Стратеги, маркетингийн стратегийн хөгжил Тодорхойлолтууд (Гадаад эрдэмтэд) 1962 онд Chandler, Alfred Jr “Strategy and Structure”бүтээлдээ Байгууллагын зохион байгуулалт болон стратегийн хоорондох харилцааг шинжлэх нь сонгодог онол юм. Уг онол нь урт хугацааны зорилго болон зорилтуудын үндсэн шийдвэрийн төгс байдал, уг зорилгыг зөв зохистой нөөцийн хувиарлалтаар хангахад чиглэгдэнэ. Нөөцийг хувиарилах 1979 онд Steiner, George “Strategic Planning” бүтээлдээ” Бүх менежерийн заавал мэдэж байх ёстой зүйл бол стратегийг тухайн цаг үеэсээ хамаарч өөрчилж хөрвөх чадвартай байлгахад оршино”. Стратеги хувьсан өөрчлөгддөг1980 онд Andrews, Kenneth “The Concept of Corporate Strategy” бүтээлдээ “Компаний болон бизнесийн амжилттай стратеги нь зорилго зорилт, обьектуудын харилцан хамаарал болон хэрэгжилтийн процессоос хамаардаг

1. Стратеги, маркетингийн
стратегийн хөгжил
ШУТИС.КтМС Д.Ганбаатар

2. Стратеги гэдэг нь маш олон утгыг
илэрхийлдэг мөн тэдгээр утгууд нь өөр
хоорондоо холбоотой байна.

3. Тодорхойлолтууд (Гадаад эрдэмтэд)
1962 онд Chandler, Alfred Jr “Strategy and
Structure”бүтээлдээ Байгууллагын зохион
байгуулалт болон стратегийн хоорондох харилцааг
шинжлэх нь сонгодог онол юм. Уг онол нь урт
хугацааны зорилго болон зорилтуудын үндсэн
шийдвэрийн төгс байдал, уг зорилгыг зөв зохистой
нөөцийн хувиарлалтаар хангахад чиглэгдэнэ.
Нөөцийг хувиарилах
1979 онд Steiner, George “Strategic Planning”
бүтээлдээ” Бүх менежерийн заавал мэдэж байх
ёстой зүйл бол стратегийг тухайн цаг үеэсээ
хамаарч өөрчилж хөрвөх чадвартай байлгахад
оршино”.
Стратеги хувьсан өөрчлөгддөг

4. 1980 онд Andrews, Kenneth “The Concept of Corporate
Strategy” бүтээлдээ “Компаний болон бизнесийн
амжилттай стратеги нь зорилго зорилт, обьектуудын
харилцан хамаарал болон хэрэгжилтийн процессоос
хамаардаг”
Зорилтонд хүрэх процесс
1980 онд Porter, Michael “Competitive Strategy”
бүтээлдээ өрсөлдөөний стратегийг тодорхойлохдоо
“Бизнесийг амжилттай өрсөлдөөнд байлгах ерөнхий
томьёо нь өрсөлдөөний зорилго нь яг ямар байх
ёстой мөн, ямар дүрмүүд зорилгод хүрэхэд хэрэг
болох эсэхийг тодорхойлох явдал юм”
Зорилтонд хүрэх

5. 1980 онд Tregoe, Benjamin “Top Management Strategy”
бүтээлдээ Стратегийг тодорхойлохдоо: Стратегийн
үйл ажиллагааны хүрээ нь байгууллагын чиглэлийг
яг байгаагаар нь чиглүүлэх үүрэгтэй.
Чиглүүлэх үйл ажиллагаа
1980 онд Kenneth Andrews “The Concept of Corporate
Strategy” бүтээлдээ “Компанийн стратеги нь
компанийн зорилго, зорилтыг илрүүлэн тодорхойлж
эдгээр зорилтод хүрэх гол бодлогыг гаргах мөн
компанийн бизнесийн цар хүрээ, зорилтот бүлэг
хийгээд хувьцаа эзэмшигч, ажилчид, үйлчлүүлэгчид
мөн олон нийтэд оруулах эдийн засгийн болон
эдийн засгийн бус хувь нэмрийг тодорхойлдог байх
“гэжээ.
Зорилтод хүрэх

6. 1994 онд Henry Mintzberg “The Rise and Fall of Strategic Planning”
бүтээлдээ Стратегийн төлөвлөлтийн цаг хугацаа нь зорилттойгоо
зөрдөг учраас энэ хоёрыг нэгтгэсэн бодит өөрчлөлт хийх хэрэгтэй.
Иймээс хэтийн төлөвийг тодорхойлохоос эхлээд түүнд хүрэх
нарийн ажиллагаа орсон төлөвлөгөөг багтааж өгнө. Стратеги бол
төлөвлөгөө, тогтсон хэв маягтай, байршуулалттай алсын төлөвтэй
байдаг гэж тодорхойлсон байна.
Төлөвлөгөө
1994 онд Treacy and Wiersema “The Discipline of Market Leaders”
бүтээлдээ стратегийн гол үндэс болох 3 “үнэ цэнийн дүрэм”-ийг
тодорхойлжээ. Энэ нь сайн үйл ажиллагаа, үйлчлүүлэгчтэйгээ
дотно байх, бараа бүтээгдэхүүний манлайлал. Хөдөлгөгч хүчин
зүйлийн хувьд эдгээрийн аль нэг нь стратегийн үндэс суурь болж
чадна гэжээ. Компани нь бизнесийн хараагаа улам өргөсгөж биш
улам нарийсгаж байж тэргүүлэх байр сууринд хүрнэ гэжээ.
Зорилгыг нарийсгах

7. Л.Лхаашид
Орчны хувьсал, өөрчлөлтөнд зохицуулан байгууллагынхаа холч давуу
талыг хадгалах хамгийн гол нэгдмэл, иж бүрэн цогцолбор зорилгыг
стратеги гэнэ. Өөрчлөлт шинэчлэлтийг удирдах асуудлууд, УБ, 1994
Иж бүрэн зорилго
Р.Бадралмаа Онол арга зүйд тулгуурлан байгууллагын үйл ажилллагааг хөгжлийн
илүү дээд түвшинд хүргэхэд чиглэсэн зорилтуудыг агуулсан зангилаа
шийдвэр гаргах үйл явцыг стратегийн удирдлага гэнэ. Стратегийн
удирдлага, УБ, 1996
Шийдвэр гаргах үйл явц
Монгол эрдэмтдийн тодорхойлолт
Ц.Цолмон Стратеги нь ерөнхий зорилгод хүрэх үйл ажиллагааны буюу нөөцийг
бүрдүүлэх хөтөлбөр Удирдахуйн үндэс., УБ, 1996
Хөтөлбөр

8. Г. Батхүрэл
Байгууллагын өөрийн эрхэм зорилгодоо хүрэхийн тулд зорилгуудыг хангах бүх
талыг хамарсан иж бүрэн урт хугацааны төлөвлөгөө. [] 251-259 x
Зорилгын нэгдэл, байгууллагын боломж, ажилчдын сонирхолд нийцэх тодорхой
хөтөлбөрийг боловсруулах ба удирдахыг стратегийн удирдлага гэнэ. Монголын
эдийн засгийн удирдлагын сэтгэлгээний хөгжлийн судалгаа: Онол, үзэл баримтлал, чиг
хандлага: Эдийн засгийн ш/у-ны докторын (Sc.D) зэрэг горилсон диссертаци
Төлөвлөгөө
Я.Шуурав
Стратеги бол юуны өмнө төлөвлөгөө, эсвэл төлөвлөгөөний тодорхой хэлбэр
гэж болох удирдамж, хөгжлийн баримжаа, чиглэл, ирээдүйд хүрэх арга зам
Менежмент, УБ, 1997
Төлөвлөгөө

9. Маркетингийн стратеги нь 1980-д оноос хойш
эрдэм шинжилгээ судалгааны хүрээнд
судлагдаж байна. Маркетингийн ном зохиолд
олон янзын үзэл санааг илэрхийлсэн
маркетингийн ойлголтуудыг тодорхойлсон
байна.
Судлаачид “Маркетингийн стратеги”,
“Стратегийн маркетинг” гэсэн хоёр үндсэн
нэр томьёог (терминал) авч үзээд
"Маркетингийн стратеги гэдэг нь угтаа
стратегийн маркетинг гэсэн ойлголттой адил
юм" хэмээн Е.П.Голубковтой адил дүгнэлтэд
хүрсэн .

10. 1980 онд Kepner-Tregoe “Top Management Strategy”
бүтээлдээ “Маркетингийн стратеги бол
байгууллагын мөн чанар хийгээд чиглэлийг
тодорхойлдог гол зүйл гээд товчоор хэлвэл
бүтээгдэхүүн үйлчилгээгээ санал болгох зах зээлээ
сонгох асуудал юм.
Зах зээлээ сонгох судлах
1993 онд Michel Robert “Strategy Pure & Simple”
бүтээлдээ гол асуудал нь стратегийн менежмент
болон стратегиар сэтгэхэд л байгаа гэжээ.
Маркетингийн стратегийн шийдвэр нь бүтээгдэхүүн
үйлчилгээ, зах зээлийн сегмент, үйлчлүүлэгч,
газарзүйн бүс гэсэн 4 хүчин зүйлд хамаарна.
Зах зээл сегмэнт хэрэглэгч

11. 1996 онд Michael Porter “Competitive
Strategy”бүтээлдээ Өрсөлдөөнт стратеги гэдэг нь
“өөр байх” гэсэн утгатай бөгөөд “Энэ нь
санаатайгаар өөр үйл ажиллагааг сонгохын нэр
юм”. М.Porter-ийн стратеги нь үйлчлүүлэгчдийн
нүдэнд содон тусахаар өрсөлдөхүйц байрлалд байж
өрсөлдөгчдийн үйл ажиллагаанаас илүү өөр үйл
ажиллагаа явуулан үнэ цэнээ нэмэгдүүлэх явдал юм.
Түүний өмнөх бүтээл дээр Портер өрсөлдөөнт
стратеги гэдэг нь “байгууллагын зорьж буй зорилго
ба бодлого хоёрын нийлэмж юм” гэж тодорхойлсон
байдаг.
Өрсөлдөгчөөс өөр үйл ажиллагаа хийх

12. 1995 онд Douglas J. Dalrymple, Leonard J. Parsons “Marketing
management” бүтээлдээ “Маркетингийн стратеги бол
байнгын өөрчлөлт, дэлхий ертөнцийн тасралтгүй
хөгжлийг гүйцэхийн тулд байгууллагын ирээдүйн чиг
баримжааг гаргасан аргуудын нэгдэл юм”.
Аргуудын нэгдэл
1997 онд Graham Hooley, John Saunders, Nigel F. Piercy and
Brigitte Nicoulaud “Marketing Strategy and Competitive
Positioning” бүтээлдээ “Амжилттай маркетингийн
тогтолцоо нь маркетингийн үйл явцын олон стратегийг
удирдахад хэрэгцээтэй ур чадварыг бий болгох, орчны
өөрчлөлтийг тусгах, маркетингийн хэсгийн дотоод үйл
явцтай хамааралтай байх зэргийг бий болгоход оршино”.
Хамааралтай цогц үйл ажиллагаа

13. 2007 онд Paul Fifield “Marketing strategy” бүтээлдээ
“Маркетингийн стратеги гэдэг нь урт хугацаагаар үнэ
цэнийг олж эзэмших болон бидний хэрхэн сонголт
хийхийг зохион байгуулах талаарх цогц ойлголт юм”.
Зөв шийдвэрийн сонголт
2008 онд David Mercer “Marketing management” бүтээлдээ
“Сайн маркетингийн стратеги нь бизнесийн үйл
ажиллагааг дэмжих, ашгийг хамгийн их байлгахын тулд
маркетингийн иж бүрдэлээ зөв тохируулах, зах зээлийн
судалгааг гаргах ёстой. Маркетингийн стратеги нь
маркетингийн төлөвлөгөөний үндэс юм”.
Иж бүрдэл удирдах төлөвлөгөө
2008 онд Baker, Michael “The Strategic Marketing Plan”
бүтээлдээ “Маркетингийн стратеги гэдэг нь
өрсөлдөөний давуу талыг бий болгох, борлуулалтыг
нэмэгдүүлэх зорилгодоо хүрэхийн тулд байгууллагынхаа
нөөцийг төвлөрүүлэхийг зөвшөөрөх үйл явц юм”.
Зорилгод хүрэх

14. 2008онд Michael J. Baker “Marketing strategy and
management” бүтээлдээ “Маркетингийн стратеги гэдэг
нь ирээдүйд өрсөлдөөний давуу талаа ашиглах болон
борлуулалтаа өсгөхийн тулд хамгийн сайн боломжууд
дээрээ тулгуурлан хязгаарлагдмал нөөцөд анхаарлаа
төвлөрүүлэх зохион байгуулалтын үйл явц юм”.
Боломжоо ашиглан зохион байгуулах
2010 онд Ferrel Michaeld. Hartline “Marketing strategy”
бүтээлдээ “Маркетингийн стратги гэдэг нь зорилтот зах
зээлээ тодорхойлон маркетингийн иж бүрдлээ
хөгжүүлснээр маркетингийн зорилгод (зах зээлийн хувь
хэмжээ, борлуулалт, брэндийн хоногшилт гэх мэт) хүрэх
арга ухаан юм.
Зорилтот зах зээлд иж бүрдэл хоногшуулах
2010 онд Matthew A Eigbe “Marketing Strategy” бүтээлдээ
Маркетингийн стратеги гэдэг нь таны маркетингийн
зорилгодоо хүрэх арга зам, төлөвлөгөө юм.
Зорилгод хүрэх

15. 2012 онд Paul Fifield “Marketing strategy”
бүтээлдээ “Маркетингийн стратеги гэдэг нь урт
хугацаагаар үнэ цэнийг бий болгох болон
бидний хэрхэн сонголт хийх талаарх нэгдмэл
ойлголт юм”.
Үнэ цэнийг бий болгох
2012 онд Alexander Chernev and Philip Kotler
“Strategic Marketing Management” бүтээлдээ
“Стратегийн үндсэн зарчим нь компанийн
зорилгод хүрэхэд чиглэгдсэн хамгийн сайн
төлөвлөгөөт үйл ажиллагаа юм” гээд
“Маркетингийн стратеги нь хоёр үндсэн зарчмыг
хамруулдаг. Үүнд: Зах зээлийн зорилт болон
төлөвлөгөөний үнэ цэнийг тодорхойлно” гэжээ.
Зах зээлийн зорилт болон үнэ цэнэ

16. 2012 онд Jeen-Su Lim and John Heinrichs
“Marketing Strategy” бүтээлдээ Маркетингийн
стратеги нь таны зорилгууд жинхэнэ бодитой
байхыг шаардах бөгөөд тэдгээрийн хамрах
хүрээний шалтгааныг заана.
Зорилгод хүрэх
2013 онд Orville Walker and John Mullins
“Marketing Strategy” бүтээлдээ “Маркетингийн
стратеги нь уян хатан, товч, үнэнийг илтгэдэг”
Энэ санаа нь стратегийн төлөвлөгөөний үйл
явц болон маркетингийн харилцааны үйл
ажиллагааг илэрхийлж байна.
Компаний үйл ажиллагаатай уялдана.

17. Дүгнэлт
• Стратегийн тодорхойлолтууд нь хугацаанаас
хамаарч өөрчлөгдөж байна. 1960, 1970-аад оны
үеүдэд нөөцийг хуваарилах болон хувьсан
өөчлөгдөх байдлаар стратегийг тодорхойлж
байсан бол 1980-аад онд зорилгод хүрэх үйл
ажиллагаа, 1990-ээд онд төлөвлөгөө болон
бусад бизнесийн нэгжүүдтэй холбогдох үйл
ажиллагаа гэж тодорхойлжээ.
• Монгол эрдэмтэд төлөвлөгөө, хөтөлбөр гэсэн
байдлаар стратегийг тодорхойлсон байна.
• Стратегийг байгууллагын бүхий л нэгж
хэсгүүдтэй уялдсан, зорилгод хүрэх цогц
төлөвлөгөө гэж тодорхойлж болно.

18. • Маркетингийн стратегийн тодорхойлолтуудын
хувьд 80, 90-ээд онуудад зах зээлийг судлах,
сегментийг сонгох, орчны өөрчлөлтөнд дасан
зохицох байдлаар тодорхойлогдож байсан бол
2000 оноос хойш маркетингийн иж бүрдлийг
удирдах, зорилтод хүрэх, үнэ цэнийг
нэмэгдүүлэхэд чиглэгдэж байна.
Орчин үед маркетингийн стратегийг брэндийг
бий болгож нэмэгдүүлэх, байгууллагын
зорилгод чиглэсэн үйл ажиллагааны цогц
байдлаар гэж тодорхойлж болох юм.

19. Анхаарал тавьсан та
бүхэнд баярлалаа