Surgaltiin material

1. 2014 ОН

2.  Жирэмсний эрт үеийн цус алдалт (үр хөндөлт,
умайн гаднах жирэмсэн, цулцант хураа )
 Жирэмсний хожуу үеийн болон төрөх үеийн
цус алдалт (ихэс түрүүлэлт, ихэс ховхрох,
умайн урагдал )
 Төрсний дараах цус алдалт (умайн урагдал,
умайн сулрал, төрөх замын гэмтэл, ихэс
түдэх, ихэсийн хэсэг үлдэх )

3.  Халдвар (халдварлагдсан зулбалт, УОШ-ий
хальсны үрэвсэл, умайн үрэвсэл, бөөрний
үрэвсэл)
 Гэмтэл (Үр хөндөлтийн үеийн умайн, гэдэсний
гэмтэл, умайн урагдал, төрөх замын гэмтэл)

4.  Арьс салст цайх (зовхи, амны эргэн тойронд,
алга цайх)
 Арьс хүйтэн, хүйтэн хөлс гарах
 Амьсгал хурдсах (1 хоромд 30-с олон)
 Судасны цохилт түргэсэх, сул тэмтрэгдэх
(110-с олон )
 Баримжаа алдах, ухаангүй болох
 Шээсний гарц багасах ( цагт 30 мл-с бага)

5.  Бүх бололцоог дайчлан хойшлуулшгүй арга
хэмжээ авна.
 Амин үзүүлэлтийг хянана. (судасны цохилт,
артерийн даралт, амьсгал, халуун)
 Ухаангүй байвал хажуугаар нь хэвтүүлнэ.
 Дулаан байлгана.
 Толгойг өндөрлөхгүй байна.
 Хөл гарыг өргөх, орны хөлийг өндөрлөх

6.  Дайрлагын үед эмэгтэйд уулгаж шингэн
нөхөхгүй

7.  Хамрын гуурс, хошуувчаар хүчилтөрөгч өгнө.
(1 мин-д 6-8 литр )
 Шингэн сэлбэж эхлэхэд аль болох том бүдүүн
зүү (16 G ) , систем хэрэглэх шаардлагатай
 1 литр (Рингерийн, физиологийн уусмал )
шингэнг 15-20 мин дотор хурдан урсгаж
сэлбэнэ.
 Алдсан шингэнээс илүү их байж шингэний
алдагдлыг нөхнө. (2-3 дахин)

8. Жирэмсний эхний 22 д/х-ийн дотор
үтрээгээр цус гарахыг жирэмсний эрт үеийн
цус алдалт гэнэ.

9.  Биений юм саатсан
 Доош бага зэрэг цус гарч байгаа
 Хэвлийн доогуур бага зэрэг өвдөх
Тулгамдсан зулбалт
Арга хэмжээ:
- Ихэвчлэн эмийн эмчилгээ шаардлагагүй
-Бэлгийн харьцаа, хүчилсэн үйл
ажиллагаанаас зайлсхийх

10.  Биений юм саатсан
 Биеийн байдал сул
 Хэвлийн өвдөлттэй
Умайн гаднах жирэмсэн
Арга хэмжээ :
Яаралтай эмнэлэгт хүргэх

11.  Биений юм саатсан
 Хэвлийн доогуур базлалттай өвдөлттэй
 Доош эд төст зүйл , бүлэнтэй цус гарах
Бүрэн, бүрэн биш зулбалт
Арга хэмжээ :
- Доош гарсан эд, үр хөврөл, ургийн хэсгийг
тусгай саванд авна.
- Эмнэлэгт яаралтай хүргэнэ.

12.  Ялган оношлогоо
 - Үр хөврөл аяндаа зулбах
 - Өндгөвчийн уйланхай
 - Бага аарцгийн хурц үрэвсэлт өвчин
 - Пиосальпингит

13.  Сарын тэмдэг саатах
 Цус, шээсэнд ХГ үзэх
 Хэт авиан шинжилгээ
 Өвдөлт
 Гемодинамикийн өөрчлөлт

14.  Жирэмсний 22 д/х-оос хойш үтрээгээр цус алдах
 Хэвлийгээр өвдөх
 Ургийн хөдөлгөөн цөөрөх, хөдлөхгүй болох
Хэвийн байрласан ихэс цагаас урьдаж ховхрох
Арга хэмжээ:
Эмнэлэгт яаралтай хүргэх

15.  Гэмтэл
 УОШ ихдэх, багадах
 Нэг амнион бүрхүүлтэй ихэр жирэмсэн
 Ихэс дор байрлах
 Жирэмсний хожуу хордлого
 Артерийн даралт ихсэлт
 Умайн гажиг хөгжил

16.  Үтрээнээс цус алдана.
 Хэвлийгээр хүчтэй өвдөнө.
 Умайн хэлбэр өөрчлөгдөнө
 Ургийн хөдөлгөөн ихсэж, аажим цөөрнө.
 Шокийн шинж илрэнэ.

17.  Ариун цэврийн хэрэглэл 5 минутын дотор
нэвтэрч байвал их хэмжээний цус алдалт гэж
үзнэ
 Биеийн жингийн 0,5% , 500 мл-ээс их
хэмжээний цус гарвал эмгэг цус алдалт гэж
үзнэ.

18.  Үтрээгээр цус гарна
 Умай базлалтгүй
 Жирэмсний тээлтийн хугацаанд үе үе цус
гарч байсан өгүүлэмжтэй
Ихэс түрүүлэлт
Арга хэмжээ:
Яаралтай эмнэлэгт хүргэнэ

19.  Олон удаа үр хөндүүлж, зулбаж байсан
 Төрсний дараа эндометритээр өвдсөн
 Олон төрсөн
 Субмукозная миома
 Умайн гажиг хөгжил, дутуу хөгжил

20.  27 -28 долоо хоногтойгоос үтрээгээр цус үе үе
гарна.
 Ургийн буруу байрлал тохиолдоно.
 Ургийн түрүүлсэн хэсэг дээр тэмтрэгдэнэ.
 Умайн ёроол харьцангуй өндөр

21.  Хэвлийн доогуур өвдөх
 Даралт гэнэт унах
 Хоолонд дургүй болох
 Халуурсан
Халдвар , үжил
Арга хэмжээ:
Эмнэлэгт яаралтай хүргэх

22.  Хэвлийн доогуур өвдөх
 Даралт гэнэт унах
 Хэвлий цардайх, булчин чангарах
 Дотор эвгүй оргих, бөөлжих
Умай, үтрээ, давсаг гэмтэх
Арга хэмжээ:
Эмнэлэгт яаралтай хүргэх

23.  Төрсний дараа 24 цагийн дотор үтрээгээр цус
алдахыг эрт үеийн цус алдалт гэнэ.
 Төрснөөс хойш 24 цагаас хойш хугацаанд цус
алдахыг хожуу цус алдалт гэнэ.
 Цус алдалт аажмаар үргэлжилж гарах, цус
ихээр алдахад тусламжийг яаралтай эрт
тууштай эхлэх нь чухал.

24.  Олон төрсөн
 Ахимаг насны төрөлт
 УОШ ихдэл
 Ихэр жирэмслэлт
 Урьд нь цус алдаж байсан.
 Манас таталт
 Төрөх хүчний сулрал
 СЦТБХШ

25.  Гарах цусны хэмжээ
 Умайн болон төрөх замын замын урагдал
 Ихэс түдэх , ихэсийн хэсэг үлдэх
 Алдсан цусны бодит хэмжээ эмчийн
тооцоолсноос 2 дахин их байдаг.

26.  Цэлмэн бүрхүүл, хальсны үрэвсэл
 Умайн салст бүрхэвчийн үрэвсэл
 Үжлийн шалтгаантай коагулопати
 Ихэсийн ургацаг
 Умайн хавдартай төрөлт

27.  Бүх бололцоог дайчлан хойшлуулшгүй арга
хэмжээ авна.
 Амин үзүүлэлтүүдийг үнэлнэ.
 Дайрлагатай байвал эмчилгээ яаралтай
эхэлнэ.
 Умайд цус болон бүлэн хурснаас умайн
агшилт сулрах учир умайд иллэг хийнэ.

28.  Окситоцин 10 нэгжээр булчинд тарина.
 Судсаар шингэн сэлбэнэ.
 Давсагт шээлгүүр тавина.
 Ихэс гарсан бол бүрэн бүтэн байдлыг шалгана.

29.  Ихэс саатахад цус алдахгүй байж болно.
 Ихэсийг гаргахад хүйнээс татна.
 Хэрэв ихэс салахгүй бол окситоцин 10
нэгжээр тарина.
 Умайн ёроолд дарах, хүйнээс хүчтэй татахыг
хориглоно.
 Эргометрин тарихгүй.

30.  Хожуу цус алдах, цус алдалт удаан
хугацаагаар үргэлжлэх нь умайн булчингийн
үрэвслийн шинж тэмдэг юм.
 Яаралтай эмнэлэгт хүргэнэ.

31.  Жирэмсэн эсвэл, дөнгөж төрсөн эмэгтэйн
нүд бүрэлзэнэ, толгой хүчтэй өвдөнө.
 Жирэмсэн эсвэл, дөнгөж төрсөн эмэгтэй
татна эсвэл ухаан алдана.
 Жирэмсэн эмэгтэйн артерийн даралт ихсэнэ.

32.  Эмэгтэй ухаангүй эсвэл таталттай байвал бүх
бололцоог дайчлан, хойшлуулшгүй арга
хэмжээг авна.
 Судасны лугшилт, артерийн даралт, амьсгал,
халууныг үзнэ.

33.  Амьсгалахгүй байвал:
◦ Амьсгалын замыг шалгах, шаардлагатай бол
интубаци тавина.
◦ Амбу хүүдийгээр 1 хоромд 4-6 литр хүчилтөрөгч өгнө.
 Амьсгалж байвал:
◦ Хошуувч маск эсвэл хамрын гуурсаар 1 хоромд 4-6
литр хүчилтөрөгч өгнө.

34. Эмэгтэй ухаангүй байвал
- Амьсгалын зам, судасны лугшилт , артерийн
даралт, халууныг шалгана.
- Зүүн хажуугаар нь хэвтүүлнэ.
- Хүзүүний хөшилтийг шалгана.

35. Таталттай байвал:
- Цус, бөөлжис болон шүүрлийн шингэнээр
бөглөрөх эрсдэлийг багасгахын тулд зүүн
хажуугаар нь хэвтүүлнэ.
- Унаж гэмтэхээс хамгаална. Гэхдээ хүчээр
барьж тогтоох, хүлж боох, оролдлого хийж
болохгүй

36.  Манас таталт гэж оношлогдвол магни
сульфатыг цохилтын тунгаар таталтын эсрэг,
дахин татахаас сэргийлж хийнэ.
 Ухаан алдсан шалтгаан тодорхойгүй байвал
манас таталтын эсрэг эмчилгээ хийж
эмнэлэгт хүргэнэ.

37.  Жирэмсний 20 д/х-оос хойш хугацаанд
артерийн даралт ихсэх, шээсээр уураг
ялгарах, хавагнахыг жирэмсний хожуу
хордлого гэнэ.

38.  Жирэмсний 20 д/х-с хойш сулралын даралт 90-
110 мм муб
 Шээсэнд ялгарах уураг 2+ ба түүнээс их
Преэклампси хөнгөн хэлбэр
Арга хэмжээ:
Өрх, эмэгтэйчүүдийн эмчийн хяналтанд

39.  Жирэмсний 20 д/х-оос хойш хугацаанд
сулралын даралт 110 мм муб-аас өндөр
 Шээсэнд ялгарах уураг 3+ түүнээс их
 Рефлексүүд ихсэх
 Толгой хүчтэй өвдөх / өвдөлт намдаах эмэнд
намдахгүй, давтамж ихсэх/

40.  Нүд бүрэлзэх
 Шээсний гарц багасах/ хоногт 400мл-с бага/
 Аюулхайд өвдөх, дотор муухай оргих,
заримдаа бөөлжих
Преэклампси хүнд хэлбэр

41.  Цохилтын тун :
◦ Магни сульфат 25%-ийн 16 мл /4гр/ 5 минутын
туршид судсаар хийнэ.
◦ Магни сульфат 25%-ийн 20 мл + Лидокайн 2%-ийн 1
мл уусмалтай хольж 2 өгзөгний булчинд гүн тарина.

42.  Цохилтын тун:
◦ Диазепам 10 мг-аар 2 минутаас дээш хугацаанд
аажим тарина.
◦ Таталт дахивал цохилтын тунг давтана.

43.  Дараах тохиолдолд эмчилгээг зогсооно.
◦ Амьсгал 1 минутанд 16-с цөөн
◦ Тойгны рефлекс илрэхгүй болсон
◦ Шээсний гарц цагт 25 мл-ээс бага байвал

44.  Хэвлийгээр базалж өвдөх / 10 минутанд 3-аас
олон удаа, 20 секундээс удаан үргэлжлэх/
 Өвдөлтийг дагалдаад цусны хольц бүхий
салиархаг ялгадас гарах
 Гэнэт их хэмжээний шингэн гарч болно

45. АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД
БАЯРЛАЛАА