ความมั่นคงศึกษา - เรื่อง สบาย สบาย แต่หนักหัวใจกับปัญหาชายแดนภาคใต้

1. ความมั่นคงศึกษา - เรื่อง สบาย สบาย แต่ หนักหัวใจกับปัญหาชายแดนภาคใต้
พันเอก ดร.ธีรนันท์ นันทขว้าง
นักวิชาการด้านความมันคง
่
12 ก.พ.2555
เมื่อวาน 11 ก.พ.55 ผมได้มีโอกาสไปเป็ นวิทยากรในการเสวนาวงปิ ด ของ ศูนย์ข่าวภาคใต้สานัก
ํ
ข่าวอิศรา เรื่ อง "ชายแดนใต้ในกระแสการเปลี่ยนแปลง...ประชาคมอาเซียน 'โอกาส'หรื อ 'วิกฤติ'" ที่ โรงแรม
ซี .เอส.ปั ตตานี ผูเ้ ข้าร่ วมเป็ นนักศึกษาและนักเรี ยนปอเนาะชั้นสู ง (เทียบเท่านักเรี ยน ม.5 ม.6 ของโรงเรี ยน
ไทย) รวมแล้ว 30 คน ประกอบด้วย มหาวิทยาลัยสงขลานคริ นทร์ วิทยาเขตปั ตตานี , มหาวิทยาลัยราชภัฏ
ยะลา, โรงเรี ยนประทีปวิทยา (โรงเรี ยนปอเนาะ หรื อโรงเรี ยนเอกชนสอนศาสนาอิสลาม) ตอนแรกที่ได้รับ
การติดต่อจาก คุณ ปกรณ์ พึ่งเนตร บรรณาธิ การข่าว ศูนย์ข่าวภาคใต้ สํานักข่าวอิศรา ก็งงเหมือนกันครับว่า
นักศึกษากับนักเรี ยนปอเนาะชั้นสู ง จะมีความสนใจในเรื องของประชาคมอาเซี ยนด้วย แต่ไม่ว่าจะอย่างไร
ผมรี บตอบรับทันที
เมื่อมาที่โรงแรมช่วงเช้าด้วยความที่ผมเป็ นทหาร มียศนําหน้า นั้นผูเ้ ข้าร่ วมเสวนาก็มีคาถามกับผูจด
ํ ้ั
งานว่าวิทยากรวันนี้ที่มาเป็ นทหารหรื อ ทางผูที่รับลงทะเบียนได้เล่าให้ให้ฟังว่า หลายคนทําหน้าแปลกๆ ซึ่ ง
้
ก็เป็ นอย่างนั้นจริ งเมื่อช่วงเช้า ตอนเริ่ มบรรยายใหม่ๆ นั้นหลายคนมองผมด้วยแวตาที่ไม่ไว้ใจ แต่เมื่อเวลา
ผ่านไปถึงช่วงเวลาซักถามนั้นก็เริ่ มที่จะมีผซกถาม เมื่อพูดคุยกันได้สักพัก สิ่ งที่ผมเห็นและรู ้สึกได้คือ ความ
ู้ ั
สนใจในการที่จะเตรี ยมตัวเข้าสู่การเป็ นประชาคมอาเซียน
คําถามที่ผมเจอส่ วนใหญ่น้ ันเป็ นเรื่ องที่เกี่ยวกับการเป็ นประชาคมอาเซี ยนจะมีผลกระทบกับเขา
อย่างไร เขาต้องทําอย่างไร เตรี ยมตัวอย่างไร ถึงจะได้ใช้โอกาสในอาเซี ยน แทนที่จะปล่อยให้เป็ นไปตามมี
ตามเกิดและกลายเป็ นวิกฤตไป บางคนถามถึงความรุ นแรงที่เกิดขึ้นในพื้นที่ ว่าจะยังคงมีต่อไปหรื อไม่หาก
เกิดประชาคมอาเซียนขึ้นแล้ว

2. หลังจากภาคเช้าเสร็ จทางผูจดได้พามาทานข้าวที่ร้านครู เจน ซึ่ งเป็ นร้านอาหารที่ได้รับความนิ ยม
้ั
มากใน อ.เมืองปั ตตานี เป็ นร้านที่ท้ งมุสลิม และพุทธ สามารถไปนังทานได้อย่างไม่รู้สึกอะไร ทางน้องๆ
ั ่
นักข่าวที่นนบอกว่า ร้านครู เจน เริ่ มต้นจากการเช่าร้านตรงข้าม โรงแรมซีเอสปั ตตานี ผ่านมา 2 ปี ตอนนี้ซ้ือ
ั่
ตึกที่เช่าเอง และปรับปรุ งอย่างดี มีหองประชุมด้วย อาหารที่คนส่ วนใหญ่สงทานคือ ก๋ วยเตี๋ยวเรื อ
้ ั่
เมื่อเริ่ มคุนเคยกันถึงเวลาทานข้าวก็ได้มีโอกาสแลกเปลี่ยนความคิดเห็นกันมาขึ้น สิ่ งที่เริ่ มค้นพบคือ
้
การเริ่ มพูดถึงปั ญหาความเป็ นอยู่ ปากท้อง ซึ่ งสะท้อนถึงความต้องการที่แท้จริ งที่อยากจะมีคุณภาพชีวิตที่ดี
ไม่ได้มีความต้องการให้มีความรุ นแรงเกิดขึ้นในพื้นที่ที่เขาอยู่ แต่สิ่งหนึ่ งทีผมคิดว่าเป็ นปมสําคัญที่สะท้อน
่ ่ ั
ถึงปั ญหาปากท้องนันคือ การเริ่ มต้นชีวิตหลังจากเรี ยนจบ นั้นเงินเดือนที่มีอยูน้ นไม่สามารถที่จะทําให้ดารง
ํ
่
ชีพอยูได้เพราะสังคมตรงนั้นเมื่อเรี ยนจบจะเริ่ มแต่งงานมีครอบครัว และการมีครอบครัวนั้นเป็ นภาระที่ตอง
้
แบกรับ
นอกจากนี้ ยงได้เล่าถึง หากชาวบ้านมีคุณภาพชีวิตที่ไม่ดี และยอมจํานนกับการใช้ชีวิต เขาจะเข้าหา
ั
ศาสนา และมีคนใช้ศาสนาชักจูงโดย สร้างความเชื่อที่ว่า ชาติน้ ี เราจนเพราะ พ่อแม่เราจน ปู่ ย่าตายายเราจน
เราจึงต้องจนต่อไป ตามพระประสงค์ของพระเจ้า เพราะฉะนั้นเขาก็ตองเลือกว่าจะมีความสุ ขสบายในชาติ
้
่ ่
หน้า หรื อจะอยูอย่างจนในชาติน้ ี สิ่ งที่นองๆ ที่เล่ามาให้ฟังนั้นผมทําให้ผมคิดว่าเป็ นการสะท้อนสิ่ งที่อยูใจ
้
และเป็ นปัญหาที่สาคัญเป็ นอย่างยิงในพื้นที่จงหวัดชายแดนภาคใต้
ํ ่ ั
ระหว่างการพูดคุยผมได้ขายแนวความคิดไปเรื่ องการยกระดับคุณภาพชีวิตโดยใช้เทคโนโลยี โดย
การธุรกิจออนไลน์ นําสิ นค้าที่มีในจังหวัดมาทํา เพราะมีสิ่งที่มีค่ามากมายในชุมชนที่เขาอยู่ สามารถนํามา
สร้างมูลค่าเพิมได้ ผมได้มีโอกาสถามนักเรี ยนปอเนาะชั้นสูง ว่าเขาเล่นอินเตอร์เนตบ้างหรื อไม่ หลายคนเล่น
่
และผมยังพูดทีเล่นทีจริ งว่า มี chat กับสาวๆ บ้างไหม หลายคนอมยิม แสดงว่าเขามีการ chat กับสาวๆ ทําให้
้
ผมทราบว่าเยาวชนหลายคนนั้นมีความเป็ นวัยรุ่ นเหมือนที่อื่นๆ ความเป็ นสังคมเมืองได้คืบคลานเข้าไปใน
่
ชุมชนเขา แต่แนวความคิดที่จะใช้ความรุ นแรงที่อยูในสังคมตรงนั้นครอบงํา และยึดโยงอิสระต่างๆ ในวัย
เด็กตรงนั้นไว้
เมื่อได้พูดถึงการช่วยเหลือจากรัฐและเจ้าหน้าที่รัฐ ก็กล่าวกันว่า การช่วยเหลือนั้นทําในลักษณะสัก
แต่ว่าทํา เพราะไม่เคยสนใจถึงความต้องการที่แท้จริ งในชุ มชน มีคาพูดที่พูดกันเล่นๆ ในวงรั บประทาน
ํ
อาหารว่า งบประมาณที่ให้มานั้นไปลงกับไก่หมด คนไม่ได้ และยังเล่ากันเล่นๆ ว่า “ขอปลาได้ไก่ ขอไก่ได้
่ ้
วัว” คําพูดที่ออกมาเหล่านี้เป็ นคําพูดที่สะท้อนถึงความรู ้สึกที่อยูขางในได้อย่างชัดเจนว่า เจ้าหน้าที่ของรัฐนั้น

3. ก็ทาเพียงแต่เขียนโครงการของบประมาณขึ้นไป โดยไม่ได้สนใจว่าความต้องการในชุมชนนั้นๆ ที่แท้จริ งคือ
ํ
อะไร
ผมได้พูดคุยถึงยาเสพติดในพื้นที่น้ น มีการเล่ากันว่าสิ่ งที่เป็ นที่นิยมกันคือ ใบกระท่อม และกัญชา
ั
ส่ วนอื่นๆ ที่จะมีคือยาบ้า และยาไอซ์ นักข่าวในพื้นที่เล่าให้ฟังว่ามีเด็กอายุ 4 ขวบที่น้ นสามารถทําแก้วเสพยา
ั
ไอซ์ได้
การพูดคุยนั้นผมได้มีโอกาสพูดถึงขบวนการที่ก่อการโดยใช้ความรุ นแรงในพื้นที่ ผมถามเขาว่าคิด
ว่ามีจริ งหรื อไม่ โดยถามเป็ นคําพูดเล่นๆ ว่า หมู่บานหนึ่ งมีความเชื่อว่ามีกลุ่มยักษ์กินคน แต่เรายังไม่เคยเห็น
้
หัวหน้ายักษ์ เราเคยเห็นแต่เหยือของยักษ์ กับยักษ์ตวเล็กๆ เป็ นไปได้หรื อไม่ว่าไม่มีหวหน้ายักษ์จริ ง ก็มีการ
่ ั ั
ตอบว่ามีแต่วาหัวหน้ายักษ์ยงแรงไม่พอ ผมเลยพูดเล่นๆ ว่า หัวหน้ายักษ์อาจจะไม่มีก็ได้ แต่มีการสร้างความ
่ ั
เชื่อว่ามีหัวหน้ายักษ์ และขอเงินมาปราบหัวหน้ายักษ์กน และ ที่สาคัญกลุ่มคนนอกหมู่บานจากที่อื่นหาเงิน
ั ํ ้
มาช่วยสร้างเรื่ องให้หวหน้ายักษ์มีจริ ง เราก็หวเราะกัน
ั ั
เมื่อทานอาหารเสร็ จ น้องๆ แยกไปละหมาด ส่ วนผมกับคุณปกรณ์ฯ ไปรอในห้อง เพื่อรอการพูดคุย
ในตอนบ่าย ซึ่ งแผนเดิมนั้นคุณปกรณ์ฯ วางไว้ว่าจะเป็ นการพูดคุยเรื่ องข่าว น้องๆ ก็ถามกันถึงช่องทางการ
นําเสนอข่าวหรื อความคิดเห็ นจากน้องๆ ที่อยู่ในพื้นที่ พอคุยกันเรื่ องข่าวไม่นานก็วกกลับมาคุยกันเรื่ อง
อาเซียนอีก
คราวนี้ก็คุยกันถึงเรื่ องการศึกษา ผมได้เล่าถึง 8 สาขาอาชีพที่เมื่อเราเข้าเป็ นประชาคมอาเซี ยนแล้วผู ้
ที่จบการศึ กษาสามารถไปสมัครงานที่ ไหนก็ได้ในประเทศสมาชิ ก 10 ประเทศ ซึ่ งประกอบไปด้วย
วิศวกรรม การสํารวจ สถาปั ตยกรรม แพทย์ ทันต์แพทย์ พยาบาล บัญชี และ การบริ การและการท่องเที่ยว
ผมได้มีโอกาสเล่าให้ฟังว่าความจริ ง หากน้องๆ ที่สาเร็ จการศึกษาจาก รร.ปอเนาะ แล้วหรื อยังไม่สาเร็ จก็ตาม
ํ ํ
น้องๆ สามารถได้คุณวุฒิ ม.6 ได้ดวยการสอบ GED (General Educational Development) และ IGCSE
้
(International General Certificate of Secondary Education) แต่ตองมีความรู ้ภาษาอังกฤษที่ดี และสามารถ
้
เตรี ยมแนวการสอบได้ที่บานไม่ตองไปนังเรี ยน เมื่อสอบผ่านแล้วจะสามารถใช้สมัครสอบเข้ามหาวิทยาลัย
้ ้ ่
ได้เลย
นอกเหนื อจากการเข้าสู่ ระบบสายสามัญแล้ว ทุกคนยังมีโอกาสที่จะมีรายได้ที่จะยกระดับคุณภาพ
ชีวตโดยที่ไม่ตองรอให้จบการศึกษาปริ ญญาตรี โดยการนําเทคโนโลยีสารสนเทศมาสร้างธุรกิจออนไลน์ ผม
ิ ้
ยกตัวอย่างของเศรษฐีสมัยใหม่หลายคนที่ไม่ได้จบการศึกษาระดับปริ ญญาตรี หลายคนก็ให้ความสนใจ ผม

4. เลยบอกไปว่าจะลองพูดคุยกับหลายคนเพื่อที่จะหาคอมพิวเตอร์ พร้อมๆ กับลงมาให้ความรู ้ต่างๆ อีกทั้งยัง
เป็ นพี่เลี้ยงช่วยสร้างธรุ กิจออนไลน์ให้ โดยใช้สินค้าจากท้องถิ่นที่มีของตัวเอง และสิ่ งที่น้องๆ เหล่านั้นมี
ความสามารถ หลังจากการเสวนาเสร็ จก็มีการถ่ายรู ปร่ วมกัน ซึ่งตอนแรกๆ ผมก็ไม่กล้าที่จะถ่ายรู ปน้องๆ เค้า
เพราะกลัวว่าเขาจะไม่ไว้ใจ
ถ่ ายภาพร่ วมกันหลังการเสวนา
หลังจากการเสวนาก็ได้พูดคุยกับน้องๆ นักข่าว และคุณปกรณ์ ถึงสถานการณ์ต่างๆ ในภาคใต้ และ
ชวนกันไปนั่งทานอะไรข้างถนนเจริ ญประดิษฐ์ น้องๆ พาผมไปที่ร้านประจําของวัยรุ่ นไทย-มุสลิม ที่ชื่อ
่ ั
“เบอร์เกอร์ควีน” ระหว่างนังเมนูกน น้องนักข่าวพูดขึ้นมาว่า อาจารย์เนื้ อกระต่ายกับ เนื้อแพะเหล่านี้ นาเข้า
ํ
มาจากมาเลเซีย หากเรารวมเป็ นประชาคมอาเซี ยนเราน่าจะเลี้ยงและส่ งกลับไปขายที่มาเลเซียบ้างนะคะ ผม
เลยพูดเล่นกลับไปว่าคงยาก เพราะรัฐเราส่ งเสริ มแต่เลี้ยงไก่ เราก็เลยหัวเราะกัน แต่เรื่ องนี้ สะท้อนให้เห็นว่า
รัฐและเจ้าหน้าที่ของรัฐเราไม่เคยเข้าใจรู ปแบบการดําเนิ นชีวิตและการดําเนิ นชี วิตที่แท้จริ งของคนที่อยู่ใน
พื้นที่เลย เพราะร้านเบอร์เกอร์ที่ผมไปนังที่ ถนนเจริ ญประดิษฐ์ นั้นไม่ได้มีร้านเดียว แต่มีหลายร้าน
่
ที่ร้าน เบอร์ เกอร์ ควีน ผมสั่งเบอร์ เกอร์ เนื้ อ-แพะ และได้ทานกะโป๊ ะ (ข้าวเกรี ยบปลาหั่นเป็ นชิ้นๆ
แล้วทอด) ระหว่างทานเบอร์ เกอร์ กน เราคุยกันหลายเรื่ อง ไม่ว่าจะเป็ นของที่วางขาย สิ่ งที่พูดกันคือ เสื้ อผ้า
ั

5. ผูหญิงมีหลายร้านที่นาเข้ามาจากอินโดนี เซี ย นํามาขายราคาค่อนข้างสู ง ผูหญิงนิ ยมซื้ อกันมาก อย่างผ้าคลุม
้ ํ ้
ผมบางผืนราคาเป็ นพัน ก็ยงมีคนนิ ยมซื้อกันเป็ นจํานวนมาก คุณปกรณ์ฯ ก็คุยเสริ มขึ้นมาว่าความจริ งแล้ววิถี
ั
ชี วิตและเศรษฐกิ จชุ มชนในปั ตตานี นั้นไม่ได้มีอะไรที่น่าเป็ นห่ วงเลยเพราะมี การจับจ่ายใช้สอยกันเป็ น
จํานวนมาก ซึ่งผมก็รู้สึกได้อย่างนั้นเหมือนกัน เพราะผมนังมองไป ตามถนนพบแต่รถยนต์รุ่นใหม่ๆ หลายๆ
่
คันป้ ายแดง และมีนองๆ ทั้งผูหญิง ผูชาย ขี่รถเครื่ อง เต็มถนน บ้างก็แวะทานอาหาร บ้างก็แวะจับจ่ายซื้อของ
้ ้ ้
สิ่ งที่ผมเห็นแล้วผมก็นึกย้อนไปว่าเมื่อไม่กี่วนที่ผ่านนั้นเพิ่งมีระเบิดที่บริ เวณหน้าสาธารณะสุ ข อ.
ั
เมือง ปั ตตานี ที่มีผเู ้ สี ยชีวิตและผูบาดเจ็บหลายราย ช่างเป็ นอะไรที่ขดแย้งกับวิถีชีวิตของคนในเมืองปั ตตานี
้ ั
เสี ยเหลือเกิน ในอ.เมืองปั ตตานี เป็ นลักษณะเป็ นเมือง มีร้านอินเตอร์เน็ต มีร้านสะดวกซื้อ อย่าง 7/11 มีร้าน
ซุปเปอร์สโตร์อย่างบิ๊กซี น้องๆ นักข่าวยังคุยถึงวิถีชีวิตให้ฟังอีกว่า เด็กๆ สมัยใหม่ไม่ค่อยเข้าตลาดสด แต่เข้า
ซื้อของที่ 7/11 และจ่ายกับข้าวที่บิ๊กซี มีแต่คนช่วงอายุอาจารย์ข้ ึนไปที่เข้าจ่ายกับข้าวที่ตลาดสด ทําให้ผมนึก
เลยต่อไปว่านี่หรื อคือเมืองที่มีกลุ่มคนที่ตองการแบ่งแยกดินแดน
้
เมื่อนึ กถึงเหตุการณ์ระเบิดผมก็ถามว่า ถนนเจริ ญประดิษฐ์ที่นงอยู่น้ ี มีระเบิดกับเขาบ้างไหม น้องๆ
ั่
บอกว่าไม่ เลยถามต่อว่าทําไมล่ะ คําตอบที่ได้คือ คงจะหลบหนี ยาก ผมเลยมองไปที่ลกษณะภูมิประเทศก็
ั
เห็นว่าถนนเป็ นเส้นตรงยาวลากผ่านชุมชน การหลบหนีคงยากเพราะไม่ค่อยมีตรอกซอกซอยเท่าไหร่ ผมเลย
ถามต่อไปว่า ถ้าเกิ ดเหตุระเบิดขึ้นชาวบ้านจะทํายังไง คําตอบก็คือทุกคนจะหลบเข้าบ้าน หรื อหลีกทางให้
ผูก่อการหนี ไป เมื่อผูก่อการหนี ไปแล้วก็จะวิ่งไปดูที่เกิดกัน ผมถามว่าแล้วไม่ช่วยกันจับหรื อ คําตอบคือไม่
้ ้
เพราะทุกคนกลัวผลที่เกิดขึ้นตาม ซึ่งผมก็คิดว่าชาวบ้านเหล่านั้นคิดถูกแล้วเพราะ ไม่มีทางที่เจ้าหน้าที่ของรัฐ
็ ่ ั
จะสามารถคุมครองให้ชาวบ้านเหล่านั้นปลอดภัยได้ตลอดเวลา สภาพทุกวันนี้กอยูกนด้วยความหวาดกลัวสิ่ ง
้
ทีมองไม่เห็น หลังจากทานเบอร์ เกอร์ เสร็ จก็เดินทางกลับกันน้องๆ เขาขับรถมาส่ งผมกับคุณปกรณ์ฯ ที่
สนามบินหาดใหญ่
การเดินทางไปเสวนาครั้งนี้ ผมต้องขอบคุณทางสํานักข่าวอิสรา โดยเฉพาะอย่างยิ่งคุณปกรณ์ฯ บก.
ข่าว และน้องๆ นักข่าวทุกคนที่ได้ให้การต้อนรับผมเป็ นอย่างดี พาผมไปสัมผัสสิ่ งที่ผมไม่มีโอกาสจะได้
สัมผัสได้ดวยตัวเอง เพราะผมเป็ นทหาร การเข้าพื้นที่ไปส่ วนใหญ่ก็จะเข้าไปในฐานะเจ้าหน้าที่ของรัฐ มี
้
เพื่อนๆ พี่ๆ น้องๆ ที่เป็ นเจ้าหน้าที่ของรัฐมารับและนําเข้าพื้นที่ สิ งที่ผมได้รับจึงมีความแตกต่างกันมากและ
ไม่มีทางเหมือนกัน เพราะผมได้รับความรู ้สึกไว้เนื้ อเชื่อใจมากขึ้น และได้รับรู ้ถึงสิ่ งต่างๆ ที่ชาวบ้าน และ
ชุมชนเหล่านั้นต้องการจริ ง

6. ่
นี่คือสาเหตุที่ผมต้องมาเขียนบทความเพื่อเล่าเรื่ องและถ่ายทอดความรู ้สึก ของคนที่อยูในพื้นที่มาเล่า
สู่ กนฟั งว่า เขาเหล่านั้นคงไม่ได้ตองการแบ่งแยกดินแดนจากที่สัมผัสในวิถีชีวิต แต่ความต้องการที่แท้จริ ง
ั ้
ของเขา คือคุณภาพชีวิตที่ดีข้ ึน คุณภาพชีวิตของคนหนึ่ งคน หรื อครอบครัวๆ หนึ่ ง ซึ่งวันนี้ รัฐและเจ้าหน้าที่
ั ่
ของรัฐ ยังไม่สามารถสร้างความมันใจให้กบเขาได้วาเขาจะปลอดภัยจากความรุ นแรง เขาจะปลอดภัยจากสิ่ ง
่
ที่มองไม่เห็นมาข่มขู่เขา อีกทั้งรัฐและเจ้าหน้าที่ของรัฐ ก็ยงไม่มีความเข้าใจในความต้องการที่แท้จริ งของเขา
ั
เหล่ านั้น ในชุ มชน และที่ สําคัญ ผมไม่ อ ยากให้คนไทยคนอื่ น ๆ ที่ อยู่ที่อื่น ๆ ลื มไปว่า ณ ที่ แ ห่ ง หนึ่ งใน
ประเทศไทย ยังมีเพื่อร่ วมชาติของเราอีกหลายคนประสพปั ญหาความไม่ปลอดภัยในชีวิตและทรัพย์สิน อยู่
กันด้วยความหวาดกลัวกันอย่างลึกๆ ว่าเขาอาจจะเป็ นเหยื่อของสิ่ งที่มองไม่เห็นเข้าสักวัน และเขาต้องการ
ความช่วยเหลือจากเพื่อนร่ วมชาติที่เหลือ
ซึ่งหากเราหลายๆ คนยังเพิกเฉยกับเรื่ องเหล่านี้ต่อไป เขาเหล่านั้นที่มีปัญหาอาจจะยอมจํานนในชาติ
ปั จจุบน และเลือกที่จะมีความสุ ขในชาติหน้า ตามความเชื่ อที่ผิดๆ ที่ถ่ายทอดโดยผูที่ตองการให้เกิดความ
ั ้ ้
วุ่นวายเสี ยหาย เราจะเสี ยใจกันมากกว่ากว่านี้ เพราะกําลังจะเสี ยเขาเหล่านั้นไป ความจริ งแล้วเรื่ องของ
ภาคใต้น้ น “ไม่มีเขา ไม่มีเรา มีแต่เราคนไทย” ผมพูดไว้แล้วว่า เราชอบคิดว่า “เราอยากให้เขาเป็ นอย่างเรา แต่
ั
เขาอยากเป็ นอย่างเขา” เพราะนั้นการจะแก้ไขปั ญหาก็ไม่มีอะไรนอกจาก “ให้เขาเป็ นอย่างเขา แต่เราคือคน
ไทยด้วยกัน”
สุ ดท้ายก่อนจะจบ ทุกคนคือคนไทย หลายคนมีดีบางเลวบ้างปะปนกันไป เมื่อใดก็ตามแล้วเรายังไม่
้
มองว่าเขาคือคนไทยเหมือนกันเขาก็ไม่มีวนที่จะเป็ นคนไทย ยุทธศาสตร์ การแก้ไขปั ญหานั้นไม่มีอะไรที่
ั
เกินไปจากกระแสพระราชดํารัส ของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยูหวฯ ที่ว่า“เข้าใจ เข้าถึง พัฒนา” แต่หลายคน
่ ั
กลับท่องเป็ นนกแก้ว นกขุนทอง ทําโดยไม่รู้ว่าความต้องการที่แท้จริ งของคนที่อยู่ตรงนั้นแล้วว่าคืออะไร
และหากเรายังไม่ปรับเปลี่ยนวิธีคิด เราย่อมที่จะไม่จะมีวน “Winning hearts and minds!!” และเราก็จะ
ั
สู ญ เสี ย ทุ ก ๆ อย่า งไปในที่ สุ ด ความรุ น แรงแก้ปั ญ หาไม่ ไ ด้แ ต่ ใ จที่ เ ข้า ใจกัน ต่ า งหากที่ แ ก้ไ ขปั ญ หาได้
…………………เอวังครับ