1. Phía sau n n ngo i giao pháo h m t i Bi n Đông
Trung Qu c đã b cáo bu c có ít nh t b n l n trong năm nay qu y r i tàu c a các qu c gia khác trong
vùng bi n tranh ch p, trong đó B c Kinh đã qu y r i các ho t đ ng c a c Vi t Nam và Philíppin qu n
đ o Trư ng Sa đang tranh ch p. Các cu c di n t p quân s trong khu v c đã gia tăng m nh, cùng v i
đó là các cu c kh u chi n gi a các bên, các cu c bi u tình c a công chúng và các cu c t n công m ng
theo ki u ăn mi ng tr mi ng.
Các đ i th c a Trung Qu c th m chí còn v n đ ng hành lang đ ngh đ i tên “South China Sea”. T i
Vi t Nam, hi n có ki n ngh đ i tên thành Bi n Đông Nam Á; còn Philíppin, ngư i phát ngôn c a quân
đ i nư c này đã đ ngh đ i tên thành Bi n Tây Philíppin.
Trung Qu c tuyên b ch quy n g n như toàn b Bi n Đông, trong đó có c qu n đ o Trư ng Sa và
Hoàng Sa. Các nư c Vi t Nam, Philíppin, Đài Loan, Malaixia và Brunây cũng tuyên b ch quy n m t
ph n ho c toàn b đ i v i hai qu n đ o này. Các tuy n đư ng hàng h i quan tr ng cũng ch y qua khu

2. v c bi n đư c cho là giàu tài nguyên và khí đ t này.
M t th a thu n h i tháng 7/2011 gi a Trung Qu c và ASEAN tuyên b hư ng t i s h p tác trên Bi n
Đông là m t bư c đi quan tr ng sau 9 năm gián đo n. Tuy nhiên, nó chưa th làm d u đư c các tranh
ch p. M cũng h t s c quan ng i v tham v ng h i quân c a Trung Qu c.
Căng th ng đã tăng d n t năm 2005, sau quãng th i gian tương đ i yên tĩnh cu i nh ng năm 1990.
Trong tháng 3/2011, Manila đã phàn nàn r ng tàu tu n tra h i quân Trung Qu c đã qu y r i m t tàu thăm
dò d u khí c a Philíppin g n Bãi C rong (Reed Bank), bãi đá ng m l n nh t trong qu n đ o Trư ng Sa,
mà Manila nói n m trong khu đ c quy n kinh t 200 h i lý c a mình.
Trong tháng Năm, Vi t Nam ph n đ i khi Trung Qu c đ t phao và xây các tr đá g n Iroquois Reef Amy
Douglas Bank. Trong tháng Sáu, m t tàu chi n Trung Qu c b n vào ba tàu đánh cá Philíppin g n
Jackson Atoll.
B c Kinh đã ch trích vi c Manila xây d ng căn c cho quân đ i trên đ o Flat (Flat Island) (Philíppin g i
là Patag và Trung Qu c g i là Feixin). Trong bài di n văn cu i tháng 7, T ng th ng Philíppin Benigno
Aquino nói: "Chúng ta không mu n gia tăng căng th ng v i b t c ai, nhưng chúng ta c n ph i cho th
gi i bi t chúng ta đã s n sàng đ b o v nh ng gì thu c v chúng ta".
Tàu Bình Minh 02 c a VN b c t cáp thăm dò
Cũng đã có m t s căng th ng nghiêm tr ng gi a Trung Qu c v i Vi t Nam. Trong tháng 5/2011 và m t
l n n a vào tháng 6/2011, Hà N i tuyên b r ng các cáp thăm dò c a tàu kh o sát Vi t Nam đã b c t
đ sâu 30 mét dư i m t nư c, sau khi các tàu này đ i m t v i các tàu đánh cá c a Trung Qu c. V ph n
mình, Trung Qu c cáo bu c Vi t Nam vi ph m nghiêm tr ng ch quy n c a mình khi đưa các tàu h i
quân ra đ "đu i m t cách b t h p pháp" các tàu thuy n đánh cá trong s ki n tháng Sáu, g n Vanguard
Bank (bãi Tư chính) thu c qu n đ o Trư ng Sa.

3. Hai bài xã lu n trên truy n thông nhà nư c c a Trung Qu c trong tháng 6 và tháng 7/2011 tuyên b r ng
"n u Vi t Nam mu n b t đ u m t cu c chi n tranh, Trung Qu c có đ s t tin đ phá h y các tàu chi n
xâm lư c c a Vi t Nam", và r ng "không nên đánh giá th p quy t tâm b o v ch quy n lãnh th c a
Trung Qu c".
Trong tháng 6/2011, Trung Qu c đã t ch c cu c di n t p ch ng tàu ng m ngoài khơi đ o H i Nam, m t
trong sáu cu c di n t p l n do H i quân Trung Qu c t ch c trong tháng đó, trong khi M t ch c các
cu c t p tr n h i quân chung v i Vi t Nam và Philíppin.
Li Jinming, giáo sư t i Trung tâm Nghiên c u Đông Nam Á thu c Trư ng Đ i h c H Môn nói v i t
"Th i báo Tài chính" r ng: "Các tàu tu n tra duyên h i và ngư nghi p c a chúng tôi th c t đã tăng
cư ng các ho t đ ng tu n tra Bi n Đông th i gian g n đây khi căng th ng t i khu v c này m t l n n a
l i gia tăng".
Nh ng lý do gia tăng căng th ng
T m quan tr ng chi n lư c ngày càng tăng c a Bi n Đông, đ c bi t đ i v i B c Kinh, là m t trong nh ng
lý do cho s gia tăng căng th ng g n đây. Là trung tâm s n xu t hàng hóa quan tr ng nh t c a th gi i,
Trung Qu c hi n ph thu c vào ngu n nguyên li u nh p kh u, đ c bi t là ngu n cung c p năng lư ng và
qu ng s t, đ có th duy trì m c tăng trư ng kinh t c a mình.
Ngư i tiêu dùng Trung Qu c cũng đã b t đ u đòi h i nhi u lương th c và các s n ph m khác mà Trung
Qu c không th cung c p. Vì v y, các tuy n đư ng bi n, đ c bi t là thông qua Bi n Đông, đã tr nên
ngày càng quan tr ng trong tư duy c a B c Kinh.
Đ ng th i, nhu c u năng lư ng ngày càng tăng c a Trung Qu c đã đ y giá d u và khí t nhiên lên. Tình
tr ng thi u d u l a đang hi n rõ đã khi n cho các ngu n nguyên li u m i ti m tàng có giá tr hơn bao gi
h t.
Vì v y, vi c đ m b o ch quy n trên Bi n Đông và các ti m năng vùng bi n này (bao g m c cá và h i
s n khác) đã tr thành m c tiêu chính sách đ i ngo i ch ch t c a các qu c gia trong khu v c.

4. Nh ng tuy n đư ng bi n quan tr ng Bi n Đông
Tranh ch p trên Bi n Đông ngày càng tr nên ph c t p sau khi vi c kh o sát ba bên t i m t khu v c
thăm dò chung t m th i gi a Trung Qu c, Vi t Nam và Philíppin ng ng l i năm 2008 do s ch trích
m nh m t i Philíppin, nơi mà vi c h p tác ba bên đư c coi là vi ph m ch quy n qu c gia. Các k t qu
kh o sát không đư c công b và m i qu c gia sau đó ti p t c thăm dò đơn phương. Nh ng s vi c g n
đây cho th y Philíppin và Vi t Nam quy t tâm ti p t c kh o sát (và, có l , cu i cùng là khai thác) d u khí
Bi n Đông.
T p đoàn Năng lư ng Talisman c a Canađa, đ i tác c a T ng Công ty D u khí Vi t Nam thu c s h u
nhà nư c, đã công b ý đ nh khoan thăm dò, có th là trong năm t i, trong khi T p đoàn ExxonMobil lên
k ho ch thăm dò m t gi ng d u ngoài khơi b bi n Vi t Nam trong năm 2011. M t s nhà báo Trung
Qu c đã ví Bi n Đông là "V nh Ba Tư th 2", và cho r ng khu v c này có th ch a hơn 50 t t n d u thô
và hơn 20 nghìn t mét kh i khí đ t t nhiên. Tuy nhiên, khi các cu c kh o sát chưa k t thúc thì không
th bi t tr lư ng chính th c là bao nhiêu.
Trong khi tăng trư ng kinh t Đông Á đã làm gia tăng vi c c nh tranh các ngu n l c, nó cũng mang l i
m ts gia tăng hi n đ i hóa quân s đáng k trong khu v c. Ngân sách qu c phòng c a Trung Qu c
bình quân luôn m c 2 con s trong su t 30 năm qua.
Nh ng qu c gia khác cùng có tuyên b ch quy n trong vùng Bi n Đông cũng đang c g ng nâng c p
th c l c h i quân c a h . Vi t Nam đ t mua hai tàu khu tr c nh l p Gepard và đã đ t mua 6 tàu ng m
l p Kilo. Đài Loan đã mua 4 tàu tu n dương l p Keelung trong 2005-2006, có s c m nh g p ba l n so
v i các tàu chi n trư c đây c a nư c này. Đ u năm nay, Brunây đã nh n hai tàu tu n tra duyên h i m i
và đang ti p t c đ t chi c th 3. Malaixia đã mua 2 tàu ng m đ u tiên k t năm 2009.

5. H i quân Philippines
Tuy nhiên, h u h t các s c trong năm 2011 liên quan đ n các l c lư ng t ch c theo mô hình phòng
v b bi n ch không liên quan t i h i quân. Trung Qu c đã và đang n l c không ng ng phát tri n các
l c lư ng dân quân trên bi n, đ c bi t là Cơ quan Giám sát bi n Trung Qu c (CMS) thu c C c Qu n lý
H i dương Nhà nư c.
Sun Shuxian, Phó Giám đ c CMS, cho bi t cơ quan này tăng s lư ng tàu lên 36 chi c trong 5 năm t i
và tuy n d ng thêm kho ng 1.000 nhân viên h tr và th y th đoàn. CMS, cùng v i B Tư l nh Th c thi
Lu t Th y s n và C c An toàn Hàng h i, đã tăng cư ng d u n c a mình trên Bi n Đông thông qua vi c
tăng cư ng tu n tra thư ng xuyên.
Nh ng tuyên b ch quy n gây tranh cãi
M t nhân t khác khi n các nư c trong khu v c th c thi m t quan đi m c ng r n hơn v v n đ Bi n
Đông là h n chót tháng 5/2009 đ đăng ký tuyên b m r ng th m l c đ a vư t ra ngoài vùng đ c quy n
kinh t 200 h i lý theo quy đ nh c a Công ư c Liên H p qu c v Lu t Bi n (UNCLOS) năm 1982.
Đ k p m c th i h n đó, Malaixia và Vi t Nam đã đ trình m t tuyên b chung; Vi t Nam sau đó đ trình
m t tuyên b riêng; Philíppin thông qua m t đ o lu t v đư ng cơ b n m i đ h tr cho vi c đ trình
tuyên b m t ph n; và Brunây đ trình "thông tin ban đ u".

6. V n đ chính đ i v i B c Kinh là Malaixia và Vi t
à
Nam đã quy t đ nh tuyên b quy n ch quy n đ i v i
các ngu n tài nguyên c a Bi n Đông d a trên tuyên
b ch quy n l c đ a tính t b bi n c a h , không
ph i t các hòn đ o mà các nư c n tuyên b ch
này
quy n.
Nguyên t c này, n u đư c thông qua b i t t c các
bên tranh ch p, s làm suy y u đáng k tuyên b ch
quy n c a Trung Qu c, v n không d a trên vi c m
r ng th m l c đ a.
Tuy nhiên, v n còn khó khăn đ nh n đ nh m t cách
chính xác v nh ng yêu sách c a Trung Qu c b i
m t văn b n khác mà nư c này đ trình ph n đ i c
đ trình c a Philíppin và đ trình đơn phương c a
ình
Vi t Nam.
N i dung đ trình c a Trung Qu c tuy b r ng B c
tuyên
Kinh có ch quy n không th tranh c đ i v i các
cãi
qu n đ o Bi n Đông và vùng bi n lân c n - ám ch
vùng lãnh h i 12 h i lý xung quanh các đ o Bi n
Đông. Phân chia các vùng nư c, vùng bi n theo
v
UNCLOS 1982
Tuy nhiên, trong ph n ph l c, Trung Qu c đã đ trình chính th c l n đ u tiên b n đ "đư ng chín đo n"
"đ
hay còn g i là "hình ch U". B n đ này, l n đ u tiên đư c xu t b n Trung Qu c vào năm 1948 và
v
đư c các quan ch c nư c này cho r ng có cơ s
ày l ch s , rõ ràng cho th y quy n ch quy n c a B c
Kinh đ i v i 90% Bi n Đông mà kh
à không đ c p t i gi i h n vùng lãnh h i 12 h i lý theo quy đ nh c a
UNCLOS.
Như v y, nh ng tuyên b ch quy n đ trình y ban ranh gi i th m l c đ a c a Liên h p qu c (CLCS)
ên
năm 2009 đã cho th y rõ căn b nh nan y c a xung đ t, b n ch t quy mô l n và đ y tham v ng trong
tha
tuyên b c a Trung Qu c cho th y s ph c t p trong gi i quy t tranh ch p. Hơn n a, các đ trình lên
CLCS trong năm 2009 không có m t tuyên b rõ ràng nào liên quan đ n ch quy n đ i v i các đ o
m
Bi n Đông, mà ch t p trung vào các tuyên b th m l c đ a.
V i vi c Trung Qu c, Đài Loan, Vi t Nam, Brunây, Malaixia và Philíppin đ u tuyên b ch quy n v i các
đ o ho c các đ a hình đ c trưng khác trên Bi n Đông (Trung Qu c, Đài Loan và Vi t Nam đòi ch quy n
ng
t t c ), thì rõ ràng vi c t
tìm gi i pháp cho xung đ t ch là
à mò kim đáy b .
Th m chí k c khi xung đ t trong các tuy b ch quy n v i đ o và các đ a hình đ c trưng đư c gi i
tuyên
quy t thì cách th c tính vùng lãnh h i t
ùng các đ o này s t o ra m t lĩnh v c gây tranh cãi nhi u hơn:
c

7. Brunây, Malaixia, Philíppin và Vi t Nam có thiên hư ng ng h vùng lãnh h i 12 h i lý tuân th theo
UNCLOS nhưng Trung Qu c có th mu n m t s đ o có vùng đ c quy n kinh t 200 h i lý.
V is ph c t p c a tranh ch p, có l không ng c nhiên r ng các th a thu n đa phương tìm m t gi i
pháp thư ng v a dài lê thê và v a mang tính ch t c c b . Ph i m t hơn 1 th p k thì ASEAN và Trung
Qu c m i th ng nh t và ký Tuyên b v cách ng x c a các bên t i Bi n Đông năm 2002 k t khi nó
đư c thai nghén và đ c p; và cũng m t 9 năm m i đ t đư c th a thu n h i tháng 7/2011 v các bư c
đi đ th c hi n ti n trình này.
Theo hư ng d n này thì các y ban s đư c thành l p đ giám sát ti n trình hư ng t i m t B Quy t c
ng x có tính ràng bu c v m t chính tr và thúc đ y h p tác trên các lĩnh v c như nghiên c u, an toàn
hàng h i và t i ph m đa qu c gia.
Th nhưng, h h a h n r t ít v vi c gi i quy t tranh ch p. H không đưa ra đư c m t th i h n chót hay
m t l ch trình đ nh t trí v B Quy t c ng x , và t i nay cũng không có tuyên b nào v cách th c gi i
quy t các tranh ch p lãnh th .
Th c t là Trung Qu c liên t c tuyên b mu n đàm phán song phương v i các bên tuyên b ch quy n
(tr Đài Loan), trong khi các qu c gia ASEAN mu n có m t môi trư ng đa phương thông qua Di n đàn
Khu v c ASEAN đ kh a l p s khác bi t gi a các bên.

8. Tàu thăm dò khổng lồ của Trung Quốc vào Biển Đông
Tàu thăm dò d u khí kh ng l c a Trung Qu c
Con tàu mang tên Dầu khí Hải dương 201 là một phần kế hoạch của Trung Quốc trong việc mở
rộng thăm dò và sản xuất năng lượng xa bờ, China Daily cho hay. Sự kiện con tàu này ra khơi
tiếp nối việc giàn khoan dầu khổng lồ tự chế đầu tiên mang tên Ocean Oil 981 của Trung Quốc
bắt đầu hoạt động tuần trước.
Dầu khí Hải dương 201 có trị giá 2,8 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 442 triệu USD). Nó có thể đặt
những ống thăm dò ở độ sâu khoảng 3.000 m và mang được 380 người trong mỗi chuyến ra
khơi. Tàu dài 200 m và rộng 40 m, được trang bị hệ thống định vị động lực DP-3, cần trục khổng
lồ với chiều cao tương đương tòa nhà 45 tầng. Con tàu này có thể di chuyển liên tục suốt 12.000
hải lý.
Tuy nhiên, theo ông Xiao Long - tổng giám đốc dự án tàu Dầu khí Hải dương của Công ty Dầu
khí Hải dương Trung Quốc (CNOOC), con tàu này trước tiên sẽ tiến hành một tháng thử nghiệm
tại các vùng biển nông. Nó sẽ đặt một đường ống dài khoảng 1.500 m để thử nghiệm. Vị trí đặt
đường ống là mỏ khí thiên nhiên Lệ Loan 3-1 cách Hong Kong khoảng 350 km về phía đông
nam, tức là cách không xa vị trí của giàn khoan dầu khổng lồ Ocean Oil 981 ở lô Lệ Loan 6-1-1.
Tàu Dầu khí Hải dương 201 bắt đầu được đóng vào tháng 9/2009. Nó được coi là một phần của
đội tàu nước sâu thuộc CNOOC. Toàn bộ đội tàu này được cho là sẽ tiêu tốn của CNOOC tổng
số tiền lên tới 11,5 tỷ Nhân dân tệ (khoảng 1,8 tỷ USD).

9. Việc Trung Quốc liên tiếp đưa giàn khoan dầu khổng lồ Ocean Oil 981 và tàu Dầu khí Hải
dương 201 ra Biển Đông được tiến hành trong bối cảnh Bắc Kinh và Manila có tranh chấp chủ
quyền bãi đá Scarborough/Hoàng Nham. Hai bên cùng tuyên bố chủ quyền với bãi đá này và
không có dấu hiệu nhượng bộ.