This is the sample of information security policy that we can take it as a model for your organisation.

1. កលវិទ ល័យ េប ល យ
BUILD BRIGHT UNIVERSITY
ប នបទសីអំពី
េ លនេ យសនិសុខពត័ ន េ អង រ
ែថ ំសុខ ព គ រកមុ ៉ ក់
េរ បេរ ងេ យ៖
១- េឆង ន់ទី
២- ចន សុភ ក័
៣- អ៊ូច រិទសុវណវីរះ
៤- តំម សូ មីឌិច
៥- ែញ៉ម សុីនិត
ដឹក ំេ យ : រ អ៊ូ ន់ រិទ
កិច រ វ វ ក់បរ ិ ប ត
ែផក វិទ ស និងបេចកវិទ របស់និស ិតជំ ន់ទី១០
ឯកេទស បេចកវិទ ប ញកុំព ូទ័រ
ំសិក ២០០៩- ២០១៣

2. តិ រ
ទំព័រ
l, រែណ ំពីេ លនេ យសនិសុខពត៏ ន …………………..………………………..1
ll, េ លនេ យៃន រេ បីេលខសំ ត់ (Password usage policy )…………1
១ េ លនេ យ ……………………………………………………………………..1
២ ពំែដន …………………………………………………………………………………1
៣ និតិវ ិធី ………………………………………………………………………………….1
៣.១ រេ បី ស់ ……………………………………………………………..1
៣.២ របំ ន ………………………………………………………………...2
lll, េ លនេ យៃន រ backup ទិនន័យរបស់អកេ បី ស់ ………………………...2
១ េ លនេ យ ……………………………………………………….…………….2
២ និតិវ ិធី ………………………………………………………………………………….3
៣ រេ បី ស់…………………………………………………………………………..3
lV, េ លនេ យៃន រេ បី e-mail ………………………………………………4
១ េ លនេ យ …………………………………………………………………….4
២ ពំែដន ………………………………………………………………………………...4
៣ និតិវ ិធី ……………………………………………………………………………….…4
៣.១ រេ បី ស់ ……………………………………………………………..5
៣.២ រ ម ម ……………………………………………………………5

3. V, េ លនេ យៃន រេ បី Internet ……………………….………………6
១ េ លនេ យ …………………………………………………………………….6
២ រេ បី ស់ ………………………………………………………………………….6
៣ រ ម ម ………………………………………….……………………………..6
Vl, េ លនេ យៃន រ រ រេមេ គ ……………………………………………………..7
១ រេ បី ស់ ………………………………………………………………………….7
២ រ ម ម …………………………………………………………………………7

4. 1
l, រែណ ំពីេ លនេ យសនិសុខពត៏ ន
េ លនេ យសនិសុខ យេ មូល ន គឹះៃន រេរ បចំសនិសុខនឹងនិតិវ ិធីៃន
រេរ បចំេ យរួម ន រវ ិ គ និភ័យ វ ិ ន រសនិសុខ បតិបតិ រណ៏ នឹង រ គប់ គង។
េ លបំណងសំ ន់របស់ គឺេដីម ីផល់េ យបុគលិក មួយនូវេសចកីសេងបមួយអំពី រ
អនុ តិេ យេ បី ទព សម តិពត៏ ន ក៏ដូច រពន ល់អីែដល ត់ទុក រអនុ តិ
នឹងអីែដលមិនអនុ តិ។
មូល ន គឹះមូលេហតុសំ ន់ពីេ យ របេងីតេ លនេ យសនិសុខគឺេដីម ីកំ
ណត់ គឹះៃនសនិសុខពត៏ នរបស់ កមហ៊ុន ឬ ប័ន នឹងេដីម ីពន ល់េ បុគលិកពីរេប ប
ែដលពួក េគ នទំនួលខុស តវសំ ប់ រ រ រធន នពត៏ ន។
ll, េ លនេ យៃន រេ បេលខសំ ត់ (Password usage policy )
១ េ លនេ យ
េលខសំ ត់ តវ នេ បីេដីម ីរក បពន័ នឹងសុវតិ ពទិនន័យ។ េ លនេ យេនះ
គឺេដីម ី ផល់ រែណ ំេលី រ គប់ គងេលខសំ ត់របស់ បពន័។
២ ពំែដន
េ លនេ យេនះគឺសំ ប់អនុវតន៏ចំេ ះបុគលិក ំងអស់។ គឺ រទទួលខុស ត
វរបស់ កម រ រ ំងអស់េដីម ី េ លនេ យ ំងេនះ តវ នេ យដំណឹ ង ៉ ង
ច ស់ នយល់ នឹង នអនុវតន៏ ម។
៣ និតិវិធី
៣.១ រេ ប ស់
េលខសំ ត់ ចជួយ រ រ រេ បីេ យ ន រអនុ តិ បសិនេបីពួក
េលខសំ ត់ ំង(strong password) ។ េ ះគឺ ន ព ថ៍កំ ំង នឹងមិន យ
កុង រ យ។ បពន័នឹង ប់អកេ យ ស់បូរ េលខសំ ត់ logon ចូលប ញ
របស់អកេ េរ ង ល់េ សិប (៩០) ៃថ។ េ លនេ យៃនេលខសំ ត់ថីគឺដូច
ងេ ម :
 េលខសំ ត់ តវែត ន បែវងខីបំផុត ៦ តួអក រ។

5. 2
 េលខសំ ត់របស់អកគួែត នេលខ នឹងនិមិតស ពិេសសដូច (!,
@, #, $, %,…)។
 េលខសំ ត់របស់អកគួែតមិន នផុកនូវ េ ះរបស់អក េលខ ID
របស់អក ឬ ពត៏ ន ល់ខួនេផ ងៗេទ ត។
 េលខសំ ត់ថីរបស់អកមិន ចដូច េ នឹងេលខសំ ត់ ស់របស់អ
កពីមុនេទ។
 មិន តវបន ល់ទុកេលខសំ ត់របស់អកេ យសរេសរទុកេ កែនង
មួយ ែដលអកដៃទ ចេមីល េឃីញ។
 មិន តវែចក យេលខសំ ត់របស់អក។
 មិន តវនិ យពីេលខសំ ត់េ មុខមនុស ដៃទ។
 មិន តវនិ យ ប់ពីេលខសំ ត់កុង រេ បី e-mail, chat, ឬ រទំ
ក់ទំនងេអឡិច តនិចេផ ងៗេទ ត។
៣.២ របំ ន
 បសិនេបី នបុគលិក ក់ តវ នរកេឃីញ ន របំ នេលី
រេ បី េ លនេ យេនះ ប នែផកែដល ក់ទង
នឹងែផកធន នមនុស នឹង េធីវ ិ តិ។
 បសិនេបី ន របំ នធន់ធរេកីត នេឡីង រ គប់ គងនឹង ត់នូវ
សកម ព ំ ច់ែដល ចរួមប ូ ល ំង រ ត់បង់ រេ បី បពន័
នឹង រ ក់វ ិន័យេផ ងៗ។
lll, េ លនេ យៃន រ backup ទិនន័យរបស់អកេ ប ស់
១ េ លនេ យ
េ លនេ យេនះគឺេដីម ី ពត៏ ន បពន័របស់អង ររួមប ូ ល ំងទិនន័យរបស់
អកេ បី ស់នឹង ចយក តលប់មកវ ិញ នកុងករណី ន រ ត់បង់ទិនន័យពីកំហុសឆង
របស់ បពន័ឬក៏ និភ័យេផ ងៗ។

6. 3
២និតិវិធី
Data
Storage
Portable
Hard Drive
Tape Cartridge
Min. 3 Km. Off-Site Safe
U1
U2
D1
D2 P1
D3
Portable
Hard Drive
D3
P2
P4
P4
Server
Data Protection Flow
Job
#
Description Media Frequency Day/Time Action Location
1 Systems, Application
Data/Database and
Users Data (Sharing
Files)
Tape
(D2)
Weekly SUN
04:00am
IT Offsite*
(P1)
2 Application
Data/Database
And Users Data
(Sharing & Private
network Drive)
Tape
(D2)
Daily 04:00am IT IT
Room**
(P2)
3 Users Data (Personal
Working Files in Local
Drive)
2nd
Partition
of Local HDD
(U1/U2/D3)
Daily or
Weekly
Set by
user
User Local
Compute
r
(U1/U2)
4 Users Data (Personal
Working Files in Local
Drive upload to
Server
Server Space
(D1)
Weekly Set by
user
User Server
(P4)
* Portable Hard Drive (D3) តវ នផល់េ បល់េ យេធី off-line backup ឬ personal
backup កុងករណី ទិនន័យសំ ត់។
៣ រេ ប ស់
 ទី ំង Off-site នន័យ បអប់ែដល នសុវតិ ពេ កុង រ
ឬក៏ ទីកែនងែដល នចំ យ ៉ ងតិច ៣ គីឡូែម តពីទី ំងរបស់អង រ។
 Tapes សំ ប់ backup ែដលេ កុងបនប់ IT នឹង តវ នរក ទុកកុង បអប់
ែដល ន សុវតិ ពមួយ។

7. 4
 IT department នឹងេធី មនិតិវ ិធីៃន រ backup េ យេ ងេ េល Data
Protection Flow and Backup Procedures Table, Job # 1 and 2។
េហីយេធីេ យ កដ ពត៏ ន backup នឹងពិនិត េមីលប ក់ និងរក កុង
ទី ំង នសុវតិ ព។
 IT department នឹងេធីេ យ កដ គប់ workstations (PCs or
Notebooks) ន second partition (Local Drive, D: )
មុនេពលែដលយកកំព ូទ័រ ំងេ ះេ កែនង រ រ។ local drive េនះសំ ប់
រក ទុកទិនន័យ ល់ខួនរបស់អកេ បី ស់។
 បុគលិក តវែតែថរក home drive (H:) local drive (D:)
របស់ខួនេហីយនឹង េហីយមិន តវរក ទុកនូវ បេភទទិនន័យ ដូច ងេ ម
 វ ីេដអូ ែខ ពយន
 សំេលង/ ត នី
 រូប ព ឬរូបថត ល់ខួន
 ែហម ឬកមវ ិធីេផ ងៗ
 បុគលិក ែដលមិន backup ទិនន័យ រ ររបស់ពួកេគេ េលី ៉ សុីន
server នឹង ទទួលខុស តវេលី រ ត់បង់ទិនន័យេ យខួនឯង។
lV, េ លនេ យៃន រេ ប e-mail
១ េ លនេ យ
េ លនេ យគឺផល់ រែណ ំេលី រេ បី ស់ e-mail េ យ នសមរម េដីម ី
ព ងឹង សនិសុខ ពឯកជន ព ថ៍កំ ំង និង ពែដល ចទុកចិត នៃនពត៏ ន និង
េហ រច សមន័ប ញ។
២ ពំែដន
េ លនេ យេនះគឺសំ ប់អនុវតន៏ចំេ ះបុគលិក ំងអស់។ គឺ រទទួលខុស
តវរបស់ កម រ រ ំងអស់េដីម ី េ លនេ យ ំងេនះ តវ នេ យដំណឹ ង
៉ ងច ស់ នយល់ នឹង នអនុវតន៏ ម។
៣ និតិវិធី

8. 5
៣.១ រេ ប ស់
រេ បី ស់ បព័ន internet និង e-mail គឺេ បីសំ ប់ រទំ ក់ទំនងែដល
ក់ទងនឹង រ រ។ INTERNET គឺមិនែមន កែនងែដល នសុវតិ ពេ ះេទ។
 កុងេ លបំណងរក space ៃនប ញកំព ូទ័រ e-mail inbox
របស់បុគលិក ធម មិនគួរេលីសពី 200 MB។ រ E-mail inbox
របស់ កមអក គប់ គងមិនគួរ េលីសពី 500 MB។
 គប់បុគលិក ំងអស់ មួយ e-mail accounts គួរែត គប់ គង លប់
email inbox របស់ខួន។ គប់អកេ បី e-mail គួរែតបេងីត folder
ល់ខួនេ កុង Outlook េហីយេផរ e-mail របស់ពួកេគពីប ញ
កំព ូទ័រេ folder ល់ខួន េ យេទ ងេពលកំណត់។ កំណត់េពល
backup ៃន រ backup folder ល់ខួន គឺ តវ នបំេពញេ យ
ខួនឯង។
 ល់កំណត់ េអឡិច តនិច ំងអស់ (ទិនន័យ/e-mail/ឯក រ/
រូប ព…)
ែដល នេ េលីបរ ិ ររបស់អង រ ត់ទុក ទព សម តិរបស់អង
រ។ អក គប់ គងទុកសិទិកុង រេធី full backup / copy
ៃនកំណត់ េអឡិច តនិច ល់ រគិតប៉នប៉ងចង់បំ ញ
ឬេធីេ យខូចខ តដល់ពត៏ នេនះ ច ន លទផលកុងផូវច ប់។
 រេ បី ស់ e-mail ល់ខួនេធី ៉ ង មិនេ យប ក់ដល់ រ រ
 E-mail ល់ខួន តវែត ប ន់ ប់នឹង រែណ ំកុងេ លនេ យ
េនះ។
 E-mail ល់ខួនគឺ តវ នរក ទុកកុង folder េផ ងមួយ។ e-mail េ
កុង folder េនះ តវែតលុបេ លមួយស ហ៏មង ដូេចះេទីបមិនេធី
េ យ ំងសះដល់ បព័ន។
៣.២ រ ម ម
 មេផីរ e-mail ែដល ន attachment ធំេពក (e.g. photo, power
point file, movie, game …) ែដលេធីេ យសះដល់ បព័ន។ ទំហំៃន
e-mail នីមួយៗគួរែត នកំណត់េ យធំបំផុត តឹម 2 MB។

9. 6
 មប ូ នពត៏ នឯកជន ឬពត៏ នសំ ត់ បព័នេផីរ រ េហីយ
e-mail ចេមីលេឃីញេ យអកដៃទ។
 E-mail មិនគួរេផីរកុងចំនូនហួស ប ណ ឬថតចំលងេ អកទទួល
ែដលមិន ំ ច់។
 មិន តវច ូ នទិនន័យ ឬពត៏ នរបស់អង រេ e-mail account
ងេ (ឧ ហរណ៏ : េផីរឯក រ រ រេ e-mail account
ែដលេ បីេ ផះរបស់អក) េ យពុំ ន តតពិនិត មុន មួយអក
គប់ គងរបស់អក។
 មេ បី បព័ន e-mail របស់អង រសំ ប់ដំេណី រ រ ជីវកម ល់ខួន
 ម copy message ឬ attachment ែដល កមសិទិរបស់អកេ បី
ស់ដៃទេ យពុំ ន រអនុ តិពីអកបេងីត។
 មេផីរ e-mail េ យ រេ បី e-mail account របស់មនុស ដៃទ។
V, េ លនេ យៃន រេ ប Internet
១ េ លនេ យ
បព័ន internet េ អង រគឺ តវ នេ បីសំ ប់ រ រ។ េ លនេ យេនះគឺេដីម ីផល់ រ
ែណ ំេលី រេ បី ស់ internet េ យ នសមរម ។
២ រេ ប ស់
 បព័ន internet គឺ តវ នេ បីកុងេ លបំណងសំ ប់ រ រ។ មេ បី ស់
internet សំ ប់អីែដលមិន ក់ទងនឹង រ រ ដូច េវប យ ស ស,
ត នី, ែហម …។
 បសិនេបីអក តវែតេ បីេវប យែដលមិន ក់ទងនឹង ពំែដន រ រ សូម
អក នសរេសរសុំលិខិតអនុ តិពីអង រេហីយ។
៣ រ ម ម
 ម upload, download, េបីកេមីល ប ូ ន ែចក យ និងយកេធី កមសិទិ
នូវសំ រះែដលខុសច ប់។

10. 7
 ម upload, download, េបីកេមីល ប ូ ន ែចក យ និងយកេធី កមសិទិ
នូវ ម ស េរ ង ស ស។
 មប ូ ន រអីែដលបងូចេករេ ះ, េ យ ស ម, ប ថេមីល យ,
ពមិនសមរម , គំ មកំែហង។
 មេ បី internet ឬ e-mail េដីម ីេផីរ ឬទទួល software េផ ងៗែដលមិន
ក់ទងនឹង រ រ រួមប ូ ល ំង game, screensaver…។
 ម download program files or unauthorized software ពី internet។
 មន ូ នេលខ ID, េលខសំ ត់, រ configure ប ញ ងកុង,
េ ះរបស់ បព័នេ េលី internet។
Vl, េ លនេ យៃន រ រ រេមេ គ
១ រេ ប ស់
 គប់កុំព ូទ័រែដល ប់េ ប ញ តវែត នកមវ ិធីកំ ត់េមេ គែដល ន
លកណះ សង់ ។ កមវ ិធិកំ ត់េមេ គេនះ តវែតដំេណី រ រ គប់េពលនឹង
តវែតកំណត់េ យេធី រ តតពិនិត កុងេពលែដល តឹម តវនូវ គប់េពលែដ
ល ន រ executed files ។
េហយកមវ ិធិកំ ត់េមេ គេនះ តវែតែកែ បេ យ ន់សម័យ(kept up to
date) គប់េពល។
 េបីកុំព ូទ័រមួយ នេមេ គ កុំព ូទ័រេ ះនឹង តវ នដកេចញពីប ញ
រហូតដល់ តវ ន កំ ត់េមេ គេ លអស់។
 បសិនេបីបុគលិកទទួលអីមួយែដលខួនេជ េមេ គ ឬក៏សង ័យ
កុំព ូទ័រមួយគឺ ន ឆងេមេ គ, ត់ / ង តវែតេធីរ យ រណ៏
នូវអីែដលេកីត នេឡីងមក ន់អង រ
ប ន់េ យ រេផីរ េអឡិច តនិច ឬេត មទូរសព។
 ល់រយះេពលមួយស ហ៏មង គប់កុំព ូទ័រ តវែត scan (full system
scan) មួយកមវ ិធីកំ ត់េមេ គែដល ន ប់។
២ រ ម ម

11. 8
 មសំ ប់ គប់បុគលិកចំេ ះ រប៉នប៉ងចង់បំ ញ ឬលុបេមេ គ
េ យ ន រ ត់ែចង ពីអង រ។
 មេបីក files េ យពុំ ន scan មុន។
 ម download files ឬ program ពី បភពែដលមិន ល់។
 មដំេណី រ រ programs ែដលអក នរកេឃីញពី diskettes/CD
ជុំវ ិញកែនង េធី ររបស់អក បសិនេបីអកមិន កដ programs ំងេ ះ
របស់អក។

12. ១ រេ ប ស់
េលខសំ ត់ ចជួយ រ រ រេ បេ យ ន រអនុ
តិ បសិនេបពួក េលខសំ ត់ ំង(strong password) ។ េ ះ
គឺ ន ព ថ៍កំ ំង នឹងមិន យ កុង រ យ។ បពន័នឹង
ប់អកេ យ ស់បូរ េលខសំ ត់ logon ចូលប ញ របស់អក
េ េរ ង ល់េ សិប (៩០) ៃថ។ េ លនេ យៃនេលខសំ ត់
ថីគឺដូច ងេ ម :
 េលខសំ ត់ តវែត ន បែវងខីបំផុត ៦ តួអក រ។
 េលខសំ ត់របស់អកគួែត នេលខ នឹងនិមិតស ពិេសសដូច
(!, @, #, $, %,…)។
 េលខសំ ត់របស់អកគួែតមិន នផុកនូវ េ ះរបស់អក េលខ
ID របស់អក ឬ ពត៏ ន ល់ខួនេផ ងៗេទ ត។
 េលខសំ ត់ថីរបស់អកមិន ចដូច េ នឹងេលខសំ ត់ ស់
របស់អកពីមុនេទ។
េ លនេ យៃន រេ បីេលខសំ ត់ (PASSWORD
USAGE POLICY )

13.  មិន តវបន ល់ទុកេលខសំ ត់របស់អកេ យសរេសរទុកេ កែនង មួយ ែដល
អកដៃទ ចេមល េឃញ។
 មិន តវែចក យេលខសំ ត់របស់អក។
 មិន តវនិ យពីេលខសំ ត់េ មុខមនុស ដៃទ។
 មិន តវនិ យ ប់ពីេលខសំ ត់កុង រេ ប e-mail, chat, ឬ រទំ ក់ទំនងេអឡិច
តនិចេផ ងៗេទ ត។
២ របំ ន
 បសិនេប នបុគលិក ក់ តវ នរកេឃញ ន របំ នេល រេ ប េ ល
នេ យេនះ ប នែផកែដល ក់ទង នឹងែផកធន នមនុស នឹង េធវិ តិ។
 បសិនេប ន របំ នធន់ធរេកត នេឡង រ គប់ គងនឹង ត់នូវ សកម ព
ំ ច់ែដល ចរួមប ូ ល ំង រ ត់បង់ រេ ប បពន័ នឹង រ ក់វិន័យេផ ងៗ។

14. េ លនេ យៃន រ BACKUP ទិនន័យរបស់
អកេ ប ស់
PROCEDURE
Data Protection Flow
Data
Storage
Portable
Hard Drive
Tape Cartridge
Min. 3 Km. Off-Site Safe
U1
U2
D1
D2 P1
D3
Portable
Hard Drive
D3
P2
P4
P4
Server
Portable Hard Drive (D3)
Portable Hard Drive (D3)

15. PROCEDURES TABLE
Job# Description Media Frequency Day/Time Action Location
1 Systems, Application
Data/Database and
Users Data (Sharing
Files)
Tape
(D2)
Weekly SUN 04:00am IT Offsite*
(P1)
2 Application
Data/Database
And Users Data
(Sharing & Private
network Drive)
Tape
(D2)
Daily 04:00am IT IT Room**
(P2)
3 Users Data
(Personal Working
Files in Local Drive)
2nd Partition
of Local HDD
(U1/U2/D3)
Daily or
Weekly
Set by user User Local Computer
(U1/U2)
4 Users Data
(Personal Working
Files in Local Drive
upload to Server
Server
Space
(D1)
Weekly Set by user User Server
(P4)

16. * Portable Hard Drive (D3) តវ នផល់េ បល់េ យេធ off-line backup ឬ personal
backup កុងករណី ទិនន័យសំ ត់។
៣ រេ ប ស់
• ទី ំង Off-site នន័យ បអប់ែដល នសុវតិ ពេ កុង រ ឬក៏ ទី
កែនងែដល នចំ យ ៉ ងតិច ៣ គីឡូែម តពីទី ំងរបស់អង រ។
• Tapes សំ ប់ backup ែដលេ កុងបនប់ IT នឹង តវ នរក ទុកកុង បអប់ ែដល
ន សុវតិ ពមួយ។
• IT department នឹងេធ មនិតិវិធីៃន រ backup េ យេ ងេ េល Data Protection
Flow and Backup Procedures Table, Job # 1 and 2។ េហយេធេ យ កដ ពត៏
ន backup នឹងពិនិត េមលប ក់ និងរក កុង ទី ំង នសុវតិ ព។
• បុគលិក តវែតែថរក home drive (H:) local drive (D:) របស់ខួនេហយនឹង េហយមិន
តវ រក ទុកនូវ បេភទទិនន័យ ដូច ងេ ម
 វីេដអូ ែខ ពយន
 សំេលង/ ត នី
 រូប ព ឬរូបថត ល់ខួន
 ែហម ឬកមវិធីេផ ងៗ
• បុគលិក ែដលមិន backup ទិនន័យ រ ររបស់ពួកេគេ េល ៉ សុីន server
នឹង ទទួលខុស តវេល រ ត់បង់ទិនន័យេ យខួនឯង។

17. េ លនេ យៃន រេ ប E-MAIL
១ រេ ប ស់
រេ ប ស់ បព័ន internet និង e-mail គឺេ បសំ ប់ រទំ ក់ទំនងែដល
ក់ទងនឹង រ រ។ INTERNET គឺមិនែមន កែនងែដល នសុវតិ ពេ ះេទ។
• កុងេ លបំណងរក space ៃនប ញកំព ូទ័រ e-mail inbox របស់បុគលិក ធម
មិនគួរេលសពី 200 MB។ រ E-mail inbox របស់ កមអក គប់ គងមិនគួរ េលសពី 500
MB។
• គប់បុគលិក ំងអស់ មួយ e-mail accounts គួរែត គប់ គង លប់ email inbox
របស់ខួន។ គប់អកេ ប e-mail គួរែតបេងត folder ល់ខួនេ កុង Outlook េហយ
េផរ e-mail របស់ពួកេគពីប ញ កំព ូទ័រេ folder ល់ខួន េ យេទ ងេពល
កំណត់។ កំណត់េពល backup ៃន រ backup folder ល់ខួន គឺ តវ នបំេពញ
េ យ ខួនឯង។

18. • ល់កំណត់ េអឡិច តនិច ំងអស់ (ទិនន័យ/e-mail/ឯក រ/ រូប ព…) ែដល
នេ េលបរិ ររបស់អង រ ត់ទុក ទព សម តិរបស់អង រ។ អក
គប់ គងទុកសិទិកុង រេធ full backup / copy ៃនកំណត់ េអឡិច តនិច ល់ រ
គិតប៉នប៉ងចង់បំ ញ ឬេធេ យខូចខ តដល់ពត៏ នេនះ ច ន លទផល
កុងផូវច ប់។
• រេ ប ស់ e-mail ល់ខួនេធ ៉ ង មិនេ យប ក់ដល់ រ រ
• E-mail ល់ខួន តវែត ប ន់ ប់នឹង រែណ ំកុងេ លនេ យ េនះ។
• E-mail ល់ខួនគឺ តវ នរក ទុកកុង folder េផ ងមួយ។ e-mail េ កុង folder េនះ
តវែតលុបេ លមួយស ហ៏មង ដូេចះេទបមិនេធ េ យ ំងសះដល់ បព័ន។
២ រ ម ម
• មេផរ e-mail ែដល ន attachment ធំេពក (e.g. photo, power point file, movie,
game …) ែដលេធេ យសះដល់ បព័ន។ ទំហំៃន e-mail នីមួយៗគួរែត នកំណត់
េ យធំបំផុត តឹម 2 MB។
• មប ូ នពត៏ នឯកជន ឬពត៏ នសំ ត់ បព័នេផរ រ េហយ e-mail
ចេមលេឃញេ យអកដៃទ។

19. • E-mail មិនគួរេផរកុងចំនូនហួស ប ណ ឬថតចំលងេ អកទទួល ែដលមិន ំ
ច់។
• មិន តវច ូ នទិនន័យ ឬពត៏ នរបស់អង រេ e-mail account ងេ
(ឧ ហរណ៏ : េផរឯក រ រ រេ e-mail account ែដលេ បេ ផះរបស់អក)
េ យពុំ ន តតពិនិត មុន មួយអក គប់ គងរបស់អក។
• មេ ប បព័ន e-mail របស់អង រសំ ប់ដំេណ រ រ ជីវកម ល់ខួន
• ម copy message ឬ attachment ែដល កមសិទិរបស់អកេ ប ស់ដៃទេ យ
ពុំ ន រអនុ តិពីអកបេងត។
• មេផរ e-mail េ យ រេ ប e-mail account របស់មនុស ដៃទ។

20. េ លនេ យៃន រេ ប INTERNET
បព័ន internet េ អង រគឺ តវ នេ បសំ ប់ រ រ។ េ លនេ យេនះគឺេដម ី
ផល់ រ ែណ ំេល រេ ប ស់ internet េ យ នសមរម ។
១ រេ ប ស់
• បព័ន internet គឺ តវ នេ បកុងេ លបំណងសំ ប់ រ រ។ មេ ប ស់
internet សំ ប់អីែដលមិន ក់ទងនឹង រ រ ដូច េវប យ ស ស, ត
នី, ែហម …។
• បសិនេបអក តវែតេ បេវប យែដលមិន ក់ទងនឹង ពំែដន រ រ សូម
អក នសរេសរសុំលិខិតអនុ តិពីអង រេហយ។
២ រ ម ម
ម upload, download, េបកេមល ប ូ ន ែចក យ និងយកេធ កមសិទិ នូវសំ
រះែដលខុសច ប់។

21. • ម upload, download, េបកេមល ប ូ ន ែចក យ និងយកេធ កមសិទិ នូវ
ម ស េរ ង ស ស។
• មប ូ ន រអីែដលបងូចេករេ ះ , េ យ ស ម, ប ថេមល យ,
ពមិនសមរម , គំ មកំែហង។
• មេ ប internet ឬ e-mail េដម ីេផរ ឬទទួល software េផ ងៗែដលមិន ក់ទង
នឹង រ រ រួមប ូ ល ំង game, screensaver…។
• ម download program files or unauthorized software ពី internet។
• មន ូ នេលខ ID, េលខសំ ត់, រ configure ប ញ ងកុង, េ ះរបស់
បព័នេ េល internet។

22. េ លនេ យៃន រ រ រេមេ គ
១ រេ ប ស់
• គប់កុំព ូទ័រែដល ប់េ ប ញ តវែត នកមវិធីកំ ត់េមេ គែដល នលក
ណះ សង់ ។ កមវិធិកំ ត់េមេ គេនះ តវែតដំេណ រ រ គប់ េពលនឹង តវែត
កំណត់េ យេធ រ តតពិនិត កុងេពលែដល តឹម តវនូវ គប់េពលែដល ន រ
executed files ។ េហយកមវិធិកំ ត់េមេ គេនះ តវែតែកែ បេ យ ន់សម័យ
(kept up to date) គប់េពល។
• េបកុំព ូទ័រមួយ នេមេ គ កុំព ូទ័រេ ះនឹង តវ នដកេចញពីប ញ រហូត
ដល់ តវ ន កំ ត់េមេ គេ លអស់។
• បសិនេបបុគលិកទទួលអីមួយែដលខួនេជ េមេ គ ឬក៏សង ័យ កុំព ូទ័រ
មួយគឺ ន ឆងេមេ គ, ត់ / ង តវែតេធរ យ រណ៏ នូវអីែដលេកត ន
េឡងមក ន់អង រ ប ន់េ យ រេផរ េអឡិច តនិច ឬេត មទូរសព។
• ល់រយះេពលមួយស ហ៏មង គប់កុំព ូទ័រ តវែត scan (full system scan) មួយ
កមវិធីកំ ត់េមេ គែដល ន ប់។

23. ២ រ ម ម
• មសំ ប់ គប់បុគលិកចំេ ះ រប៉នប៉ងចង់បំ ញ ឬលុបេមេ គ េ យ ន
រ ត់ែចង ពីអង រ។
• មេបក files េ យពុំ ន scan មុន។
• ម download files ឬ program ពី បភពែដលមិន ល់។
• មដំេណ រ រ programs ែដលអក នរកេឃញពី diskettes/CD ជុំវិញកែនង េធ
ររបស់អក បសិនេបអកមិន កដ programs ំងេ ះ របស់អក។