2. 1. Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ1. Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ
– Η ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ
• Το λιμάνι της Ηγουμενίτσας είναι ένα νέο λιμάνι. Άρχισε
να αναπτύσσεται και να χρησιμοποιείται συστηματικά
μόλις τον προηγούμενο αιώνα. Μέχρι πρόσφατα
ονομαζόταν απλώς «Λιμάνι της Ηγουμενίτσας». Το
1996 άρχισε η κατασκευή νέου λιμανιού νότια του
πρώτου που ονομάζεται «Νέος Λιμένας». Το παλιότερο
κομμάτι του αναφέρεται ως «Παλιό λιμάνι».
3. 2. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ2. Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ
2.1. ΜΑΡΤΥΡΊΕΣ ΚΑΤΆ ΤΗΝ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΑ
• Αν και η περιοχή της Θεσπρωτίας κατοικήθηκε από την προϊστορική εποχή, δεν
υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα που να υποστηρίζουν την ύπαρξη οικισμών στη
σημερινή περιοχή της Ηγουμενίτσας και το λιμάνι της. Φαίνεται ότι οι περιοχές
αυτές κατοικήθηκαν αρκετά αργότερα.
2.2. ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
• Πληροφορίες για το λιμάνι κατά την αρχαϊκή, κλασσική και ελληνιστική περίοδο
δεν υπάρχουν. Μόνο κατά τη ρωμαϊκή περίοδο αναφέρεται ο οικισμός του
Λαδοχωρίου ο οποίος μαρυρείται και από αρχαιολογικά ευρήματα. Το λιμάνι της
περιοχής όμως δε φαίνεται να χρησιμοποιείται παρά μόνο ως περιστασιακό
αγκυροβόλιο.
• Μετά την καταστροφή της Ηπείρου από τους Ρωμαίους το 167 π.Χ., όλη η
περιοχή πέφτει στην αφάνεια. Η Ηγουμενίτσα και το λιμάνι της αναφέρονται ξανά
το 1285 όταν δόθηκαν ως προίκα μαζί με το νησί των Συβότων και τον Βουθρωτό,
από τον Μιχαήλ Β’, Δεσπότη της Ηπείρου, στο Φίλιππο, γιο του Καρόλου Β’.
Αναφέρεται δε και χρυσόβουλο του Δεσπότη Συμεών Παλαιολόγου το 1361.
4. • Κατά την τουρκοκρατία χτίστηκε ένα μικρό
φρούριο στην περιοχή της Γράβας που έπαιξε
σημαντικό ρόλο στους πολέμους Τουρκίας -
Βενετίας και ανατινάχτηκε από τους Ενετούς το
1685. Το λιμάνι της περιοχής όμως δε θεωρήθηκε
σημαντικό κι έτσι δεν παρουσίασε καμία ανάπτυξη
ως το 1908. Μέχρι τότε αποτελούσε ένα μικρό
επίνειο της Γράβας στο οποίο άραζαν μικρά καΐκια
και βάρκες. Υπήρχε ένα μικρό τελωνείο και δίπλα
του ήταν ένα καφενεδάκι που έπιναν τον καφέ τους
οι διερχόμενοι για το Μαργαρίτι.
5.
6.
7. – ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ
• Το 1908, που σουλτάνος στην Πόλη αναρριχήθηκε
ο Ρεσάτ Πασάς, ο Χαμίτ Μπέης του Γρεκοχωρίου,
προικισμένος με σπάνια διορατικότητα για την
εποχή, είχε προμαντέψει την αξία του λιμανιού της
Ηγουμενίτσας και σκέφτηκε να ιδρύσει σ’ αυτό μια
πόλη κοντά στην παραλία που θα ονομαζόταν προς
τιμήν του σουλτάνου «Ρεσάτ-γιε». Έτσι ξεκινά η
νεότερη ιστορία της Ηγουμενίτσας και του λιμανιού
της. Οι εργασίες άρχισαν, όμως δεν πρόφτασαν να
ολοκληρωθούν. Το 1912 η Θεσπρωτία
απελευθερώθηκε από τους Τούρκους και
ενσωματώθηκε στο ελληνικό κράτος με τις επαρχίες
της μοιρασμένες στους Νομούς Ιωαννίνων και
Πρέβεζας. Μέχρι τη δεκαετία του 1930
εγκαταστάθηκαν σταδιακά στην πόλη νέοι κάτοικοι
και το 1936 έφταναν περίπου τους 750.
8. • Η γεωγραφική θέση της πόλης,
ως λιμανιού, απέναντι από την
Κέρκυρα, κίνησε το ενδιαφέρον
των πλοιοκτητών. Συμπεριέλαβαν
έτσι στα δρομολόγιά τους την
Ηγουμενίτσα την οποία
προσέγγιζαν δύο φορές την
εβδομάδα. Από την έλλειψη δε
λιμενικών εγκαταστάσεων, η
μεταφορά επιβατών γινόταν με
βάρκες και η φόρτωση και
εκφόρτωση των εμπορευμάτων
με μαούνες.
9. • Το 1925 οι κάτοικοι ζήτησαν να συνδεθεί με
αυτοκινητόδρομο το λιμάνι με την πόλη των
Ιωαννίνων και η κυβέρνηση αποφάσισε το 1928 να
αξιοποιήσει και το λιμάνι της Ηγουμενίτσας. Με τον
αναγκαστικό νόμο 353 του 1936, ιδρύεται ο Νομός
Θεσπρωτίας με πρωτεύουσα την Ηγουμενίτσα. Το
λιμάνι θα αποκτήσει ένα μικρό λιμενοβραχίονα όπου
προσάραζαν βενζινόπλοια, μαούνες και βάρκες και ένα
υπόστεγο για την αποθήκευση των εμπορευμάτων.
13. • Η κατάσταση παρέμεινε ή ίδια μέχρι το 1950
όταν αποφασίστηκε η σύνδεση με ferry boat της
Ελλάδας με τη Ιταλία που εκτελούνταν από τη
γραμμή Πάτρα – Ηγουμενίτσα – Κέρκυρα –
Πρίντεζι. Τα λιμενικά έργα άρχισαν το 1958 και
παραδόθηκαν το 1960.
• Το πρώτο πλοίο που δρομολογήθηκε στη γραμμή
ήταν το «Εγνατία» της ελληνικής εταιρίας
ΕΛΜΕΣ (Ελληνικαί Μεσογειακαί Γραμμαί).
16. • Ένα χρόνο αργότερα, το 1961, δρομολογήθηκε και το
νεότευκτο APPIA της ADRIATICA. Και όχι ανταγωνιστικά,
αλλά σε κοινοπραξία. Η δε επιλογή των ονομάτων δεν ήταν
τυχαία Τα πλοία έφεραν τα ονόματα των δύο μεγάλων οδών
της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. ΑΠΠΙΑ ήταν η οδός που
συνέδεε την Ρώμη με το Πρίντιζι, ενώΕΓΝΑΤΙΑ η οδός που
συνέδεε τοΔυρράχιο με την Κων/πολη.
• Μέχρι το 1996 το φυσικό λιμάνι στο μυχό του όρμου της
Ηγουμενίτσας οριοθετούνταν από δύο προβλήτες, μια στο
βορρά και μία στο νότο. Η βόρεια προβλήτα είχε μήκος 100
μέτρα και πλάτος 30 μέτρα. Εκεί πρυμνοδετούσαν τα Ο/Γ
πλοία που εκτελούσαν τη γραμμή Ελλάδας – Ιταλίας.
17. • Το λιμάνι αυτό είναι το σημερινό «Παλιό
Λιμάνι» που εξυπηρετούσε τις γραμμές
εσωτερικού και εξωτερικού. Με την
κατασκευή του νέου λιμανιού τα
πράγματα άλλαξαν ριζικά. Το παλαιό
λιμάνι χρησιμοποιείται για να στεγάζεται
τμήμα των υπηρεσιών του κεντρικού
Λιμεναρχείου Ηγουμενίτσας και να
ελλιμενίζονται τα σκάφη του. Του
αντιστοιχεί χερσαίος χώρος μήκους 330
μέτρων και βάθους 7 μέτρων.
19. • Η δημιουργία του νέου λιμένα της Ηγουμενίτσας
εντάσσεται σε ένα ευρύτερο Στρατηγικό Σχέδιο
Ανάπτυξης της Συγκοινωνιακής Υποδομής (2010), που
εκπονήθηκε από το ΥΠΟΙΟ. Από το σχέδιο αυτό
προέκυψε ότι είναι αναγκαία η κατασκευή ενός δικτύου
κλειστών αυτοκινητοδρόμων ταχείας κυκλοφορίας, που
περιλαμβάνει:
• α) την Εγνατία Οδό
• β) την Π.Α.Θ.Ε. (ΟδικόςΆξονας ΠΑΤΡΩΝ - ΑΘΗΝΑΣ
–
• ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ – ΕΥΖΩΝΩΝ) και
• γ) τονΔυτικόΆξονα Βορρά-Νότου (Ιονίας Οδού)
20. • Η Α’ φάση των έργων ολοκληρώθηκε και το
λιμάνι εγκαινιάστηκε στις 19 Σεπτεμβρίου του
2003. Η Β’ φάση εκτελείται σήμερα και
αναμένεται να ολοκληρωθεί στο τέλος του 2011.
Αργότερα θα ακολουθήσει και η Γ’ φάση των
έργων και το λιμάνι θα πάρει την οριστική του
μορφή.
21. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ
• Το νέο Λιμάνι της Ηγουμενίτσας βρίσκεται στη νότια πλευρά
της χερσαίας λιμενικής ζώνης, έξω από τον αστικό ιστό της
πόλης, σε θέση δίπλα στην κοινότητα Λαδοχωρίου και σε
απόσταση 2 χιλιομέτρων από το κέντρο της πόλης. Η
προνομιακή γεωγραφική θέση του λιμανιού, η απόσταση
μόλις 90 ναυτικών μιλίων μέχρι το Otranto της Ιταλίας, η
ναυπήγηση πλοίων υψηλών ταχυτήτων, σε συνδυασμό με την
κατασκευή της Εγνατίας Οδού και των άλλων μεγάλων έργων
της Δυτικής Ελλάδας (π.χ. Ζεύξη Πρέβεζας-Ακτίου,
Αεροδρόμια Ακτίου και Κέρκυρας), καθιστούν τον λιμένα
κύρια πύλη για τη σύνδεση της χώρας με τη Δυτική Ευρώπη
μέσωθαλάσσης.
22.
23. • Το νέο λιμάνι καταλαμβάνει συνολική έκταση 210
στρεμμάτων. Από αυτά, τα 130 στρέμματα αφορούν σε
λιμενικό χώρο, ενώ τα 80 στρέμματα έχουν αποδοθεί
για οδοποιία, χώρους στάθμευσης ΙΧ αυτοκινήτων και
φορτηγών, εγκαταστάσεις ανεφοδιασμού κ.λ.π.
• Επίσης, διαθέτει 5 περιοχές πρόσδεσης ΕΓ/ΟΓ πλοίων,
γραμμές εξωτερικού, 12 θέσεις πρυμνοδέτησης, με
δυνατότητα ταυτόχρονης εξυπηρέτησης έως και 7
πλοίων, και ικανούς χερσαίους χώρους (σε κάθε θέση
πρυμνοδέτησης αντιστοιχούν περίπου 20 στρέμματα
χερσαίων χώρων).
24.
25. • Νότια από το ΠαλαιόΛιμάνι βρίσκεται ο λιμένας των
πορθμείων που εκτελούν τις γραμμές εσωτερικού. Έχει
μήκος 370 μ. και ωφέλιμο βάθος 5 μ.
• Στο νότιο τμήμα των πορθμείων εσωτερικού βρίσκεται ο
χερσαίος χώρος που περιλαμβάνει την προβλήτα 2, η
οποία εξυπηρετεί τα δρομολόγια εξωτερικού. Το μήκος
των κρηπιδωμάτων είναι 120 μ. με ωφέλιμο βάθος στα
10 μ.
• Όσον αφορά στις λιμενικές εγκαταστάσεις, το συνολικό
μήκος των κρηπιδωμάτων είναι 1600 μέτρα, με ωφέλιμο
βάθος από 5 έως 11 μέτρα. Ο δίαυλος έχει μήκος 1500 μ.
και πλάτος 100μ, ενώτο βάθος του κυμαίνεται από 9-
12μ.
26. • Το λιμάνι είναι κατά κύριο λόγο επιβατικό και
συνδέεται ακτοπλοϊκά τόσο με το Εσωτερικό
όσο και με το Εξωτερικό. Ο επιβατικός σταθμός
που διαθέτει είναι από τους καλύτερους των
Βαλκανίων και η εξυπηρέτηση είναι άμεση,
καθώς αμέσως μετά την εκφόρτωση η
πρόσβαση στην Εγνατία είναι υπόθεση ενός
λεπτού. Κατά συνέπεια, διευκολύνονται
σημαντικά όσοι έρχονται από Βόρεια Ελλάδα
κατευθυνόμενοι προς την Ιταλία ή και το
αντίθετο.
29. Η Α’ φάση των έργων περιελάμβανε:
• Την δημιουργία μετώπου λιμένα (κρηπιδώματος) για την
πρυμνοδέτηση Ο/Γ πλοίων.
• Την δημιουργία χερσαίων χώρων πίσωαπό το κρηπίδωμα
και την διαμόρφωση της νέας χερσαίας ζώνης.
• Κτίριο τερματικού σταθμού επιβατών συνολικής
επιφάνειας 6326 τμ.
• Κτίρια Νότιας (κεντρικής) Πύλης.
• Κτίριο Ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων.
• Κτίριο πυροσβεστικού σταθμού.
• Ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις.
31. Β’ φάση
• Η Β’ φάση ανάπτυξης του Νέου Λιμένος
Ηγουμενίτσας, η οποία βρίσκεται υπό κατασκευή με
προϋπολογισμό 66,2 εκατ. ευρώ, έχει σαν βασικό
αντικείμενο την εκτέλεση λιμενικών έργων για να
ενωθούν ο υφιστάμενος Παλαιός Λιμένας με την Α΄
φάση του Νέου Λιμένα. Ο προγραμματισμός
περιλαμβάνει τα εξής:
32. • Έργα ακτομηχανικής προστασίας (για την στήριξη
της ακτής) στον κόλποΔρεπάνου τουΛιμένος
Ηγουμενίτσας.
33. • Εκβάθυνση και διαπλάτυνση του διαύλου ναυσιπλοΐας,
για την ασφαλέστερη και ταχύτερη προσέγγιση των
πλοίων στον λιμένα.
34. • Έργα για την ένωση του Παλαιού με το νέοΛιμένα
Ηγουμενίτσας.
35. • Κατασκευή δακτυλοειδούς προβλήτας (Finger Pier)
για την πλαγιοδέτηση πλοίων στο ΝέοΛιμένα
Ηγουμενίτσας.
• Διαμόρφωση νέων χώρων στάθμευσης φορτηγών.
• Διαμόρφωση περιοχής Schengen στο ΠαλαιόΛιμάνι
Ηγουμενίτσας.
• Δημιουργία δύο νέων επιβατικών σταθμών για την
εξυπηρέτηση των μεταφορών και την αναβάθμιση των
υπηρεσιών στη λιμενική ζώνη.
• Απαλλοτριώσεις απαραίτητων εκτάσεων.
36.
37. Γ' Φάση
• Ο Νέος Λιμένας Ηγουμενίτσας θα ολοκληρωθεί
σύμφωνα με το εγκεκριμένο Προγραμματικό
Σχέδιο Ανάπτυξης (Master Plan) με την Γ΄
φάση, η οποία περιλαμβάνει:
• την κατασκευή ενός ή περισσοτέρων
συμπληρωματικών τερματικών σταθμών
επιβατών,
• το νότιο κρηπίδωμα εξωτερικού και
• δύο ή περισσότερες δακτυλοειδείς προβλήτες
(finger piers).
38.
39. ΤΟ ΛΙΜΑΝΙ ΣΤΟ ΜΕΛΛΟΝ
• Στα πλαίσια των στρατηγικών στόχων ανάπτυξης του
ΕπιβατικούΛιμένα εντάσσεται η ανάπτυξη της
επιβατικής κίνησης και η ανάδειξη του λιμένα ως
αφετήριο λιμάνι. Βασικός σκοπός είναι, αφενός η
περαιτέρωενίσχυση της επιβατικής κίνησης
εσωτερικού και εξωτερικού, εκμεταλλευόμενοι τις
θετικές προοπτικές του τουρισμού για τα επόμενα
χρόνια και αφετέρου η σημαντική αύξηση του
αριθμού πλοίων που θα χρησιμοποιούν το λιμένα ως
αφετήριο λιμάνι.
40. • Στα πλαίσια των στρατηγικών στόχων και των
στρατηγικών κατευθύνσεων του Ο.Λ.ΗΓ. εντάσσεται η
ανάπτυξη Εμπορικού Λιμένα. Η διακίνηση
εμπορευμάτων, λόγω της έλλειψης εξειδικευμένων
υποδομών, αυτή τη στιγμή περιορίζεται στην κίνηση
φορτηγών και νταλικών (Ro-Ro). Για την περαιτέρω
ανάπτυξη του λιμανιού ο Ο.Λ.ΗΓ. σχεδιάζει:
• Την ανάπτυξη Εμπορευματικού Κέντρου
• Την προσαρμογή της Β’ Φάσης Επέκτασης των
Υποδομών τουΛιμένα
41. • Την ανάπτυξη Στρατηγικών Συνεργασιών –
Ανάπτυξη Εμπορευματικών Μεταφορών
• Την ανάπτυξη Συμπληρωματικών Υποδομών και
Υπηρεσιών Υποστήριξης και Εξυπηρέτησης
Εμπορευματικής Κίνησης (όπωςΑνάπτυξη
Πρατηρίου Καυσίμων και Ανάπτυξη
ΕγκαταστάσεωνΑποθήκευσης Καυσίμων -
Πετρέλευση Πλοίων).
42.
43. Όλα αυτά λοιπόν που θα γίνουν για
την ανάπτυξη του λιμανιού μένει να
τα δούμε και να τα ζήσουμε για να
αξιολογήσουμε και τις επιπτώσεις
τους στη ζωή μας, αλλά και στο
περιβάλλον της πόλης μας.
