1. SWOT analysis รวบรวมโดย นางณาลัย รินฤทธิ์ ครู วิทยฐานะชำนาญการพิเศษ
วิธีวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายนอกและภายใน แบบ SWOT analysis
1การวิเคราะห์สภาพแวดล้อม เป็นการศึกษาปัจจัยที่มีผลกระทบต่อการดำเนินงาน
ของสถานศึกษาทั้งในแง่เชิงบวกและลบ ข้อมูลสภาพแวดล้อมเป็นข้อมูลในการประเมินสภาพ
ของสถานศึกษาว่าเป็นอย่างไรและพัฒนาไปทางทิศใด สภาพแวดล้อมที่มีบทบาทต่อการดำเนินงาน
ของสถานศึกษาแบ่งได้ ๒ ประเภท คือสภาพแวดล้อมภายนอกและสภาพแวดล้อมภายใน ข้อมูลที่ได้
จากการวิเคราะห์สภาพแวดล้อม โดยพิจารณา “โอกาสและอุปสรรค” จากสภาพแวดล้อมภายนอก
“จุดแข็งและจุดอ่อน” จากสภาพแวดล้อมภายในสถานศึกษา
- โอกาส (Opportunities) หมายถึงปัจจัยหลักของสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวย
หรือสนับสนุนให้สถานศึกษาประสบความสำเร็จ
- อุปสรรค (Threats) หมายถึงปัจจัยหลักของสภาพแวดล้อมภายนอกที่เป็นภัยคุกคาม
หรือข้อจำกัดที่ทำให้การดำเนินงานของสถานศึกษาไม่ประสบความสำเร็จ
- จุดแข็ง (Strengths) หมายถึงปัจจัยหลักของสภาพแวดล้อมภายในที่เป็นข้อดี
หรือข้อเด่นที่ทำให้สถานศึกษาประสบความสำเร็จ
- จุดอ่อน (Weaknesses) หมายถึงปัจจัยหลักของสภาพแวดล้อมภายในที่เป็นข้อด้อย
ซึ่งส่งผลเสียต่อการดำเนินงานของสถานศึกษา
การกำหนดกลยุทธ์สถานศึกษา โดยใช้เทคนิคตารางสัมพันธ์ เป็นการกำหนด
กลยุทธ์ โดยอาศัยหลักการพิจารณาความสัมพันธ์ระหว่างผลการประเมิน สภาพแวดล้อมภายใน
ระหว่างจุดแข็งและจุดอ่อน และผลการประเมินสถานภาพของสภาพแวดล้อมภายนอกระหว่างโอกาส
และอุปสรรค โดยกำหนดสถานภาพของสภาพแวดล้อมภายในระหว่างจุดแข็ง และจุดอ่อน ว่ามีสภาพ
โน้มเอียงไปในทิศทางแข็งหรืออ่อน และกำหนดสถานภาพของสภาพแวดล้อมภายนอกระหว่างโอกาส
และอุปสรรคว่ามีสถานภาพโน้มเอียงไปทางโอกาสหรืออุปสรรค ลักษณะกลยุทธ์ที่จะกำหนดโดยทั่วไป
แล้ว จะมี ๔ ประเภท คือ
๑) กลยุทธ์สร้างความเติบโต เป็นกลยุทธ์ที่เอื้อและแข็งโดยขยายกิจการหรือดำเนินงาน
เพิ่มเติมขึ้น
๒) กลยุทธ์ความถนัด เป็นกลยุทธ์ที่เอื้อแต่อ่อน โดยเลือกดำเนินงานเฉพาะที่มีความรู้
ความชำนาญ
๓) กลยุทธ์รักษาเสถียรภาพ เป็นกลยุทธ์ที่ไม่เอื้อแต่แข็งโดยเลือกดำเนินงาน
ที่กำลังดำเนินอยู่ไม่ขยายไปดำเนินงานอื่น
1 กลุ่มนโยบายและแผน สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษามัธยมศึกษา เขต ๓๕, เอกสารประกอบการอบรม “การวิเคราะห์ SWOT”,
๒๕๕๔.

2. SWOT analysis รวบรวมโดย นางณาลัย รินฤทธิ์ ครู วิทยฐานะชำนาญการพิเศษ
๔) กลยุทธ์ตัดทอน เป็นกลยุทธ์ที่ไม่เอื้อและอ่อน โดยการทบทวนภารกิจในส่วน
ที่ทำประโยชน์ได้ อาจต้องถ่ายโอนให้คนอื่นดำเนินการแทน
การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายนอก เป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการปฏิบัติงานของ
สถานศึกษาแต่สถานศึกษาไม่สามารถควบคุมได้หรือควบคุมได้ในระยะสั้น
การวิเคราะห์สภาพแวดล้อมภายใน เป็นการศึกษามูลเหตุปัจจัยที่มีอิทธิพลโดยตรงต่อ
การปฏิบัติงานของสถานศึกษาและสถานศึกษาสามารถควบคุมปัจจัยเหล่านี้ได้
2SWOT คือเทคนิคอย่างหนึ่งที่นำมาใช้ในการวิเคราะห์สภาพแวดล้อมทั้งภายใน
และภายนอกองค์กร เพื่อนำผลที่ได้ในรูปแบบจุดแข็ง (Strengths) จุดอ่อน (Weaknesses) โอกาส
(Opportunities) และภัยคุกคาม (Threats) มากำหนดเป็นกลยุทธ์ที่ใช้ในการวางแผนและพัฒนาองค์กร
2 เอกชัย บุญยาทิษฐาน, คู่มือวิเคราะห์ SWOT อย่างมืออาชีพ, พิมพ์ครั้งที่ ๑, (กรุงเทพฯ: ปัญญาชน, ๒๕๕๓), ๔-๕.