2. • Projekt
1. Naum Veqilharxhi
2. Pashko Vasa
3. Jani Vreto
4. Sami Frashëri
5. Zef Jubani
6. Naim Frashëri
3. Naum Veqilharxhi
• Naum Veqilharxhi(1767-1846). Ideologu I
pare I Rilindjes Kombetare Shqiptare,
mendimtar I shquar iluminist e veprimtar I
shkolles shqipe.Lindi ne Vithkuq te Korces
me 6 dhjetor. Me 1824 nisi punen per
perpilimin e nje alfabeti shqiptar me 33
shkronja.Me kete alfabet botoi te paren
abetare te shqipes “Evetarin”. Naum
Veqilharxhi e kuptoi rrezikun e madh te
shkollave te huaja dhe punoi per nje
shkolle shqipe me permbajtje laike per te
gjithe femijet pa dallim.U mbeshtet te
gjuha e popullit, perdori fjale te vjetra e te
rralla dhe u shpreh per pastrimine shqipes
nga fjalet e huja .
4. Pashko Vasa
• Pashko Vasa (1825-1892). Lindi ne Shkoder
dhe vdiq ne Bejrut te Libanit.Veprimtar I
shquar I Rilidjes Kombetare, shkrimtar, poet ,
publicist dhe guvernator I Libanit derisa vdiq.
Me 1847 shkoi ne Itali, ku mori pjese ne
rradhet e forcave kryengritese italiane. Me
1864, ne Stamboll, bashkohet me Kostandin
Kristoforidhin, Hasan Tasinin dhe Ismail
Qemalin per sigurimin e fondeve, lidhur me
shkronjat shqipe, si dhe caktimin e nje
alfabeti te vetem. Me 1879 ishet nder
veprimtaret me aktive te “Shoqerise se te
Shtypurit Shkronja Shqip”.Eshte autor I
poezise “Moj Shqypni e mjera Shqypni” me
1880.Veper e tij ne lemin e historise eshte
“Bardha e Temalit”(1890)Eshtrat e tij u sollen
ne Shqiperi pas Luftes se Dyte Boterore.
5. Jani Vreto
• Jani Vreto (1822-1900) ishte atdhetar dhe mendimtar
i shquar i Rilindjes Kombëtare.
• Kreu shkollën e “Zosimea“ të Janinës. Më 1854 u
vendos në Stamboll. Që më 1864 mori pjesë së
bashku me Ismail Qemalin, Hasan
Tahsinin, Kostandin Kristoforidhin, Pashko Vasën etj.
në mbledhjet e para për caktimin e një alfabeti të
shqipes dhe për botimin e librave në gjuhën shqipe.
Ishte anëtar i Komitetit Qendror për mbrojtjen e të
drejtave të kombësisë shqiptare. Dha ndihmesë për
komisionin që miratoi më 1879 Alfabetin e Stambollit.
• Jani Vreto hartoi Kanonizmën e “Shoqërisë së të
Shtypurit Shkronja Shqip“. Pas shtypjes së Lidhjes së
Prizrenit u dërgua për të organizuar degë të shoqatës
në Rumani dhe Egjipt. Në Budapest Jani Vreto
organizoi botimin e veprave të rilindësve në
shtypshkronjën që drejtonte ai vetë.
6. Sami Frashëri
• Sami Frasheri(1850-1904). Lindi ne Frasher
te Permetit me 1 qershor. Mesimet e para I
mori ne fshatin e lindjes. Ketu se bashku me
Naimin kreu shkollen e mesme “Zosimea”, ku
pervetesoi krahas greqishtes se re dhe te
vjeter,edhe gjuhen latine, frenge dhe ate
italiane.Ne Tetove mesoi arabisht, persisht
dhe turqisht. Me 1872 u vendos ne Stamboll
ku zhvilloi nje veprimtari te gjere patriotike.
Ishte nje nder organizatoret kryesore te
“Komitetit Qendror per Mbojtjen e te Drejtave
te Kombesise Shqiptare” dhe te themelimit te
“Shoqerise se te Shtypurit Shkronja Shqip” ku
u be kryetari I saj. Drejtoi dy nga revistat e
para “Drita” dhe “Dituria”. Ai haroi edhe librat
“Abetare e gjuhes shqipe”, Shkronjtore e
gjuhes shqipe”,”Shkronje” etj.
7. Zef Jubani
• Zef Jubani(1818-1880). Veprimtar dhe
ideolog I shquar I Rilindjes Kombetare.
Lindi ne Shkoder me 1818. Studimet e
larta I kreu ne Malte. Ne 1862 bashkepunoi
me levizjen antiosmane te Mirdites. Me
1871 botoi ne Itali librin”Permbledhje
kengesh popullore dhe rapsodi shqiptare”.
Me 1878 botoi ne Venedik vepren “Projekt
lundrimi me avullore italiane ne Adriatik,
tregtia e Venedikut me Shqiprine”. La ne
doreshkrim ne gjuhen shqipe vepren
“Historia e jetes dhe e veprave te Gjergj
Kastriotit”. Njihet si krijuesi I nje alfabeti te
posacem me baze latine.Si atdhetar dhe
mendimtar I dha nje ndihmese te vyer
Levizjes Kombetare Shqiptare. Vdiq ne
Shkoder ne vitin 1880.
8. Naim Frashëri
• Naim Frasheri(1846-1900). Lindi me 25 maj
ne Frasher te Permetit dhe vdiq me 20 tetor
ne Stamboll, ku edhe u varros. Ishte poeti
me I madh I Rilindjes Kombetare Shqiptare,
atdhetar, mendimtar dhe veprimtar I shquar I
arsimit e I kultures shqiptare. Me 1865 u
shperngul ne Janine. Nen ndikimin e
ngjarjeve historike, sidomos te Lidhjes
Shqiptare te Prizrenit dhe te veprimtarise
kulturore patriotike te Shoqerise se
Stambollit, Naimi e braktisi vjersherimin
persisht dhe iu kushtua letersise shqiptare.
Poema e tij e pare ishte “Shqiperia”(1880).
Ne Stamboll ka qene nder botuesit kruesore
te revistes “Drita”, me pas “Dituria”(1884-
1885) Ishte anetar I Komisionit te Botimeve
prane Ministrise se Arsimit, me pas kryetar.
