1. Έρευνα & Πειραματισμός
Γ’ γυμνασίου
Καρφοπούλου Μάρα
Διπλ. πολιτικός μηχανικός Α.Π.Θ.

2. 2
ΕΝΟΤΗΤΑ 1.
 2η Έρευνα. Πειραματική έρευνα.
Η απορροφητικότητα του χαρτιού κουζίνας
σε σχέση με την τιμή του. (1 ώρα)
 Εισαγωγή στις μεταβλητές
 Παραδείγματα ερευνών

3. 3
Ποιο χαρτί κουζίνας είναι το
απορροφητικότερο;
 Σχεδόν σε κάθε κατάστημα υπάρχουν πολλά εμπορικές
εταιρίες χαρτιού κουζίνας και κάθε μια υποστηρίζει ότι παράγει
το καλύτερο, το απορροφητικότερο ή του φτηνότερο. Πώς
αποδεικνύουμε ή ανασκευάζουμε αυτούς τους ισχυρισμούς;
Πώς βρίσκουμε ποια χαρτιά είναι αληθινά καλής ποιότητας και
ποια είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου άχρηστα;
 Έχουμε όλοι δει διαφημίσεις όπου κάποιος συγκρίνει δύο
εταιρίες με την απορροφητικότητα κάποιου υγρού ή με το να
σκουπίσει βρωμιές από το πάτωμα της κουζίνας.
 Αυτό, όπως ξέρουμε, δεν είναι πολύ επιστημονικό - δεν
υπάρχει κανένας αριθμός, καμία απόδειξη και λίγη αλήθεια.
 Εδώ πρόκειται να πραγματοποιήσουμε ένα πείραμα για να
ερευνήσουμε έναν από αυτούς τους ισχυρισμούς, την
απορροφητικότητα του χαρτιού κουζίνας.

4. 4
Ερώτημα:
Η μάρκα του χαρτιού κουζίνας επηρεάζει
την απορροφητικότητα του;
Υπόθεση
Το ακριβότερο χαρτί κουζίνας
είναι το πιο απορροφητικό.
(Ή πχ το SOFTEX είναι πιο απορροφητικό)

5. 5
Όλες οι έρευνες αναφέρονται σε «μεταβλητές» και
περιγράφουν τη σχέση που υπάρχει μεταξύ των
μεταβλητών αυτών.
Μεταβλητή: Κάθε μέγεθος που μεταβάλλεται
(αυξάνεται-μειώνεται).
Ανεξάρτητη μεταβλητή: η μάρκα του χαρτιού
Εξαρτημένη μεταβλητή: η απορροφητικότητα
Ελεγχόμενες μεταβλητές:
Το είδος του υγρού (νερό)
Η ποσότητα του νερού
Η διάρκεια εμποτισμού
Η θερμοκρασία του νερού
Σταθερές και Μεταβλητές στην
Ερευνητική ορολογία
Προσοχή:
το κάθε φύλλο να
είναι διπλωμένο με
τον ίδιο τρόπο

6. 6
Η απορροφητικότητα του χαρτιού
κουζίνας σε σχέση με την τιμή του.
Υλικά που θα χρειαστούμε
4 διαφορετικές εταιρίες χαρτιού κουζίνας
Ένα χρονόμετρο με διακόπτη (πχ κινητό)
2 δοχεία
Μία λαβίδα
Μία ζυγαριά
Νερό
1Kg =2,11 € «floralys»
1Kg =3,77 € «mega one»
1Kg =2,58 € «Γλάρος»
1Kg =2,29 € σχολείου

7. 7
ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ ΠΕΙΡΑΜΑΤΟΣ
1. Γεμίστε το μπολ με 200γρ νερό.
2. Πάρτε ένα φύλλο της πρώτης εταιρίας και
ζυγίστε το.
3. Διπλώστε το στα 4, βάλτε το στο νερό με τη
λαβίδα για 10sec.
4. Σηκώστε το για να στραγγίξει για 10sec και
βάλτε το στο 2ο μπολ. Ζυγίστε το.
5. Σημειώστε τα γραμμάρια σε πίνακα.
6. Επαναλάβετε για κάθε εταιρεία.

8. 8

9. 9
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Σχεδιάστε τα αποτελέσματά σας σε γραφική
παράσταση

10. 10
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Βγάλτε το μέσο όρο για κάθε χαρτί
και γράψτε το σε ένα πίνακα
Ομάδα
Α
Ομάδα
Β
Ομάδα
Γ
Ομάδα
Δ
Μ.Ο.
Χαρτί 1 15 13 14 15 14,25
Χαρτί 2 9,5 8,5 8 9 8,75
Χαρτί 3 21 22 21,5 20,5 21,25
Χαρτί 4 11 10 12 11 11

11. 11
Η απορροφητικότητα του χαρτιού
κουζίνας σε σχέση με την τιμή του
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Σχεδιάστε τα αποτελέσματά σας σε γραφική
παράσταση
0
5
10
15
20
25
Ομάδα Α Ομάδα Β Ομάδα Γ Ομάδα Δ
Χαρτί 1
Χαρτί 2
Χαρτί 3
Χαρτί 4
0
5
10
15
20
25
μέσος
όρος
(Μ.Ο.)
Χαρτί 1
Χαρτί 2
Χαρτί 3
Χαρτί 4

12. 12
ΠΙΘΑΝΑ ΛΑΘΗ
 Καταγραφή σφαλμάτων
 Παράγοντες που τα προκαλούν
 Διορθώσεις
ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΠΕΡΕΤΑΙΡΩ ΕΡΕΥΝΑ ΑΠΟ ΑΛΛΟΥΣ ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ
 Να ερευνηθεί η αντοχή ή η απαλότητα ή πόσο
κοστίζει κάθε φύλλο χαρτιού κουζίνας
 Να ερευνηθεί η απορροφητικότητα σε άλλα υγρά
(πχ γάλα, χυμός, λάδι, ασπράδι, κλπ)

13. 13
Όλες οι έρευνες αναφέρονται σε «μεταβλητές» και
περιγράφουν τη σχέση που υπάρχει μεταξύ των
μεταβλητών αυτών.
Μεταβλητή: Κάθε μέγεθος που μεταβάλλεται
(αυξάνεται-μειώνεται).
Ανεξάρτητη μεταβλητή: η μάρκα του χαρτιού
Εξαρτημένη μεταβλητή: η απορροφητικότητα
Ελεγχόμενες μεταβλητές:
Το είδος του υγρού (νερό)
Η ποσότητα του νερού
Η διάρκεια εμποτισμού
Η θερμοκρασία του νερού
Σταθερές και Μεταβλητές στην
Ερευνητική ορολογία

14. 14
Πειραματική έρευνα
Ο ερευνητής :
 Επενεργεί σε μια μεταβλητή, την ανεξάρτητη (μάρκα
του χαρτιού κουζίνας)
 Διατηρεί σταθερές τις ελεγχόμενες μεταβλητές (το είδος
του υγρού, η ποσότητα & η θερμοκρασία του νερού,
η διάρκεια εμποτισμού) ώστε να μην επηρεάσουν το
τελικό αποτέλεσμα.
 Παρατηρεί και μετράει με ακρίβεια και αντικειμενικότητα
τις επιπτώσεις από την αλλαγή της ανεξάρτητης
μεταβλητής στην εξαρτημένη μεταβλητή και προσπαθεί
να βρει τη ποσοτική σχέση ανάμεσα στην ανεξάρτητη
και την εξαρτημένη μεταβλητή.

15. 15
Είδη έρευνας
Περιγραφική
Περιγράφουμε τη
σχέση των μεταβλητών
Πειραματική
Ρυθμίζουμε μία μεταβλητή
και ψάχνουμε να βρούμε
τη σχέση με την άλλη
Δημοσκόπησης
(με ερωτηματολόγιο)
μετρήσεις μετρήσεις
μετρήσεις

16. 16
ΕΙΔΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ
 δέχεται την επίδραση της
ανεξάρτητης, το
αποτέλεσμα.
 Είναι εκείνη στην οποία
παρατηρούμε τις μεταβολές που
συμβαίνουν από την επενέργεια
της ανεξάρτητης μεταβλητής.
 Η εξαρτημένη μεταβλητή δεν
επηρεάζεται άμεσα από τον
ερευνητή.
Ανεξάρτητες Εξαρτημένες
 ελέγχεται, μεταβάλλεται κατά βούληση
του ερευνητή, το αίτιο.
 Στην Πειραματική έρευνα ο ερευνητής
μπορεί να την αλλάξει, (να διαφοροποιήσει
τις τιμές της) ενώ παρατηρεί τις αλλαγές που
συμβαίνουν στην εξαρτημένη μεταβλητή.
 Στην περιγραφική έρευνα η μεταβολή στην
ανεξάρτητη μεταβλητή γίνεται ανεξάρτητα από
τη θέληση του ερευνητή
Ελεγχόμενες
Διατηρείται σταθερή από
τον ερευνητή σ’ όλη τη
διάρκεια της έρευνας.
Μπορούμε να τις βρούμε αν
απαντήσουμε στο ερώτημα:
«Εκτός από την ανεξάρτητη
μεταβλητή, ποιοι άλλοι
παράγοντες μπορεί να
επηρεάζουν την εξαρτημένη
μεταβλητή;»

17. 17
Σχέση εξαρτημένης και ανεξάρτητης μεταβλητής
Από τις σημαντικότερες φροντίδες των ερευνητών είναι να
προσπαθήσουν να βρουν αποδεικτικά στοιχεία που να δείχνουν
ότι οι μεταβολές σε μια μεταβλητή (Ανεξάρτητη μεταβλητή)
προκαλούν μεταβολές στη δεύτερη μεταβολή (Εξαρτημένη
μεταβλητή) αφού σταθεροποιήσουν τους υπόλοιπους
παράγοντες (ελεγχόμενες μεταβλητές).
 Οι ερευνητές προσπαθούν να βρουν μια σχέση της μορφής:
και να προχωρήσουν αν είναι δυνατόν στη δημιουργία νόμου.
 Η ανεξάρτητη μεταβλητή προηγείται, η εξαρτημένη έπεται.
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
ψ=σ(χ)
ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ

18. 18
1) Γίνεται έρευνα με τίτλο:
"Επίπτωση που έχει η μέθοδος διδασκαλίας (ανεξάρτητη
μεταβλητή) στην επίδοση των μαθητών (εξαρτημένη μεταβλητή)
στο διαγώνισμα που θα επακολουθήσει"
 Η μέθοδος διδασκαλίας μπορεί να διαφοροποιηθεί από τον
ερευνητή. (πειραματική έρευνα)
 Υπάρχουν κατά τη γνώμη σας άλλοι παράγοντες που μπορεί να
επηρεάζουν το αποτέλεσμα της έρευνας; Να συζητηθεί .
2) Γίνεται έρευνα με τίτλο:
"Επίπτωση που έχει στην επίδοση των μαθητών (εξαρτημένη
μεταβλητή) η κοινωνική τους προέλευση (ανεξάρτητη
μεταβλητή)"
 Σ' αυτήν την περίπτωση ο ερευνητής δεν μπορεί να ελέγξει την
ανεξάρτητη μεταβλητή. (περιγραφική έρευνα)
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
Παραδείγματα

19. 19
Παραδείγματα
Η θερμοκρασία μπορεί να προκαλέσει
αλλαγή χρώματος στα φύλλα
 ΕΡΩΤΗΜΑ: Αν το χρώμα των φύλλων εξαρτάται από την θερμοκρασία-αν
εκθέσουμε τα φύλλα σε χαμηλές θερμοκρασίες θα προκληθεί αλλαγή στο χρώμα
τους
 Η ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ ΕΠΗΡΕΑΖΕΙ ΤΟ ΧΡΩΜΑ ΤΩΝ ΦΥΛΛΩΝ ΤΟΥ ΦΥΤΟΥ
 ΥΠΟΘΕΣΗ: Όσο πιο πολύ εκθέσουμε τα φύλλα σε χαμηλές θερμοκρασίες
τόσο πιο σκούρα θα γίνουν.
 ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ:
 ΕΞΑΡΤΗΜΕΝΗ ΜΕΤΑΒΛΗΤΗ:
ΕΛΕΓΧΟΜΕΝΕΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ:
 Το είδος του φυτού
 η ηλικία του φυτού
 το πόσο υγιές είναι το φυτό
 το είδος του εδάφους ή του χώματος στο οποίο είναι φυτεμένο το φυτό
 Περιγραφική ή Πειραματική?
Η θερμοκρασία
Το χρώμα των φύλλων

20. 20
Παραδείγματα
Να ερευνηθεί η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στη
συνήθεια του καπνίσματος και στον καρκίνο των
πνευμόνων
Ανεξάρτητη μεταβλητή:
Εξαρτημένη μεταβλητή:
Σκεφθείτε:
 Υπάρχει πιθανότητα οι καπνιστές να παρουσιάσουν καρκίνο των
πνευμόνων που να οφείλεται σε άλλες αιτίες;
 Μπορεί ο ερευνητής να επηρεάσει κάποια από τις μεταβλητές;
 Στο ερώτημα τι άλλο θα μπορούσε να επηρεάζει την εξαρτημένη
μεταβλητή εκτός από την ανεξάρτητη, μπορούμε να δώσουμε πολλές
απαντήσεις, όπως η διατροφή, οι συνθήκες του περιβάλλοντος, που
όμως δεν μπορούμε να τις κάνουμε «ελεγχόμενες», δηλαδή να τις
σταθεροποιήσουμε
η συνήθεια του καπνίσματος
(δεν την επηρεάζει ο ερευνητής)
ο καρκίνος των πνευμόνων

21. 21
ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ ΚΑΙ ΣΧΕΔΙΑΣΗ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑΣ
 Αν θέλουμε να συγκρίνουμε την
πειραματική και την περιγραφική
μέθοδο, εκτός από τις ομοιότητες και
διαφορές που μπορούμε να βρούμε από
τους ορισμούς, θα μπορούσαμε να πούμε
ότι η πειραματική μέθοδος είναι
απαιτητικότερη διαδικασία (σε χρόνο, μέσα
κ.λ.π.), όμως εξασφαλίζει εγκυρότερη
γνώση.