2. 1911 yılında annesinin ailesinin Filistin deki çiftliğinin bulunduğu Hayfa yakınlarındaki köyü Tulkarem'de doğdu.(Tulkarem aynı zamanda sonradan arkeoloji dünyasında büyük önem kazanacak antik Caesareia kentinin kalıntılarının bulunduğu yerdir.) Osmanlı'nın Hersek vilayetine müftüler yetiştirmiş köklü bir aileden gelen babası başkentte doğmuş görünmesini yeğlediği için nüfusuna İstanbul yazdırmıştır. O, 2 yaşındayken aile İstanbul'a dönmüş, bir süre Adapazarı'nın Akyazı ilçesindeki çiftliklerinde kalmışlardır. 6 yaşından itibaren halasının eski Hersek müftüsü olan ve Darülfünun'da Arap edebiyatı müderrisliği yapan kocası Cabizade Ali Fehmi Efendi'nin evinde kalmaya başlamış ve ilk eğitimini burada almıştır.
3. 1931'de İstanbul Erkek Lisesi'ni bitirdi. Devlet sınavını kazanarak Almanya'da arkeoloji öğrenimi gördü. 1935 yılında Soyadı Kanunu çıkınca, babasının isteği üzerine, bir Sümer kralının adı olan ve Sümerce'de a-'baba, su' kur- 'ülke' ve gal-'büyük' kelimelerinin yanyanagelmesinden oluşan Akurgal soyadını aldı. A-KUR-GAL Türkçe'ye tercüme edilmek istenirse: "Büyük ülkenin babası" anlamına gelmektedir. 1957 yılında Ankara Üniversitesi[Dil ve Tarih – Coğrafya Fakültesinde ordinaryüs profesör oldu. Fakültede dekanlık da yapan Akurgal, 1985'te emekliye ayrıldı.
6. Akurgal, Avrupa'da yedi akademiye üyedir ve dünyadaki pek çok bilim kuruluşunun şeref üyesidir. Bordeaux Üniversitesi (1961), Atina Üniversitesi (1988), Lecce Üniversitesi (1990), Anadolu Üniversitesi (1990) kendisine şeref Doktoru sanını vermişlerdir. Princeton, Berlin, Pisa ve Viyana Üniversitesi'nde konuk profesör olarak görev aldı. Hitit,Frig,Urartu ve Genç Hitit sanatlarını da inceleyerek Anadolu arkeolojisi ve sanatı konusunda çok yönlü araştırmalar yapmıştır.
7. Akurgal, Federal Almanya Büyük Liyakat Nişanı Yıldızlı Rütbesi (1979),Goethe Madalyası (1979),Türkiye Cumhuriyeti Kültür Bakanlığı Büyük Ödülü (1981), İtalyan Commandatore Nişanı (1987) ve Fransız Légiond'HonneuerOfficier rütbesi (1990) sahibidir.
8. Akurgal, Türkiye'de arkeoloji bölümlerinde akademik olarak görev yapmış ve yapmakta olan birçok arkeoloğun hocasıdır. Bu yüzden "Hocaların Hocası" olarak anılır. Akurgal, en önemli kazılarından olan İzmir Bayraklı Höyüğü olarak bilinen Eski İzmir kazısıyla anılıyor. Akurgal, bugüne kadar çeşitli ödüllere değer görüldü ve adı İzmir Bayraklı'da bir caddeye verildi. Ord. Prof. Akurgal,Ana Britannica Ansiklopedisi'nde yer alan bilgilere göre, Avrupa, Amerika ve dağılan Sovyetler Birliği'nde çeşitli konferanslar verdi. Çalışmaları,kendisi de bir uzman arkeolog olan ve sağlığında en yakın asistanlığını yürüten eşi Meral Akurgal tarafından sürdürülmektedir. Türkiye İnsan Hakları Kurumu (TİHAK) kurucu üyesiydi.
9. Ekrem Akurgal, 1 Kasım 2002 yılında İzmir'de öldü. Ordinaryüs Prof. Ekrem Akurgal’ın 30 yılını verdiği Smyrna kazısına gömülme isteği, yerine getirilmedi.
