadd Adz-Dzariah
18. Mashlahah Al-Mursalah
19. Mura’atul Khilaf
20. Syar’u man qablana
sejarah manhaj karya murid
6. Nash
Sunnah
7. Zhahir Nash
Sunnah
8. Mafhum
Muqafaqa
h Nash
Sunnah
9. Mafhum
Mukhalafa
h Nash
Sunnah
10. Tanbih
nash
Sunnah

15. Murid
> 4 imam mazhab > Malik
Al-Imam Malik
Mesir Maghrib Hijaz & Iraq
1. Abu Abdullah 191 H
2. Abu Muhammad 125 – 197 H
3. Ashab bin Abdil Aziz 150 H
4. Abdulah bin Abd Hakam 214 H
5. Asbagh bin Al-Farj 225 H
6. Muhammad bin Abdullah bin Abd
Hakam 268 H
7. Muhammad bin Ibrahim Al-
Iskandari 269 H
1. Abul Hasan At-Tunisi 183 H
2. Abu Abdullah Al-Qurtubi 193 H
3. Isa bin Dinar 212 H
4. Asad bin Al-Furat (145 – 213 H)
5. Yahya Al-Laitsi 234 H
6. Abdul Malik Assulami 238 H
7. Sahnun 240 H
1. Abu Marwan Al-Majisyun
sejarah manhaj karya murid
212 H
2. Ahmad bin Al-Mu`adzdzal
3. Al-Qadhi Abu Ishak 282 H

16. Karya
> 4 imam mazhab > Malik
• Al-Muwaththa`
Kitab hadits tershahih
sebelum era shahih
Bukhari dan Muslim
karya Al-Imam Malik
rahimahullah
sejarah manhaj karya murid

17. Asy-Syafi’i
> 4 level mujtahid
150 – 204 H
sejarah manhaj karya murid

18. Sejarah
> 4 imam mazhab > Syafi`i
• Muhammad bin Idris bin Abbas bin Utsman bin Syafi`.
• Lahir di Gaza Palestina 150 H wafat di Mesir 204 H
• Usia 2 tahun kembali ke Mekkah dan belajar syi`ir Arab
dan syariah
• Berguru kepada Mufti Mekkah, Muhammad bin Az-Zinji,
hingga di usia 15 tahun dizinkan menjadi mufti Mekkah
• Menghafal Quran di usia 7 tahun dan menghafal Al-
Muwaththa` dalam 9 malam
• Berguru kepada Imam Malik mazhab ahli hadits di
Madinah di usia 15 tahun menjadi murid termuda
• Mencari ilmu ke Yaman dan Iraq berguru kepada fuqaha
Hanafi ahli ra’yi.
sejarah manhaj karya murid

19. Manhaj
> 4 imam mazhab > Syafi`i
• Ushul Mazhab :
Quran – Sunnah – Ijma` - Qiyas
• Menolak :
Aqwal Shahabah – Istihsan – Al-Mashlahah Al-Mursalah –
Amalu Ahlil Madinah
• Meramu 2 Kekuatan Mazhab Besar :
– Ahli Hadits (Madinah) : Pembela Sunnah
– Ahli Ra’yi (Iraq)
• Imam dalam bidang
Hadits – Fiqih – Ushul Fiqih
sejarah manhaj karya murid

20. Murid
> 4 imam mazhab > Syafi`i
Al-Imam Asy-Syafi`i
1. Al-Buwaythi 231 H
2. Al-Muzani 264 H
3. Al-Muradi 270 H
4. Harmalah 266 H
5. Muhammad bin Abdullah bin Abdul Hakam 268
sejarah manhaj karya murid

21. Karya
> 4 imam mazhab > Syafi`i
• Ar-Risalah
• ARRISALAH adalah kitab pertama yang
menjelaskan ushul fiqih secara tersendiri,
terstruktur dan lengkap.
• Dengan kitab ini Asy-Syafi`i dinobatkan menjadi
Peletak Dasar Ilmu Ushul Fiqih
sejarah manhaj karya murid

22. Karya
> 4 imam mazhab > Syafi`i
• Al-Umm • AL-UMM berarti Induk
• Merupakan kitab Fiqih yang berisi
mazhab As-Syafi`i yang baru
(qaul jadid)
sejarah manhaj karya murid

23. Ahmad bin Hanbal
> 4 level mujtahid
164 – 241 H

24. 4 LEVEL MUJTAHID
• Mujtahid Mutlak
• Mujtahid Ghairu Mustaqil
• Mujtahid Muqayyad
• Mujtahid Tarjih

25. Mujtahid Mutlak
> 4 level mujtahid

26. Mujtahid Mutlak
> 4 level mujtahid
• Memiliki Semua Syarat Mujtahid
• Menyusun Kaidah-kaidah Istimbath
Hukum Sendiri
• Diantaranya :
• Abu Hanifah
• Malik
• Syafi’i
• Ahmad
• Sudah Tidak Ada di Zaman Sekarang

27. > 4 level mujtahid
Mujtahid Ghairu Mustaqil

28. Mujtahid Ghairu Mustaqil
> 4 level mujtahid
• Memiliki Semua Syarat Mujtahid
• Menggunakan Kaidah Imamnya
• Kadang Beda Hasil Ijtihad Dengan Imamnya
• Diantaranya :
• Abu Yusuf - Muhammad (Hanafi)
• Abul Qasim – Asyhab - Asad b. Furat (Maliki)
• Buwaithi – Muzani (Syafi’i)
• Abu Bakr Al-Atsram – AlMarwadzi (Hambali)
• Sudah Tidak Ada di Zaman Sekarang

29. Mujtahid Muqayyad
> 4 level mujtahid

30. Mujtahid Muqayyad
> 4 level mujtahid
• Disebut juga : ashabul wujuh (wajh) – qaul fil
mazhab
• Berijtihad sendiri hanya pada yang tidak
terdapat pada mazhabnya
• Diantaranya :
• Ath-Thahawi – Al-Karkhi – Al-Bazdawi (Hanafi)
• Al-Abhari – Al-Qairuwani (Maliki)
• Al-Marwadzi – Asy-Syirazi – Ibnu Khuzaimah - (Syafi’i)
• Al-Qadhi Abu Ya’la (Hambali)
• Nisbahnya kepada mazhab bukan kepada imam

31. Mujtahid Tarjih
> 4 level mujtahid

32. Mujtahid Tarjih
• Mentarjih satu pendapat di antara
pendapat-pendapat yang berbeda di
dalam mazhabnya
• Diantaranya :
• Al-Qoduri (Hanafi)
• Al-’allamah Khalil (Maliki)
• An-Nawawi – Ar-Rofi`i (Syafi’i)
• Al-Mardawi – Al-Baghdadi (Hambali)
> 4 level mujtahid