сайнуу

2.  Хоол боловсруулах эрхтэн тогтолцоо, хоол
боловсруулах үйл явц
 Ходоод нарийн гэдэсний бүтэц, эмгэг, эмийн
хэрэглээ
 Нойр булчирхайн үйл ажиллагаа, эмгэг,
эмийн хэрэглээ
 Цөс чулуужих өвчин, эмийн хэрэглээ
 Ходоод, улаан хоолойн сөргөө
 Элэгний үйл ажиллагаа, эмгэг, эмийн
хэрэглээ
Агуулга

3. Хоол боловсруулах үйл
ажиллагаа замын эмгэг,
тэдгээрт хэрэглэх эмийн
бэлдмэлүүдийн зохистой
хэрэглээний талаар судлах
Зорилго

5. Амны хөндий

7. шүүс
Давсны
хүчил
фермент

8. Ходоод дөрвөн давхаргатай
Ходоодны дээд хэсгийн
эсүүд нь хананаасаа
зонхилон салс
ялгаруулдаг бөгөөд тэр
нь ходоод өөрийгөө
боловсруулахаас
хамгаалдаг. . Доошоо
нугалуур луугаа ойртох
тусам хүчил
ялгаруулдаг хананы
эсүүд болон хоол
боловсруулахад
оролцдог пепсиноген
ялгаруулагч эсүүд мөн
липаза ялгаруулдаг
эсүүд оршдог ходоодны
булчирхайн дотоод
шүүрлийн эсүүд мөн
энд байрлаж шүүрэл
ялгаруулна.

9.  Элэгнээс ялгарсан цөс
 Нойр булчирхайнаас
ялгарсан шүүрэл
 Нарийн гэдэсний
өөриинх нь шүүрлийн
нөлөөнд хоол хүнсний
зүйл цаааш задарч шим
тэжээлийн бодисууд нь
цус ба тунгалгийн
эрхтэнд шимэгдэж
орно.
Арван хоёр хуруу
гэдэсний эхлэл хэсэгт
ходоодны Присталтик
хөдөлгөөн

10. Цэлмэн
Бичил цэлмэн
Шим тэжээлийн
зүйлийг
эрчимтэй
шимнэ.

12. Ходоодны архаг үрэвсэл
/chronic gastritis/
Ходоодны салст
бүрхүүлийн
үрэвсэл, эсийн
нөхөн
төлжилтийн
алдагдал, ,
хүүдийн
хатингаршил ,
ходоодны
шүүрэл ялгаралт
болон
хөдөлгөөний ү/а
алдагддаг эмгэг.
Ангилал
Нянгийн
гаралтай
Нянгийн
бус
Шалтгаан
тодорхойг
үй
Эмнэлзүйн
хэлбэрээр
А
аутоимуны
B
Бактерын
(HP)
C
химийн
шалтгаант
Д
онцгой
хэлбэр

13. Ходоодны архаг үрэвсэл B
Грамм (-) уреаза фермент
Цитокин липидийн хэт исэлдэлт
монохлорамин, эпитемгоцит
эсийг гэмтээнэ. Ялгар ч буй
Протеаза, липаза фермент эсийн
ходоодны холбоог тасалж
нягтралыг бууруулан салс
бүрхүүлийг нимгэрүлдэг.
Хододны РН шүлтлэг болгоно
 Салстын цусан хангамж
алдагдана
 Зарим фермент ихсэнэ
 Эсийн хатингаршил үрэвсэл
улайлт үүснэ
 Ходоодны шарх
 Ходоодны хавдар
НР.г устгах+АТФыг
хориглогчтой
хавсарсан 7хонгийн
эмчилгээ
Омепразол,
лансопразол,пантопр
азол, 20-40мг.р 2удаа
Метранидазол 400мг.р
3удаа
Кларитромицин 500мг.р
2 удаа
Эмэн эмчилгээ

14. Ходоодны архаг үрэвсэл с
 Шалтгааан эмгэг жам
Дээд гэдэсний агууламж
ходоодонд хаягдан орж
ходоодны салстыг
гэмтээсэнээс үүсдэг эмгэг.
-Ходоодны хагалгааны
дараа болон цөсний
сөргөө,үрэвслийн эсрэг
үйлчилгээтэй эмийг
тогтмол хэрэглэснээс
үүсдэг.
 ПростагландинЕ буурч
ходоодны салстын бичил
цусан хангамж алдагдан
салст бүрхэвч гэмтэнэ.
1. 1.Цөс хөөх ,цөс холбох үйлчилгээтэй эмүүд
Холестирамин 4гр 60-80мл буцалсан усанд найруулж
өдөрт 3 удаа ууна. 7-10 хоног
-урсофальк 0.25 гр-р өдөрт 3удаа ууна. 14-21 хоногт
-магнийн сульфат 30гр-р 100мл буцалсан усаар
найруулж 30мл-р өдөрт 3удаа ууна. 7хоног
2.Хөдөлгөөн зохицуулах үйлчилгээтэй эмүүд:
Метоклопрамид 0.01гр өдөрт 3удаа хоолноос 15-20мин
өмнө ууна. 10-14 хоног ,мотилиум 0.01 гр өдөрт 3удаа
хоолноос 15-20мин өмнө ууна. 10-14 хоног
3. Ходоодны салстийг цөсний үйлчиллээс хамгаалах
эмүүд:
Вентер 1гр өдөрт 3удаа хоол идэхээс өмнө ууна. 21 хоног
Эмэн эмчилгээ

15. Ходоодны архаг үрэвсэл А
Эмгэг жам
Ходоодны их бие, ёроолд
анхдагч
хатингаршилын улмаас
HCL, пепсиноген1
ялгаралт буурч В12-н
цус багадалт улмаар
бодисон солилцооны
хямрал үүсгэдэг эмгэг.
Шалтгаан
тодорхойгүй
Эмэн эмчилгээ
ХБ-г дэмжих: Панкреатин,
5н салааны ханд, ходоодны
хүчил,
 Ходоодны шүүрэл ялгарлтыг
өдөөх: Эуфиллин
 Ходоодны цусан хангамж
сайжруулах, нөхөн
төлжүүлэх, бодисон
солилцоог сайжруулах:
никотины хүчил, компламин,
вентер, ретаболил, В12
цианкобаламин

16. Хронический панкреатит
 Хүнд хэлбэрийн үрэвсэл архи хэтрүүлэн уух
болон цөсний чулуунаас шалтгаалан үүсдэг.
Хурц болон архаг байна. Аль аль нь нойр
булчирхайн өөрийнх нь 12 хуруу гэдсэнд
хоол боловсруулахаар ялгаруулсан
Ферментийн нөлөөгөөр үүсгэгдэг.
Ферментүүд нь нойр булчирхайн дотор
идэвхижиж өөрийнхөө эдийг боловсруулж
эхэлдэг.Цөсний чулуу, архи , зарим эмүүд
мөн гахайн хавдар зэрэг халдварт өвчнүүд
нойр булчирхайн үрэвслийг үүсгэж болдог.
Аль аль нь адилхан өвдөлт өгдөг. Хурц
үрэвслийн үед огих бөөлжих шинж тэмдэг
дагалдаж байдаг. Нойр булчирхайн хавдар
хурц буюу архаг байж болно.

17. Цөс чулуужих өвчин
 Цөсний хэвийн найрлага алдагдаж
холестролын агууламж ихсэхэд
цөсний чулуу үүсдэг. Цөсний
чулуу нь цөсний хүүдийнээс
цоргонд орсон тохиолдолд шинж
тэмдэг илэрдэг. Гол шинж тэмдэг
нь тостой хоол идсэний дараа хоол
боловсруулахад оролцохоор
цөсний хүүдийнд цөс үүсэхэд
өвдөлт үүссэнээр илэрдэг. цөсний
чулууг эмчлэхдээ голдуу цөсний
хүүдийг мэс заслын аргаар авдаг.
 Цөсний цоргонд чулуу орвол
холецистит буюу цоргоны үрэвсэл
болно мөн өвдөлт өгдөг

18. Ходоод улаан хоолойн сөргөө
Ходоод гэдэсний шүүс
улаан хоолой руу
байнга гулиглан орсны
улмаас улаан хоолойн
доод хэсгийг хамарсан
эмгэг бүтэц зүйн
өөрчлөлт.
Цээж хорсох, жирэмсэн
архи их уусан үед
ихэвчлэн тохиоддог.
Удаан үргэлжилбэл
улаан хоолойн үрэвсэл
болно. Улаан хоолойн
агчил

19. ЭЛЭГНИЙ ҮЙЛ
АЖИЛЛАГАА, ЭМГЭГ,
ЭМИЙН ЗОХИСТОЙ
ХЭРЭГЛЭЭ

20. Элэгний үйл ажиллагаа
 Нарийн гэдэснээс хоол тэжээлээр
баяжсан цус хаалган венээр дамжин
ирж, элэг рүү орж түүний
хэсгэнцрээр дамжин хоргүйжнэ.
Элэг 500 гаруй төрлийн үүрэг
гүйцэтгэдэг бөгөөд эдгээрээс
хамгийн чухал нь сахар (глюкоз)-ыг
хадгалах ба эрчим хүч болгоход
зориулан гаргах, витамин болон
эрдсийг ялгаж, боловсруулах,
хортой бодисыг задалж
хоргүйжүүлэх, мөн цусны
хөгширсөн эсүүдийг эргэлтэнд
оруулах зэрэг юм.

21. Элэгний үрэвсэл
 Элэгний вирусын гаралтай
үрэвсэл нь хурц болон
архаг байдаг. Хамгийн их
байдаг нь А вирусээр
үүсгэгдсэн элэгний
үрэвсэл бөгөөд вирусээр
халдварлагдсан хоол хүнс,
ус, хэрэглэснээс өвчилдөг.
Гепатит В нь гол төлөв
цусаар халварладаг боловч
үрийн шингэн дотор
олдсон нь бэлгийн замаар
халдварладаг болохыг
харуулж байна.
Гепатитийн С вирус мөн
цусаар дамжин
халдварладаг бөгөөд олон
хүмүүс цус сэлбэх үедээ
халдвар авсан байдаг.
Энэ зураг дээр элэгний в вирусын
бөмбөлөг хэлбэрийн вирионыг
200.000 дахин өсгөн харуулж байна.
Энэ вирус нь элэгний хурц
үрэвслийг үүсгэдэг олон
шалтгааны нэг юм

22. Олон жил ихээр уусан архи нь
элэгний олон өвчнийг үүсгэх
боломжтой.
Архи ,
пиво,
вино
Ацетальдегид
Элэгний эсэд
уурагтай холбогдон
түүнд, үрэвсэл болон
(Фиброз) үүсгэх
аюултай
Элэгний бодисон
солилцооны нэг
хэсэг нь өөх
Өөхөөр дүүрсэн
элэг

23. Гэмтсэн
эсүүд
Удааан хугацаагаар
үргэлжлүүлэн уувал
өөхөлсөн элэг үрэвсэнэ
(гепатит)
Элэг үрэвсэн цусны
цагаан эсүүд нэвчин,
элэгний эсүүд ноцтой
гэмтэн үхнэ.
Сорвижсон
эд

24. Элэгний буглаа ховор тохиолдох эмгэг бөгөөд
энэ үед хэвлийн хөндийн халдвараас үүдэлтэйгээр элэгний эдийн дотор
идээгээр дүүрсэн хөндий үүсдэг байна.
 Элэгний үрэвсэл нь биеийн хаа
нэгтээгээс амиобийн буюу нянгийн
халдвар цусаар дамжин ирснээс
үүсдэг. Халдварийн үүсвэр олон янз
байж болох бөгөөд үрэвссэн мухар
олгой болон цөсний хүүдий байж
болно. Гэхдээ юунаас болсныг
голдуу тогтоох боломжгүй байдаг.
Зарим хүмүүст бараг шинж тэмдэг
илрэхгүй олон долоо хоног болдог.
Зарим хүмүүст их өвдөж, жингээ
алдаж , өндөр халуурах байдал
илэрдэг. Элэгний буглааг голдуу том
зүү ашиглан идээ бээрийг соруулж
авдаг. Нян тодорхойлогдсон үед
халдварийг антибиотик ашиглан
эмчилдэг
Идээ шингэнээр
дүүрсэн буглаа

25. Элэгний хатуурал
 Генетикийн онцлог
 Элэгний суурь өвчин
 Жирэмслэлт
 Өндөр нас
 архи хэтрүүлэн
хэрэглэх
 Эмийн харилцан
нөлөөлөл
 Эмийн тун, хэрэглэх
хугацаа
 Өмнө хэрэглэсэн
эмийн эмчилгээ
 Үрэвсэл болон
цусгүйжсэнээс элэгний эс
үхжиж, холбогч эдэд
шилжин, зангилаа үүсч
улмаар элэгний дутагдал,
хаалган судасны даралт
ихсэх зэрэг шинжүүдээр
илрэх архаг эмгэгийг
элэгний хатуурал /цирроз/
гэнэ.
Орчин үед циррозыг үүсгэх
тэргүүлэх шалтгаануудад В,
С, D гепатит, архаг архидалт
орж байна.
Циррозын эхний шатанд
(олон улсын нэршлээр энэ нь
А зэргийн гэсэн үг) ямар нэг
хүндрэл байдаггүй.
Эрсдэлт хүчин зүйл тодорхойлолт

26. Эмчилгээ:
-архи хориглох
-элэг гэмтээх бүх төрлийн бэлдмэлүүдээс татгалзах
-шаардлагатай витамин хэрэглэх а,д,е,к
Суурь өвчний эмчилгээ
-элэг гэмтээгч хорт хүчин зүйл болон эмийн бэлдмэлүдийг
хориглох
-элэгний аутоиммуны архаг үрэвслийг иммуносупрессор эмчилгээ
хийх
-вирусийн эсрэг эмчилгээ вирусийг арилган зайлуулах
/интерферон, ламивудин /
-дархлал зохицуулах эмчилгээ /тималин, интерлейкин/
-Үрэвслийн эсрэг дархлал зохицуулах /глицирон/
-Дархлал дарангуйлах үрэвслийн эсрэг эмчилгээ /преднизолон
делагил,/
-Цөсний зогсонгшил илэрсэн үед /урсофальк, камилари, гентрал /

27. Элэгний өвчний
үед эмийн
хэрэглээнд
анхаарах асуудал
Уурагтай
холбогдолт буурах
эмийн гаж нөлөө
ихсэх
Варфарин 99%
Фенитойн 90%
;
Бутамид
96%
Дигоксин
95%
Элиминаци
буурсанаас гаж
нөлөө ихсэх
Изониазид
Хлорамфеникол
Төв
мэдрэлийн
системд
нөлөөлөх
эмүүдийг