1. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
บทที่
อ.ศักดิ์ดา หวานแกว sakdah@gmail.com , hrburapa@yahoo.com
Burapha University - Sakda Hwankaew
ความหมายแรงงานสัมพันธ
ความสัมพันธหรือความเกี่ยวของทางดานแรงงานระหวางบุคคลทั้ง
สองฝาย ไดแก นายจางและลูกจาง ซึ่งบุคคลทั้งสองฝายนี้จะตอง
รวมมอรวมใจกนในการประกอบธุรกจหรอกจการอุตสาหกรรม
รวมมือรวมใจกันในการประกอบธรกิจหรือกิจการอตสาหกรรม โดย
นายจางเปนฝายลงทุนจัดหาเครื่องมือ เครื่องจักร สถานที่ทางาน
ํ
วัตถุดิบ ตลอดจนวิธีการผลิตหรือการบริการ สวนลูกจางเปนฝายลง
แรงและนําความคิดทํางานใชเครื่องมือ เครื่องจักร ผลิตเปนสินคา
หรือบริการออกมา (เกษมสันต วิลาวรรณ, 2521)
เปนกระบวนการบริหาร และจัดการของสถาบัน สามฝาย คือ
ฝายรััฐบาล ลูกจาง และนายจาง หรืือส สถานประกอบการ ซึ่ง
ป
แรงงานสัมพันธโดยธรรมชาติเปนขบวนการผลประโยชนระหวาง
นายจางและลูกจางเพียงสองฝาย รัฐบาลเปนผูวางกติกาหรือ
บทบัญญัติตางๆ เพื่อใหแตละฝายไดตอสูกันในหนทางที่สงบ
และถูกตอง (โกวิทย บูรพธานินทร,2543)
Burapha University - Sakda Hwankaew 2
HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 1

2. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
คําที่ใชและมีความหมายใกลเคียงกัน
LR IR
การแรงงานสัมพันธ อุตสาหกรรมสัมพันธ
(Labor Relations) (Industrial Relations)
LMR ER
แรงงานและการจัดการสัมพันธ
การพนักงานสัมพันธ
(Labor Management
(Employee Relations)
Relation)
HRM-Logistices Burapha University - Sakda Hwankaew 3
กระบวนการแรงงานสัมพันธ
การเลิกจาง
• คาชดเชย
• เงินไดเมื่ออกจาก
สงเสริมแรงงาน
งาน
สัมพันธ
• คณะกรรมการสวัสดิการ
การวาจาง
การวาจาง
• คณะกรรมการลูกจาง
สภาพการจาง
• สหภาพแรงงาน
กําหนดนโยบาย • คาจางและสวัสดิการ การติดตอสื่อสาร
ดานแรงงาน • ผลประโยชนตอบแทน การใหคําปรึกษา
การลงโทษทางวินัย
การเจรจาตอรอง
HRM-Logistices Burapha University - Sakda Hwankaew 4
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 2

3. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
ไตรภาคี – บุคคล 3 ฝาย
รัฐบาล --> คกก.แรงงานสัมพันธ
คกก.คาจาง มีหนาที่ในการออกกฎหมาย
คกก.กองทุนเงินทดแทน ควบคุม ลงโทษ กํากับดูแลการ
คกก.ที่ปรึกเพื่อพัฒนาแรงงานแหงชาติ รัฐบาล จางงานใหเกิดความยุติธรรม
ศาลแรงงาน ตอทุกฝาย
ตอทกฝาย
นายจาง --> สมาคมนายจาง ลูกจาง --> สหภาพแรงงาน,
สหพันธนายจาง การรักษาสมดุล สหพันธแรงงาน
สภาองคกรนายจาง สภาองคกรลุกจาง
นายจาง
นายจาง ลูกจาง
ลกจาง มีหนาที่ทํางานตามที่
มีหนาที่วาจางลูกจางให
เขาทํางาน มอบหมาย นายจางมอบหมายใหมี
งานใหทํา และจายคาจาง ประสิทธิภาพตรงกับ
และสวัสดิการที่เปนธรรม ความตองการของ
หรือสูงกวาที่กฎหมาย นายจาง
กําหนด
ทวิภาคี
HRM-Logistices Burapha University - Sakda Hwankaew 5
ประโยชนของการบริหารแรงงานสัมพันธ
1. ดําเนินกิจการได 1. มีขวัญกําลังใจใน 1. เกิดความสงบสุข 1. สังคมสงบสุข มี
อยางตอเนื่อง มี การทํํางาน ในอุ
ใ ตสาหกรรม ความเรียบรอย
ี
กําไรทางธุรกิจ 2. ไดรับการปรับปรุง 2. สรางบรรยาการ 2. มีคุณภาพชีวิตที่
2. สรางภาพลักษณที่ คาจาง สวัสดิการ การลงทุน ดีและสมบูรณ
ดีหาไมมีปญหา มีความกาวหนา 3. เศรษฐกิจกาวหนา
ดานแรงงาน 3. ไดมีสวนรวม
 4. พัฒนาประเทศ
3. รักษาระเบียบวินัย 4. มีความมั่นคงใน
ความสงบเรียบรอย ชีวิต
นายจาง ลูกจาง รััฐบาล สัังคม
ผูมีสวนไดสวนเสียทั้งหมด
HRM-Logistices Burapha University - Sakda Hwankaew 6
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 3

4. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
มูลเหตุที่ทําใหเกิดปญหาแรงงาน
ไมมีนโยบายการจางงาน ฝายจัดการไมเอาใจใสตอ
ที่ยุติธรรม ขอรองทุกขของพนักงาน
ไมใหความสําคัญกับงาน พนักงานบางกลุมตองการ
บริหารงานทรัพยากรมนุษย ตอรองเพื่อรักษาผลประโยชน
ฝายบุคคลไมมี สหภาพแรงงานตองการ
ประสทธภาพ
ประสิทธิภาพ สรางผลงาน
ส 
ปญหาแรงงานมักจะเกิดจากการมีระบบการบริหารงานบุคคลที่ไมเขมแข็ง
HRM-Logistices Burapha University - Sakda Hwankaew 7
ขอตกลงพื้นฐานของการจางงาน
ระเบียบ กฎหมาย ขอตกลง ขอตกลง
ธรรมเนยม
ธรรมเนียม
ขอบังคับ แรงงาน สภาพการ พิเศษ
ปฏิบัติ
จาง (เฉพาะ)
การจาง สัญญาจางทดลองงาน, สัญญา
งาน จางงาน, สัญญาจางพิเศษ,
HRM-Logistices Burapha University - Sakda Hwankaew 8
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 4

5. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
บุคคลที่เกี่ยวของในการสรางแรงงานสัมพันธภายในองคกร
ฝายบริหารทรัพยากรมนุษย องคกร ผูบังคับบัญชา(Line)
ประเมินความเสี่ยง ปกครองบังคับบัญชา
ดึงดูด สรรหาคนเกง
ออกแบบเครื่องมือ ประเมินผลงาน
รักษาคนเกง
ใหคําปรึกษา ใหคําแนะนํา
พัฒนา
พฒนาองคกร
พัฒนาองคกร แกปญหา
ปญ
จูงใจ(+/-)
Adivise Policy Evaluation
Assist Support Action
HRM-Logistices Burapha University - Sakda Hwankaew 9
แนวทางการสงเสริมแรงงานสัมพันธ
สันติสุขภายในองคกร
ปรับปรุงสภาพการทํางาน
ปฏิบัติตามกฎหมายแรงงาน
สรางการมีสวนรวมในองคกร
ปรับปรุงการสื่อสารองคกร
ใหการศึกษา/พัฒนาองคกร
Burapha University - Sakda Hwankaew
HRM-Logistices 10
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 5

6. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
แนวทางการบริหารแรงงานสัมพันธ
• พัฒนาใหการศึกษา ความรู ทักษะอยางตอเนื่อง
• ใหขอมูลขาวสาร / สรางขวัญกําลังใจ
• ปฏิบัติตอกันเหมือนคนในครอบครัวเดียวกัน
• ผลตอบแทนที่เหมาะสม • ใหมีสวนรวม
• ปฏิบัติดวยความเสมอภาค • ใหความสําคัญระบบรองทุกข
• รักษาระเบียบวินัย • ใหโอกาส
• ยุุติธรรมตอกัน • ยึดหลักครอบครัวเดียวกัน
• มีความจริงใจตอกัน • ปรึกษาหารือรวมกัน
• เชื่อใจซึ่งกันและกัน • แกไขปญหาโดยเร็ว
• ใหการยอมรับ • ใชหลักยืดหยุน
• รับผิดชอบตอหนาที่ • แลกเปลี่ยนขอมูล
HRM-Logistices Burapha University - Sakda Hwankaew 11
แนวทางการบริหารแรงงานสัมพันธ
• มีอคติตอกัน • ใชกฎหมายเพียงอยางเดียว
• ไมไวใจ • มองขามปญหาเล็ก ๆ นอย ๆ
• แบงพรรคแบงพวก • แข็งกราว
• ละเลยตอหนาที่ • ครอบงําความคิด
• เอากําไร • ใหบุคคลภายนอก
• เลือกปฏิบัติ มาเกี่ยวของ
• ละเลยขอรองทุกข • สั่งงานฝายเดียว
• ละเลยขอคิดเห็น • พูดคลุุมเครือ
ู
• ขาดการพัฒนา
• สรางความกดดันใหอีก
ฝาย
HRM-Logistices Burapha University - Sakda Hwankaew 12
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 6

7. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
สิทธิและขอตอรองของลูกจาง/นายจาง
สิทธิการจัดการและประโยชนตอบแทน
ตามขอบังคับกฎหมาย อื่นๆ นอกเหนือจากที่กฎหมายกําหนด
โบนัส ขึ้นอยูกบผลประกอบการ
ั
สวัสดิการ, สุขอนามัย ของบริษัทในแตละป
วันหยุด วันลา ใหคุณใหโทษ มอบหมายงาน ประเมินผล
ขึ้นคาจาง เลื่อนระดับ ลงโทษ
วันทํา
งาน คาลวงเวลา เงินกองทุนสะสมเมื่อออก
สํารองเลี้ยงชีพ จากงาน (กฎหมายไมบังคับ)
( ฎ
ฝกอบรม การพัฒนาฝกอบรม เปน
คาจาง สิ่งจูงใจพนักงาน
การดูแลพนักงานใหบริษัท
คุณภาพชีวิต เปนเหมือนกับบานหลังที่สอง
HRM-Logistices Burapha University - Sakda Hwankaew 13
หลักการแกปญหาเรื่องคน
การแกไขปญหาที่ดีตองเนน ตรงจุด เมื่อรับทราบปญหาแลวตอง
เชงปองกน คือไมเกิดปญหา
เชิงปองกัน คอไมเกดปญหา เอาใจใสและรบหาทางแกไข
เอาใจใสและรีบหาทางแกไข
ทัันเวลา
เดิมซ้ําขึ้นอีก ทันที
เปนที่
ไมเกิดซ้ํา ผลลัพธ
ยอมรับ
ไมใชการแกปญหาเดม
ไมใชการแกปญหาเดิม และ ไ สราง ตองมีหลักการในแกไข
ไม  ตองมหลกการในแกไข
ไมประเมินวาจะเกิดปญหา ปญหาที่ดี เพื่อสรางการ
ปญหาใหม
ใหมตามมาหรือไม ยอมรับจากทุกฝาย
แกปญหาไดดี = แรงงานสัมพันธดี
HRM-Logistices 14
Burapha University - Sakda Hwankaew
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 7

8. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
การบริหารแรงงานสัมพันธสมัยใหม
แบบเดิม • นายจาง/ลูกจางแยกกันอยู
(เชิงรับ) • เกิดภาวะหวาดระแวง
• สถานการณแพ/ชนะ(win-lose)
• ขาดประสิทธิภาพในการทํางาน
• การมีสวนรวมในการทํางาน (workers’
participation in management)
• สถานการณชนะ/ชนะ(win-win) แบบใหม
แบบใหม
• เกิดความรวมมือ ประสิทธิภาพ
(เชิงรุก)
Burapha University - Sakda Hwankaew 15
HRM-Logistices
ดัชนีชี้วัดผลงานดานแรงงานสัมพันธ
ความพึงพอใจ การฟอง อัตราการหยุด
ของพนักงาน คดีแรงงาน งาน/เลิกจาง
อัตราการออก จํานวนขอ งบประมาณ
จากงาน เรียกรอง ดานสวัสดิการ
HRM-Logistices 16
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 8

9. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
กฎหมายแรงงานที่ควรทราบ
2518 2533 2541 2551
พรบ. พรบ. พรบ. พรบ.
แรงงานสัมพันธ ประกันสังคม คุมครองแรงงาน คุมครองแรงงาน
(ฉบับแกไข)
2522
พรบ. 2536
จัดตั้งศาลแรงงานและ พรบ.
วิิธีพิจารณาคดีแรงงาน
ี กองทุนสารองเลยงชพ
กองทนสํารองเลี้ยงชีพ
2537
พรบ.
เงินทดแทน
HRM-Logistices Burapha University - Sakda Hwankaew 17
กฎหมายจางแรงงาน
ป.พ.พ.มาตรา 575-583
• จางแรงงาน คือ
• สิทธิหนาที่นายจางกับลูกจาง
• ความระงับของสัญญาจาง
• หลัก freedom of contract &
หลก
sanctity of contract
ป.พ.พ. = ประมวลกฎหมายแพงและพานิชย
HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 9

10. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
กฎหมายแรงงานสัมพันธ
พ.ร.บ.แรงงานสัมพันธ พ.ศ. 2518
• กําหนดกติกาการอยรวมกนระหวางฝาย
กาหนดกตกาการอยู วมกันระหวางฝาย
จัดการและฝายผูใชแรงงาน
• ขอตกลงเกี่ยวกับสภาพการจาง
• องคกรนายจาง/ลูกจาง
• ขอพิพาท รงงาน ละการระงับขอพิพาท
ขอพพาทแรงงานและการระงบขอพพาท
แรงงาน
• การกระทําอันไมเปนธรรม
HRM-Logistices
กฎหมายคุมครองแรงงาน
พ.ร.บ.คุมครองแรงงาน 2541
• กําหนดมาตรฐานขันต่ําของการจางงาน
ฐ ้
• คุมครองกอน/ขณะ/หลังพนสภาพเปน
ลูกจาง
• คุมครองความปลอดภัย ในการทํางานและ
คุ ครองคาตอบแทนการทางาน
คมครองคาตอบแทนการทํางาน
• เปนกฎหมายมหาชน (public law) ตกลง
ขัดหรือแยงไมไดจะตกเปนโมฆะ
HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 10

11. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
วันเวลาทํางานปกติ
หากลักษณะหรือสภาพของงานไมอาจทําได
อาจกําหนดเปนชั่วโมงทํางานปกติ (regular
working h
ki hours) วัันหนึึ่งไ เกิน 8 ช.ม. สััปดาห
) ไม ิ
หนึ่งไมเกิน 48 ช.ม.
Day Time (ปกติ)
อาทิตย จันทร อังคาร พุธ พฤหัส ศุกร เสาร
หยุด
Shift (ทํางานกะ)
อาทิตย จันทร อังคาร พุธ พฤหัส ศุกร เสาร
หยุด
หมายเหตุ: ทํางาน 6 วันตองมีวันหยุดประจําสัปดาหอยางนอย 1 วัน(คั่น)
HRM-Logistices
เวลาพัก
ตองจัดใหมีเวลาพัก หลังจากทํางานติดตอกันไม
เกิน 5 ช.ม. วันหนึ่งไมนอยกวา 1 ช.ม.
Day Time (ปกติ)
08:00 09:00 10:00 11:00 12:00 13:00
พักเที่ยง
• เวลาพักไมนบเปนเวลาทํางาน
ั
• เวลาพักวันหนึ่งเกิน 2 ช.ม. ถือเปนเวลาทํางาน
เวลาพกวนหนงเกน ถอเปนเวลาทางาน
• พักอยางนอย 20 นาที กอน ทํางานลวงเวลา
(มาตรา 27)
HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 11

12. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
วันหยุด
• วันหยุดประจําสัปดาห (ไดรับคาจางเฉพาะ
ลูกจางรายเดือน)
• วันหยุดตามประเพณี (ใหหยุดปละไมต่ํากวา
13 วัน โดยไดรับคาจาง บังคับหยุดวันแรงงาน
สวนที่เหลือใหจัดตามความเหมาะสม)
• วันหยุดพักผอนประจําป (อายุงานครบ 1 ปให
หยุดไดปละ วนโดยไดรบคาจาง)
หยดไดปละ 6 วันโดยไดรับคาจาง)
หากนายจางเลิกจางลูกจางโดยไมมีความผิด ตองจายคาจาง
สําหรับวันหยุดพักผอนฯในปที่เลิกจางตามสวน รวมทั้งวันหยุด
พักผอนฯ สะสมถามีใหแกลูกจาง
HRM-Logistices
วันลา
• ลูกจางมีสิทธิลาปวยเทาทีปวยจริง โดยไดรับ
่
คาจางปละ 30วันทํางาน
• ลูกจางมีสิทธิลาคลอดครรภหนึ่งไมเกิน 90 วัน
โดยไดรับคาจางตลอดเวลาที่ลา ไมเกิน 45 วัน
• ลูกจางมีสิทธิลาเพื่อกิจธุระจําเปน ตามระเบียบ
ขอบังคับเกียวกับการทํางาน
่
 ี
• ลูกจางมสทธลาเพอรัับราชการทหารในการ
สิ ิ ื่ ช ใ
เรียกพลเพื่อตรวจสอบ ฝกวิชาทหาร ทดลอง
ความพรั่งพรอมโดยไดรับคาจางไมเกินปละ 60
วัน
HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 12

13. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
คาลวงเวลา
• เงินที่จายตอบแทนการทํางานนอก/เกินเวลา
ทํางานหรือชั่วโมงทํางานปกติ
• หามนายจางสั่งใหลูกจางทํางานลวงเวลา
ยกเวนลูกจางยินยอมเปนคราวๆ ไป
• คาลวงเวลาปกติ จายไมนอยกวา 1.5 เทาของ
คาจาง
 
• คาลวงเวลาในวัันหยุดจายไมนอยกวา 3 เทา
ใ  ไ    
ของคาจาง
HRM-Logistices
คาทํางานในวันหยุด
• กรณีไมไดรับคาจางในวันหยุด จายไมนอยกวา
2 เทา (ลูกจางรายวัน)
• กรณีไดรับคาจางในวันหยุดจายไมนอยกวา 1
เทา (ลูกจางรายเดือน)
วินัยและการลงโทษ
o หลักอาณาเขต • ขอบังคับเกียวกับการทํางาน
ขอบงคบเกยวกบการทางาน
่
o หลักวันเวลาทํางาน
o หลักจําเปน
• ขอตกลงเกียวกับสภาพการจาง
่
(ประกาศ คําสั่ง ระเบียบ)
กรณีทําผิด ถารายแรง เลิกจางได กรณีไมรายแรง ตองตักเตือนเปนตามหนักเบา
หากทําผิดซ้าความผิดภายใน 1 ป นับแตทําผิดที่ถูกเตือน นายจางอาจเลิกจางโดย
ํ
ไมจายคาชดเชย
HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 13

14. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
การสินสุดสัญญาจาง
• ลาออก
• ตกลงเลิกสัญญา
• เลิกจาง (จายคาชดเชย/ไมจายคาชดเชย)
ไ
นายจางเลิกจางลูกจางที่ทํางานติดตอกัน 120 วันขึ้นไป ตองจาย
คาชดเชย
เลิกจางไมจายคาชดเชย

อายุงาน คาชดเชยตามกฎหมาย • ทุจริตตอหนาที่/ทําผิดอาญา
120 วัน ไมถึง 1 ป คาจางสุดทาย 30 วัน โดยเจตนาตอนายจาง
• จงใจทําใหนายจางไดรับความ
จงใจทาใหนายจางไดรบความ
ครบ 1 ป ไ ถึง 3 ป
ไม คาจางสุดทาย 90 วััน
เสียหาย
ครบ 3 ป ไมถึง 6 ป คาจางสุดทาย 180 วัน • ประมาทเลินเลอทําใหนายจาง
ครบ 6 ป ไมถึง 10 ป คาจางสุดทาย 240 วัน เสียหายรายแรง
• ฝาฝนขอบังคับฯ กรณีรายแรง
ครบ 10 ปขึ้นไป คาจางสุดทาย 300 วัน
• ทําผิดซ้ําคําเตือน
เลิกจางเปนธรรมไมเปนธรรม เลิกจางโดยไมมีสาเหตุ, เลิกจางมีสาเหตุแตยังไมสมควร,
HRM-Logistices
และเพียงพอที่จะเลิกจาง
คือ หลักประกันในการดํารง
ชวต เปนระบบรวมกนเสยงภย
ชีวิต เปนระบบรวมกันเสี่ยงภัย
และรวมกันรับผิดชอบตอ
สังคม ดวยการออมทรัพยในกองทุน
ประกันสังคมและนําเงินจากกองทุนมาใชใน
ยามจาเปน ดานการรกษาพยาบาลและ
ยามจําเปน ดานการรักษาพยาบาลและ
ทดแทนการขาดรายไดในระหวางที่ไมสามารถ
ประกอบอาชีพโดยปกติได(ปวยนอกงาน) ไม
เปนภาระ
บังคับใช 76 จังหวัดกิจการที่มลูกจาง 1 คนขึ้นไป
ี
HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 14

15. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
พ.ร.บ.ประกันสังคม พ.ศ. 2533
มีผลเมื่อวันที่ 2 ก.ย. 2533
ใชกบสถานประกอบการทมลูกจาง
ใชกับสถานประกอบการที่มีลกจาง
ตั้งแต 20 คนขึ้นไป
วันที่ 2 กันยายน 2536 ขยายผลไปยังสถาน
ประกอบการทมลูกจางตั้งแต คนขนไป
ประกอบการที่มีลกจางตงแต 10 คนขึ้นไป
1 เมษายน 2545 ขยายผลไปยังสถาน
ประกอบการที่มีลกจางตั้งแต 1 คนขึ้นไป
ู
HRM-Logistices
สิทธิประโยชนตาม พ.ร.บ.ประกันสังคม
คลอดบุตร
ตาย
เจ็บปวย(นอกงาน)
ทุพพลภาพ
ชราภาพ
วางงาน
Burapha University - Sakda Hwankaew
HRM-Logistices 30
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 15

16. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
สรุปสิทธิประโยชนประกันสังคม
1. เจ็บปวยและอุบัติเหตุ ไดรับการรักษาพยาบาลจนกวาจะหาย
นอกงาน ไดรับเงินทดแทนการขาดรายได 50% ของคาจาง
ตามที่หยุดงานจริงและตามคําสั่งของแพทย ครั้งหนึ่งไม
ุ
เกิน 90 วัน และปหนึ่งไมเกิน 180 วัน เวนแตโรค
เรื้อรัง ไดรับเงินไมเกิน 365 วัน
2. คลอดบุตร ไดรับคาคลอดบุตรเหมาจาย
ไดรับเงินสงเคราะหการหยุดงานเพือการคลอดบุตร
่
(หญิง) 50% ของคาจาง จํานวน 90 วัน (เหมาจาย
ทันทีเมื่อคลอดบุตร)
3. ทุพพลภาพ ไดรับเงินทดแทนการขาดรายไดตลอดชีวิต 50% ของ
คาจางคารักษาเดือนละ 2,000 บาท
4. ตาย ไดรับคาทําศพ 30,000 บาท (จายผูจัดการศพ) เงิน
สงเคราะหกรณีตาย
HRM-Logistices
5. สงเคราะหบุตร เหมาจาย 200 / 1/ คน / เดือน
บุตรโดยชอบดวยกฎหมาย แรกเกิด - 6 ป
6. ชราภาพ
6.1 บํานาญ ไดรับ 15% ของคาจางเฉลี่ย 60 เดือน
- จายเงินสมทบ 180 ด. สุดทายปรับเพิ่มใหอีก 1% ทุก 12 เดือน
- อายุ 55 ป
- ความเปน ผปต.สิ้นสุดลง
6.2 บําเหน็จ
- จายเงินไมครบ 180 ด. ไดรับสวนของผูประตน + นายจาง +
- ความเปนผูประกันตน
ป ั ผลประโยชนตอบแทน
ป โ
สิ้นสุดลง
- อายุ 55 ป หรือเปนผู
ทุพพลภาพ หรือ ตาย
HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 16

17. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
การมีสิทธิรับประโยชนทดแทน
ประเภทประโยชนทดแทน การมีสิทธิรับประโยชนทดแทน
1. การเจ็บปว ยและอุบัติเหตุ จา ยเงินสมทบมาแลว 3 เดือนภายใน 15 เดือน
นอกงาน
2. การคลอดบุตร จา ยเงินสมทบมาแลว 7 เดือน
3. ทุพพลภาพ จา ยเงินสมทบมาแลว 3 เดือน
4. ตาย จา ยเงินสมทบมาแลว 1 เดือน ภายใน 6 เดือน
5. ชราภาพ บานาญ ไมนอยกวา
บํา นาญ ไมนอยกว า 180 เดือน
เดอน
บํา เหน็จ นอยกว า 180 เดือน
6. สงเคราะหบุตร จา ยเงินสมทบมาแลว 12 เดือนภายใน 36 เดือน
7. ว างงาน จา ยเงินสมทบมาแลว 6 เดือนภายใน 15 เดือน
HRM-Logistices
ผูประกันตน
ลูกจาง / ผูประกันตน ซึ่งจายเงินสมทบครบ
ตามหลักเกณฑ อายุระหวาง 15 -60 ป
ผูประกันตนมี 3 ประเภท 90% 50%
96%
• ตามกฎหมาย (ม.33)
15%
• โดยสมัครใจ (ม.39)
• ผประกอบอาชีพอิสระ (ม.40)
ผู ระกอบอาชพอสระ
HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 17

18. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
การประสบอันตราย
การที่ลกจางไดรับอันตรายแกกายหรือ
ู
ผลกระทบทางจตใจ หรอถงแกความตาย
ผลกระทบทางจิตใจ หรือถึงแกความตาย
• เนืองจากการทํางานใหนายจาง
่
• ปองกันรักษาผลประโยชนใหแกนายจาง
ตามคําสั่งของนายจาง
HRM-Logistices
เงินทดแทน
• คาทดแทน 60% ของคาจางรายเดือน
• คารักษาพยาบาล เทาทจายจรง ตามความจาเปน ไมเกิน
คารกษาพยาบาล เทาที่จายจริง ตามความจําเปน ไมเกน
อัตราที่กําหนดในกฎกระทรวง (35,000 -> 50,000 บ.)
• คาฟนฟูสมรรถภาพ ในการทํางานตามความจําเปน ตาม
หลักเกณฑ วิธีการที่กําหนดในกฎกระทรวง
• คาทําศพ 100 เทา ของอัตราสูงสุดของคาจางขั้นต่ํา
รายวัน ตามกฎหมาย
HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 18

19. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
การจายเงินทดแทนกรณีสูญเสียอวัยวะ
HRM-Logistices
ทายาทผูมีสิทธิไดรับเงินทดแทน(เสียชีวิต)
• บิดา มารดา โดยชอบตามกฎหมาย
• สามี ภรรยา โดยชอบตามกฎหมาย
• บุตรมีอายุต่ํากวา 18 ป (เวนแตเมื่อครบ 18
ปและยังศึกษาอยูในระดับไมสูงกวาปริญญาตรี

ให 
ใ ไดรับสวนแบงตอไป
  ไปตลอดระยะเวลาทีี่
ศึกษาอยู)

HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 19

20. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
เหตุอนนายจางไมตองจายคาทดแทน
ั
• ลูกจางเสพของมึนเมาหรือสิ่งเสพยติดอื่นจนไม
สามารถครองสตได
สามารถครองสติได
• จงใจใหตนเองประสบอันตรายหรือยอมใหผูอน
ื่
ทําใหตนประสบอันตราย
HRM-Logistices
บทที่
อ.ศักดิ์ดา หวานแกว sakdah@gmail.com , hrburapa@yahoo.com
Burapha University - Sakda Hwankaew
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 20

21. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
สถิติผูใชแรงงานของประเทศไทย(ป 2534-2548)
ไตรมาส 1 ไตรมาส 3
ป
ชาย หญิง รวม ชาย หญิง รวม
2534 16,855,332 13,493,708 30,349,040 17,228,916 14,771,106 32,000,022
2535 17,286,027 14,019,538 31,305,565 17,582,850 15,042,313 32,625,163
2536 17,444,648 14,028,128 31,472,776 17,620,192 15,012,881 32,633,073
2537 17,344,891 13,586,488 30,931,379 17,659,547 14,764,965 32,424,512
2538 17,378,745 13,660,278 31,039,023 17,827,165 14,922,992 32,750,156
2539 17,694,204 13,945,924 31,640,127 17,880,804 14,722,678 32,603,481
2540 17,820,131 13,943,433 31,763,564 18,109,279 15,084,601 33,193,879
2541 17,997,575 13,969,233 31,966,808 18,272,378 14,981,674 33,254,052
2542 18,248,222 14,344,854 32,593,076 18,256,237 14,849,388 33,105,626
2543 18,389,956
18 389 956 14,427,195
14 427 195 32,817,150
32 817 150 18,604,239
18 604 239 15,244,732
15 244 732 33,848,970
33 848 970
2544 18,606,638 14,646,446 33,253,084 19,039,651 15,486,766 34,526,417
2545 18,769,558 14,764,773 33,534,331 19,301,655 15,727,662 35,029,317
2546 19,055,190 15,082,717 34,137,907 19,473,100 15,944,871 35,417,971
2547 19,400,207 15,248,622 34,648,829 19,903,415 16,191,394 36,094,809
2548 19,641,281 15,603,688 35,244,969
Burapha University - Sakda Hwankaew
HRM-Logistices 41
สถานประกอบกิจการในภาคตะวันออก
ความหลากหลายของอุตสาหกรรม
ชลบุรี อมตะนคร
แหลมฉบัง เครือสหพัฒน
ปนทอง พัทยา
บอวิน บานบึง
ฉะเทริงเทรา ปราจีนบุรี ระยอง จันทบุรี ตราด
HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 21

22. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
ที่มา: รายงานประจําป 2550 สํานักงานประกันสังคม
HRM-Logistices
ลูกจางรวม 484,518 คน สถานประกอบการที่มี
ลูกจาง ตังแต 100 คนขึ้นไป
้
400 แหง ทุนจดทะเบียน
1.1 แสนแสนลาน
• Amata Nakorn
Industrial Estate
23 แหง
แหง • Saha-Group
Saha Group
Industrial Park
64 แหง • Leamchabang
93 แหง
Industrial Estate
46 แหง
• Pinthong
Industrial Estate
• Ch b i ( อวิน)
Chonburi (บ ิ
400 แหง
Industrial Estate
• Nong Bon
Garden Industrial
Zone
HRM-Logistices คมอุตสาหกรรม จังหวัดชลบุรี
นิ
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 22

23. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
สถานประกอบการที่มีลูกจาง • Amata City
ตั้งแต 100 คนขึ้นไป • Asia Industrial
Estate
• Map Ta Phut
Industrial Estates
• Siam Eastern
Industrial Park
• Thai Singapore
g p
• Padaeng Industrial
Estate
• G.K. Land
Industrial Park
• T.C.C. Industrial
Park
• EasternSeaboard
Industrial Estate
• Eastern Industrial
Estate
• RIL Industrial
• Rojana Industrial
Park
• SSP Industrial
Park2
นิคมอุตสาหกรรม จังหวัดระยอง • Tuntex Industrial
Estate
HRM-Logistices
สถานการณทางแรงงานของภาคตะวันออก
1. เขาสูตลาดแรงงานฝมือมากขึ้น

2. นิสัยการทํางานของพนักงานไมตอเนื่อง

3. การจางงานแบบผูรับเหมาชวง
4. การไหลของแรงงานในภาคอุตสาหกรรม
5.
5 การขยายตััวขององคกรแรงงานลูกจาง
 
6. แนวโนมการยายฐานการลงทุน
Company
LOGO
46
สมาคมการบริหารงานบุคคลภาคตะวันออก
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 23

24. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
ปญหาดานแรงงานในเขตภาคตะวันออก
1. ขาดแคลนแรงงาน ชางฝมือ
2. คุณภาพ ความสามารถของพนักงานทรง
2 คณภาพ ความสามารถของพนกงานทรง
ตัว..คนใหมไมเหมาะกับงาน
3. โครงสรางตนทุนของอุตสาหกรรมตางกัน
ทําใหเกิดความไมเทาเทียมในการแขงขัน
4. การเจรจาตอรององคกรลูกจางไมใช
  ไ 
พื้นฐานของเหตุและผล
5. แรงงานตางดาวไมถกกฎหมาย
ู
HRM-Logistices
ปจจัยที่มผลตอจํานวนการเกิดสหภาพแรงงาน
ี
ปจจยทางดานภูมศาสตร
ปจจัยทางดานภมิศาสตร การเปลี่ยนแปลง
(จํานวนประชากร, โลกเสรี, FTA ดานทักษะ/การศึกษา
ภาวะโลกรอน ฯลฯ) (แรงงานทักษะมีมากขึ้น)
จํานวน
สหภาพแรงงาน
การเปลี่ยนแปลง
ดานอุตสาหกรรม
(ไอที,เศรษฐกิจ/บริการ)
HRM-Logistices
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 24

25. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
จํานวนสมาชิกสหภาพแรงงานเทียบกับจํานวนแรงงานทั้งหมด
HRM-Logistices
จํานวนสมาชิกสหภาพแรงงานแยกตามอุตสาหกรรม
แนวโนมจํานวนสหภาพแรงงานฝงประเทศตะวันตกลดลง
แตจํานวนสหภาพแรงงานของประเทศไทยจะเพิ่มขึ้น
HRM-Logistices Source: U.S. Department of Labor, Bureau of Labor Statistics. 2004.
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 25

26. เอกสารประกอบการอบรมวิชาการจัดการทรัพยากรมนุษย คณะโลจิสติกส
สถิติจํานวนองคกรลูกจางและนายจาง
จํานวนสหภาพแรงงานทัวประเทศ จําแนกรายจังหวัด
่
สหภาพ สหภาพ
ที่
1
จังหวัด
สมุทรปราการ
แรงงาน ที่
448 21 สิงหบุรี
จังหวัด แรงงาน
2 สภาองคการลูกจาง 9 แหง
2
3
กรุงเทพมหานคร
ปทุ
ป มธานีี
312
105
22 ปราจีนบุรี
23 ศรีีสะเกษ
2
1 สภาองคการนายจาง
สภาองคการนายจาง 11 แหง
แหง
4 ชลบุรี 39 24 บุรีรมย
ั 1
5 สมุทรสาคร 38 25 นครสวรรค 1
6 พระนครศรีอยุธยา 26 26 เพชรบุรี 1
7 นนทบุรี 25 27 สระแกว 1
8 ฉะเชิงเทรา 21 28 หนองบัวลําภู 1
9 สระบุรี 19 29 กาฬสินธุ 1
10 นครปฐม 19 30 พิษณุโลก 1
11 ภูเก็ต 15 31 มหาสารคาม 1
12 นครราชสีมา 7 32 สุพรรณบุรี 1
13 รอยเอ็ด 5 33 อํานาจเจริญ 1
14 ขอนแกน 4 34 ชัยภูมิ 1
15 อางทอง
อางทอง 3 35 สรินทร
สุรนทร 1
16 อุดรธานี 3 36 เชียงราย 1
17 ระยอง 4 37 เลย 1
18 ลพบุรี 3 38 เชียงใหม 1
19 นครพนม 3 39 ราชบุรี 1
20 หนองคาย 3
รวม 1,123
ขอมูล ณ 31 ธันวาคม 2544
ที่มา สํานักงานทะเบียนกลาง กองแรงงานสัมพันธ
Burapha University - Sakda Hwankaew
HRM-Logistices 51
บทที่ Question & Answer
Burapha University - Sakda Hwankaew
มหาวิทยาลัยบูรพา โดย อ.ศักดิดา หวานแกว
์ 26