Humane Capitalism
•
2 likes•945 views
สไลด์ประกอบการบรรยาย เรื่อง "ทุนนิยมที่มีหัวใจ" ณ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสิต, 3 ธันวาคม 2550
Recommended
More Related Content
Similar to Humane Capitalism
Similar to Humane Capitalism (20)
More from Sarinee Achavanuntakul
More from Sarinee Achavanuntakul (20)
Humane Capitalism
- 1. ทุนนิยมทีมหวใจ : ่ ี ั ทางเลือกใหม่แห่งการพัฒนา สฤณี อาชวานันทกุล Fringer | คนชายขอบ http://www.fringer.org/ ิ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ศูนย์รังสต, 3 ธันวาคม 2550 ิ งานนีเผยแพร่ภายใต ้ลิขสทธิ์ Creative Commons แบบ Attribution Non-commercial ้ Share Alike (by-nc-sa) โดยผู ้สร ้างอนุญาตให ้ทาซ้า แจกจ่าย แสดง และสร ้างงาน ่ ่ ดัดแปลงจากสวนใดสวนหนึงของงานนีได ้โดยเสรี แต่เฉพาะในกรณีทให ้เครดิตผู ้สร ้าง ไม่ ่ ้ ี่ ้ ิ ์ นาไปใชในทางการค ้า และเผยแพร่งานดัดแปลงภายใต ้ลิขสทธิเดียวกันนีเท่านั น ้ ้
- 2. หัวข ้อบรรยาย 1. ความเข ้าใจผิดบางประการเกียวกับทุนนิยม มายาคติ ่ ของแนวคิดกระแสหลัก และข ้อเท็จจริง 2. “ทุนนิยมทีมหวใจ” ่ ี ั 3. แนวคิดใหม่ๆ ทีประกอบสร ้างเป็ นกระบวนทัศน์ใหม่ ่ ่ ่ ้ 4. เครืองมือใหม่ๆ ทีใชในภาคปฏิบต ิ ั ิ 5. โครงสร ้างเชงสถาบันในกระบวนทัศน์ใหม่
- 3. 1. ความเข ้าใจผิดบางประการ และมายา คติของแนวคิดกระแสหลัก
- 4. ความเข ้าใจผิดบางประการเกียวกับทุนนิยม ่ • “Sample Bias”/ ปั ญหา Black Swan (Nassim Taleb) ี่ – ทาให ้มองไม่เห็นความเสยงของการทาธุรกิจ และไม่เห็นว่า „ผู ้เล่น ทั่วไป‟ ในระบบตลาดคือผู ้ประกอบการรายย่อยและลูกจ ้าง ไม่ใช ่ นายทุนเจ ้าของบริษัทยักษ์ ใหญ่ ิ • ระบบตลาดเป็ นระบบทีนาไปสู่ ประสทธิภาพ สูงสุด ่ ิ – ระบบตลาดสามารถสร ้างประสทธิภาพสูงสุดในการจัดสรรทรัพยากร เพราะเป็ นระบบแบบ self-emerging & chaordic ิ – optimal result เกิดจากการตัดสนใจของผู ้เล่นหลายคนทีคดแต่ ่ ิ ผลประโยชน์ของตัวเองเป็ นหลัก („มือทีมองไม่เห็น‟ ของอดัม สมิธ) ่ แต่ทงนี้ การแข่งขันต ้องเป็ นธรรม แปลว่าผู ้เล่นต ้องมีคณธรรมด ้วย ั้ ุ ิ • ความล ้มเหลวของตลาดเกิดจาก „โครงสร ้างเชงสถาบัน‟ – ความล ้มเหลวของตลาดมักไม่ได ้เกิดจากตัวตลาดเอง หากเกิดจาก ิ ่ ความล ้มเหลวของโครงสร ้างเชงสภาบัน (เชน กฎเกณฑ์ของรัฐ) – การแข่งขันเสรีดารงอยูยาก หากผู ้ครองตลาดมีอานาจสูง ่
- 5. ลักษณะของระบบเศรษฐกิจทียั่งยืน ่ ิ • มีประสทธิภาพในการจัดสรรทรัพยากรอย่าง „เป็ นธรรม‟ ้ื ี ิ ี ี – มิฉะนันผู ้ยากไร ้ทีปราศจากกาลังซอและไม่มสทธิมเสยงใน ้ ่ ระบอบการเมือง จะยิงเดือดร ้อนขึนเรือยๆ ่ ้ ่ ่ • มองทรัพยากรทีมวันหมด และ „externalities‟ เชน ทุน ่ ี ั่ ธรรมชาติ คอร์รัปชน ฯลฯ ว่าเป็ น „ต ้นทุน‟ ราคาแพง ้ ั ื่ – มิฉะนัน „สมดุลสงคม‟ จะเสอมลงเรือยๆ และในทีสดโลกก็จะ ่ ่ ุ รองรับความต ้องการของมนุษย์ไม่ได ้ • รองรับความหลากหลายของวัฒนธรรม ค่านิยม และวิถ ี ี ิ ชวตของคนในแต่ละท ้องถินได ้ ่ ่ – มิฉะนันความตึงเครียดอาจนาไปสูความขัดแย ้งและความ ้ รุนแรง ่ ไม่ใชระบบทุนนิยมกระแสหล ักในปัจจุบ ัน
- 6. วิวฒนาการ (?) ของระบบเศรษฐกิจ ั ทุนนิยมเสรีมเพียงบาง ี ธุรกิจในบางประเทศ ใน “ทุนนิยมธรรมชาติ” ระดับเสรีภาพทางเศรษฐกิจ ระดับโลกยังเป็ นทุนนิยม ทุนนิยมเสรี “ทุนนิยมก ้าวหน ้า” สามานย์อยู่ (แนวคิด กระแสหลัก) ของประชาชน ทุนนิยมผูกขาด/ ทุนนิยมในไทยยังเป็ น “ทุนนิยมสามานย์” ทุนนิยมสามานย์/ อยู่ สาเหตุหลักๆ อาจเป็ นเพราะ: ทุนนิยมพวกพ ้อง • ธนกิจการเมืองยังเฟื่ องฟู ั • โครงสร ้างศกดินา/อานาจนิยมยังอยู่ • กฎหมายป้ องกันการผูกขาดไม่มผล ี เศรษฐกิจผูกขาด ั • กฎหมายคุ ้มครองผู ้บริโภค สงคม ฯลฯ โดยรัฐ ้ ยังใชไม่ได ้จริง ระดับความยังยืนของระบบเศรษฐกิจ ่
- 7. ั ปั ญหาของสงคม: „มายาคติ‟ ทีไม่เป็ นจริง (1) ่ มายาคติ ข้อเท็จจริง ื้ • เงินซอได ้ทุกอย่าง ื้ • เงินซอความสุข, ความ ั • GDP วัด „สุขภาพสงคม‟ ได ้ ปลอดภัย, ฯลฯ ไม่ได ้ ถ ้า • ประโยชน์จากทุนนิยมเสรี จะ กลไกต่างๆ ไม่ทางาน ่ „ไหล‟ ลงมาสูคนทุกระดับชน ั้ • Human Development เอง โดยทีรัฐไม่ต ้อง ่ Index (Amartya Sen) วัด แทรกแซงตลาด – “The ระดับ „ความสุข‟ ของ rising tide lifts all boats” ประชาชนได ้ดีกว่า GDP ่ • รัฐไม่ควรแตะ “สวนเกิน” • ความมังคังของคนจานวน ่ ่ ของคนรวย เพราะสวนเกิน ่ มากมาจากมรดกหรือการเก็ง เหล่านันมาจากการทางาน ้ ่ กาไร ไม่ใชการทางานหนัก ึ่ หนักซงก่อให ้เกิดผลผลิตที่ • “In the long run, we‟re all เป็ นประโยชน์ dead” (John M. Keynes)
- 8. Genuine Progress Indicator (GPI) แม ้แต่ Simon Kuznets ผู ้คิดวิธวด GDP ก็ไม่เห็นด ้วย ี ั • Genuine Progress Indicator เป็ น กับการใช ้ GDP เป็ นเครืองวัด “สุขภาพ” สงคม เขา ่ ั ั ตัววัด “สุขภาพสงคม” ทีดกว่า ่ ี กล่าวในปี 1962 ว่า GDP เพราะคานวณผลกระทบต่างๆ “The welfare of a nation can scarcely be inferred เป็ น „ต ้นทุน‟ ไม่ใช ่ „รายได ้‟ ของ from a measurement of national income... Goals ประเทศ เชน ่ for “more” growth should specify of what and ้ 1. หักค่าใชจ่ายทืเกิดจาก ่ for what.” อาชญากรรมและการหย่าร ้าง ี 2. หักความเสยหายจากความเสอม ื่ ิ่ โทรมของสงแวดล ้อม และมลภาวะ 3. หักมูลค่าของเวลาพักผ่อนของ ประชากร (ถ ้ามีน ้อยลง) ้ 4. หักค่าใชจ่ายทางทหาร สนค ้า ิ อุปโภคขนาดใหญ่ (ทีมการสก ่ ี ึ หรอ) และสาธารณูปโภค 5. หักมูลค่าของเงินกู ้จากต่างประเทศ ่ ้ ทีใชในการบริโภค • นอกจากนี้ GPI ยังบวกมูลค่าขอ งานทีทาโดยแรงงานนอกระบบ ่ ่ เชน งานบ ้าน งานอาสาสมัคร และ ทีมา: http://www.redefiningprogress.org/projects/gpi/ ่ สะท ้อนความเหลือมล้าทางรายได ้ ่
- 9. ั ปั ญหาของสงคม: „มายาคติ‟ ทีไม่เป็ นจริง (2) ่ มายาคติ ข้อเท็จจริง ่ • ทุกภาคสวนควรมุงเน ้นการ ่ ิ • ประสทธิภาพอย่างเดียวอาจไม่ทา ิ สร ้างประสทธิภาพสูงสุด ให ้เกิดความเป็ นธรรมในสงคม ั ั (หรืออย่างน ้อยก็สงคมทีม ี ่ อย่างเดียว มนุษยธรรม) : สถานการณ์ทม ี ี่ • เนืองจากระบบตลาดเป็ น ่ เศรษฐีไม่กคนในขณะทีคนหลาย ี่ ่ ระบบทีดทสดในการสร ้าง ่ ี ี่ ุ ล ้านคนต ้องอดอาหารตายอาจ “มี ิ ิ ประสทธิภาพสูงสุด” (Pareto ประสทธิภาพ รัฐจึงควรปล่อย optimal) แล ้ว หากไม่มทางทีจะ ี ่ ให ้ระบบตลาดทางานด ้วยตัว ่ ี ิ ชวยให ้ใครรอดชวตโดยไม่ทาให ้ ของมันเอง ี เศรษฐีเสยประโยชน์ • มีแนวโน ้มสูงทีจะเกิด “ทุนนิยม ่ สามานย์” หากรัฐไม่ควบคุมตลาด อย่างแข็งขันและเป็ นอิสระอย่าง แท ้จริงจากภาคธุรกิจ
- 10. ระดับความเหลือมล้าทางรายได ้ทีไม่เท่ากันในโลก สะท ้อน ่ ่ ความหลากหลายของรูปแบบเศรษฐกิจการเมือง ทีมา: http://en.wikipedia.org/wiki/Image:World_Map_Gini_coefficient.png ่
- 12. ั ปั ญหาของสงคม: „มายาคติ‟ ทีไม่เป็ นจริง (3) ่ มายาคติ ข้อเท็จจริง ี ั • สมองมนุษย์มศกยภาพ ิ่ • ปั ญหาสงแวดล ้อมหลาย พอทีจะเข ้าใจการทางานของ ่ ่ ประการ เชน โลกร ้อน กาลัง ธรรมชาติอย่างสมบูรณ์ บ่อนทาลายโลก และชดเจน ั • ธรรมชาติเปรียบเสมือนเป็ น ว่าเกิดจากน้ ามือมนุษย์ „เครืองจักร‟ ทีเดินอย่าง ่ ่ • กฎวิทยาศาสตร์ใหม่ๆ เชน ่ เทียงตรงตามกฎเกณฑ์ ่ Relativity, Uncertainty, แน่นอนตายตัว Incompleteness พิสจน์ู • ดังนัน มนุษย์จงสามารถ ้ ึ ั ชดเจนว่า ความไม่แน่นอน เอาชนะและควบคุมธรรมชาติ ั และความไม่สมบูรณ์เป็ นสจ ั ได ้ ธรรมของโลก และพรมแดน ความรู ้ของมนุษย์แปลว่าไม่ม ี วัน „เอาชนะ‟ ธรรมชาติได ้
- 13. โลกร ้อนมาเยือนไทย และเห็นได ้ด ้วยตาเปล่า ทีมา: http://www.sarakadee.com/web/modules.php?name=Sections&op=viewarticle&artid=686 ่
- 14. ั ปั ญหาของสงคม: „มายาคติ‟ ทีไม่เป็ นจริง (4) ่ มายาคติ ข้อเท็จจริง • ทุกบริษัทควรตังเป้ าหมายที่ ้ • ปั ญหาข ้อมูลไม่เท่าเทียมกัน “ผลตอบแทนสูงสุดต่อผู ้ถือ (asymmetric information) ระหว่างผู ้บริหารบริษัทกับผู ้ถือหุ ้น หุ ้น” เพราะผู ้ถือหุ ้นย่อม และระหว่างบริษัทกับผู ้บริโภค/ คานึงถึงประโยชน์ของ ั สงคม ทาให ้เกิดการหลอกลวงและ ่ สวนรวมอยูแล ้ว่ ฉ ้อฉลง่ายและปกปิ ดง่ายด ้วย • ดังนัน บริษัททีมงเน ้น ้ ่ ุ่ • ทุกฝ่ ายมีผลประโยชน์ทับซอน ้ ่ เป้ าหมายนีจะชวยให ้เกิด ้ • แนวโน ้มทีจะได ้กาไรสูงกว่าจาก ่ ่ ั้ การเก็งกาไรระยะสนในตลาดหุ ้น ประโยชน์สงสุดต่อสวนรวม ู เทียบกับเงินปั นผลในระยะยาวทา โดยอัตโนมัต ิ ให ้ผู ้ถือหุ ้น „มักง่าย‟ กว่าทีควร ่ • ผู ้ถือหุ ้นในตลาดหลักทรัพย์ สมัยใหม่ไม่กระจุกตัวเหมือนใน อดีต – „ความเป็ นเจ ้าของ‟ ลดลง
- 16. ั ปั ญหาของสงคม: „มายาคติ‟ ทีไม่เป็ นจริง (5) ่ มายาคติ ข้อเท็จจริง • ทุกคนควรทาแต่ในสงที่ ิ่ • นอกเหนือจากเงิน ภาคสงคมยัง ั ี่ ตัวเองเชยวชาญทีสด ภาค ่ ุ ต ้องการระบบ & องค์ความรู ้ในการ บริหารจัดการ ซงภาคธุรกิจมี ึ่ ธุรกิจก็ควรทาธุรกิจ ภาค ความรู ้ความเชยวชาญดีทสดี่ ี่ ุ ั สงคมก็ทางานด ้านสงคม ั • ระบบราชการของรัฐยังไร ้ ภาครัฐก็นาเงินภาษี ไปสร ้าง ิ ประสทธิภาพ คอร์รัปชน และไม่ ั่ ระบบสวัสดิการสงคม ั เหลียวแลผู ้ด ้อยโอกาสทีสด ซงไม่ ่ ุ ึ่ ่ ิ ี ี มีสทธิมเสยงในระบอบการเมือง • นักธุรกิจทีอยากชวยเหลือ ่ ั ภาคสงคมนอกเหนือจากเงิน • „สงคมสงเคราะห์‟ ไม่สามารถใช ้ ั ิ แก ้ปั ญหาเชงโครงสร ้าง เชน ความ ่ ภาษี ทจายรัฐ ก็ทาได ้โดย ี่ ่ ี่ ี ิ เสยงในชวตและทรัพย์สน ไม่ม ี ิ ผ่านกิจกรรม „สงคม ั ทีดนทากิน ไร ้การศกษา ฯลฯ ่ ิ ึ สงเคราะห์‟ ต่างๆ เชน การ ่ • ผู ้ทาหน ้าทีบริหารเงินได ้ดีทสดคือ ่ ี่ ุ บริจาค เท่านันก็พอแล ้ว ้ นักการเงิน ไม่ใชนักพัฒนาสงคม ่ ั
- 17. ั ปั ญหาของสงคม: „มายาคติ‟ ทีไม่เป็ นจริง (6) ่ มายาคติ ข้อเท็จจริง ิ ์ ่ • กรรมสทธิสวนบุคคลเป็ น • คนจานวนมากไม่ได ้สร ้างสรรค์เพือ ่ ปั จจัยสาคัญในการผลักดัน เงิน แต่เพือแบ่งปั นให ้กับผู ้อืน ่ ่ ความเจริญทางเศรษฐกิจ • พืนทีสาธารณะมากมายมีสมาชกใน ้ ่ ิ ชุมชนเป็ นผู ้ร่วมกันดูแลอย่างดีโดย เพราะคนทีสามารถอ ้าง ่ ไม่เคยต ้องมีเอกสารสทธิ ิ „ความเป็ นเจ ้าของ‟ เท่านัน ที่ ้ ิ ์ ี่ • ระบบลิขสทธิทเข ้มงวดคุ ้มครอง จะมีแรงจูงใจในการผลิตงาน ผู ้สร ้างมากเกินไป และนาไปสูการ ่ • „พืนทีสาธารณะ‟ ทีปราศจาก ้ ่ ่ ผูกขาดความรู ้ ต่อยอดไม่ได ้ เจ ้าของจะไร ้คนดูแล • ในหลายกรณี ความเห็นแก่ตวของ ั นักธุรกิจหน ้าเลือดและความไร ้ • ดังนัน รัฐจึงต ้องตีกรอบและ ้ ิ ประสทธิภาพของรัฐ คือสาเหตุท ี่ ิ ์ ่ มอบกรรมสทธิสวนบุคคล พืนทีสาธารณะทรุดโทรม ้ ่ และคุ ้มครองกรรมสทธินันิ ์ ้ ิ • ระบบยอมออกสทธิบตรแม ้กระทั่ง ั อย่างเคร่งครัด ่ ธรรมชาติ เชน DNA, พันธุพช ์ ื
- 18. ความเคร่งครัดและพรมแดนกว ้างขวางของกฎหมาย ิ ์ ลิขสทธิปัจจุบนเป็ นอุปสรรคต่อการสร ้างสรรค์ ั อดีต ปัจจุบ ัน ่ • ในอดีต งานสร ้างสรรค์สวนใหญ่ไม่ถกควบคุมโดยกฎหมาย แต่ในปั จจุบน งาน ู ั ่ ิ สวนใหญ่อยูภายใต ้กฎหมายลิขสทธิ์ โดยเฉพาะหลังเกิดอินเทอร์เน็ ต (ซงถือ ่ ึ่ เป็ น „ก็อปปี้ ‟ ของงานทุกชนิด) ิ ์ ื • อายุของกฎหมายลิขสทธิยดยาวขึนเรือยๆ เกินระยะเวลาเหมาะสมทีผู ้สร ้างจะ ้ ่ ่ ได ้กาไรจากงานนันไปแล ้ว ทาให ้เป็ นอุปสรรคต่อการสร ้างสรรค์งานใหม่ๆ ้
- 19. ิ ์ ่ พันธุพชและยีนก็เป็ นกรรมสทธิสวนบุคคลได ้?! ์ ื ทีมา: http://www.etcgroup.org/upload/media_element/26/01/badpats.jpg ่
- 20. 2. “ทุนนิยมทีมหัวใจ” ่ ี
- 21. จากทุนนิยมเสรีเทียม สู่ “ทุนนิยมสร ้างสรรค์” เราสามารถทาให้พล ังของตลาดทางานในทางที่ ่ ้ ชวยเหลือผูยากไร้มากขึน หากเราสามารถพ ัฒนาทุน ้ นิยมทีสร้างสรรค์กว่าเดิม หากเราสามารถขยับขยาย ่ พรมแดนของระบบตลาด ให ้คนจานวนมากกว่าเดิม สามารถทากาไรได ้ หรืออย่างน ้อยก็เอาตัวรอดได ้ ในทาง ่ ้ ทีรับใชผู ้ยากไร ้ทีกาลังเดือดร ้อนจากความไม่เท่าเทียมอัน ่ ร ้ายกาจทีสด นอกจากนัน เราก็ยังสามารถกดดันรัฐบาลทั่ว ่ ุ ้ ้ โลกให ้ใชเงินภาษี ไปในทางทีสะท ้อนคุณค่าต่าง ๆ ทีผู ้ ่ ่ ี เสยภาษี เหล่านั นให ้ความสาคัญ อย่างดีขนกว่าเดิม ้ ้ึ ์ - บิล เกตส, 7 มิถนายน 2550 ุ
- 22. คาถามใหญ่ • เป็ นไปได ้ไหมทีจะทาให ้ทุนนิยมมีความอ่อนโยน ่ ิ่ มากขึน เป็ นมิตรต่อสงแวดล ้อม ชุมชน และ ้ ั สงคมมากขึน โดยไม่ต ้องโยนทิงทังระบบ? ้ ้ ้ • เป็ นไปได ้ไหมทีจะรังสรรค์ „ความเป็ นธรรมใน ่ ั สงคม‟ หรืออย่างน ้อยก็ลดทอนความไม่เท่า ี ิ เทียม โดยไม่ต ้องเสยสละ „ประสทธิภาพ‟ ของ ระบบตลาด? ิ่ ่ ี • “สงทีกดขวางความเปลียนแปลงไม่ใชความ ่ ่ ่ ี ั ้ ห่วงใยทีมไม่พอ หากเป็ นความซบซอนทีมมาก ่ ี ์ เกินไป” – บิล เกตส, 7 มิถนายน 2550 ุ
- 23. ั การแก ้ปั ญหาทางสงคมให ้เกิดผลจริง ต ้องประสาน จุดแข็งของทุกฝ่ ายเข ้าด ้วยกัน • อานาจรัฐ (กฎหมาย ฯลฯ) ร ัฐ ี่ • ความสามารถในการรับความเสยงทางธุรกิจ • „องค์ความรู ้‟ ด ้านการบริหารจัดการ ธุรกิจ • การจัดหาและบริหารเงินทุน, นวัตกรรมใหม่ๆ ิ • ความรู ้ความเข ้าใจในปั ญหา, ข ้อมูลเชงลึก ชุมชน, NGO • ภูมปัญญาท ้องถิน ิ ่ • “เจ ้าของปั ญหา”, จิตสาธารณะ ประชาชน • “กองทัพมด”
- 24. กระบวนทัศน์ใหม่ ใน „ภาษา‟ ของธุรกิจ งบกาไรขาดทุน • ไม่หลอกลวงลูกค ้า เอาเปรียบคูค ้า ่ ฉ ้อโกงคูแข่ง หรือตกแต่งตัวเลข ่ รายได ้ ้ • ใชกระบวนการผลิตทีเป็ นมิตรต่อ ่ - ต ้นทุนขาย ิ่ สงแวดล ้อมและชุมชน ้ - ค่าใชจ่ายพนักงาน • ไม่เอาเปรียบแรงงาน/ลูกจ ้าง ้ ้ - ดอกเบีย ค่าใชจ่ายอืนๆ ่ • ไม่โกงภาษี รัฐ - ภาษี = กาไรสุทธิ งบดุล • ไม่สร ้างมูลค่าเทียม ิ สนทรัพย์ = • เจ ้าหนีปล่อยกู ้ตามหลักธรรมาธิบาล ้ เงินกู ้ + ่ สวนของผู ้ถือหุ ้น • ผู ้ถือหุ ้นผลักดันบริษัทให ้รับผิดชอบ
- 25. จะไปถึงกระบวนทัศน์ใหม่ได ้อย่างไร? แนวคิดใหม่ๆ ทีสร ้างแรงจูงใจ ่ + เครืองมือใหม่ๆ ทีทาให ้แรงจูงใจ ่ ่ เป็ นจริงได ้ + โครงสร ้างเชงสถาบันใหม่ๆ ทีใช ้ ิ ่ แนวคิดและเครืองมืออย่างมี ่ ิ ประสทธิภาพ
- 26. 3. แนวคิดใหม่ๆ ทีประกอบสร ้างเป็ น ่ กระบวนทัศน์ใหม่
- 27. ้ ผู ้ใชอินเทอร์เน็ ต 1.1 พันล ้านคน : มหาอานาจใหม่?
- 28. มหาอานาจใหม่เป็ น „ระบบอุบตเอง‟ ั ิ ทีมา: http://gc.sfc.keio.ac.jp/class/2004_14949/slides/05/17.html ่
- 29. มหาอานาจใหม่ไม่มผู ้นา แต่จัดการกันเอง ี ทีมา: http://gc.sfc.keio.ac.jp/class/2004_14949/slides/05/17.html ่
- 30. ประชาธิปไตยทางตรง ้ • เป็ นไปไม่ได ้ทีจะใชประชาธิปไตย ่ ทางตรงแทนทีประชาธิปไตยตัวแทน ่ 100% เพราะอาจนาไปสู่ „เผด็จการ ี เสยงข ้างมาก‟ ่ ้ • แต่เป็ นกลไกทีใชได ้ดีในประเด็นระดับ ่ ่ ท ้องถิน (เชน การตังโรงเรียน การเก็บ ้ ภาษีท ้องถิน) ่ • กฎ 5% popular veto, 5% popular vote, หรือ double majority • E-Democracy ผ่านอินเทอร์เน็ ต ทีมา: http://home.swipnet.se/~w-38823/jiri4.htm ่
- 31. „หลากหลายนิยม‟ (Cosmopolitanism) • นั กหลากหลายนิยม เป็ นทังพลเมืองของโลก ้ (world citizen) และพลเมืองของชุมชนตัวเอง (community member) ในเวลาเดียวกัน • ไม่มวัฒนธรรมใดในโลกทีปราศจากการปนเปื้ อน ี ่ หรืออิทธิพลจากวัฒนธรรมอืนๆ ่ • นั กหลากหลายนิยมต ้องการสร ้างบทสนทนา ไม่ใช ่ มองว่าทุกคนต ้องเห็นด ้วยกับแนวคิดของตัวเอง (conversation, not agreement) • ยอมรับความแตกต่างและความหลากหลายของคน ี ิ้ อืน แต่ไม่ยอมรับความไร ้ศลธรรมอย่างสนเชง ่ ิ ื่ (moral relativism) เพราะเชอว่ามนุษย์ทกคนควร ุ ้ ี ิ ั ์ ได ้มีโอกาสใชชวตอย่างมีศกดิศรี ดังนั น คุณค่าบาง ้ ประการจึงต ้อง „เป็ นสากล‟ (ประชาคมโลกเห็นพ ้อง ต ้องกัน) • ตัวอย่างของคุณค่าทีควรเป็ นสากล (ต่อรองไม่ได ้) ่ ิ ได ้แก่ สทธิมนุษยชนขันพืนฐาน เสรีภาพในการ ้ ้ ี ิ ดารงชวต (คล ้ายกับแนวคิดของ Amartya Sen)
- 32. „ทุนนิยมธรรมชาติ‟ : แนวคิดด ้าน „การพัฒนาอัน ่ ี ั ยั่งยืน‟ ทีมความชดเจนเรืองแนวทางปฏิบตทสด ่ ั ิ ี่ ุ ทีมา: http://en.wikipedia.org/wiki/Image:Sustainable_development.svg ่ http://www.housing.gov.za/Content/Housing%20Atlas%2005/document/doc.htm
- 33. „นิเวศอุตสาหกรรม‟ (Industrial Ecosystem) ทีมา: http://newcity.ca/Pages/industrial_ecology.html ่
- 34. „Biomimicry‟ : มิตใหม่ของการออกแบบ ิ ทีมา:http://www.alphachimp.com/poptech/ ่ pages/17_Jeanine-Benyus.htm http://biomimicry.net/
- 35. ั ความรับผิดชอบของธุรกิจต่อสงคม (CSR) “Corporate Social Responsibility is not a cosmetic; it must be rooted in our values. It must make a difference to the way we do our business.” Company X Group Managing Director ความสามารถ ในการแข่งข ัน ธรรมาภิบาล CSR บริษ ัท พฤติกรรม/ ภาวะผูนา ้ คุณธรรมใน ั และวิสยท ัศน์ การดาเนิน ธุรกิจ
- 36. ประชาชนเรียกร ้องให ้บริษัทมี CSR มากขึน ้ ั คุณคิดว่าบทบาทของบริษ ัทขนาดใหญ่ในสงคมคืออะไร? – The Millennium Poll ทีมา: http://www.environment.gov.au/settlements/industry/finance/publications/respon- ่ investment.html
- 37. ั CSR มีหลายมิต ิ และตัววัดบางตัวก็เป็ นอัตตวิสย ทีมา: http://www.globescan.com/csrm_research_findings.htm ่
- 38. ่ ่ ้ 4. เครืองมือใหม่ๆ ทีใชในภาคปฏิบต ิ ั
- 39. โค ้ดเสรี (open source) ทีมา: http://ocw.mit.edu/NR/rdonlyres/Sloan-School-of- ่ Management/15-352Spring-2005/308C4BBD-FFBF-45F4- 87B8-92C1075F8078/0/karimlakhani_ope.pdf
- 40. โค ้ดเสรี (open source) ทีมา: http://ocw.mit.edu/NR/rdonlyres/Sloan-School-of-Management/15-352Spring-2005/308C4BBD-FFBF-45F4- ่ 87B8-92C1075F8078/0/karimlakhani_ope.pdf
- 41. กระบวนการทางานของ open source ทีมา: http://ocw.mit.edu/NR/rdonlyres/Sloan-School-of-Management/15-352Spring-2005/308C4BBD-FFBF-45F4- ่ 87B8-92C1075F8078/0/karimlakhani_ope.pdf
- 42. โปรแกรมเมอร์และผู ้สนใจทั่วโลก พัฒนา Linux ผ่าน ื่ อินเทอร์เน็ ต สอสารกันเดือนละ 85,000 ข ้อความ ทีมา: http://ocw.mit.edu/NR/rdonlyres/Sloan-School-of-Management/15-352Spring-2005/308C4BBD-FFBF-45F4- ่ 87B8-92C1075F8078/0/karimlakhani_ope.pdf
- 43. open source เป็ นปรากฏการณ์ของ “Generation X” : ผู ้ร่วมพัฒนา Linux กว่า 60% เป็ นอาสาสมัคร • ้ ใชเวลาทางานให ้โครงการ ั่ Linux เฉลีย 7.5 ชวโมงต่อ ่ ั สปดาห์ • ผู ้ร่วมพัฒนาร ้อยละ 45.4 มี ี อาชพโปรแกรมเมอร์ในชวตจริงี ิ • มีประสบการณ์เขียนโปรแกรม 11 ปี โดยเฉลีย ่ Age ทีมา: http://ocw.mit.edu/NR/rdonlyres/Sloan-School-of-Management/15-352Spring-2005/308C4BBD-FFBF-45F4- ่ 87B8-92C1075F8078/0/karimlakhani_ope.pdf
- 44. ิ ์ ื ลิขสทธิยดหยุนแบบ Creative Commons ่ ทีมา: http://creativecommons.org/about/licenses/comics1/ ่
- 45. ิ ์ ื ลิขสทธิยดหยุนแบบ Creative Commons (ต่อ) ่ ทีมา: http://creativecommons.org/about/licenses/comics2/ ่
- 46. open source ได ้รับความนิยมขึนเรือยๆ ้ ่
- 47. ิ open source ความรู ้และศลปะไร ้ขอบเขต
- 48. „เทคโนโลยีเหมาะสม‟ / „เทคโนโลยีปานกลาง‟ • E. F. Schumacher: „เทคโนโลยีปานกลาง‟ หมายถึง เทคโนโลยีใดๆ ก็ตามทีแพงกว่าเทคโนโลยีปัจจุบันในประเทศกาลังพัฒนา 10 เท่า แต่ ่ ในขณะเดียวกันก็ถกกว่าเทคโนโลยีในประเทศพัฒนาแล ้ว เทคโนโลยี ู ้ื ้ ปานกลางสามารถซอหาได ้สะดวกและใชง่ายสาหรับคนจน สามารถ ี ั เพิมผลิตภาพ (productivity) ได ้โดยก่อความเสยหายทางสงคมน ้อย ่ ทีสด (ถ ้าจะให ้ดี ชาวบ ้านควรสร ้างได ้เองด ้วย) ่ ุ ้ • มีราคาถูกและค่าใชจ่ายในการดูแลรักษาตา ่ ่ ้ • ชาวบ ้านสามารถซอมแซมเองได ้ โดยใชวัตถุดบในท ้องถินิ ่ • ไม่จาเป็ นต ้องเป็ นเทคโนโลยี “ขันตา” ้ ่ ้ ่ ่ – อาจใชผลงานวิจัยล่าสุดได ้ เชน ผ ้ากรองน้ าทีทาจากผ ้าสาหรีเก่าๆ ในบังคลาเทศ ่ ื้ มาจากงานวิจัยเรืองการเดินทางของเชออหิวาตกโรคในน้ า ่ ้ – ไดโอดเปล่งแสง (light-emitting diode หรือ LED) ใชไฟฟ้ าน ้อยกว่าหลอด ั่ ไฟฟ้ าธรรมดา 4-5 เท่า แต่อยูได ้นานถึง 50,000 ชวโมง ่ ิ้ ื้ ้ • ไม่สนเปลืองเชอเพลิง และใชทรัพยากรทีหาได ้ในท ้องถิน แปลว่ามี ่ ่ ความยั่งยืน (sustainable) กว่าเทคโนโลยีชนิดอืน ่
- 50. แนวคิด „Triple Bottom Line‟ และกรอบกฎหมาย/ ั สนธิสญญาระหว่างประเทศ (People) (Planet) (Profit) Social Environment Economics Johannesburg Action Plan ภาษี Rio Declaration กฎหมายป้ องกันการ The International ผูกขาด Bill of Human The UN UN Anti-Corruption Rights Biodiversity Convention Convention ี มาตรฐานบัญชและ ่ ่ มาตรฐานอืนๆ เชน ตรวจสอบบัญช ี ISO 14000 / นานาชาติ • ยังมีปัญหาและข ้อถกเถียงกันมาก โดยเฉพาะคาถามว่าจะ ่ คานวณ „ผลลัพธ์สทธิ‟ ของ CSR แต่ละบริษัทได ้อย่างไร (เชน ุ ื บริษัท x จัดโครงการสอนหนังสอเด็กกาพร ้า 1,000 คนทุกปี แต่ ั้ „ฮว‟ กับบริษัทคูแข่งล็อกราคาในตลาด) ่
- 51. ่ ั การเติบโตของการลงทุนเพือสงคม (SRI) : เม็ด เงินลงทุนกว่า US$3 ล ้านล ้านทั่วโลก องค์ประกอบหลักของกองทุนแบบ Socially Responsible Investing (SRI) • Screening • Shareholder Advocacy • Community Investment
- 52. ผลตอบแทนของกองทุน SRI ทัดเทียมตลาด ทีมา: http://www.socialfunds.com/news/article.cgi/article1849.html ่ ทีมา: http://online.wsj.com/public/resources/images/MI- ่ AI704C_track_20060831210529.gif
- 53. ิ 5. โครงสร ้างเชงสถาบัน ในกระบวนทัศน์ใหม่
- 54. สถาบันใหม่ๆ ทีผลักดันกระบวนทัศน์ใหม่ ่ ่ ั • มีธรกิจเพือสงคมและเอ็นจีโอเกิดใหม่จานวนมาก เน ้นความรับ ุ ผิด ความโปร่งใส และดัชนีวดความสาเร็จทีวดได ้ ั ่ ั ่ • ชวยโดย „สถาบันเกือหนุนการเปลียนแปลง‟ (change enablers) ้ ่
- 55. ้ ้ ่ ั ระบบการเงินดังเดิมไม่เอือต่อการลงทุนเพือสงคม.. ทีมา: http://www.benetech.org/about/downloads/NothingVenturedFINAL.pdf ่
- 56. ...แต่กาลังมีการสร ้างผลิตภัณฑ์ทางการเงินใหม่ๆ ขึน ้ เพือสนับสนุนการลงทุนทางสงคม ่ ั ทีมา: http://www.benetech.org/about/downloads/NothingVenturedFINAL.pdf ่