Każdego roku na świecie rozpoznawanych jest 130 000 przypadków czerniaka, a w Polsce 1 na 3 pacjentów umiera z powodu tego nowotworu. Dlatego ważna jest profilaktyka i uświadamianie społeczeństwa w tej kwestii. W związku z zakończonym sezonem urlopowym firma monitorująca media Newspoint wraz z agencją badawczą IQS dla fundacji Rack 'n' Roll i Akademii Czerniaka opracowały badanie dotyczące raka skóry.

1. Czerniakwświadomości
internautów

2. 2
Wstęp-ekspercioczerniaku..............................
AkcjespołecznedotycząceczerniakawEuropie....
Badanieopiniiinternautów-IQS.......................
Badaniebuzz’uinternetowego-Newspoint........
3
5
13
22
Spistreści

3. 3
Czerniakjestjednym zkilku rodzajów nowotworów skóryichoćnie
występujenajczęściejtojestjednymznajbardziejagresywnych.Dlategoteżrosnące
sukcesywnie statystyki dotyczące zachorowalności na czerniaka są bardzo
niepokojące.
Jednakczerniakodpowiedniowcześniezdiagnozowany,dajemożliwość
niemalcałkowitegowyleczenia.Ztegopowoduważnajestprofilaktyka:ochrona
przed słońcem oraz regularne oglądanie skóry ikonsultacja ze specjalistą
wprzypadkuznalezienianiepowprzypadkuznalezienianiepokojącejzmiany.
Najnowszedanezbadaniaz2016r.pokazują,żeznacznawiększość
społeczeństwa(81% vs69% w2015r.)nietylkowie,cotojestczerniak,alerównież
stosujesiędozaleceńiprowadzisamoobserwacjęskóry.
Wzrastarównieżliczbaosób(23% w2016r.z15% w2015r.),któreudają
się np.do dermatologa,aby dokonać przeglądu znamion,jednak to wciąż
zdecydowaniezamało.W rzeczywistościpacjencizgłaszająsiędolekarzazbytpóźno,
kiedy czerniak ma już zaawansowany charakterimożliwościwalkiz nim są
ograniczone.Cowięcej,jakprzyznało70% społeczeństwaw2015r.i80% w2016r.,
dowizytyu specjalistyskłoniłabyich najczęściejtrudnadowyleczeniazmiana,
zzktórejsączysiękrew lubinnawydzielin.Toteżjestzbytpóźno.Każdaewolucja
znamieniapowinnabyćwystarczającąmotywacjądokonsultacjilekarskiej.
Dobrym znakiem jest natomiast fakt, że coraz większy procent
społeczeństwamaświadomośćczynników,którezwiększająryzykozachorowalności
naczerniaka,jaknp.korzystaniezsolarium (71% w2016r.vs37% w2015r.)oraz
przebywanienasłońcubezzabezpieczeniaskórykremamizfiltrem(77% w2016r.vs
36% w 2015r.).Tosukcesprowadzonychkampaniiedukacyjnych.Wiedzapowoli
docierapodstrzechy.
drPiotrRutkowski
KierownikKlinikiNowotworówTkanekMiękkich,Kości
iCzerniakówwCentrum Onkologii–Instytucie
im.MariiSkłodowskiej-CuriewWarszawie,
PrzewodniczącyRadyNaukowejAkademiiCzerniaka.
Wstęp

4. 4
ChorobynowotworowesącorazbardziejobecnewżyciuPolaków.Mimoto,
aktywnaprofilaktykanadalniejestnaszymnawykiem.W każdymrodzajunowotworu
wczesnadiagnozaznaczącozwiększaszansenapowrótdozdrowia.W przypadku
czerniaka, rozpoznanie choroby w pierwszym stadium, zanim nastąpi
rozprzestrzenieniesiękomóreknowotworowychworganizmie,toczęstokwestiażycia
lubśmierci.Wczesnewykryciezmianynowotworowejpozwalaw90proc.przypadków
wyleczyćczerniakachirurgicznie.W Polsceczerniakarozpoznajesięniestetyzbyt
późnpóźno,wkonsekwencji1na3pacjentówumiera zpowodutejchoroby.Ponad80
proc.Polaków wie,co to jestczerniak,ale tylko co 5 znaspokazałzmianę
dermatologowilubonkologowi,a67proc.znasnigdynieodwiedziłolekarza,by
zbadaćpodejrzaneznamię.Bardzozależynamnatym,abyśmyniepozostawalibierni
iw momencie zauważenia niepokojącego znamienia odwiedzalilekarza zamiast
zostawiaćnaswoimcieleznakizapytania.Tooczywiścieniemusibyćczerniak,aleczy
wartoryzykować?
JoannaŁojko
DyrektorZarządzająca,
FundacjaRak'n'Roll-WygrajŻycie!
FundacjaRak'n'RollWygrajŻycie!

5. 5
W Wielkiej Brytanii, dużą część publikacji
oo czerniaku stanowią wzmianki dotyczące profilaktyki.
Fundacja Melanoma UK zwróciła w tym roku szczególną
uwagęnakierowców.Prowadzącyautoczęstotrzymająprawe
przedramięzaoknem,nastawiającswojąskóręnadziałanie
szkodliwych promieni słonecznych. Zagrożenie istnieje
również,gdysłońcepadanaichręceprzezboczneszyby.
ZZ badań przeprowadzonych przezbrytyjskich naukowców
wynika,że większośćkierowców nie zdaje sobie sprawy
zzagrożenia,częśćznichrękęzaoknowystawiaświadomie,
abypoprostująopalić.
WielkaBrytania
okresbadania:01.01.2016-31.07.2016liczbapublikacjidotycząnychakcjispołecznychoczerniakuwinternetowychserwisachinformacyjnych
Akcjespołecznedotyczące
czerniakawEuropie

6. 6
W Niemczech liczba zachorowań na raka skóry
wwciąguostatnich40latwzrosłaczterokrotnie.Naniemieckich
portalach pojawia się wiele wzmianek na tematleczenia
czerniaka,autorzy zwracają uwagę m.in.na połączenie
immunoterapiiorazleczeniamiejscowego,którewprzypadku
złośliwegoczerniakaprzerzutowegomożewzmocnićdziałanie
leczenia.
W związku z dużym wzrostem zachorowań
specjaliścicorazwiększąuwagęzwracająnaprofilaktykę.
Dużąwagęprzykładajątakżedoochronydzieci,ponieważ
każdeoparzeniesłonecznew dzieciństwiezwiększaryzyko
rakaskóry.Przeprowadzonotakżespecjalnąakcję,wramach
którejrozdawanoulotkipodhasłem „CleverinSonneund
Schatten”,czyli„Mądryiw słońcuiw cieniu”,w których
ininformuje się rodziców o metodach zapobiegania
poparzeniom słonecznym.Dziecipooparzeniusłonecznym
możnapoddaćtakżespecjalnym badaniom w ramachkasy
chorych.
Kolejnym wątkiem,którysystematycznieprzewija
sięprzezniemieckiemediajestaplikacja,zapomocąktórej
możnamierzyćpromieniowanieUV.W aplikacjipojawiająsię
takżeinformacje,m.in.otym jakąochronęprzeciwsłoneczną
należyzastosować,abyuniknąćoparzenia.
Niemcy
Brytyjczyków doochronyskóryprzedszkodliwym
promieniowaniem namawiajątakżesportowcy,m.in.para
triathlonistów Alicia Kaye ijejmąż Jarrod Shoemaker.
Stworzylilinęochronnychkosmetyków onazwieEndurance
Shield. Dodatkowo dzielą się wskazówkami mogącymi
uchronićprzedchorobą,mówiącm.in.ostosowaniufiltrówco
dwiegodzinyczyotym,abypodczasochronnejpielęgnacji
skóryniezapominaćotakichmiejscachjaknskóryniezapominaćotakichmiejscachjaknp.uszy.

7. 7
Hiszpańskie media apelowały o rozwagę.Wiele
mówionooprofilaktycejakonajlepszym lekarstwienaraka.
Czerniakwpublikacjachczęstowystępujęwymienianywśród
innychrodzajówraka,np.rakapłuc.W artykułachpojawiają
siętakżezdjęciachorych,obrazującezłożonośćproblemu.
WW Hiszpaniipojawiają się również wzmiankio nowych
technologiach, które pozwalają w nowatorski sposób
kontrolowaćrozwójzmianskórnych.
Hiszpania
WeWłoszechwzwiązkuzezbliżającymsięsezonem
wakacyjnym pojawiło się wiele artykułów ostrzegających
przedzbytdługim przebywaniem nasłońcu. W artykułach
podkreślanokoniecznośćstosowaniafiltrówsłonecznych,jak
iokrywaniaciała,czynoszeniaokularówprzeciwsłonecznych.
W ramachprofilaktykiwłoskafundacjaANTprzeprowadziła
takżekampanię„Parasoljakprzyjaciel”.Pieniądzezebrane
ww ramachakcji,przezwłaścicielikąpieliskzawypożyczenie
parasoli,przekazanezostałynawspieraniebezpłatnychbadań
profilaktycznych.
We włoskich serwisach www pojawiło się także
wiele artykułów o aplikacji stworzonej przez fundację
Fondazione Melanoma Onlus. Aplikacja pozwala na
sprawdzenieintensywnościpromieniowaniasłonecznego,aco
zatym idziezmniejszaryzykozachorowanianaczerniaka.
Włochy

8. 8
Rosyjskiemediazdominowały artykułydotyczące
badańprzeprowadzonychprzeznaukowcówzUniwersytetuw
Petersburgu.Wynikaznich,żestosowaniefiltrów UV nie
chroniprzedczerniakiem.Naukowcyzaznaczająjednak,że
nie należy rezygnować z tego typu kosmetyków, gdy
pozostajesiędługonasłońcu.Eksperymentprzeprowadzono
na 1600 osobach. Przez 4 lata porównywano ludzi
korzystająckorzystającychzkremówzfiltremitych,którzytegonierobili.
Naukowcynieznaleźlizwiązkupomiędzybrakiem stosowania
filtrów inowymizachorowaniami.W Rosjipisano także
oekspertach,którzyuważają,żenajlepszym rozwiązaniem
jestprofilaktykaikonsultacjazlekarzem,którynapodstawie
fototypu skórydanejosoby,wiekuisposobużyciabędzie
mógłudzielićwskazówekoniezbędnychśrodkachmogących
uchronićjąprzedszkodliwym promieniowaniem słonecznym.
Rosja
We Francji pojawia się wiele artykułów
wyjaśniającychczym jestczerniakorazwjakisposóbjeston
kategoryzowany.Mediazwracajątakżeuwagęnafakt,że
wieluEuropejczykówborykasięztąchorobą.Wieledyskusji
wywołałrównieżamerykańskiartystaThomasLeveritt,który
stworzyłfilm pt.„JakwidziCięsłońce”,pokazującydziałanie
promieniultrafioletowychnaskórę.Film zostałnakręconyza
pomocąpomocąkameryUV.Aktorzygrającywfilmiemająnapozór
zdrowąskórę,dopieroobrazzkameryujawniajejukryte
uszkodzenia.Film pokazujerównież,jakdiametralniezmienia
sięobrazludzkiejtwarzypoposmarowaniutwarzykremem
zfiltrem.
Francja

9. 9
W Polsce organizuje się wiele akcjimających
uświadamiać,żeczerniaktojedenznajcięższychrodzajów
raka skóry. Przed wakacjamipojawiło się wiele akcji
iartykułówmającychostrzegaćprzednegatywnymiskutkami
zbytdługiegoprzebywanianasłońcu.
„CzerniaktomożebyćTO.SprawdźTO.”–tonazwa
jednejznajbardziejwidocznych kampaniiw Polsce.Jest
organizowanaprzezFundacjęRak’n’Roll.Akcjamazmienić
postawęPolakówwobecczerniaka–zpasywnejnaaktywną.
Członkowiefundacjiapelują,abyprofilaktykęrozpocząćod
zabezpieczaniasięprzedpromieniamiUV,przez stosowanie
kremów z filtrem. Zachęcają również do regularnego
oglądaniaoglądaniaskóryiprzedewszystkim dowizytyulekarza,gdy
naskórzepojawisięniepokojąceznamię.Towtymmomencie
Polacyczęstorezygnują,tymsamymzaprzepaszczającszanse
nazdrowie.Brakświadomościprowadzidozbytpóźnego
rozpoznania choroby, przez 1/3 pacjentów, u których
zdiagnozowano czerniaka - umiera. Zakres kampanii
edukacyjnejzostałopracowany na podstawie wniosków
zregionalnychdebateksperckichwramachprojektu„Miasta
kontraCzerniak”.
„Opalam się bezpiecznie” to kolejna polska
kampaniazwiązanazczerniakiem.Jejorganizatorem jest
markaDAXSun.AmbasadorkamiakcjizostałyPaulinaDrażba,
Joanna Moro, Monika Mrozowska oraz Aneta
Todorczuk-Perchuć.W ramachdziałańprzekazywanoPolakom
zaleceniadotyczącebezpiecznegoopalaniaoraz zagrożenia
wynikającegozprzebywanianasłońcu.Ostrzeganoprzed
zmianamizmianamitakimijakzmarszczki,przebarwienia,poparzenia,
pękająca skóra czy czerniak. W ramach akcji w 12
największychnadmorskichkurortachmożnabyłobezpłatnie
przebadaćznamionaskórne.Zdiagnostykiskorzystało2660
osób.
Do walki z czerniakiem włącza się także
MinisterstwoZdrowia,któreodlipcaobjęłorefundacjądwie
nowoczesneterapieimmunoonkologicznewleczeniu1i2linii
czerniaka:niwolumab ipembrolizumab.Terapie wykazują
wysokąskutecznośćw leczeniuzaawansowanegoczerniaka.
Refundacja poszerza zakres opcji terapeutycznych
stosowanychwPolsce iumożliwiadobóroptymalnejterapii
dlapacjentódlapacjentów.
Polska

10. 10
„Znamię! Znam je?” jest jedną z najdłużej
realizowanychkampaniidotyczącychczerniakaw Polsce.Jej
celemjestupowszechnianiewiedzynatemattegonowotworu
wśród całego społeczeństwa. Organizatorem akcji jest
Akademia Czerniaka, będąca sekcją naukową Polskiego
TowarzystwaChirurgiiOnkologicznej.W ramachprogramujuż
pięciokrotnie odbyłsię Tydzień ŚwiadomościCzerniaka,
któktóregocelem jestzachęceniespołeczeństwadoregularnego
badaniaskóryorazprzestrzeganiazasadprofilaktyki.
Dystrybuowanewtym czasiedomediówmateriały
edukacyjnezawierałyinformacjenatematzasadprofilaktyki
pierwotnejiwtórnejwzakresieczerniaka:ABCDEczerniaka,
diagnostyka,badanieimetodyleczeniaorazZłoteZasady
ochronyprzedczerniakiem.Dotychczasowymiambasadorami
Tygodniabylim.in.BeataMałecka-Libera,WitoldMałecki,
Jakub Rzeźniczak,Olga Barejczy ŁukaszGrassiMarek
Kacprzak.Kacprzak.Akcjęwspieralirównieżekspercimedyczni,którzy
nietylkozachęcalidoregularnegooglądaniaswojejskóry
iniezwłocznejwizytyulekarza,przyznalezieniupodejrzanej
zmiany,aleomawialitakżedostępneformyleczenia.
W ramach Tygodnia prezentowano aktualne
statystykizachorowalnościiumieralnościna czerniaka,
mającenaceluuświadomieniespołeczeństwu,jakważnejest
zaangażowanie w rozpowszechnianie wiedzy o czerniaku
izachęcaniedowyrobieniawsobienawykuoglądaniaswoich
znamion.Podhasłem kampanii
„Znamię! Znam je?” przy wsparciu organizacji
pacjenckich przeprowadzany jest również program
edukacyjny dla szkół ponadgimnazjalnych. W celu
zainteresowania młodzieży czerniakiem i podnoszenia
poziomuichwiedzynatemattegonowotworuprzygotowane
zostały m.in.gra video do naukicech czerniaka,film
pokazujący,jak poprawnie przeprowadzić badanie skóry,
ulotkiulotkioraz plakaty,a także materiały dydaktyczne dla
nauczycieli.Dotejporywyedukowanychnatematczerniaka
zostałojużponad 100000uczniów,aakcjatrwanadal.
Akademia Czerniaka wyszła również z inicjatywą
wprowadzeniaograniczeńw dostępiedosolariów dlaosób
poniżej18.rokużycia.

11. 11
W Serbiicorokudiagnozujesię550nowychprzypadkówczerniaka.Media
zwracają uwagę,żenaczerniakachorujągłównieosobyw wieku15–29lat.
Sygnalizowanajesttakżespecyfikachoroby,jejagresywnośćiwysokaśmiertelność.
WśródakcjizorganizowanychwSerbiiwceluwalkizczerniakiem wyróżnićmożna
kampaniępodhasłem„Słońceświeciwszędzie,nietylkonaplaży”,wramachktórej
podkreślano,żestosowaniefiltrów przeciwsłonecznychjestpotrzebnenietylko
podczas wakacji, ale także na co dzień. Kampanii towarzyszyły badania
dermatologiczne,dermatologiczne,którew58przychodniachwykonywałoponad150dermatologów.
DodatkowoDermatologiczneStowarzyszenieSerbii wyszłozinicjatywązakazu
korzystaniazsolarium dlaosóbponiżej18.rokużycia,natomiastSekretarzStanu
wMinisterstwieZdrowiaFerencVickozapowiedział,żeustawaoochroniezdrowia
mawprowadzićteprzepisy.
Serbia
Szwedzkie media pisząc o czerniaku zwracają uwagę na długie
oczekiwanienawizytęudermatologa.W wieluczęściachkrajunaspotkanieze
specjalistątrzebaczekaćponadtrzymiesiące.Mediazwracająuwagę,żeczasten
wydłużasięszczególniewokresieletnim,kiedyczęściejzauważanesąniepokojące
zmianyskórne,a dermatolodzyprzebywają na urlopach.W razie wystąpienia
niebezpiecznychzmianradząudaćsiędolekarzarodzinnego,którypowinienudzielić
pomocy.W Szwecjipiszesiętakżeotym,abyzwracaćuwagęnamiejsca,których
poparpoparzenie słoneczne może nieść większe ryzyko zachorowania.Z badania
przeprowadzonegoprzeznaukowcówwynika,żeszczególnąuwagęnależyzwracać
naplecy.Oparzeniesłonecznetegoobszarupodwajaryzykoczerniaka.Pozatym
radzątakżezwrócićuwagęnaszyję,twarzinogi.
Szwecja

12. 12
W Grecji Stowarzyszenie Wolontariuszy Walki
zzRakiem -ALMA przeprowadziłokampanięinformacyjną,
którejcelem byłouświadamianiespołeczności,szczególnie
wiejskiej,oważnejroliprofilaktykiimetodachzapobiegania
czerniakowi.Kampanię zorganizowano w sześciu greckich
miastach,wybranychnapodstawieichwiejskiegocharakteru.
Zdecydowanosięnatokryterium,ponieważrakskóryjest
kluczowym wrogiem zawodów wiejskich. Kampania
owocoowocowała w spotkania informacyjne i przemówienia
onkologów.Lekarze przebadali 672 osoby,a u jednej
zdiagnozowano czerniaka. Kampania została objęta
patronatem greckiegoTowarzystwaBadańNadCzerniakiem.
Grecja

13. 13
Płećrespondenta
Nowotwór-słowo,któreparaliżujekażdegozpacjentów.Jednakniekażdy
nowotwórjestzłośliwy,a nawetich złośliwośćmoże byćwyłącznie lokalna.
Nowotworymogąbyćwyleczalne,alekluczem sukcesujestczasdiagnozyipodjęcia
szybkiegoleczenia.Dlategotrzebaposiadaćconajmniejpodstawowąwiedzęotym
czym sąnowotwory,jaksięmogąobjawiać,acowięcej–wjakisposóbmożnaim
zapobiegać.
Czerniak jestnowotworem skóry,a dokłądnie komórek zawierających
barwnikmelaninę.W Polscewykrywasię6przypadkówna100000ludności.Warto
równieżaznaczyć,żejegodynamikazachorowalnościorazwykrywalnościstalerośnie.
W badaniu,jakieIQSprzeprowadziłwsierpniu2016wzięłoudziałniewiele
więcejkobiet-51%.Mężczyźniwtejgrupiestanowili49%.
KatarzynaFurman
IQS
Badanieopiniiinternautów-IQS

14. 14
81%
taksłyszałam(em)
iwiemcotojest
15%
tak,słyszałam(em),ale
niewiemcotojest
4%
niesłyszałam(em)
Czysłyszała/słyszałPani/Panoczerniaku,wiePani/Pan
cotojest?
WiększośćPolaków(81%)słyszałaoczerniakuiwie,czym onjest.Jednak
pozostałaczęśćspołeczeństwamawiedzęniewystarczającą,którasięograniczająca
tylkodoznajomościnazwy,a4% przyznało,żeniespotkałosięwcześniejztym
słowem.
75%
zprzyglądamsięimuważniej
sięodczasudoczasu
19%
zuwagąjeobserwuję
regularnie
19%
przyglądamsięim
bardzorzadko
8%
niemamtakichpodejrzanych
znamionnaciele,które
trzebabyobserwować
6%
wogóleniezwracam
nanieuwagi
CzyPani/Panosobiścieobserwujeznamiona:plamki,
pieprzyki,naroślaskórnenaswoim ciele?
Samodzielna kontrola osób posiadających plamki,pieprzyki,narośla
powinnabyćichnawykiem.
Systematycznasamokontrolaznamionpodkątem wystąpieniazmianich
kształtu,koloru,zabarwieniaotaczającejskóry,czyteżwrażliwości(swędzenie,
pieczenie)może byćsygnałem ozmianachchorobowychkomórek.
Doregularnejiuważnejobserwacjiznamionprzyznajesięjednaktylkoco
piątyPolak.Bliskopołowaprzyglądaim sięodczasudoczasu,alejednaczwarta
prawiewogóleniezwracauwaginaswojeznamiona.
Ponaddwietrzecieosób(71%),któreprowadząsamokontrolęwykonujeją
conajmniejrazwmiesiącu(copiątaosobarobitocodziennielubprawiecodziennie).
stanwiedzyrespondentównatematczerniaka
częstotliwośćobserwacjiznamionprzezrespondentów

15. 15
udziałrespondentówktórzyzrobilikiedykolwiekprzeglądznamion
67%
niebyłam(em)
ulekarzaabyzrobić
przeglądznamion,
23%
tak,byłam(em)
ulekarzaabyzrobić
przeglądznamion,
Czybyła/byłPani/Panulekarza,abyzrobićprzegląd
znamion?
Osobyposiadająceplamki,pieprzyki,naroślanaswoim cielepowinny
również regularnie poddawać je kontroliu lekarza.Dermatolog dokona ich
kompleksowychoględzinwykorzystującdermatoskopiwidzącjew wielokrotnym
powiększeniu.
U dermatologa aby zrobić przegląd znamion było jednak tylko 23%
Polaków.Ci,którzyniekontrolowaliich-udermatologanajczęściejusprawiedliwiali
siętrudnościąwdostaniusiędolekarza(30%)lubbrakiemczasu(26%).Alecopiąta
osobaniewiedziaładolekarzajakiejspecjalnościpowinnasięudać!
Najsilniejszym bodźcem skłaniającym Polakówdowizytyulekarzabyłaby
zmianaskórna,któraniechcesięwyleczyć,zwysączem krwilubinnejwydzieliny.
Prawie¾ osóbudałobysięnatychmiastdolekarza,gdybyzauważyłow krótkim
okresieczasu(kilkutygodni,miesięcy)zwiększyłosię,zmieniłoswójkształtlub
zabarwienie.
Każdazewskazanychobokzmianpowinnaskłonićnasdowizytyulekarza.
Czekanienawystąpienieinnychobjawów możeutrudnićleczenieiobniżyćjego
skuteczność.

16. Gdybydostrzegła/dostrzegłPani/Panusiebieznamię,toczym
musiałobysięcharakteryzować,bywzbudziłoPani/Pana
zaniepokojenieiskłoniłodonatychmiastowegopójściado
lekarza–niezależnieodtegoczytowarzyszyłybytemuinne
objawy
16
80% niechcesięwyleczyć,sączysięzniegokrewlubinnawydzielina
73% zmieniłosięwkrótkim czasie–urosło,uwypukliłosię,zmieniłokształtczy
zabarwienie
61% zaczęłodrażnić–zaczęłoswędziećlubpiec
57% powiększyłosięlubwzniosłoponadpowierzchnięskóry
50% wokółktóregopojawiłosięzaczerwienienie
49% wokółktóregopowstałokilkanowychznamion
47% brzegisąnierówne,mająpostrzępionebrzegi,wypustki
41% jestniejednobarwne–wswoim obrębiemajaśniejszeiciemniejszefragmenty
39% średnicama6milimetrówlubwięcej
30% kształtjestniesymetryczny–niejestokrągły

17. 17
77% -przebywanienasłońcu,bezzabezpieczeniaskóry
ochronnym kremem,czyubraniem
71% -korzystaniezsolarium
59% -nieużywanieochronnychkremówzfiltrami
przeciwsłonecznymi
47% -doznaniewprzeszłościpoparzeniasłonecznego
Czynnikiatmosferyczne
58% -skłonnościgenetyczne–gdyktośwrodziniechorował
naczerniaka
34% -określonytypurody(osobyojasnejkarnacji,jasnych
oczach,włosach)
Czynnikigenetyczne
39% -podrażnienieskórywmiejscuznamienia(np.otarcia,
ucisk,uderzenie)
Czynnikimechaniczne
JaksięPani/Panuwydaje,jakieczynnikimogąsprzyjać
powstawaniuczerniaka?Proszęwskazaćwszystkiete,
którewedługPani/Panamogąsprzyjaćzachorowalności
naczerniaka.
Czynnikiwskazywane przez Polaków sprzyjające zachorowalnościna
czerniakasązgodnezdzisiejsząwiedząmedyczną.
Wśródnajczęściejwskazanychczynnikówznalazłysięte,któresązwiązane
zryzykiem długotrwałegoprzebywanianasłońcunaturalnieisztucznie(solarium),
promienie UV, brak stosowania kremów z filtramioraz uwarunkowaniami
genetycznymi.

18. 18
36% -brakczasu
15% -brakwiedzydojakiegospecjalistypowinnosięudać
27% -rezygnacjazpowodutrudnościzdostaniem siędo
specjalisty
Dlaczegoniebyła/byłPani/Panulekarza,abyzrobić
przeglądznamion?
WiększośćPolakównieodwiedziłolekarzawceluzbadanianiepokojących
znamion,którezauważylizaswoim ciele-58%.Ważnejestbykontrolowaćzmieny
skórneponieważdziękitemumożnauniknąćpoważnejchorobyjakąjestczerniak.
Najczęściejpojawiającym siępowodem,przezktóryPolacyniechodządo
lekarzawceluzbadanianiepokojącychznamionjestbrakczasu.

19. 19
Ankietowanizapytanio typ znamienia,które w największym stopniu
zmobilizowałobyichdowizytylekarskiejuznalizmianęskórną,któraniechcęsię
wyleczyć. Z takim problemem lekarza bezzwłocznie odwiedziłoby 80%
respondentów.Około40% badanychposzłobydodermatologa,gdybyznamiębyło
niejednobarwne.Najmniej,bojedynie31% osóbzadeklarowało,żezdecydowało
bysięnawizytęudermatologa,gdybynaswoim cielezauważyłoniesymetryczne
znamię,nawetzdodatkowymiobjawami.
natychmiastposzłabym /poszedłbym dolekarza–
niezależnieodtegoczytowarzyszyłybytemuinneobjawy
poszłabym /poszedłbym dolekarza,alewtedygdyby
towarzyszyłytemujeszczeinneobjawy
nieposzłabym /poszedłbym dolekarza,nawet,gdyby
towarzyszyłytemuinneobjawy trudnopowiedzieć
Gdybym znalazł/aznamię...

20. 20
Według opiniirespondentów głównym czynnikiem powodującym rozwój
czerniakajestzbytdługieprzebywanienasłońcubezzabezpieczenia-uważatakaż
77,2% ankietowanych.Ponad70% twierdzi,żeryzykozachorowaniananowotwór
skóryzwiększazbytczęstekorzystaniezsolarium.Blisko60% pytanychuznaje,że
na rozwójchoroby wpływ ma także brak stosowania kremów z filtrem UV,
chroniącym przedszkodliwym promieniowaniem.Wśródodpowiedzi,któreczęsto
wskazywalibadaniznalazłsięrównieżtypurodyiuwarunkowaniagenetyczne,czyli
npnp. występowanie raka skóry w wcześniejszym pokoleniu. Respondenci,
w mniejszym stopniuwybierali takieczynnikijakniezdrowadieta,czywiek.Co
ciekawe,około4% stwierdziło,żenarozwójczerniakamożemiećwpływtakżebrak
ruchu,czynadwga.
Czynnikiwpływającenapowstanie
czerniakawopiniirespondentów

21. 21
Metodologia
ankietyonlinedosamodzielnegowypełnienia(CAWI)
technikazbieraniadanych:RTS-(RealTimeSampling)
emisjaankietnastronachinternetowychołącznym
miesięcznym zasięguok.95% (dotarciedook.95% polskich
internautów).
Próba
Próba losowa,reprezentatywna ze względu na:płeć,wiek,
wykształcenie, wielkość miejscowości zamieszkania oraz
dodatkowezmiennezwiązanezestylem życia.
Polacywwieku15-55lat,wielkośćpróbyN=800

22. 22
Coroku,wrazznadejściem lata,w mediachidyskusjachinternautów
powraca problem następstw nie przestrzegania zasad bezpiecznego opalania
imożliwychpowikłań,wśródktórychodlatnapierwszym miejscufigurujeczerniak.
Wieleosóbpointensywnym opalaniudostrzeganaswoim cielepodejrzanezmiany
skórneiszukainformacjiw internecie,starającsięustalićcomogąoneoznaczać.
Newspointzbadałaktywnośćmediówiinternautówwsiecizwiązanąztematem tego
groźnegonowotworuskórywpolskim ieuropejskim internecie.
Wśród europejskich państw najwięcej treści na temat czerniaka
publikowanychjestw krajachtakzwanej“starejunii”,zWielkąBrytaniąnaczele.
WW okresiestyczeń-lipiec2016wbrytyjskichserwisachwwwpojawiłosięponad6
tysięcypublikacjizwiązanychznowotworem.W Polsce,któraznalazłasięna7.
miejscuw analogicznym okresieartykułów byłoniecałe2tysiące.Najwięcejznich
pojawiłosię12.maja,czyliwEuropejskimDniuCzerniaka.Artykuły,którepojawiłysię
wówczas w serwisach informacyjnych,zaowocowały buzz’em w socialmedia.
Internauciczytającochorobie,częstow kolejnym krokuposzukujądodatkowych
informacjinajejtematnaforachiserwisachspołecznościowychisamiwłączająsię
wdyskusję.wdyskusję.
Sprawdziliśmyrównieżrozmowynatematczerniakaw polskichmediach
społecznościowych. Najgorętsza dyskusja toczyła się na Facebooku. Wpisy
zdecydowanieczęściejpublikowałykobiety(67,8% treści).Możnapowiedziećżena
szczęście,częściejgłoswdyskusjizabierałyosobyszukająceinformacjioprofilaktyce
ibadaniachniżchorzy.Obydziękiwymianieinformacjiwinternecie,jaknajmniejosób
zapadałonatęgroźnąchorobę.
RobertStalmach
PrezesNewspoint
Badaniebuzz’uinternetowego-
Newspoint

23. 23
Czerniakw polskim interneciejestczęstoporuszanym tematem,zimą
miesięcznaliczbamateriałów niespadaponiżej800wzmianek(styczeń -823
publikacje),wiosną ilatem rośnie ioscyluje między 1100 (kwiecień -1104
publikacje)a 1400 (maj-1457 publikacji).Najwięcejaktywnościzwiązanych
zzczerniakiemodnotowano12.maja.Związanejesttozprzypadającymnatendzień
Europejskim Dniem WalkizCzerniakiem.Artykuływ serwisach informacyjnych
przełożyły się na wzmożony buzz w socialmedia,świadczy to o potrzebie
organizowaniaakcjiCSRimówieniaw mediachoczerniaku.Profilaktykachorób
nowotworowychdlainternetowejwidownijestwiodącym tematem,któryporusza
zarównoużytkowników Facebookajakiforumowuczów.Nakładającnarozkład
publikacjiliczbęwyszukiwańhasła„czerniak”wGooglezauważalnajesttendencja:
imim więcejpiszesięw internecieo czerniaku,tym częściejinternauciszukają
dodatkowychinformacjiochorobie.
Rozkładpublikacjiwczasie

24. 24
Większość publikacji(72,6%)to wpisy w socialmedia.Najbardziej
zagorzała dyskusja w temacie czerniaka toczy się na Facebooku iforach:
dedykowanychchorobom nowotworowym (forum-onkologiczne.com.pl),kobiecych
(wizaz.pl,kafeteria.pl,vinted.pl)orazogólnotematycznych:(onet.pl,interia.pl,
gazeta.pl).Rzadziejw tematyceczerniakainternaucikorzystajązTwitteraczy
serwisówphotoivideo.Natomiast27% wszystkichtreścitoartykułypublikowane
ww serwisach informacyjnych. Temat czerniaka podejmują zarówno serwisy
ogólnotematycznetakiejakonet.pl,wp.pl,interia.plczygazeta.pljakrównież
portalemedyczne,międzyinnymi:rynekzdrowia.pl,rynekaptek.pl,medexpress.pl.
52,0%
28,2%
15,3%
2,2%
1,5%
0,8%
Instagram,Printerest
blogi
Youtube,Vimeo
Twitter
fora
Facebook
72,6%
27,4%
serwisyinformaycjne
socialmedia
Typymediów

25. 25
W kontekścieczerniakadużoczęściejwypowiadałysiękobiety.Posty
napisaneprzezpaniestanowiły67,8%.Tematem,którynajbardziejzainteresował
przedstawicielkipłcipięknejbyłousuwanieznamion.Mężczyźniopublikowali32,2%
analizowanychtreści,wpisynawiązywałydoleczenianowotworuorazwyrażania
radościzpoprawyzdrowiainnychosób.
67,8%
32,2%
kobiety mężczyźni
Płećautora

26. 26
Osobywypowiadającesięwkontekścieczerniakatonajczęściejzagorzali
dyskutanci,którzyotwarcieniewspominająoswoimzwiązkuzchorobą-66,4%.Tę
grupę najbardziej interesują działania profilaktyczne zmniejszające ryzyko
zachorowaniaoraznoweialternatywnesposobyleczenia.Dużąuwagępoświęcają
także wydarzeniom o charakterze CSR ibezpłatnym badaniom.Dużo rzadziej
wypowiadają się ludzie chorzy - 11,1%.Najczęściejporuszaną przez nich
problematykąjestprzebiegleczenianowotworu orazwspólnaanalizawyników
badań.badań.Znajomiosóbchorychto10,4% wypowiadającychsię.Głównieprosząoni
owsparciefinansoweiemocjonalnedlachorych.Udostępniająrównieżinformacje
dotycząceśmierci.5% przeanalizowanychwypowiedzijestautorstwakrewnychosób
chorych.Poruszająoninajczęściejtematleczenianowotworuiśmiercichorego.
Osobywyleczonestanową4,2% autorówanalizowanychpostów.Wypowiadająsię
głównieodoświadczeniachzwiązanychzterapią,dodająotuchyosobom chorym.
Osoby,którepodejrzewają,żedotknąłich czerniaktoautorzyzaledwie2,9%
analizowanych postów.Dotyczą one przede wszystkim samodzielnejanalizy
znamion.
66,4%
11,1%
10,4%
5,0% 4,2% 2,9%
zagorzali
dyskutanci
chory znajomi rodzina wyleczeni
podejrzewający
chorobę
Autorzywpisów

27. 27
Najwięcejpostów ma charakterinformacyjny-62,8%.Dotyczą one
działań profilaktycznych. Internauci radzą co robić, aby zminimalizować
prawdopodobieństwo wstąpienia czerniaka.W tejgrupie znajdują się także
wypowiedzina tematinnowacyjnych ialternatywnych sposobów leczenia oraz
informacjeoeventachzwiązanychzezwiększaniem świadomościspołeczeństwa.
Odpowiedzistanowią21,8% analizowanychpostów.Jesttogłównieodzew na
pytaniadotycząceleczenianowotworu,pomocw analiziewyników badańczypo
prprostuwyrazszczęścia,gdychorypodzielisięinformacjąoremisji.Jedynie15,4%
spośródanalizowanychtreścistanowiąpytania.Wiążesiętozfaktem,iżnajedno
pytanieprzypadawieleodpowiedzi.Najczęściejinternauciwanalizowanychpostach
pytają o działania profilaktyczne w kontekście czerniaka,leczenie nowotworu
(równieżo noweialternatywnemetody),atakżeo wydarzeniazwiązaneze
zwiększaniem świadomościspołeczeństwanatematchoroby.
62,8%
15,4%
21,8%
informacja odpowiedź pytanie
Typywypowiedzi

28. 28
W analizowanychpostachinternauciwyrażajągłównieneutralneemocje
--72,1%.Wzmiankite w dużejmierze dotyczą działań profilaktycznych oraz
wydarzeńiakcjispołecznychdedykowanychproblematyceczerniaka.Użytkownicy
sieciwymieniająsięsposobamimogącymiuchronićprzedczerniakiem.Zwracają
uwagęnaodpowiedniądietęczyużywaniekremów zfiltrem UV.Podajątakże
terminybezpłatnychbadańiopisujądoświadczenia,któretowarzyszyłyim podczas
walkizchorobą.Publikowanesątakżeprośbyowsparciefinansoweczymodlitwęza
chorych.
Emocjenegatywnew analizowanychpostachwystępujądużorzadziej
--19,5%.W większościprzypadków związanesązleczeniem nowotworu,aw
szczególnościzprzerzutaminainneorgany(np.wątrobę)czywysokimicenami
leków.Częstonegatywneemocjetowarzysząrównieżwypowiedziom natemat
wstępnejanalizypodejrzanychzmianskórnych(wykonanejprzezinternautęza
pomocą aplikacjilub metody ABCDE) czy po prostu obawom dotyczącym
potencjalnegozachorowania.Postynacechowaneemocjamipozytywnymipojawiają
się najrzadziej, zaledwie - 8,4%. Najczęściej ludzie dzielą się radosnymi
ininformacjamio remisjichoroby ipojawiających się udogodnieniach dla osób
dotkniętychczerniakiem np.refundacjąleków.
72,1%
8,4%
19,5%
neutralne negatywne pozytywne
Emocjewwypowiedziach

29. 29
Tematem, który najczęściej poruszano w socialmedia jest leczenie
nowotworu -13,6%,dyskutowano na tematbadań zlecanych przezlekarzy,
postępów w leczeniu, komplikacjiwystępujących podczas terapii, rodzajów
stosowanychlekówczykosztówleczeniazagranicą.11,9% autorówanalizowanych
postów,pisałonatematdziałańprofilaktycznych.Podkreślanoprzedewszystkim
istotę badań profilaktycznych idziałania zmniejszające prawdopodobieństwo
zachorowania,zarównowkontekścieśrodkówpielęgnacyjnych(kosmetykizfiltrami
UV)UV)jakidiety.Częstopojawiałysiętakżetematyzwiązanezprośbąopomoc
-8,7%.W większościprzypadków chodziłoopomocfinansową,alezdarzałysię
równieżprośbyomodlitwęzaosobydotknięteczerniakiem.Autorzypostówczęsto
poruszalitematykępowodów pojawianiasięczerniaka-7,9%.Głównym nurtem
poruszanymwdyskusjibyłoprzedewszystkimopalanieorazkorzystaniezsolarium.
Internaucispekulowali,żezapojawieniesięchorobyodpowiedzialnejestzbytczęste
przebywanienasłońcuwdzieciństwie,kremyzfiltramiczyjedzeniesoi.
Kontekstywypowiedzi

30. 30
Metodologia
IlościoIlościowaanalizailościowaijakościowaprzekazówmedialnych,na
podstawie słów kluczowych: czerniak, melanoma, melanom,
mélanome, меланома oraz μελάνωμα. Podczas badania
wykorzystanezostałyzasobysystemuNewspointmonitorującego
ponad 10 tysięcy polskich portaliinternetowych,130 tysięcy
obcojęzycznychportaliinternetowych,polskieizagranicznesocial
media-międzyinnymi:Facebook,Twitter,YouTube,Google+,NK,
GoldenGolden Line, Instagram, Pinterest, mniejsze platformy
społecznościoweorazforaiblogi.Analizajakościowanapróbie967
wpisów.Okresbadania01.01.2016-31.07.2016.
Wydarzenia i eventy, które mają na celu zwiększanie świadomości
społeczeństwatotemat,któryrównieżstanowi7,9% analizowanychwpisów.W tej
kategoriiznajdująsięwypowiedzi,wktórychautorzyzapraszająnategotypueventy
iakcjespołeczne.ZatakiwynikodpowiadarównieżDzieńWalkizCzerniakiem,
októrym częstowspominano.Wielewypowiedzidotyczyłoemocjitowarzyszących
chorobie(7,7%),najczęściejpisanoostrachuprzedchorobąiradościzwiązanej
zz dobrymirokowaniamidla osób chorych.Zdarzały się również posty osób
twierdzący,żenieobawiająsięczerniaka.7,2% wypowiedzidotyczyłosamodzielnej
analizy badań.Autorzy postów dzielilisię wynikamiprzeprowadzonych badań
ww poszukiwaniupomocyw ichinterpretacji,czypoprawnościdiagnozylekarskiej.
Niektóre zanalizowanych treścibyływymianą doświadczeń osób chorych lub
zainteresowanychtematem -6,7%.Internauciopisywaliswojąchorobęidoradzali
w kwestiachwalkizchorobą.Zdjęciaznamionpublikowaneprzezinternautów
stanowiły4,5% badanychwypowiedzi.Zazwyczajtowarzyszyłyimpytaniadotyczące
podejrzanych pieprzyków oraz ich mechanicznych uszkodzeń. Sposób
rozpoznawaniaczerniakastanowił3,9% analizowanychtreści.Postydotyczyły
prprzede wszystkim informacji o metodach rozpoznawania nowotworu oraz
odpowiedzinapojawiającesięwątpliwości.2,7% wypowiedzizwiązanych było
zlekarzami.Użytkownicysieciprosiliopomocprzywyborzespecjalisty,narzekalina
kolejkiiinformowalio błędach lekarskich.Około 2,3% wypowiedzidotyczyło:
śmiercichorego (informacja o śmierci,wyrażenie współczucia) oraz danych
statystycznychoczerniaku(wzrostliczbychorych,strachPolakówprzedbadaniami).
W analizowanych wypowiedziach pojawiały się również stereotypy dotyczące
czerniaka - 1,8%.Internaucipowtarzalinieprawdziwe informacje dotyczące
nowotworu,np.szczepionkinaczerniaka,cospotykałosięzfaląkrytyki.Niewiele
ponadponad 1,5% stanowiły posty o badaniach naukowych dotyczących czerniaka.
Internaucisporadycznieporuszalitematżyciaporemisjichoroby0,8%.W postach
tychwspominalioswoim życiupoleczeniuorazbliznachpozostającychpowycięciu
znamion.

31. 31
ul.Bagatela10/17
00-585Warszawa
(22)8412747
biuro@raknroll.pl
www.raknroll.pl
ul.ZygmuntaSłomińskiego5/104
00-195Warszawa
(22)4155996
kontakt@newspoint.pl
www.newspoint.pl
ul.Francuska37
03-905Warszawa
(22)5926300
kontakt@grupaiqs.pl
www.grupaiqs.pl
ul.W.K.Roentgena5
02-781Warszawa
kontakt@akademiaczerniaka.pl
www.akademiaczerniaka.pl
Autorzy