Metody i narzędzia

1. METODY I NARZĘDZIA
Sabina Cisek
Lublin i Puławy, 9 i 10 kwietnia 2015
Informacja to najcenniejszy z towarów – poznaj narzędzia jej
pozyskiwania i dowiedz się więcej o rynku, klientach i konkurencji
1

2. KILKA TERMINÓW
2

3. Pozyskiwanie (i analiza) informacji dla biznesu
• Biały wywiad, wywiad jawnoźrodłowy, Open Source
Intelligence, OSINT
– http://sabinacisek.blogspot.com/2014/04/open-source-intelligence-
osint.html
• Competitive Intelligence = wywiad gospodarczy (biznesowy,
konkurencyjny, rynkowy, strategiczny)
– http://www.bisnode.pl/topics/wywiadownia-gospodarcza/
• Infobrokering
– Broker informacji (infobroker, researcher) jest zawodem o
charakterze usługowym, polegającym na wyszukiwaniu, analizie i
udostępnianiu informacji odpłatnie i na zlecenie. Infobroker pełni
rolę pośrednika pomiędzy poszukującymi informacji a zasobami
informacyjnymi.
3

4. Pozyskiwanie (i analiza) informacji dla
biznesu cd.
• Business Intelligence = termin niejednoznaczny,
może odnosić się do
– Informacji biznesowej
– Wywiadu gospodarczego, konkurencyjnego,
Competitive Intelligence
– Aspektów informatyczno-analitycznych zarządzania
informacją i wiedzą w organizacjach (firmach)
4

5. 5

6. 6
http://www.bisnode.pl/topics/wywiadownia-gospodarcza/

7. Biały wywiad, wywiad gospodarczy
(konkurencyjny) to są działania LEGALNE.
NIE należy ich utożsamiać ze
szpiegostwem gospodarczym.
• http://cenabiznesu.pl/-jakie-sa-roznice-miedzy-szpiegostwem-a-wywiadem-
gospodarczym
• http://www.detektyw.edu.pl/techniki-wywiadowcze-bialy-czarny-i-szary-
wywiad
• http://rynekinformacji.pl/techniki-wywiadowcze-bialy-czarny-szary-wywiad-
detektyw-zdobywa-informacje/
• http://rynekinformacji.pl/wywiad-konkurencyjny-w-5-krokach/
• http://www.ksiegarnia.beck.pl/inne-inne/id7738,Bialy-wywiadOtwarte-zrodla-
informacji-wokol-teorii-i-praktyki.html
7

8. POSZUKIWANIE INFORMACJI
W INTERNECIE
wyszukiwanie, przeglądanie,
monitorowanie, nawigowanie
8

9. ZASADY
9

10. 10
Zob.
http://www.researchgate.net/publicati
on/259558529_Infobrokering_w_prakt
yce_zasady_wyszukiwania_informacji_
w_Internecie

11. SERWISY WYSZUKIWAWCZE
11

12. Narzędzia wyszukiwania, serwisy
wyszukiwawcze
• Wyszukiwarki ogólne (globalne, horyzontalne,
uniwersalne), np. Google, Ask, Bing, Yahoo,
Yandex
• Wyszukiwarki specjalistyczne (tematyczne,
wertykalne), specjalizacja może dotyczyć formy
(typu) dokumentów, treści, grupy odbiorców
– http://sabinacisek.blogspot.com/2012/11/wyszukiwa
rki-specjalistyczne.html
12

13. Narzędzia wyszukiwania, serwisy
wyszukiwawcze cd.
• Metawyszukiwarki (multiwyszukiwarki), np.
Dogpile http://www.dogpile.com/, Ixquick
https://www.ixquick.com/ (posiada polski
interfejs), WebCrawler
https://www.webcrawler.com/
• Inne  zob. kolejne slajdy, dotyczące
wyszukiwania w głębokim Internecie
13

14. GOOGLE
WYKORZYSTANIE RÓŻNYCH MOŻLIWOŚCI
14

15. Wykorzystanie możliwości Google
Wyszukiwanie
• Tryb prosty
– Operatory logiczne AND, OR, NOT
– Funkcjonalności i komendy,
• „” (fraza),
• .. (przedział liczbowy),
• - (minus),
• maskowanie (symbol * zastępuje dowolny ciąg znaków),
• cache,
• filetype,
• info,
• intitle,
• inurl,
• link,
• related,
• site
• Tryb zaawansowany (niewidoczny na głównej stronie, pod ikoną koła
zębatego)
15

16. Wykorzystanie możliwości Google
Praca z wynikami wyszukiwania
• Praca z wynikami wyszukiwania polega m.in. na ich
filtrowaniu i zawężaniu.
• W Google takie filtry stanowią Grafika, Mapy, Filmy,
Wiadomości, Książki, Zakupy, Loty, Aplikacje z
dostosowanymi doń wyspecjalizowanymi
narzędziami wyszukiwania.
• Podobnie jest w Bing i Yahoo.
16

17. Wykorzystanie możliwości Google
Specjalistyczne narzędzia i usługi
(wspierające m.in. wyszukiwanie i przetwarzanie danych i informacji)
• Alerty Google
– http://www.firmawsieci.net/google-alerts1/
– http://nf.pl/manager/alerty-google-a-kreowanie-wlasnego-
wizerunku,,42372,76
• Google Books, Książki Google https://books.google.pl/
i Ngram Viewer https://books.google.com/ngrams
• Google Fusion Tables
https://support.google.com/fusiontables/answer/2571
232
17

18. Wykorzystanie możliwości Google
Specjalistyczne narzędzia i usługi cd.
(wspierające m.in. wyszukiwanie i przetwarzanie danych i informacji)
• Google Moja Firma
• Google News, Wiadomości Google
• Google Public Data, Eksplorator Danych
Publicznych Google
• Google Scholar
• Google Trends, Trendy Google
18

19. GŁĘBOKI (NIEWIDZIALNY, UKRYTY)
INTERNET
Deep Web, Hidden Web, Invisible Web
19

20. Głęboki internet (deep web)
Co to jest? Co obejmuje?
• Zasoby nieindeksowane przez wyszukiwarki uniwersalne,
z różnych powodów, w tym technicznych (błędne
metadane, czas działania, nietypowe formaty itp.), ale też
związanych z "polityką" wyszukiwarek lub właścicieli
serwisów www
• Treści generowane w czasie rzeczywistym, w odpowiedzi
na zapytanie użytkownika
• Serwisy, w szczególności komercyjne, a także intranety,
do których trzeba się logować indywidualnym hasłem
20

21. Głęboki internet (deep web)
Co to jest? Co obejmuje? Cd.
• Bazy danych, tworzone z reguły przez podmioty rządowe lub
naukowe, w których wyszukiwanie za pomocą ich własnych
interfejsów (a nie interfejsu Google czy innej wyszukiwarki
globalnej) jest o wiele bardziej efektywne i których zawartość
jest uważana za wiarygodną
• Wyniki znajdujące się na dalszych stronach rezultatów
wyszukiwania (aspekt algorytmów rankingowych)
• Treści i źródła, które są indeksowane, ale dotarcie do nich
wymaga użycia bardziej zaawansowanych kwerend,
zastosowania komend, operatorów itp.
• Źródła, do których dociera się dzięki "poleceniom" innych
21

22. Głęboki internet (deep web)
Dlaczego warto brać go pod uwagę?
• „Ukryty Internet stanowi w zdecydowanej
większości zbiór wartościowej, autorytatywnej,
cechującej się wysoką jakością informacji
naukowej i profesjonalnej (biznesowej,
edukacyjnej, europejskiej, rządowej,
statystycznej i innej), często bezpłatnej dla
użytkownika końcowego.”
22

23. Dostęp do zasobów głębokiego internetu
• Bibliografie online, dziedzinowe bazy danych,
społecznościowe biblio- i netografie, zbiorcze katalogi
bibliotek, czyli źródła informacji skierowującej, np.
BazEkon
http://kangur.uek.krakow.pl/bazy_ae/bazekon/nowy/icm/,
NUKAT http://katalog.nukat.edu.pl/, WorldCat
http://www.worldcat.org/,
• Dedykowane serwisy przeszukujące zawartość czasopism
pełnotekstowych online, np. DOAJ http://doaj.org/,
23

24. Dostęp do zasobów głębokiego internetu cd.
• Dedykowane serwisy wyszukiwawcze, agregujące i
przeszukujące kolekcje (archiwa dziedzinowe, repozytoria
instytucjonalne, biblioteki cyfrowe) pełnotekstowych
materiałów edukacyjnych, naukowych i profesjonalnych w
wolnym dostępie, np. Federacja Bibliotek Cyfrowych
http://fbc.pionier.net.pl/owoc, Google Scholar
http://scholar.google.pl/, OpenDOAR http://opendoar.org/,
• Ogólne katalogi stron WWW, posiadające uporządkowaną
strukturę wewnętrzną, polskie, np. http://katalog.onet.pl/
i międzynarodowe, np. DMOZ – the Open Directory Project
http://www.dmoz.org/, tworzone przez ludzi – redaktorów
24

25. Dostęp do zasobów głębokiego internetu cd.
• Serwisy tematyczne o kontrolowanej jakości, przewodniki
dziedzinowe, tworzone przez ludzi – ekspertów,
redaktorów (ang. subject gateways), np. BazTOL
http://baztol.library.put.poznan.pl/baztol/pl/baztol.html,
Ekonomia on-line
http://kangur.uek.krakow.pl/biblioteka/ekonomia/.
• Wortale i profesjonalne serwisy tematyczne, np. Bankier.pl
http://www.bankier.pl/, Europa
http://europa.eu/index_pl.htm, Infor.pl
http://www.infor.pl/
25

26. Dostęp do zasobów głębokiego internetu cd.
• Wyspecjalizowane firmy i usługodawcy, np.
– BrightPlanet http://www.brightplanet.com/,
– Deep Web Technologies http://www.deepwebtech.com/,
– Virtual Private Library http://www.virtualprivatelibrary.com/
• Wyspecjalizowane serwisy wyszukiwawcze, np.
– BizNar http://biznar.com/biznar/
– CRIP Centralne Repozytorium Informacji Publicznej
https://danepubliczne.gov.pl/
– Quandl https://www.quandl.com/
– re3data.org http://www.re3data.org/
26

27. 27

28. 28

29. 29

30. BIBLIOGRAFIA (wybrana)
• Cisek, Sabina (2009). Infobrokering w praktyce: zasady wyszukiwania informacji w
Internecie. http://eprints.rclis.org/18457/,
• Cisek, Sabina (2011 – ). Informacja biznesowa, naukowa i infobrokering.
http://sabinacisek.blogspot.com/
• Hrabiec, Patrycja (2011). Zarządzanie informacją naukową w Internecie – dobre praktyki.
PTINT nr 1-2, s. 20-24. http://www.ptin.org.pl/pelne_teksty/2011_1-2.pdf
• Kalińska, Anna (2011). Informacja biznesowa w Internecie. Warszawa: Wydawnictwo SBP.
• Materska, Katarzyna (2013). Jak szukać w oceanie informacji. Poradnik dla
przedsiębiorców. Warszawa: Związek Pracodawców Warszawy i Mazowsza.
• Pamuła-Cieślak, Natalia (2013). Analiza czynników wpływających na jakościowe cechy
wyników w wyszukiwarce Google. Toruńskie Studia Bibliologiczne nr 1, s. 111-126.
http://www.home.umk.pl/~tsb/sites/default/files/numer10/pamula.pdf
• Pamuła-Cieślak, Natalia (2015). Ukryty Internet jako przedmiot edukacji informacyjnej.
Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
• Sherman, Chris; Price, Gary (2003). The Invisible Web: Uncovering Sources Search Engines
Can’t See. Library Trends Vol. 52 No. 2, s. 282-298.
• The Ultimate Guide to the Invisible Web http://oedb.org/ilibrarian/invisible-web/
• Zillman, Marcus P. (2015). Deep Web Research and Discovery Resources 2015.
http://whitepapers.virtualprivatelibrary.net/DeepWeb.pdf
30