2. İstanbul’da Yükselen Jeofizik
Rising Of Geophysical, Istanbul
Cem KAYAOĞLU, Dilan SAVUN ve Mert KARANFİL
Istanbul Üniversitesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümü
ÖZET
Jeofizik Mühendisliği dünyanın varoluşundan itibaren
dolaylı olarak da olsa kullanılmış ancak depremlerin oluşu
ve teknolojinin gelişmesi ile birlikte aktif olarak
kullanılmaya başlanmıştır. Bu durumu en net şekilde
ortaya koyan ise ülkemizde meydana gelen depremler
jeofizik mühendisliğinin gelişiminde etkili bir rol
oynamıştır.
Ancak hak ettiği yerlere henüz ulaşamamıştır. İnsanlar
tarafından tam olarak bilinmiş durumda değildir. Sektör
içi rekabetin doğurmuş olduğu sonuçlar mühendislik
jeofiziğinin yakışır yerlere yükselmesinde çeşitli
zorluklara yol açmaktadır. Yer altı kaynaklarının
bilinçsizce tüketilmesi yeni kaynak yerlerinin bulunması
ve rezervlerinin tespiti açısından jeofizik mühendisliği
önemli bir yere sahiptir. Geleceğin jeofizik mühendisleri
olarak jeofiziğin markalaşması için teorik bilgilerinden
faydalanarak, bunları saha çalışmalarında kullanıp verileri
doğru bir yorumlamayla raporlamanın jeofiziğe büyük
katkısı olacağını düşünmekteyiz.
Anahtar Sözcükler: Sektör Ziyaretleri, Jeofiziğin
Geleceği, Yükselen Jeofizik
GİRİŞ
Jeofizik mühendisliği öğrencileri olarak 2013-2014
dönemi içerisinde Prof. Dr. Ali Osman Öncel’in vermiş
olduğu dersi seçtik ve bunun doğrultusunda gruplar olarak
bizlere sunulan şirket listeleri ile e-mail ve telefon yoluyla
iletişime geçtik. Görüşmelerimiz sonrasında şirketlere kısa
bir ziyaretin ardından saha çalışmaları devam
gerçekleştiren ve bizlere olumlu geri dönüş yapan sektör
çalışanlarıyla çalışmalarımıza devam ettik.
YÖNTEM
İletişim için ilk olarak grubumuza verilen şirket
listesinden her bir şirket ile e-mail yoluyla irtibata geçtik
ve 48 saat gibi bir süre bekledik. Geri dönüş yapan
şirketleri telefon ile arayıp ziyaret için randevu aldık. Geri
dönüş sağlayan şirketler içerisinde saha çalışmaları
olmayan şirketlerle ile çalışma fırsatı bulamadık. Olumsuz
geri dönüş aldığımız bir şirket ise bizlere sigorta
yapamayacağını belirttiğinden dolayı saha çalışmalarına
dâhil olamadık.
İstanbul içerisinde Beylikdüzü, Adalar (Büyük Ada),
Zeytinburnu, Bostancı, Esenler, Bağcılar, Güngören
ilçelerinde yapmış olduğumuz arazi çalışmalarında başlıca
kullanmış olduğumuz yöntemler içerisinde Sismik
yansıma(seismicreflaction), sismik kırılma
(seismicrefraction), Microtremor, Yer radarı (Georadar) ve
Topoğrafya ölçümü için GPS cihazı kullanıldı.
Şekil 1. Sektör ziyareti ve Arazi Çalışmaları
BULGULAR
Yapmış olduğumuz ziyaretlerden (Şekil-1) edinmiş
olduğumuz bilgilerden (Jeofizikte kullanılan yöntemler,
verilerin toplanması ve yorumlanması) yola çıkarak,
jeofizik mühendisliğinin bundan on sene öncesine kadar
çok iyi bir yol kat ettiği ve insanlar tarafından da daha çok
benimsendiği kanısına varılmıştır. Jeofizik
3. mühendisliğinin geleceği ise günümüzdeki var olan doğal
kaynakların hızlı bir şekilde ve bilinçsizce tüketilmesi
eldeki kaynakların tükenmesine yol açabilir, bunun için
yeni kaynakların mevcut yerlerinin tespit edilmesi
bakımından Jeofizik mühendisliğinin daha çok
ilerleyeceğini düşünmek biz geleceğin Jeofizik
mühendislerini sevindirmektedir. Yapmış olduğumuz
ziyaretler neticesinde, sektör yeni mezunlara deneyim ve
tecrübe kazandırma konusunda oldukça yardımcı
olmuştur. Bunun sonucunda mezun olduğumuzda yapmış
olduğumuz ziyaret ve arazi çalışmaları bizlerin yararına
olacaktır. Arazi ve ofis çalışmaları öncesinde Prof. Dr. Ali
Osman Öncel hocamızın bizlere sunmuş olduğu şirket
listesi içerisindeki tüm şirketler ile e-mail ve telefon
vasıtasıyla irtibata geçtik. Ardından bizlere olumlu dönüş
sağlayan şirketler ile kısa süreli ziyaretlerimiz neticesinde
arazi çalışmalarımızı gerçekleştirdik. Sunulmuş olan liste
içerisinde aramış olduğumuz bazı şirketler devam etmekte
olan jeofizik çalışmaları olmadığından bizlere yardımcı
olamadılar. Sektörde kazanmış olduğumuz deneyimler
sonucunda, sektörle iç içe olan insanlarla jeofizikle ilgili
sohbet edebilme imkânı edindik ve bunun sonucunda
bizce sektörde ki sorunların başı özellikle işlerini
önemsemeden yapanlar ile işini en iyi yapanların aynı
tutulmasıdır. Raporlarda istenilen jeofizik deneylerin ve
belgelerin istenilen kriterlere uygunluğunun daha dikkatli
ve tarafsız incelenmesi halinde bu soruna çözüm
bulunabilir. Zemin etüdü yapan şirketlerin hazırlamış
olduğu raporları Jeofizik mühendisliğine yakışır şekilde
olmalıdır. Aksi halde yapılacak en ufak bir hatanın can ve
mal kaybına yol açacağının farkında olunması
gerekmektedir. Bunun için herkesin yapmış olduğu
çalışmalar ve raporlama kalitesi açısından üzerine düşeni
kendine ve mesleğimize yakışır şekilde yapmaları
gerektiğini düşünmekteyiz.
SONUÇ
Ziyaret etmiş olduğumuz ve saha deneyimi fırsatı
bulduğumuz şirketlerin öncelikle biz öğrencilerin her
fırsatta çoğu projede yanlarında olmaktan mutluluk
duyduk. Bizler teorisini ezberlediğimiz konuların
uygulamalarını öğrenmekten ve sektör hayatında
karşılaşabileceğimiz sorunların nasıl çözülebileceğine ve
yöntemlerin uygulamaları ve yorumlama kısımlarını
bizlere öğretmeye çalışmalarından, kafamızda taslak
oluşumuna yön vermelerinden dolayı mutlu olduk.Arazi
çalışmalarımız ve ziyaretlerimiz neticesinde edinmiş
olduğumuz bilgiler, sektörün prestijli çalışma prensibini
yani uluslararası standartlara uygun çalışan şirketler
jeofizik mühendisliği mesleğini yüceltmek adına
çalışmaktadırlar. Ancak bazıları düşükte olsa kazanç elde
etmek için bu politikanın dışına çıkmakta ve mesleği
değersizleştirmektedirler. Çalışmalarında birlikte
olduğumuz şirketler içerisinde köklü firmalar (örn., Prestij
Mühendislik) projelerini daha detaylı ve araştırmacı bir
biçimde sunmaktadırlar. Bu politikayı benimsemiş
şirketler çalışmalarında sorunu çözmeye dair birçok
yöntemi kullanmaktadırlar. Fakat yeni oluşum içerisinde
olan şirketler sorunları yine kazanç açısından
değerlendirmektedirler. Ancak bahsedilen köklü şirketler
ve diğer tarafta direk kazanç odaklı şirketleri sektörün
ayırt etmesi gerekmektedir. Sektör içerisindeki firmaların
proje teklifi verdikten sonra belirli bir geri dönüş sürecinin
ardından teklife olumlu geri dönüş %10-15 aralığındadır
(YILDIZ MEHMET,PM, Kişisel İletişim). Bizce bu
yüzdenin artabilmesi yine ilk bakışta görünen şirketler
arasındaki farklılıktır.
KATKI BELİRTME
Mühendislik ve Jeofizik kapsamında bizlere saha
deneyimi kazandırmayı hedefleyen, sektör ile iletişimi ve
bilgi birikimimizi genişletmeyi amaçlayan Prof. Ali
Osman ÖNCEL’e ve Sektördeki çalışmalarda görev
almamıza yardım eden şirketlere teşekkürü borç biliriz
KAYNAKLAR
KERİM AVCI: GEOMETRİK MÜHENDİSLİK
MÜŞAVİRLİK VE YER ALTI ARAŞTIRMALARI
MEHMET ŞAFİ YILDIZ: PRESTIJ MUHENDISLIK
SELAHATTİN İŞ: YERTEK MÜH ARŞ. VE SON.
TİC. LTD. ŞTİ.
KADEM EKŞİ: EKŞİOĞLU MİM-MÜH. İNŞ. VE
TİC. LTD. ŞTİ.
R.HAKKI ERKAL: MOE MÜHENDİSLİKGEOSAN
DOĞ. KAYN. VE HAM. İNŞ. SAN. VE TİC. A.Ş.
4. ERAY KIYAK: GEO-SİS JEOFİZİK JEOLOJİK VE
SİSMİK ETÜD. MAD. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
CAHİT ULAŞ: JEOSON YER ALTI ARAŞ. İNŞ. SAN.
VE TİC. LTD.ŞTİ.
MEHMET YILDIRIM: ZEYTIRBURNU BELEDİYESİ
SEVİM AVCI YENER: TEKİRDAĞ BELEDİYESİ
ERKAN ALP: EKİN YER BİLİMLERİ
SONAY EROL: VIKING INTERNATIONAL
SERDAR TANK : RUMELI ZEMİN VE İNŞAAT
TAHSİN AYDIN: GEOTAŞ YERALTI RAŞTIRMA
VE İNŞ. SAN. TİC. LTD. ŞTİ.
ALPER KAYMAZ:ESON ETÜD VE SONDAJ LTD.
ŞTİ.
GUVENC DOLEK: TRANS ATLANTIC
PETROLEUM
