1. Kepimpinan Khulafa Al-Rasyidin
• Khalifah berempat ini semuanya mendapat
didikan daripada Rasulullah.
• Mereka menjadi sumber rujukan umat Islam
selepas kewafatan Rasulullah.
• Mereka golongan terpilih dan memiliki sifat-
sifat berikut:
Bijaksana/Berilmu/Amanah/Adil/berani/
tawaduk/ikhlas dan berpendirian tegas

2. BIJAKSANA Tindakan Saidina Abu Bakar memerangi golongan murtad merupakan
tindakan tepat dan berjaya mendaulatkan kerajaan Islam serta hidup
aman damai
AMANAH Tidak guna harta negara untuk tujuan peribadi
ADIL Rakyat dilayan sama rata tanpa mengira status
BERANI Khalifah Uthman bersetuju menjadi wakil Rasulullah dalam
perundingan dengan musyrikin Quraish dalam perjanjian Hudaibiyah
Khalifah Ali sanggup tidur di tempat Rasulullah semasa baginda keluar
berhijrah ke Madinah
TAWADUK Mereka tidak mempunyai pengawal peribadi, kehidupan mereka
sederhana dan lebih mengutamakan akhirat daripada dunia.
TOLERANSI Rakyat berpeluang menyuarakan pandangan, bersedia menerima
pendapat rakyat yang bersumberkan Al-Quran dan Al-Sunnah
TEGAS Khalifah Abu Bakar yang memerangi golongan murtad, dan Khalifah
Umar yang memecat pegawai kurang cekap, khalifah Uthman yang
tidak tunduk kepada puak pemberontak yang mahu beliau meletak
jawatan serta Ketegasan Ali yang tidak terpengaruh dengan golongan
khawarij yang mendesak beliau membatalkan majlis tahkim

3. • Dasar pentadbiran Khulafa Al-Rasyidin
• Berpandukan dasar-dasar tersebut beberapa
pembaharuan dalam sistem pentadbiran telah
dilakukan bagi mengemaskini urusan
pentadbiran negara antaranya :
1. Penubuhan Majlis Syura
2. Memperkenalkan jawatan-jawatan baru
dalam urusan pentadbiran wilayah
3. Penubuhan Jabatan yang dikenali sebagai
Al-Dewan.

4. Penubuhan Majlis Syura
• Sistem ini sememangnya sudah wujud pada zaman
Rasulullah tetapi fungsinya sangat terhad. Mengapa?
• Ini kerana semua keputusan dibuat sendiri oleh
Rasulullah SAW berdasarkan wahyu kecuali beberapa
perkara yang memerlukan pandangan sahabatnya.
• Keadaan ini berubah pada zaman Khulafa’ Al-
Rasyidin – beberapa perkara baru timbul dalam
masyarakat Islam yang tidak dijelaskan secara
terperinci dalam Al-Quran dan Al-Hadis .
• Keadaan ini memerlukan ijtihad daripada khalifah.

5. • Pada zaman Umar, satu Majlis Syura khas
ditubuhkan bagi menentukan pelantikan
khalifah. Siapakah yang menganggotai majlis
syura ini?
• Mereka terdiri daripada sahabat-sahabat
Rasulullah.
• Pandangan ahli Majlis Syura dirujuk untuk
membuat pelantikan pegawai-pegawai
kerajaan.

6. Memperkenalkan jawatan-jawatan baru dalam
urusan pentadbiran wilayah
• Zaman Rasulullah dan Saidina Abu Bakar
negara Islam tidak begitu luas.
• Keadaan berubah pada zaman Khalifah Umar.
• Q = Apa yang berubah?
• A = Negara Islam bertambah luas kerana
wujudnya pembukaan wilayah yang
sebelumnya dikuasai oleh kerajaan Rom dan
Parsi.

7. • Bagi memastikan wilayah tersebut ditadbir
dengan berkesan khalifah telah mewujudkan
jawatan baru iaitu GABENOR@WALI yang
menjadi wakil khalifah di wilayah tersebut.
Wakil khalifah bertanggungjawab
menjalankan pentadbiran wilayah dengan adil.
• Selain daripada wali@gabenor beberapa
jawatan baru juga diperkenalkan iaitu :

8. 1. KETUA SETIAUSAHA (Katib Al-Dewan wal
Insya’ @ atau Rais Al-Kitab)
2. SETIAUSAHA (Sohib Al-Katib)
3. PEGAWAI PEMUNGUT CUKAI(Sohib Al-Kharaj)
4. PEGAWAI POLIS(Sohib Al-Ahdas)
5. PENGURUS PERBENDAHARAAN NEGARA
( Sohib Baitul Mal)
6. KETUA HAKIM(Qodi Qudoh)

9. • Sebelum pegawai-pegawai baru ini dihantar ke
wilayah-wilayah berkenaan mereka terlebih
dahulu diberi SURAT PERINTAH daripada
khalifah.
• Q = Apa isi kandungan surat tersebut?
• A = Tugas-tugas pegawai dan kuasa mereka.
• Harta semua pegawai diperiksa terlebih
dahulu bagi mencegah mereka melakukan
penyalahgunaan kuasa.

10. • Setiap tahun pada musim haji, pegawai-pegawai
kerajaan diminta hadir ke mekah untuk memberi
laporan berhubung pentadbiran wilayah.
• Rakyat juga diberikan hak menyuarakan aduan
kepada khalifah tentang pentadbiran wali dan
pegawai kerajaan yang lain.
• Khalifah akan menyiasat aduan tersebut dan
mengambil tindakan sewajarnya.
• Pegawai-pegawai kerajaan diberi gaji tetap mulai
zaman Khalifah Umar sebagai pendorong mereka
menjalankan tugasan dengan berkesan.

11. Penubuhan Jabatan yang dikenali sebagai Al-Dewan.
1. Dewan Al-Jund (Jabatan ketenteraan)
• Mengendalikan urusan ketenteraan seperti
latihan ketenteraan, mengambil data
bilangan tentera, membayar gaji anggota
tetap dan menguruskan kebajikan mereka.

12. 2. Dewan Al-Kharaj (Jabatan Hasil)
• Bertanggungjawab memungut hasil negara
dengan lebih cekap dan teratur.
• Pemungut cukai menemui mereka yang
berada di kawasan-kawasan jauh supaya
mudah untuk mereka membayar cukai.
• Kecekapan pegawai dalam jabatan ini telah
membawa peningkatan kepada pendapatan
negara.

13. Sumbangan dan jasa Khulafa’ Al-Rasyidin
1. Abu Bakar Al-Sidiq 1. Mendaulatkan kerajaan Islam dengan memerangi
golongan murtad, gerakan nabi palsu, dan golongan
enggan bayar zakat
2. Membebaskan negeri-negeri di bawah Rom dan Parsi
3. Mengumpul tulisan-tulisan Al-Quran
2. Umar Al-Khattab 1. Menyusun pentadbiran majlis syura
2. Menubukan jabatan-jabatan baru bagi melicinkan
pentadbiran negara seperti Dewan Al-Jund dan Dewan Al-
kharaj
3. Menyusun undang-undang tanah negara.
4. Mengisytiharkan kalendar mengikut tahun hijrah
5. Menubuhkan pasukan polis dan tentera laut
2. Uthman b. Affan 1. Menyumbang kekayaan untuk pertahanan negara
2. Mengumpul dan membukukan Al-Quran dalam satu
naskah
3. Membesarkan angkatan tentera darat dan laut yang
memberi kesan kepada peluasan wilayah Islam.
2. Ali bin Abi Tolib 1. Menerima jawatan khalifah ketika negara berada dalam
keadaan tidak tenteram