Nhận viết luận văn đại học, thạc sĩ trọn gói, chất lượng, LH ZALO=>0909232620 Tham khảo dịch vụ, bảng giá tại: https://vietbaitotnghiep.com/dich-vu-viet-thue-luan-van Download luận văn thạc sĩ ngành quản lí công với đề tài: Giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị - Từ thực tiễn quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà nội

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………
BỘ NỘI VỤ
……/……
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGUYỄN THỊ THU HIỀN
GI¶I QUYÕT KHIÕU N¹I HµNH CHÝNH
TRONG QU¶N Lý Vµ Sö DôNG §ÊT §¤ THÞ - Tõ THùC TIÔN
QUËN HAI Bµ TR¦NG, THµNH PHè Hµ NéI
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
HÀ NỘI - NĂM 2017

2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
…………/…………
BỘ NỘI VỤ
……/……
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
NGUYỄN THỊ THU HIỀN
GI¶I QUYÕT KHIÕU N¹I HµNH CHÝNH
TRONG QU¶N Lý Vµ Sö DôNG §ÊT §¤ THÞ- Tõ THùC TIÔN
QUËN HAI Bµ TR¦NG, THµNH PHè Hµ NéI
LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số: 60 34 04 03
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. NGUYỄN BÁ CHIẾN
HÀ NỘI - NĂM 2017

3. LỜI CAM ĐOAN
Đề tài “Giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và sử
dụng đất đô thị - Từ thực tiễn quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà nội”
là luận văn tốt nghiệp thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công của tôi tại
trường Học viện Hành chính Quốc gia.
Tôi xin cam đoan đây là công trình của riêng tôi. Các số liệu, kết
quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố trong các
công trình nghiên cứu khác.
Tác giả
Nguyễn Thị Thu Hiền

5. LỜI CẢM ƠN
Tôi xin chân thành cảm ơn các thầy, cô hiện đang công tác tại Học viện
Hành chính Quốc gia và các thầy cô giảng dạy lớp HC20.B2 đã tạo điều kiện
tốt nhất cho tôi trong thời gian học tập và nghiên cứu tại trường.
Xin gửi lời biết ơn sâu sắc đến PGS.TS. Nguyễn Bá Chiến, người thầy
kính mếnđã hết lòng quan tâm, giúp đỡ tận tình, hướng dẫn nghiên cứu tạo
điều kiện cho tôi hoàn thành luận văn.
Xin được cảm ơn các đồng chí là cán bộ, công chức, thanh tra viên hiện
đang làm việc tại UBND quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà nội và công dân
đang sinh sống trên địa bàn quận đã tạo điều kiện cho tôi trong quá trình khảo
sát thực trạng và góp ý về giải pháp của đề tài.
Xin phép gửi lời cảm ơn Ban Giám đốc Học viện, Ban lãnh đạo khoa
Sau đại học đã tạo điều kiện thuận lợi cho tôi trong quá trình vừa học tập và
nghiên cứu để hoàn thành luận văn này.
Tác giả
Nguyễn Thị Thu Hiền

6. MỤC LỤC
Trang
Trang phụ bìa
Lời cam đoan
Lời cảm ơn
Mục lục
Danh mục các từ viết tắt
Danh mục các bảng
MỞ ĐẦU ........................................................................................................................1
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ
1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH TRONG
QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ..................................................................8
1.1.1. Khái niệm khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị. 8
1.1.2. Đặc điểm khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị 12
1.1.3. Nội dung khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị 14
1.2. GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ
DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ..................................................................................................17
1.2.1. Khái niệm giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng
đất đô thị ...................................................................................................... 17
1.2.2. Đặc điểm của giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và sử
dụng đất đô thị ............................................................................................. 19
1.2.3. Nguyên tắc giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng
đất đô thị ...................................................................................................... 20
1.2.4. Thẩm quyền, thủ tục giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và
sử dụng đất đô thị......................................................................................... 24
1.2.5. Ý nghĩa của giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng
đất đô thị ...................................................................................................... 30

7. 1.3. YẾU TỐ TÁC ĐỘNG TỚI GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH
TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ................................................31
1.3.1. Hệ thống pháp luật............................................................................. 31
1.3.2. Đội ngũ cán bộ, công chức giải quyết khiếu nại ............................... 32
1.3.3. Cơ chế phối hợp của tổ chức bộ máy ................................................ 32
1.3.4. Mức độ giám sát của cơ quan dân cử và toàn xã hội đối với hoạt động
giải quyết khiếu nại...................................................................................... 33
1.3.5. Mức độ công khai, dân chủ trong giải quyết khiếu nại ..................... 33
1.3.6. Trình độ dân trí, ý thức pháp luật của người dân .............................. 34
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1..............................................................................................34
Chương 2
THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾTKHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH
TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ TRÊN ĐỊA BÀN QUẬN
HAI BÀ TRƯNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. KHÁI QUÁT LỊCH SỬ HÌNH THÀNH, TÌNH HÌNH KINH TẾ - XÃ HỘI
VÀ TÀI NGUYÊN ĐẤT ĐAI Ở QUẬN HAI BÀ TRƯNG...................................36
2.1.1. Lịch sử hình thành, tình hình kinh tế - xã hội quận Hai Bà Trưng ... 36
2.1.2. Tài nguyên đất đai ở quận Hai Bà Trưng .......................................... 39
2.2. TÌNH HÌNH KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ
DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ Ở QUẬN HAI BÀ TRƯNG.................................................39
2.2.1. Tình hình tiếp công dân, tiếp nhận và xử lý đơn thư khiếu nại......... 39
2.2.2. Đặc điểm khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị ở
Quận Hai Bà Trưng...................................................................................... 42
2.2.3. Nguyên nhân khiếu nạihành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị
ở quận Hai Bà Trưng ................................................................................... 43
2.3. TÌNH HÌNH GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN
LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ Ở QUẬN HAI BÀ TRƯNG ............................53
2.3.1. Công tác tiếp công dân ...................................................................... 53
2.3.2. Kết quả giải quyết khiếu nại.............................................................. 54

8. 2.3.3. Đánh giá tình hình giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và
sử dụng đất đô thị ở quận Hai Bà Trưng ..................................................... 56
2.4. HẠN CHẾ VÀ NGUYÊN NHÂN CỦA HẠN CHẾ TRONG GIẢI QUYẾT
KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ
Ở QUẬN HAI BÀ TRƯNG........................................................................................58
2.4.1. Những hạn chế................................................................................... 58
2.4.2. Nguyên nhân của những hạn chế....................................................... 59
2.5. BÀI HỌC KINH NGHIỆM RÚT RA TRONG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ Ở QUẬN
HAI BÀ TRƯNG.........................................................................................................63
TIỂU KẾT CHƯƠNG 2..............................................................................................64
Chương 3
QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP
NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH
TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ TỪ THỰC TIỄN
QUẬN HAI BÀ TRƯNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
3.1. QUAN ĐIỂM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ - TỪ THỰC
TIỄN QUẬN HAI BÀ TRƯNG.................................................................................65
3.1.1. Bảo đảm, bảo vệ quyền con người, quyền công dân trong lĩnh vực đất
đai................................................................................................................. 65
3.1.2. Tăng cường pháp chế, đồng thời xử lý hài hòa lợi ích của các bên
trong quá trình giải quyết khiếu nại về đất đai ............................................ 68
3.1.3. Bảo đảm trật tự xã hội, phục vụ quá trình phát triển kinh tế - xã hội 70
3.2. GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ - TỪ THỰC
TIỄN QUẬN HAI BÀ TRƯNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI.......................................71
3.2.1. Nhóm giải pháp chung....................................................................... 71
3.2.2. Nhóm giải pháp riêng cho quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội... 80

9. TIỂU KẾT CHƯƠNG 3 ...........................................................................................95
KẾT LUẬN .................................................................................................................96
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO...............................................................98

10. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
GCNQSD : Giấy chứng nhận quyền sử dụng
GPMB : Giải phóng mặt bằng
HĐND : Hội đồng nhân dân
UBND : Ủy ban nhân dân

11. DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 2.1: Tổng hợp số lượt tiếp công dân tới khiếu nại, phản ánh về đất đai ở quận
Hai Bà Trưng(Giai đoạn 2012 - 2016)……………….…………………41
Bảng 2.2: Tình hình tiếp nhận đơn, vụ việc khiếu nạivề đất đai ở đô thị trên địa bàn
quận Hai Bà Trưng (Giai đoạn 2012 - 2016)…………………………..42
Bảng 2.3: Tổng hợp kết quả giải quyết đơn thư khiếu nạivề đất đai ở đô thị trên
địa bàn quận Hai Bà Trưng (Giai đoạn 2012 - 2016)……...…………..55

12. 1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Đất đai là tài nguyên vô cùng quý giá, là tư liệu sản xuất đặc biệt; là tài
sản, nguồn lực to lớn của đất nước, là nguồn sống của nhân dân. Với vị trí, vai
trò quan trọng như vậy, trong những năm qua, đất đai đã góp phần quan trọng
thúc đẩy kinh tế, xã hội của nước ta phát triển mạnh mẽ, cải thiện đáng kể đời
sống của nhân dân. Với việc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật về đất
đai, đặc biệt là Luật Đất đai năm 1987, Luật Đất đai năm 1993, Luật Đất đai
năm 2003 và mới đây nhất là Luật Đất đai năm 2013, hệ thống quy phạm
pháp luật về đất đai đã từng bước được hoàn thiện, cơ bản đáp ứng yêu cầu
hoạt động quản lý nhà nước về đất đai trong các thời kỳ, phục vụ sự nghiệp
phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và tạo điều kiện thuận
lợi cho cá nhân, hộ gia đình, cơ quan, tổ chức trong quản lý, sử dụng đất đai.
Quản lý nhà nước về đất đai là một hoạt động khó khăn, phức tạp, nhất
là đối với điều kiện, hoàn cảnh của nước ta đã phải tiến hành 2 cuộc kháng
chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đầy gian khổ, hy sinh; sau hơn 30
năm tiến hành công cuộc Đổi mới, những tàn dư của thời kỳ tập trung quan
liêu bao cấp vẫn là một trở ngại không nhỏ đối với hoạt động quản lý đất đai.
Chính vì vậy, trong thực tiễn quản lý đất đai chắc chắn khó tránh khỏi những
bất đồng về quan điểm, quyền, lợi ích giữa một bên là cơ quan quản lý nhà
nước về đất đai và một bên là người sử dụng đất. Mặt khác, cũng chính vì vị
trí, vai trò là “tài nguyên đặc biệt của quốc gia” nên đất đai ngày càng có giá
trị về kinh tế. Đây cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến ngày càng
có nhiều vụ việc tranh chấp, khiếu nại liên quan đến đất đai. Theo số liệu
thống kê gần đây, trên toàn quốc, trong tổng số các vụ việc khiếu nại được
các cơ quan chức năng thụ lý, giải quyết có đến 70% số vụ việc liên quan đến

13. 2
đất đai, trong đó, khiếu nại tập trung ở đô thị hay những nơi đã, đang và
chuẩn bị triển khai dự án xây dựng kết cấu hạ tầng phát triển kinh tế, xã hội
mà quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội không phải là trường hợp ngoại lệ.
Quận Hai Bà Trưng là một quận nội thành lớn của thành phố Hà Nội,
gồm 20 phường với dân số trên 35 vạn người. Kết quả kiểm kê đất đai năm
2015 và Thống kê đất đai năm 2016, tổng diện tích tự nhiên toàn quận Hai Bà
Trưng thuộc trách nhiệm quản lý nhà nước của UBND quận Hai Bà Trưng là
1.008,86ha. Phân tích cơ cấu quỹ đất tự nhiên của quận Hai Bà Trưng có thể
thấy trên địa bàn quận phát sinh nhiều nhóm loại đất với những quy định về
chế độ quản lý, sử dụng khác nhau. Trong đó có một số loại đất đặc biệt phức
tạp trong hoạt động quản lý và sử dụng, tiềm ẩn nguy cơ cao làm phát sinh
khiếu nại, ảnh hưởng trực tiếp tới giải quyết khiếu nại về đất đai trên địa bàn.
Đây cũng là đặc điểm chung của những khu vực đô thị, nơi mà giá trị đất rất
cao, nhưng chưa ổn định về quy hoạch và sử dụng đất, tiềm ẩn những xung
đột quyền lợi về đất đai.
Thực hiện chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của
Nhà nước về khiếu nại và giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai đô thị,
với việc xác định khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân,
được Hiến pháp và luật quy định và bảo đảm thực hiện, trong những năm qua,
giải quyết khiếu nại về đất đai đô thị trên địa bàn quận Hai Bà Trưng – thành
phố Hà Nội có những chuyển biến tích cực, góp phần bảo vệ lợi ích của Nhà
nước, quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, tổ chức, nâng cao chất lượng, hiệu
quả quản lý nhà nước về đất đai, đồng thời góp phần giữ vững an ninh chính
trị, trật tự an toàn xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển kinh tế, xã hội
của quận.
Tuy nhiên, một phần do sự khiếm khuyết trong công tác quản lý nhà

14. 3
nước về đất đai, quy hoạch, xây dựng, phần vì giá trị tăng cao một cách nhanh
chóng của đất ở khu vực đô thị ở Hai Bà Trưng, nên tình trạng tranh chấp
(pháp lý) đất nói chung, khiếu nại hành chính về đất đô thị nói riêng có xu
hướng tăng với nhiều vụ việc phức tạp. Đa số các khiếu nại về nguồn gốc đất,
lập hồ sơ địa chính nhằm yêu cầu mức bồi thường, hỗ trợ thỏa đáng; hoặc các
khiếu nại về mức bồi thường, hộ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất,
nhưng chưa được giải quyết thỏa đáng; hoặc người dân khiếu nại khi không
đồng ý với phương án bồi thường của Chủ đầu tư khi thu hồi đất làm dự án
thương mại. Bên cạnh đó, trình độ, ý thức, thái độ tham gia giải quyết khiếu
nại của một số công chức có trách nhiệm còn hạn chế, cũng là nguyên nhân
khiến khiếu nại về đất đai đô thị phát sinh ở quận Hai Bà Trưng.
Để tìm hiểu một cách có hệ thống về giải quyết khiếu nại hành chính
trong quản lý và sử dụng đất ở đô thị nói chung, Luận văn tiến hành phân tích
trường hợp quận Hai Bà Trưng, từ đó đề xuất giải pháp nâng cao hiệu quả
công tác giải quyết khiếu nại hành chính trong lĩnh vực này. Trên đây là
những lý do tôi chọn đề tài “Giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý
và sử dụng đất đô thị - Từ thực tiễn quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà
nội” làm Luận văn Thạc sĩ chuyên ngành Quản lý công tại Học viện Hành
chính Quốc gia.
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Đến nay, đã có nhiều công trình nghiên cứu về giải quyết khiếu nại nói
chung, giải quyết khiếu nại hành chính về đất đai nói riêng ở những mức độ
và góc độ không giống nhau. Có thể kể tới những công trình như:
- Thanh tra Chính phủ, Tiếp công dân, xử lý đơn thư và giải quyết khiếu
nại, tố cáo trong tình hình mới, Nhà xuất bản Hà Nội năm 2006;
- ThS. Nguyễn Thế Thịnh (chủ biên), Công tác dân vận trong giải quyết

15. 4
khiếu nại, tố cáo của công dân, Nhà xuất bản Tư pháp, Hà Nội năm 2007;
- TS. Trần Văn Sơn, Tăng cường pháp chế xã hội chủ nghĩa trong hoạt
động giải quyết khiếu nại, tố cáo, Nhà xuất bản Tư pháp, Hà Nội năm 2007;
- Viện Khoa học Thanh tra (Thanh tra Chính phủ), Khiếu nại, tố cáo
hành chính và giải quyết khiếu nại, tố cáo hành chính ở Việt Nam hiện nay,
Nhà xuất bản Chính trị - Hành chính, Hà Nội năm 2012;
- Vũ Duy Duẩn (2014), Giải quyết khiếu nại, tố cáo – phương thức đảm
bảo pháp chế và kỷ luật trong quản lý hành chính nhà nước ở Việt Nam hiện
nay, Luận án Tiến sỹ Quản lý Hành chính công.
- Nguyễn Thị Thu Hằng (2011), Giải quyết khiếu nại về đất đai tại các
khu công nghiệp của các cơ quan hành chính nhà nước ở tỉnh Bắc Giang hiện
nay, Luận văn Thạc sỹ Luật học.
- Hoàng Thị Trà My (2012), Quy trình giải quyết khiếu nại về bồi
thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tại Thanh tra thành phố
Vũng Tàu, Luận văn Thạc sỹ Quản lý công.
- Phan Văn Vượng (2012), Giải quyết khiếu nại, tố cáo về đất đai tại
huyện Sóc Sơn, thành phố Hà Nội, Luận văn Thạc sỹ Quản lý công.
- Nguyễn Phúc Thiện (2014), Thực hiện pháp luật về thu hồi đất đối
với các dự án phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam hiện nay, Luận văn Thạc
sỹ Quản lý công.
Khảo sát cho thấy, những vấn đề lý luận về khiếu nại, giải quyết khiếu
nại, khiếu nại và giải quyết khiếu nại về đất đai đã được làm rõ. Tuy nhiên,
với tính chất là hoạt động quản lý hành chính nhà nước thì hoạt động giải
quyết khiếu nại về đất đai mang đặc điểm riêng của mỗi cơ quan, khu vực.
Cho tới nay, chưa có công trình nghiên cứu nào dưới góc độ một luận văn
thạc sĩ Quản lý công về giải quyết khiếu nại trong quản lý và sử dụng đất ở đô
thị ở quận Hai Bà Trưng, để tìm ra những vấn đề có tính phổ quát, bản chất.

16. 5
Do vậy, việc lựa chọn đề tài luận văn đáp ứng được yêu cầu về lý luận và thực
tiễn; tên đề tài không trùng lặp với các đề tài, công trình đã được công bố.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu
Trên cơ sở trình bày cơ sở lý luận và pháp lý về giải quyết khiếu nại
hành chính trong quản lý và sử dụng đất đai, Luận văn phân tích thực trạng
giải quyết khiếu nại trong quản lý và sử dụng đất của các cơ quan hành chính
trên địa bàn quận Hai Bà Trưng, đưa ra quan điểm, giải pháp nâng cao hiệu
quả giải quyết khiếu nại trong quản lý và sử dụng đất của các cơ quan hành
chính trên địa bàn quận, góp phần bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của công
dân, lợi ích của nhà nước, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về
đất đai ở Quận.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Luận văn có các nhiệm vụ nghiên cứu sau đây:
- Làm rõ quan niệm về khiếu nại, khiếu nại hành chính, khiếu nại về
quản lý và sử dụng đất đai; các nguyên tắc, ý nghĩa, tiêu chí đánh giá hiệu
quả, các yếu tố tác động đến giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.
- Nắm vững nội dung quy định hiện hành của pháp luật Việt Nam về
giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai: quyền, nghĩa vụ của người khiếu
nại, người bị khiếu nại; các trường hợp không thụ lý giải quyết khiếu nại; thời
gian, thời hiệu giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai; thẩm quyền, thủ tục
giải quyết khiếu nại về đất đai.
- Phân tích, đánh giá khái quát các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động giải
quyết khiếu nại về đất đai trên địa bàn quận Hai Bà Trưng; thực trạng giải
quyết khiếu nại về đất đai của các cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn
quận (làm rõ ưu điểm, hạn chế và nguyên nhân của những hạn chế).
- Trình bày quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả giải quyết
khiếu nại trong lĩnh vực đất đai ở đô thị nói chung, của các cơ quan hành

17. 6
chính nhà nước trên địa bàn quận Hai Bà Trưng nói riêng trong thời gian tới.
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
4.1. Đối tượng nghiên cứu
Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động giải quyết khiếu nại hành
chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị từ thực tiễn trường hợp quận Hai
Bà Trưng.
4.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi nghiên cứu về không gian: Hoạt động khiếu nại và giải
quyết khiếu nại của chủ thể có thẩm quyền, trách nhiệm trên địa bàn quận
Hai Bà Trưng.
- Phạm vi nghiên cứu về thời gian: từ năm 2012 - 2016.
5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu
Luận văn vận dụng các phương pháp luận của chủ nghĩa Mác - Lê nin:
phương pháp duy vật biện chứng và duy vật lịch sử. Đồng thời có sử dụng các
phương pháp nghiên cứu cụ thể như: phân tích - tổng hợp, logic, so sánh,
khảo sát, thống kê, tổng kết thực tiễn trong quá trình giải quyết các vấn đề đặt
ra của đề tài và kế thừa những kết quả nghiên cứu có liên quan đến đề tài của
các tác giả trước đó.
6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của đề tài
Luận văn là nguồn tư liệu tổng hợp về thực trạng giải quyết khiếu nại
trong quản lý và sử dụng đất đai trên địa bàn quận Hai Bà Trưng, thành phố
Hà Nội. Cung cấp thêm các luận cứ khoa học trong công tác giải quyết khiếu
nại về đất đai ở đô thị nói chung, tại quận Hai Bà Trưng nói riêng.
Luận văn có giá trị tham khảo đối với sinh viên đại học, cao học luật và
hành chính, có thể dùng làm tài liệu tham khảo phục vụ công tác giảng dạy,
nghiên cứu ở Trường Chính trị tỉnh, Trung tâm bồi dưỡng chính trị cấp huyện,
hoặc làm tài liệu tham khảo cho những ai quan tâm đến vấn đề này.

18. 7
Từ các đề xuất tại Luận văn có thể là những gợi ý để tiếp tục hoàn thiện
hệ thống thể chế về khiếu nại, giải quyết khiếu nại, hoàn thiện hoạt động giải
quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai ở đô thị; góp phần nâng cao nhận thức,
ý thức trách nhiệm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân trong thực hiện quyền
khiếu nại và giải quyết khiếu nại.
7. Kết cấu luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo, Luận văn
gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và pháp lý về giải quyết khiếu nại hành chính
trong quản lý và sử dụng đất đô thị
Chương 2: Thực trạng giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và
sử dụng đất đô thị trên địa bàn quận Hai Bà Trưng, thành phố Hà Nội
Chương 3: Quan điểm và giải pháp nâng cao hiệu quả giải quyết khiếu
nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị từ thực tiễn quận Hai Bà
Trưng, thành phố Hà Nội.

19. 8
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ PHÁP LÝ VỀ GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI
HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ
1.1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH
TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ
1.1.1. Khái niệm khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng
đất đô thị
Khiếu nại và khiếu nại hành chính là vấn đề cơ bản trong đời sống xã hội
và ngày càng trở nên gần gũi với người dân trong xã hội dân chủ, hiện đại. Theo
cách hiểu phổ thông, “khiếu nại” được hiểu là “thắc mắc, đề nghị xem lại những
kết luận, quyết định do cấp có thẩm quyền đã làm, đã chuẩn y” [54, tr.904].
Dưới góc độ quản lý nhà nước, khiếu nại là quyền cơ bản của công dân,
tổ chức, họ sử dụng quyền này để bảo vệ các quyền khác của mình và ngược
lại, giải quyết khiếu nại là trách nhiệm của cơ quan nhà nước có thẩm quyền,
vừa để bảo đảm thực hiện quyền công dân, tổ chức, vừa để chấn chỉnh lại hoạt
động quản lý nhà nước. Thông qua khiếu nại và giải quyết khiếu nại, nhà
nước kiểm tra, giám sát hoạt động của bộ máy nhà nước và hoàn thiện hoạt
động quản lý của mình. Khiếu nại là một kênh thông tin có giá trị quan trọng,
phản ánh hoạt động của bộ máy nhà nước. Vì vậy, khiếu nại còn được coi là
công cụ để công dân và các thiết chế chính trị - xã hội giám sát việc thực thi
quyền lực nhà nước của các cơ quan nhà nước [52. tr. 10].
Ở nước ta, khiếu nại được điều chỉnh bởi pháp luật về khiếu nại. Đối
tượng của khiếu nại được điều chỉnh pháp luật là quyết định hành chính, quyết
định kỷ luật cán bộ, công chức của cơ quan (hành chính nhà nước), cá nhân
có thẩm quyền, hành vi hành chính của cán bộ, công chức hành chính và do
đó, khiếu nại này được gọi theo một cách mặc nhiên là “Khiếu nại hành

20. 9
chính”. Theo Từ điển Luật học, khiếu nại hành chính là việc “yêu cầu cơ
quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính,
hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật cán bộ, công chức, viên chức khi
có căn cứ cho rằng các quyết định hay hành vi đó xâm phạm đến quyền, lợi
ích hợp pháp của mình” [51, tr.422]. Khoản 1 Điều 2 Luật Khiếu nại năm
2011 quy định:
Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ,
công chức theo thủ tục do Luật này quy định, đề nghị cơ quan, tổ
chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính,
hành vi hành chính của cơ quan hành chính nhà nước, của người có
thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước, hoặc quyết định kỷ
luật cán bộ, công chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành
vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
Từ những phân tích trên, có thể thống nhất quan niệm về khiếu nại
hành chính như sau: “Khiếu nại hành chính là việc cá nhân, tổ chức theo
trình tự, thủ tục pháp luật quy định đề nghị cơ quan nhà nước, cá nhân có
thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính khi có căn
cứ cho rằng quyết định hành chính, hành vi hành chính đó là trái pháp luật,
xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của mình.”
Nghiên cứu về vấn đề khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng
đất đô thị,có thể thấy rằng, đây là một dạng đặc thù, phổ biến của khiếu nại,
diễn ra trong một lĩnh vực được quản lý (hành chính) bởi Nhà nước, đó là lĩnh
vực đất đai, trong đó có hai nhóm nội dung lớn là quản lý và sử dụng đất.
Nói tới quản lý đất đai, là nói tới quyền của chủ thể quản lý - đó là Nhà
nước (cơ quan, người có thẩm quyền). Để thực hiện quyền này, Nhà nước
phải xây dựng bộ máy, thể chế và các nguồn lực về tài chính, con người để
thực hiện nhiệm vụ được quy định.Còn nói tới sử dụng đất, là nói tới quyền

21. 10
của người sử dụng đất. Người sử dụng đất được sử dụng đất thông qua các
hình thức: Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất,
nhận chuyển quyền sử dụng đất theo quy định của Luật Đất đai. Để thực hiện
quyền sử dụng đất của mình, người sử dụng đất phải thực hiện các nghĩa vụ
về tài chính, đăng ký quyền sử dụng đất với cơ quan quản lý đất đai. Quyền
sử dụng đất được Nhà nước bảo hộ.
Thực hiện quyền quản lý về đất đai, Luật Đất đai năm 2013 quy
địnhtrách nhiệm quản lý nhà nước về đất đai, như sau:
1. Chính phủ thống nhất quản lý nhà nước về đất đai trong
phạm vi cả nước. 2. Bộ Tài nguyên và Môi trường chịu trách nhiệm
trước Chính phủ trong việc thống nhất quản lý nhà nước về đất
đai.Bộ, cơ quan ngang bộ có liên quan trong phạm vi nhiệm vụ,
quyền hạn của mình có trách nhiệm giúp Chính phủ trong quản lý
nhà nước về đất đai. 3. Ủy ban nhân dân các cấp có trách nhiệm
quản lý nhà nước về đất đai tại địa phương theo thẩm quyền quy
định tại Luật này (Điều 23).
Tại Điều 22 Luật Đất đai năm 2013 quy định 15 nội dung quản lý nhà
nước về đất đai, trong đó, nội dung thứ 14 là: “Giải quyết tranh chấp về đất
đai; giải quyết khiếu nại, tố cáo trong quản lý và sử dụng đất đai.”.
Trong lĩnh vực đất đai có hai nhóm nội dung khiếu nại, gồm khiếu nại
trong quản lý đất đai và khiếu nại trong sử dụng đất đai. Trong luận văn này,
khiếu nại trong quản lý và sử dụng đất đai đồng nghĩa với khiếu nại trong lĩnh
vực đất đai.
Từ những phân tích trên, có thể thống nhất quan niệm về khiếu nại
hành chính trong quản lý và sử dụng đất đai như sau: Khiếu nại hành chính
trong quản lý và sử dụng đất đai là việc cá nhân, tổ chức theo trình tự, thủ
tục pháp luật quy định đề nghị cơ quan nhà nước, cá nhân có thẩm quyền

22. 11
trong cơ quan nhà nước xem xét lại quyết định hành chính, hành vi hành
chính trong trong quản lý đất đai khi có căn cứ cho rằng quyết định hành
chính, hành vi hành chính đó là trái pháp luật, xâm phạm đến quyền, lợi ích
hợp pháp của mình.
Khái niệm về khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị
Đất đô thị gắn liền với đất đai toàn quốc, được xác định bằng giới hạn
địa giới hành chính đô thị. Tính chất sử dụng đất đô thị mang tính chuyên
dùng đa dạng, tập trung, hiệu quả khai thác sử dụng không chỉ theo chiều
rộng, mà còn cả chiều sâu và chiều cao; làm cho đất đô thị ngoài giá trị tài
nguyên còn có giá trị tài sản theo từng vị trí của thửa đất hay khu đất.
Sự phân loại đất theo Luật đất đai 2013 không có quy định riêng loại
đất đô thị. Với quan niệm cho rằng tuy số lượng sử dụng đất ở đô thị tập trung
hơn, nhiều hơn, giá trị cao hơn, nhưng tính chất về sử dụng đất chuyên dùng
như xây dựng nhà ở, cơ quan, cơ sở sản xuất kinh doanh, cơ sở hạ tầng phục
vụ lợi ích công cộng, quốc phòng, an ninh... ở đô thị cũng như nhiều nơi khác.
Do đó, đất sử dụng trong đô thị được xếp vào nhóm đất phi nông nghiệp (theo
điều 10 Luật Đất đai 2013). Đất đai đô thị không cố định, mà luôn thay đổi
theo sự phát triển đô thị do quyết định thành lập đô thị mới hoặc quyết định
điều chỉnh địa giới hành chính mở rộng đô thị của cơ quan có thẩm quyền.
Hiện nay, trong hệ thống quy định pháp luật không có một quy định
chung mang tính thống nhất về thuật ngữ khiếu nại về đất đai ở đô thị.
Trên cơ sở khái niệm khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất
nêu trên, khái niệm khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị
được hiểu như sau: Khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô
thị là việc công dân, cơ quan, tổ chức theo trình tự, thủ tục khiếu nại và giải
quyết khiếu nại do Luật đất đai và Luật khiếu nại quy định đề nghị cơ quan,
tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem xét lại quyết định hành chính, hành vi

23. 12
hành chính trong lĩnh vực quản lý đất đai ở đô thị khi có căn cứ cho rằng
quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm phạm quyền, lợi ích hợp
pháp của mình.
Như vậy, khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị là loại
khiếu nại hành chính, đó là việc “người sử dụng đất” khiếu nại các quyết định
hành chính hoặc hành vi hành chính của cơ quan quản lý đất đai ở đô thị hoặc
của người có thẩm quyền trong cơ quan quản lý đất đai ở đô thị khi thi hành
công vụ, xâm phạm đến quyền, lợi ích hợp pháp của ‘‘người sử dụng đất”.
Chủ thể khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị là
“người sử dụng đất” được quy định tại Điều 5 Luật đất đai năm 2013, người
sử dụng đất có quyền khiếu nại về đất đai nói chung và đất đai ở đô thị nói
riêng khi có căn cứ cho rằng quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm,
khiếu nại về đất đai ở đô thị là một trong những quyền quan trọng của người
sử dụng đất nhằm hướng tới lợi ích của họ trong lĩnh vực đất đai ở đô thị
được bảo đảm bằng pháp luật.
Đối tượng của khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị
là các quyết định hành chính hoặc hành vi hành chính về quản lý đất đai ở đô
thị của cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong thực hiện quyền hạn và trách
nhiệm đại diện chủ sở hữu toàn dân về đất đai ở đô thị.
1.1.2. Đặc điểm khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất
đô thị
Khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị là một
trong những dạng đặc biệt của khiếu nại hành chính, nên bên cạnh những
đặc điểm chung của khiếu nại hành chính, khiếu nại hành chính trong quản
lý và sử dụng đất đô thị còn mang những đặc điểm đặc trưng riêng khác với
các khiếu nại thuộc các lĩnh vực khác. Sự khác biệt đó thể hiện ở những
điểm chủ yếu sau đây:

24. 13
Thứ nhất, chủ thể của khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng
đất đô thị(sau đây gọi tắt là khiếu nại về đất đai ở đô thị) chỉ có thể là chủ thể
của quyền quản lý và quyền sử dụng đất ở đô thị mà không phải là chủ thể
của quyền sở hữu đất đai thuộc nhóm đất nào khác. Quyền sử dụng đất của
các chủ thể được xác lập,dựa trên quyết định giao đất, cho thuê đất của Nhà
nước, được Nhà nước cho phép nhận chuyển nhượng từ các chủ thể khác hoặc
được Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất hợp pháp đối với diện tích đất ở
đô thị đang sử dụng. Như vậy, chủ thể của khiếu nại hành chính trong quản lý
và sử dụng đất đô thị là các tổ chức, hộ gia đình, cá nhân tham gia với tư cách
là người quản lý hoặc người sử dụng đất ở đô thị.
Thứ hai, nội dung của khiếu nại về đất đai ở đô thị rất đa dạng và phức
tạp. Hoạt động quản lý và sử dụng đất ở đô thị trong nền kinh tế thị trường
diễn ra rất đa dạng, phong phú với việc sử dụng đất ở đô thị vào nhiều mục
đích khác nhau, với diện tích, nhu cầu sử dụng khác nhau.Trong nền kinh tế
thị trường, việc quản lý và sử dụng đất ở đô thị không đơn thuần chỉ là việc
quản lý và sử dụng một tư liệu sản xuất. Đất đai ở đô thị đã trở thành một loại
hàng hóa đặc biệt, có giá trị thương mại, giá đất lại biến động theo quy luật
cung cầu trên thị trường, nên việc quản lý và sử dụng nó không đơn thuần chỉ
là việc khai thác giá trị sử dụng mà còn bao gồm cả giá trị sinh lời của đất
(thông qua các hành vi kinh doanh quyền sử dụng đất). Tất nhiên, khi nội
dung quản lý và sử dụng đất phong phú và phức tạp hơn thì những mâu thuẫn,
bất đồng xung quanh việc quản lý và sử dụng đất đai ở đô thị cũng trở nên
gay gắt và trầm trọng hơn.
Thứ ba, đối tượng của khiếu nại về đất đai ở đô thị là quyền quản lý và
quyền sử dụng đất. Đất đai ở đô thị là loại tài sản đặc biệt không thuộc quyền
sở hữu của các chủ thể quản lý, sử dụng đất, mà thuộc sở hữu toàn dân do
Nhà nước đại diện chủ sở hữu.

25. 14
1.1.3. Nội dung khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất
đô thị
Nội dung khiếu nại về đất đai ở đô thị của các tổ chức, cá nhân rất đa
dạng, phức tạp, nhưng chủ yếu tập trung vào các vấn đề sau:
- Khiếu nại về thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, bố trí tái
định cư. Để thực hiện chính sách phát triển kinh tế, xã hội của đất nước, Nhà
nước đã tiến hành thu hồi đất, giải phóng mặt bằng phục vụ cho các dự án.
Tuy nhiên, vấn đề bồi thường và hỗ trợ, tiến hành tái định cư cho những đối
tượng bị thu hồi đất ở đô thị gặp không ít khó khăn, vướng mắc.
+ Sau khi có Luật Đất đai năm 2003 và hiện nay là luật đất đai 2013 và
các Nghị định hướng dẫn thi hành Luật, chính sách bồi thường khi Nhà nước
thu hồi đất ở đô thị đã có sự thay đổi đáng kể theo hướng có lợi cho người có
đất bị thu hồi. Tuy nhiên, do quá trình thực hiện, nhiều địa phương định giá
thấp hơn nhiều so với giá thị trường hoặc nhiều trường họp không vận dụng
thực hiện quy định về việc thỏa thuận mức giá bồi thường giữa người có đất
bị thu hồi với người được giao đất mới, thậm chí có nhữngdự án thu hồi đất
của người dân thấp hơn hàng trăm, hàng chục lần so với giá đất chủ đầu tư
chuyển nhượng lại cho người khác nên dẫn đến phát sinh khiếu nại rất gay gắt
của công dân có đất bị thu hồi. Công dân thường tập trung vào việc khiếu nại
yêu cầu nâng giá bồi thường (đòi bồi thường theo giá thị trường), bồi hoàn
thành quả lao động trên đất, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư, yêu
cầu cấp đất sản xuất...
+ Khiếu nại thu hồi đất, giải phóng mặt bằng và đòi được bồi thường
theo chính sách mới. Tại thời điểm các hộ nhận tiền và bàn giao đất không
khiếu nại, nhưng nay so với chính sách mới hoặc thấy đất bị thu hồi nhưng
không sử dụng hoặc sử dụng không đúng mục đích, nên phát sinh khiếu nại
đòi lại đất, đòi được bồi thường theo chính sách mới.

26. 15
+ Khiếu nại do người dân bị ảnh hưởng của việc thu hồi đất, thiếu nơi
ăn chốn ở, thiếu đất để sản xuất (nhất là các hộ bị giải tỏa trắng), không có
việc làm, điều kiện học hành cho con cái và điều kiện sinh hoạt gặp khó khăn
dẫn đến bức xúc, đi khiếu kiện (hoặc không đi khiếu kiện nhưng có những
phản ứng bất bình trong xã hội), cần phải quan tâm giải đáp.
Nội dung khiếu nại tập trung vào những vấn đề: Định giá đất đô thị để
bồi thường thấp hơn khung giá đất của Nhà nước, giá đất khu tái định cư cao
hơn so với giá đất Nhà nước bồi thường khi thu hồi đất; Bố trí tái định cư
không đảm bảo, chất lượng nhà tái định cư thấp, diện tích tái định cư quá nhỏ,
bố trí tái định cư không phù hợp, điều kiện điện nước, các dịch vụ y tế, trường
học không đảm bảo, trường hợp sử dụng đất kinh doanh thì khi di chuyển sang
nơi mới, hộ kinh doanh không còn điều kiện thuận lợi như trước. Trước khi thu
hồi đất, chủ đầu tư cam kết với người có đất bị thu hồi trong việc giải quyết
việc làm nhưng rất ít chủ đầu tư thực hiện được cam kết của mình với người
dân sau khi được giao đất. Một số trường hợp mặc dù được bố trí việc làm
nhưng có tính chiếu lệ, không phù hợp với khả năng, điều kiện thực tế của
người dân, do đó chỉ một thời gian ngắn, người được bố trí việc làm bị rơi vào
cảnh thất nghiệp; Phương án bồi thường, hỗ trợ thiếu chính xác, không đúng
thực tế, xác định diện tích, loại đất, nguồn gốc đất để bồi thường không phù
hợp, gây thiệt thòi và thiếu công bằng, xác định loại nhà ở, công trình trên đất,
kiểm đếm tài sản có sai sót hoặc vận dụng tùy tiện dẫn đến dân không đồng
tình nên khiếu nại; Việc thu hồi đất, lập phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định
cư không đúng trình tự, thủ tục, thiếu công khai, dân chủ, công bằng; Yêu cầu
thực hiện chính sách bồi thường về đất đai do trước đây chưa được thực hiện
trong việc trưng dụng, thu hồi đất, giải tỏa hành lang an toàn giao thông.
- Khiếu nại về việc cấp, thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở
đô thị.

27. 16
+ Khiếu nại việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ở đô thị khi
đo đạc không ghi rõ tứ cận hoặc không có mặt người xin cấp giấy dẫn đến
ranh giới đất, diện tích đất sử dụng trên thực tế và theo giấy chứng nhận
không rõ ràng nên xảy ra khiếu nại; cấp giấy chứng nhận chỉ dựa trên bản đồ
không ảnh, không đo đạc diện tích cụ thể từng thửa đất, không xác định ranh
giới cắm mốc, mốc giới của các thửa đất liền kề...mà chỉ căn cứ vào diện
tích người xin đăng ký kê khai trong đơn, nên còn có tình trạng diện tích đất
trên giấy chứng nhận không đúng với điện tích thực tế, cấp không đúng đối
tượng, cấp trủng, cấp nhầm; cấp giấy chứng nhận không tiến hành xác minh,
thẩm định lại hồ sơ nên đã xảy ra trường hợp cùng một thửa đất có hai người
cùng được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, hoặc đất người này đang
sử dụng ổn định lâu dài lại xét cấp cho người khác, hay cấp giấy chứng nhận
có sốthửa, số tờ bản đồ nhưng khi kiểm tra hồ sơ thì không tìm được số thửa
đó nằm ở đâu trên bản đồ địa chính và trên thực địa cũng không xác định
được vị trí thửa đất đó.
+ Khiếu nại việc cấp giấy chứng nhận không rõ cấp cho chủ thể nào:
cấp cho hộ gia đình, cá nhân hay cho vợ, chồng. Có cơ quan thì ghi cấp cho
"hộ ông" hoặc cấp cho "ông" nhưng thực tế thửa đất lại thuộc quyền sử dụng
đất của cả vợ và chồng hoặc quyền sử dụng đất là của tất cả các thành viên
trong gia đình; Khi bàn giao mốc giới sử dụng cho người có quyền sử dụng
đất, một số cơ quan có thẩm quyền cấp xã, huyện không bàn giao mốc giới cụ
thể thực địa mà chỉ căn cứ vào tờ khai của các hộ gia đình, cá nhân xin cấp
quyền sử dụng đất để cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, thủ tục cấp đất
không thực hiện theo đúng trình tự, thủ tục, không có biên bản bàn giao thực
địa đối với hộ sử dụng đất.
+ Khiếu nại thủ tục hành chính liên quan đến cấp giấy chứng nhận
quyền sử dụng đất do quy định về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

28. 17
phức tạp, gây phiền hà, có nhiều thay đổi, phải thực hiện theo nhiều bước,
kéo dài thời gian. Nhiều trường hợp, không cấp giấy chứng nhận quyền sử
dụng đất mà không có lý do chính đáng hoặc lý do không rõ ràng. Quá trình
giải quyết hồ sơ diễn ra chậm, gây phiền hà, sách nhiễu gây khó khăn cho
người sử dụng đất.
+ Khiếu nại liên quan đến quy hoạch "treo”. Trong thực tế, rất nhiều dự
án, công trình chính quyền các cấp đã không thể điều chỉnh hoặc hủy bỏ và
không công bố (thậm chí có nhưng khu vực quy hoạch từ 10 đến 20 năm
nhưng vẫn chưa thể triển khai được dự án, công trình hoặc chuyển mục đích).
Người dân nằm trong các khu quy hoạch "treo" này đã không thể thực hiện
được việc xây dựng nhà cửa, công trình hoặc thực hiện các quyền của người
sử dụng đất, gây ra bức xúc.
- Khiếu nại quyết định xử phạt vi phạm hành chính về vi phạm chế độ
quản lý, sử dụng đất đai ở đô thị
Một số bộ phận người dân không nắm rõ về Luật Đất đai nên phát
sinh tình trạng vi phạm pháp luật hoặc các trường hợp lấn chiếm, vi phạm
chế độ sử dụng đất; một số người mặc dù khá am hiểu pháp luật nhưng vẫn
cố tình vi phạm, khi bị phát hiện và xử phạt thì cố tình khiếu nại; Bên cạnh
đó, cũng có phần trách nhiệm của các cơ quan có thẩm quyền trong quá trình
thực hiện công vụ, như: ra quyết định xử phạt sai đối tượng, bị nhầm lẫn, sai
tên chủ sử dụng; việc thi hành quyết định xử phạt có sai sót hoặc sai pháp
luật; việc ra quyết định không đúng căn cứ pháp luật; việc ra quyết định quá
nhẹ hoặc quá nặng (về mức phạt hoặc hình thức phạt) hoặc thiếu trách
nhiệm, thiếu khách quan.
1.2. GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH TRONG QUẢN LÝ
VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ
1.2.1. Khái niệm giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và
sử dụng đất đô thị

29. 18
Hoạt động của các cơ quan hành chính nhà nước bao gồm hoạt động
hành chính tích cực - tổ chức điều hành các quá trình xã hội và hoạt động
mang tính tài phán - giải quyết các tranh chấp phát sinh trong lĩnh vực hành
chính bằng con đường hành chính. Khi phát sinh khiếu nại hành chính, các cơ
quan hành chính nhà nước có nhiệm vụ kiểm tra, đánh giá, kết luận, phán
quyết về phương diện pháp lý của các quyết định hành chính, hành vi hành
chính bị khiếu nại. Hoạt động giải quyết khiếu nại cũng như các hoạt động
hành chính khác được thực hiện bằng các hoạt động nối tiếp nhau theo một
trình tự, cách thức nhất định, hay nói cách khác là chúng diễn ra theo một thủ
tục nhất định [52, tr. 25].
Khoản 11 Điều 2 Luật Khiếu nại năm 2011 quy định “Giải quyết khiếu
nại là việc thụ lý, xác minh, kết luận và ra quyết định giải quyết khiếu nại.”
Như vậy, có thể quan niệm về giải quyết khiếu nại hành chính của cơ quan
hành chính nhà nước như sau:
Giải quyết khiếu nại hành chính là việc cơ quan hành chính
nhà nước, người đứng đầu cơ quan hành chính nhà nước xem xét,
đánh giá tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành chính,
hành vi hành chính bị khiếu nại thuộc thẩm quyền của mình nhằm
bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người khiếu nại [52, tr.26].
Từ quan niệm về giải quyết khiếu nại hành chính trên, chúng ta có thể
đưa ra khái niệm về giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng
đất đai đô thị như sau: “Giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và sử
dụng đất đai đô thị là việc cơ quan hành chính nhà nước, người đứng đầu của
cơ quan hành chính nhà nước ở đô thị xem xét, đánh giá tính hợp pháp và
tính hợp lý của quyết định hành chính, hành vi hành chính trong quản lý đất
đai đô thị bị khiếu nại thuộc thẩm quyền của mình nhằm bảo vệ quyền và lợi
ích hợp pháp của người khiếu nại.”

30. 19
1.2.2. Đặc điểm của giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý
và sử dụng đất đô thị
Giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng đất đô thị có
những đặc điểm chung của giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai như:
Thứ nhất, giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai là hoạt động mang
tính quyền lực nhà nước. Nó là hoạt động xem xét, giải quyết do người có
thẩm quyền (chủ tịch Uỷ ban nhân dân, thủ trưởng cơ quan tài nguyên và môi
trường các cấp…) thực hiện. Quyết định giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực
đất đai là quyết định hành chính (bằng văn bản) khi có hiệu lực pháp luật
buộc các chủ thể có liên quan phải nghiêm chỉnh thực hiện. Trong trường hợp
cần thiết nó được đảm bảo thực hiện thông qua việc cưỡng chế bởi các cơ
quan nhà nước có thẩm quyền. Nếu vi phạm, tuỳ theo mức độ, có thể bị xử lý
bằng biện pháp hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy
định của pháp luật.
Thứ hai, giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai phải tuân theo
những hình thức, thủ tục chặt chẽ do pháp luật quy định, phải công khai, dân
chủ (từ khâu thụ lý, tiến hành kiểm tra, xác minh, ban hành quyết định giải
quyết khiếu nại).
Thứ ba, giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai là hoạt động áp dụng
pháp luật, do đó nó mang tính cá biệt, cụ thể. Việc giải quyết khiếu nại trong
lĩnh vực đất đai được thực hiện và có hiệu lực đối với từng chủ thể, từng tính
huống cụ thể và chỉ có giá trị pháp lý đối với chủ thể xác định được nêu trong
văn bản áp dụng, nó không làm phát sinh các quyền và nghĩa vụ pháp lý đối
với các chủ thể khác [52, tr.27].
Những điểm đặc thù của khiếu nại hành chính trong quản lý và sử dụng
đất đô thị:
Thứ nhất, việc giải quyết khiếu nại về đất đai ở đô thị có tính chất phức

31. 20
tạp, phương thức giải quyết được thực hiện dưới nhiều phương diện khác
nhau, thông qua mối quan hệ giữa các cơ quan khác nhau.
Thứ hai, theo quy định của luật đất đai, giải quyết khiếu nại đất đai ở
đô thị liên quan đến thẩm quyền của nhiều cấp khác nhau, nhiều cơ quan và
nhiều cán bộ, công chức được trao quyền. Theo đó, thẩm quyền giải quyết
khiếu nại về đất đai ở đô thị bao gồm: Chủ tịch UBND, thủ trưởng cơ quan tài
nguyên và môi trường các cấp...và các cá nhân liên quan: người có thẩm
quyền trong cơ quan hành chính nhà nước có quyết định hành chính, hành vi
hành chính bị khiếu nại; cá nhân có thẩm quyền giải quyết khiếu nại; cá
nhân,cơ quan, tổ chức không phải là người khiếu nại, người bị khiếu nại
nhung việc giải quyết khiếu nại có liên quan đến quyền, nghĩa vụ của họ;
người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước thực hiện hoặc
không thực hiện nhiệm vụ, công vụ theo quy định của pháp luật.
Thứ ba, không phải tất cả các quyết định hành chính, hành vi hành
chính trong quản lý và sử dụng đất đai đều là đối tượng của giải quyết khiếu
nại về đất đai ở đô thị. Chỉ các quyết định hành chính, hành vi hành chính đặc
thù liên quan tới hoạt động giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất, trưng dụng đất,
cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất; bồi thường, hỗ trợ, giải phóng
mặt bằng, tái định cư. cấp hoặc thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất;
quyết định gia hạn thời hạn sử dụng đất mới là đối tượng của giải quyết khiếu
nại về đất đai ở đô thị.
1.2.3. Nguyên tắc giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và
sử dụng đất đô thị
Việc giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai đô thị được tiến hành
dựa trên nhiều nguyên tắc khác nhau của nguyên tắc giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai nói chung, như: các nguyên tắc pháp chế, đối thoại,
khách quan, công khai, dân chủ; nhanh chóng, kịp thời; bảo vệ quyền, lợi ích

32. 21
hợp pháp của nhà nước, tổ chức, cá nhân; bình đẳng trước pháp luật…
Thứ nhất, nguyên tắc pháp chế
Nguyên tắc này yêu cầu sự hiện diện của hệ thống các văn bản quy
phạm pháp luật cần và đủ để quy định về hoạt động giải quyết khiếu nại trong
lĩnh vực đất đai. Đồng thời, yêu cầu mọi chủ thể liên quan đến hoạt động giải
quyết khiếu nại phải tuân thủ triệt để các quy định của pháp luật về giải quyết
khiếu nại đất đai. Khi nhận được khiếu nại, cơ quan nào có thẩm quyền giải
quyết khiếu nại theo luật định đều phải thực hiện đúng theo trình tự, thủ tục
do pháp luật quy định từ việc tiếp nhận, thụ lý, xác minh, kết luận và ra quyết
định giải quyết khiếu nại, phải tuân theo quy định về thời hạn giải quyết khiếu
nại… Chẳng hạn khi nhận được đơn khiếu nại Quyết định cấp Giấy chứng
nhận quyền sử dụng đất của ông Nguyễn Văn A, sau khi xét thấy đơn khiếu
nại thuộc thẩm quyền giải quyết thì trong 10 ngày Chủ tịch Uỷ ban nhân dân
huyện X phải có trách nhiệm thụ lý giải quyết, thông báo bằng văn bản cho
ông Nguyễn Văn A biết. Đối với người khiếu nại, khi thực hiện quyền khiếu
nại về đất đai thì đồng thời cũng phải chấp hành các quy định của pháp luật về
nghĩa vụ của người khiếu nại.
Nguyên tắc pháp chế đảm bảo cho việc xác lập hệ thống các quan hệ xã
hội phát sinh trong quá trình giải quyết khiếu nại về đất đai trong một trật tự
đã được pháp luật định hướng.
Thứ hai, nguyên tắc đối thoại và đảm bảo lợi ích
Mục đích của đối thoại là tìm ra sự đồng thuận giữa các bên, làm sáng
tỏ sự thật khách quan của vụ việc. Luật Khiếu nại năm 2011, trong quá trình
giải quyết khiếu nại (cả lần đầu và lần hai) quy định nếu yêu cầu của người
khiếu nại và kết quả xác minh nội dung khiếu nại còn khác nhau thì người
giải quyết khiếu nại phải tổ chức đối thoại với người khiếu nại, người bị khiếu
nại, người có quyền và nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên

33. 22
quan để làm rõ nội dung khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại và hướng giải
quyết khiếu nại; việc đối thoại phải tiến hành công khai, dân chủ. Khi đối
thoại, người giải quyết khiếu nại phải nêu rõ nội dung cần đối thoại, kết quả
xác minh nội dung khiếu nại; người tham gia đối thoại có quyền trình bày ý
kiến, đưa ra chứng cứ liên quan đến khiếu nại và yêu cầu của mình.
Luật đất đai 2013, tại Điều 167 thừa nhận 8 quyền của người sử dụng
đất (quyền chuyển đổi, chuyển nhượng, cho thuê, cho thuê lại, thừa kế, tặng
cho, thế chấp, góp vốn quyền sử dụng đất) đã khẳng định tư tưởng đổi mới
trong quá trình Nhà nước điều hành các quan hệ xã hội về đất đai, đặc biệt là
đất đai ở đô thị. Do đó, việc tôn trọng các quyền của người sử dụng đất nói
chung và sử dụng đất ở đô thị nói riêng, tạo điều kiện để người sử dụng đất
phát huy tối đa các quyền đó là nguyên tắc quan trọng của Luật Đất đai. Thực
tế đã chứng minh rằng, nếu lợi ích của người sử dụng đất nói chung và đất ở
đô thị nói riêng không được đảm bảo, thì việc sử dụng đất không thể mang lại
hiệu quả kinh tế cao. Đó cũng chính là nguyên tắc cơ bản trong quá trình giải
quyết các khiếu nại về đất đai ở đô thị.
Thứ ba, nguyên tắc khách quan
Nguyên tắc này đòi hỏi trong quá trình giải quyết khiếu nại, người giải
quyết khiếu nại phải tạo điều kiện thuận lợi để các bên liên quan cung cấp
thông tin, tài liệu, đồng thời tiến hành thu thập đầy đủ chứng cứ, tài liệu một
cách trung thực, khách quan, làm cơ sở cho việc kết luận, ra quyết định giải
quyết khiếu nại, không được áp đặt ý chí chủ quan của người giải quyết
khiếu nại trong việc phân tích tình huống vụ việc, cũng như lựa chọn quy
phạm pháp luật để áp dụng giải quyết tình huống đó. Nguyên tắc khách quan
là yếu tố quyết định đến sự đồng thuận của các bên đối với quyết định giải
quyết khiếu nại.
Thứ tư, nguyên tắc công khai, minh bạch

34. 23
Nguyên tắc này đòi hỏi việc tiếp nhận, thụ lý, xác minh, thu thập chứng
cứ, tài liệu, kết luận và ra quyết định giải quyết khiếu nại đều phải được tiến
hành một cách công khai, minh bạch, người khiếu nại, người bị khiếu nại và
những người có quyền, nghĩa vụ liên quan đều được biết. Sau khi giải quyết
khiếu nại phải công bố công khai quyết định giải quyết khiếu nại, điều này thể
hiện tính minh bạch, góp phần nâng cao chất lượng hoạt động giám sát công
tác giải quyết khiếu nại.
Thứ năm, nguyên tắc dân chủ
Trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa yêu cầu đặt ra là cần phát
huy quyền làm chủ của nhân dân trong việc tham gia quản lý nhà nước, quản
lý xã hội. Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai là một trong những hoạt
động quản lý nhà nước, chính vì vậy, hoạt động này cũng cần phải tạo điều
kiện để cơ quan dân cử, các đoàn thể chính trị - xã hội và nhân dân tham gia,
giám sát. Người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại phải tạo điều kiện cho
các bên cung cấp hồ sơ, tài liệu, tham gia ý kiến, đối thoại… Có như vậy, việc
giải quyết khiếu nại mới thực sự đảm bảo khách quan, chính xác.
Thứ sáu, nguyên tắc kịp thời
Việc giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai liên quan mật thiết tới
quyền, lợi ích của người khiếu nại, ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động sản
xuất, kinh doanh, đời sống, sinh hoạt của người dân. Do vậy, để kịp thời bảo
vệ những quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, tổ chức, nhanh chóng ổn định
tình hình sản xuất, kinh doanh và đời sống, sinh hoạt của người dân, pháp luật
yêu cầu việc giải quyết khiếu nại phải được tiến hành một cách nhanh chóng,
kịp thời, đáp ứng được nguyện vọng chính đáng của người dân, củng cố lòng
tin của người dân vào sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý, điều hành của Nhà
nước. Ngược lại, nếu quá trình giải quyết khiếu nại để dây dưa, kéo dài thì sẽ
dẫn đến hậu quả phức tạp, khó lường về an ninh, trật tự.

35. 24
1.2.4. Thẩm quyền, thủ tục giải quyết khiếu nại hành chính trong
quản lý và sử dụng đất đô thị
1.2.4.1. Giải quyết khiếu nại lần đầu
Thứ nhất, về thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu trong lĩnh vực đất đai.
Nguyên tắc xác định thẩm quyền: khiếu nại đối với quyết định hành
chính, hành vi hành chính của cán bộ, công chức thuộc quyền quản lý của cơ
quan hành chính nhà nước nào thì thủ trưởng cơ quan đó có thẩm quyền giải
quyết giải quyết lần đầu; khiếu nại đối với quyết định hành chính, hành vi
hành chính của thủ trưởng cơ quan hành chính nào thì chính người đó có trách
nhiệm giải quyết.
Trên cơ sở đó, những người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu
trong lĩnh vực đất đai được xác định như sau:
- Chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã), thủ trưởng
cơ quan thuộc UBND huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh (gọi chung là
cấp huyện) có thẩm quyền giải quyết khiếu nại đối với quyết định hành chính,
hành vi hành chính trong quản lý đất đai của mình, của người có trách nhiệm
do mình quản lý trực tiếp.
- Chủ tịch UBND cấp huyện có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần
đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong quản lý đất đai
của mình.
- Thủ trưởng cơ quan thuộc Sở và cấp tương đương có thẩm quyền giải
quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong
quản lý đất đai của mình, của cán bộ, công chức do mình quản lý trực tiếp.
- Giám đốc Sở và cấp tương đương giải quyết khiếu nại lần đầu đối với
quyết định hành chính, hành vi hành chính trong quản lý đất đai của mình,
của cán bộ, công chức do mình quản lý trực tiếp;
- Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương (gọi chung là

36. 25
cấp tỉnh) có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành
chính, hành vi hành chính trong quản lý đất đai của mình;
- Thủ trưởng cơ quan thuộc Bộ và cấp tương đương có thẩm quyền
giải quyết khiếu nại lần đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành
chính trong quản lý đất đai của mình, của cán bộ, công chức do mình quản
lý trực tiếp.
- Bộ trưởng và cấp tương đương có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần
đầu đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong quản lý đất đai
của mình, của cán bộ, công chức do mình quản lý trực tiếp.
Thứ hai, về trình tự, thủ tục (hay quy trình) giải quyết khiếu nại lần đầu
trong lĩnh vực đất đai, gồm các bước sau:
Bước 1: Tiếp nhận và thụ lý đơn khiếu nại.
Người khiếu nại phải gửi đơn và các tài liệu liên quan (nếu có) đến cơ
quan nhà nước có thẩm quyền giải quyết khiếu nại. Trong trường hợp người
khiếu nại đến khiếu nại trực tiếp thì cán bộ tiếp công dân có trách nhiệm
hướng dẫn người khiếu nại viết thành đơn hoặc ghi lại nội dung khiếu nại, có
chữ ký của người khiếu nại. Trong trường hợp việc khiếu nại được thực
hiệnthông qua người đại diện thì người đại diện phải có giấy tờ chứng minh
tính hợp pháp của việc đại diện (giấy ủy quyền theo quy định của pháp luật).
Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được đơn thuộc thẩm quyền
giải quyết, cơ quan có thẩm quyền giải quyết khiếu nại đất đai hoặc cơ
quan được giao nhiệm vụ giải quyết khiếu nại tham mưu ra quyết định thụ
lý để giải quyết; trường hợp không thụ lý để giải quyết thì có văn bản trả
lời nêu rõ lý do.
Bước 2: Xác minh, kết luận nội dung khiếu nại.
Khi chưa có cơ sở kết luận nội dung khiếu nại thì người có thẩm
quyền giải quyết khiếu nại tự mình tiến hành xác minh, kết luận nội dung

37. 26
khiếu nại hoặc giao cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp hoặc cơ quan, tổ
chức, cá nhân có trách nhiệm xác minh nội dung khiếu nại, kiến nghị giải
quyết khiếu nại.
Trong quá trình giải quyết khiếu nại lần đầu, nếu yêu cầu của người
khiếu nại và kết quả xác minh nội dung khiếu nại còn khác nhau thì người
giải quyết khiếu nại tổ chức đối thoại với người khiếu nại, người bị khiếu nại,
người có quyền và nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan
để làm rõ nội dung khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại và hướng giải
quyết khiếu nại.
Người giải quyết khiếu nại thông báo bằng văn bản với người khiếu
nại, người bị khiếu nại, người có quyền, lợi ích liên quan biết thời gian, địa
điểm, nội dung việc gặp gỡ, đối thoại.
Khi gặp gỡ, đối thoại, đại diện cơ quan giải quyết nêu rõ nội dung cần
đối thoại; người tham gia đối thoại có quyền phát biếu ý kiến, đưa ra những
bằng chứng liên quan đến vụ việc khiếu nại và yêu cầu của mình.
Việc gặp gỡ, đối thoại được lập thành biên bản; biên bản ghi rõ ý kiến
của những người tham gia; tóm tắt kết quả về những nội dung đã đối thoại, có
chữ ký của người tham gia; trường hợp người tham gia đối thoại không ký
xác nhận thì phải ghi rõ lý do.
Bước 3: Ban hành Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu.
Người giải quyết khiếu nại đất đai ra quyết định giải quyết khiếu nại
bằng văn bản và gửi quyết định cho người khiếu nại, người bị khiếu nại,
người có quyền, lợi ích liên quan, cơ quan quản lý cấp trên, công khai quyết
định giải quyết khiếu nại theo quy định. Quyết định giải quyết khiếu nại phải
chứa đựng các nội dung theo yêu cầu của khoản 2 Điều 31 Luật Khiếu nại
năm 2011, trong đó phải kết luận nội dung khiếu nại, quyết định giữ nguyên,
sửa đổi, bổ sung hoặc hủy bỏ một phần hay toàn bộ quyết định hành chính,
chấm dứt hành vi hành chính bị khiếu nại.

38. 27
Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu có hiệu lực pháp luật sau 30
ngày, kể từ ngày ban hành mà người khiếu nại không khiếu nại lần hai; đối
với vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn có thể kéo dài hơn nhưng
không quá 45 ngày.
Trong quá trình giải quyết khiếu nại lần đầu, nếu xét thấy việc thi hành
quyết định hành chính bị khiếu nại sẽ gây hậu quả khó khắc phục, thì người
giải quyết khiếu nại phải ra quyết định tạm đình chỉ việc thi hành quyết định
đó. Thời hạn tạm đình chỉ không vượt quá thời gian còn lại của thời hạn giải
quyết. Quyết định tạm đình chỉ phải được gửi cho người khiếu nại, người bị
khiếu nại, người có quyền, lợi ích liên quan và những người có trách nhiệm
thi hành khác. Khi xét thấy lý do của việc tạm đình chỉ không còn thì phải hủy
bỏ ngay quyết định tạm đình chỉ đó.
1.2.4.2. Giải quyết khiếu nại lần hai
Thứ nhất, về thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai trong lĩnh vực đất đai.
Nguyên tắc xác định thẩm quyền: trường hợp người khiếu nại không
đồng ý với quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu hoặc quá thời hạn quy
định mà khiếu nại lần đầu không được giải quyết thì có quyền khiếu nại lần
hai đến thủ trưởng cấp trên trực tiếp của người có thẩm quyền giải quyết
khiếu nại lần đầu.
Trên cơ sở đó, những người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai
trong lĩnh vực đất đai gồm:
- Chủ tịch UBND cấp huyện có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai
đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong quản lý đất đai mà
Chủ tịch UBND cấp xã, thủ trưởng cơ quan thuộc UBND cấp huyện đã giải
quyết nhưng còn có khiếu nại hoặc đã giải quyết lần đầu nhưng còn có khiếu
nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn nhưng chưa được giải quyết.
- Giám đốc Sở và cấp tương đương có thẩm quyền giải quyết khiếu nại

39. 28
lần hai đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong quản lý đất
đai của Thủ trưởng cơ quan thuộc sở đã giải quyết lần đầu nhưng còn khiếu
nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn nhưng chưa được giải quyết.
- Chủ tịch UBND cấp tỉnh có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần hai
đối với quyết định hành chính, hành vi hành chính trong quản lý đất đai của
Chủ tịch UBND cấp huyện, Giám đốc Sở và cấp tương đương đã giải quyết
lần đầu nhưng còn có khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn nhưng
chưa được giải quyết;
- Bộ trưởng có thẩm quyền:
+ Giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định hành chính, hành vi
hành chính trong quản lý đất đai của Thủ trưởng cơ quan thuộc Bộ đã giải
quyết lần đầu nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn
nhưng chưa được giải quyết.
+ Giải quyết khiếu nại lần hai đối với quyết định hành chính, hành vi
hành chính trong quản lý đất đai của Chủ tịch Ủy ban nhân dân cấp tỉnh có
nội dung thuộc thẩm quyền quản lý nhà nước của bộ đã giải quyết lần đầu
nhưng còn khiếu nại hoặc khiếu nại lần đầu đã hết thời hạn nhưng chưa
được giải quyết.
Thứ hai, trình tự, thủ tục (hay quy trình) giải quyết khiếu nại lần hai,
gồm các bước sau:
Bước 1: Tiếp nhận và thụ lý đơn khiếu nại.
Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được đơn khiếu nại thuộc
thẩm quyền giải quyết của mình, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại
lần hai phải thụ lý giải quyết và thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại,
cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền đã chuyển khiếu nại đến và cơ quan
thanh tra nhà nước cùng cấp biết; trường hợp không thụ lý giải quyết thì phải
nêu rõ lý do.

40. 29
Bước 2: Xác minh, kết luận nội dung khiếu nại.
Đối với vụ việc khiếu nại phức tạp, nếu thấy cần thiết, người giải quyết
khiếu nại lần hai thành lập Hội đồng tư vấn để tham khảo ý kiến giải quyết
khiếu nại.
Quy trình xác minh, làm rõ các nội dung khiếu nại giống như giải quyết
khiếu nại lần đầu. Tuy nhiên, để làm rõ các vấn đề trong đơn khiếu nại, Luật
Khiếu nại năm 2011 quy định việc đối thoại giữa các bên liên quan là yêu cầu
bắt buộc trong quy trình giải quyết khiếu nại lần hai.
Trong quá trình giải quyết khiếu nại lần hai, người giải quyết khiếu nại
tiến hành đối thoại với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền,
lợi ích liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để làm rõ nội dung
khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại, hướng giải quyết khiếu nại.
Bước 3: Ban hành quyết định giải quyết khiếu nại lần hai.
Kết quả của quá trình xác minh, làm rõ nội dung khiếu nại, trong thời
hạn không quá 45 ngày (trừ trường hợp đặc biệt), người có thẩm quyền giải
quyết khiếu nại lần hai phải ra quyết định giải quyết khiếu nại lần hai.
Quyết định giải quyết khiếu nại lần hai phải bao gồm các nội dung quy
định tại khoản 2 Điều 40 Luật Khiếu nại năm 2011, trong đó phải kết luận nội
dung khiếu nại là đúng, đúng một phần hoặc sai toàn bộ. Trường hợp khiếu
nại là đúng hoặc đúng một phần thì yêu cầu người có quyết định hành chính,
hành vi hành chính bị khiếu nại sửa đổi, hủy bỏ một phần hay toàn bộ quyết
định hành chính, chấm dứt hành vi hành chính bị khiếu nại. Trường hợp kết
luận nội dung khiếu nại là sai toàn bộ thì yêu cầu người khiếu nại, người có
quyền, nghĩa vụ liên quan thực hiện nghiêm chỉnh quyết định hành chính,
hành vi hành chính.
Trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày có quyết định giải quyết khiếu nại,
người giải quyết khiếu nại lần hai phải gửi quyết định giải quyết khiếu nại cho
người khiếu nại, người bị khiếu nại, người giải quyết khiếu nại lần đầu, người

41. 30
có quyền, nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền
chuyển khiếu nại đến.
Quyết định giải quyết khiếu nại lần hai có hiệu lực pháp luật sau 30
ngày, kể từ ngày ban hành; đối với vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời
hạn có thể kéo dài nhưng không quá 45 ngày.
1.2.5. Ý nghĩa của giải quyết khiếu nại hành chính trong quản lý và
sử dụng đất đô thị
Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai có ý nghĩa quan trọng đối
với người sử dụng đất (cá nhân, cơ quan, tổ chức, hộ gia đình…), đồng thời,
có ý nghĩa thiết thực đối với chính công tác quản lý nhà nước về đất đai.
Trước hết, đối với người sử dụng đất, hoạt động giải quyết khiếu nại
trong lĩnh vực đất đai là biện pháp bảo đảm dân chủ xã hội chủ nghĩa, bảo
đảm quyền của công dân trong việc tham gia vào hoạt động quản lý nhà nước
về đất đai, đồng thời là biện pháp bảo đảm cho quyền khiếu nại của người sử
dụng đất. Quyền khiếu nại là một trong những quyền cơ bản của công dân,
được Hiến pháp quy định, được nhà nước và pháp luật bảo đảm. Thực hiện tốt
công tác giải quyết khiếu nại hành chính nói chung, giải quyết khiếu nại về
đất đai nói riêng không những bảo đảm quyền khiếu nại của công dân mà còn
phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa và sức mạnh, trí tuệ của nhân dân trong
việc tham gia quản lý nhà nước về đất đai. Giải quyết khiếu nại về đất đai
thực chất là giải quyết mối quan hệ giữa cơ quan quản lý nhà nước về đất đai
(nhà nước) với người sử dụng đất (nhân dân), tạo lập sự ổn định xã hội và bảo
vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân, cơ quan, tổ chức, đây cũng là đặc
trưng của nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam.
Bên cạnh đó, giải quyết khiếu nại như là “tấm gương phản chiếu” đối
với hoạt động quản lý nhà nước về đất đai. Thông qua hoạt động giải quyết
khiếu nại về đất đai, các cơ quan quản lý nhà nước về đất đai tự kiểm tra hoặc

42. 31
kiểm tra, giám sát, đánh giá hoạt động quản lý nhà nước về đất đai của cấp
dưới và tác động đến ý thức, thái độ của cán bộ, công chức trong thực hiện
nhiệm vụ công vụ, từ đó có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục những tồn tại,
yếu kém và xử lý hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực quản lý và sử dụng
đất đai. Đồng thời, thông qua việc giải quyết khiếu nại về đất đai, các cơ quan
hành chính nhà nước có được thông tin quan trọng, tin cậy để kiểm tra tính
đúng đắn, sự phù hợp của pháp luật và các quyết định quản lý của mình trong
đời sống xã hội, sự phù hợp về tổ chức bộ máy cơ quan quản lý nhà nước về
đất đai, từ đó có cơ sở thực tiễn để hoàn thiện, nâng cao chất lượng hệ thống
pháp luật, tổ chức bộ máy cơ quan quản lý đất đai và hiệu lực, hiệu quả quản
lý nhà nước về đất đai. Giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai góp phần
tăng cường pháp chế trong quản lý nhà nước về đất đai, kịp thời phát hiện, xử
lý hành vi vi phạm.
Quản lý nhà nước về đất đai là một lĩnh vực khó, nhạy cảm, phức tạp,
vì vậy trong thực tiễn quản lý nhà nước về đất đai chắc chắn không tránh khỏi
có những lúc cơ quan quản lý nhà nước, cán bộ, công chức mắc sai sót trong
việc ban hành quyết định hành chính, thực hiện hành vi hành chính. Những
sai sót này dù ít hoặc nhiều đều tác động trực tiếp đến quyền, lợi ích hợp pháp
của người sử dụng đất, làm giảm hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đất
đai, từ đó làm giảm lòng tin của nhân dân đối với nhà nước. Vì vậy, việc giải
quyết kịp thời, nhanh chóng, đúng pháp luật khiếu nại của công dân trong lĩnh
vực đất đai sẽ góp phần quan trọng củng cố niềm tin của công dân đối với sự
quản lý, điều hành của nhà nước.
1.3. YẾU TỐ TÁC ĐỘNG TỚI GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI HÀNH
CHÍNH TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ
1.3.1. Hệ thống pháp luật
Hệ thống pháp luật về quản lý đất đai, về khiếu nại và giải quyết khiếu

43. 32
nại đồng bộ, thống nhất, đầy đủ sẽ là điều kiện tiên quyết, thuận lợi, quyết định
hiệu lực, hiệu quả của hoạt động giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai.
Trong thực tiễn, những bất cập trong pháp luật về đất đai, pháp luật về khiếu
nại và giải quyết khiếu nại chính là một trong những nguyên nhân phát sinh
khiếu nại, cũng như ảnh hưởng đến chất lượng công tác giải quyết khiếu nại về
đất đai trong thời gian qua.
1.3.2. Đội ngũ cán bộ, công chức giải quyết khiếu nại
Giải quyết khiếu nại thực chất là hoạt động áp dụng pháp luật, do vậy,
chất lượng, hiệu quả hoạt động này phụ thuộc nhiều vào trình độ, năng lực,
phẩm chất đạo đức, ý chí chủ quan của đội ngũ cán bộ, công chức trực tiếp
làm công tác này.
Nếu năng lực, trình độ của đội ngũ cán bộ, công chức làm nhiệm vụ
giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai cao, có phẩm chất đạo đức tốt, có
tinh thần trách nhiệm, khách quan thì sẽ là điều kiện để họ phân tích đúng tình
huống pháp luật, lựa chọn đúng, phù hợp quy phạm pháp luật để áp dụng cho
tình huống pháp luật đó, vì vậy chắc chắn hiệu lực, hiệu quả giải quyết khiếu
nại sẽ cao.
Ngược lại, nếu năng lực, trình độ đội ngũ cán bộ làm công tác giải
quyết khiếu nại hạn chế, yếu kém, thiếu tinh thần trách nhiệm, không khách
quan, thì họ khó có thể phân tích đúng tình huống pháp luật, khó có thể lựa
chọn quy phạm pháp luật phù hợp áp dụng cho tình huống pháp luật đó, vì
vậy, hiệu lực, hiệu quả giải quyết khiếu nại sẽ thấp.
1.3.3. Cơ chế phối hợp của tổ chức bộ máy
Hoạt động giải quyết khiếu nại về đất đai là một trong những hoạt động
thuộc nội dung quản lý nhà nước về đất đai, do vậy, hiệu lực, hiệu quả của
hoạt động này phụ thuộc vào tổ chức bộ máy cơ quan quản lý nhà nước về đất
đai nói riêng, tổ chức bộ máy nhà nước nói chung. Bộ máy nhà nước được tổ

44. 33
chức khoa học, gọn nhẹ, phân định rõ thẩm quyền giữa các cơ quan nhà nước,
chắc chắn sẽ giúp cho hoạt động giải quyết khiếu nại hành chính nói chung,
khiếu nại về đất đai nói riêng được thực hiện nhanh chóng, kịp thời, hiệu quả.
Ngược lại, bộ máy nhà nước được tổ chức không khoa học, cồng kềnh,
chức năng, nhiệm vụ của các cơ quan nhà nước không được phân định rõ,
chồng chéo… sẽ là trở ngại lớn cho hoạt động quản lý nhà nước, cũng như
hoạt động giải quyết khiếu nại về đất đai.
1.3.4. Mức độ giám sát của cơ quan dân cử và toàn xã hội đối với
hoạt động giải quyết khiếu nại
Hoạt động giải quyết khiếu nại là hoạt động khó khăn, phức tạp, do vậy
cần phải huy động sự tham gia của cả hệ thống chính trị và toàn xã hội. Thực
tiễn cũng cho thấy, nơi nào và ở đâu phát huy được vai trò giám sát của các
cơ quan dân cử và của xã hội đối với hoạt động giải quyết khiếu nại thì ở đó
hoạt động giải quyết khiếu nại được thực hiện đúng quy định của pháp luật,
đạt hiệu quả rất tốt, góp phần bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp
pháp của nhân dân.
1.3.5. Mức độ công khai, dân chủ trong giải quyết khiếu nại
Giải quyết khiếu nại đòi hòi phải được tiến hành một cách công khai,
dân chủ. Mức độ công khai càng cao thì tính khách quan trong giải quyết
khiếu nại càng cao. Pháp luật hiện hành về khiếu nại và giải quyết khiếu nại
yêu cầu phải công khai từ thẩm quyền giải quyết khiếu nại cho đến việc công
khai trình tự, thủ tục giải quyết khiếu nại… điều này sẽ góp phần nâng cao
hiệu lực, hiệu quả giải quyết khiếu nại.
Nhà nước ta là nhà nước của dân, do dân, vì dân. Mọi hoạt động của
nhà nước đều nằm dưới sự giám sát của nhân dân. Phát huy dân chủ trong
hoạt động giải quyết khiếu nại về đất đai chắc chắn sẽ giúp cho hoạt động này
được thực hiện có hiệu quả, đúng quy định của pháp luật, tạo sự đồng thuận

45. 34
cao trong việc ban hành, tổ chức thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại.
1.3.6. Trình độ dân trí, ý thức pháp luật của người dân
Nhìn chung việc khiếu nại, giải quyết khiếu nại nói chung và giải quyết
khiếu nại về đất đai nói riêng cũng phụ thuộc vào trình độ dân trí, ý thức pháp
luật của người dân.
Trình độ dân trí, ý thức pháp luật của người dân cao sẽ giúp cho người
dân nhận thức được các quy định của pháp luật, thấy được các quyết định
hành chính, hành vi hành chính có đúng pháp luật hay không từ đó quyết định
có sử dụng quyền khiếu nại hay không? Khi cần sử dụng đến quyền khiếu nại,
họ sẽ thực hiện đúng quy định của pháp luật quyền, nghĩa vụ của người khiếu
nại và trình tự thủ tục khiếu nại.
Trình độ dân trí, hiểu biết pháp luật hạn chế là một trong những trở ngại
lớn để người dân thực hiện quyền khiếu nại của mình. Thậm chí khi có khiếu
nại và được cơ quan có thẩm quyền giải quyết đúng quy định của pháp luật rồi
nhưng họ vẫn cho rằng giải quyết như vậy là không đúng và tiếp khiếu. Điều
này gây mất thờigian, công sức của cơ quan nhà nước trong việc giải quyết
khiếu nại của họ, ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động giải quyết khiếu nại.
TIỂU KẾT CHƯƠNG 1
Khiếu nại về đất đai là một trong những phương tiện pháp lý hữu hiệu
mà người sử dụng đất có thể sử dụng để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của
mình. Thông qua việc thực hiện quyền khiếu nại về đất đai, người dân tham
gia vào hoạt động quản lý nhà nước về đất đai, giúp cho cơ quan nhà nước kịp
thời phát hiện những hành vi vi phạm pháp luật, những hạn chế của quyết
định hành chính, hành vi hành chính trong quản lý đất đai, cũng như những
bất cập trong chính sách, pháp luật và trong tổ chức bộ máy của cơ quan quản
lý đất đai, từ đó có biện pháp xử lý, kịp thời điều chỉnh nhằm nâng cao hiệu

46. 35
lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai.
Giải quyết khiếu nại về đất đai là hoạt động áp dụng pháp luật, đồng
thời là một nội dung thuộc về hoạt động quản lý nhà nước. Hoạt động giải
quyết khiếu nại đất đai phải tuân theo trình tự, thủ tục do pháp luật quy định.
Thực hiện có hiệu quả hoạt động giải quyết khiếu nại trong lĩnh vực đất đai sẽ
góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về đất đai, kịp thời
bảo vệ lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của người sử dụng đất,
qua đó góp phần ổn định tình hình kinh tế - xã hội, bảo đảm an ninh chính trị,
trật tự an toàn xã hội, củng cố lòng tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của
Đảng, sự quản lý, điều hành của nhà nước.

47. 36
Chương 2
THỰC TRẠNG GIẢI QUYẾTKHIẾU NẠI HÀNH CHÍNH
TRONG QUẢN LÝ VÀ SỬ DỤNG ĐẤT ĐÔ THỊ TRÊN ĐỊA BÀN
QUẬN HAI BÀ TRƯNG, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. KHÁI QUÁT LỊCH SỬ HÌNH THÀNH, TÌNH HÌNH KINH TẾ -
XÃ HỘI VÀ TÀI NGUYÊN ĐẤT ĐAI Ở QUẬN HAI BÀ TRƯNG
2.1.1. Lịch sử hình thành, tình hình kinh tế - xã hội quận Hai Bà
Trưng
Quận Hai Bà Trưng nằm ở phía Đông Nam nội thành Hà Nội, là địa
bàn có vinh dự được mang tên hai vị Nữ anh hùng đầu tiên trong lịch sử
chống ngoại xâm của dân tộc: hai bà Trưng Trắc và Trưng Nhị.
Về mặt lịch sử đất đai và hành chính, Quận Hai Bà Trưng đã trải qua
nhiều sự thay đổi, điều chỉnh. Điều này cũng ảnh hưởng nhất định tới vấn đề
quản lý đất đai.
Trước đây, vùng đất Hai Bà Trưng thuộc các tổng Hậu Nghiêm (sau
đổi là Thanh Nhàn), Tả Nghiêm (sau đổi là Kim Liên), Tiền Nghiêm (sau đổi
là Vĩnh Xương) thuộc huyện Thọ Xương cũ; một số xã của huyện Thanh Trì,
thuộc trấn Sơn Nam Thượng.
Từ năm 1954-1961, vùng đất Hai Bà Trưng gồm các khu phố mang tên
Bạch Mai, Hai Bà, Hàng Cỏ và một phần đất thuộc quận VI ngoại thành Hà Nội.
Từ năm 1961-1981, gọi là khu Hai Bà (sau gọi là khu Hai Bà Trưng).
Tháng 6/1981, khu Hai Bà Trưng chính thức gọi là quận Hai Bà Trưng
gồm 22 phường: Nguyễn Du, Lê Đại Hành, Bùi Thị Xuân, Phố Huế, Ngô Thì
Nhậm, Phạm Đình Hổ, Đồng Nhân, Đống Mác, Bạch Đằng, Thanh Lương,
Thanh Nhàn, Cầu Dền, Bách Khoa, Quỳnh Lôi, Bạch Mai, Quỳnh Mai, Vĩnh
Tuy, Minh Khai, Trương Định, Đồng Tâm, Giáp Bát, Tương Mai.

48. 37
Ngày 2/6/1982, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 173-
HĐBT, thành lập phường Mai Động thuộc Quận Hai Bà Trưng trên cơ sở
điều chỉnh diện tích và nhân khẩu của thôn Mai Động và xóm Mơ Táo của xã
Hoàng Văn Thụ thuộc huyện Thanh Trì. Sau khi điều chỉnh, Quận Hai Bà
Trưng có 23 phường.
Ngày 14/3/1984, Hội đồng Bộ trưởng ban hành Quyết định số 42-
HĐBT, thành lập thêm phường Tân Mai trên cơ sở tách từ phường Giáp Bát.
Sau khi điều chỉnh, Quận Hai Bà Trưng có 24 phường.
Tháng 10/1990, xã Hoàng Văn Thụ thuộc huyện Thanh Trì được sáp
nhập vào quận Hai Bà Trưng và đổi thành phường Hoàng Văn Thụ. Sau khi
điều chỉnh, Quận Hai Bà Trưng có 25 phường.
Ngày 6/11/2003, Chính phủ ra Nghị định số 132/2003/NĐ-CP, điều
chỉnh toàn bộ diện tích tự nhiên và dân số của các phường Mai Động, Tương
Mai, Tân Mai, Giáp Bát, Hoàng Văn Thụ (Quận Hai Bà Trưng) về thuộc Quận
Hoàng Mai quản lý. Sau khi điều chỉnh, Quận Hai Bà Trưng còn 20 phường.
Các đơn vị hành chính của Quận Hai Bà Trưng:
Quận Hai Bà Trưng hiện có 20 phường: Nguyễn Du, Lê Đại Hành, Bùi
Thị Xuân, Phố Huế, Ngô Thì Nhậm, Phạm Đình Hổ, Đồng Nhân, Đống Mác,
Bạch Đằng, Thanh Lương, Thanh Nhàn, Cầu Dền, Bách Khoa, Quỳnh Lôi,
Bạch Mai, Quỳnh Mai, Vĩnh Tuy, Minh Khai, Trương Định, Đồng Tâm.
Về tình hình kinh tế - xã hội, Hai Bà trưng là một quận khu trung tâm
Thành phố Hà Nộivới sự phát triển năng động, có tốc độ đô thị hóa cao. Năm
2016, Quận Hai Bà Trưng kỷ niệm 55 năm (1961-2016) thành lập Quận và
đón nhận bằng khen của Thủ tướng Chính phủ. Quận đạt nhiều thành tựu về
kinh tế - xã hội: cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng dịch vụ-thương mại
và công nghiệp, tốc độ tăng trưởng giá trị sản xuất bình quân gần 10%/năm,
giá trị dịch vụ thương mại tăng trên 16%/năm, thu ngân sách năm sau cao hơn

49. 38
năm trước và giai đoạn 2010-2015 gấp ba lần 5 năm trước đó. Quy hoạch phát
triển đô thị, xây dựng kết cấu hạ tầng cả về kinh tế-kỹ thuật và xã hội được
quan tâm. Quận đã tập trung triển khai thực hiện tốt công tác giải pháp mặt
bằng và cùng với Thành phố triển khai rất nhiều dự án về giao thông, thoát
nước, văn hóa xã hội; tạo mọi điều kiện để nhà đầu tư xây dựng các khu đô
thị mới, đưa diện mạo đô thị quận ngày càng khang trang. Các lĩnh vực văn
hóa xã hội, giáo dục đào tạo, anh sinh xã hội cũng phát triển, từng bước nâng
cao chất lượng cuộc sống người dân...[3].
Sự phát triển năng động của Quận đã thu hút dân cư tới sinh sống cùng
với nhiều dự án đô thị, nhà ở, khiến cho sức ép của đô thị hóa trên địa bàn
Quận ngày càng lớn, ảnh hưởng tới công tác quản lý và sử dụng đất. Theo số
liệu từ cơ quan chức năng, mỗi năm quy mô dân số ở Hà Nội tăng tương
đương một huyện lớn. Đơn cử như tại phường Vĩnh Tuy, phường có diện tích
rộng nhất trong số 20 phường thuộc Quận Hai Bà Trưng (với diện tích 1,63
km2
), trong mấy năm qua, dân số của phường tăng lên đột biến khiến hạ tầng
quá tải. Trong bài viết đăng trên Báo Lao động Thủ đô, ông Nguyễn Anh
Hào, Phó Chủ tịch MTTQ, Trưởng ban Thanh tra nhân dân phường Vĩnh Tuy
cho biết: hiện Vĩnh Tuy có trên 4 vạn dân, tuy nhiên đây mới chỉ là con số
hiện tại, nếu dự tính đủ cả số lượng căn hộ xây mới của các dự án trên địa bàn
phường đang và sẽ đưa vào sử dụng trong thời gian sắp tới số dân sẽ tăng lên
tới khoảng 8 vạn người; phường hiện có 22 khu dân cư với 74 tổ dân phố, do
dân cư quá đông nên phường Vĩnh Tuy đang đề nghị HĐND thành phố cho
thành lập thêm 9 tổ dân phố mới.
Về mặt xây dựng và sử dụng đất, năm 2016, trên địa bàn Quận có 100
công trình, dự án nằm trong kế hoạch sử dụng đất năm. Kế hoạch sử dụng đất
năm 2017 [34], quận hai Bà Trưng có đất nông nghiệp hơn 10ha; đất phi nông
nghiệp hơn 1.0157ha; đất chưa sử dụng 0,34ha. Quận có 31 dự án đã cắm