4. ĐẠI CƢƠNG
Hội chứng mạch vành cấp là biến cố nặng, cấp cứu của bệnh
lý động mạch vành (ĐMV), là nguyên nhân hàng đầu gây tử
vong tim mạch và các biến chứng nặng về sau. Trong đó,
HCMVCKSTCL vẫn chiếm tỷ lệ hàng đầu trong các biến cố
mạch vành cấp ở các nước đã phát triển và trên thế giới.
Hiện đã có nhiều tiến bộ trong chẩn đoán và điều trị hiệu quả
HCMVC, nhưng vẫn là một thể bệnh rất nặng và cần được
quan tâm.
5. ĐẠI CƢƠNG
Nhồi máu cơ tim (NMCT) là một trong những nguyên nhân hàng đầu
gây nhập viện và tử vong hiện nay trên thế giới. Hơn 50% bệnh
nhân NMCT cấp tử vong trong vòng một giờ đầu trƣớc khi đƣợc
đƣa đến bệnh viện. 1/3 các trƣờng hợp nhập viện trong bệnh cảnh
hội chứng vành cấp là NMCT cấp có ST chênh lên. Nếu không đƣợc
điều trị, 30% bệnh nhân sẽ tử vong nhƣng nếu đƣợc điều trị, tỉ lệ tử
vong giảm còn 6 – 10%; nếu có biến chứng cơ học thì tỉ lệ tử vong
lên đến hơn 90%. Do đó, NMCT cấp là một bệnh cảnh cấp cứu cần
đƣợc chẩn đoán sớm và điều trị tích cực, kịp thời.
6. ĐẠI CƢƠNG
Thuật ngữ nhồi máu cơ tim đƣợc sử dụng khi có tình trạng tổn
thƣơng cơ tim cấp với bằng chứng lâm sàng của thiếu máu cơ tim
cục bộ cấp và sự tăng troponin với ít nhất một giá trị trên bách phân
vị thứ 99, kèm theo ít nhất một trong các yếu tố sau:
- Triệu chứng cơ năng của thiếu máu cơ tim cục bộ.
- Thay đổi điện tâm đồ (ĐTĐ) kiểu thiếu máu cục bộ mới.
- Có sóng Q bệnh lý.
- Có bằng chứng hình ảnh mới của cơ tim mất chức năng sống hoặc
rối loạn vận động vùng trong bệnh cảnh phù hợp với thiếu máu cục
bộ.
- Ghi nhận có huyết khối động mạch vành khi chụp mạch vành hoặc
khi tử thiết.
8. CHẨN ĐOÁN – LÂM SÀNG
Những bệnh nhân (BN) có nguy cơ cao bị NMCT cấp có ST
chênh lên bao gồm BN đau thắt ngực không ổn định hoặc có
nhiều yếu tố nguy cơ của bệnh mạch vành nhƣ:
- Nam >45 tuổi, nữ >55 tuổi
- Thừa cân, béo phì
- Ít vận động thể lực
- Hút thuốc lá
- Tăng huyết áp
- Đái tháo đƣờng
- Rối loạn lipid máu
- Stress
9. CHẨN ĐOÁN – LÂM SÀNG
Đau ngực là triệu chứng thƣờng gặp nhất với các tính chất sau:
- Đau sau xƣơng ức hoặc đau ngực trái
- Kiểu đè nặng, siết chặt, bóp nghẹt
- Lan lên cổ, hàm dƣới, vai trái hoặc bờ trụ tay trái. Một số trƣờng
hợp lan xuống thƣợng vị nhƣng không bao giờ vƣợt quá rốn
- Thời gian: thƣờng kéo dài >30 phút
- Triệu chứng kèm theo: khó thở, vã mồ hôi (đau ngực sau xƣơng
ức, kéo dài >30 phút, kèm vã mồ hôi gợi ý rất nhiều đến nhồi máu
cơ tim)
12. CHẨN ĐOÁN – LÂM SÀNG
Khi khám lâm sàng cần lƣu ý các biến chứng cơ học có thể xảy ra
(âm thổi toàn tâm thu lan kiểu nan hoa khi có thủng vách liên thất,
âm thổi tâm thu tại mỏm do đứt cơ nhú van 2 lá gây hở van 2 lá
cấp, ran ẩm tại đáy phổi khi có phù phổi cấp…).
Đặc biệt chú ý sinh hiệu và đánh giá tƣới máu mô; huyết áp kẹt
hoặc thấp, có dấu hiệu giảm tƣới máu mô, tiếng T1 mờ: gợi ý có
biến chứng sốc tim.
Trên bệnh nhân đau ngực cấp, tam chứng tụt huyết áp + tĩnh
mạch cổ nổi + phổi trong trên phim X quang gợi ý có nhồi máu
thất phải.
43. TIẾP CẬN NHANH
Kích hoạt, thông báo cho bộ phận can thiệp tim ngay lập tức
để có kế hoạch can thiệp tối ƣu.
• Nếu thời gian dự tính từ lúc nhân viên y tế tiếp cận đầu tiên đến
trung tâm can thiệp lớn hơn >90-120 min, khuyến cáo dùng tiêu
sợi huyết cho bệnh nhân NMCT có ST chênh lên nếu không có
chống chỉ định.
• Tại cơ sở có can thiệp mạch, nếu thời gian từ lúc đến cấp cứu
đến khi đƣợc can thiệp mạch lớn hơn >90 phút, khuyến cáo dùng
tiêu sợi huyết cho bệnh nhân NMCT có ST chênh lên nếu không
có chống chỉ định.
44. TIẾP CẬN NHANH
Sử dụng liều nạp Aspirin 162-325mg
Sử dụng thuốc ức chế P2Y12 liều nạp
Sử dụng thuốc kháng đông theo chỉ định
Điều trị khác:
• Oxy liệu pháp: không dùng oxy cho bệnh nhân không
có suy hô hấp hoặc thiếu oxy máu (SpO2 > 90%)
• Nitroglycerin: dùng cho bệnh nhân phù phổi, tăng huyết
áp, đau ngực kéo dài
• Beta-blockade: xem xét sử dụng cho bệnh nhân nhồi
máu cơ tim thành trước có dự kiến can thiệp mạch và
không có chống chỉ định (HA < 120; nhịp tim nhanh
hoặc có Block nhĩ thất; sốc)
45. Questions???
Hƣớng dẫn chẩn đoán và điều trị hội chứng vành cấp – 2187/QĐ-BYT
Khuyến cáo cập nhật 2018 về chẩn đoán và xử trí NMCT – Hội TM học Việt Nam
2017 ESC Guidelines for management of acute myocardial infarction
EM in 5: Approach to Chest pain
