Εργασία της μαθήτριας του 3ου Γυμνασίου Περιστερίου Γκίνη Ελπίδας

1. ΜΥΣΤΡΑΣ

2. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟY ΜΥΣΤΡΑ
• Ο Μυστράς αποτέλεσε το απόκρημνο οχυρό που
πρόσφερε ο Ταΰγετος στους τελευταίους
υπερασπιστές μιας χιλιόχρονης Αυτοκρατορίας. Από
την κορυφή του αντανακλούσε για δύο αιώνες η
λάμψη της κλασσικής Ελλάδας, με ελεύθερους
φιλοσόφους όπως ο Γεώργιος Γεμιστός ή Πλήθων και
μοιραίους Αυτοκράτορες όπως ο Κωνσταντίνος
Παλαιολόγος. Επτά λαμπρά δείγματα εκκλησιαστικής
αρχιτεκτονικής και βυζαντινής τέχνης σώζονται
σήμερα στην ακρόπολη προσβάσιμα στους
επισκέπτες.

4. ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
• Πλησίον της εισόδου του αρχαιολογικού χώρου
βρίσκεται ο Άγιος Δημήτριος, η μητρόπολη του
Μυστρά. Κτισμένος μάλλον στα 1291- 1292, αρχικά
είχε την όψη τρίκλιτης βασιλικής, ενώ στη συνέχεια
έγινε προσπάθεια να μετατραπεί σε σταυροειδή
εγγεγραμμένο με πέντε τρούλους.

5. ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ

6. ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ
• Αυτή η μετατροπή έχει την εξήγησή της : Οι βασιλικές
θυμίζουν τους πρώτους αιώνες της Ρωμαϊκής
Αυτοκρατορίας και συνδέονται άμεσα με κτίρια της
κλασσικής Ελλάδας, ενώ οι σταυροειδείς ναοί με
τρούλους συνδέονται περισσότερο με την εικόνα και την
ατμόσφαιρά της Βασιλεύουσας.

7. Άγιος Δημήτριος | Τρούλος

8. Άγιος Δημήτριος – εσωτερικό

9. ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ
• Κοντά στη μητρόπολη, σε υψηλότερη θέση και
κινούμενοι προς τα Βορειοδυτικά, συναντάμε την
Ευαγγελίστρια, έναν ναό περιορισμένων
διαστάσεων αλλά με ιδανικές αναλογίες. Ιδρύθηκε
ανάμεσα στα έτη 1390-1410 σε δίστηλο σταυρικό
ρυθμό και η μορφή του είναι σαφώς επηρεασμένη
από τον γειτονικό και μεγαλύτερο ναό της
Οδηγήτριας.

10. ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ

11. ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑ
• Από αυτόν έχει υιοθετήσει την ύπαρξη νάρθηκα με
όροφο-γυναικωνίτη, γεγονός που σε συνδυασμό με
τον ρυθμό του ναού, απαντάται παγκοσμίως μόνο
εδώ, δείγμα μοναδικό της βυζαντινής ναοδομίας.

12. ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ
• Υπήρξε μια εποχή που δεκάδες αν
όχι εκατοντάδες μοναστήρια
ιδρύονταν μέσα στις βυζαντινές
πόλεις. Οι μονές, πέρα από κέντρα
ασκητισμού και προσευχής,
σταδιακά εξελίσσονταν σε κέντρα
αντιγραφής και κατ’ επέκταση
μελέτης έργων αρχαίων Ελλήνων
φιλοσόφων και χωρίς να χάνουν το
θεολογικό προσανατολισμό τους,
επιτρέπουν εντούτοις σε αχτίδες
ορθολογισμού και κοσμικής σκέψης
να διαπεράσουν το βαρύ ως τότε
πέπλο του ορθόδοξου μυστικισμού.

14. ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ
• Ο ναός ιδρύθηκε περί τα 1290, από τον ηγούμενο Παχώμιο
και κοσμείται από το χαρακτηριστικό και πολύ γνωστό
οκτάγωνο τρούλο. Ο τρούλος στο παρελθόν είχε
καταρρεύσει και οι Άγιοι Θεόδωροι είχαν ερημωθεί, πριν
αναστηλωθούν εκ νέου κατά τον 20ο αιώνα. Λόγω της
εγκατάλειψης, οι τοιχογραφίες που σώθηκαν είναι λίγες,
αλλά ακόμα και έτσι ξεχωρίζουν για την τεχνική τους.

15. ΑΓΙΟΙ ΘΕΟΔΩΡΟΙ
• Οι δύο στρατιωτικοί άγιοι που αποτυπώνονται, πρέπει να
ανήκαν σε ένα ολόκληρο ‘τάγμα’ ενόπλων αγίων που
κοσμούσαν τους τοίχους της εκκλησίας χαμηλά στο ύψος
του πιστού, προετοιμάζοντάς τον για τα επακόλουθα
εκείνης της ταραγμένης εποχής.

16. ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΟΔΗΓΗΤΡΙΑ
• Είναι η δεύτερη εκκλησία στο
Βροντόχι ιδρυμένη το 1310 από τον
Πρωτοσύγκελο Παχώμιο. Σε αυτήν
φανερώνεται πολύ καθαρά η επιθυμία
του ιδρυτή να μιμηθεί τα πρότυπα των
μεγάλων ναών της
Κωνσταντινούπολης. Η Βασιλεύουσα,
αν και περνούσε κρίσιμες ώρες,
πνέοντας πολιτικά τα λοίσθια,
εντούτοις διατηρούσε μια αξεπέραστη
αίγλη στον τομέα της Τέχνης και των
ανθρωπιστικών αναζητήσεων.

18. ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΟΔΗΓΗΤΡΙΑ
• Η Οδηγήτρια ήταν η πρώτη
εκκλησία στο Μυστρά όπου
εφαρμόστηκε ο σύνθετος
αρχιτεκτονικός ρυθμός: Τρίκλιτη
βασιλική στην κάτοψη και
σταυροειδής με πέντε τρούλους
και ένα στο νάρθηκα. Θα
μπορούσαμε να πούμε πολλά για
την αρχιτεκτονική του ναού, αν
αυτήν δεν την επισκίαζε η
ζωγραφική του.

19. ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΟΔΗΓΗΤΡΙΑ
• Για τις μοναδικές τοιχογραφίες που κοσμούν
το ναό, κλήθηκαν καλλιτέχνες από την
Κωνσταντινούπολη, να μεταδώσουν την
εξώκοσμη αύρα στις μορφές που
απεικονίζονται. Ο επισκέπτης φτάνει να
σταθεί μπροστά στους εικονιζόμενους
μάρτυρες, στο δυτικό τοίχο του βόρειου
παρεκκλησίου για να νιώσει τη Βυζαντινή
μεγαλοπρέπεια: αιωρούμενες μορφές με
βλέμματα βαθειάς πνευματικότητας,
κλασσικές αναλογίες και ανάλαφρες κινήσεις,
ζωγραφική επιδεξιότητα με απόλυτη αντίληψη
των χρωμάτων και έλεγχο των αποχρώσεων σε
ένα σχεδόν ιμπρεσιονιστικό τελείωμα.

20. ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑ
• Η μονή της Παντάνασσας,
είναι η μοναδική εν
λειτουργία μονή του Μυστρά
σήμερα, με φιλόξενες
καλόγριες να προσφέρουν
στους επισκέπτες εκτός από
τις ευλογίες τους, δροσερό
νερό και πληροφορίες.

22. ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑ

23. ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑ
• Το καθολικό της Μονής, η εκκλησία
της Παντάνασσας, είναι το τελευταίο
μεγάλο βυζαντινό εκκλησιαστικό
έργο στο Μυστρά. Ιδρυμένη το 1428
από τον Ιωάννη Φραγκόπουλο, γόνο
γνωστής οικογενείας της
Κωνσταντινούπολης, εγκιβωτιώνει
στην αρχιτεκτονική της όλους τους
προβληματισμούς και τους
πειραματισμούς της εποχής, με πολύ
ενδιαφέρον τελικό αποτέλεσμα.
• Το εσωτερικό όμως είναι αυτό που
καθηλώνει τον επισκέπτη.

24. ΠΑΝΤΑΝΑΣΣΑ
• Το χρώμα βρίσκεται παντού : ψηλά στο υπερώο,
στην αψίδα του ιερού, στους θόλους και τον τρούλο,
στους χρωματιστούς κίονες ακόμα και στο δάπεδο
που είναι φτιαγμένο από χρωματιστά μάρμαρα. Η
απαρίθμηση των τοιχογραφιών είναι μάταιη. Στο
σύνολό τους, εκτός από αυτές του 17ου αιώνα στο
ισόγειο, εντάσσονται στη γενικότερη παλαιολόγεια
παράδοση.

25. ΠΗΓΕΣ
exploresparta.gr/tourism/ekklisie
s-monastiria-mystra/
Εκκλησίες και μοναστήρια του
Μυστρά

26. ΓΚΙΝΗ ΕΛΠΙΔΑ
Β1΄
ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΟΛΥ ΓΙΑ
ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ