1. PROJEKT
SHQIPERIA DHE BASHKIMI
EUROPIAN

2. OBJEKTIVAT
Marrëdhëniet mes Shqipërisë dhe Bashkimit Evropian
Kuadri i përgjithshëm i marrëdhënieve Shqipëri- BE
Fazat e integrimit
Anëtarësimi i Shqipërisë në Bashkimin Evropian
Kronologjia e marrëdhënieve me Bashkimin Evropian

3. MARRËDHËNIET MES SHQIPËRISË DHE
BASHKIMIT EVROPIAN
• Ministria e Punëve të Jashtme, si institucioni kryesor që formulon,
përpunon dhe zbaton politikën e jashtme të shtetit shqiptar, në
përputhje me programin e qeverisë, është tërësisht në shërbim të
realizimit të objektivit madhor, integrimin në Bashkimin Evropian.
Diplomacia shqiptare është tërësisht e angazhuar për konsolidimin dhe
përshpejtimin e procesit të integrimit të vendit në Bashkimin Evropian,
duke shoqëruar të gjitha reformat që do të ndërmerren në kuadër të
këtij procesi.

4. KUADRI I PËRGJITHSHËM I MARRËDHËNIEVE
SHQIPËRI- BE
• Shqipëria dhe shqiptarët, janë pjesë e pandashme e mozaikut të vendeve dhe popujve
të kontinentit evropian. Qenësia dhe përkatësia e gjithanshme evropiane e
shqiptarëve dhe modeli i shkëlqyer i suksesit të demokracive të vendeve të Evropës
Perëndimore, kanë frymëzuar aspiratën mbarë popullore që Shqipëria të mos jetë
thjesht një pjesë e natyrshme e kuadrit gjeografik, gjenetik, historik dhe tradicional të
kontinentit, por të bëhet hallkë integrale e bashkësisë aktuale dhe e identitetit të ri
evropian, të përthithë dhe të përçojë vlerat më të mira e të kontribuojë për ruajtjen,
respektimin dhe përsosjen e mëtejshme të tyre.
• Që prej rënies së sistemit komunist, shtysa kryesore për vendosjen e lidhjeve me
Evropën e Bashkuar, erdhi vertikalisht nga poshtë- lartë, deri tek maja e piramidës
shtetërore, me një përcaktim të qartë të kursit që do të ndiqej me konsekuencë nga të
gjitha qeveritë shqiptare deri në aderimin e plotë të Shqipërisë në BE.

5. FAZAT E INTEGRIMIT
• 1.Faza e emeruar opinion .
• Kjo faze I referohet vleresimit qe I behet aplikimit te nje vendi per tu antarsuar ne BE ,nga ana e
Komisionit Europian mbi bazen e pergjigjeve te nje pyetsori te pergatitur nga Komisioni.
• 2.Faza e hyrjes ne fuqi te MSA
• Kjo faze I referohet fillimit te negociatave te janarit te 2003 per MSA nenshkrimit te MSA ne
qershor 2006 dhe hyrjes ne fuqi te MSA faz qe shkon 1-4 vjet
• 3.Opinioniqe shkon 1-3 vjet
• 4.Fillimi I negociatave te antarsimit 1-7 vjet
• 5.Nenshkrimi I traktatit te antarsimit 2 muaj-5 vjet .
• 6.Pasaporta europiane qe perdoret ne mbreterine e bashkuar
• 7.Data e antarsimit ratifikimit te MSA nga parlamentet e te gjitha shteteve antare te BE.

6. ANËTARËSIMI I SHQIPËRISË NË
BASHKIMIN EVROPIAN
• Republika e Shqipërisë është një kandidat zyrtar për anëtarësim në Bashkimin Evropian që
nga qershori i vitit 2014.
• Zyrtarisht u njoh nga BE si "shtet kandidat potencial" në vitin 2000, Shqipëria filloi bisedimet
me Marrëveshjen e Stabilizim dhe Asocimit(MSA) në vitin 2003. Për këtë u ra dakord me
sukses dhe u nënshkrua më 12 qershor 2006, duke kompletuar kështu hapin e parë të
rëndësishëm drejt anëtarësimit të plotë të Shqipërisë në BE. Shqipëria aplikoj për anëtarësim
në Bashkimin Evropian më 28 prill 2009.
• Duke ndjekur hapat e shteteve që u bashkuan në BE në vitin 2004, Shqipëria ka qenë e
angazhuar gjerësisht me institucionet e BE-së, dhe u bashkua me NATO-n si një anëtar i plotë
në vitin 2009.

7. KRONOLOGJIA E MARRËDHËNIEVE ME
BASHKIMIN EVROPIAN
• Në vitin 1992 u nënshkrua Marrëveshja e Tregtisë dhe Bashkëpunimit ndërmjet BE-së dhe Shqipërisë dhe
Shqipëria u bë e pranueshme për financim në kuadrin e programit të BE-së Phare. Në vitin 1997 Këshilli i
Ministrave i BE-së krijoi kushtëzime politike dhe ekonomike për zhvillimin e marrëdhënieve dypalëshe midis
Shqipërisë dhe BE. Në vitin 1999, BE propozoi Procesin e ri të Stabilizim Asociimit (PSA) për pesë vende të
Evropës Juglindore, duke përfshirë Shqipërinë. Që nga viti 1999 Shqipëria përfitoi nga Preferencat Autonome
të Tregtisë me BE. Në vitin 2000, qasja pa taksa në tregun e BE ishte dhënë për produktet nga Shqipëria.
• Në qershor të vitit 2000, gjatë Këshillit Evropian u shprehën se të gjitha vendet e SAP janë "kandidatë të
mundshëm" për anëtarësimin në BE. Në nëntor të vitit 2000, në Samitin e Zagrebit, SAP u miratua zyrtarisht
nga BE dhe vendet e Ballkanit Perëndimor (përfshirë Shqipërinë). 2001 ishte viti i parë i programit të ri
CARDS i projektuar posaçërisht për vendet e SAP. Në qershor 2001, Komisioni rekomandoi ndërmarrjen e
negociatave për Marrëveshjen e Stabilizim Asociimit (SAA) me Shqipërinë.

8. • Këshilli Evropian i Göteborgut (qershor 2001) ftoi Komisionin të paraqiste direktivat e negociatave
për negocimin e një SAA. Në tetor 2002 u miratuan direktivat për negocimin e një SAA me
Shqipërinë më 31 janar 2003. Më 31 janar, Presidenti i Komisionit Prodi zyrtarisht fillon negociatat
për një SAA midis BE dhe Shqipërisë. Në Qershor 2003 në Samitin e Selanikut, PSA u konfirmua si
politika e BE për Ballkanin Perëndimor dhe perspektiva e BE-së për këto vende u konfirmua (vendet
pjesëmarrëse në PSA filluan të ishin të pranueshëm për pranimin në BE dhe do të bashkoheshin me
BE sapo ata do të Bëhen gati). Në dhjetor 2005, Këshilli mori vendimin mbi parimet e një
Partneriteti Evropian të rishikuar për Shqipërinë. Më 12 qershor 2006, MSA u nënshkrua në
Këshillin e Marrëdhënieve të Përgjithshme dhe Marrëdhënieve me Jashtë në Luksemburg.
• Më 9 nëntor 2006, Komisioni Evropian vendosi të fillojë negociatat për lehtësimin e vizave me
Shqipërinë dhe më 13 prill 2007 u nënshkrua marrëveshja për lehtësimin e vizave në Zagreb.
Komiteti i nënshkrimit të BE Franco Frattini u citua duke thënë se ky është hapi i parë drejt heqjes
së plotë të kërkesave për viza dhe lëvizjes së lirë të shtetasve shqiptarë në BE. Më 1 janar 2008 hyri
në fuqi marrëveshja për lehtësimin e vizave dhe më 7 mars 2008, komisioneri i BE Franco Frattini
hapi në Tiranë dialogun drejt liberalizimit të regjimit të vizave midis Shqipërisë dhe BE. Më 14 janar
2009 u përfundua procesi i ratifikimit të MSA nga të gjitha shtetet anëtare dhe më 1 prill 2009 MSA
hyri në fuqi.

9. • Më 28 prill 2009, Shqipëria aplikoi zyrtarisht për anëtarësim në Bashkimin Evropian.Më 16 nëntor
2009, Këshilli i BE i kërkoi Komisionit Evropian të përgatisë një vlerësim mbi gatishmërinë e
Shqipërisë për të filluar negociatat e pranimit. Komisioni parashtroi pyetësorin për përgatitjen e
pranimit në qeverinë shqiptare.Më 14 prill 2010, Shqipëria paraqiti përgjigje në pyetësorin e
Komisionit Evropian [5], por statusi i kandidaturës nuk u dha nga BE në dhjetor 2010 për shkak të
rradhës politike afatgjatë në vend.
• Më 27 maj 2010, Komisioni Evropian propozoi udhëtimin pa viza për Shqipërinë. Propozimi i
miratuar do t'u mundësojë qytetarëve të Shqipërisë të udhëtojnë në vendet e Shengenit pa pasur
nevojë për vizë afatshkurtër.Më 8 nëntor 2010 Këshilli i Bashkimit Evropian miratoi udhëtimin pa
viza në zonën Shengen për shtetasit shqiptarë.Më 15 dhjetor 2010 hyri në fuqi hyrja pa viza në
zonën Shengen dhe më 10 tetor 2012 Komisioni Evropian rekomandoi që Shqipërisë t'i jepej statusi
i kandidatit të BE-së, në varësi të përfundimit të masave kyçe në fusha të caktuara.
• Parlamenti në gusht të vitit 2012 hodhi poshtë një propozim për heqjen e imunitetit për anëtarët e
parlamentit, ministrat dhe njerëzit në disa pozicione të tjera zyrtare. BE kërkoi që kjo të shfuqizohet
së bashku me 11 çështje të tjera kryesore, kështu që statusi i kandidatit u shty më tej.Megjithatë,
në shtator 2012 u miratua njëzëri një amendament kushtetues i cili kufizoi imunitetin e
parlamentarëve

10. • Në tetor të vitit 2012, Komisioni Evropian vlerësoi përparimin e Shqipërisë për të përmbushur 12
kushtet kyçe për të arritur statusin zyrtar të kandidatit dhe për të filluar negociatat e pranimit. U
gjetën katër prioritete kyçe, ndërsa dy ishin në zhvillim e sipër dhe gjashtë të tjerat ishin në një
progres të moderuar. Raporti arriti në përfundimin se nëse Shqipëria arriti të mbajë një zgjedhje
parlamentare të drejtë dhe demokratike në qershor 2013 dhe gjithashtu të zbatojë ndryshimet e
mbetura në përputhje me tetë prioritetet kyçe që ende nuk janë plotësuar plotësisht, atëherë
Këshilli i Bashkimit Europian do të rekomandoje dhënien e kandidatit zyrtar të Shqipërisë
status. Më 23 qershor 2013 Shqipëria zhvilloi një zgjedhje të përgjithshme, të cilësuar përgjithësisht
si të lirë dhe të drejtë.Ambasadori i BE në Shqipëri tha më 17 korrik se Shqipëria kishte takuar
shumë prej tyre këto kushte, dhe mund të jetë një kandidat zyrtar deri në dhjetor 2013.
• Më 16 tetor 2013, Komisioni Europian lëshoi raportet e saj vjetore për vendet anëtare të ardhshme,
të cilat përfunduan se zgjedhjet në Shqipëri u mbajtën në një mënyrë "të rregullt" dhe se ishte bërë
progres në plotësimin e kushteve të tjera; Si i tillë rekomandoi dhënien e statusit të vendit kandidat
në Shqipëri.Më 5 dhjetor 2013 në një takim të deputetëve u rekomandua që "... Këshilli duhet të
pranojë përparimin e bërë nga Shqipëria duke i dhënë statusin e kandidatit pa vonesa të
panevojshme."[

11. • Megjithatë, disa shtete, duke përfshirë Danimarkën dhe Hollandën, mbetën Duke kundërshtuar dhënien e
statusit të vendit kandidat në Shqipëri derisa të tregonte se përparimi i tij i fundit mund të ishte i
qëndrueshëm.Si pasojë, Këshilli i Bashkimit Evropian, në mbledhjen e tij në dhjetor 2013, u pajtua që të
shtyjë vendimin për statusin e kandidatit deri në qershor 2014.Më 24 qershor 2014, nën Presidencën
Greke të BE-së, Këshilli i Bashkimit Europian ranë dakord të japin statusin e kandidatit të Shqipërisë i cili u
miratua disa ditë më vonë nga Këshilli Evropian.Kjo përkoi me 10 vjetorin e "Axhendës 2014’’, të
propozuar nga qeveria greke në 2004, si pjesë e Samitit BE-Ballkani Perëndimor në Selanik, për të rritur
integrimin e të gjitha shteteve të Ballkanit Perëndimor në Bashkimin Evropian
• Në mars 2015, në takimin e pestë "Takimi i Dialogut të Nivelit të Lartë" midis Shqipërisë dhe BE,
Komisioneri i BE për Zgjerimin (Johannes Hahn) njoftoi Shqipërinë vendosjen e një date fillestare për
negociatat e pranimit për të filluar ende të nevojshme që të plotësohen këto dy kushte: 1) Qeveria duhet
të rihapë dialogun politik me opozitën parlamentare, 2) Shqipëria duhet të ofrojë reforma cilësore për të
gjitha 5 fushat e identifikuara më herët, të cilat ende nuk janë plotësuar (administrata publike, sundimi i
ligjit, korrupsioni, krimi i organizuar, të drejtat themelore ). Ky qëndrim zyrtar, u mbështet plotësisht nga
Parlamenti Evropian përmes miratimit të një rezolute të komentuar në prill 2015, i cili në thelb u pajtua
me të gjitha konkluzionet e nxjerra nga Raporti i Progresit të fundit të Komisionit 2014 për Shqipërinë. .
Kryeministri shqiptar theksoi se hapi i ardhshëm i qeverisë së tij do të ishte të paraqiste një raport të
hollësishëm të përparimit mbi zbatimin e 5 reformave kyçe të Komisionit në vjeshtën e vitit 2015 dhe
pastaj ai priste që negociatat e pranimit të fillojnë menjëherë pas përfundimit të 2015.

12. • Parlamenti shqiptar miratoi amendamentet kushtetuese mbi reformat e drejtësisë më 22 korrik
2016. Shqipëria shpresonte të hapte negociatat e anëtarësimit deri në dhjetor 2016.Komisioni
rekomandoi fillimin e negociatave më 9 nëntor 2016.
• Megjithatë, më 26 nëntor, Gjermania njoftoi se do të vërë veton ndaj bisedimeve për pranimin deri
në 2018.
• Në fillim të vitit 2017, Parlamenti Europian paralajmëroi krerët e qeverisë se zgjedhjet parlamentare
në qershor duhet të jenë "të lira dhe të drejta" përpara se negociatat të fillojnë të pranojnë vendin
në Bashkim. Deputetët gjithashtu shprehën shqetësim për drejtësinë selektive të vendit,
korrupsionin, gjatësinë e përgjithshme të proceseve gjyqësore dhe ndërhyrjen politike në hetimet
dhe rastet gjyqësore, por njoftimi për shtyp i BE shprehu optimizëm: Është e rëndësishme që
Shqipëria të mbajë momentin e reformës së sotme dhe ne duhet të Gati për ta mbështetur atë sa
më shumë që është e mundur në këtë proces.

13. MARDHENIET SHQIPERI BE
• Historiku i marrëdhënieve BE-Shqipëri
Marrëdhëniet diplomatike të Shqipërisë me Bashkimin Evropian (BE) janë vendosur në vitin 1991. Ngjarja më e
rëndësishme në marrëdhëniet midis Shqipërisë dhe BE-së u shënua një vit më vonë, në 11 maj 1992, me
nënshkrimin e Marrëveshjes së Tregtisë dhe Bashkëpunimit e cila hyri në fuqi më 1 dhjetor 1992. Po në këtë
periudhë, Shqipëria përfshihet në Sistemin e Përgjithshëm të Preferencave (GSP), i cili përfaqësonte një regjim të
përgjithshëm preferencash tregtare që BE-ja u ofronte një numri të gjerë vendesh me të cilat ajo kishte
marrëdhënie kontraktuale.
Marrëveshja e Tregtisë dhe Bashkëpunimit e 11 majit 1992 i krijoi mundësinë Shqipërisë që të përfitojë nga fondet
e programit PHARE. Kjo përbën një hap të rëndësishëm në drejtim të ristrukturimit të asistencës së BE-së ndaj
Shqipërisë në një sërë fushash që përkonin me reformat në të cilat ishte angazhuar vendi ynë. Në kuadrin e këtij
programi, në periudhën 1992-2000, Shqipërisë i është dhënë një ndihmë e konsiderueshme. Në vitin 1996,
Shqipëria ishte pranë nënshkrimit të një marrëveshjeje të re kontraktuale me BE-në, e cila, do të hapte rrugën për
një marrëveshje klasike asocimi. Por, zgjedhjet e kontestuara parlamentare të majit të vitit 1996, së bashku me
krizën e thellë financiare dhe sociale që pasoi në fillim të vitit 1997 nga renia e skemave piramidale, bënë që të
dështojë çdo iniciativë në këtë drejtim.

14. • Zhvillimet politike gjatë kësaj periudhe në vende të ndryshme të rajonit tonë, shpërbërja e ish-
Jugosllavisë, krijimi i një sërë shtetesh të reja, parametrat e të cilave dalloheshin nga ato të vendeve
të Evropës Qendrore, bënë që në vitin 1996 Bashkimi Evropian të adaptonte për vendet e Ballkanit
politikën e quajtur “Regional approach” (përqasje rajonale).
Këshilli i Çështjeve të Përgjithshme, në këtë kohë, përcaktonte një sërë kushtesh politike dhe
ekonomike që vendet e Ballkanit duhej të plotësonin për të zhvilluar dhe forcuar marrëdhëniet e
tyre me BE-në. Këto kritere kishin të bënin me respektimin e parimeve demokratike, liritë dhe të
drejtat e njeriut, ndërtimin, respektimin dhe forcimin e shtetit të së drejtës, mbrojtjen e
minoriteteve, zhvillimin e ekonomisë së tregut, si dhe bashkëpunimin rajonal.
Megjithëse e orientuar për të ndihmuar forcimin e demokracisë dhe reformat në vendet përkatëse,
kjo politikë e BE-së provoi të jepte rezultatet e parashikuara. Për shkak të zhvillimeve të fundit
rajonale, ngjarjet tragjike në Kosovë “traumatizuan” sistemin e marrëdhënieve ndërkombëtare dhe
shtuan presionin e tyre për të gjetur forma dhe mënyra të tjera për të përshpejtuar “integrimin” e
Europës Jug-Lindore në strukturat e BE-së. Në maj të vitit 1999, Bashkimi Evropian miratoi një
iniciativë të re për 5 vende te Ballkanit: Shqipëria, ish-Republika Jugosllave e Maqedonisë, Kroacia,
Bosnjë-Hercegovina dhe Republika Federale Jugosllave, të quajtur Procesi i Stabilizim-Asocimit
(PSA). Që në fillimin e kësaj iniciative të re, Shqipëria do të bëhej pjesë e saj. Ky proces ka për qëllim
vendosjen e marrëdhënieve më të ngushta ndërmjet BE-së dhe vendeve të lartpërmendura,
nëpërmjet Marrëveshjeve të Stabilizim-Asocimit (MSA).

15. • Këto kritere janë të karakterit politik dhe ekonomik dhe parashikojnë:
• Garantimin e demokracisë, shtetit të së drejtës, respektimin e të drejtave të njeriut dhe të minoriteteve;
• Vendosjen e një ekonomie tregu që mund t’i bëjë ballë presionit konkurrues dhe forcave të tregut të
përbashkët europian.
• shteti kandidat duhet të jetë i aftë t’u përgjigjet detyrimeve që rrjedhin nga “acquis communautaire “ ose
legjislacioni i Bashkimit Evropian.
• I. MISIONI DHE OBJEKTIVAT E PROCESIT TE STABILIZIM-ASOCIMIT
Proçesi i Stabilizim-Asocimit përbën një politikë afrimi e cila reflekton rëndësinë politike dhe strategjike të
Ballkanit për Bashkimin Evropian. Proçesi i Stabilizim Asocimit me anë të instrumentave të tij Marrëveshjes së
Stabilizim-Asocimit, Partneritetit Evropian dhe programit të asistencës, CARDS, (Community Assistance for
Reconstruction Development and Stabilisation) ndihmon secilin vend të plotesoje kriteret e Kopenhagenit dhe te
përparojë sipas ritmit të tij drejt anëtarësimit në BE.
Komisioni Evropian paraqiti këtë vizion ambicioz për zhvillimin e rajonit në Maj 1999. Kjo gjë bazohet në:
1.Pranimin si një nga motivuesit kryesorë për reformat që kanë të bëjnë me respektin për shtetin ligjor,
institucionet demokratike të qëndrueshme dhe me zhvillimin e ekonomisë së tregut. Bashkimi Evropian me anë
të këtij procesi ofron një perspektivë të besueshme për anëtarësim në kohën që përmbushen kriteret përkatëse.
2. Nevojën që vendet të zhvillojnë marrëdhënie dypalëshe me njëra-tjetrën si një bazë për stabilitet më të madh
ekonomik dhe politik në rajon.
3. Nevojën për programe asistence e marrëdhënie kontraktuale, edhe pse të fiksuara mbi një bashkësi kushtesh
politike dhe ekonomike të cilat janë fleksibël sa të lejojnë secilin vend të ecë përpara sipas ritmit të vet, për t’iu
bërë vend një vargu situatash që nga ato të rindërtimit post-konfliktual dhe stabilizimit, tek ato të ndihmës
teknike në çeshtje të tilla si përafrimi i legjislacionit drejt elementëve thelbësorë të përftimeve të BE-së .

16.  MINISTRAT E BRENDSHËM TË VENDEVE ANËTARE TË BASHKIMIT EVROPIAN
NË KËSHILLIN E DREJTËSISË DHE ÇËSHTJEVE TË BRENDSHME MIRATUAN
HEQJEN E REGJIMIT TË VIZAVE ME SHQIPËRINË.
•
• 23/06/2010
• Komisioni i Jashtëm i Parlamentit Evropian miratoi rezolutën për heqjen e vizave me Shqipërinë
• 10/06/2010
• Qeveria shqiptare përfundoi dorëzimin e përgjigjeve për pyetjet shtesë të Pyetësorit të Komisionit
Evropian.
• 27/05/2010
• Komisioni Evropian propozoi heqjen e vizave për qytetarët e Republikës së Shqipërisë të cilët janë të
pajisur me pasaporta biometrike, brenda vjeshtës së vitit 2010.
• 12/05/2010
• Komisioni Evropian i paraqiti qeverisë shqiptare pyetjet shtesë të Pyetësorit.
• 11/05/2010
• Mblidhet Keshilli I Stabilizim Asocimit BE-Shqiperi ne Bruksel.
• 06/05/2010

17. JU FALEMINDERIT PER VEMËNDJEN!
PUNOI: OLGERT NUHI