Presentation for Fontys Sports Hogeschool Sittard (2nd year students Wellness)

1. ARTROSE EN ARTRITIS
Roy Houben
Fysiotherapeut / Geriatriefysiotherapeut
Houben Fysiotherapie
Fontys Sport Hogeschool 10-10-2011

2. WIE BEN IK?

3. WAAR GAAN WE HET VANDAAG OVER
HEBBEN?
 Wat is artrose en artritis?
 Wat zijn de symptomen van artrose en artritis?
 Hoe wordt de diagnose gesteld?
 Wat is de rol van de beweegconsulent?
 Waar moet ik rekening mee houden?
 Hoe ga ik met deze mensen trainen?
 En nu?

4. WAT? – EPIDEMIOLOGIE
 Meest voorkomende aandoening gewrichten
 197.000 mannen / 353.000 vrouwen (knie/heup)
 Per jaar 65.000 nieuwe!!!
 Piek rond 78/79 jaar
 >75 jaar minimaal 1 gewricht artrose
 Artrose komt met name voor in wk, handen,
heupen en knieë (heup<knie)
 In 2020 is 19,2% bevolking >65 jr. waarvan
37,7% klachten t.g.v. artrose
 Top 4 belangrijkste oorzaken DISABILITY
NB Gebaseerd op gegevens HA (wrs. 2,5-3x hoger!!)

5. WAT? – PATHOFYSIOLOGIE ARTROSE
Artrose is een degeneratieve aandoening van
m.n. het kraakbeen, hierdoor ontstaat
botwoekering (osteofytvorming).
Osteofytvorming heeft als doel het
gewrichtsoppervlak te vergroten, waardoor er een
betere verdeling van krachten op het oppervlak
ontstaat.
Er ontstaat een verandering van het
subchondrale bot door herhaaldelijke
beschadiging  cysten & osteosclerose

6. WAT? – PATHOFYSIOLOGIE ARTRITIS
 Door irritatie  ontsteking = niet-bacteriele
ontsteking van het gewrichtskapsel die o.a. kan
worden veroorzaakt door kraakbeenpartikels die
in aanraking komen met het gewrichtskapsel
 Symptomen: warm, dik  stijf en pijn

7. WAT? – ANATOMIE
De dikte van gezond kraakbeen varieert van 0,1
– 0,5 cm. Afhankelijk van belasting in jeugd!!
Wat zijn de consequenties van de jeugd die steeds
minder beweegt voor de toekomst?

8. WAT? – ANATOMIE
 Kraakbeen is opgebouwd uit drie delen:
 Kraakbeencel (chondrocyt / chondroblast)
 Vezels van het type 2 collageen
 Grondsubstantie = proteoglycaanaggregaten
(hylonzuurketen & proteoglycaanmoleculen)
 De substantie heeft een sterke binding met water, waardoor
een sterke viscositeit (elasticiteit) ontstaat

9. WAT? – FUNCTIE KRAAKBEEN
 Hyalienkraakbeen heeft als doel
 Verminderen van wrijving tijdens translatie en
angulatie
 Schokdemping

10. WAT? – INDELING ARTROSE
 Primaire artrose = t.g.v. fysiologische
veroudering van het gewricht.
 Secundaire artrose = pathofysiologische
verandering van het gewricht (RA, jicht etc.)

11. WAT? – SYMPTOMEN
 Pijn 1 (startpijn)
 Stijfheid (m.n. ‘s ochtends)
 ROM < ; volgens het capsulair patroon
 Functieverlies van gewricht (o.a. Fs, stabiliteit <)
 Pijn 2 (in rondom gewricht)
 Pijn 3 (> in loop van dag, langdurig statische
belasting)
 Pijn 4 (in rust en gedurende nacht)
 Zwelling (weke delen of intra-articulair)
 Crepitaties bij bewegen t.g.v. verruwing gewricht
en osteofytvorming (palpabel langs gewr. randen)

12. HOE? – DIAGNOSTISERING
 Diagnosestelling
 Symptoombeschrijving
 Bewegingsonderzoek
 X-foto
 Versmalling van gewrichtsspleet
 Subchondrale sclerose
 Subchondrale cysten
 Osteofyten en kapselossificaties
 Bloedonderzoek (alleen als er sprake is van inflammaties)
 Echo (oppervlakkige weke delen!)

13. KELLGREN & LAWRENCE
Graad Beoordeling Bevindingen
0 Normaal Geen artrosetekenen
1 Verdenking artrose Onduidelijk, kleine osteofyten
2 Milde artrose Osteofyten, gewr. spleet normaal
3 Matige artrose Osteofyten + geringe GS versmalling
4 Ernstige artrose Osteofyten + GS versmal. + Subchondr. Scler.

18. PAUZE 10 MINUTEN!!!

19. DOE DE BURPEE!
 http://www.youtube.com/watch?
v=W5oXadjFAlQ&feature=player_detailpage

20. ADVISEUR OP HET GEBIED VAN SPORTS &
WELLNESS
 Wat zouden jullie kunnen betekenen?
 Hoe zien jullie je rol?
 Hoe ga je om met het overlappend werkveld met
huisarts, specialist, fysiotherapeut en fitness-
instructeur

21. HOE? – PATIËNTEN CLASSIFICEREN
Niet in hokjes denken maar in doelen!
Artrose is niet reversibel…..
 Pre-operatieve trainingstherapie
 Post-operatieve trainingstherapie
 Onderhoudstraining / uitstel van operatie

22. HOE? – BEHANDELING
 Medicatie
 Paracetamol, NSAID’s, tramadol,
 Glucosamine?!
 Corticosteroïdeninjecties
 1-3 maanden effectief, max 3-4 injecties
 Veelvuldige injecties laten kwaliteit weefsel afnemen!
 Afvallen
 Oefentherapie
 Lifestyleadviezen
 Fysiotherapie
 Artroplastiek (THP, TKP, etc)

23. HOE? – GELE VLAGGEN
 Psycho-socialerisicofactoren bepalen vaak of er
wordt besloten tot een operatie. Dit gebeurt
meestal wanneer er consensus heerst tussen de
verschillende behandelaars.

24. HOE? – TESTEN & TRAINEN
 Inflammatie = contra-indicatie voor training!
 Warm, zwelling, pijn
Niet trainen, wel mobiliseren!!!
 Meten
 VAS vragenlijst
 Bewegingsonderzoek (verslag vanuit behandelend
therapeut!!) anders eenmalig onderzoek aanvragen.
 Gemodificeerde Astrand test / Steep Ramp Test /
MET’s vragenlijst, PSK etc.
 10 RM test (1 RM schatting)

25. HOE? – TESTEN & TRAINEN
 Goede warming-up & cooling-down
 Informeren van cliënten dat training de klachten
kan provoceren
 Afhankelijk van het tijdstip van de dag
 ‘s ochtends mobiliserende oefeningen
 i.c.m. medicatie juiste tijdstip van de dag (middag!)
 Goed schoeisel

26. HOE? – TESTEN & TRAINEN
 Cyclische
bewegingen voorkeur t.o.v. impact
oefeningen
 Trainingsadvies:
 3-5x / week aerobe training UHV 5-10”150”/week
 2-3x / week weerstandtraining start 10% 10-15HH
 Dagelijks mobiliteitsoefeningen
 Geïsoleerd  totaal / functioneel trainen

27. HOE? – AFSLANKEN
 Expertise voedingsdeskundige / diëtist
 Afslanken & afvallen
 70% voeding
 30% bewegen

28. EN NU?
 Er komt een vrouw bij de beweegconsulent……
 63 jr
 Artrose in beide knieën
 Uitbehandeld bij fysiotherapeut
 Advies: blijven bewegen
 ROM: flexie beperking 130 gr / extensie 0 gr
 Spierkracht normaal
Hoe gaan jullie te werk?
Hoe bouwen jullie een trainingsschema op?

29. WERKPLAN
 Intakegesprek (fysiek, motivatie etc)
 Onderzoek & Testen
 Aanvullende gegevens
 Beweegplan
 Interventie
 Controle
 Uitstroom……

30. BRONNEN
 Nugeteren van, K en Winkel D – Onderzoek en
behandeling van artrose en artritis, 2009
 Excercise prescription for other clinical
population – artikel uit
voorbereidingsopdrachten, ACSM
 CME-online: coxartrose 2011

31. YOUTUBE
Youtube bevat vele filmpjes over training en ook
operaties van knieën en heupen

32. SMAKELIJK ETEN!