SlideShare uma empresa Scribd logo
1 de 50
เอกสารประกอบการเร ี ย น
        กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม
 รายวิชาประวัติศาสตร รหัสวิชา ส ๒๑๑๐๓ ชั้นมัธยมศึกษาปที่ ๑


              หนวยที่ ๒ เรื่อง




นางภัทรานิษฐ อิ่มศิล
ตำแหนง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการ
                                   โรงเรียนวังบอวิทยา
                สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต ๔๒
    สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
ก



                                            คำนำ
              ในปจจุบันสภาพการจัดการเรียนการสอน มุงเนนให
ผูเรียนไดศึกษาหาความรูดวยตนเองใหมากที่สุด เพื่อใหผูเรียน
มีนิสัย ใฝเรียน ใฝรู อยูเสมอ ดังนั้นการจัดทำเอกสารประกอบ
การเรียน เปนแนวทางหนึ่งที่สงเสริมใหผูเรียนคนควาหาคำตอบ
ดวยตนเอง
              เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาประวัติศาสตร
ส ๒๑๑๐๓ เรื่ อ ง วิ ธี ก ารทางประวั ติ ศ าสตร ประกอบด ว ย
หัวขอเรื่อง ความนำ สาระสำคัญ จุดประสงคการเรียนรู แบบทดสอบ
กอนเรียน เนื้อหา กิจกรรม แบบฝก และแบบทดสอบหลังเรียน
พรอมเฉลย ซึ่งจะทำใหผูเรียนเกิดการเรียนรูไดดวยตนเองและมี
ความเขาใจในเนื้อหาสาระไดเปนอยางดี อีกทั้งทำใหผูเรียนสะดวก
ต อ การศึ ก ษาหาความรู ไ ด ด ว ยตนเอง จึ ง นั บ ได ว า เป น เอกสาร
ประกอบการเรียนที่มีประโยชนตอการเรียนการสอนเปนอยางยิ่ง
              ขอขอบคุณเจาของตำราที่นำมาอางอิงไวในเอกสาร
และนายเชาวฤทธิ์ จงเกษกรณ ศึกษานิเทศกเชี่ยวชาญ สำนักงาน
เขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต ๔๒ ที่ใหคำปรึกษาจนเอกสาร
ฉบับนี้มีความชัดเจนและสมบูรณยิ่งขึ้น


                                ภัทรานิษฐ อิ่มศิล
ข
                                     สารบัญ
เรื่อง                                                                      หนา
หนา
คำนำ                                                                          ก
สารบัญ                                                                        ข
คำชี้แจง                                                                      ค
หนวยที่ ๒ วิธีการทางประวัติศาสตร                                            ๑
             แบบทดสอบกอนเรียน                                                ๓
             เฉลยคำตอบแบบทดสอบกอนเรียน                                       ๖
         ตอนที่ ๑ ความหมายและความสำคัญของประวัติศาสตร                         ๗
            กิจกรรมที่ ๑                                                      ๑๒
            แนวตอบกิจกรรมที่ ๑                                                ๑๓
         ตอนที่ ๒ วิธีการทางประวัติศาสตร                                     ๑๔
            กิจกรรมที่ ๒                                                      ๑๘
            แนวตอบกิจกรรมที่ ๒                                                ๑๙
            กิจกรรมที่ ๓                                                      ๒๐
            แนวตอบกิจกรรมที่ ๓                                                ๒๑
         ตอนที่ ๓ ลักษณะ ประเภท และแหลงที่มาของหลักฐาน
                  ทางประวัติศาสตร                                           ๒๒
            กิจกรรมที่ ๔                                                     ๒๗
            แนวตอบกิจกรรมที่ ๔                                               ๒๘
         ตอนที่ ๔ ตัวอยางการนำวิธีการทางประวัติศาสตรไปใชในการศึกษา
                  ประวัติศาสตรทองถิ่น และประวัติศาสตรสุโขทัย               ๒๙
            กิจกรรมที่ ๕                                                      ๓๔
            แนวตอบกิจกรรมที่ ๕                                                ๓๕
         ตอนที่ ๕ ตัวอยางการนำหลักฐานไปใชในการศึกษาประวัติศาสตรสุโขทัย     ๓๖
            กิจกรรมที่ ๖                                                      ๔๐
            แนวตอบกิจกรรมที่ ๖                                                ๔๑
            แบบทดสอบหลังเรียน                                                 ๔๒
            เฉลยคำตอบแบบทดสอบหลังเรียน                                        ๔๕
เอกสารอางอิง                                                                 ๔๖
ค




                คำชี้แจงสำหรับนักเรียน
             เอกสารประกอบการเรียนเลมนี้ นักเรียนสามารถศึกษา
และเรียนรูไดดวยตนเอง กอนที่จะศึกษาและเรียนรูใหนักเรียนอาน
คำชี้แจง ดังนี้
๑. ศึกษา หัวขอเรื่อง ความนำ สาระสำคัญ จุดประสงคการเรียนรู
      เพื่อใหทราบวา เมื่อจบบทเรียน นักเรียนสามารถเรียนรูอะไร
      ไดบาง
๒. ทำแบบทดสอบกอนเรียน จำนวน ๒๐ ขอแลวตรวจคำตอบ
      จากเฉลย
๓. ศึกษาเนื้อหา สาระ รายละเอียดในตอนที่ ๑ ถึงตอนที่ ๕
๔. ทำกิจกรรมตามที่กำหนดใหดวยตนเอง ถาทำไมได หรือสงสัย
      ใหอานทบทวนเนื้อเรื่องใหม แลวตรวจคำตอบจากเฉลย
๕. ทำแบบทดสอบหลังเรียน แลวตรวจคำตอบจากเฉลย
๒
                                                               วิธีการทางประวัติศาสตร         1



               หนวยที่
                                                                  เวลา ๗ คาบ
                  วิธีการทางประวัติศาสตร
              หัวขอเรื่อง
         ๑. ความหมายและความสำคัญของประวัติศาสตร
         ๒. วิธีการทางประวัติศาสตร
         ๓. ลักษณะ ประเภท และแหลงที่มาของหลักฐานทางประวัติศาสตรไทย
         ๔. ตัวอยางการนำวิธีการทางประวัติศาสตรไปใชในการศึกษาประวัติศาสตรทองถิ่นและ
            ประวัติศาสตรสุโขทัย
         ๕. ตัวอยางการนำหลักฐานไปใชในการศึกษาประวัติศาสตรสุโขทัย


              ความนำ
          การศึกษาวิชาประวัติศาสตร หรือเรื่องราวในอดีตของมนุษยนั้น เปนกระบวนการไตสวน
ขอเท็จจริง เพื่ออธิบายและวิเคราะหเรื่องราวหรือเหตุการณที่เกิดขึ้นในอดีต โดยศึกษาสาเหตุและ
ปจจัยที่ทำใหเกิดเหตุการณนั้นๆ ตลอดจนผลกระทบที่เกิดตอมา ดังนั้น เพื่อใหไดขอเท็จจริงเกี่ยวกับ
อดีตของมนุษยที่ถูกตองมากที่สุดและมีอคตินอยที่สุด นักประวัติศาสตรจึงใชวิธีการศึกษาที่เรียกวา
“วิธีการทางประวัติศาสตร”
          วิธีการทางประวัติศาสตร ประกอบดวยขั้นตอนตางๆ ๕ ขั้นตอน ไดแก การกำหนดปญหา
หรือเรื่องที่จะศึกษา การรวบรวมหลักฐาน การตรวจสอบและประเมินหลักฐาน การตีความหลักฐาน
และการเรียบเรียงและนำเสนอ
วิธีการทางประวัติศาสตร        2


           สาระสำคัญ
        วิธีการศึกษาประวัติศาสตรที่ทำใหทราบเรื่องราวของมนุษยในอดีตไดอยางถูกตอง นาเชื่อถือ
ตรงกับความจริงมากที่สุด เรียกวา วิธีการทางประวัติศาสตร โดยอาศัยจากหลักฐานที่เปนลายลักษณ
อักษรและหลักฐานที่ไมเปนลายลักษณอักษร เริ่มตั้งแตการกำหนดหัวเรื่อง การรวบรวมหลักฐาน
การประเมินคุณคาของหลักฐาน การตีความหลักฐานและการสังเคราะหขอมูล


           จุดประสงคการเรียนรู
         หลังจากศึกษาเนื้อหาและทำกิจกรรมในหนวยนี้แลว ผูเรียนจะสามารถทำสิ่งตอไปนี้ได
         ๑. บอกความหมายและความสำคัญของประวัติศาสตรได
         ๒. ระบุขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตรไดอยางถูกตอง
         ๓. อธิบายลักษณะ ประเภท และแหลงที่มาของหลักฐานทางประวัติศาสตรไทยได
         ๔. อธิบายและตัวอยางการนำวิธีการทางประวัติศาสตรไปใชในการศึกษาประวัติศาสตร
             ทองถิ่น และประวัติศาสตรสุโขทัยได
         ๕. อธิบายตัวอยางการนำหลักฐานไปใชในการศึกษาประวัติศาสตรสุโขทัยได
วิธีการทางประวัติศาสตร           3




                                         ประจำหนวยที่ ๒
คำชี้แจง       ขอสอบเปนแบบปรนัย ชนิด ๔ ตัวเลือก จำนวน ๒๐ ขอ

คำสั่ง      จงเลือกคำตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคำตอบเดียว แลวกากบาท ( ) ลงใน
            กระดาษคำตอบ
๑. ขั้นตอนใดของวิธีการทางประวัติศาสตร        ๔. การศึกษาเรื่องราวทางประวัติศาสตร
   ที่มีความสำคัญที่สุดตอการเขียนผลงาน          จะมี ค วามถู ก ต อ งสมบู ร ณ ม าก เป น
   ทางประวัติศาสตรใหสมบูรณ                    เพราะเหตุใด
   ก. การรวบรวมหลักฐาน                           ก. รัฐบาลใหการสนับสนุน
   ข. การเรียบเรียงหรือการนำเสนอ                 ข. ประชาชนใหความสนใจ
   ค. การประเมินคุณคาของหลักฐาน                 ค. มีหลักฐานในการคนความาก
   ง. ทุกขั้นตอนมีความสำคัญเทาเทียมกัน          ง. นักประวัติศาสตรมีความสามารถ
๒. เพราะเหตุใดจึงตองใชวิธีการทางประวัติ-    ๕. ขั้นตอนแรกของวิธีการทางประวัติศาสตร
   ศาสตรในการศึกษาประวัติศาสตร                 คือขอใด
   ก. เพื่อจะไดเปนนักประวัติศาสตรที่มี        ก. การสันนิษฐาน
         ชื่อเสียง                               ข. การลงประชามติ
   ข. เพื่ อ เปรี ย บเที ย บผลการศึ ก ษาใน       ค. การรวบรวมขอมูล
         สาขาวิชาตางๆ                           ง. การกำหนดหัวเรื่อง
   ค. เพื่อคนหาความจริงจากหลักฐานทาง         ๖. การศึกษาประวัติศาสตรจากหลักฐาน
         ประวัติศาสตร                           ชั้นรองมีขอดีอยางไร
   ง. เพื่อหาจุดประสงคของผูสรางหลักฐาน        ก. ใหขอมูลที่เชื่อถือไดแนนอน
         ทางประวัติศาสตร                        ข. ไมตองนำมาวิเคราะหตีความ
๓. บุ ค คลใดมี คุ ณ ลั ก ษณะพื้ น ฐานของ         ค. เปนแนวทางในการศึกษาเบื้องตน
   นักประวัติศาสตรที่ดี                         ง. ไมตองเหนื่อยในการคนหาหลักฐาน
   ก. กลามีความเชื่อมั่นในตนเองสูง           ๗. เราควรใชวิธีการทางประวัติศาสตรใน
   ข. แกวมีนิสัยลำเอียง เขาขางแตคนที่        การศึกษาประวัติศาสตรตามขอใด
         ตนรัก                                   ก. เรื่องที่เราใหความสนใจ
   ค. เกงเชื่อที่คนอื่นพูดโดยไมไตรตรอง        ข. เรื่องที่ผูอื่นศึกษาไวแลว
         ใหดีกอน                               ค. เรื่องที่ลึกลับเหนือธรรมชาติ
   ง. กองมีความละเอียดรอบคอบและ                 ง. เรื่ อ งที่ ท ำให เ กิ ด ความเสี ย หายแก
         เปดใจกวางรับฟงความเห็นทีแตกตาง
                                    ่                 บุคคลอื่น
วิธีการทางประวัติศาสตร          4
 ๘. การตรวจสอบหลักฐานวาเปนของจริง                        ๑๓. ความรูใหมทางประวัติศาสตรที่ผานการ
    หรือไมเปนขั้นตอนใดของวิธีการทาง                          ศึกษาคนควาตีความแลวเปลี่ยนแปลง
    ประวัติศาสตร                                              ไดหรือไม
    ก. การรวบรวมหลักฐาน                                        ก. ได ขึ้นอยูกับนักประวัติศาสตร
    ข. การกำหนดหัวเรื่องที่จะศึกษา                             ข. ไมได เพราะจะทำใหคนสับสน
    ค. การประเมินคุณคาของหลักฐาน                              ค. ไมได เพราะผานการวเิ คราะหตความ
                                                                                                ี
    ง. การวิเคราะห สังเคราะห และจัด                                มาแลวอยางดี
          หมวดหมูขอมูล                                       ง. ได ขึ้นอยูกับขอมูลหลักฐานที่อาจมี
 ๙. การพิจารณาความนาเชื่อถือของหลักฐาน                              การคนพบเพิ่มเติมในภายหลัง
    ควรดูจากสิ่งใด                                         ๑๔. ในการศึกษาประวัติศาสตรสมัยสุโขทัย
    ก. ขอมูลจากหลักฐาน
                                                               ควรศึกษาจากแหลงขอมูลใด
    ข. จำนวนหลักฐานที่พบ
                                                               ก. ตำนานมูลศาสนา
    ค. ความสมบูรณของหลักฐาน
                                                               ข. จดหมายเหตุลาลูแบร
    ง. ความนาเชื่อถือของผูสรางหลักฐาน
๑๐. การศึกษาเรื่องราวของมนุษยสมัยกอน                         ค. ศิลาจารึกพอขุนรามคำแหงมหาราช
    ประวัติศาสตรควรศึกษาจากหลักฐานใด                          ง. จดหมายเหตุฟาน ฟลีต หรือวัน วลิต
    ก. ศิลาจารึก                                           ๑๕. ขอความในศิลาจารึกวา “...เจาเมืองบ
    ข. หลักฐานทางโบราณคดี                                      เอาจกอบในไพรลูทาง...” หมายความวา
    ค. พระราชพงศาวดาร                                          เจาเมืองไม เก็บภาษีผานทาง ขอความนี้
    ง. บันทึกของชาวตางชาติ                                    จัดอยูในขั้นตอนใด
๑๑. เพราะเหตุใดนักประวัติศาสตรจึงตีความ                       ก. การรวบรวมหลักฐาน
    ขอมูลจากหลักฐานชิ้นเดียวกันแตกตางกัน                     ข. การเรียบเรียงหรือการนำเสนอ
    ก. มีความเชื่อตางกัน                                      ค. การประเมินคุณคาของหลักฐาน
    ข. มีความสนใจตางกัน                                       ง. การวิเคราะห สังเคราะห และจัด
    ค. มีจุดประสงคที่ตางกัน                                        หมวดหมูขอมูล
    ง. มีความรูความสามารถตางกัน                          ๑๖. ในการนำตำนานมาใชเปนหลักฐานทาง
๑๒. หากนักเรียนพบความขัดแยงของขอมูล                          ประวัติศาสตร ผูศึกษาควรใชวิธีการใด
    จากหลั ก ฐานต า งประเภทกั น ควรทำ                         จึงจะไดขอมูลที่นาเชื่อถือมากที่สุด
    อยางไร                                                    ก. นำมาใชกลาวอางไดเลย
    ก. ถือวาเปนขอมูลที่ไมนาเชื่อถือทั้งคู                ข. ควรนำหลั ก ฐานอื่ น มาใช ศึ ก ษา
    ข. ตรวจสอบเปรียบเทียบกับหลักฐาน
                                                                     ประกอบ
          อื่นตอไป
    ค. ถื อ ว า ข อ มู ล ถู ก ต อ งแต ต า งกั น ที่       ค. ตำนานเป น เรื่ อ งอิ ท ธิ ป าฎิ ห าริ ย
          ความเห็นของผูสราง                                        นำมาใชเปนหลักฐานไมได
    ง. ตรวจสอบดูวาหลักฐานใดสรางกอน                          ง. ควรนำตำนานมาประชาพิ จ ารณ
          ยอมมีความนาเชื่อถือมากกวา                               เพื่อประเมินความนาเชื่อถือกอน
วิธีการทางประวัติศาสตร       5
๑๗. หลักฐานประเภทใดที่บันทึกเรื่องราวใน        ๑๙. หากผลการศึกษาประวัติศาสตรของเรา
    อดีตภายใตการอุปถัมภของราชสำนัก               มีความแตกตางกันจากขอมูลประวัติ-
    ก. พงศาวดาร                                    ศาสตรที่มีอยูเดิมจะตองทำอยางไร
    ข. ตำนาน                                       ก. แสดงขอมูลหลักฐานมาสนับสนุน
    ค. จดหมายเหตุ                                  ข. กลับไปศึกษาใหมอีกครั้งเพื่อความ
    ง. บันทึกของชาวตางชาติ                              แนใจ
๑๘. ขอใดคือปจจัยสำคัญที่ทำใหมีการบิดเบือน       ค. ปรับผลการศึกษาใหสอดคลองกับ
    ขอเท็จจริงทางประวัติศาสตร                          ขอมูลที่มีอยูเดิม
    ก. ขอมูลขัดแยงกัน                            ง. นำเสนอผลการศึกษาโดยไมสนใจ
    ข. อคติของผูศึกษา                                   ขอมูลที่มีอยูเดิม
    ค. ขอมูลไมสมบูรณ                        ๒๐. หลั ก ฐานทางประวั ติ ศ าสตร ข อ ใดอยู
    ง. ความยาวนานของเวลา                           ตางสมัยจากขออื่น
                                                   ก. วัดพระศรีสรรเพชญ
                                                   ข. จดหมายเหตุลาลูแบร
                                                   ค. พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท
                                                   ง. พระราชพงศาวดารกรุ ง เก า ฉบั บ
                                                         หลวงประเสริฐฯ
วิธีการทางประวัติศาสตร   6



      Ẻ·´Êͺ¡‹Í¹àÃÕÂ
       ประจำหนวยที่ ๒




                         ¹
ขอ    คำตอบ       ขอ                  คำตอบ
๑        ง         ๑๑                      ก
๒        ค         ๑๒                      ข
๓        ง         ๑๓                       ง
๔        ค         ๑๔                      ค
๕        ง         ๑๕                      ก
๖        ข         ๑๖                      ข
๗        ก         ๑๗                      ก
๘        ค         ๑๘                      ข
๙        ค         ๑๙                      ก
๑๐       ข         ๒๐                      ค
วิธีการทางประวัติศาสตร         7

                                                                µÍ¹·Õè                      ñ
 ความหมายและความสำคัญของประวัติศาสตร
         ๑. ความหมายของประวัติศาสตร
          ประวัติศาสตร คือ การศึกษาเรื่องราวหรือประสบการณของมนุษยในอดีตจากหลักฐานที่มี
การจดบันทึกไวหรือจากหลักฐานที่เปนลายลักษณอักษร และหลักฐานประเภทคำบอกเลา เชน
ตำนาน นิทานพื้นบาน รวมไปถึงวัตถุประจักษพยานตางๆ โดยอาศัยหลักฐานดังกลาววิเคราะห
ตีความ เพื่อสรางเรื่องราวประวัติศาสตร เรื่องราวประสบการณของมนุษยครอบคลุมทุกเรื่องทุกดาน
ที่มนุษยไดทำ ไดคิด ไดสรางสรรค ทั้งที่เกี่ยวของกับการเมือง การปกครอง เศรษฐกิจ สังคม ศิลปะ
วัฒนธรรม และเกี่ยวของกับคนทุกชนชั้น ทุกเพศวัย ทั้งนี้เพื่อใหเกิดความรูความเขาใจเกี่ยวกับ
เรื่องราวหรือประสบการณของมนุษยไดถูกตอง ชัดเจนที่สุด
                                               ประวัติศาสตรของมนุษยเมื่อมีการบันทึกเปนลายลักษณ
                                     อักษรแลวเรียกวา “สมัยประวัติศาสตร” เริ่มตนเมื่อมนุษยรูจัก
                                     คิดคนตัวอักษรหรือตัวหนังสือขึ้นมาจดบันทึกเหตุการณตางๆ
                                     หรือเรื่องราวในชีวิตประจำวัน มนุษยเริ่มมีตัวหนังสือและจด
                                     บันทึกเมื่อราว ๕,๐๐๐-๖,๐๐๐ ป ลวงมาแลว ที่เมโสโปเตเมีย
                                     (ปจจุบัน คือ ประเทศอิรัก) จากชวงเวลาดังกลาวจึงถือไดวา
                                     เปนการเริ่มสมัยประวัติศาสตรของมนุษยชาติ สำหรับชวงเวลา
                                     กอนหนานั้นเรียกวา “สมัยกอนประวัติศาสตร”
  อักษรยูนิฟอรมหรืออักษรลิ่ม
  ชาวสุเมเรียนประดิษฐขึ้นเมื่อราว
  ๓,๔๐๐ ปกอนคริสตศักราช


                                 ประวั ติ ศ าสตร มาจากคำว า History
                           ในภาษาอังกฤษ รากศัพทเดิมเปนภาษากรีก คือ
                           คื อ Historia แปลว า การค น คว า หรื อ วิ จั ย
   เดิมเปนชื่อหนังสือที่เฮโรโตตุส (Herodotus, ๔๘๔-๔๒๐ ปกอน ค.ศ.)
   แตงขึ้นคือ ประวัติศาสตรสงครามระหวางกรีกกับเปอรเชีย
          ดังนั้น ประวัติศาสตรจึงตองมีการคนควาและตรวจสอบหลักฐาน
   ขอมูลตางๆ อยางเปนระบบ โดยวิธีการทางประวัติศาสตร
วิธีการทางประวัติศาสตร       8
            ในการศึกษาเรื่องราว หรือประสบการณของมนุษยซึ่งมีมากมายนั้น นักประวัติศาสตร
ไมไดใชหลักฐานที่เปนลายลักษณอักษรเพียงอยางเดียว และหลักฐานที่เปนลายลักษณอักษรก็มี
ไมเพียงพอกับการศึกษาเรื่องราวของมนุษยดวย เพราะมนุษยไมไดจดบันทึกเรื่องราวทั้งหมดไว
อยางสมบูรณ หรือจดบันทึกไว เกิดการสูญหาย หรือถูกทำลายไปก็มี ดังนั้นนักประวัติศาสตรจึง
ตองใชหลักฐานดานอื่นๆมาประกอบการศึกษาประวัติศาสตรดวย เชน โบราณวัตถุ โบราณสถาน
ศิลปวัตถุ ภาพวาด เครื่องประดับ เครื่องแตงกาย นอกจากนี้ มนุษยยังตองการรูเรื่องราวของผูคน
ในสมัยกอนประวัติศาสตรดวย นักประวัติศาสตรจึงตองอาศัยพึ่งพาความรูจากนักโบราณคดี ซึ่งเปน
ผูศึกษาเรื่องราวของมนุษยกอนการคิดคนตัวหนังสือและจดบันทึกไว




                 การขุดคนแหลงโบราณคดีสมัยกอนประวัติศาสตร บริเวณบานหนองโน
                 อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี




          ปจจุบันนักประวัติศาสตรใชหลักฐานที่หลากหลายมากยิ่งขึ้น มากยิ่งกวาหลักฐานที่เปน
ลายลักษณอักษรหรือหลักฐานอื่นที่เคยใชมา หลักฐานอื่นๆ เชน ภาพถาย ภาพยนตร แถบวีดีทัศน
แผนวีดีทัศน แถบบันทึกเสียง เปนตน
วิธีการทางประวัติศาสตร                  9
         อยางไรก็ดีควรเขาใจวาความรูทางประวัติศาสตรที่นาเชื่อถือ ที่มีความถูกตอง ไมใชวาเพียง
ใชหลักฐานดังที่กลาวมา ในการเขียน การบันทึก ก็ถือวาเปนงานทางประวัติศาสตรดวย ที่สำคัญอีก
ประการหนึ่งของงานทางประวัติศาสตรที่ดี ก็คือ ตองใชวิธีการศึกษาที่เหมาะสม ที่เรียกวา “วิธีทาง
ประวัติศาสตร” ในการศึกษาคนควา เรียบเรียง และนำเสนอ

            ๒. ความสำคัญของประวัติศาสตร
         วิ ช าประวั ติ ศ าสตร มี ค วามสำคั ญ มาก และมี ค วามสำคั ญ มาเป น เวลานานแล ว ผู ไ ด รั บ
การยกยองใหเปนบิดาวิชาประวัติศาสตรของตะวันตก คือ “เฮโรโดตุส” (Herodotus ประมาณ ๔๘๔ –
๔๒๐ ป ก อ นคริ ส ต ศั ก ราช) เป น ชาวกรี ก ส ว นผู ไ ด รั บ ยกย อ งให เ ป น บิ ด าวิ ช าประวั ติ ศ าสตร ข อง
โลกตะวันออก คือ “ซือหมา เชียน” (Sima Qian ประมาณ ๑๔๕ – ๘๕ ปกอนคริสตศักราช)
เปนชาวจีน




        บิดาวิชาประวัติศาสตร                    บิดาวิชาประวัติศาสตร                                 บิดาวิชาประวัติศาสตร
           ของโลกตะวันตก                           ของโลกตะวันออก                                             ของไทย
        เฮโรโดตุส (ประมาณ ๔๘๔ –                   ซื่อหมา (ประมาณ ๑๔๕ –                            สมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชา-
        ๔๒๐ ปกอนคริสตศักราช)                   ๘๕ ปกอนคริสตศักราช)                            นุภาพ (พ.ศ. ๒๔๐๕-๒๔๘๖)

    นั ก ประวั ติ ศ าสตร ช าวกรี ก เป น    นักประวัติศาสตรชาวจีน สมัย                           ทรงเป น พระราชโอรสองค
    ผู บั น ทึ ก สงครามระหว า งกรี ก       ราชวงศ ฮั่ น ตะวั น ตก ตรงกั บ                       ที่ ๕๗ ในพระบาทสมเด็ จ
    กับเปอรเซีย ซึ่งไดรับการยกยอง         รั ช สมั ย จั ก รพรรดิ ฮั่ น อู ตี้ เป น            พระจอมเกลาเจาอยูหัว ประสูติแต
    วาเปนวรรณกรรมรูปแบบใหม                ผู ป ระพั น ธ ห นั ง สื อ “สื่ อ จี้ ” ซึ่ ง        เจาจอมมารดาชุม ทรงประกอบ
    เพราะมีการเรียงลำดับเรื่อง มี            แปลวา “บันทึกของนักประวัติ                           พระราชกรณียกิจตางๆ มากมาย
    การตั้งประเด็นปญหา ซึ่งกอให           ศาสตร ” โดยได บั น ทึ ก สภาพ                        ซึ่งลวนเปนประโยชนแกบานเมือง
    เกิดการเรียนรูเกี่ยวกับพฤติกรรม         การเมือง เศรษฐกิจ วัฒนธรรม                            และทรงเปนบุ คคลแรกๆ ที่ให
    มนุ ษ ย และคำว า “Historic”            และประวัติศาสตรในระยะเวลา                            ความสนใจประวั ติ ศ าสตร ไ ทย
    ที่เขาใชในงานเขียนซึ่งกอนหนา          ๓,๐๐๐ ป ตั้งแตบรรพกาลถึง                            โ ด ย ไ ด ท ร ง พ ย า ย า ม ค น ห า
    นี้มีความหมายวา “วิจัย” เพียง           ราชวงศ ฮั่ น ตะวั น ตก นั บ เป น                    หลั ก ฐานทางประวั ติ ศ าสตร
    อย า งเดี ย วได ก ลายเป น คำใหม      หนังสือประวัติศาสตรรวมหลาย                           ต า งๆ เพื่ อ แต ง ตำราเผยแพร
    คือคำวา “ประวัติศาสตร”                 ยุคสมัยเลมแรกของจีน                                  ซึ่ ง เป น ประโยชน แ ก ก ารศึ ก ษา
                                                                                                   ประวัติศาสตรไทยมาก
วิธีการทางประวัติศาสตร         10
         ประวัติศาสตรมีความสำคัญ ดังนี้
           ๑. ประวัติศาสตรใหความรูเกี่ยวกับความเปนมาของมนุษยทุกเรื่องทั้งความสำเร็จ ลมเหลว
ความรวมมือ ความขัดแยง การสรางสรรค การทำลาย ฯลฯ ซึ่งจะเปนบทเรียน เปนตัวอยางที่ดี
ที่คนรุนปจจุบันจะไดนำมาปฏิบัติในเรื่องที่ดี หรือหลีกเลี่ยง ปองกัน ไมใหเรื่องที่ดีเกิดซ้ำขึ้นมาอีก
           ๒. ประวัติศาสตรเปนรากฐานความเจริญของมนุษยในปจจุบัน มนุษยใชเวลาหลายปนับ
แตมีการคิดคนตัวหนังสือ หรือหลายหมื่น หลายแสนป ในการสรางสมอารยธรรมจนทำใหเรามีชีวิต
ที่สบายในปจจุบัน ความเจริญทั้งหลายในปจจุบันและในอนาคตยอมเปนผลมาจากประวัติศาสตร
ดังนั้น วิชาประวัติศาสตรทำใหเราชื่นชมและเห็นความสำคัญในการรักษามรดกทางอารยธรรม
           ๓. ประวัติศาสตรทำใหมนุษยมีความเฉลียวฉลาด มีเหตุผล มีความคิดที่ดี เพราะประวัติ-
ศาสตรใหตัวอยางในบทเรียนที่ดีที่จะปฏิบัติตามหรือหลีกเลี่ยง และวิธีการทางประวัติศาสตรทำให
มนุ ษ ยมีวิธีการคิดอยางฉลาด เลือกเชื่อในเรื่องที่มีหลักฐานที่ดี ไมเชื่อเรื่องที่ไมมีหลักฐาน หรือ
หลักฐานไมดี
           ๔. ประวัติศาสตรใหบทเรียนทางจริยธรรม เพราะประวัติศาสตรแสดงใหเห็นผลการทำ
ความดี ทำความชั่ว ผูทำความดีจะไดรับการยกยอง สวนผูทำความชั่วจะถูกประณามสาปแชงไมวา
เวลาจะลวงเลยไปนานเพียงใดก็ตาม
           ๕. ประวัติศาสตรทำใหมนุษยมีความละเอียดรอบคอบในการศึกษาคนควา และเขียนงาน
ทางประวัติศาสตร โดยใชวิธีการทางประวัติศาสตร เมื่อคนควาและคัดลอกขอมูลจากหลักฐานใดๆ
ตองทำดวยความละเอียดรอบคอบวาคนควาจากหลักฐานที่สำคัญๆ ครบถวน และคัดลอกขอมูล
ถูกตองทั้งทางภาษาและศักราช เมื่อเขียนรายงานทางประวัติศาสตร ตองนำขอมูลมาเปรียบเทียบ
เรื่องใดเกิดกอน เรื่องใดเกิดทีหลัง แตละเรื่องมีความสัมพันธกันมากนอยเพียงใด คำอธิบายหรือ
การวิเคราะหของผูเขียน มีความถูกตองและเปนกลางเพียงใด
                ในการอานและศึกษาหนังสือตางๆ ทางประวัติศาสตรก็เปนเชนเดียวกัน การทำความ
เขาใจในเหตุการณตางๆ ก็จะทำใหผูอาน อานดวยความละเอียดรอบคอบ พิจารณาการวิเคราะหของ
ผูเขียนวามีเหตุผลและมีความถูกตองเพียงใด ดังนั้น วิชาประวัติศาสตรจึงทำใหผูศึกษา ผูเขียน
งานทางประวัติศาสตรเปนคนละเอียดรอบคอบ




    หลักฐานทางประวัติศาสตร มีทั้งหลักฐานชั้นตน
    หลักฐานชั้นรอง การศึกษาประวัติศาสตร ตองใช
    วิธีการทางประวัติศาสตรมาศึกษาวิเคราะหอยาง
    ละเอียดรอบคอบ เพื่อใหไดขอมูลที่ถูกตองที่สุด
วิธีการทางประวัติศาสตร      11
         ๖. ประวัติศาสตรสอนใหเขาใจความแตกตางของอารยธรรม เพราะในประวัติศาสตรมี
ตัวอยางมากมายที่แสดงถึงความแตกตางของผูคนตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน เชน ความแตกตางทาง
วัฒนธรรม ศาสนา ความแตกตางทางความคิดและการกระทำ ดังนั้น ผูศึกษาประวัติศาสตรจึงเปน
คนใจกวาง เขาใจและยอมรับความคิดที่ตางกัน ประวัติศาสตรจึงชวยใหผูคนในโลกอยูรวมกันอยาง
สันติสุข
              กลาวโดยสรุปวิธีการทางประวัติศาสตรมีความสำคัญ คือทำใหทราบเรื่องราว กิจกรรม
เหตุการณที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตรมีความนาเชื่อถือ มีความถูกตองเปนความจริง หรือใกลเคียง
ความเปนจริงมากที่สุด เพราะไดมีการศึกษาอยางเปนระบบ อยางมีขั้นตอน มีความระมัดระวัง
รอบคอบ ไมลำเอียง และเพื่อใหเกิดความนาเชื่อถือ
วิธีการทางประวัติศาสตร                                         12



                                                                                                                    กิจกรรมที่ ๑
คำสั่ง         ใหนักเรียนตอบคำถามตอไปนี้

 ๑. ประวัติศาสตร หมายถึงอะไร
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................

 ๒. เพราะเหตุใดการศึกษาประวัติศาสตรจำเปนตองอาศัยความรูทางดานโบราณคดี
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................

 ๓. การศึกษาประวัติศาสตรมีความสำคัญอยางไร
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
     ............................................................................................................................................................................................
วิธีการทางประวัติศาสตร                                         13

                                                                  á¹ÇµÍº¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè ñ
๑. ประวัติศาสตร หมายถึงอะไร
       ตอบ ประวัติศาสตร คือ การศึกษาเรื่องราวหรือประสบการณของมนุษยในอดีตจากหลักฐานที่มี
    ............................................................................................................................................................................................
       การจดบันทึกไวหรือจากหลักฐานที่เปนลายลักษณอักษร และหลักฐานประเภทคำบอกเลา เชน
    ............................................................................................................................................................................................
       ตำนาน นิทานพื้นบาน
    ............................................................................................................................................................................................

๒. เพราะเหตุใดการศึกษาประวัติศาสตรจำเปนตองอาศัยความรูทางดานโบราณคดี
       ตอบ เพราะในการศึกษาเรื่องราว หรือประสบการณของมนุษยซึ่งมีมากมายนั้น นักประวัติศาสตร
    ............................................................................................................................................................................................
       ไมไดใชหลักฐานที่เปนลายลักษณอักษรเพียงอยางเดียว และหลักฐานที่เปนลายลักษณอักษรก็มี
    ............................................................................................................................................................................................
       ไมเพียงพอกับการศึกษาเรื่องราวของมนุษยดวย เพราะมนุษยไมไดจดบันทึกเรื่องราวทั้งหมดไว
    ............................................................................................................................................................................................
       อยางสมบูรณ หรือจดบันทึกไว เกิดการสูญหาย หรือถูกทำลายไปก็มี ดังนั้นนักประวัติศาสตรจึง
    ............................................................................................................................................................................................
       ตองใชหลักฐานดานอื่นๆมาประกอบการศึกษาประวัติศาสตรดวย เชน โบราณวัตถุ โบราณสถาน
    ............................................................................................................................................................................................
       ศิลปวัตถุ ภาพวาด เครื่องประดับ เครื่องแตงกาย นอกจากนี้ มนุษยยังตองการรูเรื่องราวของผูคน
    ............................................................................................................................................................................................
       ในสมัยกอนประวัติศาสตรดวย นักประวัติศาสตรจึงตองอาศัยพึ่งพาความรูจากนักโบราณคดี ซึ่งเปน
    ............................................................................................................................................................................................
       ผูศึกษาเรื่องราวของมนุษยกอนการคิดคนตัวหนังสือและจดบันทึกไว
    ............................................................................................................................................................................................

๓. การศึกษาประวัติศาสตรมีความสำคัญอยางไร
       ตอบ ๑. ประวัติศาสตรใหความรูเกี่ยวกับความเปนมาของมนุษยทุกเรื่องทั้งความสำเร็จ
    ............................................................................................................................................................................................
                                ลมเหลว ความรวมมือ ความขัดแยง การสรางสรรค การทำลาย ฯลฯ
    ............................................................................................................................................................................................
                       ๒. ประวัติศาสตรเปนรากฐานความเจริญของมนุษยในปจจุบัน
    ............................................................................................................................................................................................
                      ๓. ประวัติศาสตรทำใหมนุษยมีความเฉลียวฉลาด มีเหตุผล มีความคิดที่ดี เพราะ
    ............................................................................................................................................................................................
                                ประวัติศาสตรใหตัวอยางในบทเรียนที่ดีที่จะปฏิบัติตามหรือหลีกเลี่ยง
    ............................................................................................................................................................................................
                      ๔. ประวัติศาสตรใหบทเรียนทางจริยธรรม เพราะประวัติศาสตรแสดงใหเห็นผลการ
    ............................................................................................................................................................................................
                                ทำความดี ทำความชั่ว
    ............................................................................................................................................................................................
                      ๕. ประวัติศาสตรทำใหมนุษยมีความละเอียดรอบคอบในการศึกษาคนควา และ
    ............................................................................................................................................................................................
                                เขียนงานทางประวัติศาสตร โดยใชวิธีการทางประวัติศาสตร
    ............................................................................................................................................................................................
                      ๖. ประวัติศาสตรสอนใหเขาใจความแตกตางของอารยธรรม เพราะในประวัติศาสตร
    ............................................................................................................................................................................................
                                มีตัวอยางมากมายที่แสดงถึงความแตกตางของผูคนตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน
    ............................................................................................................................................................................................
วิธีการทางประวัติศาสตร             14

                                                                         µÍ¹·Õè                         ò
  ความหมายและความสำคัญของประวัติศาสตร
          ๑. ความหมายและความสำคัญของวิธีการทางประวัติศาสตร
           วิธีการทางประวัติศาสตร หมายถึง ขั้นตอน หรือวิธีการที่นักประวัติศาสตรหรือผูศึกษา
ทางดานประวัติศาสตรใชเพื่อศึกษา คนควา และเรียบเรียงเหตุการณทางประวัติศาสตรจากหลักฐาน
ตางๆ เพื่อใหไดขอมูลที่มีความถูกตองและชัดเจนมากที่สุด
           เนื่องจากมีหลักฐานทางประวัติศาสตรไมสมบูรณและมีไมมาก หลักฐานบางเรื่อง บางคน
มีความนาเชื่อถือ ถูกตอง ไมลำเอียง แตมีหลักฐานบางเรื่อง ไมนาเชื่อถือ ไมถูกตองลำเอียงหรือ
เป น ของปลอม ดั ง นั้ น การเลื อ กใช ห ลั ก ฐานทางประวั ติ ศ าสตร จึ ง ต อ งมี ก ารตรวจสอบ ประเมิ น
ความนาเชื่อถือ และวิเคราะหอยางละเอียดรอบคอบ เพื่อใหไดขอมูลที่นาเชื่อถือ ถูกตอง เมื่อมี
การเรียบเรียงขอมูลเพื่ออธิบายเหตุการณทางประวัติศาสตร นักประวัติศาสตรหรือผูศึกษาทางดาน
ประวัติศาสตร ก็จะตองเขียนดวยความเปนกลาง ไมลำเอียง ไมนำตนเองไปผูกพันกับเรื่องราวหรือ
เหตุการณทางประวัติศาสตร
           อี ก ทั้ ง จะต อ งเข า ใจสภาพการณ ต า งๆในอดี ต ว า มี ค วามแตกต า งกั บ ป จ จุ บั น คื อ ไม น ำ
สภาพการณปจจุบัน ความเจริญที่เปนอยูในปจจุบันไปประเมินตัดสินอดีต เพราะในอดีตยอมมี
สภาพการณ ต ลอดจนความเจริ ญ ไม เ หมื อ นกั บ ป จ จุ บั น ดั ง นั้ น วิ ธี ก ารทางประวั ติ ศ าสตร จึ ง มี
ความสำคั ญ เพื่ อ ที่ จ ะทำให ไ ด เรื่ อ งราวทางประวั ติ ศ าสตร ที่ มี ค วามถู ก ต อ ง เที่ ย งตรง สมบู ร ณ
มีความนาเชื่อถือมากที่สุด
          ๒. ขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร
         การศึกษาทางประวัติศาสตรของทุกชาติ จะมีขั้นตอนที่มีแบบแผนเดียวกัน คือ มีประเด็น
ที่จะศึกษาคนควา มีการรวบรวมหลักฐาน การประเมินคุณคาของหลักฐาน การเลือกสรรและจัด
ความสัมพันธของขอมูล หรือการวิเคราะห สังเคราะหขอมูล และการเรียบเรียงหรือการนำเสนอ
         ๑. การกำหนดหัวเรื่องที่จะศึกษา
         ๒. การรวบรวมหลักฐาน
         ๓. การประเมินคุณคาของหลักฐาน
         ๔. การวิเคราะห สังเคราะห และจัดหมวดหมูขอมูล
         ๕. การเรียบเรียงหรือการนำเสนอ
วิธีการทางประวัติศาสตร    15


๑. การกำหนดหัวเรื่องที่จะศึกษา
                เป น ขั้ น ตอนแรกของวิ ธี ก ารทางประวั ติ ศ าสตร ซึ่ ง เป น เรื่ อ งที่
          นักประวัติศาสตรหรือผูสนใจทางประวัติศาสตรมีความสนใจ อยากรู
          สงสัย จึงตั้งประเด็นหรือหัวขอที่ตองการศึกษาขึ้นมา




๒. การรวบรวมหลักฐาน
            เปนขั้นตอนที่ ๒ ของวิธีการทางประวัติศาสตร โดยนักประวัติศาสตรหรือ
     ผูสนใจทางประวัติศาสตร ทำการรวบรวมหลักฐานตางๆ ทั้งหลักฐานชั้นตนและ
     หลักฐานชั้นรอง คือเอกสารหรือหนังสือเกี่ยวกับเรื่องที่อยากรูหรือสนใจ
            ในการรวบรวมหลักฐาน ควรเริ่มดวยการศึกษาหลักฐานชั้นรองที่เกี่ยวกับ
     เรื่องโดยตรงกอน เพื่อใหเขาใจและมีความรูเกี่ยวกับเรื่องที่ตองการศึกษา และ
     รวบรวมความคิดของผูที่ศึกษาเรื่องดังกลาวมากอน แลวจึงไปคนควาจากหลักฐาน
     ชั้นตน ซึ่งจะทำใหไดรายละเอียดมากขึ้น และอาจมีแนวคิดเพิ่มเติมขึ้นจากที่มีผู
     ศึกษาไวแตเดิม แตถาไปเริ่มตนรวบรวมจากหลักฐานชั้นตนกอนโดยยังไมได
     ศึกษาหลักฐานชั้นรอง จะทำใหการศึกษาหลักฐานชั้นตนเขาใจไดยาก
            อนึ่ ง ในการรวบรวมหลั ก ฐาน ผู ศึ ก ษาประวั ติ ศ าสตร ที่ ดี ค วรรวบรวม
     หลักฐานจากหลายทางตามลักษณะและความสำคัญของประเด็นศึกษา คืออาจ
     มีการใชหลักฐานที่ไมใชลายลักษณ เชน หลักฐานทางโบราณคดี มานุษยวิทยา
     มาประกอบเพื่อใหไดเรื่องราวทางประวัติศาสตรที่ชัดเจนและสมบูรณ
วิธีการทางประวัติศาสตร          16

๓. การประเมินคุณคาของหลักฐาน
            เปนการประเมินความถูกตองและความสำคัญของหลักฐาน เพราะหลักฐาน
     บางอยางอาจเปนของปลอม หรือเลียนแบบของเกา หรือเขียนโดยบุคคลที่ไมเห็น
     เหตุการณโดยตรงแลวมาบันทึกไวเสมือนไดรูเห็นเหตุการณเอง หรือแมจะรูเห็น
     เหตุการณโดยตรง แตอาจมีความลำเอียงเขาขางฝายใดฝายหนึ่ง ไมวางตัวเปน
     กลาง การวิเคราะหหลักฐานแบงเปน ๒ วิธีดังนี้
            ๑) การประเมินภายนอก เปนการประเมินหลักฐานที่ปรากฏภายนอกวา
     เปนของแท ถูกตองตามยุคสมัยหรือไม เชน กระดาษที่บันทึกเปนของจริงหรือไม
     สมัยนั้นมีกระดาษแบบนี้ใชหรือยัง วัสดุที่ใชเขียนเปนของรวมสมัยหรือไม
            ๒) การประเมินภายใน เปนการประเมินหลักฐานวาถูกตองทั้งหมดหรือไม
     เชน การกลาวถึงตัวบุคล สถานที่ เหตุการณวาถูกตอง มีจริงอยูในยุคสมัยของ
     หลักฐานนั้นหรือไม หรือแมแตสำนวนภาษาวาในสมัยนั้นใชกันหรือยัง



๔. การวิเคราะห สังเคราะห และจัดหมวดหมูขอมูล
             เปนขั้นตอนตอจากที่ไดรวบรวมหลักฐาน และวิเคราะหความนาเชื่อถือ
     นั้นๆ แลว ขอมูล คือ เรื่องราวตางๆ ทางประวัติศาสตรที่ปรากฏในหลักฐาน
     ที่ ร วบรวมและวิ เ คราะห แ ล ว จากหลั ก ฐานที่ เชื่ อ ถื อ ได จ ากนั้ น จึ ง นำข อ มู ล มา
     วิเคราะห คือ แยกประเภท โดยเรียงเหตุการณตามลำดับเวลากอนหลัง และ
     ความสำคัญของขอมูล แลวทำการสังเคราะห คือจัดเหตุการณเรื่องราวเดียวกัน
     และเกี่ยวของสัมพันธกันไวดวยกันและศึกษาความตอเนื่อง การเปลี่ยนแปลง
     ของเหตุการณ ตลอดจนปจจัยตางๆที่มีความสำคัญตอเหตุการณ



๕. การเรียบเรียงหรือการนำเสนอ
            เป น การเรี ย บเรี ย งข อ มู ล ที่ ไ ด ค น คว า วิ เ คราะห แ ละสั ง เคราะห ม าแล ว
     เพื่อนำเสนอขอมูลในลักษณะที่เปนคำตอบหรืออธิบายความอยากรู ขอสงสัย
     ตลอดจนความรูใหม ความคิดใหมที่ไดจากการศึกษาคนควานั้น ในรูปแบบ
     การเขียนรายงานอยางมีเหตุผล
วิธีการทางประวัติศาสตร              17
            กลาวโดยสรุปการศึกษาประวัติศาสตรดวยขั้นตอนหรือวิธีการทางประวัติศาสตร ดังที่กลาว
มานี้ ทำใหประวัติศาสตรเปนเรื่องราวของการสืบสวน คนควา วิเคราะหอยางมีหลักเกณฑ มีเหตุผล
มีหลักฐานอางอิงประกอบ ซึ่งคลายกับวิธีการทางวิทยาศาสตร อยางไรก็ดี วิธีการทางประวัติศาสตร
ทำได เ พี ย งการคิ ด ทบทวนในขั้ น ตอนต า งๆของวิ ธี ก ารทางประวั ติ ศ าสตร เ ท า นั้ น แต ไ ม ส ามารถ
ทำให เ หตุ ก ารณ เ กิ ด ขึ้ น ได จ ริ ง อี ก เพราะเหตุ ก ารณ ท างประวั ติ ศ าสตร เ กิ ด ขึ้ น เพี ย งครั้ ง เดี ย ว
เทานั้น



                                    การศึกษาประวัติศาสตรจะใหประโยชน
                                    แกผูศึกษาหลายประการ ที่สำคัญมีดังนี้
        ๑. ช ว ยให มี ค วามรู ก ว า งขวาง เป น คนทั น สมั ย ทั น โลก จากการเรี ย นรู
   ประสบการณของมนุษยนอกเหนือจากประสบการณจริงของผูศึกษา
        ๒. ชวยพัฒนาบุคลิกภาพใหเปนคนมีนิสัย สติปญญา และความฉลาดอยาง
   รอบคอบ
        ๓. ชวยใหเปนคนมีเหตุผล สามารถเผชิญกับวิกฤตการณตางๆ ไดอยางสุขุม
   และสามารถแกไขไดอยางมีประสิทธิภาพ
        ๔. ชวยสรางความมีมนุษยสัมพันธ ความสามัคคี ตลอดจนยอมรับในคุณคา
   ของความเปนมนุษยและความสามารถของแตละบุคคล
วิธีการทางประวัติศาสตร   18



                                                      กิจกรรมที่ ๒
คำสั่ง       ใหนักเรียนนำหมายเลขขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตรในกรอบสี่เหลี่ยม
             ไปใสลงในชองวางใหสัมพันธกัน



 ๑.                                             ๒.
         การกำหนดหัวเรื่องที่จะศึกษา                 การรวบรวมหลักฐาน


 ๓.                                             ๔.   การวิเคราะห สังเคราะห
      การประเมินคุณคาของหลักฐาน                     และการจัดหมวดหมูขอมูล



                          ๕.
                                การเรียบเรียงหรือการนำเสนอ



 ๑. การประเมินความถูกตองและความสำคัญของหลักฐาน
    กรอบที่ ..........................................
 ๒. การเลือกเรื่องหรือประเด็นที่ตนเองสนใจหรืออยากรู
    กรอบที่ ...........................................
 ๓. การนำเสนอความรูใหมที่ไดจากการศึกษาคนควาในรูปแบบการเขียนรายงานอยางมีเหตุผล
    กรอบที่ ...........................................
 ๔. การนำขอมูลมาวิเคราะหโดยเรียงเหตุการณตามลำดับเวลากอน – หลังและนำมาสังเคราะห
    โดยจัดเหตุการณที่เกี่ยวของกันไวดวยกัน
    กรอบที่ ...........................................
 ๕. การรวบรวมหลักฐานในหัวขอที่ตองการศึกษาทั้งหลักฐานชั้นตนและหลักฐานชั้นรอง
    กรอบที่ ...........................................
วิธีการทางประวัติศาสตร   19

                                             á¹ÇµÍº¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè ò
๑. การประเมินความถูกตองและความสำคัญของหลักฐาน
                    กรอบที่ ๓
    กรอบที่ ..........................................
๒. การเลือกเรื่องหรือประเด็นที่ตนเองสนใจหรืออยากรู
                    กรอบที่ ๑
    กรอบที่ ...........................................
๓. การนำเสนอความรูใหมที่ไดจากการศึกษาคนควาในรูปแบบการเขียนรายงานอยางมีเหตุผล
                    กรอบที่ ๕
    กรอบที่ ...........................................
๔. การนำขอมูลมาวิเคราะหโดยเรียงเหตุการณตามลำดับเวลากอน – หลังและนำมาสังเคราะห
    โดยจัดเหตุการณที่เกี่ยวของกันไวดวยกัน
                    กรอบที่ ๔
    กรอบที่ ...........................................
๕. การรวบรวมหลักฐานในหัวขอที่ตองการศึกษาทั้งหลักฐานชั้นตนและหลักฐานชั้นรอง
                    กรอบที่ ๒
    กรอบที่ ...........................................
วิธีการทางประวัติศาสตร                      20



                                                                 กิจกรรมที่ ๓
คำสั่ง       ใหนักเรียนพิจารณาขอความดานซายมือ วาเปนขั้นตอนใดของวิธีการทาง
             ประวัติศาสตรแลวเติมคำตอบลงในชองวางดานขวามือ

         ผูศึกษาจะตองถามตนเองเกี่ยวกับประเด็น                           .................................
๑.       ปญหาที่ตองการศึกษา เชน ใคร อะไร ที่ไหน
         เมื่อไร ทำไม                                                     .................................



         ผู ศึ ก ษาต อ งพยายามค น หาและรวบรวม
         หลักฐานทางประวัติศาสตรที่เกี่ยวของกับ                          .................................
๒.
         เรื่องที่ตนตองการศึกษาใหมากที่สุดเทาที่จะ                     .................................
         หาได


         การพิจารณาลักษณะภายนอกของหลักฐาน
         แล ว ตั ด สิ น ว า เป น ของจริ ง หรื อ ของปลอม                .................................
๓.
         หรื อ การพิ จ ารณาข อ มู ล หรื อ เนื้ อ หาใน                    .................................
         หลักฐาน แลวตัดสินวาเชื่อถือไดหรือไม


         การทำความเขาใจวา หลักฐานนั้นมี                                 .................................
๔.       ความหมายวาอยางไร บอกขอเท็จจริง
         อะไรบาง                                                         .................................



         การนำเอาขอเท็จจริงตางๆ หรือที่ตีความ
๕.       ไดมาเรียบเรียงเขาดวยกันใหเปนเรื่องราวที่                    .................................
         ใกลเคียงกับความเปนจริงที่เกิดขึ้นในอดีต                        .................................
         ใหมากที่สุด


          การเผยแพร ค วามจริ ง ที่ ค น คว า ตี ค วามได                .................................
๖.        ไปสู ที่ อื่ น ด ว ยวิ ธี ก ารต า งๆ เช น บรรยาย
          อภิปราย เขียนรายงาน เขียนบทความ เปนตน                         .................................
วิธีการทางประวัติศาสตร                         21

                                        á¹ÇµÍº¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè ó
     ผูศึกษาจะตองถามตนเองเกี่ยวกับประเด็น                              การกำหนดหัวเรื่อง
                                                                         .................................
๑.   ปญหาที่ตองการศึกษา เชน ใคร อะไร ที่ไหน
     เมื่อไร ทำไม                                                        ที่จะศึกษา
                                                                         .................................



     ผู ศึ ก ษาต อ งพยายามค น หาและรวบรวม                              การรวบรวม
     หลักฐานทางประวัติศาสตรที่เกี่ยวของกับ                             .................................
๒.
     เรื่องที่ตนตองการศึกษาใหมากที่สุดเทาที่จะ                         หลักฐาน
                                                                         .................................
     หาได


     การพิจารณาลักษณะภายนอกของหลักฐาน                                    การประเมินคุณคา
     แล ว ตั ด สิ น ว า เป น ของจริ ง หรื อ ของปลอม                   .................................
๓.
     หรื อ การพิ จ ารณาข อ มู ล หรื อ เนื้ อ หาใน                       ของหลักฐาน
                                                                         .................................
     หลักฐาน แลวตัดสินวาเชื่อถือไดหรือไม


     การทำความเขาใจวาหลักฐานนั้นมี                                การวิเคราะห สังเคราะห
                                                                   .............................................
๔.   ความหมายวาอยางไร บอกขอเท็จจริง
     อะไรบาง                                                       และการจัดหมวดหมูขอมูล
                                                                   ............................................



     การนำเอาขอเท็จจริงตางๆ หรือที่ตีความ
๕.   ไดมาเรียบเรียงเขาดวยกันใหเปนเรื่องราวที่                              การตีความ
                                                                         .................................
     ใกลเคียงกับความเปนจริงที่เกิดขึ้นในอดีต                           .................................
     ใหมากที่สุด


      การเผยแพร ค วามจริ ง ที่ ค น คว า ตี ค วามได                       การเรียบเรียง
                                                                         .................................
๖.    ไปสู ที่ อื่ น ด ว ยวิ ธี ก ารต า งๆ เช น บรรยาย
      อภิปราย เขียนรายงาน เขียนบทความ เปนตน                                หรือการนำเสนอ
                                                                         .................................
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2
เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2

Mais conteúdo relacionado

Mais procurados

ประวัติศาสตร์สุโขทัย
ประวัติศาสตร์สุโขทัยประวัติศาสตร์สุโขทัย
ประวัติศาสตร์สุโขทัยchatsawat265
 
เครื่องชี้วัดการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ
เครื่องชี้วัดการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจเครื่องชี้วัดการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ
เครื่องชี้วัดการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจPannatut Pakphichai
 
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4Thanawut Rattanadon
 
เนื้อหาแบบฝึกเสริมทักษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์
เนื้อหาแบบฝึกเสริมทักษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์เนื้อหาแบบฝึกเสริมทักษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์
เนื้อหาแบบฝึกเสริมทักษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์krupornpana55
 
แผนบูรณาการสะเต็ม ร่มพยุงไข่
แผนบูรณาการสะเต็ม ร่มพยุงไข่แผนบูรณาการสะเต็ม ร่มพยุงไข่
แผนบูรณาการสะเต็ม ร่มพยุงไข่Wijitta DevilTeacher
 
ใบงาน วิชา เศรษฐศาสตร์ ม.1
ใบงาน วิชา เศรษฐศาสตร์ ม.1ใบงาน วิชา เศรษฐศาสตร์ ม.1
ใบงาน วิชา เศรษฐศาสตร์ ม.1prayut2516
 
ข้อสอบวิทยาศาสตร์ (PISA)
ข้อสอบวิทยาศาสตร์ (PISA)ข้อสอบวิทยาศาสตร์ (PISA)
ข้อสอบวิทยาศาสตร์ (PISA)Napadon Yingyongsakul
 
ตัวอย่างการสร้างข้อสอบ
ตัวอย่างการสร้างข้อสอบตัวอย่างการสร้างข้อสอบ
ตัวอย่างการสร้างข้อสอบwanchalerm sotawong
 
แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทย
แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทยแบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทย
แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทยพัน พัน
 
แบบประเมินทักษะกระบวนการ
แบบประเมินทักษะกระบวนการแบบประเมินทักษะกระบวนการ
แบบประเมินทักษะกระบวนการsomdetpittayakom school
 
รัฐเดี่ยว รัฐรวม
รัฐเดี่ยว รัฐรวมรัฐเดี่ยว รัฐรวม
รัฐเดี่ยว รัฐรวมthnaporn999
 
การฟื้นฟูศิลปวิทยาการ (Renaissance)
การฟื้นฟูศิลปวิทยาการ (Renaissance)การฟื้นฟูศิลปวิทยาการ (Renaissance)
การฟื้นฟูศิลปวิทยาการ (Renaissance)sudoooooo
 
แบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อ
แบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อแบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อ
แบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อkrupornpana55
 
หลอดเลือดและส่วนประกอบของเลือด
หลอดเลือดและส่วนประกอบของเลือดหลอดเลือดและส่วนประกอบของเลือด
หลอดเลือดและส่วนประกอบของเลือดWan Ngamwongwan
 

Mais procurados (20)

ประวัติศาสตร์สุโขทัย
ประวัติศาสตร์สุโขทัยประวัติศาสตร์สุโขทัย
ประวัติศาสตร์สุโขทัย
 
เครื่องชี้วัดการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ
เครื่องชี้วัดการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจเครื่องชี้วัดการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ
เครื่องชี้วัดการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจ
 
การเมืองการปกครองของไทย
การเมืองการปกครองของไทยการเมืองการปกครองของไทย
การเมืองการปกครองของไทย
 
แผนการจัดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง ม.1
แผนการจัดการเรียนรู้  หน้าที่พลเมือง ม.1แผนการจัดการเรียนรู้  หน้าที่พลเมือง ม.1
แผนการจัดการเรียนรู้ หน้าที่พลเมือง ม.1
 
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
เฉลยแบบฝึกหัดหน่วยที่ 4
 
หน่วย 3
หน่วย 3 หน่วย 3
หน่วย 3
 
เนื้อหาแบบฝึกเสริมทักษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์
เนื้อหาแบบฝึกเสริมทักษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์เนื้อหาแบบฝึกเสริมทักษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์
เนื้อหาแบบฝึกเสริมทักษะกระบวนการคิดตามวิธีการทางวิทยาศาสตร์
 
ประวัติศาสตร์ ม.5
ประวัติศาสตร์ ม.5ประวัติศาสตร์ ม.5
ประวัติศาสตร์ ม.5
 
แผนบูรณาการสะเต็ม ร่มพยุงไข่
แผนบูรณาการสะเต็ม ร่มพยุงไข่แผนบูรณาการสะเต็ม ร่มพยุงไข่
แผนบูรณาการสะเต็ม ร่มพยุงไข่
 
ใบงาน วิชา เศรษฐศาสตร์ ม.1
ใบงาน วิชา เศรษฐศาสตร์ ม.1ใบงาน วิชา เศรษฐศาสตร์ ม.1
ใบงาน วิชา เศรษฐศาสตร์ ม.1
 
ข้อสอบวิทยาศาสตร์ (PISA)
ข้อสอบวิทยาศาสตร์ (PISA)ข้อสอบวิทยาศาสตร์ (PISA)
ข้อสอบวิทยาศาสตร์ (PISA)
 
5.ชุดที่ 2 โครงสร้างของเซลล์
5.ชุดที่ 2 โครงสร้างของเซลล์5.ชุดที่ 2 โครงสร้างของเซลล์
5.ชุดที่ 2 โครงสร้างของเซลล์
 
ตัวอย่างการสร้างข้อสอบ
ตัวอย่างการสร้างข้อสอบตัวอย่างการสร้างข้อสอบ
ตัวอย่างการสร้างข้อสอบ
 
แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทย
แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทยแบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทย
แบบฝึกเสริมทักษะการอ่านภาษาไทย
 
แบบประเมินทักษะกระบวนการ
แบบประเมินทักษะกระบวนการแบบประเมินทักษะกระบวนการ
แบบประเมินทักษะกระบวนการ
 
รัฐเดี่ยว รัฐรวม
รัฐเดี่ยว รัฐรวมรัฐเดี่ยว รัฐรวม
รัฐเดี่ยว รัฐรวม
 
การฟื้นฟูศิลปวิทยาการ (Renaissance)
การฟื้นฟูศิลปวิทยาการ (Renaissance)การฟื้นฟูศิลปวิทยาการ (Renaissance)
การฟื้นฟูศิลปวิทยาการ (Renaissance)
 
ใบงาน อเมริกาเหนือ
ใบงาน อเมริกาเหนือใบงาน อเมริกาเหนือ
ใบงาน อเมริกาเหนือ
 
แบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อ
แบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อแบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อ
แบบทดสอบพร้อมเฉลยรายตัวชี้วัดร่วมสร้างสรรค์ ท.ศ..Docx 40 ข้อ
 
หลอดเลือดและส่วนประกอบของเลือด
หลอดเลือดและส่วนประกอบของเลือดหลอดเลือดและส่วนประกอบของเลือด
หลอดเลือดและส่วนประกอบของเลือด
 

Destaque

ขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์
ขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์ขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์
ขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์Kruorawan Kongpila
 
หัวข้อที่ ๒ หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หัวข้อที่ ๒  หลักฐานทางประวัติศาสตร์หัวข้อที่ ๒  หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หัวข้อที่ ๒ หลักฐานทางประวัติศาสตร์chakaew4524
 
การศึกษาประวัติศาสตร์ไทยโดยวิธีการทางประวัติศาสตร์
การศึกษาประวัติศาสตร์ไทยโดยวิธีการทางประวัติศาสตร์การศึกษาประวัติศาสตร์ไทยโดยวิธีการทางประวัติศาสตร์
การศึกษาประวัติศาสตร์ไทยโดยวิธีการทางประวัติศาสตร์Thanawut Rattanadon
 
บทที่ 1 วิธีการทางประวัติศาสตร์ และการแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์
บทที่ 1 วิธีการทางประวัติศาสตร์  และการแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์บทที่ 1 วิธีการทางประวัติศาสตร์  และการแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์
บทที่ 1 วิธีการทางประวัติศาสตร์ และการแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์krunumc
 
เอกสารประกอบการเรียประวัติศาสตร์
เอกสารประกอบการเรียประวัติศาสตร์เอกสารประกอบการเรียประวัติศาสตร์
เอกสารประกอบการเรียประวัติศาสตร์พัน พัน
 

Destaque (8)

ผลสอบปรีชาญาณ59
ผลสอบปรีชาญาณ59ผลสอบปรีชาญาณ59
ผลสอบปรีชาญาณ59
 
ขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์
ขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์ขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์
ขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร์
 
ช่วยเหลือ
ช่วยเหลือช่วยเหลือ
ช่วยเหลือ
 
หัวข้อที่ ๒ หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หัวข้อที่ ๒  หลักฐานทางประวัติศาสตร์หัวข้อที่ ๒  หลักฐานทางประวัติศาสตร์
หัวข้อที่ ๒ หลักฐานทางประวัติศาสตร์
 
การศึกษาประวัติศาสตร์ไทยโดยวิธีการทางประวัติศาสตร์
การศึกษาประวัติศาสตร์ไทยโดยวิธีการทางประวัติศาสตร์การศึกษาประวัติศาสตร์ไทยโดยวิธีการทางประวัติศาสตร์
การศึกษาประวัติศาสตร์ไทยโดยวิธีการทางประวัติศาสตร์
 
บทที่ 1 วิธีการทางประวัติศาสตร์ และการแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์
บทที่ 1 วิธีการทางประวัติศาสตร์  และการแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์บทที่ 1 วิธีการทางประวัติศาสตร์  และการแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์
บทที่ 1 วิธีการทางประวัติศาสตร์ และการแบ่งยุคสมัยทางประวัติศาสตร์
 
เอกสารประกอบการเรียประวัติศาสตร์
เอกสารประกอบการเรียประวัติศาสตร์เอกสารประกอบการเรียประวัติศาสตร์
เอกสารประกอบการเรียประวัติศาสตร์
 
สรุปวิชาประวัติศาสตร์
สรุปวิชาประวัติศาสตร์สรุปวิชาประวัติศาสตร์
สรุปวิชาประวัติศาสตร์
 

Semelhante a เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2

บทเรียนสำเร็จรูป ประวัติศาสตร์สมัยสุโขทัย
บทเรียนสำเร็จรูป ประวัติศาสตร์สมัยสุโขทัยบทเรียนสำเร็จรูป ประวัติศาสตร์สมัยสุโขทัย
บทเรียนสำเร็จรูป ประวัติศาสตร์สมัยสุโขทัยairja
 
การพัฒนาการเรียนการสอนประวัติศาสตร์ โครงงาน
การพัฒนาการเรียนการสอนประวัติศาสตร์ โครงงานการพัฒนาการเรียนการสอนประวัติศาสตร์ โครงงาน
การพัฒนาการเรียนการสอนประวัติศาสตร์ โครงงานteacherhistory
 
ชุดการเรียนรู้ พัฒนาความคิดสร้างสรรค์เรื่อง ซากดึกดำบรรพ์ โดยครูกอบวิทย์ พิร...
ชุดการเรียนรู้ พัฒนาความคิดสร้างสรรค์เรื่อง ซากดึกดำบรรพ์ โดยครูกอบวิทย์  พิร...ชุดการเรียนรู้ พัฒนาความคิดสร้างสรรค์เรื่อง ซากดึกดำบรรพ์ โดยครูกอบวิทย์  พิร...
ชุดการเรียนรู้ พัฒนาความคิดสร้างสรรค์เรื่อง ซากดึกดำบรรพ์ โดยครูกอบวิทย์ พิร...Kobwit Piriyawat
 
งานนำเสนอ อ อ ญญปารย 333
งานนำเสนอ อ อ ญญปารย 333งานนำเสนอ อ อ ญญปารย 333
งานนำเสนอ อ อ ญญปารย 333Chirinee Deeraksa
 
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdfkrujee
 
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdfkrujee
 
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdfkrujee
 
ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ruttanaphareenoon
 
ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ruttanaphareenoon
 
ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ruttanaphareenoon
 
ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ruttanaphareenoon
 
การจัดการเรียนรู้แบบสืบสวนสอบสวน
การจัดการเรียนรู้แบบสืบสวนสอบสวนการจัดการเรียนรู้แบบสืบสวนสอบสวน
การจัดการเรียนรู้แบบสืบสวนสอบสวนNongruk Srisukha
 
เล่มที่ 1 สืบค้น วิเคราะห์ เจาะข่าว
เล่มที่ 1 สืบค้น วิเคราะห์ เจาะข่าวเล่มที่ 1 สืบค้น วิเคราะห์ เจาะข่าว
เล่มที่ 1 สืบค้น วิเคราะห์ เจาะข่าวนิตยา ทองดียิ่ง
 
แผนการจัดการเรียนรู้ เรื่องสถานะของสาร รายการครูมืออาชีพ ตอนครูหัดบิน ครูกอบว...
แผนการจัดการเรียนรู้ เรื่องสถานะของสาร รายการครูมืออาชีพ ตอนครูหัดบิน ครูกอบว...แผนการจัดการเรียนรู้ เรื่องสถานะของสาร รายการครูมืออาชีพ ตอนครูหัดบิน ครูกอบว...
แผนการจัดการเรียนรู้ เรื่องสถานะของสาร รายการครูมืออาชีพ ตอนครูหัดบิน ครูกอบว...Kobwit Piriyawat
 

Semelhante a เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2 (20)

Workhistrory1
Workhistrory1Workhistrory1
Workhistrory1
 
03chap1
03chap103chap1
03chap1
 
2.pdf
2.pdf2.pdf
2.pdf
 
บทเรียนสำเร็จรูป ประวัติศาสตร์สมัยสุโขทัย
บทเรียนสำเร็จรูป ประวัติศาสตร์สมัยสุโขทัยบทเรียนสำเร็จรูป ประวัติศาสตร์สมัยสุโขทัย
บทเรียนสำเร็จรูป ประวัติศาสตร์สมัยสุโขทัย
 
การพัฒนาการเรียนการสอนประวัติศาสตร์ โครงงาน
การพัฒนาการเรียนการสอนประวัติศาสตร์ โครงงานการพัฒนาการเรียนการสอนประวัติศาสตร์ โครงงาน
การพัฒนาการเรียนการสอนประวัติศาสตร์ โครงงาน
 
ชุดการเรียนรู้ พัฒนาความคิดสร้างสรรค์เรื่อง ซากดึกดำบรรพ์ โดยครูกอบวิทย์ พิร...
ชุดการเรียนรู้ พัฒนาความคิดสร้างสรรค์เรื่อง ซากดึกดำบรรพ์ โดยครูกอบวิทย์  พิร...ชุดการเรียนรู้ พัฒนาความคิดสร้างสรรค์เรื่อง ซากดึกดำบรรพ์ โดยครูกอบวิทย์  พิร...
ชุดการเรียนรู้ พัฒนาความคิดสร้างสรรค์เรื่อง ซากดึกดำบรรพ์ โดยครูกอบวิทย์ พิร...
 
งานนำเสนอ อ อ ญญปารย 333
งานนำเสนอ อ อ ญญปารย 333งานนำเสนอ อ อ ญญปารย 333
งานนำเสนอ อ อ ญญปารย 333
 
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
 
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
 
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
1ความรู้เกี่ยวกับห้องสมุดpdf
 
ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1
 
ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1
 
ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1
 
ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1
 
ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1
 
ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1ทฤษฏีสนามรัตนา1
ทฤษฏีสนามรัตนา1
 
การจัดการเรียนรู้แบบสืบสวนสอบสวน
การจัดการเรียนรู้แบบสืบสวนสอบสวนการจัดการเรียนรู้แบบสืบสวนสอบสวน
การจัดการเรียนรู้แบบสืบสวนสอบสวน
 
เล่มที่ 1 สืบค้น วิเคราะห์ เจาะข่าว
เล่มที่ 1 สืบค้น วิเคราะห์ เจาะข่าวเล่มที่ 1 สืบค้น วิเคราะห์ เจาะข่าว
เล่มที่ 1 สืบค้น วิเคราะห์ เจาะข่าว
 
แผนการจัดการเรียนรู้ เรื่องสถานะของสาร รายการครูมืออาชีพ ตอนครูหัดบิน ครูกอบว...
แผนการจัดการเรียนรู้ เรื่องสถานะของสาร รายการครูมืออาชีพ ตอนครูหัดบิน ครูกอบว...แผนการจัดการเรียนรู้ เรื่องสถานะของสาร รายการครูมืออาชีพ ตอนครูหัดบิน ครูกอบว...
แผนการจัดการเรียนรู้ เรื่องสถานะของสาร รายการครูมืออาชีพ ตอนครูหัดบิน ครูกอบว...
 
เอกสารประกอบการเรียน
เอกสารประกอบการเรียนเอกสารประกอบการเรียน
เอกสารประกอบการเรียน
 

Mais de ชิตชัย โพธิ์ประภา

รายชื่อผู้เข้าค่าย ศูนย์ สอวน. ชีววิทยา
รายชื่อผู้เข้าค่าย ศูนย์ สอวน. ชีววิทยารายชื่อผู้เข้าค่าย ศูนย์ สอวน. ชีววิทยา
รายชื่อผู้เข้าค่าย ศูนย์ สอวน. ชีววิทยาชิตชัย โพธิ์ประภา
 
4กำหนดการเข้าค่ายโอลิมปิกวิชาการ ค่าย 1
4กำหนดการเข้าค่ายโอลิมปิกวิชาการ ค่าย 1 4กำหนดการเข้าค่ายโอลิมปิกวิชาการ ค่าย 1
4กำหนดการเข้าค่ายโอลิมปิกวิชาการ ค่าย 1 ชิตชัย โพธิ์ประภา
 
6รายชื่อนักเรียนเข้าค่าย 1 ปีการศึกษา 2556
6รายชื่อนักเรียนเข้าค่าย 1  ปีการศึกษา 25566รายชื่อนักเรียนเข้าค่าย 1  ปีการศึกษา 2556
6รายชื่อนักเรียนเข้าค่าย 1 ปีการศึกษา 2556ชิตชัย โพธิ์ประภา
 
ตารางเวรครูชาย เดือน ต.ค.ถึง มี.ค. 2556
ตารางเวรครูชาย เดือน ต.ค.ถึง มี.ค. 2556ตารางเวรครูชาย เดือน ต.ค.ถึง มี.ค. 2556
ตารางเวรครูชาย เดือน ต.ค.ถึง มี.ค. 2556ชิตชัย โพธิ์ประภา
 
คู่มือนักเรียนและผู้ปกครอง ฝ่ายกิจการนักเรียน
คู่มือนักเรียนและผู้ปกครอง ฝ่ายกิจการนักเรียนคู่มือนักเรียนและผู้ปกครอง ฝ่ายกิจการนักเรียน
คู่มือนักเรียนและผู้ปกครอง ฝ่ายกิจการนักเรียนชิตชัย โพธิ์ประภา
 
โครงการประชุมวิชาการนักเรียนโครงการวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้ง...
โครงการประชุมวิชาการนักเรียนโครงการวิทยาศาสตร์  คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี  ครั้ง...โครงการประชุมวิชาการนักเรียนโครงการวิทยาศาสตร์  คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี  ครั้ง...
โครงการประชุมวิชาการนักเรียนโครงการวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้ง...ชิตชัย โพธิ์ประภา
 

Mais de ชิตชัย โพธิ์ประภา (20)

รายชื่อผู้เข้าค่าย ศูนย์ สอวน. ชีววิทยา
รายชื่อผู้เข้าค่าย ศูนย์ สอวน. ชีววิทยารายชื่อผู้เข้าค่าย ศูนย์ สอวน. ชีววิทยา
รายชื่อผู้เข้าค่าย ศูนย์ สอวน. ชีววิทยา
 
ครุฑน้อยกับเห็ดพิษ
ครุฑน้อยกับเห็ดพิษครุฑน้อยกับเห็ดพิษ
ครุฑน้อยกับเห็ดพิษ
 
ทหารหาญ
ทหารหาญทหารหาญ
ทหารหาญ
 
ยีราฟกลับใจ
ยีราฟกลับใจยีราฟกลับใจ
ยีราฟกลับใจ
 
วานรขาวเจ้าปัญญา
วานรขาวเจ้าปัญญาวานรขาวเจ้าปัญญา
วานรขาวเจ้าปัญญา
 
สมบัติวิเศษ
สมบัติวิเศษสมบัติวิเศษ
สมบัติวิเศษ
 
วิหคสีรุ้ง
วิหคสีรุ้งวิหคสีรุ้ง
วิหคสีรุ้ง
 
5ตารางสรุปจำนวนนักเรียน
5ตารางสรุปจำนวนนักเรียน5ตารางสรุปจำนวนนักเรียน
5ตารางสรุปจำนวนนักเรียน
 
4กำหนดการเข้าค่ายโอลิมปิกวิชาการ ค่าย 1
4กำหนดการเข้าค่ายโอลิมปิกวิชาการ ค่าย 1 4กำหนดการเข้าค่ายโอลิมปิกวิชาการ ค่าย 1
4กำหนดการเข้าค่ายโอลิมปิกวิชาการ ค่าย 1
 
3แนวปฏิบัติการอยู่ค่าย
3แนวปฏิบัติการอยู่ค่าย3แนวปฏิบัติการอยู่ค่าย
3แนวปฏิบัติการอยู่ค่าย
 
1โครงการขยายผล สอวน
1โครงการขยายผล สอวน1โครงการขยายผล สอวน
1โครงการขยายผล สอวน
 
6รายชื่อนักเรียนเข้าค่าย 1 ปีการศึกษา 2556
6รายชื่อนักเรียนเข้าค่าย 1  ปีการศึกษา 25566รายชื่อนักเรียนเข้าค่าย 1  ปีการศึกษา 2556
6รายชื่อนักเรียนเข้าค่าย 1 ปีการศึกษา 2556
 
ตารางเวรครูชาย เดือน ต.ค.ถึง มี.ค. 2556
ตารางเวรครูชาย เดือน ต.ค.ถึง มี.ค. 2556ตารางเวรครูชาย เดือน ต.ค.ถึง มี.ค. 2556
ตารางเวรครูชาย เดือน ต.ค.ถึง มี.ค. 2556
 
คู่มือนักเรียนและผู้ปกครอง ฝ่ายกิจการนักเรียน
คู่มือนักเรียนและผู้ปกครอง ฝ่ายกิจการนักเรียนคู่มือนักเรียนและผู้ปกครอง ฝ่ายกิจการนักเรียน
คู่มือนักเรียนและผู้ปกครอง ฝ่ายกิจการนักเรียน
 
ตารางการนำเสนอโครงงาน
ตารางการนำเสนอโครงงานตารางการนำเสนอโครงงาน
ตารางการนำเสนอโครงงาน
 
รายชื่อครูวิพากษ์โครงงาน
รายชื่อครูวิพากษ์โครงงานรายชื่อครูวิพากษ์โครงงาน
รายชื่อครูวิพากษ์โครงงาน
 
โครงการประชุมวิชาการนักเรียนโครงการวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้ง...
โครงการประชุมวิชาการนักเรียนโครงการวิทยาศาสตร์  คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี  ครั้ง...โครงการประชุมวิชาการนักเรียนโครงการวิทยาศาสตร์  คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี  ครั้ง...
โครงการประชุมวิชาการนักเรียนโครงการวิทยาศาสตร์ คณิตศาสตร์และเทคโนโลยี ครั้ง...
 
รายชื่อโรงแรมในจังหวัดแพร่
รายชื่อโรงแรมในจังหวัดแพร่รายชื่อโรงแรมในจังหวัดแพร่
รายชื่อโรงแรมในจังหวัดแพร่
 
ปอซอ
ปอซอปอซอ
ปอซอ
 
ฮารีรายอ
ฮารีรายอฮารีรายอ
ฮารีรายอ
 

เอกสารประกอบการเรียนเล่ม2

  • 1. เอกสารประกอบการเร ี ย น กลุมสาระการเรียนรูสังคมศึกษา ศาสนาและวัฒนธรรม รายวิชาประวัติศาสตร รหัสวิชา ส ๒๑๑๐๓ ชั้นมัธยมศึกษาปที่ ๑ หนวยที่ ๒ เรื่อง นางภัทรานิษฐ อิ่มศิล ตำแหนง ครู วิทยฐานะ ครูชำนาญการ โรงเรียนวังบอวิทยา สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต ๔๒ สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ
  • 2. คำนำ ในปจจุบันสภาพการจัดการเรียนการสอน มุงเนนให ผูเรียนไดศึกษาหาความรูดวยตนเองใหมากที่สุด เพื่อใหผูเรียน มีนิสัย ใฝเรียน ใฝรู อยูเสมอ ดังนั้นการจัดทำเอกสารประกอบ การเรียน เปนแนวทางหนึ่งที่สงเสริมใหผูเรียนคนควาหาคำตอบ ดวยตนเอง เอกสารประกอบการเรียน รายวิชาประวัติศาสตร ส ๒๑๑๐๓ เรื่ อ ง วิ ธี ก ารทางประวั ติ ศ าสตร ประกอบด ว ย หัวขอเรื่อง ความนำ สาระสำคัญ จุดประสงคการเรียนรู แบบทดสอบ กอนเรียน เนื้อหา กิจกรรม แบบฝก และแบบทดสอบหลังเรียน พรอมเฉลย ซึ่งจะทำใหผูเรียนเกิดการเรียนรูไดดวยตนเองและมี ความเขาใจในเนื้อหาสาระไดเปนอยางดี อีกทั้งทำใหผูเรียนสะดวก ต อ การศึ ก ษาหาความรู ไ ด ด ว ยตนเอง จึ ง นั บ ได ว า เป น เอกสาร ประกอบการเรียนที่มีประโยชนตอการเรียนการสอนเปนอยางยิ่ง ขอขอบคุณเจาของตำราที่นำมาอางอิงไวในเอกสาร และนายเชาวฤทธิ์ จงเกษกรณ ศึกษานิเทศกเชี่ยวชาญ สำนักงาน เขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต ๔๒ ที่ใหคำปรึกษาจนเอกสาร ฉบับนี้มีความชัดเจนและสมบูรณยิ่งขึ้น ภัทรานิษฐ อิ่มศิล
  • 3. สารบัญ เรื่อง หนา หนา คำนำ ก สารบัญ ข คำชี้แจง ค หนวยที่ ๒ วิธีการทางประวัติศาสตร ๑ แบบทดสอบกอนเรียน ๓ เฉลยคำตอบแบบทดสอบกอนเรียน ๖ ตอนที่ ๑ ความหมายและความสำคัญของประวัติศาสตร ๗ กิจกรรมที่ ๑ ๑๒ แนวตอบกิจกรรมที่ ๑ ๑๓ ตอนที่ ๒ วิธีการทางประวัติศาสตร ๑๔ กิจกรรมที่ ๒ ๑๘ แนวตอบกิจกรรมที่ ๒ ๑๙ กิจกรรมที่ ๓ ๒๐ แนวตอบกิจกรรมที่ ๓ ๒๑ ตอนที่ ๓ ลักษณะ ประเภท และแหลงที่มาของหลักฐาน ทางประวัติศาสตร ๒๒ กิจกรรมที่ ๔ ๒๗ แนวตอบกิจกรรมที่ ๔ ๒๘ ตอนที่ ๔ ตัวอยางการนำวิธีการทางประวัติศาสตรไปใชในการศึกษา ประวัติศาสตรทองถิ่น และประวัติศาสตรสุโขทัย ๒๙ กิจกรรมที่ ๕ ๓๔ แนวตอบกิจกรรมที่ ๕ ๓๕ ตอนที่ ๕ ตัวอยางการนำหลักฐานไปใชในการศึกษาประวัติศาสตรสุโขทัย ๓๖ กิจกรรมที่ ๖ ๔๐ แนวตอบกิจกรรมที่ ๖ ๔๑ แบบทดสอบหลังเรียน ๔๒ เฉลยคำตอบแบบทดสอบหลังเรียน ๔๕ เอกสารอางอิง ๔๖
  • 4. คำชี้แจงสำหรับนักเรียน เอกสารประกอบการเรียนเลมนี้ นักเรียนสามารถศึกษา และเรียนรูไดดวยตนเอง กอนที่จะศึกษาและเรียนรูใหนักเรียนอาน คำชี้แจง ดังนี้ ๑. ศึกษา หัวขอเรื่อง ความนำ สาระสำคัญ จุดประสงคการเรียนรู เพื่อใหทราบวา เมื่อจบบทเรียน นักเรียนสามารถเรียนรูอะไร ไดบาง ๒. ทำแบบทดสอบกอนเรียน จำนวน ๒๐ ขอแลวตรวจคำตอบ จากเฉลย ๓. ศึกษาเนื้อหา สาระ รายละเอียดในตอนที่ ๑ ถึงตอนที่ ๕ ๔. ทำกิจกรรมตามที่กำหนดใหดวยตนเอง ถาทำไมได หรือสงสัย ใหอานทบทวนเนื้อเรื่องใหม แลวตรวจคำตอบจากเฉลย ๕. ทำแบบทดสอบหลังเรียน แลวตรวจคำตอบจากเฉลย
  • 5. วิธีการทางประวัติศาสตร 1 หนวยที่ เวลา ๗ คาบ วิธีการทางประวัติศาสตร หัวขอเรื่อง ๑. ความหมายและความสำคัญของประวัติศาสตร ๒. วิธีการทางประวัติศาสตร ๓. ลักษณะ ประเภท และแหลงที่มาของหลักฐานทางประวัติศาสตรไทย ๔. ตัวอยางการนำวิธีการทางประวัติศาสตรไปใชในการศึกษาประวัติศาสตรทองถิ่นและ ประวัติศาสตรสุโขทัย ๕. ตัวอยางการนำหลักฐานไปใชในการศึกษาประวัติศาสตรสุโขทัย ความนำ การศึกษาวิชาประวัติศาสตร หรือเรื่องราวในอดีตของมนุษยนั้น เปนกระบวนการไตสวน ขอเท็จจริง เพื่ออธิบายและวิเคราะหเรื่องราวหรือเหตุการณที่เกิดขึ้นในอดีต โดยศึกษาสาเหตุและ ปจจัยที่ทำใหเกิดเหตุการณนั้นๆ ตลอดจนผลกระทบที่เกิดตอมา ดังนั้น เพื่อใหไดขอเท็จจริงเกี่ยวกับ อดีตของมนุษยที่ถูกตองมากที่สุดและมีอคตินอยที่สุด นักประวัติศาสตรจึงใชวิธีการศึกษาที่เรียกวา “วิธีการทางประวัติศาสตร” วิธีการทางประวัติศาสตร ประกอบดวยขั้นตอนตางๆ ๕ ขั้นตอน ไดแก การกำหนดปญหา หรือเรื่องที่จะศึกษา การรวบรวมหลักฐาน การตรวจสอบและประเมินหลักฐาน การตีความหลักฐาน และการเรียบเรียงและนำเสนอ
  • 6. วิธีการทางประวัติศาสตร 2 สาระสำคัญ วิธีการศึกษาประวัติศาสตรที่ทำใหทราบเรื่องราวของมนุษยในอดีตไดอยางถูกตอง นาเชื่อถือ ตรงกับความจริงมากที่สุด เรียกวา วิธีการทางประวัติศาสตร โดยอาศัยจากหลักฐานที่เปนลายลักษณ อักษรและหลักฐานที่ไมเปนลายลักษณอักษร เริ่มตั้งแตการกำหนดหัวเรื่อง การรวบรวมหลักฐาน การประเมินคุณคาของหลักฐาน การตีความหลักฐานและการสังเคราะหขอมูล จุดประสงคการเรียนรู หลังจากศึกษาเนื้อหาและทำกิจกรรมในหนวยนี้แลว ผูเรียนจะสามารถทำสิ่งตอไปนี้ได ๑. บอกความหมายและความสำคัญของประวัติศาสตรได ๒. ระบุขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตรไดอยางถูกตอง ๓. อธิบายลักษณะ ประเภท และแหลงที่มาของหลักฐานทางประวัติศาสตรไทยได ๔. อธิบายและตัวอยางการนำวิธีการทางประวัติศาสตรไปใชในการศึกษาประวัติศาสตร ทองถิ่น และประวัติศาสตรสุโขทัยได ๕. อธิบายตัวอยางการนำหลักฐานไปใชในการศึกษาประวัติศาสตรสุโขทัยได
  • 7. วิธีการทางประวัติศาสตร 3 ประจำหนวยที่ ๒ คำชี้แจง ขอสอบเปนแบบปรนัย ชนิด ๔ ตัวเลือก จำนวน ๒๐ ขอ คำสั่ง จงเลือกคำตอบที่ถูกตองที่สุดเพียงคำตอบเดียว แลวกากบาท ( ) ลงใน กระดาษคำตอบ ๑. ขั้นตอนใดของวิธีการทางประวัติศาสตร ๔. การศึกษาเรื่องราวทางประวัติศาสตร ที่มีความสำคัญที่สุดตอการเขียนผลงาน จะมี ค วามถู ก ต อ งสมบู ร ณ ม าก เป น ทางประวัติศาสตรใหสมบูรณ เพราะเหตุใด ก. การรวบรวมหลักฐาน ก. รัฐบาลใหการสนับสนุน ข. การเรียบเรียงหรือการนำเสนอ ข. ประชาชนใหความสนใจ ค. การประเมินคุณคาของหลักฐาน ค. มีหลักฐานในการคนความาก ง. ทุกขั้นตอนมีความสำคัญเทาเทียมกัน ง. นักประวัติศาสตรมีความสามารถ ๒. เพราะเหตุใดจึงตองใชวิธีการทางประวัติ- ๕. ขั้นตอนแรกของวิธีการทางประวัติศาสตร ศาสตรในการศึกษาประวัติศาสตร คือขอใด ก. เพื่อจะไดเปนนักประวัติศาสตรที่มี ก. การสันนิษฐาน ชื่อเสียง ข. การลงประชามติ ข. เพื่ อ เปรี ย บเที ย บผลการศึ ก ษาใน ค. การรวบรวมขอมูล สาขาวิชาตางๆ ง. การกำหนดหัวเรื่อง ค. เพื่อคนหาความจริงจากหลักฐานทาง ๖. การศึกษาประวัติศาสตรจากหลักฐาน ประวัติศาสตร ชั้นรองมีขอดีอยางไร ง. เพื่อหาจุดประสงคของผูสรางหลักฐาน ก. ใหขอมูลที่เชื่อถือไดแนนอน ทางประวัติศาสตร ข. ไมตองนำมาวิเคราะหตีความ ๓. บุ ค คลใดมี คุ ณ ลั ก ษณะพื้ น ฐานของ ค. เปนแนวทางในการศึกษาเบื้องตน นักประวัติศาสตรที่ดี ง. ไมตองเหนื่อยในการคนหาหลักฐาน ก. กลามีความเชื่อมั่นในตนเองสูง ๗. เราควรใชวิธีการทางประวัติศาสตรใน ข. แกวมีนิสัยลำเอียง เขาขางแตคนที่ การศึกษาประวัติศาสตรตามขอใด ตนรัก ก. เรื่องที่เราใหความสนใจ ค. เกงเชื่อที่คนอื่นพูดโดยไมไตรตรอง ข. เรื่องที่ผูอื่นศึกษาไวแลว ใหดีกอน ค. เรื่องที่ลึกลับเหนือธรรมชาติ ง. กองมีความละเอียดรอบคอบและ ง. เรื่ อ งที่ ท ำให เ กิ ด ความเสี ย หายแก เปดใจกวางรับฟงความเห็นทีแตกตาง ่ บุคคลอื่น
  • 8. วิธีการทางประวัติศาสตร 4 ๘. การตรวจสอบหลักฐานวาเปนของจริง ๑๓. ความรูใหมทางประวัติศาสตรที่ผานการ หรือไมเปนขั้นตอนใดของวิธีการทาง ศึกษาคนควาตีความแลวเปลี่ยนแปลง ประวัติศาสตร ไดหรือไม ก. การรวบรวมหลักฐาน ก. ได ขึ้นอยูกับนักประวัติศาสตร ข. การกำหนดหัวเรื่องที่จะศึกษา ข. ไมได เพราะจะทำใหคนสับสน ค. การประเมินคุณคาของหลักฐาน ค. ไมได เพราะผานการวเิ คราะหตความ   ี ง. การวิเคราะห สังเคราะห และจัด มาแลวอยางดี หมวดหมูขอมูล ง. ได ขึ้นอยูกับขอมูลหลักฐานที่อาจมี ๙. การพิจารณาความนาเชื่อถือของหลักฐาน การคนพบเพิ่มเติมในภายหลัง ควรดูจากสิ่งใด ๑๔. ในการศึกษาประวัติศาสตรสมัยสุโขทัย ก. ขอมูลจากหลักฐาน ควรศึกษาจากแหลงขอมูลใด ข. จำนวนหลักฐานที่พบ ก. ตำนานมูลศาสนา ค. ความสมบูรณของหลักฐาน ข. จดหมายเหตุลาลูแบร ง. ความนาเชื่อถือของผูสรางหลักฐาน ๑๐. การศึกษาเรื่องราวของมนุษยสมัยกอน ค. ศิลาจารึกพอขุนรามคำแหงมหาราช ประวัติศาสตรควรศึกษาจากหลักฐานใด ง. จดหมายเหตุฟาน ฟลีต หรือวัน วลิต ก. ศิลาจารึก ๑๕. ขอความในศิลาจารึกวา “...เจาเมืองบ ข. หลักฐานทางโบราณคดี เอาจกอบในไพรลูทาง...” หมายความวา ค. พระราชพงศาวดาร เจาเมืองไม เก็บภาษีผานทาง ขอความนี้ ง. บันทึกของชาวตางชาติ จัดอยูในขั้นตอนใด ๑๑. เพราะเหตุใดนักประวัติศาสตรจึงตีความ ก. การรวบรวมหลักฐาน ขอมูลจากหลักฐานชิ้นเดียวกันแตกตางกัน ข. การเรียบเรียงหรือการนำเสนอ ก. มีความเชื่อตางกัน ค. การประเมินคุณคาของหลักฐาน ข. มีความสนใจตางกัน ง. การวิเคราะห สังเคราะห และจัด ค. มีจุดประสงคที่ตางกัน หมวดหมูขอมูล ง. มีความรูความสามารถตางกัน ๑๖. ในการนำตำนานมาใชเปนหลักฐานทาง ๑๒. หากนักเรียนพบความขัดแยงของขอมูล ประวัติศาสตร ผูศึกษาควรใชวิธีการใด จากหลั ก ฐานต า งประเภทกั น ควรทำ จึงจะไดขอมูลที่นาเชื่อถือมากที่สุด อยางไร ก. นำมาใชกลาวอางไดเลย ก. ถือวาเปนขอมูลที่ไมนาเชื่อถือทั้งคู ข. ควรนำหลั ก ฐานอื่ น มาใช ศึ ก ษา ข. ตรวจสอบเปรียบเทียบกับหลักฐาน ประกอบ อื่นตอไป ค. ถื อ ว า ข อ มู ล ถู ก ต อ งแต ต า งกั น ที่ ค. ตำนานเป น เรื่ อ งอิ ท ธิ ป าฎิ ห าริ ย ความเห็นของผูสราง นำมาใชเปนหลักฐานไมได ง. ตรวจสอบดูวาหลักฐานใดสรางกอน ง. ควรนำตำนานมาประชาพิ จ ารณ ยอมมีความนาเชื่อถือมากกวา เพื่อประเมินความนาเชื่อถือกอน
  • 9. วิธีการทางประวัติศาสตร 5 ๑๗. หลักฐานประเภทใดที่บันทึกเรื่องราวใน ๑๙. หากผลการศึกษาประวัติศาสตรของเรา อดีตภายใตการอุปถัมภของราชสำนัก มีความแตกตางกันจากขอมูลประวัติ- ก. พงศาวดาร ศาสตรที่มีอยูเดิมจะตองทำอยางไร ข. ตำนาน ก. แสดงขอมูลหลักฐานมาสนับสนุน ค. จดหมายเหตุ ข. กลับไปศึกษาใหมอีกครั้งเพื่อความ ง. บันทึกของชาวตางชาติ แนใจ ๑๘. ขอใดคือปจจัยสำคัญที่ทำใหมีการบิดเบือน ค. ปรับผลการศึกษาใหสอดคลองกับ ขอเท็จจริงทางประวัติศาสตร ขอมูลที่มีอยูเดิม ก. ขอมูลขัดแยงกัน ง. นำเสนอผลการศึกษาโดยไมสนใจ ข. อคติของผูศึกษา ขอมูลที่มีอยูเดิม ค. ขอมูลไมสมบูรณ ๒๐. หลั ก ฐานทางประวั ติ ศ าสตร ข อ ใดอยู ง. ความยาวนานของเวลา ตางสมัยจากขออื่น ก. วัดพระศรีสรรเพชญ ข. จดหมายเหตุลาลูแบร ค. พระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ง. พระราชพงศาวดารกรุ ง เก า ฉบั บ หลวงประเสริฐฯ
  • 10. วิธีการทางประวัติศาสตร 6 Ẻ·´Êͺ¡‹Í¹àÃÕ ประจำหนวยที่ ๒ ¹ ขอ คำตอบ ขอ คำตอบ ๑ ง ๑๑ ก ๒ ค ๑๒ ข ๓ ง ๑๓ ง ๔ ค ๑๔ ค ๕ ง ๑๕ ก ๖ ข ๑๖ ข ๗ ก ๑๗ ก ๘ ค ๑๘ ข ๙ ค ๑๙ ก ๑๐ ข ๒๐ ค
  • 11. วิธีการทางประวัติศาสตร 7 µÍ¹·Õè ñ ความหมายและความสำคัญของประวัติศาสตร ๑. ความหมายของประวัติศาสตร ประวัติศาสตร คือ การศึกษาเรื่องราวหรือประสบการณของมนุษยในอดีตจากหลักฐานที่มี การจดบันทึกไวหรือจากหลักฐานที่เปนลายลักษณอักษร และหลักฐานประเภทคำบอกเลา เชน ตำนาน นิทานพื้นบาน รวมไปถึงวัตถุประจักษพยานตางๆ โดยอาศัยหลักฐานดังกลาววิเคราะห ตีความ เพื่อสรางเรื่องราวประวัติศาสตร เรื่องราวประสบการณของมนุษยครอบคลุมทุกเรื่องทุกดาน ที่มนุษยไดทำ ไดคิด ไดสรางสรรค ทั้งที่เกี่ยวของกับการเมือง การปกครอง เศรษฐกิจ สังคม ศิลปะ วัฒนธรรม และเกี่ยวของกับคนทุกชนชั้น ทุกเพศวัย ทั้งนี้เพื่อใหเกิดความรูความเขาใจเกี่ยวกับ เรื่องราวหรือประสบการณของมนุษยไดถูกตอง ชัดเจนที่สุด ประวัติศาสตรของมนุษยเมื่อมีการบันทึกเปนลายลักษณ อักษรแลวเรียกวา “สมัยประวัติศาสตร” เริ่มตนเมื่อมนุษยรูจัก คิดคนตัวอักษรหรือตัวหนังสือขึ้นมาจดบันทึกเหตุการณตางๆ หรือเรื่องราวในชีวิตประจำวัน มนุษยเริ่มมีตัวหนังสือและจด บันทึกเมื่อราว ๕,๐๐๐-๖,๐๐๐ ป ลวงมาแลว ที่เมโสโปเตเมีย (ปจจุบัน คือ ประเทศอิรัก) จากชวงเวลาดังกลาวจึงถือไดวา เปนการเริ่มสมัยประวัติศาสตรของมนุษยชาติ สำหรับชวงเวลา กอนหนานั้นเรียกวา “สมัยกอนประวัติศาสตร” อักษรยูนิฟอรมหรืออักษรลิ่ม ชาวสุเมเรียนประดิษฐขึ้นเมื่อราว ๓,๔๐๐ ปกอนคริสตศักราช ประวั ติ ศ าสตร มาจากคำว า History ในภาษาอังกฤษ รากศัพทเดิมเปนภาษากรีก คือ คื อ Historia แปลว า การค น คว า หรื อ วิ จั ย เดิมเปนชื่อหนังสือที่เฮโรโตตุส (Herodotus, ๔๘๔-๔๒๐ ปกอน ค.ศ.) แตงขึ้นคือ ประวัติศาสตรสงครามระหวางกรีกกับเปอรเชีย ดังนั้น ประวัติศาสตรจึงตองมีการคนควาและตรวจสอบหลักฐาน ขอมูลตางๆ อยางเปนระบบ โดยวิธีการทางประวัติศาสตร
  • 12. วิธีการทางประวัติศาสตร 8 ในการศึกษาเรื่องราว หรือประสบการณของมนุษยซึ่งมีมากมายนั้น นักประวัติศาสตร ไมไดใชหลักฐานที่เปนลายลักษณอักษรเพียงอยางเดียว และหลักฐานที่เปนลายลักษณอักษรก็มี ไมเพียงพอกับการศึกษาเรื่องราวของมนุษยดวย เพราะมนุษยไมไดจดบันทึกเรื่องราวทั้งหมดไว อยางสมบูรณ หรือจดบันทึกไว เกิดการสูญหาย หรือถูกทำลายไปก็มี ดังนั้นนักประวัติศาสตรจึง ตองใชหลักฐานดานอื่นๆมาประกอบการศึกษาประวัติศาสตรดวย เชน โบราณวัตถุ โบราณสถาน ศิลปวัตถุ ภาพวาด เครื่องประดับ เครื่องแตงกาย นอกจากนี้ มนุษยยังตองการรูเรื่องราวของผูคน ในสมัยกอนประวัติศาสตรดวย นักประวัติศาสตรจึงตองอาศัยพึ่งพาความรูจากนักโบราณคดี ซึ่งเปน ผูศึกษาเรื่องราวของมนุษยกอนการคิดคนตัวหนังสือและจดบันทึกไว การขุดคนแหลงโบราณคดีสมัยกอนประวัติศาสตร บริเวณบานหนองโน อำเภอพนัสนิคม จังหวัดชลบุรี ปจจุบันนักประวัติศาสตรใชหลักฐานที่หลากหลายมากยิ่งขึ้น มากยิ่งกวาหลักฐานที่เปน ลายลักษณอักษรหรือหลักฐานอื่นที่เคยใชมา หลักฐานอื่นๆ เชน ภาพถาย ภาพยนตร แถบวีดีทัศน แผนวีดีทัศน แถบบันทึกเสียง เปนตน
  • 13. วิธีการทางประวัติศาสตร 9 อยางไรก็ดีควรเขาใจวาความรูทางประวัติศาสตรที่นาเชื่อถือ ที่มีความถูกตอง ไมใชวาเพียง ใชหลักฐานดังที่กลาวมา ในการเขียน การบันทึก ก็ถือวาเปนงานทางประวัติศาสตรดวย ที่สำคัญอีก ประการหนึ่งของงานทางประวัติศาสตรที่ดี ก็คือ ตองใชวิธีการศึกษาที่เหมาะสม ที่เรียกวา “วิธีทาง ประวัติศาสตร” ในการศึกษาคนควา เรียบเรียง และนำเสนอ ๒. ความสำคัญของประวัติศาสตร วิ ช าประวั ติ ศ าสตร มี ค วามสำคั ญ มาก และมี ค วามสำคั ญ มาเป น เวลานานแล ว ผู ไ ด รั บ การยกยองใหเปนบิดาวิชาประวัติศาสตรของตะวันตก คือ “เฮโรโดตุส” (Herodotus ประมาณ ๔๘๔ – ๔๒๐ ป ก อ นคริ ส ต ศั ก ราช) เป น ชาวกรี ก ส ว นผู ไ ด รั บ ยกย อ งให เ ป น บิ ด าวิ ช าประวั ติ ศ าสตร ข อง โลกตะวันออก คือ “ซือหมา เชียน” (Sima Qian ประมาณ ๑๔๕ – ๘๕ ปกอนคริสตศักราช) เปนชาวจีน บิดาวิชาประวัติศาสตร บิดาวิชาประวัติศาสตร บิดาวิชาประวัติศาสตร ของโลกตะวันตก ของโลกตะวันออก ของไทย เฮโรโดตุส (ประมาณ ๔๘๔ – ซื่อหมา (ประมาณ ๑๔๕ – สมเด็จฯกรมพระยาดำรงราชา- ๔๒๐ ปกอนคริสตศักราช) ๘๕ ปกอนคริสตศักราช) นุภาพ (พ.ศ. ๒๔๐๕-๒๔๘๖) นั ก ประวั ติ ศ าสตร ช าวกรี ก เป น นักประวัติศาสตรชาวจีน สมัย ทรงเป น พระราชโอรสองค ผู บั น ทึ ก สงครามระหว า งกรี ก ราชวงศ ฮั่ น ตะวั น ตก ตรงกั บ ที่ ๕๗ ในพระบาทสมเด็ จ กับเปอรเซีย ซึ่งไดรับการยกยอง รั ช สมั ย จั ก รพรรดิ ฮั่ น อู ตี้ เป น พระจอมเกลาเจาอยูหัว ประสูติแต วาเปนวรรณกรรมรูปแบบใหม ผู ป ระพั น ธ ห นั ง สื อ “สื่ อ จี้ ” ซึ่ ง เจาจอมมารดาชุม ทรงประกอบ เพราะมีการเรียงลำดับเรื่อง มี แปลวา “บันทึกของนักประวัติ พระราชกรณียกิจตางๆ มากมาย การตั้งประเด็นปญหา ซึ่งกอให ศาสตร ” โดยได บั น ทึ ก สภาพ ซึ่งลวนเปนประโยชนแกบานเมือง เกิดการเรียนรูเกี่ยวกับพฤติกรรม การเมือง เศรษฐกิจ วัฒนธรรม และทรงเปนบุ คคลแรกๆ ที่ให มนุ ษ ย และคำว า “Historic” และประวัติศาสตรในระยะเวลา ความสนใจประวั ติ ศ าสตร ไ ทย ที่เขาใชในงานเขียนซึ่งกอนหนา ๓,๐๐๐ ป ตั้งแตบรรพกาลถึง โ ด ย ไ ด ท ร ง พ ย า ย า ม ค น ห า นี้มีความหมายวา “วิจัย” เพียง ราชวงศ ฮั่ น ตะวั น ตก นั บ เป น หลั ก ฐานทางประวั ติ ศ าสตร อย า งเดี ย วได ก ลายเป น คำใหม หนังสือประวัติศาสตรรวมหลาย ต า งๆ เพื่ อ แต ง ตำราเผยแพร คือคำวา “ประวัติศาสตร” ยุคสมัยเลมแรกของจีน ซึ่ ง เป น ประโยชน แ ก ก ารศึ ก ษา ประวัติศาสตรไทยมาก
  • 14. วิธีการทางประวัติศาสตร 10 ประวัติศาสตรมีความสำคัญ ดังนี้ ๑. ประวัติศาสตรใหความรูเกี่ยวกับความเปนมาของมนุษยทุกเรื่องทั้งความสำเร็จ ลมเหลว ความรวมมือ ความขัดแยง การสรางสรรค การทำลาย ฯลฯ ซึ่งจะเปนบทเรียน เปนตัวอยางที่ดี ที่คนรุนปจจุบันจะไดนำมาปฏิบัติในเรื่องที่ดี หรือหลีกเลี่ยง ปองกัน ไมใหเรื่องที่ดีเกิดซ้ำขึ้นมาอีก ๒. ประวัติศาสตรเปนรากฐานความเจริญของมนุษยในปจจุบัน มนุษยใชเวลาหลายปนับ แตมีการคิดคนตัวหนังสือ หรือหลายหมื่น หลายแสนป ในการสรางสมอารยธรรมจนทำใหเรามีชีวิต ที่สบายในปจจุบัน ความเจริญทั้งหลายในปจจุบันและในอนาคตยอมเปนผลมาจากประวัติศาสตร ดังนั้น วิชาประวัติศาสตรทำใหเราชื่นชมและเห็นความสำคัญในการรักษามรดกทางอารยธรรม ๓. ประวัติศาสตรทำใหมนุษยมีความเฉลียวฉลาด มีเหตุผล มีความคิดที่ดี เพราะประวัติ- ศาสตรใหตัวอยางในบทเรียนที่ดีที่จะปฏิบัติตามหรือหลีกเลี่ยง และวิธีการทางประวัติศาสตรทำให มนุ ษ ยมีวิธีการคิดอยางฉลาด เลือกเชื่อในเรื่องที่มีหลักฐานที่ดี ไมเชื่อเรื่องที่ไมมีหลักฐาน หรือ หลักฐานไมดี ๔. ประวัติศาสตรใหบทเรียนทางจริยธรรม เพราะประวัติศาสตรแสดงใหเห็นผลการทำ ความดี ทำความชั่ว ผูทำความดีจะไดรับการยกยอง สวนผูทำความชั่วจะถูกประณามสาปแชงไมวา เวลาจะลวงเลยไปนานเพียงใดก็ตาม ๕. ประวัติศาสตรทำใหมนุษยมีความละเอียดรอบคอบในการศึกษาคนควา และเขียนงาน ทางประวัติศาสตร โดยใชวิธีการทางประวัติศาสตร เมื่อคนควาและคัดลอกขอมูลจากหลักฐานใดๆ ตองทำดวยความละเอียดรอบคอบวาคนควาจากหลักฐานที่สำคัญๆ ครบถวน และคัดลอกขอมูล ถูกตองทั้งทางภาษาและศักราช เมื่อเขียนรายงานทางประวัติศาสตร ตองนำขอมูลมาเปรียบเทียบ เรื่องใดเกิดกอน เรื่องใดเกิดทีหลัง แตละเรื่องมีความสัมพันธกันมากนอยเพียงใด คำอธิบายหรือ การวิเคราะหของผูเขียน มีความถูกตองและเปนกลางเพียงใด ในการอานและศึกษาหนังสือตางๆ ทางประวัติศาสตรก็เปนเชนเดียวกัน การทำความ เขาใจในเหตุการณตางๆ ก็จะทำใหผูอาน อานดวยความละเอียดรอบคอบ พิจารณาการวิเคราะหของ ผูเขียนวามีเหตุผลและมีความถูกตองเพียงใด ดังนั้น วิชาประวัติศาสตรจึงทำใหผูศึกษา ผูเขียน งานทางประวัติศาสตรเปนคนละเอียดรอบคอบ หลักฐานทางประวัติศาสตร มีทั้งหลักฐานชั้นตน หลักฐานชั้นรอง การศึกษาประวัติศาสตร ตองใช วิธีการทางประวัติศาสตรมาศึกษาวิเคราะหอยาง ละเอียดรอบคอบ เพื่อใหไดขอมูลที่ถูกตองที่สุด
  • 15. วิธีการทางประวัติศาสตร 11 ๖. ประวัติศาสตรสอนใหเขาใจความแตกตางของอารยธรรม เพราะในประวัติศาสตรมี ตัวอยางมากมายที่แสดงถึงความแตกตางของผูคนตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน เชน ความแตกตางทาง วัฒนธรรม ศาสนา ความแตกตางทางความคิดและการกระทำ ดังนั้น ผูศึกษาประวัติศาสตรจึงเปน คนใจกวาง เขาใจและยอมรับความคิดที่ตางกัน ประวัติศาสตรจึงชวยใหผูคนในโลกอยูรวมกันอยาง สันติสุข กลาวโดยสรุปวิธีการทางประวัติศาสตรมีความสำคัญ คือทำใหทราบเรื่องราว กิจกรรม เหตุการณที่เกิดขึ้นในประวัติศาสตรมีความนาเชื่อถือ มีความถูกตองเปนความจริง หรือใกลเคียง ความเปนจริงมากที่สุด เพราะไดมีการศึกษาอยางเปนระบบ อยางมีขั้นตอน มีความระมัดระวัง รอบคอบ ไมลำเอียง และเพื่อใหเกิดความนาเชื่อถือ
  • 16. วิธีการทางประวัติศาสตร 12 กิจกรรมที่ ๑ คำสั่ง ใหนักเรียนตอบคำถามตอไปนี้ ๑. ประวัติศาสตร หมายถึงอะไร ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ๒. เพราะเหตุใดการศึกษาประวัติศาสตรจำเปนตองอาศัยความรูทางดานโบราณคดี ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ๓. การศึกษาประวัติศาสตรมีความสำคัญอยางไร ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................................................
  • 17. วิธีการทางประวัติศาสตร 13 á¹ÇµÍº¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè ñ ๑. ประวัติศาสตร หมายถึงอะไร ตอบ ประวัติศาสตร คือ การศึกษาเรื่องราวหรือประสบการณของมนุษยในอดีตจากหลักฐานที่มี ............................................................................................................................................................................................ การจดบันทึกไวหรือจากหลักฐานที่เปนลายลักษณอักษร และหลักฐานประเภทคำบอกเลา เชน ............................................................................................................................................................................................ ตำนาน นิทานพื้นบาน ............................................................................................................................................................................................ ๒. เพราะเหตุใดการศึกษาประวัติศาสตรจำเปนตองอาศัยความรูทางดานโบราณคดี ตอบ เพราะในการศึกษาเรื่องราว หรือประสบการณของมนุษยซึ่งมีมากมายนั้น นักประวัติศาสตร ............................................................................................................................................................................................ ไมไดใชหลักฐานที่เปนลายลักษณอักษรเพียงอยางเดียว และหลักฐานที่เปนลายลักษณอักษรก็มี ............................................................................................................................................................................................ ไมเพียงพอกับการศึกษาเรื่องราวของมนุษยดวย เพราะมนุษยไมไดจดบันทึกเรื่องราวทั้งหมดไว ............................................................................................................................................................................................ อยางสมบูรณ หรือจดบันทึกไว เกิดการสูญหาย หรือถูกทำลายไปก็มี ดังนั้นนักประวัติศาสตรจึง ............................................................................................................................................................................................ ตองใชหลักฐานดานอื่นๆมาประกอบการศึกษาประวัติศาสตรดวย เชน โบราณวัตถุ โบราณสถาน ............................................................................................................................................................................................ ศิลปวัตถุ ภาพวาด เครื่องประดับ เครื่องแตงกาย นอกจากนี้ มนุษยยังตองการรูเรื่องราวของผูคน ............................................................................................................................................................................................ ในสมัยกอนประวัติศาสตรดวย นักประวัติศาสตรจึงตองอาศัยพึ่งพาความรูจากนักโบราณคดี ซึ่งเปน ............................................................................................................................................................................................ ผูศึกษาเรื่องราวของมนุษยกอนการคิดคนตัวหนังสือและจดบันทึกไว ............................................................................................................................................................................................ ๓. การศึกษาประวัติศาสตรมีความสำคัญอยางไร ตอบ ๑. ประวัติศาสตรใหความรูเกี่ยวกับความเปนมาของมนุษยทุกเรื่องทั้งความสำเร็จ ............................................................................................................................................................................................ ลมเหลว ความรวมมือ ความขัดแยง การสรางสรรค การทำลาย ฯลฯ ............................................................................................................................................................................................ ๒. ประวัติศาสตรเปนรากฐานความเจริญของมนุษยในปจจุบัน ............................................................................................................................................................................................ ๓. ประวัติศาสตรทำใหมนุษยมีความเฉลียวฉลาด มีเหตุผล มีความคิดที่ดี เพราะ ............................................................................................................................................................................................ ประวัติศาสตรใหตัวอยางในบทเรียนที่ดีที่จะปฏิบัติตามหรือหลีกเลี่ยง ............................................................................................................................................................................................ ๔. ประวัติศาสตรใหบทเรียนทางจริยธรรม เพราะประวัติศาสตรแสดงใหเห็นผลการ ............................................................................................................................................................................................ ทำความดี ทำความชั่ว ............................................................................................................................................................................................ ๕. ประวัติศาสตรทำใหมนุษยมีความละเอียดรอบคอบในการศึกษาคนควา และ ............................................................................................................................................................................................ เขียนงานทางประวัติศาสตร โดยใชวิธีการทางประวัติศาสตร ............................................................................................................................................................................................ ๖. ประวัติศาสตรสอนใหเขาใจความแตกตางของอารยธรรม เพราะในประวัติศาสตร ............................................................................................................................................................................................ มีตัวอยางมากมายที่แสดงถึงความแตกตางของผูคนตั้งแตอดีตจนถึงปจจุบัน ............................................................................................................................................................................................
  • 18. วิธีการทางประวัติศาสตร 14 µÍ¹·Õè ò ความหมายและความสำคัญของประวัติศาสตร ๑. ความหมายและความสำคัญของวิธีการทางประวัติศาสตร วิธีการทางประวัติศาสตร หมายถึง ขั้นตอน หรือวิธีการที่นักประวัติศาสตรหรือผูศึกษา ทางดานประวัติศาสตรใชเพื่อศึกษา คนควา และเรียบเรียงเหตุการณทางประวัติศาสตรจากหลักฐาน ตางๆ เพื่อใหไดขอมูลที่มีความถูกตองและชัดเจนมากที่สุด เนื่องจากมีหลักฐานทางประวัติศาสตรไมสมบูรณและมีไมมาก หลักฐานบางเรื่อง บางคน มีความนาเชื่อถือ ถูกตอง ไมลำเอียง แตมีหลักฐานบางเรื่อง ไมนาเชื่อถือ ไมถูกตองลำเอียงหรือ เป น ของปลอม ดั ง นั้ น การเลื อ กใช ห ลั ก ฐานทางประวั ติ ศ าสตร จึ ง ต อ งมี ก ารตรวจสอบ ประเมิ น ความนาเชื่อถือ และวิเคราะหอยางละเอียดรอบคอบ เพื่อใหไดขอมูลที่นาเชื่อถือ ถูกตอง เมื่อมี การเรียบเรียงขอมูลเพื่ออธิบายเหตุการณทางประวัติศาสตร นักประวัติศาสตรหรือผูศึกษาทางดาน ประวัติศาสตร ก็จะตองเขียนดวยความเปนกลาง ไมลำเอียง ไมนำตนเองไปผูกพันกับเรื่องราวหรือ เหตุการณทางประวัติศาสตร อี ก ทั้ ง จะต อ งเข า ใจสภาพการณ ต า งๆในอดี ต ว า มี ค วามแตกต า งกั บ ป จ จุ บั น คื อ ไม น ำ สภาพการณปจจุบัน ความเจริญที่เปนอยูในปจจุบันไปประเมินตัดสินอดีต เพราะในอดีตยอมมี สภาพการณ ต ลอดจนความเจริ ญ ไม เ หมื อ นกั บ ป จ จุ บั น ดั ง นั้ น วิ ธี ก ารทางประวั ติ ศ าสตร จึ ง มี ความสำคั ญ เพื่ อ ที่ จ ะทำให ไ ด เรื่ อ งราวทางประวั ติ ศ าสตร ที่ มี ค วามถู ก ต อ ง เที่ ย งตรง สมบู ร ณ มีความนาเชื่อถือมากที่สุด ๒. ขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตร การศึกษาทางประวัติศาสตรของทุกชาติ จะมีขั้นตอนที่มีแบบแผนเดียวกัน คือ มีประเด็น ที่จะศึกษาคนควา มีการรวบรวมหลักฐาน การประเมินคุณคาของหลักฐาน การเลือกสรรและจัด ความสัมพันธของขอมูล หรือการวิเคราะห สังเคราะหขอมูล และการเรียบเรียงหรือการนำเสนอ ๑. การกำหนดหัวเรื่องที่จะศึกษา ๒. การรวบรวมหลักฐาน ๓. การประเมินคุณคาของหลักฐาน ๔. การวิเคราะห สังเคราะห และจัดหมวดหมูขอมูล ๕. การเรียบเรียงหรือการนำเสนอ
  • 19. วิธีการทางประวัติศาสตร 15 ๑. การกำหนดหัวเรื่องที่จะศึกษา เป น ขั้ น ตอนแรกของวิ ธี ก ารทางประวั ติ ศ าสตร ซึ่ ง เป น เรื่ อ งที่ นักประวัติศาสตรหรือผูสนใจทางประวัติศาสตรมีความสนใจ อยากรู สงสัย จึงตั้งประเด็นหรือหัวขอที่ตองการศึกษาขึ้นมา ๒. การรวบรวมหลักฐาน เปนขั้นตอนที่ ๒ ของวิธีการทางประวัติศาสตร โดยนักประวัติศาสตรหรือ ผูสนใจทางประวัติศาสตร ทำการรวบรวมหลักฐานตางๆ ทั้งหลักฐานชั้นตนและ หลักฐานชั้นรอง คือเอกสารหรือหนังสือเกี่ยวกับเรื่องที่อยากรูหรือสนใจ ในการรวบรวมหลักฐาน ควรเริ่มดวยการศึกษาหลักฐานชั้นรองที่เกี่ยวกับ เรื่องโดยตรงกอน เพื่อใหเขาใจและมีความรูเกี่ยวกับเรื่องที่ตองการศึกษา และ รวบรวมความคิดของผูที่ศึกษาเรื่องดังกลาวมากอน แลวจึงไปคนควาจากหลักฐาน ชั้นตน ซึ่งจะทำใหไดรายละเอียดมากขึ้น และอาจมีแนวคิดเพิ่มเติมขึ้นจากที่มีผู ศึกษาไวแตเดิม แตถาไปเริ่มตนรวบรวมจากหลักฐานชั้นตนกอนโดยยังไมได ศึกษาหลักฐานชั้นรอง จะทำใหการศึกษาหลักฐานชั้นตนเขาใจไดยาก อนึ่ ง ในการรวบรวมหลั ก ฐาน ผู ศึ ก ษาประวั ติ ศ าสตร ที่ ดี ค วรรวบรวม หลักฐานจากหลายทางตามลักษณะและความสำคัญของประเด็นศึกษา คืออาจ มีการใชหลักฐานที่ไมใชลายลักษณ เชน หลักฐานทางโบราณคดี มานุษยวิทยา มาประกอบเพื่อใหไดเรื่องราวทางประวัติศาสตรที่ชัดเจนและสมบูรณ
  • 20. วิธีการทางประวัติศาสตร 16 ๓. การประเมินคุณคาของหลักฐาน เปนการประเมินความถูกตองและความสำคัญของหลักฐาน เพราะหลักฐาน บางอยางอาจเปนของปลอม หรือเลียนแบบของเกา หรือเขียนโดยบุคคลที่ไมเห็น เหตุการณโดยตรงแลวมาบันทึกไวเสมือนไดรูเห็นเหตุการณเอง หรือแมจะรูเห็น เหตุการณโดยตรง แตอาจมีความลำเอียงเขาขางฝายใดฝายหนึ่ง ไมวางตัวเปน กลาง การวิเคราะหหลักฐานแบงเปน ๒ วิธีดังนี้ ๑) การประเมินภายนอก เปนการประเมินหลักฐานที่ปรากฏภายนอกวา เปนของแท ถูกตองตามยุคสมัยหรือไม เชน กระดาษที่บันทึกเปนของจริงหรือไม สมัยนั้นมีกระดาษแบบนี้ใชหรือยัง วัสดุที่ใชเขียนเปนของรวมสมัยหรือไม ๒) การประเมินภายใน เปนการประเมินหลักฐานวาถูกตองทั้งหมดหรือไม เชน การกลาวถึงตัวบุคล สถานที่ เหตุการณวาถูกตอง มีจริงอยูในยุคสมัยของ หลักฐานนั้นหรือไม หรือแมแตสำนวนภาษาวาในสมัยนั้นใชกันหรือยัง ๔. การวิเคราะห สังเคราะห และจัดหมวดหมูขอมูล เปนขั้นตอนตอจากที่ไดรวบรวมหลักฐาน และวิเคราะหความนาเชื่อถือ นั้นๆ แลว ขอมูล คือ เรื่องราวตางๆ ทางประวัติศาสตรที่ปรากฏในหลักฐาน ที่ ร วบรวมและวิ เ คราะห แ ล ว จากหลั ก ฐานที่ เชื่ อ ถื อ ได จ ากนั้ น จึ ง นำข อ มู ล มา วิเคราะห คือ แยกประเภท โดยเรียงเหตุการณตามลำดับเวลากอนหลัง และ ความสำคัญของขอมูล แลวทำการสังเคราะห คือจัดเหตุการณเรื่องราวเดียวกัน และเกี่ยวของสัมพันธกันไวดวยกันและศึกษาความตอเนื่อง การเปลี่ยนแปลง ของเหตุการณ ตลอดจนปจจัยตางๆที่มีความสำคัญตอเหตุการณ ๕. การเรียบเรียงหรือการนำเสนอ เป น การเรี ย บเรี ย งข อ มู ล ที่ ไ ด ค น คว า วิ เ คราะห แ ละสั ง เคราะห ม าแล ว เพื่อนำเสนอขอมูลในลักษณะที่เปนคำตอบหรืออธิบายความอยากรู ขอสงสัย ตลอดจนความรูใหม ความคิดใหมที่ไดจากการศึกษาคนควานั้น ในรูปแบบ การเขียนรายงานอยางมีเหตุผล
  • 21. วิธีการทางประวัติศาสตร 17 กลาวโดยสรุปการศึกษาประวัติศาสตรดวยขั้นตอนหรือวิธีการทางประวัติศาสตร ดังที่กลาว มานี้ ทำใหประวัติศาสตรเปนเรื่องราวของการสืบสวน คนควา วิเคราะหอยางมีหลักเกณฑ มีเหตุผล มีหลักฐานอางอิงประกอบ ซึ่งคลายกับวิธีการทางวิทยาศาสตร อยางไรก็ดี วิธีการทางประวัติศาสตร ทำได เ พี ย งการคิ ด ทบทวนในขั้ น ตอนต า งๆของวิ ธี ก ารทางประวั ติ ศ าสตร เ ท า นั้ น แต ไ ม ส ามารถ ทำให เ หตุ ก ารณ เ กิ ด ขึ้ น ได จ ริ ง อี ก เพราะเหตุ ก ารณ ท างประวั ติ ศ าสตร เ กิ ด ขึ้ น เพี ย งครั้ ง เดี ย ว เทานั้น การศึกษาประวัติศาสตรจะใหประโยชน แกผูศึกษาหลายประการ ที่สำคัญมีดังนี้ ๑. ช ว ยให มี ค วามรู ก ว า งขวาง เป น คนทั น สมั ย ทั น โลก จากการเรี ย นรู ประสบการณของมนุษยนอกเหนือจากประสบการณจริงของผูศึกษา ๒. ชวยพัฒนาบุคลิกภาพใหเปนคนมีนิสัย สติปญญา และความฉลาดอยาง รอบคอบ ๓. ชวยใหเปนคนมีเหตุผล สามารถเผชิญกับวิกฤตการณตางๆ ไดอยางสุขุม และสามารถแกไขไดอยางมีประสิทธิภาพ ๔. ชวยสรางความมีมนุษยสัมพันธ ความสามัคคี ตลอดจนยอมรับในคุณคา ของความเปนมนุษยและความสามารถของแตละบุคคล
  • 22. วิธีการทางประวัติศาสตร 18 กิจกรรมที่ ๒ คำสั่ง ใหนักเรียนนำหมายเลขขั้นตอนของวิธีการทางประวัติศาสตรในกรอบสี่เหลี่ยม ไปใสลงในชองวางใหสัมพันธกัน ๑. ๒. การกำหนดหัวเรื่องที่จะศึกษา การรวบรวมหลักฐาน ๓. ๔. การวิเคราะห สังเคราะห การประเมินคุณคาของหลักฐาน และการจัดหมวดหมูขอมูล ๕. การเรียบเรียงหรือการนำเสนอ ๑. การประเมินความถูกตองและความสำคัญของหลักฐาน กรอบที่ .......................................... ๒. การเลือกเรื่องหรือประเด็นที่ตนเองสนใจหรืออยากรู กรอบที่ ........................................... ๓. การนำเสนอความรูใหมที่ไดจากการศึกษาคนควาในรูปแบบการเขียนรายงานอยางมีเหตุผล กรอบที่ ........................................... ๔. การนำขอมูลมาวิเคราะหโดยเรียงเหตุการณตามลำดับเวลากอน – หลังและนำมาสังเคราะห โดยจัดเหตุการณที่เกี่ยวของกันไวดวยกัน กรอบที่ ........................................... ๕. การรวบรวมหลักฐานในหัวขอที่ตองการศึกษาทั้งหลักฐานชั้นตนและหลักฐานชั้นรอง กรอบที่ ...........................................
  • 23. วิธีการทางประวัติศาสตร 19 á¹ÇµÍº¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè ò ๑. การประเมินความถูกตองและความสำคัญของหลักฐาน กรอบที่ ๓ กรอบที่ .......................................... ๒. การเลือกเรื่องหรือประเด็นที่ตนเองสนใจหรืออยากรู กรอบที่ ๑ กรอบที่ ........................................... ๓. การนำเสนอความรูใหมที่ไดจากการศึกษาคนควาในรูปแบบการเขียนรายงานอยางมีเหตุผล กรอบที่ ๕ กรอบที่ ........................................... ๔. การนำขอมูลมาวิเคราะหโดยเรียงเหตุการณตามลำดับเวลากอน – หลังและนำมาสังเคราะห โดยจัดเหตุการณที่เกี่ยวของกันไวดวยกัน กรอบที่ ๔ กรอบที่ ........................................... ๕. การรวบรวมหลักฐานในหัวขอที่ตองการศึกษาทั้งหลักฐานชั้นตนและหลักฐานชั้นรอง กรอบที่ ๒ กรอบที่ ...........................................
  • 24. วิธีการทางประวัติศาสตร 20 กิจกรรมที่ ๓ คำสั่ง ใหนักเรียนพิจารณาขอความดานซายมือ วาเปนขั้นตอนใดของวิธีการทาง ประวัติศาสตรแลวเติมคำตอบลงในชองวางดานขวามือ ผูศึกษาจะตองถามตนเองเกี่ยวกับประเด็น ................................. ๑. ปญหาที่ตองการศึกษา เชน ใคร อะไร ที่ไหน เมื่อไร ทำไม ................................. ผู ศึ ก ษาต อ งพยายามค น หาและรวบรวม หลักฐานทางประวัติศาสตรที่เกี่ยวของกับ ................................. ๒. เรื่องที่ตนตองการศึกษาใหมากที่สุดเทาที่จะ ................................. หาได การพิจารณาลักษณะภายนอกของหลักฐาน แล ว ตั ด สิ น ว า เป น ของจริ ง หรื อ ของปลอม ................................. ๓. หรื อ การพิ จ ารณาข อ มู ล หรื อ เนื้ อ หาใน ................................. หลักฐาน แลวตัดสินวาเชื่อถือไดหรือไม การทำความเขาใจวา หลักฐานนั้นมี ................................. ๔. ความหมายวาอยางไร บอกขอเท็จจริง อะไรบาง ................................. การนำเอาขอเท็จจริงตางๆ หรือที่ตีความ ๕. ไดมาเรียบเรียงเขาดวยกันใหเปนเรื่องราวที่ ................................. ใกลเคียงกับความเปนจริงที่เกิดขึ้นในอดีต ................................. ใหมากที่สุด การเผยแพร ค วามจริ ง ที่ ค น คว า ตี ค วามได ................................. ๖. ไปสู ที่ อื่ น ด ว ยวิ ธี ก ารต า งๆ เช น บรรยาย อภิปราย เขียนรายงาน เขียนบทความ เปนตน .................................
  • 25. วิธีการทางประวัติศาสตร 21 á¹ÇµÍº¡Ô¨¡ÃÃÁ·Õè ó ผูศึกษาจะตองถามตนเองเกี่ยวกับประเด็น การกำหนดหัวเรื่อง ................................. ๑. ปญหาที่ตองการศึกษา เชน ใคร อะไร ที่ไหน เมื่อไร ทำไม ที่จะศึกษา ................................. ผู ศึ ก ษาต อ งพยายามค น หาและรวบรวม การรวบรวม หลักฐานทางประวัติศาสตรที่เกี่ยวของกับ ................................. ๒. เรื่องที่ตนตองการศึกษาใหมากที่สุดเทาที่จะ หลักฐาน ................................. หาได การพิจารณาลักษณะภายนอกของหลักฐาน การประเมินคุณคา แล ว ตั ด สิ น ว า เป น ของจริ ง หรื อ ของปลอม ................................. ๓. หรื อ การพิ จ ารณาข อ มู ล หรื อ เนื้ อ หาใน ของหลักฐาน ................................. หลักฐาน แลวตัดสินวาเชื่อถือไดหรือไม การทำความเขาใจวาหลักฐานนั้นมี การวิเคราะห สังเคราะห ............................................. ๔. ความหมายวาอยางไร บอกขอเท็จจริง อะไรบาง และการจัดหมวดหมูขอมูล ............................................ การนำเอาขอเท็จจริงตางๆ หรือที่ตีความ ๕. ไดมาเรียบเรียงเขาดวยกันใหเปนเรื่องราวที่ การตีความ ................................. ใกลเคียงกับความเปนจริงที่เกิดขึ้นในอดีต ................................. ใหมากที่สุด การเผยแพร ค วามจริ ง ที่ ค น คว า ตี ค วามได การเรียบเรียง ................................. ๖. ไปสู ที่ อื่ น ด ว ยวิ ธี ก ารต า งๆ เช น บรรยาย อภิปราย เขียนรายงาน เขียนบทความ เปนตน หรือการนำเสนอ .................................