SlideShare a Scribd company logo
1 of 21
Gaz z łupkówGaz zGaz z łłupkupkóóww
• Dla udostępnienia jak największych objętości skały
zbiornikowej wykonuje się otwory kierunkowe
i horyzontalne,
• Zabiegiem zwiększającym efektywność wydobycia
jest zagęszczenie siatki otworów, odległości między
otworami praktykowane w Stanach Zjednoczonych
wynoszą od 300 do 1 100 m, średnio 1 otwór na milę
kwadratową (2,56 km2),
Technologia, wydajność, źródła kosztówTechnologia, wydajnoTechnologia, wydajnośćść,, źźrróóddłła koszta kosztóóww
Wprowadzenie wierceń poziomych ze szczelinowaniem
hydraulicznym na złożu Barnett w 2003r miało kolosalne
znaczenie dla rozwoju wydobycia
Technologia, wydajność, źródła kosztówTechnologia, wydajnoTechnologia, wydajnośćść,, źźrróóddłła koszta kosztóóww
Technologia, wydajność, źródła kosztówTechnologia, wydajnoTechnologia, wydajnośćść,, źźrróóddłła koszta kosztóóww
VOLUMETRIC COMPOSITION OF A
FRACTURE FLUID
W otworze do zabiegu szczelinowania wykorzystuje się piany i żele z propantem.
2000 - 20 000 m3 wody i 250 - 500 ton propantu.
Technologia, wydajność, źródła kosztówTechnologia, wydajnoTechnologia, wydajnośćść,, źźrróóddłła koszta kosztóóww
• Złoża niekonwencjonalne ze względu na
parametry petrofizyczne z założenia
wymagają zabiegów intensyfikacyjnych -
najczęściej stosowanym zabiegiem jest
szczelinowanie hydrauliczne z podsadzką.
• Początkowe wydajności gazu z łupków po
zabiegach szczelinowania mogą
dochodzić nawet do ponad 390 m3/min,
ale są to pojedyncze otwory, najczęściej
maksymalne wydajności wynoszą 20 - 100
m3/min
[J.Hadro, 2010].
• Zabiegi intensyfikacyjne wymagają
ogromnych ilości wody technologicznej;
dla przeciętnego otworu pionowego
2 000 - 4 000 m3 wody, a dla przeciętnego
otworu poziomego 12 000 - 24 000 m3
oraz około 2 500 ton podsadzki.
Technologia, wydajność, źródła kosztówTechnologia, wydajnoTechnologia, wydajnośćść,, źźrróóddłła koszta kosztóóww
Technologia, wydajność, źródła kosztówTechnologia, wydajnoTechnologia, wydajnośćść,, źźrróóddłła koszta kosztóóww
Wskaźnik wydobycia wynosi ok. 10-12 %
Niektóre otwory dochodzą do wydajności ok.
400 m3/min.
Zazwyczaj wydajności wynoszą od 10 do 100 m3/min
Opłacalność jest czuła na wahania rynku 12-37
centów/m3
Stopa zwrotu wynosi 1-20% średnio 5%.
Porównanie wykresów wydobyciaPorPoróównanie wykreswnanie wykresóów wydobyciaw wydobycia
Q Q
TT
Wydobycie gazu ze złóż konwencjonalnych Wydobycie gazu ze złóż typu shale gas
granice koncesji poszukiwawczych w Polsce
obszary chronione
brak potencjału
potencjał niski
potencjał średni
potencjał wysoki
Obszary chronione w PolsceObszary chronione w PolsceObszary chronione w Polsce
rezerwaty
parki krajobrazowe
obszary chronionego
krajobrazu
Natura 2000
Różnice Polska / USARRóóżżnice Polska / USAnice Polska / USA
Różnice Polska / USARRóóżżnice Polska / USAnice Polska / USA
Różnice Polska / USARRóóżżnice Polska / USAnice Polska / USA
• Warunki geologiczne:
wielkość basenu
pole Woodford Barnett Marcellus Haynesville total km2
wielkość basenu
(km2) 27 720 12 600 239 400 22 680
razem baseny w km2
302 400
tektonika,
powierzchnia osadów dolnego paleozoiku wg mapy P. Poprawy (2010) – 77 996 km2
zawartość SiO2 i minerałów ilastych,
Różnice Polska / USARRóóżżnice Polska / USAnice Polska / USA
niższa zawartość TOC, niższa dojrzałość termiczna,
Barnett Fayetteville Haynesville Marcellus Woodford Oost-Ijssel
(Holandia)
Saxon-1
(Niemcy)
Wejherowo
Polska
Wiek
Karbon
(Mississip)
Karbon
(Mississip)
Jura górna
(150 MA)
Dewon
Dewon górny
i dolny
Mississip
Karbon
(Namur)
Karbon
(Namur)
Sylur
Ordowik
Miąższość
(m)
75 - 200 15 - 105 60 - 90 15 - 50 16 - 60 24 - 11
(Geverik)
24 - 100
(Geverik)
100 - 200
TOC
(%)
3.5 - 8.0 4.0 - 9.5 3.0 - 5.0 1.0 - 12.0 2.0 - 10.0 2.0 - 6.0 2.0 - 6.0 0.3 -7.5
Porowatość
całkowita
(%)
3.0 - 4.8 2.0 - 8.0 8.0 - 12.0 1.6 -7.0 6.0 - 8.0 3.0 - 9.0 3.0 - 9.0 2.0
Zasoby
geologiczne
(BCF/section)
100 - 150 25 - 65 150 - 250 20 - 100 40 - 120 14 - 34 18 - 52 ?
Zasoby
geologiczne
(mld m3
/km2
)
1,1-1,7 0,3 – 0,7 1,6 – 2,7 0,2 – 1,1 0,4 – 1,3 0,15 – 0,4 0,2 – 0,5 ?
Porównanie parametrów złóż Shale Gas z USA z obszarami perspektywicznymi w Holandii,
Niemczech i w Polsce
głębokość zalegania horyzontów złożowych,
lokalnie możliwa obecność azotu,
Różnice Polska / USARRóóżżnice Polska / USAnice Polska / USA
• Wyższe ceny krajowe gazu ziemnego w porównaniu do obecnych cen gazu w USA,
• Tereny potencjalnie atrakcyjne poszukiwawczo są wysoko zurbanizowane lub wykorzystywane
do celów rolniczych,
• Unijne prawo ochrony środowiska,
• Wysoki procent terenów prawnie chronionych,
• Koszt pojedynczego otworu w poszukiwaniach gazu z łupów wraz
z zabiegami intensyfikacyjnymi i testami otworowymi w Polsce szacowany jest na poziomie 15 -
20 mln USD, w USA 5 – 10 mln USD,
• Brak zachęt podatkowych do rozwijania tej działalności podobnych do wprowadzonych w USA.
Różnice Polska / USARRóóżżnice Polska / USAnice Polska / USA
P. Such INiG 2012
szacowane zasoby wydobywalne gazu ziemnego z łupków w Polsce
(wg Agencji Energii USA)
szacowane zasoby wydobywalne gazu ziemnego z łupków w Polsce
(wg Advanced Res. Int.)
szacowane zasoby wydobywalne gazu ziemnego z łupków w Polsce
(wg Wood Mackenzie)
maksymalne szacowane zasoby wydobywalne gazu ziemnego z łupków
w Polsce (wg PIG 2012)
najbardziej prawdopodobne szacowane zasoby wydobywalne gazu
ziemnego z łupków w Polsce (wg PIG 2012)
udokumentowane zasoby w konwencjonalnych złożach gazu ziemnego
w Polsce (wg PIG)
roczne zużycie gazu ziemnego w Polsce (GUS 2014)
roczna produkcja gazu ziemnego ze złóż konwencjonalnych
(wg PGNiG SA 2014)
Rynek gazu ziemnego w PolsceRynek gazu ziemnego w PolsceRynek gazu ziemnego w Polsce
mld m3
Prasa o gazie łupkowymPrasa o gaziePrasa o gazie łłupkowymupkowym
Prasa o gazie łupkowymPrasa o gaziePrasa o gazie łłupkowymupkowym
Protesty lokalnych społecznościProtesty lokalnych spoProtesty lokalnych społłecznoecznośścici
75 procent mieszkańców Pomorza jest
zdecydowanie za poszukiwaniem i
wydobyciem gazu z łupków. Średnio w Polsce
to poparcie wynosi 53 procent - wynika z
badań przeprowadzonych w styczniu przez PBS
Sopot dla PGNiG.
PAP -12.02.2013
… perspektywy odkrycia nowych basenów ropo-gazonośnych na świecie
są praktycznie nieograniczone (A.J.LEVORSEN, 1967)
Dziękuję
za uwagę

More Related Content

More from te_pwszciechanow

Transport energii w systemie gazowniczym
Transport energii w systemie gazowniczymTransport energii w systemie gazowniczym
Transport energii w systemie gazowniczymte_pwszciechanow
 
Kogeneracja gazowa jako alternatywa dla węgla
Kogeneracja gazowa jako alternatywa dla węglaKogeneracja gazowa jako alternatywa dla węgla
Kogeneracja gazowa jako alternatywa dla węglate_pwszciechanow
 
Gis w praktyce ryzyko eksploatcji sc
Gis w praktyce ryzyko eksploatcji scGis w praktyce ryzyko eksploatcji sc
Gis w praktyce ryzyko eksploatcji scte_pwszciechanow
 
Wykorzystanie energii zawartej w odpadach
Wykorzystanie energii zawartej w odpadachWykorzystanie energii zawartej w odpadach
Wykorzystanie energii zawartej w odpadachte_pwszciechanow
 
Biogazownie rolnicze i przemysłowe
Biogazownie rolnicze i przemysłoweBiogazownie rolnicze i przemysłowe
Biogazownie rolnicze i przemysłowete_pwszciechanow
 

More from te_pwszciechanow (8)

Gaz z łupków i
Gaz z łupków iGaz z łupków i
Gaz z łupków i
 
Zastosowanie gis w_te
Zastosowanie gis w_teZastosowanie gis w_te
Zastosowanie gis w_te
 
Transport energii w systemie gazowniczym
Transport energii w systemie gazowniczymTransport energii w systemie gazowniczym
Transport energii w systemie gazowniczym
 
Kogeneracja gazowa jako alternatywa dla węgla
Kogeneracja gazowa jako alternatywa dla węglaKogeneracja gazowa jako alternatywa dla węgla
Kogeneracja gazowa jako alternatywa dla węgla
 
Gis w praktyce ryzyko eksploatcji sc
Gis w praktyce ryzyko eksploatcji scGis w praktyce ryzyko eksploatcji sc
Gis w praktyce ryzyko eksploatcji sc
 
Wykorzystanie energii zawartej w odpadach
Wykorzystanie energii zawartej w odpadachWykorzystanie energii zawartej w odpadach
Wykorzystanie energii zawartej w odpadach
 
Power to gas
Power to gasPower to gas
Power to gas
 
Biogazownie rolnicze i przemysłowe
Biogazownie rolnicze i przemysłoweBiogazownie rolnicze i przemysłowe
Biogazownie rolnicze i przemysłowe
 

Gaz z łupków ii

  • 1. Gaz z łupkówGaz zGaz z łłupkupkóóww
  • 2. • Dla udostępnienia jak największych objętości skały zbiornikowej wykonuje się otwory kierunkowe i horyzontalne, • Zabiegiem zwiększającym efektywność wydobycia jest zagęszczenie siatki otworów, odległości między otworami praktykowane w Stanach Zjednoczonych wynoszą od 300 do 1 100 m, średnio 1 otwór na milę kwadratową (2,56 km2), Technologia, wydajność, źródła kosztówTechnologia, wydajnoTechnologia, wydajnośćść,, źźrróóddłła koszta kosztóóww
  • 3. Wprowadzenie wierceń poziomych ze szczelinowaniem hydraulicznym na złożu Barnett w 2003r miało kolosalne znaczenie dla rozwoju wydobycia Technologia, wydajność, źródła kosztówTechnologia, wydajnoTechnologia, wydajnośćść,, źźrróóddłła koszta kosztóóww
  • 4. Technologia, wydajność, źródła kosztówTechnologia, wydajnoTechnologia, wydajnośćść,, źźrróóddłła koszta kosztóóww VOLUMETRIC COMPOSITION OF A FRACTURE FLUID W otworze do zabiegu szczelinowania wykorzystuje się piany i żele z propantem. 2000 - 20 000 m3 wody i 250 - 500 ton propantu.
  • 5. Technologia, wydajność, źródła kosztówTechnologia, wydajnoTechnologia, wydajnośćść,, źźrróóddłła koszta kosztóóww
  • 6. • Złoża niekonwencjonalne ze względu na parametry petrofizyczne z założenia wymagają zabiegów intensyfikacyjnych - najczęściej stosowanym zabiegiem jest szczelinowanie hydrauliczne z podsadzką. • Początkowe wydajności gazu z łupków po zabiegach szczelinowania mogą dochodzić nawet do ponad 390 m3/min, ale są to pojedyncze otwory, najczęściej maksymalne wydajności wynoszą 20 - 100 m3/min [J.Hadro, 2010]. • Zabiegi intensyfikacyjne wymagają ogromnych ilości wody technologicznej; dla przeciętnego otworu pionowego 2 000 - 4 000 m3 wody, a dla przeciętnego otworu poziomego 12 000 - 24 000 m3 oraz około 2 500 ton podsadzki. Technologia, wydajność, źródła kosztówTechnologia, wydajnoTechnologia, wydajnośćść,, źźrróóddłła koszta kosztóóww
  • 7. Technologia, wydajność, źródła kosztówTechnologia, wydajnoTechnologia, wydajnośćść,, źźrróóddłła koszta kosztóóww Wskaźnik wydobycia wynosi ok. 10-12 % Niektóre otwory dochodzą do wydajności ok. 400 m3/min. Zazwyczaj wydajności wynoszą od 10 do 100 m3/min Opłacalność jest czuła na wahania rynku 12-37 centów/m3 Stopa zwrotu wynosi 1-20% średnio 5%.
  • 8. Porównanie wykresów wydobyciaPorPoróównanie wykreswnanie wykresóów wydobyciaw wydobycia Q Q TT Wydobycie gazu ze złóż konwencjonalnych Wydobycie gazu ze złóż typu shale gas
  • 9. granice koncesji poszukiwawczych w Polsce obszary chronione brak potencjału potencjał niski potencjał średni potencjał wysoki Obszary chronione w PolsceObszary chronione w PolsceObszary chronione w Polsce
  • 10. rezerwaty parki krajobrazowe obszary chronionego krajobrazu Natura 2000 Różnice Polska / USARRóóżżnice Polska / USAnice Polska / USA
  • 11. Różnice Polska / USARRóóżżnice Polska / USAnice Polska / USA
  • 12. Różnice Polska / USARRóóżżnice Polska / USAnice Polska / USA • Warunki geologiczne: wielkość basenu pole Woodford Barnett Marcellus Haynesville total km2 wielkość basenu (km2) 27 720 12 600 239 400 22 680 razem baseny w km2 302 400 tektonika, powierzchnia osadów dolnego paleozoiku wg mapy P. Poprawy (2010) – 77 996 km2
  • 13. zawartość SiO2 i minerałów ilastych,
  • 14. Różnice Polska / USARRóóżżnice Polska / USAnice Polska / USA niższa zawartość TOC, niższa dojrzałość termiczna, Barnett Fayetteville Haynesville Marcellus Woodford Oost-Ijssel (Holandia) Saxon-1 (Niemcy) Wejherowo Polska Wiek Karbon (Mississip) Karbon (Mississip) Jura górna (150 MA) Dewon Dewon górny i dolny Mississip Karbon (Namur) Karbon (Namur) Sylur Ordowik Miąższość (m) 75 - 200 15 - 105 60 - 90 15 - 50 16 - 60 24 - 11 (Geverik) 24 - 100 (Geverik) 100 - 200 TOC (%) 3.5 - 8.0 4.0 - 9.5 3.0 - 5.0 1.0 - 12.0 2.0 - 10.0 2.0 - 6.0 2.0 - 6.0 0.3 -7.5 Porowatość całkowita (%) 3.0 - 4.8 2.0 - 8.0 8.0 - 12.0 1.6 -7.0 6.0 - 8.0 3.0 - 9.0 3.0 - 9.0 2.0 Zasoby geologiczne (BCF/section) 100 - 150 25 - 65 150 - 250 20 - 100 40 - 120 14 - 34 18 - 52 ? Zasoby geologiczne (mld m3 /km2 ) 1,1-1,7 0,3 – 0,7 1,6 – 2,7 0,2 – 1,1 0,4 – 1,3 0,15 – 0,4 0,2 – 0,5 ? Porównanie parametrów złóż Shale Gas z USA z obszarami perspektywicznymi w Holandii, Niemczech i w Polsce głębokość zalegania horyzontów złożowych, lokalnie możliwa obecność azotu,
  • 15. Różnice Polska / USARRóóżżnice Polska / USAnice Polska / USA • Wyższe ceny krajowe gazu ziemnego w porównaniu do obecnych cen gazu w USA, • Tereny potencjalnie atrakcyjne poszukiwawczo są wysoko zurbanizowane lub wykorzystywane do celów rolniczych, • Unijne prawo ochrony środowiska, • Wysoki procent terenów prawnie chronionych, • Koszt pojedynczego otworu w poszukiwaniach gazu z łupów wraz z zabiegami intensyfikacyjnymi i testami otworowymi w Polsce szacowany jest na poziomie 15 - 20 mln USD, w USA 5 – 10 mln USD, • Brak zachęt podatkowych do rozwijania tej działalności podobnych do wprowadzonych w USA.
  • 16. Różnice Polska / USARRóóżżnice Polska / USAnice Polska / USA P. Such INiG 2012
  • 17. szacowane zasoby wydobywalne gazu ziemnego z łupków w Polsce (wg Agencji Energii USA) szacowane zasoby wydobywalne gazu ziemnego z łupków w Polsce (wg Advanced Res. Int.) szacowane zasoby wydobywalne gazu ziemnego z łupków w Polsce (wg Wood Mackenzie) maksymalne szacowane zasoby wydobywalne gazu ziemnego z łupków w Polsce (wg PIG 2012) najbardziej prawdopodobne szacowane zasoby wydobywalne gazu ziemnego z łupków w Polsce (wg PIG 2012) udokumentowane zasoby w konwencjonalnych złożach gazu ziemnego w Polsce (wg PIG) roczne zużycie gazu ziemnego w Polsce (GUS 2014) roczna produkcja gazu ziemnego ze złóż konwencjonalnych (wg PGNiG SA 2014) Rynek gazu ziemnego w PolsceRynek gazu ziemnego w PolsceRynek gazu ziemnego w Polsce mld m3
  • 18. Prasa o gazie łupkowymPrasa o gaziePrasa o gazie łłupkowymupkowym
  • 19. Prasa o gazie łupkowymPrasa o gaziePrasa o gazie łłupkowymupkowym
  • 20. Protesty lokalnych społecznościProtesty lokalnych spoProtesty lokalnych społłecznoecznośścici 75 procent mieszkańców Pomorza jest zdecydowanie za poszukiwaniem i wydobyciem gazu z łupków. Średnio w Polsce to poparcie wynosi 53 procent - wynika z badań przeprowadzonych w styczniu przez PBS Sopot dla PGNiG. PAP -12.02.2013
  • 21. … perspektywy odkrycia nowych basenów ropo-gazonośnych na świecie są praktycznie nieograniczone (A.J.LEVORSEN, 1967) Dziękuję za uwagę