De strijd tegen leegstand werd de voorbije 20 jaar te vaak gevoerd door nieuwe bestraffende instrumenten te creëren. De bal lag steeds in het kamp van de overheid die leegstand moet opsporen en kunnen aantonen. Vandaag krijgen speculanten meer dan ooit vrij spel en worden de instrumenten amper toegepast. Het is tijd om het roer om te gooien door de burger zelf in te zetten. Laat eigenaars zelf hun leegstand melden bij de overheid (meldingsplicht). Overheid en eigenaar kunnen samen een contract naar hergebruik opstellen door: - Het gebouw tijdelijk te laten gebruiken door verenigingen; - Woningen door te verkopen tegen verlaagde prijs aan jonge gezinnen die ze opknappen (DIY-woning); - kantoren om te vormen tot woningen. Wie niet meedoet, wordt bestraft met een leegstand- en/of meldingsboete.

1. Leegstand in Brussel
Hoe de burger inzetten in strijd tegen leegstand?
Comment faire appel au citoyenpourluttercontrel'inoccupation?

2. Inhoud
 sp.a in Brussel
Brussel
één stad, één visie
FouadAhidar
 Leegstand in Brussel
 Burger inzetten

3. sp.a in Brussel
Brussel
19 gemeenten
Gewest opgericht in 1989
Vlaamse, Belgische, Europese hoofdstad
pendelaars, eurocraten en zakenlui, immigratie
speculatie
Eén stad, één visie
Fusie gemeenten tot 1 stadsgewest
stadsproject: leefbare, sociale, toegankelijke stad
FouadAhidar
Brussels parlementslid, voorzitter VGC-raad
gemeenteraadslid
voert oppositie voor betaalbaar wonen en tegen leegstand

4. sp.a in Brussel
Brussel
19 gemeenten
Gewest opgericht in 1989
Vlaamse, Belgische, Europese hoofdstad
pendelaars, eurocraten en zakenlui, immigratie
speculatie
Eén stad, één visie
Fusie gemeenten tot 1 stadsgewest
stadsproject: leefbare, sociale, toegankelijke stad
FouadAhidar
fractieleider Brussels parlement
gemeenteraadslid
voert oppositie voor betaalbaar wonen en tegen leegstand

5. Inhoud
 sp.a in Brussel
 Leegstand in Brussel
Ruimte is schaars
Speculatie en blokkering
Geen prioriteit
 Burger inzetten

6. Leegstand in Brussel
Ruimte in Brussel is schaars
Speculatie en blokkering
30.000 leegstaande woningen, niet gemonitord
2 miljoen m2 kantoorleegstand
verschillende vormen:
speculatie
renovatie
onderbenutting
openbaar
boven winkels
Strijd leegstand geen prioriteit

8. Leegstand in Brussel
Ruimte in Brussel is schaars
Speculatie en blokkering
Strijd leegstand geen prioriteit
Negatief:
14 instrumenten amper toegepast >>
Positief:
hernieuwd openbaar beheersrecht (2010)
oprichting leegstanddienst met 5 medewerkers (2012)

9. Leegstand in Brussel
gemeentelijke inventaris: niet systematisch, niet verplicht
gemeentelijke leegstandbelasting: niet overal toegepast
opeisingsrecht: niet toegepast
openbaar beheersrecht: niet toegepast door drempels
gewestelijke leegstandboete
expertisepool renovatie sociale woningen
hulp bij aankoop
gerechtelijk bevel tot bewoning: enkel toegepast in stad Brussel
voorkooprecht: amper toegepast
onteigening
reconversie van kantoren: succesvolle start
Sociale Verhuurkantoren: succesvol
wijkcontracten
wonen boven winkels: pilootproject

10. Leegstand in Brussel
Conclusie
1) Veel instrumenten, geen globale aanpak:
verschillende instrumenten over verschillende bevoegdheden verspreid
2) Geen focus op woningleegstand:
leegstand wordt niet in kaart gebracht en instrumenten niet toegepast
3) Bal in het kamp van de overheid:
defensieve aanpak
overheid moet leegstand opsporen en kunnen aantonen
speculanten krijgen vrij spel, burger wordt niet ingezet
Contradictie: 5 gewestmedewerkers belast met 30.000 leegstaande woningen
Strijd tegen leegstand zwakste schakel in woonbeleid

11. Inhoud
 sp.a in Brussel
 Leegstand in Brussel
 Burger inzetten
Meldpunt
Tijdelijke leegstandsbeheer
Meldingsplicht
DIY-woning

12. Burger inzetten
Meldpunt
geen systematische inventaris, geen (online) meldpunt
leegstandbrussel.be
cfr. Gent
Meldingsplicht
Tijdelijk leegstandsbeheer
DIY-woning

13. Burger inzetten

14. Burger inzetten

15. Burger inzetten

16. Burger inzetten
Meldpunt
Meldingsplicht
eigenaar van gebouw dat half jaar leegstaat, moet leegstand melden
overleg overheid-eigenaar Traject naar Bewoning leidt tot contract
niet melden = meldingsboete
melden = opschorting gedurende 2 jaar van leegstandboete
Tijdelijke leegstandsbeheer
DIY-woning

17. Burger inzetten
Meldpunt
Meldingsplicht
Tijdelijke leegstandsbeheer
op vraag van verenigingen en kunstcollectieven
sp.a-actie 31 jeugdlabo’s: gebruik leegstand voor tijdelijke jeugdinitiatieven
vastgoedbeheerder Camelot
tijdelijk bewonen leegstaande sociale woningen als noodopvang
DIY-woning
leegstaande woning opkopen
aan jonge gezinnen doorverkopen tegen verlaagde prijs om op te knappen
cfr. “169 Klushuizen” in Woonstad Rotterdam, Aalst, wijkcontracten in Brussel

18. Burger inzetten
Opkopen woningen en renoveren
Wijkcontract Bloemenhof stad Brussel

19. Opkopen woningen en renoveren
Wijkcontract Bloemenhof stad Brussel

20. Burger inzetten
Transformatie kantoren
Jeanne Dekkers &Camerlinck-Steenwegen voor stimuleringsfonds voor Architectuur (NL)

21. Burger inzetten
Wonen boven winkels = waarde toevoegen aan panden
www.wonenbovenwinkelsnederland.nl

22. Visie en voorstellen sp.a
1. Bestaande instrumenten toepassen en integreren in Traject naar Bewoning:
- Openbaar beheersrecht en Sociale Verhuurkantoren
- Premies voor wonen boven winkels, renovatie…
- Tijdelijk gebruik met maatschappelijke meerwaarde
- DIY-woning: opkopen woningen bv. via wijkcontracten
1. Gemeentelijke inventaris en jaarlijkse gewestelijke barometer leegstand
1. Stok achter de deur:
- meldingsplicht, -boete
- leegstandboete
- Gewest treedt op als gemeente in gebreke blijft