Jeofizik Mühendisliğinde elektrik tomografi yöntemi hakkında resimli sunum

1. ELEKTRİK TOMOGRAFİ
Beran Gürleme
Kocaeli Üniversitesi
Kasım-2009

2. Ohm Yasası
Ohm yasası:
V = R.I
Bir jeolojik kayaç malzemesinin
R özdirenci onun boyutlarına da
bağlıdır. L=Boyu; A yüzey alanı,
ρ = R.A/L
Burada ρ kayaç örneğinin
özdirenci (ohm-m) olur.
ampermetre

3. Nokta Akım Kaynağı ve
Eşgerilim Çizgileri

4. Akım ve Gerilim Çizgileri

5. Görünür Özdirencin Ölçülmesi
Yere verilen akım ile
yeriçinde oluşan gerilim
başka bir çift elektrod ile
ölçülür.
Elektrodların geometrik
konumlarına bağlı olarak
özdirenç aşağıdaki bağıntı
ile hesaplanır
Görünür Özdirenç

6. Akım Nufüzü
Yeriçine akım penetrasyonu için elektrodlar arası uzaklık arttırılır
Esas olarak elektrod aralığı genişletildikçe Araştırma Derinliği de ARTAR

7. Elektrod Dizilimleri
Wenner:
Yaygın kullanılan ve uygulaması
basit bir dizilimdir. Elektrodlar
arası uzaklık eşittir. Orta
noktasına göre simetrik bir
dizilimdir.

8. Wenner-Schlumberger-Dipol Dipol
Dizilimler

9. Ölçü Değerlerlerini Atama Noktası
Wenner :
Dizilimin orta noktası
Schlumberger :
Orta noktasına göre simetrik bir
dizilimdir. Dizilimin orta noktasına
ölçü değeri atanır.
Dipol-Dipol :
Akım ve gerilim dipollaeri ayrı ayrı
yer alır. Öçü değerinin atandığı
nokta Dipol çiftinin orta
noktasıdır.
Özellikleri
Wenner :
Ölçü noktaları arazide kolay
belirlenir. Akım penetrasyonu için
geniş açılım. Hızlı çalışır.
Schlumberger :
Arazide ölçü noktalarının
belirlenmesinde daha çok emek
gerekir. Sondaj için elverişli. Simetrik
dizilim
Dipol-Dipol :
Akım ve gerilim dipolleri ayrı
olduğundan arazide kolay
yayılma.Düşey haritalama için elverişli.
Akım penetrasyonu için zorluk (büyük
ve zor açılım gerektirir)

10. Araştırma Derinlikleri
Yere uygulanan akım her ne kadar kayaçların özdirencine bağlı
olarak yeriçine aksa bile araştırma derinliği için bazı ölçütler vardır

11. Düşey Elektrik Sonadaj (DES)
Ölçü Tekniği
Aralık= 10 m Aralık=25 m
Aralık= 50 m Aralık= 75 m

12. Direnç Farkında Yer Tepkisi

13. İki Tabakalı Ortamda Sondaj Eğrisi

14. İki Tabakalı Ortamda Sondaj Eğrisi

15. Yatay Kaydırma Ölçü Tekniği
Belirlenen bir elektrod dizilimi
elektrod aralıkları aynı kalmak
suretiyle profil üzerinde kaydırılarak
ölçüler alınır.
Çoğunlukla yanal elektriksel
süreksizliklerin belirlenmesinde
kullamılan bir ölçü tekniğidir.

16. Elektrik Özdirenç Tomografisi
●Ölçü: Profilde kendiliğinden Sondaj
●Sonuçların sunumu: pseudo-section
●Model çalışması : Ölçü verilerinin ters çözümü

17. Otomatik ölçüm sistemi ve Pseudo-Section

18. Profil Ölçümünde İlerleme

19. Dizilimlerle Pseudo-Section Oluşumu ve
Araştırma Derinliği

20. Ters Çözüm ve Model Görüntüsü
Ölçülen kesit (Roa)
Model ’den hesaplanan
sentetik kesit (Roa)
Final elektrik model (Ro)

21. Tek Bir Bloğun Sentetik Andıran Kesidi

22. İLETKEN YATAY BLOK YAPI-Dipol Dipol

23. İLETKEN YATAY BLOK YAPI-Schlumberger

24. İLETKEN YATAY BLOK YAPI-Wenner

25. DÜŞEY İLETKEN DAYK YAPI-Dipol Dipol

26. DÜŞEY İLETKEN DAYK YAPI-Schlumberger

27. İLETKEN ÇİFT BLOK-Dipol Dipol

28. DÜŞEY KONTAKT (FAY)-Wenner

29. ÖRNEK ÇALIŞMA

30. ÖRNEK ÇALIŞMA

31. ÖRNEK ÇALIŞMA

32. ÖRNEK ÇALIŞMA

33. Topoğrafya’ya Çakıştırılmış
Andıran Kesit

36. Ohmmapper(Geometrics) CORIM (IRIS)

37. TEŞEKKÜRLER.