1. ТОКНИ ТЎҒРИ КЕСИШ ВА ПАРВАРИШ
ҚИЛИШНИНГ АҲАМИЯТИ
2015

2. Ушбу презентацияда
• Ҳосилдорликка таъсир этувчи
омиллар
• Токларга нотўғри шакл беришнинг
натижалари

3. Занг
(3 ёки катта
ёшли)
Олдинги йилнинг
ўринбосар новдаси
(2 ёш)
Шу мавсумдаги
новда (1 ёш)
1 ёшли новдани 2 ёшли новдада бўлиши =
хосил демакдир

4. Хосил бериш манбаи
• Ҳосилдорлик = куртакларнинг ҳосилдорлиги
x куртаклар сони x Атроф муҳит омиллари
• Атроф муҳит омилари қуйидагиларни ўз
ичига олади:
–Ток соғломлиги (касалликлар,
хашаротлар) (парвариш)
–Намликнинг етарли бўлиши (суғориш)
(парвариш)
–Озуқанинг етарли бўлиши (ўғитлаш)
(парвариш)
–Иқлим (ўзгартириб бўлмайди)

5. Хосил бериш манбаи
Куртак ҳосилдорлиги қуйидагиларга боғлиқ:
Ток навлари: Генетик (ўзгартириб бўлмайди)
Ток кесиш усули: Узун ёки калта кесиш (ток навига
қараб)
Ток кесиш усулларини тўғри қўллаш (парвариш)
Симбағаз тизими: Вертикал ёки Горизонтал
(ихтиёрий)
Куртакларга ўсиш мавсумида қуёш нурининг
етарлича тушиши, айниқса гуллаш ва гуллашдан
кейин (парвариш)
Баҳор ва эрта ёз давридаги ҳарорат; юқори
ҳарорат (>25 °C) ҳосилдорликни оширади
(ўзгартириб бўлмайди)

6. Токни парвариш қилиш
• Таъсир этишимиз мумкин бўлган омилларни
ўзгартира олишимиз мумкин
• Қуёш нурини ток шох-шаббаларига яхши
тушишини таъминлаш узоқ муддат ҳосил
олиш имкониятини беради ва у
қуйидагиларга боғлиқ:
–Ток кесиш усулларидан тўғри фойдаланиш
–Мавсум давомида токни яхши парвариш
этиш (новдаларни сийраклаштириш ва
чеканка қилиш)

7. Токни кесиш ва уни парвариш қилиш
• Токни кесиш ва уни парвариш қилиш жуда
муҳим, чунки
– Токни тўғри кесиш ҳосилдорликнинг юқори ва
сифатли бўлишини таъминлайди
– Ток тупларини тўғри парваришлаш кесиш
мавсумигача яхши етилиб пишган новдаларни
олиш имкониятини беради

8. Новдаларни оралиқ масофасини белгилаш
Новдалар зичлигига кесишнинг таъсири
Жудаям зич
жойлаштирилган
Етарли оралиқ
масофа

9. Тўғри танланган масофа
12-15 см

10. Нотўғри кесишнинг натижалари
Нотўғри танланган танлови

11. Новдаларнинг оралиқ
масофасини нотўғри
олиниши
=
қуёш нурини йўқлиги
=
Кам ҳосилдорлик
Новдаларининг кам ҳосил бериши
Нотўғри кесиш ва парваришнинг натижалари

12. Кўк новдаларни
хомток қилиш
Бачки ва сўрувчи
кўк новдаларни
олиб ташлаш

13. Қуёш нурини етарли ўтишини таъминлашҚуёш нурини етарли ўтишини таъминлаш
учун ортиқча новдаларни хомток қилишучун ортиқча новдаларни хомток қилиш
Хомток қилинмаган
Хомток қилинган
√√
XX

14. Қуёш нури етишмаганда
Қуёш нури етарли
бўлганда

15. Новдалар вертикал йўналтирилганда
Қуёш нури етарли бўлганда
Новдаларни вертикал тараш -
қуёш нурининг етарли
тушишига ҳамда
касаллик ва
зараркунандаларга қарши
курашда енгиллик туғдиради,

16. Қуёш нурини яхши ўтиши

17. Сояга қараб новдалар
зичлигини аниқлаш
Яхши
Жуда зич
Ток новдаларининг зичлигини аниқлаш учун соядан
фойдаланиш

18. Новдалар орасидаги етарли масофа = қуёш нурининг
яхши тушиши = юқори хосилдорлик
Новдаларнинг пишиб етилиши тугалланган

19. Узум вошларининг яхши жойлашиши
12-15 cm

20. Новда учун ортиқча ҳосил
Кўп ҳосилнинг юкланиши
Соянинг кўп бўлиши/кам қуёш нури
Новданинг ёмон ўсиши
=

21. Тўғри танланган
масофа
Тўғри хомток қилиш
(ёз новдасини олиб
ташлаш)
Новдаларнинг яхши
хосил бериши

22. Нотўғри танланган
масофа
=
Қуёш нурининг
етишмаслиги
Ўлган новдалар
Қуёш нурининг
етишмаслик оқибатлари

23. ХУЛОСА.
• Ток кесиш ва токларни тўғри парвариш
қилиш катта ахамиятга эга
–Токни қоидага мос равишда кесиш узоқ
муддат давомида токнинг тўғри шаклини
сақлаб қолишга имкон беради
–Токларни яхши парвариш қилиш қуйидаги
натижаларни беради:
• Қуёш нурини яхши ўтиши
• Яхши ҳосилдорлик (юқори ва сифатли
ҳосил)

24. РАХМАТ