1. 1. ΤΑ ΠΑΘΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ
ΧΡΙΣΤΟΥ ΜΕΣΑ ΑΠΌ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ
2. ΟΙ ΕΠΤΑ ΛΟΓΟΙ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟY
3. Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΥΜΝΟΛΟΓΙΑ.
4. ΤΟ ΔΩΔΕΚΑΟΡΤΟ
5. ΟΙ ΕΜΦΑΝΙΣΕΙΣ ΤΟΥ ΑΝΑΣΤΗΜΕΝΟΥ
ΧΡΙΣΤΟΥ

2. 1.Τα Πάθη Του
Χριστού μέσα από
την τέχνη.
Η Ανάσταση του
Χριστού μέσα από
τα χέρια Ελλήνων
και ξένων
ζωγράφων και
αγιογράφων.

3. Η Σταύρωση και η Ανάσταση αποτελούν το πιο ταιριαστό ζευγάρι δύο εκ διαμέτρου
αντίθετων καταστάσεων, αφού η μία αποτελεί συνέχεια της άλλης αλλά και η
δεύτερη δεν θα υπήρχε χωρίς αυτή.Όμως μέχρι να φτάσουμε σε αυτά τα δύο
γεγονότα, χρονολογικά και Ιστορικά περνάμε απ΄ όλα τα Θεία Πάθη που ξεκινούν
τη Κυριακή των Βαΐων και τελειώνουν το Μ. Σάββατο.
Τα Πάθη Του Χριστού μέσα από την τέχνη.

4. Η Τέχνη σε πολλές μορφές της, κατεξοχήν απεικόνισε τις μαρτυρικές ημέρες του Ιησού είτε
επρόκειτο για ζωγραφική, είτε για βυζαντινή ή κλασσική μουσική, είτε γλυπτική, είτε για
αγιογραφία, ψηφιδωτό, λογοτεχνία και ποίηση. Ως Συμπαντικό Γεγονός η Ανάσταση που
προϋπέθετε τη μετάβαση από πολλά στάδια, από τη Γέννηση αλλά κυρίως τα Θεία Πάθη, αποτέλεσε
το κατεξοχήν βασικό μήνυμα του Χριστιανισμού ως η νίκη επί του Θανάτου.
Αυτές οι ημέρες και η πορεία του Χριστού, είτε στην Ορθοδοξία είτε στον Καθολικισμό, από τη Δύση
έως το Βυζάντιο και στην Ευρώπη, απεικονίστηκαν από εκατοντάδες ζωγράφους μεταξύ των οποίων
και οι σημαντικότεροι των εποχών που βάσισαν τη φήμη και το όνομά τους αποκλειστικά σε αυτή τη
θεματολογία. Οι σημαντικότεροι καλλιτέχνες που απεικόνισαν τα Θεία Πάθη, είναι οι: Ελ
Γκρεκο, Σαλβαντόρ Νταλί, Ραφαήλ, Λεονάρντο Ντα Βίντσι, Καραβάτζιο, Πιέρο ντε λα
Φραντσέσκα, Μπερνλαντο Στρλιτσι, Τιτσιάνο, Ραφαήλ, Μικελάντζελο, Καραβάτζιο, Δομήνικος
Θεοτοκόπουλος, Γκόγια, Φώτης Κόντογλου..

5. Η Δυτική τέχνη χαρακτηρίζεται από ρεαλισμό καθώς διαμόρφωσε
τους τύπους των ιερών προσώπων βάσει συγκεκριμένων φυσικών
προτύπων ανθρώπων, ενώ η Βυζαντινή προβάλλει μια αγιοσύνη και μια
πνευματικότητα. Ειδικότερα, η παράδοση στη Δυτική θρησκευτική ζωγραφική
σε αντίθεση με τη Βυζαντινή που εστιάζει στην υπόσταση, στο βάθος
και στο μήνυμα που πηγάζει μέσα από αυτήν, επικεντρώνεται στη φύση.

6. ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ ΝΤΑΛΙ

7. ΛΕΟΝΑΡΝΤΟ ΝΤΑ ΒΙΝΤΣΙ – ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣ

8. Leonardo Da Vinci «La ultima Cena»
Ο πίνακας φιλοτεχνήθηκε στα χρόνια 1495-98 και δεσπόζει ακόμα και
βρίσκεται σήμερα στην αίθουσα φαγητού του
μοναστηριού Santa Maria della Grazie (Παναγία της Χάριτος) του
Μιλάνου, αποτελώντας μοναδικό δημιούργημα.

9. ΣΑΛΒΑΝΤΟΡ ΝΤΑΛΙ
Ο Χριστός του Αγίου Ιωάννη του Σταυρού είναι
ένας πίνακας του Σαλβαδόρ Νταλί που
δημιουργήθηκε το 1951 και βρίσκεται στη
συλλογή της Πινακοθήκης και του Μουσείου της
Γλασκώβης. Ο
πίνακας«Christ of Saint John of the Cross» α
πεικονίζει τον Ιησού στο σταυρό σε έναν
σκοτεινό ουρανό να επιπλέει πάνω από ένα
νερό με ένα καράβι και ψαράδες.

10. ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ
Η ΣΤΑΥΡΩΣΗ

11. ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ – Η ΤΑΦΗ

12. ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ
H’
Δομήνικος
Θεοτοκόπουλος –
Ο ΔΡΟΜΟΣ ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ
Ένας από τους πιο γνωστούς πίνακές
του είναι αυτός του Ιησού με τον Σταυρό,
έχοντας στραμμένο το βλέμμα του προς
τον ουρανό. Απεικονίζει μια στιγμή
προσωπικής σκέψης, οδηγούμενος στην
τελική θυσία για την ανθρωπότητα. Ο
πίνακας
«Christ Carrying the Cross» δημιουργή
θηκε περίπου το 1580 στο Τολέδο και
βρίσκεται σήμερα στο Μητροπολιτικό
μουσείο Τέχνης στη Νέα Υόρκη.

13. ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ –
ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΣΤΟΝ
ΚΗΠΟ ΤΗΣ
ΓΕΣΘΗΜΑΝΗ

14. ΕΛ ΓΚΡΕΚΟ -Ο
ΝΥΜΦΙΟΣ

15. ΚΑΡΑΒΑΤΖΙΟ – ΤΟ
ΦΙΛΙ ΤΟΥ ΙΟΥΔΑ

16. Caravaggio
Εμπνευσμένος από τη στιγμή που ο
Ιησούς προσεύχεται στο Όρος των
Ελαιών με τη σειρά του
ο Caravaggio δημιούργησε
ανάμεσα στα 1604-06 τον
πίνακα:
«Christ on the Mount of Olives»

17. Caravaggio, Το ακάνθινο
στεφάνι, 1602-04
Ο Καραβάτζιο επιλέγει να
αναπαραστήσει τους εμπαιγμούς
του Χριστού από τους στρατιώτες.
Πιο συγκεκριμένα, απεικονίζει τον
Ιησού ντυμένο με το πορφυρό
ιμάτιο, κρατώντας ένα καλάμι στο
χέρι και δίπλα του δυο άντρες να
τοποθετούν το ακάνθινο στεφάνι
στο κεφάλι του.

18. ΜΠΕΡΝΑΝΤΟ ΣΤΡΟΤΣΙ - ΜΥΣΤΙΚΟΣ ΔΕΙΠΝΟΣ

19. ΡΑΦΑΗΛ, Η ΟΔΟΣ
ΤΟΥ ΜΑΡΤΥΡΙΟΥ
Ο Χριστός φέρει τον Σταυρό,
1514-16

20. Ο παραπάνω πίνακας αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα έργα του Ραφαήλ
που αναπαριστά τον Χριστό να κουβαλάει το Σταυρό του μαρτυρίου του.
Επιλέγει να απεικονίσει τη στιγμή που ο Ιησούς πέφτει στο χώμα εξαιτίας του
δύσκολου φορτίου που αναγκάζεται να φέρει στους ώμους του. Δίπλα του
βρίσκεται η Παναγία γονατιστή που αγωνιά αντικρύζοντας το θέαμα όπως και
κάποιοι από τους μαθητές του. Ακριβώς από πάνω του στέκεται ο Σίμωνας ο
Κυρηναίος που ετοιμάζεται να σηκώσει το Σταυρό για να τον βοηθήσει.

21. ΡΑΦΑΗΛ
Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ

22. ROGIER VAN DER
WEYDEN -
ΑΠΟΚΑΘΗΛΩΣΗ

23. Ο Μποτιτσέλι αποφασίζει εδώ να απεικονίσει τη σκηνή της αποκαθήλωσης και του
θρήνου γύρω από τον Χριστό. Στο κέντρο του πίνακα τοποθετείται ο Ιησούς και η
Παναγία σχεδόν λιπόθυμη να τον κρατάει από τη μέση. Η Μαρία η Μαγδαληνή πλένει με
τα δάκρυά της τα πόδια του ενώ γύρω του βρίσκονται κάποιοι από τους μαθητές του.

24. Veronese,
Η Ανάσταση του Χριστού,
1570
O καλλιτέχνης αναπαριστά τη σκηνή της
Ανάστασης του Χριστού, τον οποίο
τοποθετεί στο κέντρο να περιβάλλεται
από φως. Όπως ανοίγει τα χέρια του,
γίνονται εμφανή τα σημάδια του
μαρτυρίου του. Οι Ρωμαίοι στρατιωτικοί
είναι πεσμένοι στο έδαφος, τρομαγμένοι
με το βλέμμα τους στραμμένο στον
ουρανό.

25. Rembrandt, Η ανάληψη
του Χριστού, 1636
Ο Ρέμπραντ επιλέγει να δημιουργήσει το
σημαντικότερο γεγονός από όλη τη ζωή του
Χριστού, την Ανάληψη, κάτι που τον
δυσκόλεψε αρκετά. Στο κέντρο του πίνακα
τοποθετεί τον Ιησού, λουσμένο με φως, να
ανεβαίνει στον ουρανό και άγγελοι να τον
συντροφεύουν. Στο κάτω μέρος του πίνακα
βρίσκονται οι μαθητές του που κοιτάζουν με
δέος το θέαμα. Είναι χαρακτηριστικό πως στην
κορυφή του έργου είναι τοποθετημένο το Άγιο
Πνεύμα με μορφή περιστεριού. Μάλιστα, μετά
από σάρωση του πίνακα με ακτίνες Χ
αποδείχθηκε πως δίπλα στο Άγιο Πνεύμα
υπήρχε ο Θεός-Πατέρας, αλλά αφαιρέθηκε.

26. Τιτσιάνο: «Ο ακάνθινος
στέφανος»
Ο Τιτσιάνο παρουσιάζει όλη την ωμότητα
και τη θηριωδία του γεγονότος. Μέσα
από τον πίνακα μοιάζει να ακούγονται
ουρλιαχτά, αναθεματισμοί, πνιγμένοι
θόρυβοι, λαχανιάσματα, το χτύπημα των
ξύλων.

27. Tο μοναδικό μαρμάρινο γλυπτό
του Μιχαήλ Αγγέλου την «Πιετά»
(=έλεος) ένα μαρμάρινο γλυπτό της
Αναγέννησης, γνωστό ως
«Αποκαθήλωση», το οποίο
δημιουργήθηκε μεταξύ
του 1497 με 1499 και βρίσκεται στην
Βασιλική του Αγίου Πέτρου στην πόλη
του Βατικανού.
Είναι το πρώτο έργο του καλλιτέχνη
που ήταν τότε λίγο μεγαλύτερος από
20 χρόνων. Tο μοναδικό που έχει
υπογράψει, και ίσως ένα από τα
σπουδαιότερα έργα τέχνης του δυτικού
κόσμου.

28. Η Ανάσταση του Χριστού ως «εορτή
εορτών» και «πανήγυρις πανηγύρεων»
είναι η θεμελιώδης αλήθεια και το απόλυτο
γεγονός της χριστιανικής πίστεως. Συνιστά
την πιο αποφασιστική απελευθέρωση της
ανθρωπότητας από το φόβο του θανάτου
και την κυριαρχία του διαβόλου.

29. Με το θάνατό του, δηλαδή, ο
Χριστός κατήργησε το διάβολο,
που μέχρι τότε εξουσίαζε τον
θάνατο, και απάλλαξε τον
άνθρωπο, που για όλη του τη ζωή
ήταν υποκείμενο δουλείας εξ
αιτίας ακριβώς του φόβου του
θανάτου.

30. Η απεικόνιση της
Ανάστασης στην
Ορθόδοξη και Δυτική
Εκκλησία

31. H δυτικότροπη εικόνα παρουσιάζει το
Χριστό να βγαίνει θριαμβευτής από
τον τάφο, κρατώντας ένα σημαιάκι.
Γύρω εκστατικοί, πεσμένοι στο
έδαφος παρουσιάζονται οι
στρατιώτες.

32. Η ορθόδοξη προσέγγιση
Προβάλλει τα αποτελέσματα του
γεγονότος της Αναστάσεως στον
άνθρωπο και στον κόσμο.
Ο Χριστός στο κέντρο, φορά
λαμπρόχρωμα ενδύματα και
βρίσκεται μέσα σε δόξα, κρατά τα
χέρια του Αδάμ και της Εύας και τους
σηκώνει από το θάνατο, στον οποίο
τους είχε οδηγήσει η εσφαλμένη
επιλογή τους στον Παράδεισο.

33. H ορθόδοξη εικόνα της
Αναστάσεως ονομάζεται
«Εις Άδου Κάθοδος»
Ο Χριστός πατά γερά σε δύο κομμάτια ξύλου,
τα οποία είναι τοποθετημένα σαν να
σχηματίζουν σταυρό. Πρόκειται για τις πύλες
του Άδη τις οποίες ο Χριστός έσπασε με τη
χάρη του Σταυρού Του. Με το θάνατό του
έκλεισαν, αλλά δεν στάθηκαν αρκετά ισχυρές
για να τον κρατήσουν δέσμιό τους. Γύρω γύρω
υπάρχουν καταστραμμένα, σκορπισμένα και
αχρηστευμένα τα κλείθρα και οι αλυσίδες που
μέχρι τότε έκλειναν την οδό διαφυγής από τον
Άδη. Κάτω από όλα αυτά φαίνεται το μαύρο
χρώμα του Άδη, το οποίο μέχρι την Ανάσταση
αποτελούσε το τέλος για τον άνθρωπο.
Tο λευκό ένδυμα του Χριστού, το οποίο
συμβολίζει τη χαρά της Αναστάσεως και
προεικονίζει τη δική μας Ανάσταση, η οποία θα
ακολουθήσει.

34. Ο Χριστός σταυρώθηκε την Παρασκευή στις δώδεκα το μεσημέρι, την
έκτη ώρα όπως λεγόταν την εποχή εκείνη, και παρέμεινε επάνω στον
Σταυρό μέχρι τις τρεις η ώρα μετά το μεσημέρι της Παρασκευής, δηλαδή
την ενάτη ώρα. Παρέμεινε, λοιπόν, τρεις ώρες επάνω στον Σταυρό.
Αυτές τις τρεις ώρες έπεσε σκοτάδι σε όλη την κτίση. Ο Χριστός τις τρεις
αυτές ώρες επάνω στον Σταυρό, μέσα στο σκοτάδι, είπε επτά λόγους.
2. Οι επτά λόγοι του Σταυρού

35. Οι επτά λόγοι του Σταυρού
1. «Πάτερ, άφες αυτοίς· ου γαρ οίδασι τι ποιούσι»
Ο Χριστός στρέφεται στον Πατέρα Του και Τον παρακαλεί να συγχωρέση την αμαρτία των εκτελεστών του, γιατί
δεν ξέρουν τι κάνουν Παρακαλά τον πατέρα του να τους συγχωρέσει και τους δικαιολογεί δείχνοντάς μας τη μεγάλη
του καρδιά.
2. «Ἀµὴν λέγω σοι, σήµερον µετ’ ἐµοῦ ἔση ἐν τῷ παραδείσῳ» (Λουκ. 23,43 Απευθύνεται στον μετανιωμένο
ληστή πάνω στον σταυρό. Ἕως τὴν τελευταία του πνοὴ ὁ Κύριος σώζει ἐκείνους ποὺ δείχνουν καὶ τὴν παραµικρὴ
ἐπιθυµία νὰ σωθοῦν. Ο τρίτος λόγος τού Χριστού επάνω στον Σταυρό ήταν αυτός που είπε στον εκ δεξιών ληστή :
Σε βεβαιώνω ότι σήμερα θα είσαι μαζί μου στον Παράδεισο. Ο Ιησούς αφού κατάλαβε ότι ο ληστής μετανόησε
ειλικρινά τον τοποθετεί πρώτο στον Παράδεισο. Ο Ιησούς δέχεται κοντά του όσους μετανοούν αληθινά.
3. «Αμήν λέγω σοι· σήμερον μετ’ εμού έση εν τω Παραδείσω. 4. «Γύναι, ίδε ο υιος σου», «Ιδού η μήτηρ σου».
Ο Ιησούς πάνω σταυρωμένος μέσα σε φριχτούς πόνους γυρνά στην μητέρα του και τον Ιωάννη που τον
παρακολουθούν με πόνο και θλίψη και προσπαθεί να τους παρηγορήσει ξεχνόντας τον δικό του πόνο. Ανοίγεται
μπροστά στα μάτια μας ο δρόμος του σεβασμού και της αγάπης για τη μάνα και τους δικούς μας ανθρώπους που
αγαπάμε.

36. 4. «Θεέ µου, Θεέ µου, ἱνατί µὲ ἐγκατέλιπες;» (Ματθ. 27,46).Aὐτὲς οἱ λέξεις δείχνουν την αδύναµη ανθρώπινη
φύση. Νιώθει ότι ο Πατέρας Του τον εγκαταλείπει και παραπονιέται απογοητευμένος, αποκαρδιωμένος
κουβαλώντας πάνω του τις αμαρτίες της ανθρωπότητας. Προς στιγμήν τον βλέπουμε να λυγίζει ψυχικά...
5. «Διψῶ» (Ἰωαν 19,28). Η δίψα του Ιησού προήλθε από την ξηρασία τού σώματος, επειδή έχασε αίμα, από
αφυδάτωση, και δείχνει ότι ο Χριστός είχε πραγματικό σώμα. Δυστυχώς όμως, αντί για νερό του έδωσαν οι
στρατιώτες ένα σφουγγάρι βουτηγμένο δε ξύδι και χολή και το έφεραν στα χείλη του αλλά εκείνος δεν ήπιε. Ο
Χριστός διψούσε για αγάπη...
6. Πάτερ, εἰς χεῖρας σου παρατίθεµαι τὸ πνεῦµά µου» (Λουκ. 23,46).
O Υἱός παραδίδει τὸ πνεῦµα Του στὰ χέρια τοῦ Πατρός Του. Εδώ φαίνεται η Θεϊκή του υπόσταση αφού είναι
υιός του Θεού.
7. Τετέλεσται» (Ἰωαν.19,30). Αυτὸ δεν σηµαίνει ὅτι τελειώνει ἡ ζωή αλλά τελειώνει η αποστολή του για τη
σωτηρία του κόσμου.

37. 3. Η Ανάσταση μέσα από την ελληνική ποίηση και υμνολογία.
Διονύσιος Σολωμός, Ο Λάμπρος, Η ημέρα της Λαμπρής

38. Ανάσταση
Βαριά τα μαύρα κρέπια η νύχτα σέρνει
κι η πλάση μια θωριά θλιμμένη παίρνει.
Δεν πάει καιρός που μέσ’ από τα πλήθια
κάποιος πιστός ξεχώρισε. Κοντάρι
δεν άδραξε για να χτυπήσει στήθια
Θεού. Του δόθηκε η μεγάλη χάρη
Θεό να θάψει. Ο τάφος, νά! Θλιμμένα
κανένας μπρος στο μάρμαρο δε γέρνει,
μα η πλάση κλαίει κι είναι όλα βουτηγμένα
στα κρέπια τα πηχτά που η νύχτα σέρνει.
Τα μαύρα κρέπια η μέρα τώρα σκίζει,
κι ο ήλιος χρυσαφένιος πορφυρίζει.
Ανοίγει ο τάφος. Γύρωθε πετάνε
αγγέλοι. Πέφτουν χάμου θαμπωμένοι
οι αντίχριστοι. Οι άγγελοι τραγουδάνε·
καθένας τους μιαν αρμονία υφαίνει
κι ένα όνειρο. Τα ζαφειρένια πλάτια
αχολογάνε. Ο ουρανός χωρίζει
να Τον δεχτεί στα αιθέρια του παλάτια
κι η μέρα όλο και μαύρα κρέπια σκίζει.
Κ. Καρυωτάκης, Εφηβικοί στίχοι 1913-1916

39. Χριστός Ανέστη
Είχαμε πάρει το μονοπάτι για το σπίτι
θάλασσα ολούθε μπαμπακιά ο Απρίλης
κι όσο χωνόμαστε μες στα πλατάνια
τόσο σωπαίναν δε φυσούσε
μόνο που με κοιτάζαν από μέσα μου
νωπά τα μάτια της απ’ τα κεριά
και σφύριζα θυμάμαι το Χριστός Ανέστη.
Ο ουρανός που λίγο πριν αστροφορούσε
σ’ άσπρο σεντόνι γύριζε και σε βρεγμένο.
Δυο βήματα απ’ τη βρύση ο αδερφός της,
έσταζε το βρακί και το παγούρι του
―Χριστός Ανέστη, πώς περνάς,
τι να περνούσε
κόντευε χρόνο πεθαμένος.
Γύρισε να μας δει κι έφεξε ο τόπος
σαν κάποιος να μας φωτογράφιζε τη νύχτα.
Μιχάλης Γκανάς, Μαύρα λιθάρια, 1980

40. Πάσχα 1987
Λαμπρύνομαι ως άτομο μα όχι
στην ολότητα· η λάμψη όμως
εκπηγάζει από κείνη των ψυχών
τη σύναξη
που διαφεντεύει γαλαζοπράσινο.
Αποφεύγω τα μηνύματα
κι αποφεύγω τ᾽ αυτοκίνητα.
Είμαι διαβάτης· επιβάλλομαι
στην κίνηση.
Νίκος Καρούζος, Οιδίπους τυραννούμενος και άλλα ποιήματα.

41. Κωστής Παλαμάς, «Γιορτές» (1904)
Η νύχτα των Παθών, αγία Παρασκευή μεγάλη,
θυμάσαι; Οι κράχτες βροντεροί του δρόμου και χουγιάζουν
«Ώρα, ώρα για την εκκλησιά!» Τα σήμαντρα σωπαίναν,
μήπως ταράξουν του Ιησού τον ύπνο ολογυρμένου
στων επιτάφιων τα χρυσά τα σάβανα που οι βιόλες
χλωμές και τα τριαντάφυλλα τα κοκκινοπλουμίζαν.
Θυμάσαι; Η νύχτα των Παθών μα και τ’ Απρίλη η νύχτα
της χώρας όλα, νόμιζες, να βουβαθούν γυρεύαν
θρήσκα και κατανυχτικά, τη σιγαλιά να κάμουν
μια προσφορά ευλαβική προς του Κυρίου τα Πάθη.
Και μοναχά δε σώπαινε στο περιβόλι μέσα
με τη δικούλα του εκκλησιά, με τη λατρεία δική του,
πιστός και ιερουργός Θεού ψηλότερου απ’ όλους,
τ’ αηδόνι. Η νύχτα των Παθών, μα και τ’ Απρίλη η νύχτα.
Διάπλατες πέρα οι εκκλησιές ολόφωτες και φτάναν
απ’ τ’ ανοιχτά παράθυρα στα σπίτια μας οι θρήνοι
σεμνοί κι αντιθρηνούσανε στου χριστιανού τα χείλη:
«Ζωή εν τάφω… Έαρ γλυκύ… Γλυκύτατόν μου τέκνον..»
Μπρος στην πεζούλα του σπιτιού, της γειτονιάς μελίσσι
κι εμείς, αγόρια αγίνωτα κι αστάλωτες παιδούλες,
ο ύπνος δε μας έπαιρνε, προσμέναμε την ώρα
της εκκλησιάς…
Από τη Συλλογή: Ασάλευτη ζωή

42. Επιτάφιος Θρήνος
Ω γλυκύ μου έαρ,
γλυκότατόν μου τέκνον,
πού έδυσου το κάλλος;
Η δάμαλις τον μόσχον,
εν ξύλω κρεμασθέντα,
ηλάλαζεν ορώσα.
Ω φως των οφθαλμών μου,
γλυκύτατόν μου τέκνον,
πώς τάφω νυν καλύπτη;

43. H ζωή εν τάφω
Η ζωή εν τάφω
κατετέθης, Χριστέ,
και αγγέλων στρατιαί εξεπλήττοντο,
συγκατάβασιν δοξάζουσαι την σήν.
Η ζωή πως θνήσκεις;
πώς και τάφω οικείς;
του θανάτου το βασίλειον λύεις δε
και του Άδου τους νεκρούς εξανιστάς.
Μεγαλύνομέν σε,
Ιησού Βασιλεύ,
και τιμώμεν την ταφήν και τα πάθη σου,
δι’ ων έσωσας ημάς εκ της φθοράς.

44. Νίκος Καρούζος, «Άσμα
μικρό»
Χάθηκε αυτός ο οδοιπόρος.
Είχε συνάξει λίγα φύλλα
ένα κλαδί γεμάτο φως
είχε πονέσει.
Και τώρα χάθηκε…
Αγγίζοντας αληθινά πουλιά στο
έρεβος
αγγίζει νέους ουρανούς
η προσευχή του μάχη.
Έαρ μικρό έαρ βαθύ έαρ
συντετριμμένο.
Από τη Συλλογή: Τα πάθη της ποίησης

45. 4. Το Δωδεκάορτο
περιλαμβάνει τις δώδεκα πιο σημαντικές
εορτές:
• Ευαγγελισμός,
• Γέννηση,
• Υπαπαντή,
• Βάπτιση,
• Μεταμόρφωση,
• Βαϊφοφόρος,
• Ανάσταση Λαζάρου,
• Σταύρωση,
• Ανάσταση,
• Ανάληψη,
• Κοίμηση της Θεοτόκου και
• Πεντηκοστή.

46. Ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου: 25η Μαρτίου
Θεομητορική εορτή Ο αρχάγγελος Γαβριήλ φέρνει το μήνυμα στην Παρθένο Μαρία ότι πρόκειται να
γεννήσει τον Υιό του Θεού.
Δεσποτική εορτή/ Η Γέννηση του Χριστού :25 Δεκεμβρίου
Ο Ιησούς Χριστός γεννήθηκε από την Παρθένο Μαρία σ’ ένα σπήλαιο της Βηθλεέμ. Εκείνη την εποχή,
βασιλιάς της Ιουδαίας ήταν ο Ηρώδης. Ο αυτοκρ'ατορας της Ρώμης είχε διατάξει απογραφή πληθυσμού
των υπηκόων του. Γι’ αυτό και ο Ιωσήφ πήρε την ετοιμογέννητη Μαρία και μετέβησαν στη Βηθλεέμ από τη
Ναζαρέτ, όπου διέμεναν.
Μετά τη γέννηση του Ιησού, ένας άγγελος εμφανίσθηκε στους ποιμένες της περιοχής, αγγέλλοντας το
χαρμόσυνο γεγονός, ενώ πλήθος άλλων αγγέλων έψαλλαν «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη εν
ανθρώποις ευδοκία». Ενώ συνέβαιναν αυτά, άστρο φωτεινό εξ Ανατολής οδήγησε τους τρεις Μάγους
(Μελχιόρ, Γάσπαρ, Βαλτάσαρ) στη Βηθλεέμ, όπου μαζί με τους βοσκούς προσκύνησαν τον Χριστό,
προσφέροντάς του χρυσό, λίβανο και σμύρνα.
Δεσποτική εορτή/ Υπαπαντή: 2 Φεβρουαρίου
Ο Χριστός μαζί με τους γονείς του (τη Θεοτόκο και τον Ιωσήφ) πηγαίνει στο ναό των Ιεροσολύμων. Εκεί τον
υποδέχεται ο ιερέας Συμεών, η Υπαπαντή του Κυρίου εορτάζεται στις 2 Φεβρουαρίου.

48. Δεσποτική γιορτή /Η βάπτιση του Χριστού :6 Ιανουαρίου
Ο Χριστός βαπτίστηκε στον Ιορδάνη ποταμό από τον Ιωάννη τον Πρόδρομο. Στη βάπτιση του Χριστού
εμφανίστηκαν τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδας. Ο Πατήρ (ακούστηκε η φωνή του) ο Υιός (Ο Χριστός που
βαπτίστηκε) και το Άγιο Πνεύμα (Με μορφή περιστεριού).
Δεσποτική γιορτή /Η Μεταμόρφωση του Σωτήρος: 6 Αυγούστου
Ο Ιησούς μαζί με τρεις από τους αποστόλους, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη, ανέβηκαν σε ένα βουνό
(το όρος της Μεταμορφώσεως, το οποίο παραδοσιακά αναγνωρίζεται ως το όρος Θαβώρ) για προσευχή. Εκεί
οι τρεις απόστολοι έκατσαν να ξεκουραστούν και κοιμήθηκαν. Όταν ξύπνησαν είδαν τον Ιησού να φωτοβολεί
με λαμπρό φως και τα ρούχα του είχαν γίνει λευκά. Μαζί του βρίσκονταν και συνομιλούσαν δύο άντρες, ο
Μωυσής και ο Προφήτης Ηλίας. Στη συνέχεια τους κάλυψε νέφος και ακούστηκε μια φωνή από τον ουρανό να
αναφέρει «Οὗτος ἐστὶν ὁ υἱός μου ὁ ἀγαπητός· αὐτοῦ ἀκούετε», δηλαδή αυτός είναι ο γιος μου, να τον ακούτε.
Κυριακή των Βαίων
Ο Ιησούς Χριστός, εισέρχεται θριαμβευτικά στα Ιεροσόλυμα καθισμένος σε ένα γαϊδουράκι. Οι Ιουδαίοι,
κρατώντας βάγια και κλαδιά διάφορων δένδρων τον ζητωκραυγάζουν.

50. Ανάσταση Λαζάρου, Σάββατο του Λαζάρου
Ο Λάζαρος ήταν φίλος του Κυρίου. Κάποτε αρρώστησε πολύ βαριά. Οι αδερφές του Μάρθα και Μαρία έστειλαν μήνυμα
στον Ιησού για να τον επισκεφτεί και να τον θεραπεύσει. Όταν έφτασε ο Κύριος με τους μαθητές του στη Βηθανία, ο
Λάζαρος είχε πεθάνει. Επισκέφτηκε το μνήμα του. Είπε στους παρευρισκόμενους να σηκώσουν την πλάκα του τάφου
και φώναξε δυνατά: Λάζαρε βγες έξω. Ο Λάζαρος βγήκε με δεμένα τα πόδια και τα χέρια με πάνινες λουρίδες. Ο Ιησούς
τους είπε να τον λύσουν για να περπατήσει.
Η Σταύρωση του Χριστού
Μόλις ο Χριστόςέφτασε στον Γολγοθά κουβαλώντας τον σταυρό σταυρώθηκε με την κατηγορία ότι ισχυρίστηκε ότι είναι
ο βασιλιάς των Ιουδαίων, ενώ Τού προσφέρθηκε να πιεί ένα μείγμα χολής αναμειγμένο με ξύδι. Ύστερα σταυρώθηκε και
κρεμάστηκε μεταξύ των δύο καταδικασμένων ληστών. Το μαρτύριο του Ιησού μετά τη σταύρωση διήρκησε 6 ώρες. Οι
στρατιώτες πρόσθεσαν πάνω από τον σταυρό του Ιησού μία επιγραφή, πάνω στην οποία αναγραφόταν η φράση:
''Ιησούς ο Ναζωραίος, Βασιλιάς των Ιουδαίων'' και μοίρασαν με κλήρο τα ενδύματά Του.
Η Ανάσταση του Χριστού
Σύμφωνα με τα πατροπαράδοτα έθιμα μια ομάδα γυναικών το πρωί της επομένης της ταφής του Χριστού κατευθύνεται
στον τάφο προκειμένου να μυρώσουν το σώμα του.
Φθάνοντας οι γυναίκες στον τάφο ανακαλύπτουν ότι ο βράχος της σφράγισής του έχει κυλιστεί και μένει αφρούρητος.
Έκπληκτες διαπιστώνοντας ότι ο τάφος είναι κενός βλέπουν άγγελο να τους εξηγεί την κατάσταση και να τους δίνει ένα
μήνυμα.
Σύμφωνα με το μήνυμα οι γυναίκες σπεύδουν στην Ιερουσαλήμ για να μεταφέρουν τα νέα στους μαθητές, συναντώντας
όμως τη δυσπιστία τους.
Ο Πέτρος και ο «αγαπημένος μαθητής» σπεύδουν στον τάφο και, βρίσκοντάς τον κενό, επιστρέφουν.
Η Μαρία η Μαγδαληνή ακολουθώντας τους παραπάνω μαθητές επιστρέφει στο τάφο μένοντας εκεί μετά την
αναχώρησή τους. Τότε ο Χριστός κάνει την πρώτη Του εμφάνιση σε αυτή.
Την ίδια ημέρα ο Χριστός εμφανίζεται στους Πέτρο και στους δύο που κατευθύνονταν προς Εμμαούς και στη συνέχεια
στους άλλους μαθητές στην Ιερουσαλήμ εκτός του Θωμά.

52. Η Ανάληψη του Κυρίου
Δεσποτική εορτή, γιορτάζεται 40 μέρες από την Ανάστασή του.
Ο Χριστός ανεβαίνει στους ουρανούς.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου, Θεομητορική γιορτή, γιορτάζεται στις 15 Αυγούστου.
Εκείνη την ημέρα οι Χριστιανοί γιορτάζουν με ιδιαίτερη λαμπρότητα τον θάνατο της Θεοτόκου, την ταφή, την
ανάσταση και τη μετάστασή Της στους ουρανούς.
Η Κοίμηση της Θεοτόκου συνέβη στο σπίτι του Ευαγγελιστή Ιωάννη, στο οποίο διέμενε η μητέρα του
Θεανθρώπου. Αφού της έκλεισαν τα μάτια, οι Απόστολοι μετέφεραν το νεκροκρέβατό της στον κήπο της
Γεθσημανής, όπου και την έθαψαν. Κατά τη μεταφορά του λειψάνου της, φανατικοί Ιουδαίοι αποπειράθηκαν να
ανατρέψουν το νεκροκρέβατό της, αλλά τυφλώθηκαν. Μόνο ένας από αυτούς κατόρθωσε να το ακουμπήσει,
αλλά μια αόρατη ρομφαία του έκοψε τα χέρια.
Μοναδικός απών από την κηδεία της υπήρξε, όπως προαναφέραμε, ο Απόστολος Θωμάς. Όταν μετά από τρεις
ημέρας πήγε στον τάφο της, βρήκε μόνο τα εντάφια. Προφανώς, η Παναγία είχε αναστηθεί.
Η Πεντηκοστή
Την ημέρα της Πεντηκοστής έλαβε χώρα η επιφοίτηση του Αγίου Πνεύματος στους 12 μαθητές.Οι μαθητές
άρχισαν να μιλούν όλες τις γλώσσες και να κηρύττουν τον Χριστιανισμό. Ως αποτέλεσμα βαφτίστηκαν εκείνη την
ημέρα 3.000 νέα μέλη της χριστιανικής εκκλησίας.

54. Στα Ευαγγέλια και στις Επιστολές
αναφέρονται πολλές εμφανίσεις
του αναστημένου Ιησού σε
διάφορους ανθρώπους. Ο Ιησούς
εμφανίζεται στους μαθητές και
τους άλλους ακολούθους του με
πολλούς τρόπους.

55. Σύμφωνα με τους ευαγγελιστές ο Ιησούς αφού αναστήθηκε εμφανίστηκε :
1. Στην Μαγδαληνή Μαρία (Μκ. ιστ 9-11 και Ιω. κ 11-18)
2. Στις Μυροφόρες γυναίκες (Μτ. κη 9-10) το πρωί της Κυριακής.
3. Στους δύο μαθητές που πορεύονταν εις Εμμαούς κατά το απόγευμα της ίδιας ημέρας (Μκ.
ιστ 12-13, Λκ. κδ 13-15).
4. Στον Σίμωνα Πέτρο λίγο αργότερα (Λκ. κδ 34 και Α' Κορ. ιε 5)).
5. Στους δέκα Αποστόλους απουσιάζοντος του Θωμά το απόγευμα της ίδιας ημέρας (Μκ. ιστ
14, Λκ. κδ 36-43, Ιω. κ 19-25).
6. Στους έντεκα παρόντος και του Θωμά μετά από οκτώ ημέρες (Ιω. κ 26-29)
7. Σε επτά αποστόλους στη λίμνη της Τιβεριάδος (Ιω. κα 1-23).
8. Στους έντεκα στο όρος της Γαλιλαίας, «το οποίο τους όρισε ο Ιησούς» (Μτ. κη 16)
9. Στους Αποστόλους όλους στη Βηθανία κατά την ημέρα της Ανάληψης (Μκ. ιστ 19-20,Λκ. κδ
50, Πρ. α 6-11), την οποία κάποιοι ταύτισαν με την παραπάνω που σημειώθηκε στη Γαλιλαία.
(Τρεμπέλα Παν. Απολογητικαί Μελέται τόμος Ε σελ. 557-558)
Ο Παύλος επιπροσθέτως αναφέρει:
- μία ακόμη στον Ιάκωβο (Α΄Κορ. ιε 7)
- και μία εμφάνιση σε περισσότερους από 500 αδελφούς (Α΄Κορ. ιε 6) η οποία μάλλον
ταυτίζεται με την εμφάνιση στο όρος της Γαλιλαίας στο Μτ. κη 16.

56. Τα Πάθη του Χριστού μέσα από την τέχνη LikeWoman.gr
Τα Πάθη του Χριστού μέσα από την τέχνη LikeWoman.gr
Τα πάθη του Ιησού μέσα από την τέχνη - Flowmagazine
O Ιησούς Χριστός μέσα από εμβληματικά έργα τέχνης | in.gr
Tα Θεία Πάθη και η Ανάσταση του Χριστού μέσα από ζωγραφικούς πίνακες της Αναγέννησης - Αγώνας της Κρήτης (agonaskritis.gr)
ΤΑ ΠΑΘΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΣΤΗΝ ΕΙΚΑΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ - Books and Style
Η ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ. Η ΒΙΒΛΙΚΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ - Public Orthodoxy (Δημόσια Ορθοδοξία)
Η Ανάσταση στην ανατολική και δυτική εικόνα | ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ (wordpress.com)
Η Ανάσταση του Ιησού στην ποίηση | Πεμπτουσία (pemptousia.gr)
Η ποίηση για τα Πάθη και την Ανάσταση του Κυρίου - kaliterilamia.gr
Ολοήμερο - Δωδεκάορτο (oloimero.gr)
Η Ανάσταση και οι εμφανίσεις του Ιησού - Ορθοδοξία News Agency (orthodoxianewsagency.gr)
Πόσες και ποιες είναι οι εμφανίσεις του αναστημένου Χριστού; - Ιερός Ναός Αγίου Σώστη Νέας Σμύρνης (sostis.gr)
ΠΕΡΙ ΤΕΧΝΗΣ Ο ΛΟΓΟΣ: Οι 11 εμφανίσεις του Ιησού Χριστού μετά την Ανάσταση του (peritexnisologos.blogspot.com)

57. ΤΩΡΟΥ ΑΓΓΕΛΙΝΑ