SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 18
Baixar para ler offline
ΕΚΚΛΗΣΊΕΣ & ΜΟΝΑΣΤΉΡΙΑ
ΤΟΥ ΜΥΣΤΡΆ
ΜΥΣΤΡΑΣ
•Ο Μυστράς αποτέλεσε το απόκρημνο
οχυρό που προσέφερε ο Ταΰγετος
στους τελευταίους υπερασπιστές μιας
χιλιόχρονης αυτοκρατορίας. Από την
κορυφή του αντανακλούσε για δυο
αιώνες η λάμψη της κλασσικής
Ελλάδας, με ελεύθερους φιλοσόφους
όπως ο Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθιων
και μοιραίους αυτοκράτορες όπως ο
Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Λαμπρά
δείγματα εκκλησιαστικής
αρχιτεκτονικής και βυζαντινής τέχνης
σώζονται σήμερα στην ακρόπολη και
είναι προσβάσιμα στους επισκέπτες.
ΆΓΙΟΣ ΔΗΜΉΤΡΙΟΣ (ΜΗΤΡΌΠΟΛΗ)
• Πλησίον της εισόδου του αρχαιολογικού χώρου
βρίσκεται ο Άγιος Δημήτριοw, η μητρόπολη του
Μυστρά. Xτισμένος μάλλον στα 1291- 1292,
αρχικά είχε την όψη τρίκλιτης βασιλικής, ενώ στη
συνέχεια έγινε προσπάθεια να μετατραπεί σε
σταυροειδή εγγεγραμμένο με πέντε τρούλους.
Αυτή η μετατροπή έχει την εξήγησή της : Οι
βασιλικές θυμίζουν τους πρώτους αιώνες της
Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και συνδέονται άμεσα με
κτίρια της κλασσικής Ελλάδας, ενώ οι σταυροειδείς
ναοί με τρούλους συνδέονται περισσότερο με την
εικόνα και την ατμόσφαιρα της Βασιλεύουσας.
ΆΓΙΟΣ ΔΗΜΉΤΡΙΟΣ (ΜΗΤΡΌΠΟΛΗ)
•Ο ναός διακοσμείται από τοιχογραφίες που ακολουθούν τις
επιταγές του Ιωάννη Δαμασκηνού: στο κεντρικό κλίτος
εικονίζεται ο κύκλος των Εορτών, των Παθών και της
Ανάστασης, στα πλάγια κλίτη τα θαύματα του Ιησού και στο
νάρθηκα αποτυπώνονται σκηνές από τη Δευτέρα Παρουσία.
•Οι αγιογραφίες του ναού είναι έργο τριών
διαφορετικών και μάλλον σύγχρονων μεταξύ τους Σχολών
αγιογράφων. Αυτές επιδόθηκαν σε μια καλλιτεχνική άμιλλα
ώστε να αφήσουν το δικό τους ίχνος στην ιστορία και στον
‘καμβά’ του ναού. Ο παρατηρητικός επισκέπτης θα
διακρίνει αρκετές διαφορές στα χρώματα και στους όγκους
των μορφών των αγίων καθώς κινείται ανάμεσα στις
κιονοστοιχίες με τα θεοδοσιανά κιονόκρανα. Όταν σταθεί
κάτω από τον κεντρικό τρούλο και αφού θαυμάσει τη
διακόσμησή του, κοιτάζοντας χαμηλά θα αντικρύσει το
δικέφαλο αετό. Μαρμάρινο, ανάγλυφο στο δάπεδο του
ναού, το οικόσημο των Παλαιολόγων. Σύμφωνα με
την παράδοση πάνω σε αυτόν γονάτισε ο Κωνσταντίνος
Παλαιολόγος κατά τη στέψη του ως ο τελευταίος ‘βασιλεύς
Ρωμαίων’, ως ο ‘εκλεκτός του Θεού’ το έτος 1449.
ΕΥΑΓΓΕΛΊΣΤΡΙΑ
• Κοντά στη μητρόπολη, σε υψηλότερη θέση
και κινούμενοι προς τα Βορειοδυτικά,
συναντάμε την Ευαγγελίστρια, ένα ναό
περιορισμένων διαστάσεων αλλά με ιδανικές
αναλογίες. Ιδρύθηκε ανάμεσα στα έτη 1390-
1410 σε δίστηλο σταυρικό ρυθμό και η μορφή
του είναι σαφώς επηρεασμένη από τον
γειτονικό και μεγαλύτερο ναό της Οδηγήτριας
( το Αφεντικό). Από αυτόν έχει υιοθετήσει την
ύπαρξη νάρθηκα με όροφο-γυναικωνίτη,
γεγονός που σε συνδυασμό με τον ρυθμό του
ναού, απαντάται παγκοσμίως μόνο εδώ,
δείγμα μοναδικό της βυζαντινής ναοδομίας.
ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ
• Ο επισκέπτης αξίζει να σταθεί στην πλούσια γλυπτική
διακόσμηση του ναού και στη φυτική διακόσμηση των
κιονόκρανων: Ανθέμια, κρινάνθεμα, κουκουνάρες, κλαδιά
κ.α. δίνουν έναν ευχάριστο τόνο στο εσωτερικό της
εκκλησίας. Από τις τοιχογραφίες του ναού σώζονται
δυστυχώς λίγα δείγματα : άγγελοι στο θόλο, ο αμνός του
Θεού στο Ιερό Βήμα, ο Βίος της Θεοτόκου στο Διακονικό και
άλλοι μικροί θησαυροί της τέχνης διάσπαρτοι στο ναό, όμως
τόσο αποσπασματικά σωζόμενοι που δεν μας επιτρέπουν να
ακολουθήσουμε τη σκέψη του καλλιτέχνη, ούτε να
φανταστούμε πως θα ήταν συνολικά ο ναός διακοσμημένος.
Αποτελούν μόνο ευχάριστα διαλείμματα στο βλέμμα του
επισκέπτη, δείγματα της Παλαιολόγειας τεχνοτροπίας κατά
τον 15ο αιώνα.
ΜΟΝΑΣΤΉΡΙΑ
• Υπήρξε μια εποχή που δεκάδες αν όχι εκατοντάδες
μοναστήρια ιδρύονταν μέσα στις βυζαντινές πόλεις. Οι
μονές, πέρα από κέντρα ασκητισμού και προσευχής,
σταδιακά εξελίσσονταν σε κέντρα αντιγραφής και κατ’
επέκταση μελέτης έργων αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και
χωρίς να χάνουν το θεολογικό προσανατολισμό τους,
επιτρέπουν εντούτοις σε αχτίδες ορθολογισμού και
κοσμικής σκέψης να διαπεράσουν το βαρύ ως τότε πέπλο
του ορθόδοξου μυστικισμού.
• Ο Μυστράς, όπως η Κωνσταντινούπολη και η Θεσσαλονίκη
διατηρούσε μονές εντός των τειχών του. Η ζωή στο
μοναστήρι περιστρεφόταν, όπως ήταν φυσικό, γύρω από
την εκκλησία, το καθολικό της μονής, η οποία ήταν
τοποθετημένη στο κέντρο του συγκροτήματος. Γύρω από
αυτήν αναπτυσσόταν ή ζωή των καλόγερων, είτε όταν
εργάζονταν (ελαιοτριβεία, άλεσμα σε μυλόπετρες κ.α.) είτε
όταν αναπαύονταν (κελιά, τράπεζα, λουτρά, κ.α.).
ΒΡΟΝΤΌΧΙ
• Κατά την περίοδο ακμής του Μυστρά το Βροντόχι
υπήρξε κέντρο έντονης πνευματικής κίνησης. Εδώ
διδάσκει η μεγαλύτερη πνευματική μορφή της
υστεροβυζαντινής περιόδου, ο νεοπλατωνικός
φιλόσοφος Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων, σε έναν
κύκλο επιφανών μαθητών όπως τον μετέπειτα
καρδινάλιο της Ρωμαϊκής Εκκλησίας Βησσαρίωνα και
τον τελευταίο ιστορικό του Βυζαντίου, Λαόνικο
Χαλκοκονδύλη. Ο Πλήθων ίδρυσε εδώ στο Μυστρά μια
μυστική αδελφότητα, στην οποία δίδασκε μια θεωρία
πλατωνικής εμπνεύσεως εκθειάζοντας την ανόρθωση
ενός εξαγνισμένου παγανισμού.Οι αυτοκράτορες και οι
ευγενείς συναγωνίζονταν στις προσφορές τους προς τη
Μονή, με αποτέλεσμα αυτή να συσσωρεύσει πλούτη
και ισχύ, αλλά και μια από τις σπουδαιότερες
βιβλιοθήκες της Αυτοκρατορίας. Μέσα στο
μοναστηριακό συγκρότημα του Βροντοχίου υπάρχουν
οι δύο επιβλητικότερες εκκλησιές του Μυστρά:
ΠΑΝΑΓΊΑ ΟΔΗΓΉΤΡΙΑ,
(Ή ‘ΑΦΕΝΤΙΚΌ’)
• Είναι η δεύτερη εκκλησία
στο Βροντόχι ιδρυμένη το 1310 από τον
Πρωτοσύγκελο Παχώμιο. Σε αυτήν
φανερώνεται πολύ καθαρά η επιθυμία
του ιδρυτή να μιμηθεί τα πρότυπα των
μεγάλων ναών της Κωνσταντινούπολης.
Η Οδηγήτρια ήταν η πρώτη εκκλησία
στο Μυστρά όπου εφαρμόστηκε
ο σύνθετος αρχιτεκτονικός
ρυθμός: Τρίκλιτη βασιλική στη κάτοψη
και σταυροειδής με πέντε τρούλους και
ένα στο νάρθηκα. Στο παρεκκλήσι της
Βορειοδυτικής γωνιάς της εκκλησίας
είναι θαμμένος ο Θεόδωρος Β’
Παλαιολόγος, γεγονός που πιθανότατα
οδήγησε στο προσωνύμιο ‘Αφεντικό’,
ενώ το παρεκκλήσι της Νοτιοδυτικής
γωνιάς, φέρει στου τοίχους του
ζωγραφισμένα τα χρυσόβουλα των
αυτοκρατόρων με τα προνόμια που
είχαν δοθεί στο Βροντόχι.
ΠΑΝΑΓΊΑ ΟΔΗΓΉΤΡΙΑ, (Ή ‘ΑΦΕΝΤΙΚΌ’)
Για τις μοναδικές τοιχογραφίες που κοσμούν το ναό, κλήθηκαν
καλλιτέχνες από την Κωνσταντινούπολη, να μεταδώσουν
την εξώκοσμη αύρα στις μορφές που απεικονίζονται. Ο επισκέπτης
φτάνει να σταθεί μπροστά στους εικονιζόμενους μάρτυρες, στο δυτικό
τοίχο του βόρειου παρεκκλησίου για να νιώσει τη Βυζαντινή
μεγαλοπρέπεια : αιωρούμενες μορφές με βλέμματα βαθιάς
πνευματικότητας, κλασικές αναλογίες και ανάλαφρες κινήσεις,
ζωγραφική επιδεξιότητα με απόλυτη αντίληψη των χρωμάτων και
έλεγχο των αποχρώσεων σε ένα σχεδόν ιμπρεσιονιστικό τελείωμα.
Τέχνη, που ο εξ ανατολών δυνάστης δεν θα μπορούσε ποτέ να
φανταστεί και κατ’ επέκταση να εκτιμήσει. Όλος ο ναός είναι ένας
πελώριος καμβάς χρωματικών αντιθέσεων και μελωδιών. Δε νοείται
άνθρωπος που να υποστηρίζει πως αγαπάει την ζωγραφική τέχνη
και να μην έχει περάσει από δω.
ΆΓΙΟΙ ΘΕΌΔΩΡΟΙ.
• Ο ναός ιδρύθηκε περί τα 1290, από τον ηγούμενο Παχώμιο και
κοσμείται από τον χαρακτηριστικό και πολύ γνωστό οκτάγωνο
τρούλο. Ο τρούλος στο παρελθόν είχε καταρρεύσει και οι
Άγιοι Θεόδωροι είχαν ερημωθεί, πριν αναστηλωθούν εκ νέου
κατά τον 20 αιώνα. Λόγω της εγκατάλειψης, οι τοιχογραφίες που
σώθηκαν είναι λίγες, αλλά ακόμα και έτσι ξεχωρίζουν για την
τεχνική τους. Οι δύο στρατιωτικοί άγιοι που αποτυπώνονται,
πρέπει να ανήκαν σε ένα ολόκληρο ‘τάγμα’ ενόπλων αγίων που
κοσμούσαν τους τοίχους της εκκλησίας χαμηλά στο ύψος του
πιστού, προετοιμάζοντάς τον για τα επακόλουθα εκείνης της
ταραγμένης εποχής. Πάνω από τους πεσσούς του ιερού, ένας
άγγελος σε δυναμική κίνηση προσφέρει τον κρίνο σε μια σκηνή
του Ευαγγελισμού, ενώ στο παρεκκλήσι όπου και βρίσκεται ο
τάφος του Αυτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγου, παριστάνεται ο
ίδιος να γονατίζει ενώπιον της βρεφοκρατούσας Παναγίας.
ΠΕΡΊΒΛΕΠΤΟΣ • Η απόμερη εκκλησία της Περιβλέπτου, ιδρυμένη
κατά τον 14ο αιώνα, ακουμπάει στο φυσικό βράχο
του Μυστρά, ο οποίος ευθύνεται εν πολλοίς για την
αρχιτεκτονικά ακανόνιστη διάταξη της. Ακόμα και
έτσι όμως, η εξωτερική όψη του ναού διακρίνεται
για τις κομψές της αναλογίες και την επιμελημένη
τοιχοδομία.
• Ο ναός φέρει σε αρκετά σημεία του οικόσημα –:
Λέοντες και κρινάνθεμα, σύμβολα αμφότερα των
δυναστειών των Καντακουζηνών και των ντε
Λουζινιάν.
• Εδώ ο επισκέπτης θα θαυμάσει ορισμένες απο τις
πιο όμορφες τοιχογραφίες της Βυζαντινής Τέχνης.
Πού να πρωτοσταθεί το βλέμμα; Στην κόγχη του
Ιερού, όπου αποτυπώνεται η Θεία Λειτουργία, με
τον Χριστό να ιερουργεί ανάμεσα σε κατάλευκους
αγγέλους, φέροντες τα θεία δώρα των ουρανών;
Στην καμάρα του Ιερού, με τον Χριστό να αιωρείται
ανάμεσα σε τέσσερεις αγγέλους, ενώ η Παναγία και
οι Απόστολοι θαυμάζουν με δέος; Στην σκηνή της
Γέννεσης; Της Βάπτισης; Ευτυχισμένος όποιος
αξιώθηκε να θαυμάσει από κοντά αυτά τα μοναδικά
έργα τέχνης..
ΑΓΊΑ ΣΟΦΊΑ • Στη συνοικία των παλατιών, στην Πάνω
Χώρα του Μυστρά, συναντάμε την Αγία
Σοφία, ιδρυμένη στα 1365 ως καθολικό
μεγάλης μονής, που πολλοί ταυτίζουν με
την αυτή του Ζωοδότη Χριστού. Πάνω στα
επίκρανα των κιόνων μπορούμε να
διακρίνουμε το μονόγραμμα του κτήτορά
της, Μανουήλ Καντακουζηνού.
Αρχιτεκτονικά ανήκει στον δικιόνιο τύπο,
μια παραλλαγή του σταυροειδούς με
τρούλο ενώ ένα ψηλό τριώροφο
καμπαναριό στέκει δίπλα της.
• Αν και καθολικό μονής, ο ναός πρέπει να
λειτουργούσε ως η εκκλησία του
γειτνιάζοντος παλατιού, καθώς η
Μητρόπολη βρίσκεται αρκετά πιο μακριά
από το διοικητικό σύμπλεγμα.
• Οι εκτεταμένες αναστηλωτικές εργασίες της
προηγούμενης δεκαετίας, είχαν ως
αποτέλεσμα ο ναός σήμερα να βρίσκεται σε
πολύ ικανοποιητική κατάσταση αλλά και να
ανακαλυφθούν άγνωστες πτυχές της ζωής
της μονής, όπως η ύδρευσή της μέσω
υπόγειων πήλινων σωλήνων.
ΑΓΊΑ ΣΟΦΊΑ
•Οι εκτεταμένες αναστηλωτικές
εργασίες της προηγούμενης
δεκαετίας, είχαν ως αποτέλεσμα ο
ναός σήμερα να βρίσκεται σε πολύ
ικανοποιητική κατάσταση αλλά και να
ανακαλυφθούν άγνωστες πτυχές της
ζωής της μονής, όπως η ύδρευσή της
μέσω υπόγειων πήλινων σωλήνων
•Από τις τοιχογραφίες του ναού
ξεχωρίζουν : η Γέννηση της Θεοτόκου
και η προσφορά δώρων από μια
πομπή γυναικών με ενδυμασίες της
αριστοκρατίας του Μυστρά.
ΠΑΝΤΆΝΑΣΣΑ
• Η μονή της Παντάνασσας, είναι η μοναδική εν
λειτουργία μονή του Μυστρά σήμερα, με
φιλόξενες καλόγριες να προσφέρουν στους
επισκέπτες εκτός από τις ευλογίες τους,
δροσερό νερό και πληροφορίες.
• Το καθολικό της Μονής, η εκκλησία της
Παντάνασσας, είναι το τελευταίο μεγάλο
βυζαντινό εκκλησιαστικό έργο στο Μυστρά.
Ιδρυμένη το 1428 από τον Ιωάννη
Φραγκόπουλο, γόνο γνωστής οικογενείας της
Κωνσταντινούπολης, εγκιβωτιώνει στην
αρχιτεκτονική της όλους τους
προβληματισμούς και τους πειραματισμούς
της εποχής, με πολύ ενδιαφέρον τελικό
αποτέλεσμα.
ΠΑΝΤΆΝΑΣΣΑ
•Το εσωτερικό όμως είναι αυτό που
καθηλώνει τον επισκέπτη.
•Το χρώμα βρίσκεται παντού : ψηλά
στο υπερώο, στην αψίδα του ιερού,
στους θόλους και τον τρούλο, στους
χρωματιστούς κίονες ακόμα και στο
δάπεδο που είναι φτιαγμένο από
χρωματιστά μάρμαρα. Η
απαρρίθμηση των τοιχογραφιών είναι
μάταιη. Στο σύνολό τους, εκτός από
αυτές του 17ου αιώνα στο ισόγειο,
εντάσσονται στη γενικότερη
παλαιολόγεια παράδοση.
ΠΑΝΤΆΝΑΣΣΑ
•Οι ζωγράφοι της παντάνασσας έδωσαν
ζωηρότητα στα πρόσωπα που
απεικόνιζαν, τα έβαλαν να κινούνται με
ορμή αλλά και χάρη, σχηματοποίησαν
αδρά τα τοπία και τα αρχιτεκτονήματα,
αλλά και έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση σε
λεπτομέρειες που συνόδευαν το κύριο
θέμα της τοιχογραφίας. Στην
Παντάνασσα ο επισκέπτης πρέπει να
δώσει χρόνο στον εαυτό του για να
αναζητήσει με το βλέμμα του τις
ρομαντικές λεπτομέρειες των
τοιχογραφιών που ζωντανεύουν την
αφήγηση, όπως τον πράσινο Εβραίο
που κρατάει την μύτη του στην
απεικόνιση της Έγερσης του Λαζάρου,
γιατί καθώς λέει το Ευαγγέλιο το σώμα
του Λαζάρου, ‘ήδη όζει’, ή τα κομψά
μικρά παιδιά που διατρέχουν τις
παραστάσεις.
https://www.exploresparta.gr
/tourism/ekklisies-monastiria-
mystra/
Μυστράς εικόνες
Μενενάκος Ηλίας
Β2
2019-20
ΠΗΓΕΣ

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

Ιστορία Ε΄ 7.40. ΄΄ Η βυζαντινή τέχνη ΄΄
Ιστορία Ε΄ 7.40. ΄΄ Η βυζαντινή τέχνη ΄΄Ιστορία Ε΄ 7.40. ΄΄ Η βυζαντινή τέχνη ΄΄
Ιστορία Ε΄ 7.40. ΄΄ Η βυζαντινή τέχνη ΄΄Χρήστος Χαρμπής
 
Mαυρογιάννη οδοιπορικο τέχνης
Mαυρογιάννη οδοιπορικο τέχνηςMαυρογιάννη οδοιπορικο τέχνης
Mαυρογιάννη οδοιπορικο τέχνηςAria Mavrogianni
 
Εκκλησίες και μοναστήρια του Μυστρά
Εκκλησίες και μοναστήρια του ΜυστράΕκκλησίες και μοναστήρια του Μυστρά
Εκκλησίες και μοναστήρια του ΜυστράΔήμητρα Τζίνου
 
γλυπτικη και μικρογλυπτικη
γλυπτικη και μικρογλυπτικηγλυπτικη και μικρογλυπτικη
γλυπτικη και μικρογλυπτικηparaskevi64
 
Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςΒυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης
Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκηςteotsav
 
Τα κτίσματα του Ιουστινιανού
Τα κτίσματα του ΙουστινιανούΤα κτίσματα του Ιουστινιανού
Τα κτίσματα του Ιουστινιανούvserdaki
 
Βυζαντινή Θεσσαλονίκη
Βυζαντινή ΘεσσαλονίκηΒυζαντινή Θεσσαλονίκη
Βυζαντινή Θεσσαλονίκηkhatziar
 
Πάμε θεσσαλονίκη 2014 2015 ε2 2ο δημοτικό σχολείο περαίας
Πάμε θεσσαλονίκη 2014 2015 ε2 2ο δημοτικό σχολείο περαίαςΠάμε θεσσαλονίκη 2014 2015 ε2 2ο δημοτικό σχολείο περαίας
Πάμε θεσσαλονίκη 2014 2015 ε2 2ο δημοτικό σχολείο περαίαςStilianos Gouloust
 
Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης από το Ε2
Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης από το Ε2Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης από το Ε2
Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης από το Ε2volvai
 
Βυζαντινή τέχνη, 9ος-14ος αι.
Βυζαντινή τέχνη, 9ος-14ος αι.Βυζαντινή τέχνη, 9ος-14ος αι.
Βυζαντινή τέχνη, 9ος-14ος αι.irinikel
 
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2Fotini Pog
 
Ιουστινιανός : κτίσματα και Αγία Σοφία
Ιουστινιανός : κτίσματα και Αγία Σοφία Ιουστινιανός : κτίσματα και Αγία Σοφία
Ιουστινιανός : κτίσματα και Αγία Σοφία irinikel
 
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE1
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE1Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE1
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE1Fotini Pog
 
Εξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του Μυστρά
Εξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του ΜυστράΕξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του Μυστρά
Εξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του ΜυστράΔήμητρα Τζίνου
 
β1 παρ-ομαδα-δ 2014-15
β1 παρ-ομαδα-δ 2014-15β1 παρ-ομαδα-δ 2014-15
β1 παρ-ομαδα-δ 2014-15gregtheodor
 
η εξέλιξη της ναοδομίας
η εξέλιξη της ναοδομίαςη εξέλιξη της ναοδομίας
η εξέλιξη της ναοδομίαςNZAL
 
β1 παρ-ομαδα-α 2014-15
β1 παρ-ομαδα-α 2014-15β1 παρ-ομαδα-α 2014-15
β1 παρ-ομαδα-α 2014-15gregtheodor
 

Mais procurados (20)

Ιστορία Ε΄ 7.40. ΄΄ Η βυζαντινή τέχνη ΄΄
Ιστορία Ε΄ 7.40. ΄΄ Η βυζαντινή τέχνη ΄΄Ιστορία Ε΄ 7.40. ΄΄ Η βυζαντινή τέχνη ΄΄
Ιστορία Ε΄ 7.40. ΄΄ Η βυζαντινή τέχνη ΄΄
 
Mαυρογιάννη οδοιπορικο τέχνης
Mαυρογιάννη οδοιπορικο τέχνηςMαυρογιάννη οδοιπορικο τέχνης
Mαυρογιάννη οδοιπορικο τέχνης
 
Εκκλησίες και μοναστήρια του Μυστρά
Εκκλησίες και μοναστήρια του ΜυστράΕκκλησίες και μοναστήρια του Μυστρά
Εκκλησίες και μοναστήρια του Μυστρά
 
γλυπτικη και μικρογλυπτικη
γλυπτικη και μικρογλυπτικηγλυπτικη και μικρογλυπτικη
γλυπτικη και μικρογλυπτικη
 
Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςΒυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης
Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης
 
Τα κτίσματα του Ιουστινιανού
Τα κτίσματα του ΙουστινιανούΤα κτίσματα του Ιουστινιανού
Τα κτίσματα του Ιουστινιανού
 
η βυζαντινή τέχνη
η βυζαντινή τέχνηη βυζαντινή τέχνη
η βυζαντινή τέχνη
 
Βυζαντινή Θεσσαλονίκη
Βυζαντινή ΘεσσαλονίκηΒυζαντινή Θεσσαλονίκη
Βυζαντινή Θεσσαλονίκη
 
Πάμε θεσσαλονίκη 2014 2015 ε2 2ο δημοτικό σχολείο περαίας
Πάμε θεσσαλονίκη 2014 2015 ε2 2ο δημοτικό σχολείο περαίαςΠάμε θεσσαλονίκη 2014 2015 ε2 2ο δημοτικό σχολείο περαίας
Πάμε θεσσαλονίκη 2014 2015 ε2 2ο δημοτικό σχολείο περαίας
 
Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης από το Ε2
Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης από το Ε2Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης από το Ε2
Βυζαντινά Μνημεία της Θεσσαλονίκης από το Ε2
 
Βυζαντινή τέχνη, 9ος-14ος αι.
Βυζαντινή τέχνη, 9ος-14ος αι.Βυζαντινή τέχνη, 9ος-14ος αι.
Βυζαντινή τέχνη, 9ος-14ος αι.
 
αγία σοφία Final
αγία σοφία Finalαγία σοφία Final
αγία σοφία Final
 
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE2
 
Ιουστινιανός : κτίσματα και Αγία Σοφία
Ιουστινιανός : κτίσματα και Αγία Σοφία Ιουστινιανός : κτίσματα και Αγία Σοφία
Ιουστινιανός : κτίσματα και Αγία Σοφία
 
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE1
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE1Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE1
Βυζαντινά Μνημεία της ΘεσσαλονίκηςE1
 
Εξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του Μυστρά
Εξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του ΜυστράΕξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του Μυστρά
Εξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του Μυστρά
 
β1 παρ-ομαδα-δ 2014-15
β1 παρ-ομαδα-δ 2014-15β1 παρ-ομαδα-δ 2014-15
β1 παρ-ομαδα-δ 2014-15
 
η εξέλιξη της ναοδομίας
η εξέλιξη της ναοδομίαςη εξέλιξη της ναοδομίας
η εξέλιξη της ναοδομίας
 
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ
ΑΓΙΑ ΣΟΦΙΑ
 
β1 παρ-ομαδα-α 2014-15
β1 παρ-ομαδα-α 2014-15β1 παρ-ομαδα-α 2014-15
β1 παρ-ομαδα-α 2014-15
 

Semelhante a Εκκλησίες και μοναστήρια του Μυστρά

2 Γυμνάσιο Μυτιλήνης "η εκκλησιαστική τέχνη στην Ανατολή και στη Δύση"
2 Γυμνάσιο Μυτιλήνης "η εκκλησιαστική τέχνη στην Ανατολή και στη  Δύση"2 Γυμνάσιο Μυτιλήνης "η εκκλησιαστική τέχνη στην Ανατολή και στη  Δύση"
2 Γυμνάσιο Μυτιλήνης "η εκκλησιαστική τέχνη στην Ανατολή και στη Δύση"ΣΤΡΑΤΗΣ ΔΟΥΜΟΥΖΗΣ
 
4. Εικαστικές Τέχνες και Μουσική στο Βυζάντιο
4. Εικαστικές Τέχνες και Μουσική στο Βυζάντιο4. Εικαστικές Τέχνες και Μουσική στο Βυζάντιο
4. Εικαστικές Τέχνες και Μουσική στο ΒυζάντιοKvarnalis75
 
Αρχιτεκτονικοί ρυθμοί εκκλησιών.pdf
Αρχιτεκτονικοί ρυθμοί εκκλησιών.pdfΑρχιτεκτονικοί ρυθμοί εκκλησιών.pdf
Αρχιτεκτονικοί ρυθμοί εκκλησιών.pdfssusere47498
 
ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΠΕ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΠΕΕΡΓΑΣΙΑ ΤΠΕ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΠΕ50dimthess
 
Η Αγία Σοφία, Άννα Σαούγκου
Η Αγία Σοφία, Άννα ΣαούγκουΗ Αγία Σοφία, Άννα Σαούγκου
Η Αγία Σοφία, Άννα ΣαούγκουIliana Kouvatsou
 
Η σύνθεση Χριστιανισμού - Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptx
Η σύνθεση Χριστιανισμού - Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptxΗ σύνθεση Χριστιανισμού - Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptx
Η σύνθεση Χριστιανισμού - Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptxΔήμητρα Τζίνου
 
1η ομάδα εργασίας απαντήσεις σε φύλλα εργασίας 4 5-6 τμήμα ε1
1η ομάδα εργασίας απαντήσεις σε φύλλα εργασίας 4 5-6 τμήμα ε11η ομάδα εργασίας απαντήσεις σε φύλλα εργασίας 4 5-6 τμήμα ε1
1η ομάδα εργασίας απαντήσεις σε φύλλα εργασίας 4 5-6 τμήμα ε1Δημοτικό Γαλάτιστας
 
Αγιά Σοφιά,Άννα Τσαΐρη-Μαρία Ρουσσιά
Αγιά  Σοφιά,Άννα Τσαΐρη-Μαρία ΡουσσιάΑγιά  Σοφιά,Άννα Τσαΐρη-Μαρία Ρουσσιά
Αγιά Σοφιά,Άννα Τσαΐρη-Μαρία ΡουσσιάIliana Kouvatsou
 
Εξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του Μυστρά
Εξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του ΜυστράΕξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του Μυστρά
Εξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του ΜυστράΔήμητρα Τζίνου
 
παλαιοχριστιανική ναοδομία
παλαιοχριστιανική ναοδομίαπαλαιοχριστιανική ναοδομία
παλαιοχριστιανική ναοδομίαparaskevi64
 
Εξερευνώντας την καστροπολιτεία του Μυστρά
Εξερευνώντας την καστροπολιτεία του ΜυστράΕξερευνώντας την καστροπολιτεία του Μυστρά
Εξερευνώντας την καστροπολιτεία του ΜυστράΔήμητρα Τζίνου
 
Tο νόημα και η εξέλιξη της χριστιανικής. λατρείας
 Tο νόημα και η εξέλιξη της χριστιανικής. λατρείας Tο νόημα και η εξέλιξη της χριστιανικής. λατρείας
Tο νόημα και η εξέλιξη της χριστιανικής. λατρείαςNikoletta Dimitriou
 
η ξεναγηση στον τοπο μας
η ξεναγηση στον τοπο μαςη ξεναγηση στον τοπο μας
η ξεναγηση στον τοπο μαςalexia4
 
Ο ναός της Αγίας Σοφίας,Σαμαντάς-Τσιστράκης
Ο ναός της Αγίας Σοφίας,Σαμαντάς-ΤσιστράκηςΟ ναός της Αγίας Σοφίας,Σαμαντάς-Τσιστράκης
Ο ναός της Αγίας Σοφίας,Σαμαντάς-ΤσιστράκηςIliana Kouvatsou
 

Semelhante a Εκκλησίες και μοναστήρια του Μυστρά (20)

2 Γυμνάσιο Μυτιλήνης "η εκκλησιαστική τέχνη στην Ανατολή και στη Δύση"
2 Γυμνάσιο Μυτιλήνης "η εκκλησιαστική τέχνη στην Ανατολή και στη  Δύση"2 Γυμνάσιο Μυτιλήνης "η εκκλησιαστική τέχνη στην Ανατολή και στη  Δύση"
2 Γυμνάσιο Μυτιλήνης "η εκκλησιαστική τέχνη στην Ανατολή και στη Δύση"
 
4. Εικαστικές Τέχνες και Μουσική στο Βυζάντιο
4. Εικαστικές Τέχνες και Μουσική στο Βυζάντιο4. Εικαστικές Τέχνες και Μουσική στο Βυζάντιο
4. Εικαστικές Τέχνες και Μουσική στο Βυζάντιο
 
Τα Μοναστήρια του Πόντου
Τα Μοναστήρια του ΠόντουΤα Μοναστήρια του Πόντου
Τα Μοναστήρια του Πόντου
 
ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΟΣΜΟΣΩΤΗΡΑΣ ΦΕΡΩΝ Ν.ΕΒΡΟΥ
ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΟΣΜΟΣΩΤΗΡΑΣ ΦΕΡΩΝ Ν.ΕΒΡΟΥΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΟΣΜΟΣΩΤΗΡΑΣ ΦΕΡΩΝ Ν.ΕΒΡΟΥ
ΜΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΚΟΣΜΟΣΩΤΗΡΑΣ ΦΕΡΩΝ Ν.ΕΒΡΟΥ
 
Αρχιτεκτονικοί ρυθμοί εκκλησιών.pdf
Αρχιτεκτονικοί ρυθμοί εκκλησιών.pdfΑρχιτεκτονικοί ρυθμοί εκκλησιών.pdf
Αρχιτεκτονικοί ρυθμοί εκκλησιών.pdf
 
ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΠΕ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΠΕΕΡΓΑΣΙΑ ΤΠΕ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΠΕ
 
Η Αγία Σοφία, Άννα Σαούγκου
Η Αγία Σοφία, Άννα ΣαούγκουΗ Αγία Σοφία, Άννα Σαούγκου
Η Αγία Σοφία, Άννα Σαούγκου
 
Η σύνθεση Χριστιανισμού - Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptx
Η σύνθεση Χριστιανισμού - Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptxΗ σύνθεση Χριστιανισμού - Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptx
Η σύνθεση Χριστιανισμού - Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptx
 
Εξέλιξη της Ναοδομίας
Εξέλιξη της ΝαοδομίαςΕξέλιξη της Ναοδομίας
Εξέλιξη της Ναοδομίας
 
1η ομάδα εργασίας απαντήσεις σε φύλλα εργασίας 4 5-6 τμήμα ε1
1η ομάδα εργασίας απαντήσεις σε φύλλα εργασίας 4 5-6 τμήμα ε11η ομάδα εργασίας απαντήσεις σε φύλλα εργασίας 4 5-6 τμήμα ε1
1η ομάδα εργασίας απαντήσεις σε φύλλα εργασίας 4 5-6 τμήμα ε1
 
Αγιά Σοφιά,Άννα Τσαΐρη-Μαρία Ρουσσιά
Αγιά  Σοφιά,Άννα Τσαΐρη-Μαρία ΡουσσιάΑγιά  Σοφιά,Άννα Τσαΐρη-Μαρία Ρουσσιά
Αγιά Σοφιά,Άννα Τσαΐρη-Μαρία Ρουσσιά
 
ΕΚΑΤΟΝΤΑΠΥΛΙΑΝΗ ΠΑΡΟΥ
ΕΚΑΤΟΝΤΑΠΥΛΙΑΝΗ ΠΑΡΟΥΕΚΑΤΟΝΤΑΠΥΛΙΑΝΗ ΠΑΡΟΥ
ΕΚΑΤΟΝΤΑΠΥΛΙΑΝΗ ΠΑΡΟΥ
 
Εξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του Μυστρά
Εξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του ΜυστράΕξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του Μυστρά
Εξερευνώντας τις εκκλησίες και τα μοναστήρια του Μυστρά
 
παλαιοχριστιανική ναοδομία
παλαιοχριστιανική ναοδομίαπαλαιοχριστιανική ναοδομία
παλαιοχριστιανική ναοδομία
 
Πόλεις του Πόντου
Πόλεις του ΠόντουΠόλεις του Πόντου
Πόλεις του Πόντου
 
παπαδοπουλου μελινα
παπαδοπουλου μελιναπαπαδοπουλου μελινα
παπαδοπουλου μελινα
 
Εξερευνώντας την καστροπολιτεία του Μυστρά
Εξερευνώντας την καστροπολιτεία του ΜυστράΕξερευνώντας την καστροπολιτεία του Μυστρά
Εξερευνώντας την καστροπολιτεία του Μυστρά
 
Tο νόημα και η εξέλιξη της χριστιανικής. λατρείας
 Tο νόημα και η εξέλιξη της χριστιανικής. λατρείας Tο νόημα και η εξέλιξη της χριστιανικής. λατρείας
Tο νόημα και η εξέλιξη της χριστιανικής. λατρείας
 
η ξεναγηση στον τοπο μας
η ξεναγηση στον τοπο μαςη ξεναγηση στον τοπο μας
η ξεναγηση στον τοπο μας
 
Ο ναός της Αγίας Σοφίας,Σαμαντάς-Τσιστράκης
Ο ναός της Αγίας Σοφίας,Σαμαντάς-ΤσιστράκηςΟ ναός της Αγίας Σοφίας,Σαμαντάς-Τσιστράκης
Ο ναός της Αγίας Σοφίας,Σαμαντάς-Τσιστράκης
 

Mais de Δήμητρα Τζίνου

ΣΤ' Θεματική ενότητα: Η διδασκαλία της Ορθόδοξης πίστης γίνεται έργο τέχνης
ΣΤ' Θεματική ενότητα: Η διδασκαλία της Ορθόδοξης πίστης γίνεται έργο τέχνηςΣΤ' Θεματική ενότητα: Η διδασκαλία της Ορθόδοξης πίστης γίνεται έργο τέχνης
ΣΤ' Θεματική ενότητα: Η διδασκαλία της Ορθόδοξης πίστης γίνεται έργο τέχνηςΔήμητρα Τζίνου
 
Χριστιανική παράδοση και αρχαία ελληνική φιλοσοφία: Μια ιστορική συνάντηση/Τρ...
Χριστιανική παράδοση και αρχαία ελληνική φιλοσοφία: Μια ιστορική συνάντηση/Τρ...Χριστιανική παράδοση και αρχαία ελληνική φιλοσοφία: Μια ιστορική συνάντηση/Τρ...
Χριστιανική παράδοση και αρχαία ελληνική φιλοσοφία: Μια ιστορική συνάντηση/Τρ...Δήμητρα Τζίνου
 
Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη Φώτογλου Κωνστ...
Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη Φώτογλου Κωνστ...Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη Φώτογλου Κωνστ...
Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη Φώτογλου Κωνστ...Δήμητρα Τζίνου
 
Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου. Β' Αποστολική Περιοδεία
Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου. Β' Αποστολική ΠεριοδείαΣτα Βήματα του Αποστόλου Παύλου. Β' Αποστολική Περιοδεία
Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου. Β' Αποστολική ΠεριοδείαΔήμητρα Τζίνου
 
Έξι σκεπτόμενα καπέλα & Μοναχισμός. Μοναχός ή μόνος;
Έξι σκεπτόμενα καπέλα & Μοναχισμός. Μοναχός ή μόνος;Έξι σκεπτόμενα καπέλα & Μοναχισμός. Μοναχός ή μόνος;
Έξι σκεπτόμενα καπέλα & Μοναχισμός. Μοναχός ή μόνος;Δήμητρα Τζίνου
 
Ο Μοναχισμός με τα έξι καπέλα σκέψης του Edward de Bono
Ο Μοναχισμός με τα έξι καπέλα σκέψης του  Edward de BonoΟ Μοναχισμός με τα έξι καπέλα σκέψης του  Edward de Bono
Ο Μοναχισμός με τα έξι καπέλα σκέψης του Edward de BonoΔήμητρα Τζίνου
 
Έξι καπέλα σκέψης: «Μοναχός ή μόνος; Εντός ή εκτός του κόσμου»;
Έξι καπέλα σκέψης: «Μοναχός ή μόνος;  Εντός ή εκτός του  κόσμου»;Έξι καπέλα σκέψης: «Μοναχός ή μόνος;  Εντός ή εκτός του  κόσμου»;
Έξι καπέλα σκέψης: «Μοναχός ή μόνος; Εντός ή εκτός του κόσμου»;Δήμητρα Τζίνου
 
Πρωτοχριστιανικά Σύμβολα και παραστάσεις.pptx
Πρωτοχριστιανικά Σύμβολα και παραστάσεις.pptxΠρωτοχριστιανικά Σύμβολα και παραστάσεις.pptx
Πρωτοχριστιανικά Σύμβολα και παραστάσεις.pptxΔήμητρα Τζίνου
 
Τα ιερά σύμβολα των χριστιανικών κατακομβών.docx
Τα ιερά σύμβολα των χριστιανικών  κατακομβών.docxΤα ιερά σύμβολα των χριστιανικών  κατακομβών.docx
Τα ιερά σύμβολα των χριστιανικών κατακομβών.docxΔήμητρα Τζίνου
 
Πρωτοχριστιανικά Σύμβολα και Παραστάσεις.pptx
Πρωτοχριστιανικά Σύμβολα και Παραστάσεις.pptxΠρωτοχριστιανικά Σύμβολα και Παραστάσεις.pptx
Πρωτοχριστιανικά Σύμβολα και Παραστάσεις.pptxΔήμητρα Τζίνου
 
Οι κατακόμβες: τόπος καταφυγής και μνήμης
Οι κατακόμβες: τόπος καταφυγής και μνήμηςΟι κατακόμβες: τόπος καταφυγής και μνήμης
Οι κατακόμβες: τόπος καταφυγής και μνήμηςΔήμητρα Τζίνου
 
Βασικά σημεία της ιστορίας της χριστιανικής μαρτυρίας(ιεραποστολής) από την ε...
Βασικά σημεία της ιστορίας της χριστιανικής μαρτυρίας(ιεραποστολής) από την ε...Βασικά σημεία της ιστορίας της χριστιανικής μαρτυρίας(ιεραποστολής) από την ε...
Βασικά σημεία της ιστορίας της χριστιανικής μαρτυρίας(ιεραποστολής) από την ε...Δήμητρα Τζίνου
 
Ε΄ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Η ζωή και η πίστη της Εκκλησίας καταγράφονται σε κείμενα....
Ε΄ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Η ζωή και η πίστη της Εκκλησίας καταγράφονται σε κείμενα....Ε΄ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Η ζωή και η πίστη της Εκκλησίας καταγράφονται σε κείμενα....
Ε΄ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Η ζωή και η πίστη της Εκκλησίας καταγράφονται σε κείμενα....Δήμητρα Τζίνου
 
Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptx
Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptxΗ σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptx
Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptxΔήμητρα Τζίνου
 
Βυζαντινό Ψηφιακό Μουσείο.pptx
Βυζαντινό Ψηφιακό  Μουσείο.pptxΒυζαντινό Ψηφιακό  Μουσείο.pptx
Βυζαντινό Ψηφιακό Μουσείο.pptxΔήμητρα Τζίνου
 
Εικονικό Μουσείο Αγιογραφιών.pptx
Εικονικό Μουσείο Αγιογραφιών.pptxΕικονικό Μουσείο Αγιογραφιών.pptx
Εικονικό Μουσείο Αγιογραφιών.pptxΔήμητρα Τζίνου
 
Χριστιανισμός και Ελληνισμός.pptx
Χριστιανισμός και Ελληνισμός.pptxΧριστιανισμός και Ελληνισμός.pptx
Χριστιανισμός και Ελληνισμός.pptxΔήμητρα Τζίνου
 
Η σύνθεση Χριστιανισμού Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.ppt
Η σύνθεση Χριστιανισμού Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptΗ σύνθεση Χριστιανισμού Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.ppt
Η σύνθεση Χριστιανισμού Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptΔήμητρα Τζίνου
 

Mais de Δήμητρα Τζίνου (20)

ΣΤ' Θεματική ενότητα: Η διδασκαλία της Ορθόδοξης πίστης γίνεται έργο τέχνης
ΣΤ' Θεματική ενότητα: Η διδασκαλία της Ορθόδοξης πίστης γίνεται έργο τέχνηςΣΤ' Θεματική ενότητα: Η διδασκαλία της Ορθόδοξης πίστης γίνεται έργο τέχνης
ΣΤ' Θεματική ενότητα: Η διδασκαλία της Ορθόδοξης πίστης γίνεται έργο τέχνης
 
Χριστιανική παράδοση και αρχαία ελληνική φιλοσοφία: Μια ιστορική συνάντηση/Τρ...
Χριστιανική παράδοση και αρχαία ελληνική φιλοσοφία: Μια ιστορική συνάντηση/Τρ...Χριστιανική παράδοση και αρχαία ελληνική φιλοσοφία: Μια ιστορική συνάντηση/Τρ...
Χριστιανική παράδοση και αρχαία ελληνική φιλοσοφία: Μια ιστορική συνάντηση/Τρ...
 
Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη Φώτογλου Κωνστ...
Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη Φώτογλου Κωνστ...Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη Φώτογλου Κωνστ...
Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη Φώτογλου Κωνστ...
 
Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου. Β' Αποστολική Περιοδεία
Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου. Β' Αποστολική ΠεριοδείαΣτα Βήματα του Αποστόλου Παύλου. Β' Αποστολική Περιοδεία
Στα Βήματα του Αποστόλου Παύλου. Β' Αποστολική Περιοδεία
 
Έξι σκεπτόμενα καπέλα & Μοναχισμός. Μοναχός ή μόνος;
Έξι σκεπτόμενα καπέλα & Μοναχισμός. Μοναχός ή μόνος;Έξι σκεπτόμενα καπέλα & Μοναχισμός. Μοναχός ή μόνος;
Έξι σκεπτόμενα καπέλα & Μοναχισμός. Μοναχός ή μόνος;
 
Ο Μοναχισμός με τα έξι καπέλα σκέψης του Edward de Bono
Ο Μοναχισμός με τα έξι καπέλα σκέψης του  Edward de BonoΟ Μοναχισμός με τα έξι καπέλα σκέψης του  Edward de Bono
Ο Μοναχισμός με τα έξι καπέλα σκέψης του Edward de Bono
 
Έξι καπέλα σκέψης: «Μοναχός ή μόνος; Εντός ή εκτός του κόσμου»;
Έξι καπέλα σκέψης: «Μοναχός ή μόνος;  Εντός ή εκτός του  κόσμου»;Έξι καπέλα σκέψης: «Μοναχός ή μόνος;  Εντός ή εκτός του  κόσμου»;
Έξι καπέλα σκέψης: «Μοναχός ή μόνος; Εντός ή εκτός του κόσμου»;
 
Πρωτοχριστιανικά Σύμβολα και παραστάσεις.pptx
Πρωτοχριστιανικά Σύμβολα και παραστάσεις.pptxΠρωτοχριστιανικά Σύμβολα και παραστάσεις.pptx
Πρωτοχριστιανικά Σύμβολα και παραστάσεις.pptx
 
Τα ιερά σύμβολα των χριστιανικών κατακομβών.docx
Τα ιερά σύμβολα των χριστιανικών  κατακομβών.docxΤα ιερά σύμβολα των χριστιανικών  κατακομβών.docx
Τα ιερά σύμβολα των χριστιανικών κατακομβών.docx
 
Πρωτοχριστιανικά Σύμβολα και Παραστάσεις.pptx
Πρωτοχριστιανικά Σύμβολα και Παραστάσεις.pptxΠρωτοχριστιανικά Σύμβολα και Παραστάσεις.pptx
Πρωτοχριστιανικά Σύμβολα και Παραστάσεις.pptx
 
Οι κατακόμβες: τόπος καταφυγής και μνήμης
Οι κατακόμβες: τόπος καταφυγής και μνήμηςΟι κατακόμβες: τόπος καταφυγής και μνήμης
Οι κατακόμβες: τόπος καταφυγής και μνήμης
 
Βασικά σημεία της ιστορίας της χριστιανικής μαρτυρίας(ιεραποστολής) από την ε...
Βασικά σημεία της ιστορίας της χριστιανικής μαρτυρίας(ιεραποστολής) από την ε...Βασικά σημεία της ιστορίας της χριστιανικής μαρτυρίας(ιεραποστολής) από την ε...
Βασικά σημεία της ιστορίας της χριστιανικής μαρτυρίας(ιεραποστολής) από την ε...
 
Ε΄ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Η ζωή και η πίστη της Εκκλησίας καταγράφονται σε κείμενα....
Ε΄ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Η ζωή και η πίστη της Εκκλησίας καταγράφονται σε κείμενα....Ε΄ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Η ζωή και η πίστη της Εκκλησίας καταγράφονται σε κείμενα....
Ε΄ ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ Η ζωή και η πίστη της Εκκλησίας καταγράφονται σε κείμενα....
 
Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptx
Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptxΗ σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptx
Η σύνθεση Χριστιανισμού και Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptx
 
Οι Τρεις Ιεράρχες.pptx
Οι Τρεις Ιεράρχες.pptxΟι Τρεις Ιεράρχες.pptx
Οι Τρεις Ιεράρχες.pptx
 
Βυζαντινό Ψηφιακό Μουσείο.pptx
Βυζαντινό Ψηφιακό  Μουσείο.pptxΒυζαντινό Ψηφιακό  Μουσείο.pptx
Βυζαντινό Ψηφιακό Μουσείο.pptx
 
Εικονικό Μουσείο Αγιογραφιών.pptx
Εικονικό Μουσείο Αγιογραφιών.pptxΕικονικό Μουσείο Αγιογραφιών.pptx
Εικονικό Μουσείο Αγιογραφιών.pptx
 
Χριστιανισμός και Ελληνισμός.pptx
Χριστιανισμός και Ελληνισμός.pptxΧριστιανισμός και Ελληνισμός.pptx
Χριστιανισμός και Ελληνισμός.pptx
 
Η σύνθεση Χριστιανισμού Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.ppt
Η σύνθεση Χριστιανισμού Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.pptΗ σύνθεση Χριστιανισμού Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.ppt
Η σύνθεση Χριστιανισμού Ελληνισμού αποτυπώνεται στην τέχνη.ppt
 
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ.pptx
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ.pptxΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ.pptx
ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΠΑΥΛΟΣ.pptx
 

Último

theoria_ekthesi_ekfrasi_lykeiou_epixeirima.pptx
theoria_ekthesi_ekfrasi_lykeiou_epixeirima.pptxtheoria_ekthesi_ekfrasi_lykeiou_epixeirima.pptx
theoria_ekthesi_ekfrasi_lykeiou_epixeirima.pptxssuser78b997
 
25Η ΜΑΡΤΙΟΥ ΔΙΠΛΗ ΓΙΟΡΤΗ. ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ.pptx
25Η ΜΑΡΤΙΟΥ ΔΙΠΛΗ ΓΙΟΡΤΗ. ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ.pptx25Η ΜΑΡΤΙΟΥ ΔΙΠΛΗ ΓΙΟΡΤΗ. ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ.pptx
25Η ΜΑΡΤΙΟΥ ΔΙΠΛΗ ΓΙΟΡΤΗ. ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ.pptxMARIAPSARROU4
 
36_Dim_Perist_Eortasmos_25_Martiou_2024.pptx
36_Dim_Perist_Eortasmos_25_Martiou_2024.pptx36_Dim_Perist_Eortasmos_25_Martiou_2024.pptx
36_Dim_Perist_Eortasmos_25_Martiou_2024.pptx36dimperist
 
Γιορτή 25ης Μαρτίου 2024- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptx
Γιορτή 25ης Μαρτίου 2024- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptxΓιορτή 25ης Μαρτίου 2024- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptx
Γιορτή 25ης Μαρτίου 2024- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptx7gymnasiokavalas
 
ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις. ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις.docxdocx
ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις. ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις.docxdocxειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις. ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις.docxdocx
ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις. ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις.docxdocxSimos Skouloudis
 
1821 ΧΡΥΣΑ ΚΟΚΟΡΙΚΟΥ-ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
1821 ΧΡΥΣΑ ΚΟΚΟΡΙΚΟΥ-ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ1821 ΧΡΥΣΑ ΚΟΚΟΡΙΚΟΥ-ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
1821 ΧΡΥΣΑ ΚΟΚΟΡΙΚΟΥ-ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣChrisa Kokorikou
 
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ.pptx
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ.pptxΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ.pptx
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ.pptxssuser6a63b0
 
Το πείραμα του Ερατοσθένη- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptx
Το πείραμα του Ερατοσθένη- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptxΤο πείραμα του Ερατοσθένη- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptx
Το πείραμα του Ερατοσθένη- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptx7gymnasiokavalas
 
Συμπερίληψη προσφύγων μαθητών στο σχολείο.pptx
Συμπερίληψη προσφύγων μαθητών στο σχολείο.pptxΣυμπερίληψη προσφύγων μαθητών στο σχολείο.pptx
Συμπερίληψη προσφύγων μαθητών στο σχολείο.pptxlabriniderbederi
 
Διαγωνισμός Ζωγραφικής 25η Μαρτίου 2024.pptx
Διαγωνισμός Ζωγραφικής 25η Μαρτίου 2024.pptxΔιαγωνισμός Ζωγραφικής 25η Μαρτίου 2024.pptx
Διαγωνισμός Ζωγραφικής 25η Μαρτίου 2024.pptx7gymnasiokavalas
 
Θεοδώρα Θεοδωρίδη- Ανάρτηση παρουσίασης στο blog μου
Θεοδώρα Θεοδωρίδη- Ανάρτηση παρουσίασης στο blog μουΘεοδώρα Θεοδωρίδη- Ανάρτηση παρουσίασης στο blog μου
Θεοδώρα Θεοδωρίδη- Ανάρτηση παρουσίασης στο blog μουΘεοδώρα Θεοδωρίδη
 
Dokimi wordpress ebmed parousiasis1.pptx
Dokimi wordpress ebmed parousiasis1.pptxDokimi wordpress ebmed parousiasis1.pptx
Dokimi wordpress ebmed parousiasis1.pptxActforclimate
 
Η ΣΗΜΑΙΑ. Ένα ποίημα της Σάσας Καραγιαννίδου - Πέννα
Η ΣΗΜΑΙΑ. Ένα ποίημα της Σάσας Καραγιαννίδου - ΠένναΗ ΣΗΜΑΙΑ. Ένα ποίημα της Σάσας Καραγιαννίδου - Πέννα
Η ΣΗΜΑΙΑ. Ένα ποίημα της Σάσας Καραγιαννίδου - ΠένναΣάσα Καραγιαννίδου - Πέννα
 
Νόμος Εκθετικής Μεταβολής και Ραδιενεργή Διάσοαση.pptx
Νόμος Εκθετικής Μεταβολής και Ραδιενεργή Διάσοαση.pptxΝόμος Εκθετικής Μεταβολής και Ραδιενεργή Διάσοαση.pptx
Νόμος Εκθετικής Μεταβολής και Ραδιενεργή Διάσοαση.pptxPantelis Bouboulis
 

Último (15)

theoria_ekthesi_ekfrasi_lykeiou_epixeirima.pptx
theoria_ekthesi_ekfrasi_lykeiou_epixeirima.pptxtheoria_ekthesi_ekfrasi_lykeiou_epixeirima.pptx
theoria_ekthesi_ekfrasi_lykeiou_epixeirima.pptx
 
25Η ΜΑΡΤΙΟΥ ΔΙΠΛΗ ΓΙΟΡΤΗ. ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ.pptx
25Η ΜΑΡΤΙΟΥ ΔΙΠΛΗ ΓΙΟΡΤΗ. ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ.pptx25Η ΜΑΡΤΙΟΥ ΔΙΠΛΗ ΓΙΟΡΤΗ. ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ.pptx
25Η ΜΑΡΤΙΟΥ ΔΙΠΛΗ ΓΙΟΡΤΗ. ΜΙΑ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ.pptx
 
36_Dim_Perist_Eortasmos_25_Martiou_2024.pptx
36_Dim_Perist_Eortasmos_25_Martiou_2024.pptx36_Dim_Perist_Eortasmos_25_Martiou_2024.pptx
36_Dim_Perist_Eortasmos_25_Martiou_2024.pptx
 
Γιορτή 25ης Μαρτίου 2024- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptx
Γιορτή 25ης Μαρτίου 2024- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptxΓιορτή 25ης Μαρτίου 2024- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptx
Γιορτή 25ης Μαρτίου 2024- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptx
 
ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις. ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις.docxdocx
ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις. ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις.docxdocxειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις. ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις.docxdocx
ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις. ειρηνη πολεμος κειμενο με ασκησεις.docxdocx
 
1821 ΧΡΥΣΑ ΚΟΚΟΡΙΚΟΥ-ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
1821 ΧΡΥΣΑ ΚΟΚΟΡΙΚΟΥ-ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ1821 ΧΡΥΣΑ ΚΟΚΟΡΙΚΟΥ-ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
1821 ΧΡΥΣΑ ΚΟΚΟΡΙΚΟΥ-ΠΡΟΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ
 
Συνέντευξη
Συνέντευξη                                            Συνέντευξη
Συνέντευξη
 
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ.pptx
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ.pptxΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ.pptx
ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΜΕΤΡΟΝ ΑΡΙΣΤΟΝ.pptx
 
Το πείραμα του Ερατοσθένη- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptx
Το πείραμα του Ερατοσθένη- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptxΤο πείραμα του Ερατοσθένη- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptx
Το πείραμα του Ερατοσθένη- 7ο Γυμνάσιο Καβάλας.pptx
 
Συμπερίληψη προσφύγων μαθητών στο σχολείο.pptx
Συμπερίληψη προσφύγων μαθητών στο σχολείο.pptxΣυμπερίληψη προσφύγων μαθητών στο σχολείο.pptx
Συμπερίληψη προσφύγων μαθητών στο σχολείο.pptx
 
Διαγωνισμός Ζωγραφικής 25η Μαρτίου 2024.pptx
Διαγωνισμός Ζωγραφικής 25η Μαρτίου 2024.pptxΔιαγωνισμός Ζωγραφικής 25η Μαρτίου 2024.pptx
Διαγωνισμός Ζωγραφικής 25η Μαρτίου 2024.pptx
 
Θεοδώρα Θεοδωρίδη- Ανάρτηση παρουσίασης στο blog μου
Θεοδώρα Θεοδωρίδη- Ανάρτηση παρουσίασης στο blog μουΘεοδώρα Θεοδωρίδη- Ανάρτηση παρουσίασης στο blog μου
Θεοδώρα Θεοδωρίδη- Ανάρτηση παρουσίασης στο blog μου
 
Dokimi wordpress ebmed parousiasis1.pptx
Dokimi wordpress ebmed parousiasis1.pptxDokimi wordpress ebmed parousiasis1.pptx
Dokimi wordpress ebmed parousiasis1.pptx
 
Η ΣΗΜΑΙΑ. Ένα ποίημα της Σάσας Καραγιαννίδου - Πέννα
Η ΣΗΜΑΙΑ. Ένα ποίημα της Σάσας Καραγιαννίδου - ΠένναΗ ΣΗΜΑΙΑ. Ένα ποίημα της Σάσας Καραγιαννίδου - Πέννα
Η ΣΗΜΑΙΑ. Ένα ποίημα της Σάσας Καραγιαννίδου - Πέννα
 
Νόμος Εκθετικής Μεταβολής και Ραδιενεργή Διάσοαση.pptx
Νόμος Εκθετικής Μεταβολής και Ραδιενεργή Διάσοαση.pptxΝόμος Εκθετικής Μεταβολής και Ραδιενεργή Διάσοαση.pptx
Νόμος Εκθετικής Μεταβολής και Ραδιενεργή Διάσοαση.pptx
 

Εκκλησίες και μοναστήρια του Μυστρά

  • 2. ΜΥΣΤΡΑΣ •Ο Μυστράς αποτέλεσε το απόκρημνο οχυρό που προσέφερε ο Ταΰγετος στους τελευταίους υπερασπιστές μιας χιλιόχρονης αυτοκρατορίας. Από την κορυφή του αντανακλούσε για δυο αιώνες η λάμψη της κλασσικής Ελλάδας, με ελεύθερους φιλοσόφους όπως ο Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθιων και μοιραίους αυτοκράτορες όπως ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος. Λαμπρά δείγματα εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής και βυζαντινής τέχνης σώζονται σήμερα στην ακρόπολη και είναι προσβάσιμα στους επισκέπτες.
  • 3. ΆΓΙΟΣ ΔΗΜΉΤΡΙΟΣ (ΜΗΤΡΌΠΟΛΗ) • Πλησίον της εισόδου του αρχαιολογικού χώρου βρίσκεται ο Άγιος Δημήτριοw, η μητρόπολη του Μυστρά. Xτισμένος μάλλον στα 1291- 1292, αρχικά είχε την όψη τρίκλιτης βασιλικής, ενώ στη συνέχεια έγινε προσπάθεια να μετατραπεί σε σταυροειδή εγγεγραμμένο με πέντε τρούλους. Αυτή η μετατροπή έχει την εξήγησή της : Οι βασιλικές θυμίζουν τους πρώτους αιώνες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας και συνδέονται άμεσα με κτίρια της κλασσικής Ελλάδας, ενώ οι σταυροειδείς ναοί με τρούλους συνδέονται περισσότερο με την εικόνα και την ατμόσφαιρα της Βασιλεύουσας.
  • 4. ΆΓΙΟΣ ΔΗΜΉΤΡΙΟΣ (ΜΗΤΡΌΠΟΛΗ) •Ο ναός διακοσμείται από τοιχογραφίες που ακολουθούν τις επιταγές του Ιωάννη Δαμασκηνού: στο κεντρικό κλίτος εικονίζεται ο κύκλος των Εορτών, των Παθών και της Ανάστασης, στα πλάγια κλίτη τα θαύματα του Ιησού και στο νάρθηκα αποτυπώνονται σκηνές από τη Δευτέρα Παρουσία. •Οι αγιογραφίες του ναού είναι έργο τριών διαφορετικών και μάλλον σύγχρονων μεταξύ τους Σχολών αγιογράφων. Αυτές επιδόθηκαν σε μια καλλιτεχνική άμιλλα ώστε να αφήσουν το δικό τους ίχνος στην ιστορία και στον ‘καμβά’ του ναού. Ο παρατηρητικός επισκέπτης θα διακρίνει αρκετές διαφορές στα χρώματα και στους όγκους των μορφών των αγίων καθώς κινείται ανάμεσα στις κιονοστοιχίες με τα θεοδοσιανά κιονόκρανα. Όταν σταθεί κάτω από τον κεντρικό τρούλο και αφού θαυμάσει τη διακόσμησή του, κοιτάζοντας χαμηλά θα αντικρύσει το δικέφαλο αετό. Μαρμάρινο, ανάγλυφο στο δάπεδο του ναού, το οικόσημο των Παλαιολόγων. Σύμφωνα με την παράδοση πάνω σε αυτόν γονάτισε ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος κατά τη στέψη του ως ο τελευταίος ‘βασιλεύς Ρωμαίων’, ως ο ‘εκλεκτός του Θεού’ το έτος 1449.
  • 5. ΕΥΑΓΓΕΛΊΣΤΡΙΑ • Κοντά στη μητρόπολη, σε υψηλότερη θέση και κινούμενοι προς τα Βορειοδυτικά, συναντάμε την Ευαγγελίστρια, ένα ναό περιορισμένων διαστάσεων αλλά με ιδανικές αναλογίες. Ιδρύθηκε ανάμεσα στα έτη 1390- 1410 σε δίστηλο σταυρικό ρυθμό και η μορφή του είναι σαφώς επηρεασμένη από τον γειτονικό και μεγαλύτερο ναό της Οδηγήτριας ( το Αφεντικό). Από αυτόν έχει υιοθετήσει την ύπαρξη νάρθηκα με όροφο-γυναικωνίτη, γεγονός που σε συνδυασμό με τον ρυθμό του ναού, απαντάται παγκοσμίως μόνο εδώ, δείγμα μοναδικό της βυζαντινής ναοδομίας.
  • 6. ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ • Ο επισκέπτης αξίζει να σταθεί στην πλούσια γλυπτική διακόσμηση του ναού και στη φυτική διακόσμηση των κιονόκρανων: Ανθέμια, κρινάνθεμα, κουκουνάρες, κλαδιά κ.α. δίνουν έναν ευχάριστο τόνο στο εσωτερικό της εκκλησίας. Από τις τοιχογραφίες του ναού σώζονται δυστυχώς λίγα δείγματα : άγγελοι στο θόλο, ο αμνός του Θεού στο Ιερό Βήμα, ο Βίος της Θεοτόκου στο Διακονικό και άλλοι μικροί θησαυροί της τέχνης διάσπαρτοι στο ναό, όμως τόσο αποσπασματικά σωζόμενοι που δεν μας επιτρέπουν να ακολουθήσουμε τη σκέψη του καλλιτέχνη, ούτε να φανταστούμε πως θα ήταν συνολικά ο ναός διακοσμημένος. Αποτελούν μόνο ευχάριστα διαλείμματα στο βλέμμα του επισκέπτη, δείγματα της Παλαιολόγειας τεχνοτροπίας κατά τον 15ο αιώνα.
  • 7. ΜΟΝΑΣΤΉΡΙΑ • Υπήρξε μια εποχή που δεκάδες αν όχι εκατοντάδες μοναστήρια ιδρύονταν μέσα στις βυζαντινές πόλεις. Οι μονές, πέρα από κέντρα ασκητισμού και προσευχής, σταδιακά εξελίσσονταν σε κέντρα αντιγραφής και κατ’ επέκταση μελέτης έργων αρχαίων Ελλήνων φιλοσόφων και χωρίς να χάνουν το θεολογικό προσανατολισμό τους, επιτρέπουν εντούτοις σε αχτίδες ορθολογισμού και κοσμικής σκέψης να διαπεράσουν το βαρύ ως τότε πέπλο του ορθόδοξου μυστικισμού. • Ο Μυστράς, όπως η Κωνσταντινούπολη και η Θεσσαλονίκη διατηρούσε μονές εντός των τειχών του. Η ζωή στο μοναστήρι περιστρεφόταν, όπως ήταν φυσικό, γύρω από την εκκλησία, το καθολικό της μονής, η οποία ήταν τοποθετημένη στο κέντρο του συγκροτήματος. Γύρω από αυτήν αναπτυσσόταν ή ζωή των καλόγερων, είτε όταν εργάζονταν (ελαιοτριβεία, άλεσμα σε μυλόπετρες κ.α.) είτε όταν αναπαύονταν (κελιά, τράπεζα, λουτρά, κ.α.).
  • 8. ΒΡΟΝΤΌΧΙ • Κατά την περίοδο ακμής του Μυστρά το Βροντόχι υπήρξε κέντρο έντονης πνευματικής κίνησης. Εδώ διδάσκει η μεγαλύτερη πνευματική μορφή της υστεροβυζαντινής περιόδου, ο νεοπλατωνικός φιλόσοφος Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων, σε έναν κύκλο επιφανών μαθητών όπως τον μετέπειτα καρδινάλιο της Ρωμαϊκής Εκκλησίας Βησσαρίωνα και τον τελευταίο ιστορικό του Βυζαντίου, Λαόνικο Χαλκοκονδύλη. Ο Πλήθων ίδρυσε εδώ στο Μυστρά μια μυστική αδελφότητα, στην οποία δίδασκε μια θεωρία πλατωνικής εμπνεύσεως εκθειάζοντας την ανόρθωση ενός εξαγνισμένου παγανισμού.Οι αυτοκράτορες και οι ευγενείς συναγωνίζονταν στις προσφορές τους προς τη Μονή, με αποτέλεσμα αυτή να συσσωρεύσει πλούτη και ισχύ, αλλά και μια από τις σπουδαιότερες βιβλιοθήκες της Αυτοκρατορίας. Μέσα στο μοναστηριακό συγκρότημα του Βροντοχίου υπάρχουν οι δύο επιβλητικότερες εκκλησιές του Μυστρά:
  • 9. ΠΑΝΑΓΊΑ ΟΔΗΓΉΤΡΙΑ, (Ή ‘ΑΦΕΝΤΙΚΌ’) • Είναι η δεύτερη εκκλησία στο Βροντόχι ιδρυμένη το 1310 από τον Πρωτοσύγκελο Παχώμιο. Σε αυτήν φανερώνεται πολύ καθαρά η επιθυμία του ιδρυτή να μιμηθεί τα πρότυπα των μεγάλων ναών της Κωνσταντινούπολης. Η Οδηγήτρια ήταν η πρώτη εκκλησία στο Μυστρά όπου εφαρμόστηκε ο σύνθετος αρχιτεκτονικός ρυθμός: Τρίκλιτη βασιλική στη κάτοψη και σταυροειδής με πέντε τρούλους και ένα στο νάρθηκα. Στο παρεκκλήσι της Βορειοδυτικής γωνιάς της εκκλησίας είναι θαμμένος ο Θεόδωρος Β’ Παλαιολόγος, γεγονός που πιθανότατα οδήγησε στο προσωνύμιο ‘Αφεντικό’, ενώ το παρεκκλήσι της Νοτιοδυτικής γωνιάς, φέρει στου τοίχους του ζωγραφισμένα τα χρυσόβουλα των αυτοκρατόρων με τα προνόμια που είχαν δοθεί στο Βροντόχι.
  • 10. ΠΑΝΑΓΊΑ ΟΔΗΓΉΤΡΙΑ, (Ή ‘ΑΦΕΝΤΙΚΌ’) Για τις μοναδικές τοιχογραφίες που κοσμούν το ναό, κλήθηκαν καλλιτέχνες από την Κωνσταντινούπολη, να μεταδώσουν την εξώκοσμη αύρα στις μορφές που απεικονίζονται. Ο επισκέπτης φτάνει να σταθεί μπροστά στους εικονιζόμενους μάρτυρες, στο δυτικό τοίχο του βόρειου παρεκκλησίου για να νιώσει τη Βυζαντινή μεγαλοπρέπεια : αιωρούμενες μορφές με βλέμματα βαθιάς πνευματικότητας, κλασικές αναλογίες και ανάλαφρες κινήσεις, ζωγραφική επιδεξιότητα με απόλυτη αντίληψη των χρωμάτων και έλεγχο των αποχρώσεων σε ένα σχεδόν ιμπρεσιονιστικό τελείωμα. Τέχνη, που ο εξ ανατολών δυνάστης δεν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί και κατ’ επέκταση να εκτιμήσει. Όλος ο ναός είναι ένας πελώριος καμβάς χρωματικών αντιθέσεων και μελωδιών. Δε νοείται άνθρωπος που να υποστηρίζει πως αγαπάει την ζωγραφική τέχνη και να μην έχει περάσει από δω.
  • 11. ΆΓΙΟΙ ΘΕΌΔΩΡΟΙ. • Ο ναός ιδρύθηκε περί τα 1290, από τον ηγούμενο Παχώμιο και κοσμείται από τον χαρακτηριστικό και πολύ γνωστό οκτάγωνο τρούλο. Ο τρούλος στο παρελθόν είχε καταρρεύσει και οι Άγιοι Θεόδωροι είχαν ερημωθεί, πριν αναστηλωθούν εκ νέου κατά τον 20 αιώνα. Λόγω της εγκατάλειψης, οι τοιχογραφίες που σώθηκαν είναι λίγες, αλλά ακόμα και έτσι ξεχωρίζουν για την τεχνική τους. Οι δύο στρατιωτικοί άγιοι που αποτυπώνονται, πρέπει να ανήκαν σε ένα ολόκληρο ‘τάγμα’ ενόπλων αγίων που κοσμούσαν τους τοίχους της εκκλησίας χαμηλά στο ύψος του πιστού, προετοιμάζοντάς τον για τα επακόλουθα εκείνης της ταραγμένης εποχής. Πάνω από τους πεσσούς του ιερού, ένας άγγελος σε δυναμική κίνηση προσφέρει τον κρίνο σε μια σκηνή του Ευαγγελισμού, ενώ στο παρεκκλήσι όπου και βρίσκεται ο τάφος του Αυτοκράτορα Μανουήλ Παλαιολόγου, παριστάνεται ο ίδιος να γονατίζει ενώπιον της βρεφοκρατούσας Παναγίας.
  • 12. ΠΕΡΊΒΛΕΠΤΟΣ • Η απόμερη εκκλησία της Περιβλέπτου, ιδρυμένη κατά τον 14ο αιώνα, ακουμπάει στο φυσικό βράχο του Μυστρά, ο οποίος ευθύνεται εν πολλοίς για την αρχιτεκτονικά ακανόνιστη διάταξη της. Ακόμα και έτσι όμως, η εξωτερική όψη του ναού διακρίνεται για τις κομψές της αναλογίες και την επιμελημένη τοιχοδομία. • Ο ναός φέρει σε αρκετά σημεία του οικόσημα –: Λέοντες και κρινάνθεμα, σύμβολα αμφότερα των δυναστειών των Καντακουζηνών και των ντε Λουζινιάν. • Εδώ ο επισκέπτης θα θαυμάσει ορισμένες απο τις πιο όμορφες τοιχογραφίες της Βυζαντινής Τέχνης. Πού να πρωτοσταθεί το βλέμμα; Στην κόγχη του Ιερού, όπου αποτυπώνεται η Θεία Λειτουργία, με τον Χριστό να ιερουργεί ανάμεσα σε κατάλευκους αγγέλους, φέροντες τα θεία δώρα των ουρανών; Στην καμάρα του Ιερού, με τον Χριστό να αιωρείται ανάμεσα σε τέσσερεις αγγέλους, ενώ η Παναγία και οι Απόστολοι θαυμάζουν με δέος; Στην σκηνή της Γέννεσης; Της Βάπτισης; Ευτυχισμένος όποιος αξιώθηκε να θαυμάσει από κοντά αυτά τα μοναδικά έργα τέχνης..
  • 13. ΑΓΊΑ ΣΟΦΊΑ • Στη συνοικία των παλατιών, στην Πάνω Χώρα του Μυστρά, συναντάμε την Αγία Σοφία, ιδρυμένη στα 1365 ως καθολικό μεγάλης μονής, που πολλοί ταυτίζουν με την αυτή του Ζωοδότη Χριστού. Πάνω στα επίκρανα των κιόνων μπορούμε να διακρίνουμε το μονόγραμμα του κτήτορά της, Μανουήλ Καντακουζηνού. Αρχιτεκτονικά ανήκει στον δικιόνιο τύπο, μια παραλλαγή του σταυροειδούς με τρούλο ενώ ένα ψηλό τριώροφο καμπαναριό στέκει δίπλα της. • Αν και καθολικό μονής, ο ναός πρέπει να λειτουργούσε ως η εκκλησία του γειτνιάζοντος παλατιού, καθώς η Μητρόπολη βρίσκεται αρκετά πιο μακριά από το διοικητικό σύμπλεγμα. • Οι εκτεταμένες αναστηλωτικές εργασίες της προηγούμενης δεκαετίας, είχαν ως αποτέλεσμα ο ναός σήμερα να βρίσκεται σε πολύ ικανοποιητική κατάσταση αλλά και να ανακαλυφθούν άγνωστες πτυχές της ζωής της μονής, όπως η ύδρευσή της μέσω υπόγειων πήλινων σωλήνων.
  • 14. ΑΓΊΑ ΣΟΦΊΑ •Οι εκτεταμένες αναστηλωτικές εργασίες της προηγούμενης δεκαετίας, είχαν ως αποτέλεσμα ο ναός σήμερα να βρίσκεται σε πολύ ικανοποιητική κατάσταση αλλά και να ανακαλυφθούν άγνωστες πτυχές της ζωής της μονής, όπως η ύδρευσή της μέσω υπόγειων πήλινων σωλήνων •Από τις τοιχογραφίες του ναού ξεχωρίζουν : η Γέννηση της Θεοτόκου και η προσφορά δώρων από μια πομπή γυναικών με ενδυμασίες της αριστοκρατίας του Μυστρά.
  • 15. ΠΑΝΤΆΝΑΣΣΑ • Η μονή της Παντάνασσας, είναι η μοναδική εν λειτουργία μονή του Μυστρά σήμερα, με φιλόξενες καλόγριες να προσφέρουν στους επισκέπτες εκτός από τις ευλογίες τους, δροσερό νερό και πληροφορίες. • Το καθολικό της Μονής, η εκκλησία της Παντάνασσας, είναι το τελευταίο μεγάλο βυζαντινό εκκλησιαστικό έργο στο Μυστρά. Ιδρυμένη το 1428 από τον Ιωάννη Φραγκόπουλο, γόνο γνωστής οικογενείας της Κωνσταντινούπολης, εγκιβωτιώνει στην αρχιτεκτονική της όλους τους προβληματισμούς και τους πειραματισμούς της εποχής, με πολύ ενδιαφέρον τελικό αποτέλεσμα.
  • 16. ΠΑΝΤΆΝΑΣΣΑ •Το εσωτερικό όμως είναι αυτό που καθηλώνει τον επισκέπτη. •Το χρώμα βρίσκεται παντού : ψηλά στο υπερώο, στην αψίδα του ιερού, στους θόλους και τον τρούλο, στους χρωματιστούς κίονες ακόμα και στο δάπεδο που είναι φτιαγμένο από χρωματιστά μάρμαρα. Η απαρρίθμηση των τοιχογραφιών είναι μάταιη. Στο σύνολό τους, εκτός από αυτές του 17ου αιώνα στο ισόγειο, εντάσσονται στη γενικότερη παλαιολόγεια παράδοση.
  • 17. ΠΑΝΤΆΝΑΣΣΑ •Οι ζωγράφοι της παντάνασσας έδωσαν ζωηρότητα στα πρόσωπα που απεικόνιζαν, τα έβαλαν να κινούνται με ορμή αλλά και χάρη, σχηματοποίησαν αδρά τα τοπία και τα αρχιτεκτονήματα, αλλά και έδωσαν ιδιαίτερη έμφαση σε λεπτομέρειες που συνόδευαν το κύριο θέμα της τοιχογραφίας. Στην Παντάνασσα ο επισκέπτης πρέπει να δώσει χρόνο στον εαυτό του για να αναζητήσει με το βλέμμα του τις ρομαντικές λεπτομέρειες των τοιχογραφιών που ζωντανεύουν την αφήγηση, όπως τον πράσινο Εβραίο που κρατάει την μύτη του στην απεικόνιση της Έγερσης του Λαζάρου, γιατί καθώς λέει το Ευαγγέλιο το σώμα του Λαζάρου, ‘ήδη όζει’, ή τα κομψά μικρά παιδιά που διατρέχουν τις παραστάσεις.