ขอบข่ายเทคโนโลยีการศึกษา

1. ความหมาย ขอบข่ายและ
ความสำาคัญ
ของเทคโนโลยีการศึกษา
ดร.รุจโรจน์ แก้วอุไร

2. ความหมายเทคโนโลยี
เรานึกถึงอะไรบ้างที่เป็นเทคโนโลยี
 คอมพิวเตอร์ อินเตอร์เน็ท
 ดาวเทียม
 โทรศัพท์มือถือ
 ฯลฯ
มีนอกเหนือจากนี้บ้างหรือเปล่า?

3. ความหมายเทคโนโลยี
 นักวิชาการให้ความหมายไว้อย่างไร
บ้าง
 คาร์เตอร์ วี กูด (Carter V.Good, 1973) ให้ความ
หมายไว้ว่า เทคโนโลยี หมายถึง การนำา
วิทยาศาสตร์มาประยุกต์ใช้งานด้าน
ต่างๆ เพื่อปรับปรุงระบบนั้นๆ
 เอดการ์ เดล (Edgar Dale, 1969) ได้ให้ความ
หมายไว้ว่า เทคโนโลยี มิใช่เครื่องมือ
เครื่องยนต์กลไกต่างๆ แต่เป็นแผนงาน
วิธีการทำางานอย่างมีระบบ ที่ทำาให้งาน

4. ความหมายเทคโนโลยี
นักวิชาการให้ความหมายไว้
อย่างไรบ้าง(ต่อ)
 เจมส์ ดี ฟินส์ (Jemes D.Finn, 1972) กล่าวว่า
เทคโนโลยีมีความหมายลึกซึ้งไปกว่า
ประดิษฐ์กรรม เครื่องมือเครื่องยนต์กลไก
ต่างๆ แต่หมายถึง กระบวนการ แนว
ความคิด แนวทาง หรือวิธีการในการคิด
ในการทำาสิ่งใดสิ่งหนึ่ง
จากความหมายเหล่านี้ คุณคิดว่า

5. ความหมายเทคโนโลยี
การนำาความรู้จาก
กระบวนการทาง
วิทยาศาสตร์มาสู่การ
ประยุกต์ใช้ ทั้งในรูปแบบ
ของอุปกรณ์เครื่องมือ
แนวคิด เทคนิควิธีการ เพื่อ
ให้บรรลุตามวัตถุประสงค์ที่
ตั้งไว้

6. ความหมายเทคโนโลยี
 การนำาเทคโนโลยีมาใช้เพื่อเป้า
หมาย ดังนี้
 ด้านประสิทธิภาพ (Efficiency) เทคโนโลยี
จะช่วยให้การทำางานนั้นสามารถบรรลุ
ผลตามเป้าหมายได้อย่างถูกต้องและ
รวดเร็ว
 ด้านประสิทธิผล (Effectiveness) เทคโนโลยี
จะช่วยให้การงานนั้นได้ ผลผลิตออกมา
อย่างเต็มที่
 ประหยัด (Economy) จะช่วยประหยัดเวลา
ทรัพยากร และก่อให้เกิดประโยชน์สูงสุด
อันจะเป็นผลทำาให้ราคาของผลิตนั้น
ราคาถูกลง

7. ความหมายเทคโนโลยี
การศึกษา
 คาร์เตอร์ วี กูด (Carter V.Good, 1973)
การนำาหลักการทางวิทยาศาสตร์มา
ประยุกต์ใช้ เพื่อการออกแบบ และ
ส่งเสริมระบบการเรียนการสอน
โดยเน้นที่วัตถุประสงค์ทางการ
ศึกษาที่สามารถวัดได้อย่างถูกต้อง
แน่นอน มีการยึดผู้เรียนเป็น
ศูนย์กลางการเรียน มากกว่าที่จะ
ยึดเนื้อหาวิชา มีการใช้การศึกษา
เชิงปฏิบัติ โดยผ่านการวิเคราะห์

8. ความหมายเทคโนโลยี
การศึกษา
 ชัยยงค์(2523) ให้คำานิยามไว้ว่า
ระบบการประยุกต์ผลิตผลทาง
วิทยาศาสตร์(วัสดุ)และผลิตผล
ทางวิศวกรรม(อุปกรณ์) โดย
ยึดหลักทางพฤติกรรมศาสตร์
(วิธีการ) มาช่วยในการเพิ่ม
ประสิทธิภาพทางการศึกษาทั้ง
ในด้าน บริหาร ด้านวิชาการ
และด้านบริการ หรืออีกนัยหนึ่ง

9. ความหมายเทคโนโลยี
การศึกษา
 ชัยยงค์(2523) ให้คำานิยามไว้ว่า
 วัสดุ (Materials) หมายถึง ผลิตผลทาง
วิทยาศาสตร์ สิ่งที่มีการผุผัง สิ้นเปลืองได้ง่าย
เช่น ชอล์ค ดินสอ กระดาษ ฟิล์ม ฯลฯ
 อุปกรณ์ (Equipment) หมายถึง ผลิตผล
ทางวิศวกรรมที่เป็นเครื่องมือต่าง ๆ เช่น
กระดานดำา โต๊ะ เก้าอี้ เครื่องฉาย เครื่องเสียง
เครื่องรับโทรทัศน์ ฯลฯ
 วิธีการ (Techniques) หมายถึง ระบบ
กระบวนการ กิจกรรมต่าง ๆ ที่ต้องคำานึงถึง

10. ความหมายเทคโนโลยี
การศึกษา
กิดานันท์ มลิทอง (2543)
เป็นการประยุกต์เอา เทคนิค วิธี
การ แนวความคิด วัสดุ อุปกรณ์
และสิ่งต่างๆ อันสืบเนื่องมาจาก
เทคโนโลยีมาใช้ในวงการศึกษา

11. ขอบข่ายของเทคโนโลยี
การศึกษา
 ศัพท์เฉพาะที่ใช้ในสาขาวิชานี้ คือ
 Educational Technology
 Instructional Technology
 Barbara and Rita (1994) ได้กล่าวไว้ 2
ประการ คือ
1) Instructional Technology เป็นคำาที่มี
ความเหมาะสมกับ Technology ในการอธิบายส่วน
ประกอบของเทคโนโลยีได้ครอบคลุมชัดเจนมากว่า
2) Educational Technology มีความหมาย
โดยทั่วไปที่ใช้กับโรงเรียน หรือระบบ การศึกษา แต่
คำาว่า Instructional นั้นไม่เพียงแต่สอดคล้องกับ

12. ขอบข่ายของเทคโนโลยี
การศึกษา
 ในปัจจุบัน คำาว่า 'Educational
Technology' และ 'Instructional
Technology' อาจมีการใช้สลับกัน
หรือแทนกันโดยนักเทคโนโลยีการ
ศึกษา เพราะว่า คำาว่า 'Instruction
Technology‘
1. เป็นคำาที่ใช้แพร่หลายในสหรัฐอเมริกา
2. ครอบคลุมถึงการปฏิบัติ
3. อธิบายองค์ประกอบของเทคโนโลยีใน

13. ขอบข่ายของเทคโนโลยี
การศึกษา
 ในปัจจุบัน คำาว่า 'Educational
Technology' และ 'Instructional
Technology' อาจมีการใช้สลับกัน
หรือแทนกันโดยนักเทคโนโลยีการ
ศึกษา เพราะว่า คำาว่า 'Instruction
Technology‘
1. เป็นคำาที่ใช้แพร่หลายในสหรัฐอเมริกา
2. ครอบคลุมถึงการปฏิบัติ
3. อธิบายองค์ประกอบของเทคโนโลยีใน

14. ขอบข่ายของเทคโนโลยี
การศึกษา
 Barbara และ Rita (1994) ได้ให้
ความหมาย คำาว่า เทคโนโลยี
การสอน (Instructional
Technology) หมายถึง ทฤษฎี
และการปฏิบัติในขอบข่ายที่
เกี่ยวข้องกับ การออกแบบ การ
พัฒนา การใช้การจัดการ และ
ประเมินผล ของกระบวนการ

15. ขอบข่ายของเทคโนโลยี
การศึกษา
กระบวนการ
 ลำาดับของการปฏิบัติการหรือกิจกรรมที่
มีผลโดยตรงต่อเทคโนโลยีการสอน
ประกอบด้วยทั้งด้านการออกแบบและ
กระบวนการส่งข้อมูลข่าวสาร ความรู้
 ลำาดับที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลป้อนเข้า
(Input) การกระทำา (Action) และผล
ซึ่งการวิจัยในปัจจุบันจะมุ่งเน้นยุทธวิธี
การสอนและความสัมพันธ์ของรูปแบบ
การเรียนรู้และสื่อ ยุทธวิธีการสอน

16. ขอบข่ายของเทคโนโลยี
การศึกษา
 แหล่งการเรียน (Resources)
 แหล่งที่จะสนับสนุนการเรียนรู้ของผู้
เรียน รวมถึงสนับสนุนระบบ และวัสดุ
การสอนตลอดจนสิ่งแวดล้อม
 สาขาวิชาเทคโนโลยีการศึกษา หรือ
วิชาเทคโนโลยีการสอน ได้พัฒนาและ
เจริญก้าวหน้ามาจากความสนใจเกี่ยว
กับการใช้สื่อการสอนและกระบวนการ
สื่อสาร แต่แหล่งการเรียนรู้จะไม่ใช่
เพียงเครื่องมือ อุปกรณ์ และวัสดุที่ใช้

17. ขอบข่ายของเทคโนโลยี
การศึกษา
 การเรียนรู้ ( Learning)
เป็นสิ่งที่มีหลักฐานเชิงประจักษ์เกี่ยวกับ
การเปลี่ยนแปลงความรู้ ทักษะ และ
เจตคติ ที่เป็นเกณฑ์ในการสอนหรือ
ในนิยามที่ว่า “การเรียนรู้ หมายถึง
การเปลี่ยนแปลงอย่างถาวรในด้าน
ความรู้ของบุคคลหรือพฤติกรรม รวม
”ถึงประสบการณ์ต่างๆ