[Sách] Tâm hồn cao thượng

TÊM HÖÌN CAO THÛÚÅNG 1
http://www.ebooks.vdcmedia.com
Muåc luåc
Chaâng viïët mûúán thaânh Phú Lö Rùng....................................................3
(Cêu chuyïån haâng ngaây) ..........................................................................3
Àaám àaánh nhau ........................................................................................6
Loâng aái quöëc............................................................................................... 8
Trang cuöëi cuâng cuãa meå töi.................................................................... 10
Chuá lñnh àaánh tröëng ,ngûúâi àaão Saác-àe (1).......................................... 12
Keã khoá ......................................................................................................17
Meå töi ....................................................................................................... 19
Lúâi caãm taå................................................................................................ 21
Àùæm taâu (Truyïån àoåc haâng thaáng cuöëi cuâng) ......................................23
Cuöåc phaát thûúãng cho thúå thuyïìn......................................................... 29
Cha töi......................................................................................................31
Thuá quï.................................................................................................... 33
Ài ngoaâi phöë............................................................................................. 36
Ba Mûúi hai àöå........................................................................................38

Chaâng viïët mûúán thaânh Phú Lö Rùng
(Cêu chuyïån haâng ngaây)
Cêåu beá laâ hoåc troâ lúáp Ba, quï úã thaânh Phú Lö Rùng, múái 12 tuöíi,
ngûúâi khöi traáng, thöng minh, toác àen, da trùæng. Cêåu laâ con àêìu loâng
cuãa möåt viïn Kyá Ga, lûúng ñt, nhaâ lùæm miïång ùn, vò thïë sinh kïë rêët eo
heåp. Cha cêåu quyá cêåu lùæm, nhûng àïën viïåc hoåc thò laåi rêët nghiïm
khùæcc vò cêåu àaä lúán, cêìn phaãi hoåc gêëp cho choáng àuã sûác ài laâm, kiïëm
àúä gia àònh.
Cha cêåu àaä coá tuöíi, laåi lo nghô nhiïìu nïn tröng giaâ xoåm. Thïë maâ
ngoaâi viïåc súã ra, cha cêåu coân nhùåt viïåc ngoaâi àïí kiïëm thïm vaâ àïm
naâo cuäng thûác khuya laâm viïåc.
Öng vûâa nhêån àûúåc viïåc viïët “bùng” baáo, cûá 500 túâ thò àûúåc 3
phêåt lùng. Nhûng viïåc naây coá phêìn khoá nhoåc, nïn töëi àïën, luác ùn cúm
öng thûúâng phaân naân:
- Mùæt ta àöå naây keám quaá. Laâm viïåc àïm haåi ngûúâi thûåc !
Möåt höm cêåu con noái:
- Thûa cha, àïí con laâm àúä vò con viïët àûúåc.
Cha àaáp:
- Khöng, con coân phaãi hoåc. Cöng viïåc nhaâ trûúâng coân quan hï
hún viïåc viïët “bùng” nhiïìu. Caãm ún con. Cha khöng muöën thïë.

Biïët khöng thïí naâo laâm chuyïín àûúåc loâng cha, cêåu thöi khöng
naâi nó vaâ nghô caách khaác.
Möåt àïm, àúåi cha viïët moãi tay ài nguã, cêåu seä dêåy, lêìn ra phoâng
giêëy, thùæp àeân röìi ngöìi vaâo baân bùæt chûúác löëi chûä cuãa cha viïët rêët
nhanh nheån. Têåp “bùng” viïët àaä thaânh àöëng cao, cêåu àïëm àûúåc 100
túâ. Thïì laâ laâm thïm àûúåc 1 phêåt-lùng. Cêåu nghó tay röìi gioán gieán vïì
phoâng nguã.
Höm sau cha cêu vui veã baão cêåu:
- Lïå úi ! Cha coân coá sûác laâm viïåc hún laâ con tûúãng. Àïm qua,
trong hai tiïëng àöìng höì cha àaä viïët hún moåi höm àïën qua möåt phêìn
ba. Tay ta coân leå, mùæt ta coân tinh.
Lïå sung sûúáng tûå nhuã loâng:
- Khöng nhûäng kiïëm àûúåc thïm tiïìn, ta coân laâm cho cha vui
sûúáng tûúãng mònh treã ra. Ta haäy gùæng lïn ! Cêåu laâm nhû thïë luön
möåt thaáng. Thûác nhiïìu sinh mïåt. Möt töëi kia, cêåu nguã gêåt trong khi
hoåc baâi.
Höm sau, cha cêåu mùæng:
- Àöå naây con àöíi tñnh nhiïìu quaá. Trûúác con coá thïí àêu ! Con nïn
nhúá rùçng têët caã hy voång cuãa nhaâ ta àïìu àùåt vaâo tûúng lai cuãa con.
Cha rêët khöng bùçng loâng con.
-...
Bõ cha mùæng, cêu àõnh tûâ nay thöi khöng viïët nûäa. Nhûng àïën
chiïìu, cha cêåu vïì vui veã baáo cho nhaâ biïët rùçng thaáng naây cha cêåu àaä
lônh àûúåc 32 phêåt lùng hún thaáng trûúác. Cha cêåu laåi mua möåt goái keåo
lúán vïì phên phaát cho caác con. Caác em cêåu vöî tay reo mûâng. Thêëy thïë,
cêåu laåi quaã quyïët laâm nhû lêìn trûúác vaâ tûå nghô:
- Ta phaãi gùæng thïm chuát nûäa ! Ban ngaây ta hoåc, ban àïm ta
viïët àïí cho cha vaâ caác em ta àûúåc sung sûúáng !
Cêåu viïët nhû thïë luön böën thaáng. Böën thaáng thûác àïm ngaây
mïåt ! Böën thaáng bõ cha giaây voâ hùæt huãi.

Sang thaáng thûá nùm, cêåu quyïët loâng nghó viïåc àïí khöi phuåc laåi
tònh yïu dêëu cuãa cha, nhûng àïm àïën, cêu laåi nhúá giêëc dêåy. Cêåu
muöën nhòn laåi möåt lêìn cuöëi cuâng trong bêìu khöng khñ bònh tônh ban
àïm, caái phoâng con kia, núi maâ cêåu àaä laâm viïåc giêëu trong bêy nhiïu
lêu. Àeân thùæp, cêåu àûáng trûúác baân nhòn têåp “bùng” trùæng maâ cêåu seä
khöng bao giúâ àûúåc viïët nûäa, nhûäng tñnh danh vaâ àiaå chó cêåu àaä
thuöåc laâu, loâng cêåu böîng thêëy böìi höìi. Röìi bêët giaác, cêåu laåi ngöìi xuöëng
laâm viïåc. Tay cêåu àuång rúi quyïín saách xuöëng àêët. Cêåu ruâng mònh súå
haäi. Chïët ! Cha cêåu dêåy thò sao ?
Cêåu nñn thúã vaâ lùæng tai nghe, nhûng khöng nghe thêëy gò caã. Im
caã ! Caã nhaâ àang ngon giêëc. Cêåu yïn têm cêìm buát viïët lia lõa.
Luác êëy, cha cêîu vêîn àûáng sau cêåu maâ cêåu khöng biïët vò nghe
tiïëng saách rúi, cha cêåu nghe ngoáng möåt luác lêu röìi gioán gieán ra. Phaãi!
Cha cêåu àûáng àêëy, maái toác baåc cuái trïn maái toác xanh! Phaãi! Cha cêåu
àûáng àêëy mùæt nhòn ngoån buát, loâng caãm thûúng con !
Böîng cêåu Lïå theát lïn möåt tiïëng coá hai baân tay run run öm lêëy
àêìu cêåu.
Nghe tiïëng nûác núã, cêåu biïët ngay laâ cha, liïìn noái:
- Cha öi, xin cha tha löîi cho con !
Cha cêåu, cuái hön cêåu, nûúác mùæt roã caã lïn traán :
- Lïå yïu quyá cuaã cha ! Con àûâng giêån cha nhaá ! Cha àaä hiïíu caã.
Chñnh cha phaãi xin löîi con múái phaãi.
Noái xong, cha cêåu öm cêåu vaâo giûúâng meå cêåu vaâ baão:
- Hön con ài ! Àaä böën thaáng nay noá khöng nguã àïí laâm viïåc thay
ai. Ta àaä phuå baåc noá trong khi noá kiïëm gaåo nuöi caã gia àònh.

Àaám àaánh nhau
Phan Tñn bõ àuöíi rùæp têm traã thuâ anh Àinh. Noá àûáng àúåi úã àêìu
phöë laâ löëi anh Àinh thûúâng àoán em hoåc úã trûúâng Nûä hoåc Àöî Xaá vïì àïí
gêy chuyïån. Thuáy Hoa, em töi, thêëy àaám àaánh nhau, súå haäi chaåy 1
maåch vïì nhaâ khöng àúåi töi.
Viïåc xaãy ra nhû sau:
Phan Tñn àöåi muä caái-keát lïåch che caã tai, roán reán theo sau anh
Àinh; túái núi, noá liïìn cêìm àuöi toác em gaái anh Àinh giêåt thêåt maånh
àïí sinh sûå. Cö beá bõ keáo giêåt 1 caách bêët ngúâ ngaä lùn ra àêët. Anh Àinh
quay laåi thêëy Phan Tñn, giêån quaá sêën laåi àaánh luön, khöng súå noá vûâa
to vûâa khoãe hún. Vò thïë anh Àinh bõ àaánh traã rêët àau. Trong phöë luác
bêëy giúâ chó coá toaân hoåc troâ con gaái nhoã khöng ai laâ ngûúâi lúán àïí gúä
chuáng ra.
Hai treã àaánh nhau kõch liïåt. Anh Àinh àöí caã maáu muäi, nhiïìu
lêìn bõ ngaä, laåi cöë àûáng dêåy chöëng àúä. Cuöëi cuâng 2 ngûúâi vêåt löån nhau
trïn mùåt àêët. Anh Àinh hïët sûác bònh sinh vêåt ngûãa àûúåc Phan Tñn ra
vaâ lêëy àêìu göëi àeâ lïn ngûåc. Möåt tiïëng bïn ngoaâi kïu:
- Chïët chûãa thùçng khöën naån noá ruát dao!
Anh Àinh biïët thïë liïìn cùæn maånh vaâo caánh tay Phan Tñn laâm
con dao rúi ra.
Moåt ngûúâi chaåy laåi gúä vaâ löi 2 ngûúâi àûáng dêåy. Bõ cöng chuáng só
vaã, Phan Tñn chaåy thùèng. Àûáng giûäa baäi chiïën trûúâng, anh Àinh tuy

mùåt àêìy maáu, mùæt sûng huáp nhûng thùæng trêån. Cö em àûáng khoác bïn
caånh... Mêëy cö hoåc troâ nhùåt höå saách vúã rúi tung toáe trïn heâ. Anh Àinh
thu thêåp saách vúã boã cùåp, lêëy khùn chuâi mùåt röìi dùæt em vïì.
Moåi ngûúâi àïìu têëm tùæc:
- Khöng súå keã maånh hún mònh, bïn cho em nhû thïë thûåc àaáng
khen thay!

Loâng aái quöëc
Thûá tû, ngaây 25,
Àêìu baâi thi cuãa con saáng nay laâ : “Taåi sao anh yïu xûá súã cuãa
anh ?” Con àaä caãm àöång vïì chuyïån “Chuá lñnh àaánh tröëng” höm trûúác,
têët con àaä laâm baâi con möåt caách dïî daâng.
Taåi sao anh yïu xûá súã cuãa anh ? Cêu hoãi êëy chùèng laâm nêíy núã
trong oác con biïët bao nhiïu laâ cêu traã lúâi hay sao ? Töi yïu xûá súã cuãa
töi vò meå töi sinh trûúãng úã àêëy ; vò nguöìn maáu trong huyïët quaãn cuãa
töi àïìu laâ cuãa ngûúâi ; vò trong khu àêët thaánh kia àaä chön vuâi têët caã
nhûäng ngûúâi quaá cöë maâ meå töi thûúng, maâ cha töi troång ; vò caái àêët
maâ töi sinh, thûá tiïëng töi noái, quyïín saách töi hoåc, caái em töi, chuáng
baån töi vaâ möåt dên töåc lúán chung söëng vúái töi, caãnh àeåp cuãa taåo hoáa
bao boåc chung quanh töi, toám laåi têët caã nhûäng sûå vêåt maâ töi àaä tröng
thêëy, têët caã nhûäng caái gò maâ töi yïu, têët caã nhûäng caái gò maâ töi quñ,
nhêët nhêët àïìu thuöåc vïì xûá súã cuãa töi caã.
Bêy giúâ coân beá, con chûa hiïíu thêëu àûúåc thïë naâo laâ loâng yïu
nûúác. Röìi ra con seä biïët. Khi du lõch úã xa vïì, möåt buöíi saáng, àûáng tûåa
bao lan taâu con thêëy úã chên trúâi möåt daäy nuái xanh cuãa xûá con hiïån
ra, bêëy giúâ con seä thêëy traân lïå caãm úã trong loâng con dêng lïn vaâ
miïång con buöåt ra nhûäng tiïëng kïu mûâng rúä.
Con seä caãm thêëy tònh yïu nûúác khi con úã nûúác ngoaâi chúåt nghe
thêëy möåt ngûúâi trong àaám thúå thuyïìn noái tiïëng nûúác con, theo loâng
con xui giuåc, tûå nhiïn con àïën hoãi chuyïån ngûúâi thúå khöng quen êëy.

Con seä caãm thêëy tñnh yïu nûúác, khi con nghe thêëy ngûúâi ngoaåi quöëc
lùng maå xûá súã con, loâng tûác giêån seä laâm cho con noáng mùåt.
Con seä caãm thêëy tònh yïu nûúác maånh meä vaâ tön àaåi hún nûäa,
nïëu möåt ngaây kia, nûúác àõch vö cöë giaâu xeáo vaâo àêët ta ; luác êëy con seä
thêëy naâo cha hön con khuyïn cêu “duäng caãm”, naâo meå tiïîn con heån
luác “khaãi hoaân”.
Con seä caãm thêëy tònh yïu nûúác khi con tröng thêëy nhûäng àöåi
quên vêët vaã trúã vïì vúái nhûäng khuác ca chiïën thùæng.
Con seä caãm thêëy tònh yïu nûúác khi con tröng thêëy laá cúâ ba sùæc
bõ bùæn taã túi ài àêìu möåt toaán ngûúâi nghôa duäng, ai nêëy àïìu phö cao
caái traán buöåc bùng hay caái tay bõ boá, trong àaám àöng dên chuáng hoan
hó, ngûúâi ta neám hoa mûâng vaâ hö nhûäng lúâi chuác tuång.
Con úi ! Bêy giúâ con àaä hiïíu thïë naâo laâ loâng aái quöëc. Àoá laâ möåt
àiïìu rêët to taát, rêët thiïng liïng. Vñ möåt ngaây kia, ta tröng thêëy con vïì
trêån àûúåc an toaân, nhûng àûúåc tin con àaä lêín luát àïí traánh caái chïët,
thò cha àêy, cha vêîn àoán con luác ài hoåc vïì bùçng tiïëng cûúâi vui veã, bêëy
giúâ cha seä àoán con bùçng nhûäng tiïëng khoác xoát xa. Cha seä khöng thïí
thûúng con àûúåc nûäa vaâ seä àêm tim maâ thaác cho röìi !
Cha con.
Giaãi nghôa :
- AÁi quöëc : Loâng thûúng yïu nûúác. – Xûá súã : Quï hûúng àêët
nûúác. – Àêët thaánh : Nghôa àõa cuãa nhaâ àaåo. – Dên töåc : Noâi giöëng,
dên möåt nûúác. - Taåo hoáa : Noái vïì trúâi àêët gêìy dûång vaâ hoáa sinh muön
vêåt. – Sûå vêåt : Nhûäng viïåc vaâ nhûäng vêåt úã chung quanh ta. – Traâo lïå
caãm : Caãm àöång quaá maâ nûúác mùæt traân ra, vñ nhû nûúác thuãy triïìu
dêng lïn vêåy. – Tön àaåi : Quñ troång lúán lao. – Vö cöë : Khöng coá cúá gò. –
Nghôa duäng : Loâng trung nghôa vaâ can àaãm. – An toaân : Bònh yïn,
khöng thiïåt haåi gò.

Trang cuöëi cuâng cuãa meå töi
Thaáng Baãy
Thûá baãy, ngaây möìng 1
Enricö úi! Thïë laâ nùm hoåc hïët röìi! Con sùæp phaãi tûâ giaä thêìy con,
baån con. Nhên tiïån meå cho con biïët möåt tin buöìn: Cuöåc tûâ biïåt êëy
khöng phaãi chó trong hai thaáng rûúãi àêu, maâ laâ suöët àúâi!
Cha con vò nghïì nghiïåp boá buöåc phaãi rúâi Törinö, leä têët nhiïn,
gia àònh ta phaãi theo cha con. Sang thu, ta seä doån nhaâ. Con seä theo
hoåc trûúâng múái. Àiïìu àoá coá phêìn laâm cho con buöìn, phaãi khöng
Meå chùæc cho quyïën luyïën trûúâng cuä, úã àêëy roâng raä böën nùm, con
àaä vui veä laâm viïåc möîi ngaây hai buöíi, úã àêy ngaây naâo con cuäng tröng
thêëy thêìy êëy, baån êëy cuäng tröng thêëy cha meå con àûáng chöí êëy àoán
con, con seä nhúá trûúâng cuä úã àêëy trñ tuïå con àaä àûúåc múã mang, úã àêëy
con àaä kïët giao àûúåc nhiïìu baån töët vaâ úã àêëy möîi möåt lúâi noái laâ möåt
àiïìu ñch lúåi cho con.
Haäy àem caái kyã niïåm êëy ài vúái con vaâ àïí lúâi tûâ biïåt chuáng baån
vúái möåt möëi nhiïåt tònh phaát tûå àaáy loâng.
Röìi ra, baån con bêët haånh cuäng coá ngûúâi gùåp sûå khöng may, bõ
cha hay meå mêët súám; cuäng coá ngûúâi mïånh yïíu cuäng coá ngûúâi àem
bêìu maáu anh duäng tûúái trïn baäi chiïën trûúâng, nhûng hêìu hïët baån
con seä laâ nhûäng ngûúâi thúå chñnh trûåc trung hêåu, nhûäng ngûúâi cha gia
àònh cêìn mêîn àaãm àang àaáng troång, vaâ biïët àêu trong àaám baån con

sau naây laåi khöng coá ngûúâi ra gaánh vaác viïåc nûúác vaâ lûâng lêîy tiïëng
tùm!
Haäy tûâ biïåt baån con möåt caách yïu dêëu thiïët tha, haäy àïí laåi möåt
chuát têm höìn vaâo chöën àaåi gia àònh êëy laâ núi luác con vaâo haäy coân thú
êëu, luác con ra thò àaä lúán khön, laâ núi meå con vêîn coá caãm tònh vò núi êëy
con àûúåc loâng thûúng mïën cuãa moåi ngûúâi.
Enricö úi! Trûúâng hoåc vñ nhû ngûúâi meå, ngûúâi meå àaä dûát con úã
tay ta khi con noái chûa soäi àïí traã laåi ta möåt àûáa con khoãe maånh, tûã tïë
vaâ siïng nùng. Laåy Thûúång Àïë giaáng phuác cho ngûúâi meå khoan tûâ êëy!
Naây con! Con àûâng quïn võ ên nhên êëy, con úi! Mai sau con nïn
ngûúâi, con seä du lõch trong thïë giúái con seä tröng thêëy nhûäng thõ thaânh
hoa lïå, nhûäng lêu àaâi nguy nga, nhûng con phaãi nhúá luön luön àïën
nïëp nhaâ trùæng têìm thûúâng kia vúái cûãa chúáp kheáp, vúái vûúân cêy xanh
vò àêëy laâ núi böng hoa trñ tuïå àêìu tiïn cuãa con àaä naãy núä. Meå tin rùçng
hònh aãnh trûúâng cuä cuãa con seä in vaâo kyá ûác cho àïën luác taân húi thúã
cuäng nhû khöng bao giúâ meå quïn àûúåc boáng daáng caái nhaâ cuãa kyä maâ
úã àêëy meå àaä nghe tiïëng noái ban àêìu cuãa con.
Meå con

Chuá lñnh àaánh tröëng ,ngûúâi àaão Saác-àe (1)
Ngaây múã àêìu trêån Quñt Tö Da (2) tûác laâ höm 21 thaáng 7 nùm
1848 , saáu mûúi ngûúâi lñnh thuöåc liïn àöåi böå binh kia àûúåc lïånh lïn
nuái chiïëm àoáng möåt cùn nhaâ boã khöng thò thònh lònh bõ hai àöåi quên
AÁo àïën àaánh.Quên àõch bùæn suáng liïn thanh tuái buåi àïën nöîi toaán böå
binh phaãi vêët vaã múái tröën àûúåc vaâo trong nhaâ vaâ phaãi boã taåi trêån
mêëy ngûúâi chïët vaâ mêëy ngûúâi bõ thûúng
Thïë röìi , quên YÁ cûá trong cûãa söí bùæn ra bïn ngoaâi quên AÁo tiïën
theo hònh voâng cung vaâ bùæn traã rêët dûä.
Cêìm àêìu àöåi quên yá , coá hai haå sô quan vaâ möåt viïn Àaåi UÁy laâ
möåt võ àaä coá tuöíi , ngûúâi cao lúán , khö khao , rêu toác baåc phú.Trong
àöåi coá möåt chuá lñnh àaánh tröëng , ngûúâi àaão Saác-àe laâ möåt em beá , da
vaâng , toác àen traåc 14 tuöíi , nhûng ngûúâi boá nhoã chó bùçng 12.Daåi UÁy
àûáng chó huy viïåc phoâng ngûå möåt cùn buöìng trïn gaác, haå lïånh nhû
tiïëng seát.Chuá lñnh àaánh tröëng , mùåt húi xaám nhûng chên vêîn vûäng
trïn baân , nhòn qua cûãa söí thêëy khoái muâ vaâ möåt daãi trùng trùæng àang
tiïën dêìn vaâ trong baäi.
Quên àõch bùæn vaâo nhû mûa : tûúâng thuãng , ngoái tan , àöì àaåc ,
trêìn , cûãa àöí vúä , maãnh göî , maãnh baát , maãnh kñnh bùæn tung toáe.
Chöëc chöëc laåi coá ngûúâi lñnh àûáng bùæn úã cûãa söí guåc xuöëng vaán ,
ngûúâi ta phaãi löi vaâo buöìng.Mêëy ngûúâi lñnh nûäa , tay boáp vïët thûúng ,
chên bûúác laão àaão úã phoâng noå sang phoâng kia.Trong bïëp , coá möåt
ngûúâi chïët vúä oác , coi rêët thï thaãm.

Voâng baán nguyïåt cuãa quên àõch caâng thùæt chùåt thïm.
Àaåi UÁy tong buöìng chaåy ra noái chuyïån vúái viïn Àöåi.Ba phuát
sau, viïn Àöåi chaåy tòm chuá lñnh àaánh tröëng.Khi chuá lïn thò thêëy Àaåi
UÁy àang tò giêëy vaâo cûãa kñnh viïët bùçng buát chò.Dûúái chên coá möåt cuöåc
dêy thûâng xaách nûúác.
Àaåi UÁy gêëp giêëy , nhòn thùèng mùæt em beá bùçng àöi mùæt laånh
luâng , àöi mùæt maâ xûa nay quên lñnh vêîn tûâng súå haäi, Àaåi UÁy goåi :
-Em àaánh tröëng !
Chuá lñnh beá con liïìn giú tay cao lïn ròa muä.
-Em coá can àaãm khöng ?
Hai mùæt nöíi möåt luöìng chúáp saáng , em àaáp :
-Thûa Àaåi UÁy coá.
Àaåi UÁy àêíy cêåu laåi caånh cûãa söí trïn maái , troã ra vaâ noái :
-Em tröng àùçng xa kia , torng caánh àöìng gêìn toaâ biïåt thûå Phaáp-
Lan , chöî lûúäi lï lêëp laánh kia laâ quên cuãa ta.Em cêìn giêëy nêìy , lêëy
dêy leo xuöëng röìi theo sûúân nuái lêín qua caánh àöìng , chaåy vïì liïn àöåi
ta vaâ giao thû cuãa em cho sô quan naâo em gùåp trûúác nhêët.Giúâ em haäy
vûát dêy lûng vaâ tuái àaån ài.
Viïn Àöåi liïìn giûä möåt àêìu dêy , coân Àaåi UÁy àêíy em beá treâo qua
cûãa söí vaâ dùån thïm :
-Em phaãi thêån troång.Sûå thoaát nguy cuãa chi àöåi ta àïìu trong cêåy
vaâo têëm loâng can àaãm vaâ àöi chên maånh meä cuãa em.
Em beá vûâa baám dêy vûâa àaáp :
-Thûa Àaåi UÁy , xin Àaåi UÁy haäy tin vaâo em.
Möåt laát sau chuá lñnh nhoã àaä túái mùåt àêët.Viïn Àöåi keáo dêy
lïn.Àaåi UÁy cuái nhòn thêëy em beá vûâa xuöëng nuái vûâa chaåy.
Àaåi UÁy àang mong sao cho em beá ài thoaát , böîng coá nùm , saáu
àaám buåi muâ nöíi lïn trûúác mùåt vaâ sau lûng keã àaâo têíu, biïët rùçng àõch
quên àaä nhòn roä.Hoå bùæn tûâ trïn àöìi xuöëng.Em beá àang chaåy thoùn

thoùæt chaåy nhû con thoã , böîng ngaä raåp xuöëng àêët.Àaåi UÁy àaä thêët
voång, nhûng röìi laåi thêëy em trúã dêåy chaåy , chên húi khêåp khiïîn.Em
chaåy möîi luác möåt khoá nhoåc thïm.Thónh thoaãng laåi laão àaão hoùåc àûáng
hùèn laåi.
-Coá leä hùæn bõ àaån.Àaåi UÁy àoaán thïë nhûng laåi thêëy em beá chaåy
tiïëp.
Möåt viïn sô quan lo súå vaâo trònh Àaåi UÁy rùçng quên àõch bùæn
luön tay laåi dûång “cúâ trùæng” truyïìn lïånh cho ta haâng.
Àaåi UÁy vûâa nhòn em beá vûâa àaáp :
-Khöng ai àûúåc traã lúâi chuáng.
Luác êëy ngûúâi ta tröng thêëy àêìu em beá nhêëp nhö trong ruöång
luáa röìi laåi khöng thêëy nûäa, coá leä em ngaä , sau laåi thêëy àêìu em hiïån
ra; cuöëi cuâng em biïën trong haâng giêåu.Àaåi UÁy khöng tröng thêëy em
nûäa.
Quên AÁo àaä êåp àïën.Ngûúâi ta thêëy tiïëng hoâ reo vaâ tiïëng suáng
bùæn êìm êìm.Ngoaâi coá tiïëng hoâ :
-Haâng ài ! Haâng ài !
Àaåi uáy theát lúán :
-Khöng àúâi naâo !
Lûãa chaáy àuâng àuâng tûá phña.Nhiïìu quên ngaä lùn.Mêëy cûãa söí àaä
böí khöng, khöng ngûúâi khaáng chiïën.Caái phuát nguy cêëp àaä baây ra
trûúác mùæt.Àaåi UÁy ngheån ngaâo kïu : Quên ta khöng àïën röìi ! Thöi
quên ta khöng àïën röìi !
Àaåi – UÁy noái xong chaåy ài chaåy laåi , àiïn khuâng , ruát kiïëm toan
tûå vêîn , böîng viïn àöåi úã trïn maái treâo xuöëng reo êìm :
-Quên ta àaä àïën !
-Quên ta àaä àïën !
Àaåi UÁy nhùæc laåi cêu êëy bùçng gioång vui mûâng.

Thïë röìi quan , quên keã bõ thûúng , keã coân maånh , thaãy àïìu ra
caác cûãa söí khaáng chiïën kõch liïåt.
Möåt laát sau ngûúâi ta thêëy coá sûå trò nghó vaâ höîn loaån trong haâng
quên àõch.
Viïån binh àïën kõp thúâi, phaá tan quên àõch vaâ giaãi vêy cho àöåi böå
binh.
Höm sau , Àaåi UÁy vaâo nhaâ thûúng thùm möåt viïn Trung UÁy bõ
gêîy tay.Àaåi UÁy àang ngú ngaác tòm giûúâng , böîng nghe coá tiïëng goåi se
seä :
-Àaåi UÁy !
Àaåi UÁy quay ra , thò ra laâ chuá lñnh chaåy giêëy höm trûúác , Àaåi
UÁy hoãi :
-Em úã àêy aâ ? Gioãi lùæm ! Em àaä laâm troân nghôa vuå cuãa em.Em
coá bõ thûúng khöng ?
Cêåu beá àaáp :
-Traánh sao àûúåc ! Quên AÁo nhòn thêëy em chaåy liïìn bùæn
theo.Nïëu em khöng bõ thûúng thò àaä àïën súám àûúåc 20 phuát nûäa.May
maâ em gùåp ngay àûúåc viïn sô quan úã böå tham mûu vaâ trao giêëy.
Àaåi UÁy nhòn kyä em beá vaâ hoãi :
-Tröng em xanh quaá ! Chùæc em mêët nhiïìu maáu lùæm ?
Em beá móm cûúâi àaáp :
-Vêng , nhiïìu maáu , nhûng coân coá àiïìu hún caã maáu nûäa.Xin Àaåi
UÁy thûã nhòn xem.
Noái xong . em múã chùn ra.
Àaåi UÁy kinh ngaåc , luâi laåi möåt bûúác.Chuá lñnh àaánh tröëng chó coân
möåt chên.Chên traái àaä bõ cûa trïn àêìu göëi.
Luác êëy , Baác sô ài qua troã em beá vaâ noái vöåi vaâng :

-Thûåc laâ möåt trûúâng húåp àaáng tiïëc.Chên em bõ thûúng xoaâng
thöi,nhûng vò gûúång ài möåt caách quaá àaáng nïn vïët thûúng sûng lïn
àïën nöîi phaãi cûa.Nhûng em laâ àûáa treã can àaãm, àaáng khen ! Em
khöng hïì khoác vaâ cuäng khöng hïì kïu àau.Khi töi chûäa cho em , töi
rêët tûå haâo rùçng em laâ möåt àûáa con nûúác YÁ.
Noái xong,Baác sô laåi chaåy ài chöî khaác.
Àaåi UÁy cau maây , nhòn kyä em beá röìi keáo chùn laåi .Xong lùèng
lùång trong vaâo em beá, Àaåi UÁy àûáng thùèng ngûúâi,tay giú lïn muä.
Em beá ngaåc nhiïn hoãi :
-Thûa Àaåi UÁy ! Ngaâi laâm gò thïë ? Caái chaâo êëy àïí cho em sao ?
Vi quên nhên àêìu baåc kia khöng quen noái ngoåt vúái keã dûúái bao
giúâ liïìn àaáp bùçng möåt gioång rêët thên aái vaâ nheå nhaâng :
-Phaãi.Ta chó laâ möåt viïn Àaåi UÁy.Coân em , em múái laâ möåt võ anh
huâng !
Chuá thñch :
-(1)Sardaigne (2) Custozza
Giaãi thñch :
Liïn àöåi : möåt liïn àöåi göìm nhiïìu quên àöåi – Phoâng ngûå : ngùn
ngûâa vaâ chöëng cûå – Baán nguyïåt : hònh nûãa mùåt trùng – Biïåt thûå : khu
nhaâ riïng úã nhaâ quï – Thêån troång : cêín thêån , khöng cêíu thaã – Àaâo
têíu : chaåy tröën – Vûâa chöëng cûå vûâa àaánh laåi – Tûå vêîn : tûå tûã – Trò
Nghi : do dûå ngúâ vûåc – Viïån Binh : quên àïën giaãi cûáu – Tham mûu :
cú quan chuyïn baân vïì caác mûu lûúåc àïí àaánh quên àich – Anh huâng :
anh laâ vua loaâi hoa huâng laâ vui loaâi thuá bêåc taâi gioãi coá chñ lún hún
ngûúâi.

Keã khoá
Hy sinh cho Töí Quöëc” nhû em beá xûá Lom Baác Ài, laâ àùåc tñnh
siïu viïåt àaä àaânh, nhûng cuäng coân nhiïìu nïët khaác maâ con khöng nïn
xao nhaäng, con úi!
Nhû saáng nay, luác ài hoåc vïì, con ài trûúác meå, con àaä gùåp 1
ngûúâi àaân baâ ngheâo bïë 1 àûáa con nhoã xanh xao yïëu àuöëi vaâ chòa tay
xin con. Con nhòn ngûúâi ta bùçng con mùæt laånh luâng, con chùèng cho gò
caã maâ chñnh luác êëy tuái con coá tiïìn. Nghe meå, con úi! Con àûâng têåp
thoái laâm ngú trûúác keã ngheâo khoá ngûãa tay xin con; hún nûäa con laåi
caâng khöng nïn bûúác qua 1 ngûúâi meå xin ùn cho con. Con haäy nghô
àïën buång àoái cuãa àûáa treã thú, nghô àïën sûå àau khöí cuãa ngûúâi meå
Möîi khi meå böë thñ cho keã ngheâo thò bao giúâ hoå cuäng caãm ún vaâ
chuác cho meå, cho caã nhaâ ta àûúåc moåi sûå laânh. Nhûäng lúâi chuác tuång êëy
nghe ïm aái laâ dûúâng naâo! Vaâ loâng ta ún hoå khöng biïët bao nhiïu!
Nhûäng lúâi cêìu nguyïån êëy seä thêëu àïën àêëng Thûúång àïë àïí Ngaâi phuâ
höå cho têët caã nhûäng ngûúâi thên yïu cuãa taå Vò thïë, khi trúã vïì, meå rêët
vui vaâ tûå nhuã:
- Ngûúâi êëy àaä cho ta nhiïìu hún laâ ta àaäi hoå!
An úi! Con haäy nghe meå; thónh thoaãng nïn búát möåt vaâi àöìng
trong tuái tiïìn cuãa con àïí cho ngûúâi giaâ khöng chöën nûúng thên, ngûúâi
meå khöng gaåo, àûáa treã khöng meå khöng chaå Nhûäng keã khoá thñch xin
treã con vò nhû thïë hoå khöng nhuåc, vò treã con cuäng nhû hoå, phaãi cêìn
àïën moåi ngûúâi. Con coá nhêån thêëy úã quanh trûúâng thûúâng coá nhiïìu keã
ùn xin khöng? Sûå böë thñ cuãa ngûúâi lúán laâ 1 viïåc laâm phuác, nhûng sûå

böë thñ cuãa treã con khöng nhûäng laâ 1 viïåc laâm phuác maâ coân laâ 1 sûå vöî
vïì nûäa, vò möîi lêìn àûáa treã àem cho thò hònh nhû àöìng tiïìn keâm vúái
böng hoa úã trong tay noá rúi ra.
Con úi! Con phaãi biïët con coá àuã caã, chûá keã khoá thò thiïëu hïët. Khi
con mong àûúåc sung sûúáng thò ngûúâi ngheâo chó cêìu sao cho khoãi chïët.
Trong 1 khu coá bao nhiïu laâ nhaâ giaâu, trong 1 phöë coá bao nhiïu ngûúâi
sang troång qua laåi, coá bao nhiïu àûáa treã ùn mùåc xa hoa, thïë maâ vêîn
coân thêëy nhiïìu àaân baâ vaâ treã con àoái khaát, raách rûúái. Thûåc àaáng buöìn
thay!
Muöën cho ngûúâi ta khoãi chï con laâ 1 keã vö tònh thò tûâ sau, con
àûâng bûúác qua 1 keã khoá maâ khöng cho gò.
Meå con

Meå töi
Saáng nay, cö giaáo Àan Caát Tiïn laåi chúi, cha töi nhêån thêëy töi
àaä noái 1 cêu vö lïî vúái meå töõ Vò thïë, cha töi rùn töi bùçng laá thû sau
àêy, àoåc rêët caãm àöång:
"Trûúác mùåt cö giaáo cuãa em con, con àaä toã ra vö lïî vúái meå con. An
úi! Lêìn sau khöng àûúåc thïë nûäa! Thaái àöå höîn haâo cuãa con àaä xuyïn
thêëu traái tim cha nhû 1 muäi daoå Cha coân nhúá mêëy nùm trûúác àêy,
meå con àaä thûác suöët àïm úã caånh giûúâng con, nghe húi con thúã, meå con
àaä lo lùæng voä ngûúâi vaâ möîi khi nghô àïën nöîi phaãi "boã" con thò laåi suåt
suâõ Con úi! Con nïn nghô àïën nhûäng luác êëy vaâ khöng tïå vúái meå con,
möåt ngûúâi meå seä sùén loâng àem 1 nùm haånh phuác cuãa mònh àïí chuöåc 1
giúâ àau àúán cho con, 1 ngûúâi meå seä vui loâng ài ùn xin àïí nuöi con vaâ
sùén loâng hy sinh tñnh mïånh àïí cûáu con söëng! Con úi! Trong àúâi con,
con seä coá nhûäng ngaây buöìn rêìu, thaãm àaåm, nhûng caái ngaây buöìn
thaãm nhêët, chñnh laâ con mêët meå con.
Röìi àêy, con seä trûúãng thaânh, nhûäng cuöåc phêën àêëu seä reân con
nïn ngûúâi maånh meä. Con seä khöng bao giúâ quïn àûúåc hònh aãnh meå
con vaâ con seä ûúác gò laåi àûúåc nghe thêëy tiïëng ïm aái vaâ tröng thêëy neát
mùåt hiïìn tûâ cuãa meå con, vò duâ lúán àïën mûác naâo, khoãe àïën mûåc naâo,
con vêîn thêëy laâ 1 àûáa treã trú vú vaâ yïëu àuöëõ Con seä höìi tûúãng laåi
nhûäng luác àaä laâm cho meå con phaãi mïëch loâng maâ con buöìn. Loâng höëi
hêån seä cùæn rûát con. Hònh aãnh dõu daâng vaâ tûâ aái cuãa meå con seä laâm
cho con thïm rêìu rô. Con nïn nhúá rùçng loâng hiïëu thaão laâ 1 böín phêån
thiïng liïng cuãa con ngûúâõ Keã naâo giaây xeáo lïn chûä hiïëu laâ keã khöën
naån. Quên giïët ngûúâi nïëu biïët tön kñnh cha meå, cuäng coân 1 àiïím

thaânh thûåc trong têm; con ngûúâi duâ sang troång tuyïåt vui, nïëu laâm
rêìu loâng meå, xuác phaåm àïën meå, cuäng laâ keã khöng coá nhên caách.
An úi! Con van meå con ài, àïí meå con hön con cho caái hön êëy xoáa
saåch vïët vö ún úã trïn traán con. Con úi! Loâng cha vêîn yïu con, vò con
laâ möëi hy voång quñ baáu nhêët àúâi cuãa cha, nhûng cha thaâ khöng con
coân hún laâ coá àûáa con úã baåc vúái meå!"
Cha con.

Lúâi caãm taå
Thûá tû, ngaây 24
Möîi khi töi nghô laåi vaâ so saánh hoåc lûåc cuãa töi höìi thaáng mûúâi
nùm ngoaái vúái bêy giúâ thò töi thêëy hònh nhû töi àaä tiïën nhiïìu . Trong
kyá ûác töi àaä chûáa àûúåc nhiïìu àiïìu múái . Khi töi viïët hoùåc noái, töi àaä
phö diïín tû tûúãng àûúåc dïî daâng hún . Àoåc saách töi cuäng hiïíu nhiïìu
hún trûúác . Töi laåi coá thïí tñnh toaán vaâ giuáp möåt vaâi viïåc cho cha meå .
Àûúåc thïë, cuäng laâ nhúâ úã nhiïìu ngûúâi . Höm nay laâ ngaây töi phaãi
caám ún caác võ êëy . Trûúác hïët töi caãm ta thêìy giaáo tön quyá cuãa töi bao
giúâ cuäng khoan dung vaâ yïu dêëu töi, möîi möåt sûå tiïën böå cuãa töi laâ
möåt sûå lao töín cho thêìy .
Töi caám ún anh Àïrötxi, ngûúâi baån hiïìn cuãa töi, nhúâ nhûäng lúâi
dêîn giaãi söët sùæng vaâ phên minh cuãa anh, töi hiïíu thêëu moåi nghôa khoá
khùn vaâ vûúåt nhûäng kyâ thi àûúåc dïî daâng .
Töi caãm ún anh Xtar ài, ngûúâi baån can àaãm vaâ khoãe maånh àaä toã
cho töi biïët coá quaã caãm múái thaânh cöng .
Töi caãm ún anh Garönï, möåt ngûúâi baån chñnh àaåi quang minh
laâm cho ai chúi vúái anh cuäng phaãi trúã nïn àûáng àùæn nïët na .
Töi laåi khöng quïn caám ún caách anh Prïcötxi vaâ Cöretti, caác
anh àaä nïu cho töi têëm gûúng can àaãm trong luác biïën, têëm gûúng
bònh tônh trong viïåc laâm !

Nhûng cha úi ! Chñnh cha laâ ngûúâi con phaãi caãm taå hún hïët vò
cha vûâa laâ öng thêìy thûá nhêët, vûâa laâ ngûúâi baån thûá nhêët cuãa con, cha
àaä khuyïn con biïët bao leä phaãi, àaä daåy co biïët bao àiïìu hay . Cha àaä
laâm viïåc vêët vaã nhûng cha vêìn giêëu kñn nöîi ûu phiïìn, chó cöët laâm cho
sûå hoåc cuãa con àûúåc dïî daâng vaâ àúâi con àûúåc ïm êëm .
Caã meå nûäa, ngûúâi meå hiïìn tûâ cuãa con úi ! Meå àaä chia xeã nöîi vui,
nöîi buöìn cuãa con, meå àaä hoåc baâi, àaä laâm viïåc cho con vaâ àaä àau khöí
vaâ con ! Con xin quyâ trûúác mùåt meå cuäng nhû luác con coân thú, àïí taå ún
meå .
Con xin dêng laåi cha meå têët caã têëm yïu thûúng maâ cha meå àaä
àùåt vaâo traái tim con trong mûúâi hai nùm hy sinh vaâ êu yïëm àïí àïìn ún
sinh thaânh.

Àùæm taâu
(Truyïån àoåc haâng thaáng cuöëi cuâng)
Caách àêy vaâi nùm, trong möåt buöíi súám muâa àöng, möåt chiïëc taâu
lúán rúâi bïën Livúpun àïí sang àaão Malta. Kïí caã 60 thuãy thuã, thò trong
taâu coá têët caã hún 200 ngûúâi. Viïn thuyïìn trûúãng vaâ nhûäng ngûúâi
thuãy binh phêìn nhiïìu laâ ngûúâi nûúác Anh caã.
Trong söë haânh khaách coá mûúâi ngûúâi Italia, ba thûúng gia, möåt
linh muåc, vaâi nhaåc cöng . ÚÃ àêìu taâu, trong söë haânh khaách haång ba coá
möåt cêåu beá ngûúâi Italia traåc 12 tuöíi; coi neát mùåt nghiïm trang vaâ quaã
quyïët cuãa cêåu, ngûúâi ta coá thïí biïët cêåu laâ ngûúâi úã àaão Sicile . Cêåu
ngöìi möåt mòònh trïn àöëng dêy taâu, tûåa vaâo möåt caái vali cuä . Da nêu,
toác àen, quêìn lêëm raách, vai àeo tuái dïët, cêåu nhòn taâu, nhòn bïí vúái möåt
neát mùåt êu sêìu, neát mùåt cuãa nhûäng keã bõ àau àúán vaâ caãnh ngöå suy vi
cuãa gia àònh .
Taâu ài àûúåc möåt luác lêu, möåt thuãy thuã ngûúâi Italia dùæt möåt em
gaái nhoã ra àêìu taâu laåi chöí cêåu beá, baão:
- Mariö úi! Ta àaä kiïëm cho em möåt ngûúâi baån àöìng haânh àêy .
Röìi ngûúâi thuãy thuã ài .
Mariö hoãi cö beá:
- Em ài àêu
- Em ài vïì àaão Malta, àïí thùm thêìy àeã em àang mong àúåi, tïn
em laâ Giulieta Phagiani .

Mariö khöng noái gò .
Möåt luác sau cêåu lêëy baánh vaâ quaã khö úã tuái dïët ra . Giulietta
cuäng múã goái baánh “bñt-quy”, hai em cuâng ùn vui veã .
- Thuá quaá ! Sùæp àûúåc khiïu vuä bêy giúâ!
Ngûúâi thuãy thuã Italia ài qua noái thïë, röìi gioá thöíi caâng maånh,
taâu troâng traânh ghï súå .
Nhûng hai em chûa nïëm muâi say soáng bao giúâ nïn khöng àïí yá .
Cö beá cûúâi nuå . Cö bùçng traåc tuöíi baån nhûng cao hún da cuäng
nêu quêìn aáo cuäng têìm thûúâng nhû cêåu, toác buöåc khùn muâ soa àoã hai
tay àeo voâng baåc con, ngûúâi coi maãnh deã, yïëu úát, coá leä cö cuäng àaä chõu
nhiïìu nöîi gian truên.
Luác röìi, hai em kïí chuyïån nhaâ cho nhau nghe . Cêåu beá, möì cöi
cha meå . Cha cêåu laâm thúå, múái mêët úã Livúrpun àûúåc mûúâi höm nay .
Öng laänh sûå Italia thêëy cêåu bú vú liïìn cêëp giêëy cho cêåu vïì quï úã
Palermö . Cêåu àõnh vïì tòòm mêëy ngûúâi hoå haâng àïí nûúng nhúâ .
Coân cö beá nùm ngoaái coá baâ àaä àûa cö sang Luên Àön, laâm con
nuöi àïí búát cho cha meå möåt miïång ùn vò nhaâ cö thanh baåch . Àûúåc vaâi
thaáng, dò cö bõ tai naån ö tö, chïët khöng àïí laåi àöìng naâo . Öng laänh sûå
Italia úã àêy cuäng cho cö vïì nûúác .
Vò thïë caã hai àïìu àûúåc gúãi ngûúâi thuãy thuã Italia tröng nom .
Cö beá noái:
- Nhû thïë laâ em trúã vïì tay khöng, maâ thêìy àeã em cûá yïn trñ laâ
sau naây thïë naâo em cuäng coá möåt caái vöën to . Nhûng duâ sao thêìy àïí
vêîn thûúng yïu em vaâ thêëy em trúã vïì àûúåc maånh gioãi thò vui sûúáng
biïët dûúâng naâo! Caác em em cuäng thïë . Chuáng nhúá em lêëm . Em coá böën
em maâ em laâ chõ caã.
Noái xong cö hoãi baån:
- Thïë anh cuäng vïì tòm baâ con?
- Anh cuäng àõnh thïë, song khöng biïët coá ai chõu giuáp àúä anh
khöng?

- Nhûäng ngûúâi êëy khöng yïu anh aâ ?
- Anh chûa thïí biïët àûúåc .
Cö beá noái tiïëp:
- Àïën Giaáng Sinh naây, em vûâa àuáng 12 tuöíi .
Suöët ngaây, hai treã ngöìi caånh nhau, khi noái chuyïån têm sûå, khi
nhòn mùåt bïí khúi; ai cuäng tûúãng laâ hai anh em . Luác buöìn, cö beá laåi
giúã bñt têët ra àan, coân cêåu beá thò tû lûå nhòn ra mùåt bïí .
Möåt buöíi chiïìu kia, khi cêåu àang àûáng tûåa bao lún xem “àöång
bïí” böíng möåt lúáp soáng baåc àêìu keáo àïën vöî vaâo mùåt cêåu, àöìng thúâi taâu
troâng traânh, laâm cêåu ngaä vêåp àêìu vaâo ghïë, maáu chaãy roâng roâng .
Cö beá vöåi chaåy hoãi:
- Anh coá viïåc gò khöng ?
Röìi cö thaáo muâ soa trïn àêìu buöët vïët thûúng cho baån . Möåt gioåt
maáu úã traán cêåu roã xuöëng laâm öë chiïëc aáo vaâng cuãa cö .
Cêåu beá lêëy laâm caãm àöång vaâ xin löîi cö .
Trúâi töëi, Mariö vaâ Giulietta vûâa xuöëng phoâng nguã àûúåc möåt luác
thò trúâi nöíi baäo. Trïn mui gioá giêåt àuâng àuâng laâm gaäy cöåt buöìm, rûát
àûát ba chiïëc saâ luáp treo úã caånh taâu vaâ àaánh bay böën con boâ buöåc úã
àùçng muäi .
Tònh traång luác bêëy giúâ thêåt laâ löån xöån, khöng thïí taã àûúåc . Möåt
sûå kinh hoaâng lúán trïn taâu: tiïëng kïu, tiïëng khoác, tiïëng cêìu nguyïån
nöíi lïn moåi chöî nghe rêët thûúng têm . Àïm caâng khuya gioá caâng
maånh . Àïën gêìn saáng thò phong ba laåi caâng kõch liïåt .
Soáng ngang nûúác ngûúåc truâm lêëp caã taâu, gùåp caái gò laâ àaánh gaäy
vaâ cuöën ài . Noác buöìng maáy bõ dñ àaánh suåp xuöëng, nûúác traân vaâo öì öì
laâm tùæt caã loâ, khoái bay muâ mùæt; taâi xïë àïìu phaãi boã chaåy, röìi böën bïn
nûúác cûá cuöìn cuöån chaãy vaâo nhû suöëi, nhû thaác .
- Búm nûúác ra!

Viïn thuyïìn trûúãng vûâa ra lïånh thò böîng möåt trêån gioá giêåt phi
thûúâng laâm àûát hïët dêy vaâ phaá tung caác cûãa, tûác thò möåt cêy nûúác lúán
àöí vaâo àêìy taâu .
Haânh khaách ai nêëy ruång rúâi, mùåt xaám nhû gaâ cùæt tiïët, gaâo khoác
nhû àiïn . Viïn thuyïìn trûúãng khöng àïí chêåm möåt phuát, sai buöng
luön chiïëc thuyïìn xuöëng bïí . Nùm ngûúâi lñnh thuãy vaâo ngöìi . . .
Nhûng thuyïìn vûâa chêëm mùåt nûúác bïí thò möåt con soáng lúán àaánh
chòm nghóm! Hai ngûúâi lñnh thuãy chïët àuöëi . Coân ba ngûúâi kia hïët sûác
bònh sinh phêën àêëu vúái soáng múái vúái àûúåc dêy leo lïn taâu .
Luác êëy, nûúác àaä gêìn túái bao lún .
Möåt têën thaãm kõch diïîn ra úã trïn boong taâu . Meå thêët voång öm
chùåt con vaâo loâng . Baån beâ hön nhau àïí vônh quyïët . Mêëy ngûúâi nhaát
gan laánh vaâo trong phoâng àïí khoãi nhòn thêëy caái chïët khöng traánh
àûúåc . Möåt haânh khaách tûå tûã bùçng suáng luåc lùng xuöëng chên thang .
Möåt söë àöìng ngûúâi nûäa chen chuác vaâo nhau àúåi chïët .
Tiïëng kïu khoác lêîn trong gioá gaâo nghe rêët kinh höìn .
Mariö vaâ Giulietta, hai treã luác êëy àïìu öm vaâo cöåt buöìm gaäy,
mùæt àùm àùm nhòn bïí .
Bêy giúâ, gioá àaä búát maånh, soáng àaä húi yïn, nhûng con taâu cûá
dêìn dêìn chòm . Chó trong vaâi phuát nûäa laâ àùæm xuöëng àaáy bïí .
- Cho saâ luáp xuöëng bïí mau!
Theo lïånh thuyïìn trûúãng, ngûúâi taâ thaã chiïëc saâ luáp maâ gioá coân
àïí soát laåi . Mûúâi böën thuãy thuã vaâ haânh khaách àûúåc pheáp xuöëng .
Viïn thuyïìn trûúãng úã nguyïn trïn taâu .
Boån thuãy thuã kïu to:
- Múâi àaåi uáy xuöëng àêy vúái chuáng töi!
Viïn thuyïìn trûúãng àaáp:
- Ta phaãi chïët taåi nhiïåm súã cuãa ta .
Boån thuãy thuã kïu naâi:

- Xin àaåi uáy cûá xuöëng, may gùåp taâu àïën cûáu thò ta thoaát naån .
Xin àaåi uáy cûá xuöëng mau! Khöng thò nguy hiïím àïën tñnh mïånh!
- Ta úã laåi .
Boån thuãy thuã nhòn haânh khaách trïn taâu goåi:
- Coân möåt chöî cho möåt ngûúâi àaân baâ .
Khöng thêëy coá ai traã lúâi . Boån êëy laåi kïu :
- Möåt treã em vêåy!
Nghe tiïëng êëy, Mariö vaâ Giullietta àïìu nhaãy böí ra maån taâu nhû
hai con thuá dûä vaâ tranh nhau kïu:
- Töi ! Töi !
Tiïëng dûúái thuyïìn àûa lïn:
- Àûáa beá xuöëng, àûáa lúán úã laåi vò thuyïìn àaä nùång lùæm röìi .
Thêëy noái thïë, cö beá kinh ngaåc, sûäng ngûúâi nhòn Mariö bùçng àöi
mùæt cuãa keã hêëp höëi .
Mariö laåi nhòn cö beá, tröng thêëy gioåt maáu àoã úã vaåt aáo cö, nhúá
ngay caái cûã chó quyá hoáa cuãa baån, röìi möåt yá àõnh cao thûúång qua neát
mùåt cêåu nhû möåt luöìng chúáp, cêåu traã lúâi:
- Cö naây nheå hún töi !. . . Em Giulietta úi! em coân cha, coân meå .
Anh chó coá möåt mònh . . . Anh nhûúâng chöî cho em . Em xuöëng mau!
Ngûúâi dûúái thuyïìn kïu:
- Chuâng chònh maäi ! Quùng noá xuöëng àêy!
Mariö liïìn öm ngang Giulietta neám xuöëng bïí . Möåt thuãy thuã
mau tay cûáu àûúåc vaâ löi lïn thuyïìn
Mariö àûáng trïn maån taâu tröng theo, traán cao ngaåo toác phêët
phúái, veã bònh tônh vaâ trang nghiïm .
Thuyïìn tûâ tûâ xa, Guilietta ngoaãnh nhòn . Mariö khoác thöín thûác
vaâ àûa tay ra vônh biïåt .

- Anh úã laåi !
- Vônh quyïët em !
Thuyïìn àaä rúâi ra, nhêëp nhö trong muön nghòn lúáp soáng . Trúâi u
aám . Trïn taâu khöng coân möåt tiïëng kïu, nûúác ngêåp àïën mui . . .
Giulietta khöng daám nhòn, giêëu mùåt trong hai baân tay . Khi cö
beá ngêíng àêìu lïn, thò con taâu àaä biïën mêët !. . .

Cuöåc phaát thûúãng cho thúå thuyïìn
Chuã Nhêåt ngaây 25
Y heån, saáng nay chuáng töi àïìu àïën nhaâ haát Vittöriö dûå lïî phaát
phêìn thûúãng cho lúáp thúå thuyïìn .
Nhaâ haát cuäng àöng àaão nhû höm 14 thaáng ba múái röìi, nhûng
lêìn naây cöng chuáng phêìn nhiïìu thuöåc vïì phaái lao cöng .
Trong sên raåp, hai daäy ghïë àêìu laâ hoåc troâ höåi “húåp ca” ngöìi .
Giúâ khai maåc, caác cêåu àöìng thanh haát möåt baâi cung tùång chiïën sô
trêån vong gioång töët, vùn hay quaá, nïn luác haát xong, moåi ngûúâi àïìu
àûáng dêåy vöî tay vaâ kïu “bis”, khiïën cho caác cêåu laåi phaãi haát möåt lêìn
nûäa .
Àoaån, nhûäng ngûúâi àûúåc thûúãng bùæt àêìu diïîn trûúác mùåt öng
Thõ trûúãng, öng Quêån trûúãng vaâ nhiïìu viïn chûác khaác . Caác öng phaát
cho hoå saách vúã, giêëy ban khen vaâ böåi tinh .
Töi nhòn thêëy “chuá phoá nïì” ngöìi möåt goác phoâng vúái meå vaâ úã cuöëi
raåp thêëy thoaáng boáng öng hiïåu trûúãng vaâ thêëy giaáo lúáp töi .
Thoaåt tiïn laâ hoåc troâ lúáp höåi hoåa lïn lônh thûúãng . Chuáng töi
nhòn thêëy thúå kim hoaân, thúå chaåm àöì kim thuöåc, thúå in thaåch baãn,
thúå möåc, thúå nïì . Kïë túáp lúáp thûúng maåi vaâ lúáp êm nhaåc . Lúáp nêìy coá
caã mêëy cö thiïëu nûä vaâ mêëy cêåu cöng nhên ùn mùåc diïm duáa nhû
ngaây àaåi höåi . Trûúác veã trang troång êëy, cöng chuáng vöî tay nhû phaáo .
Cuöëi cuâng laâ lúáp phöí thöng .

Lúáp naây göìm àuã ngûúâi trong caác nghïå vaâ hoå ùn mùåc nhiïìu löëi
khaác nhau: toác baåc coá, rêu àen coá, ngûúâi lúán coá, treã em coá . Nhûäng
ngûúâi trai treã thò vui veã, mau leå caác öng coá tuöíi ra chiïìu böëi röëi
ngûúång nguâng . Trong söë àoá, töi thêëy caã cha “chuá phoá nïì” öng àûúåc
phêìn thûúãng thûá nhò . Cöng chuáng vöî tay hoan nghïnh têët caã, treã
cuäng nhû giaâ .
Nhiïìu ngûúâi àûúåc thûúãng coá caã vúå con ài theo . Khi thêëy cha lïn
àaân lônh giaãi, mêëy em beá goåi vaâ vöî tay reo .
Möåt cêåu beá naåo öëng khoái cuäng àûúåc thûúãng . Mùåt cêåu höm nay
rûãa saåch nhûng quêìn aáo vêîn nhuöåm maâu than . Öng Thõ trûúãng hoãi
han cêåu ên cêìn vaâ bùæt tay khen ngúåi . Kïë àïëng lûúåt möåt ngûúâi nêëu
bïëp vaâ möåt ngûúâi queát àûúâng : hai ngûúâi naây àïìu àûúåc gùæn böåi tinh .
Möåt cêåu beá têåp nghïì, mùåc aáo cuãa cha luång thuång lïn àaân lônh
saách, bïn dûúái coá mêëy tiïëng cûúâi phaát ra nhûng bõ tiïëng vöî tay truâm
aát ài . Sau cêåu àïën möåt cuå giaâ, àêìu hoái, rêu baåc röìi àïën mêëy ngûúâi
lñnh phaáo thuã, lñnh àoan, lñnh vïå binh laâ hïët .
Àïí bïë maåc lïî nêìy, caác cêåu trong ban “húåp ca” laåi àûáng lïn haát
baâi quöëc ca rêët laâ huâng traáng .
Ra vïì, töi nghô àïën cöng viïåc cuãa nhûäng ngûúâi lao àöång phaãi
laâm thïm nhûäng phêån sûå haâng ngaây àaä vêët vaã, nghô àïën nhûäng thúâi
giúâ cêìn phaãi nghô ngúi maâ khöng àûúåc hûúãng nguyïn veån, nghô àïën
sûác cöë gùæng cuãa nhûäng khöëi oác khöng quen hoåc baâi, cuãa nhûäng baân
tay chai rùæn vò lao dõch, loâng töi caãm thêëy möåt möëi nhû vûâa kñnh
troång vûâa thên yïu, nhûäng ngûúâi lao cöng chõu khoá, nhûäng ngûúâi cha
gia àònh xûáng àaáng noái trïn .

Cha töi
Thûá baãy, ngaây 17 .
Enricö úi ! Chùæc hùèn nhûäng baån con nhû Cörïtti vaâ Garönï
khöng bao giúâ traã lúâi cha meå möåt caách vö lïî nhû con àaã àöëi vúái cha
con chiïìu qua . Con phaãi thïì cuâng meå rùçng tûâ rêìy con seä khöng thïë
nûäa . Möîi khi cha con mùæng con laâ y nhû con noái traã nhûäng cêu rêët vö
lïî . Con nïn tûúãng tûúång àïën möåt ngaây kia – maâ ngaây êëy khöng thïí
traánh àûúåc – cha con hêëp höëi trïn giûúâng bïånh goåi con laåi giûúâng àïí
tröëi trùn . Khi àoá, nghe nhûäng cêu noái cuöëi cuâng cuãa cha, chùæc loâng
con seä phaãi thöín thûác, ên hêån vò àaä coá àiïìu úã tïå vúái cha . Luác bêëy giúâ
con múái hiïíu rùçng: trûúác kia cha con thûåc laâ möåt ngûúâi baån töët cuãa
con; möîi khi bêët àùæc dô phaãi phaåt con thò loâng cha àau àúán hún con vaâ
chó muöën cho con sûãa löîi nïn cha múái phaãi laâm cho con khoác .
Trûâ loâng yïu con, thûúng con, coân ngoaåi giaã cha con giêëu hïët .
Naâo con coá biïët : nhûäng khi phaãi lao têm lao lûåc quaá, tûúãng mònh
chùèng coân söëng àûúåc bao lêu nûäa, cha con laåi lo buöìn cho con sau naây
seä phaãi chú vú vaâ khöng núi nûúng tûåa! Naâo con coá biïët: bao phen bõ
möëi ûu phiïìn êëy aám aãnh, cha con àaä vaâo giûúâng con àang giêëc nguã
say, àûáng àoá nhòn con maâ nghô ngúåi ! Naâo con coá biïët: lùæm khi cha
con àang chaán naãn vïì viïåc àúâi khöng àûúåc nhû yá, chúåt nhòn thêëy con
laâ moåi nöîi sêìu àïìu tiïu tan caã vò ngûúâi cha vêët vaã êëy cêìn àïën tònh yïu
cuãa con múái àûúåc yïn loâng vaâ trúã nïn can àaãm .

Trong luác cha con àang tröng mong vaâo loâng hiïëu thaão cuãa con;
böíng thêëy con mang loâng laänh àaåm, tïå baåc thò cha con khöí thöëng biïët
laâ dûúâng naâo ? Con àûâng lêìm laåc vaâo con àûúâng böåi nghôa vong ên êëy.
Con nïn nghô rùçng úã àúâi naây khöng coá caáci gò laâ vûäng bïìn caã, con coá
thïí möì cöi cha luác coân beá . . . Con coá thïí mêët cha trong möåt nùm nûäa,
möåt thaáng nûäa hay ngaây mai cuäng khöng biïët chûâng !
Öi ! àïën luác bêëy giúâ con seä thêëy caãnh vêåt úã xung quanh con thay
àöíi caã, con seä nhòn thêëy nhaâ ta vùæng veã quaånh hiu, con seä tröng thêëy
meå con àêìu tang toác röëi, êm thêìm chua xoát ! Thöi ! Con úi. Meå noái àaä
nhiïìu. Con haäy lïn nhaâ tòm cha con, öm göëi cha maâ xin löîi .
Meå con

Thuá quï
Cha töi àaä tha löîi cho töi vaâ cho pheáp töi theo anh Cöretti vaâ
cha anh vïì vuâng quï chúi . Chuáng töi vöën khao khaát chuát khñ trúâi
thoaáng àaäng trong saåch, nay àûúåc ài chúi, thêåt laâ vui veã nhû ngaây
höåi.
Àuáng hai giúâ chiïìu höm qua, Àïrötxi, Garönï, Garöpphi,
Precötxi, Cöretti böë, Cöretti con, vaâ töi àïìu tïì tûåu taåi vûúân “Öng
Thûúång” . . . Ai nêëy àïìu mang theo hoa quaã, baánh trûáng àïí ùn àûúâng.
Töi mang möåt caái baát göî, möåt bònh sùæt têy, Garönï xaách möåt bêìu
rûúåu vang trùæng . Cöretti àeo möåt caái bònh toong to tûúáng cuãa cha
anh ài lñnh ngaây xûa àûång àêìy rûúåu vang àoã, Prïcötxi cùæp bïn caái
yïëm thúå reân, möåt caái baánh hai cên . Chuáng töi àaáp ö-tö haâng ra ngoaåi
chêu thaânh chûâng nùm saáu cêy söë.
Nûãa giúâ sau, chuáng töi xuöëng xe vaâ reä vaâo möåt caánh àöìng coã bao
la, xa xa nöíi mêëy ngoån àöìi . Trúâi xanh coã biïëc ! Gioá thöíi hiu hiu .
Thûåc laâ xinh àeåp vaâ maát meã vö cuâng ! Chuáng töi ài . Chuáng töi chaåy .
Chuáng töi nùçm lùn ra coã, chuáng töi göåi àêìu trong suöëi, chuáng töi
nhaãy qua búâ raâo . . .!
Cha anh Cöretti, aáo vùæt vai, miïång ngêåm têíu, ài sau nhòn
chuáng töi, thónh thoaãng laåi theát laác cho chuáng töi àûâng nghõch phaá
raách caã aáo quêìn . Höm nay anh Prïcötxi cuäng huyát coâi, coá leä trúâi mûa
mêët ! Cöretti mau leå nhû con nai, vûâa ài vûâa lêëy caânh cêy goåt àuã thûá
: caánh cöëi xay, thòa, àôa, öëng tiïm rêët kheáo ! Àïrötxi chöëc chöëc laåi
àûáng laåi baão chuáng töi tïn caác cêy coã vaâ sêu boå . Sao maâ anh biïët lùæm

thïë ? Khöng biïët anh hoåc nhûäng khoa êëy tûå bao giúâ, Garönï im lùång
gùåm baánh: tûâ khi meå anh mêët àïën giúâ, anh coá veã keám vui, song loâng
anh vêîn töët nhû xûa . Anh giú tay àoán möîi khi chuáng töi qua höë, qua
cêìu . Prïcötxi súå boâ nhû coåp vò ngaây coân beá anh bõ boâ huác möåt lêìn .
Garönï biïët yá möîi khi gùåp höë laâ anh àûáng chùæn Prïcötxi ài qua .
Chuáng töi vûâa ài vûâa chúi nhû thïë cho túái àõa phêån laâng
Margúretta . ÚÃ àêy coá nhiïìu àöìi, ngoån naâo cuäng coá cêy cao boáng rúåp .
Chuáng töi thi nhau lïn àöìi, chuáng töi nhaãy nhoát lùn löån . . .
Prïcötti nhaãy qua buåi, raách quêìn, theån àoã mùåt . May sao
Garöpphi coá sùén ghim trong tuái àem ra dñu laåi cho baån .
Garöpphi möåt mònh thú thêín nhùåt soãi, nhùåt àaá, chùæc chiu giêëu
kyä tûúãng trong coá ngoåc, coá vaâng .
Àïrötxi, Cöretti vaâ töi, ba ngûúâi hïët chaåy nhaãy laåi leo treâo, hïët
àuâa chöî rêåm laåi chúi chöî nùæng, hoâ reo vuâng vêîy nhû möåt boån àiïn .
Cuöëi cuâng mïåt laã, chuáng töi múái chõu lïn möåt ngoån àöìi röìi goåi nhau
höåi hoåp dûúái boáng cêy, trïn àaám coã àïí ùn uöëng . Àûáng trïn àónh àöìi
chuáng töi nhòn ra möåt bûác toaân caãnh rêët àeåp : dûúái chên möåt caánh
àöìng mïnh möng xanh rúân, xa xa laâ dêîy Anpi, sûúân nhuöåm sùæc lam,
àêìu phö tuyïët trùæng !
Chuáng töi àoái quaá ùn rêët ngon miïång . Cha anh Cöretti haái laá bi
laâm àôa àûång gioâ vaâ phên phaát àöì ùn cho chuáng töi .
Chuáng töi vûâa noái chuyïån vïì thêìy giaáo, caác baån vùæng mùåt vaâ
baân vïì chuyïån thi.
Cha anh Cöretti uöëng rûúåu vui veã lùæm, öng baão chuáng töi:
- Nhûäng ngûúâi haâng cuãi cêìn uöëng rûúåu hún caác cêåu hoåc troâ, vò
beá maâ uöëng rûúåu thò coá haåi .
Chuáng töi àaáp:
- Chuáng töi khöng biïët uöëng . Múâi öng uöëng thêåt say !
Öng noái tiïëp:
- Caác cêåu chúi àuâa vúái nhau höm nay coá thñch khöng ? Chuáng
töi àöìng thanh àaáp “coá” vaâ mong thónh thoaãng laåi coá cuöåc ài chúi naây.

Öng noái:
B- êy giúâ coân nhoã, caác cêåu chúi vúái nhau xem chûâng thên thiïët
lùæm . Nhûng möåt mai, cêåu Enricö, cêåu Àïrötxi laâm luêåt sû hay giaáo
sû chùèng haån, coân caách baån khaác keã laâm thúå, ngûúâi buön, luác êëy coá leä
“öi thöi” tònh baån beâ !
Àïrötxi àaáp:
- Àúâi naâo ! Àöëi vúái töi, Garönï seä vêîn laâ Garönï, Prïcötxi vêîn laâ
Prïcötxi, caác baån khaác cuäng thïë, duâ töi coá laâm àïën Hoaâng àïë nûúác
Anh chùng nûäa, tònh cöë cûåu vêîn y nguyïn .
Cha anh Cöretti nêng cöëc, noái:
- Khaá lùæm ! Khaá lêëm ! Cêåu noái nghe àûúåc ! Hoåc àûúâng vaån tuïë !
Hoåc àûúâng laâ möåt gia àònh cho keã khoá vaâ cho ngûúâi giaâu ! Töi nêng
cöëc naây chuác cho tònh thên aái cuãa caác cêåu àûúåc lêu daâi !
Chuáng töi àïìu vöî tay khen .
Trúâi gêìn töëi . Chuáng töi xuöëng àöìi, dùæt tay nhau vûâa chaåy vûâa
haát . Qua búâ söng Pö, chuáng töi àaä thêëy lêåp loâe trùm nghòn con àom
àoám giúän bay trïn coã vaâ dûúái söng soáng vöî àen ngoâm !
Vïì àïën vûúân “Öng Tûúång”, chuáng töi cuâng nhau chia tay vaâ heån
chuã nhêåt túái seä laåi gùåp nhau trong cuöåc phaát thûúãng cho thúå thuyïìn .

Ài ngoaâi phöë
Thûá ba, ngaây 30
Höm kia, khi con úã trûúâng cêm vïì, con àaä xö phaãi möåt ngûúâi
àaân baâ . Lêìn sau, con phaãi coá yá tûá hún vò úã phöë con cuäng coá böín phêån
. Luác úã nhaâ, khi úã trûúâng, con àaä giûä gòn cûã chó cuãa con àûúåc àûáng
àùæn, cúá sao ra phöë laâ núi cöng chuáng qua laåi, con laåi xao nhaäng ? Con
úi! Con nïn nhúá nhûäng khi gùåp nhûäng ngûúâi gia nua, nhûäng keã
ngheâo khoác, nhûäng ngûúâi àaân baâ dùæt treã thú, nhûäng keã taân têåt,
nhûäng ngûúâi khuên vaác nùång nïì, nhûäng ngûúâi àêìu tang toác röëi, con
phaãi nhûúâng bûúác .
Ta phaãi kñnh troång tuöíi thoå, caãnh cú haân, tònh mêîu tûã, caãnh taân
têåt, sûå lao khöí vaâ sûå tûã vong .
Möîi khi con thêëy xe àïën chên maâ ngûúâi ta khöng biïët, nïëu laâ
ngûúâi lúán thò con baão, nïëu laâ treã con thò con chaåy dùæt vaâo .
Àûáa treã kia àûáng khoác möåt mònh, con chaåy laåi hoãi han, döî daânh
hoùåc thó baão . Cuå giaâ noå àaáng rúi cêy gêåy, con laåi nhùåt giuáp . Gùåp treã
con caäi nhau, con àûáng laåi can ngùn .Gùåp ngûúâi lúán àaánh nhau, con
haäy traánh xa àïí khoãi phaãi nhòn têën kõch thûúng têm noá seä laâm trú
rùæn loâng con .
Gùåp ngûúâi bõ troái giaãi qua àûúâng, con khöng nïn nhêåp boån vúái
nhûäng keã toâ moâ àöåc aác maâ nhòn ngûúâi ta, vò coá khi hoå laâ ngûúâi oan
uöíng, vö töåi .

Khi coá àaám ma àûa qua, àûâng cûúâi, noái vúái baån con nûäa, haäy
ngaã muä chaâo, vò biïët àêu ngaây mai, nhaâ con cuäng seä coá ngûúâi taå thïë .
Tröng thêëy nhûäng treã em trûúâng Baâ Phûúác xïëp haâng ài qua,
muâ loâa coá, cêm àiïëc coá, queâ quùåt coá, möì cöi coá, vö thûâa nhêån coá, con
nïn giûä lïî àöå vaâ tûúãng tûúång rùçng àoá laâ nhûäng söë phêån xêëu heân vaâ
nhûäng têëm loâng tûâ thiïån cuãa loaâi ngûúâi àang diïîn ra trûúác mùåt con .
Coá ai hoãi thùm àûúâng, con phaãi traã lúâi cho coá pheáp . Àûâng chïë
nhaåo ai, àûâng chaåy nhaãy, àûâng nö àuâa, àûâng hoâ reo, àûâng xö àêíy,
phaãi giûä luêåt ài àûúâng . Con phaãi biïët rùçng chó liïëc mùæt tröng qua
caách cûã chó cuãa nhên dên ài ngoaâi phöë maâ ngûúâi ta coá thïí xeát àoaán
àûúåc trònh àöå giaáo duåc cuãa caã möåt dên töåc . ÚÃ xûá naâo maâ con nhòn
thêëy nhûäng àiïìu thö bó úã ngoaâi àûúâng, têët con seä nhòn thêëy nhûäng
àiïìu thö bó úã trong nhaâ .
Nïëu möåt mai con phaãi ài xa, con seä thêëy hònh aãnh thaânh phöë
con laâ núi chön nhau cùæt röën, laâ chöën quï hûúng cuãa tuöíi thú hiïín
hiïån luön trong oác con . ÚÃ thaânh phöë êëy, con àaä têåp ài nhûäng bûúác
thûá nhêët do tay meå con dùæt; úã thaânh phöë êëy, con àaä hoåc baâi thûá nhêët
do thêìy con daåy, vaâ úã àêëy con àaä laâm quen vúái nhûäng ngûúâi baån thûá
nhêët trong àúâi con . Vêåy con haäy yïu tónh thaânh con cuâng laâ phöë xaá
vaâ dên sûå, hïî ai noái àöång àïën thaânh phöë con, con phaãi hïët loâng bïnh
vûåc .
Cha Con

Ba Mûúi hai àöå
Thaáng Saáu.
Thûá saáu, ngaây 16
Bêy giúâ àaä sang tiïët heâ, trúâi noáng quaá! Ngûúâi àaä thêëy nhoåc vaâ
keám veä tûúi tùæn cuãa muâa xuêån Cöí vaâ chên àaä thêëy moãi, àêìu muöën
ngaã, mùæt muöën nhùæm . Anh Nïlli khöí vïì noáng nûåc, mùåt muäi xanh xao
thónh thoaãng laåi guåc àêìu xuöëng vúã nguã möåt giêëc daâi . Anh Garönï
khön hún, bao giúâ cuäng coá yá dûång saách trûúác mùåt àïí thêìy giaáo khoãi
nhòn thêëy àöi mùæt àoã ngêìu . Coân anh Nöbix cûá kïu ra raã rùçng lúáp
àöng ngûúâi quaá, khöng àuã khöng khñ thúã . Coi àoá, coá thïí biïët : muâa heâ
àïën : Muâa heâ àïën, chuáng töi àaä phaãi cöë gùæng biïët laâ bao nhiïu àïí hoåc
têåp .
Nhòn qua cûãa söí, töi thêëy cêy cöëi xanh töët, boáng rúåp rung rinh
nhû muöën khïu gúåi sûå nö àuâa maâ töi buöìn . Ngaây naâo cuäng phaãi ngöìi
giam torng buöìng hoåc vúái caái noáng nung ngûúâi nhû thïë naây thò thêåt
laâ khoá chõu quaá! Tuy nhiïn, möîi khi meå töi thêëy töi loay hoay viïët
laách vaâ hoãi töi: "con coá nhoåc khöng ?" thò töi laåi laâm böå nhanh nheån
thûa "Khöng" àïí meå töi àûúåc yïn loâng .
Saáu giúâ saáng nay, meå töi goåi dêåy àïí hoåc baâi, thêëy töi uïí oaãi, meå
töi khuyïn:
- Con haäy chõu khoá ài hoåc, con aå! Chó coân ngoát thaáng nûäa, con seä
àûúåc nghó heâ . Meå seä cho con vïì quï chúi . Con coân sung sûúáng hún
bao nhiïu treã khöng coá nghó heâ . Con chùèng xem trong luác trúâi noáng
nhû thiïu nhû àöët, nhûäng àûáa treã nhaâ quï phaãi daäi thên giûäa caánh

àöìng ? Nhûäng àûáa treã hoåc nghïì luön luön phúi mùåt bïn caånh loâ nêëu
thuãy tinh ? Nhûäng caái noáng êëy coân khoá chõu gêëp mêëy lêìn caái noáng úã
nhaâ trûúâng ! Cöë lïn ! Con aå !
Thïm vaâo nhûäng têëm gûúng nhêîn naåi maâ meå töi vûâa noái, chuáng
töi coân coá caái gûúng hoaåt àöång nûäa vêîn ngay caånh mònh . Àoá laâ
Àïrötxi . Anh khöng biïët nhoåc laâ gò . Muâa haå cuäng nhû muâa àöng,
bao giúâ anh cuäng toã ra nheå nhaâng, mau mùæn .
Trong lúáp coân coá hai ngûúâi hoåc troâ nûäa vêîn tónh taáo vaâ chùm
chuá laâ anh Xtarài, múái chïë ra àûúåc mön thuöëc chûäa bïånh nguã gêåt laâ
tûå veáo vaâo àuâi mònh vaâ Garöpphi, anh chaâng laâm tiïìn cûá luön tay
laâm nhûäng caái quaåt giêëy àïí baán cho anh em . Nhûng ngûúâi can àaãm
nhêët coá leä laâ anh Cörïtti, anh Cörïtti àaáng thûúng, ngaây naâo cuäng
phaãi dêåy tûâ gaâ gaáy àïí vaác cuãi giuáp cha; vò thïë cûá àïën gêìn mûúâi möåt
giúâ laâ mùæt anh hñp laåi, àêìu anh ruã xuöëng . . . Biïët thïë anh hïët sûác cûåa
cêåy hay tûå àêåp vaâo gaáy cho tónh nguã : coá khi anht ûå xin pheáp ra ngoaâi
àïí rûãa mùåt hay nhúâ ngûúâ ngöìi bïn caånh cêëu höå cho roã àau . Saáng nay
khöng gûúång àûúåc nûäa, anh guåc xuöëng baân laâm möåt giêëc thêåt say .
Thêìy giaáo goåi:
- Cörïtti !
Anh khöng biïët gò .
Thêìy giêån goåi lêìn nûäa:
- Cörïtti!
Böíng möåt ngûúâi baån úã gêìn nhaâ anh àûáng lïn maách:
- Thûa thêìy, anh êëy àöåi cuãi tûâ 5 giúâ saáng aå .
Thêìy àïí yïn anh nguã vaâ giaãng tiïëp baâi . Nûãa giúâ sau, thêìy seã
xuöëng baân, thöíi vaâ traán anh, anh sûåc tónh, thêëy thêìy, súå quaá! Nhûng
thêìy vöî vaâi anh baão:
Thêìy khöng mùæng con àêu . Giêët nguã cuãa con khöng phaãi laâ
giêëc nguã cuãa àûáa lûúâi. Saáng nay con àaä laâm nhiïìu, thêìy biïët...

[Sách] Tâm hồn cao thượng

Recommended

Recommended

More Related Content

What's hot

What's hot (19)

Viewers also liked

Viewers also liked (12)

Similar to [Sách] Tâm hồn cao thượng

Similar to [Sách] Tâm hồn cao thượng (17)

More from Đặng Phương Nam

More from Đặng Phương Nam (20)

Recently uploaded

Recently uploaded (20)

[Sách] Tâm hồn cao thượng