1. I. Wangenan kecap Rajekan
Kecap Rejekan
Kecap rajekan nya eta kecap anu disebut dua kali boh engangna atawa wangun dasarna.
Salian ti di rajek engang atawa wangun dasarna, ilaharna aya oge nu ditambahan ku
rarangken, bor rarangken hareup atawa rarangken tukang.
II. Jenis – Jenis Kecap Rajekan
a. Dwipurwa
Dwipurwa asal kecapna tina ‘dwi’ hartina dua; ‘purwa’ hartina mimiti. Jadi harti
sagemblengna nya éta kecap anu engang (suku kata) nu mimiti disebut dua kali.
Conto:
Tempo : Delly nempo
Delly tetempo baé
Conto séjénna : cacabok, popolotot, tatajong, popolah, bibilintik, jrrd.
Ø Dwipurwa nurutkeun hartina :
1) lain nu boga lalakon : bubuntut
2) barang nu siga : sisiku, babantal, jrrd.
3) nuduhkeun alat : kakait, cocolok, jrrd.
4) nuduhkeun kecap semu/samar : pépéték, papagon, pipiti, ririwa, jrrd.
5) nuduhkeun kecap abstrak : papayung, bébénténg, kokojo, jrrd.
Ø Dwipurwa ditambah rarangkén:
Dwipurwa bisa dirarangkénan ku rarangkén an atawa eun.
Nurutkeun hartina dwipurwa nu dirarangkénan bisa kabagi jadi:
1) leuwih ti sakali : seuseurian, gogorowokan, totojéran, jrrd.
2) barang tironan : momobilan, kokorsian, iimahan, paparahuan,
bebedogan, jrrd.
3) rupa-rupa : bubuahan, kekembangan, pepelakan, beubeutian,
jrrd.
4) babagian badan : mumuncangan, cacariuan, peupeuteuyan, jrrd.
5) mindeng makéna : sasapédahan, momotoran, kakarétan, jrrd.

2. 6) asa : singsireumeun, seuseuneueun, jrrd.
7) kasakit : jeungjeuriheun, sisidueun, jrrd.
8) kalakuan : pupujieun, beubeulieun.
b. Dwilingga
Dwilingga nya éta kecap nu dirajék sagemblengna, aya nu robah, aya ogé nu teu
robah sorana. Nu teu robah sorana disebut dwimurni, sedeng nu robah disebutna
dwiréka.
1) Dwimurni. Conto:
a. nuduhkeun loba : bangku-bangku, samak-samak, méja-méja,
jrrd.
b. rupa-rupa, sarua sipatna : amis-amis, haseum-haseum, pait-pait, jrrd.
c. lila milampahna : nimbang-nimbang, mikir-mikir, jrrd.
d. nuduhkeun siga : siku-siku, jrrd.
e. nuduhkeun kahanjakal : geulis-geulis, kasép-kasép, pinter-pinter, haji
haji, jrrd.
2) Dwiréka. Conto:
a. nuduhkeun rupa-rupa : unak-anik, tulang-taléng, babak-bubuk, jrrd.
b. leuwih ti sakali migawéna : luak-lieuk, tumpa-tempo, kubat-kobét, jrrd.
c. nuduhkeun leuwih ti hiji : jul-jol, cug-ceg, sur-sor, jrrd.
3) Dwisasana
Kecap rajékan ngan nu dirajék engang (suku kata) nu panungtung wungkul.
Upamana: pudigdig, pudugdug, cikikik, cakakak, jrrd.
4) Trilingga
Disebut trilingga sabab disebutna tilu kali bari jeung robah sorana.
Upamana : dag-dig-dug, hah-héh-hoh, pak-pik-pek, jrrd.

3. III. Analisis Kecap Rajekan Dina Wangun Carpon
JURIG PESBUK
ku Dadan Wahyudin
(dimuat di majalah Isma, Cianjur Edisi 112 Tahun XII 23 Nov-22 Des 2011)
Teu pira ukur dua kecap. Kasigeung ku pamolah kuring. Bener ceuk paribasa letah
mah teu tulangan. Lisan leuwih nyelekit kana hate batan maut hinis. Alatan status
pesbuk Minggu kamari, dumadakan kuring diputuskeun ku Neng Ani.
Aeh, geuning pesbuk lain lisan, tapi ku tulisan. Bener dawuhan Sayidina Ali bin Abu
Tholib, cenah tulisan ge sarua leuwih bahaya tibatan congo pedang. Teu pira ukur
dua kecap, geus ngaburantakkeun sumanget hirup kahareupna.
Kakara kaharti ku kuring, geuning maen pesbuk tèh loba mudorotna batan
maslahatna. Alatan pesbuk, loba jalma taya hojah, gawena ngan carindekul nyoro’o
hape. Ti isuk jegur nepi ka sore jeput anteng dipepende ku dunia maya anu geus jadi
simbol manusa modern tea. Teu di buruan, di sakola, di mol, atawa di angkutan kota,
malah teu sirikna di dapur, loba jalma anu sibuk sorangan, malah sakapeung mah
katara siga nu owah. Ngomong jeung sura-seuri sorangan, tara ieuh nolih ka batur
sagigirna.
Da èta, mangsa baheula mah ari ngobrol tèh ukur di golodog bari nyiar kutu, mun
teu ngabudalkeun bangbaluh hirup minangka curhat paling ngagosip ngomongkeun
batur. Atuh bapa-bapana, bari maen kartu di pos ronda naon deui atuh ari lain
ngadurenyomkeun randa bengsrat di kampung sabeulah. Sigana èta pasipatan
masarakat tèh diulik kalayan geten ku pausahaan pesbuk. Heueuh, kreatip pisan tah
nu nyieun pesbuk. Ngigelan jalma anu puwadaksina resep ngobrol atawa gibah. Ukur
mencet hape, bisa ngobrol naon waè, ti ngabahas kasus Gayus Tambunan, gosip artis
Anang-Krisdayanti atawa obrolan maen bal di mancanegara. Malah obrolan pulitik
ogè ayeuna mah teu didingdir kelir deui nembrak, teu menak teu cacah bisa ilubiung
ngabahas sual pulitik anu haneut, anu baheula cadu dipedar.
Lamun geus ancrub jadi pesbuker, landian keur komunitas nuboga pesbuk,
bobolokot sok poho sagala-gala. Nu rajin sok kabawa males, nu sipatna males beuki
komo deui tambah males. Poho kana pancen gawe, malah sok poho solat, da kagok
jawabna. Nu watir mah, loba nu mentingkeun meuli pulsa batan meuli beas. Heueuh
keur maraban juragan pesbuk nu teu weleh nelegan pulsa. Unggal poe kudu seba
pulsa ngarah bisa OL, lamun teu dipulsaan mah juragan pesbuk tèh sok olo-olo alias
mogok. Kapaksa pesbukerna kokotetengan neang waragad pikeun meuli pulsa keur
ngadeuheus juragana…
Nyaèta, ti saprak Minggu kamari kuring jadi ceuceub pisan ka nu ngarana pesbuk tèh.
Cua, teu hayang deui OL atawa muka status. Paduli teuing babaturan kaleungitan ge,
nu saacana teu weleh ngaganteng unggal bada Magrib, kukurusukan di jagat maya.

4. “Jurig pesbuk” dilandina ogè ku kuring ayeuna mah. Ukur nelegan pulsa, teu kolot
teu budak. Nu untung mah pausahaan pulsa we, jadi beunghar. Pinter maranehna
mah, tara angkaribung ngunjal jeung teu beurat mamawa pulsa.
Bebene kuring anu dipikaasih beurang peuting, Neng Ani ngejat ninggalkeun kuring
alatan pesbuk. Teu pira ukur nulis dua kecap. Dua kecap anu meunggaskeun duriat
kuring ka manehna. Neng Ani anu teu weleh ngancik dina jero hate, geus paheut rek
sapapait samamanis, nyeri hate ku eusi status kuring dina pesbuk.
Padahal sumpahna ge lain, lain keur anjeun, Neng An! Di pesbuk mah ocon atawa
heureuy tèh biasa, tong serius teuing. Kuring atawa sohib sok rajeun nempel poto
atawa tulisan, ogè nyieun status nu mahiwal tèh, ngarah panasaran sohib-sohib
sejen. Lamun meunang komentar leuwih ti sapuluh, hartina status pesbuk kuring
laku, bakal rame, kana rating bakal naek, kuring jadi popular. Èta matak reueus
pikeun pesbuker tèh, da ari honor kikituan teu aya eleh ku barakatak Mangle.
Harita mah heureuy kuring neunggeul pisan hate Neng Ani anu asa dileleceh harkat
jeung martabat dirina jeung kulawargana. Sabalikna, pikeun kuring oge lir guludug
dina panas poe ereng-erengan, teu hujan teu angin, Neng Ani ujug-ujug males status
kacida kuciwana ku polah kuring.
Lain ku nanaon, Neng Ani estuning mojang aktip tur pinter. Keur geulis rupa, parigel
kana sagala widang. Aktip di Karang Taruna di lemburna, anu euyeub ku prestasi,
saprak dipupuhuan ku Neng Ani. Dumadakan sohor sa-Kabupaten mah. Pangpangna
sohor tèh, kapan sukses dina ngokolakeun program pamarentah kabupaten dina
miara lingkungan “go green” tea. Karang Tarunana boga ajen dina miara kembang
hias, ti ngabibitkeun, nyieun pupuk organik nepi ka sukses masarkeuna. Teu hemeng,
loba instansi pamarentah jeung organisasi pamuda sejen ti luar ngahaja studi
banding ka Karang Taruna nu dipingpin Neng Ani.
Ceuk batur kuring, bagja temen kuring meunangkeun Neng Ani mah. Neng Ani mah
wanoja singer, supel, tur darehdeh. Tangginas dina gawe ogè leubeut ku pangarti.
Èta dina biantara ge, meni capetang pertentang tèh nyaan abong manukna dina
miara kembang tèh, ma’lum kapan masih keneh tolab elmu di Fakultas Pertanian.
Atuh dina ngajak masarakat, pinter pisan ngirutna, kalayan sukarela masarakat milu
aktip ngarojong program ieu milu miara kembang hias di buruan sewang-sewangan.
Munasabah atuh komplek parumahan tèh asri jeung resik.
Ayeuna karasa kosong hate tèh. Ngangres, tunggara, balangsak. Sok nineung,
biasana maju peuting tèh haneuteun najan ukur ceting dina pesbuk. Ayeuna mah
estuning jempling rehe. Ukur lalangit kamar kos nu pulas bodas dipapaes ku
sakadang cakcak anu ngadodoho reungit pikeun mangsana. Pangacian nyawang
mangsa endah jeung Neng Ani, minangka adi angkatan di kampus beda fakultas.
Kuring rajeun mantuan tugas-tugas mahasiswa anyar dina mangsa ospek, nu ahirna
jadi cukang lantaran kacangreud ati meungkeut katresna.
Geus saminggu, kuring teu muka pesbuk deui, baluas keneh ku komentar Neng Ani

5. anu mangrupa komentar panungtungan. Saeutik mantak nyentug, majar kuring tèh
“sakola tapi teu nyakola” anu dipungkas ku komentar nutup panto hatena pikeun
kuring. Senjata makan tuan siah, kitu ceuk si Omen tea mun apaleun mah. Nu matak
hirup mah kudu asak timbangan ceuk kolot baheula mah.
Dunia selebriti dina layar kaca nu sok ngagosip bintang pilem atawa pajabat milu
mangaruhan tabeat pamirsana, kaasup kuring. Paduli teuing nu jadi objekna nu
diadurenyomkeun, nu penting mah rating beritana naek, nu masang iklan loba. Eta
mah tipi, ari ieu mah status pesbuk. Jigana paduli teuing nu jadi bukur caturna mah,
nu penting sohib sugema, aing gumbira titik. Èta pisan nu karandapan ku kuring.
Èta atuh pirajeuneun nempelkeun poto doger monyet nu keur euyeub di unggal
parapatan lampu merah dina status pesbuk kuring, teu pira ukur ditulisan dua kecap
: “Sarimin Berkacamata” anu diigelan ku sohib-sohib kuring ku komentar-
komentarna matak beureum ceuli, jauh tina tata etika, arasal eungab, ma’lum
barudak atah didikan.
Horeng Pa Sar, sok disungkeman ari nganjang ka Neng Ani, sugan tèh Pa Basar, ari
horeng tèh geuningan Mang Sarimin, Bapana Neng Ani. Hampura, Neng!
Gara-gara jurig pesbuk. Halik siah nyingkah.. … ****
Pasirgede - Kampus Suryakancana Cianjur
Diposkan oleh Dadan Wahyudin di 15.51 Tidak ada komentar:
Label: majalah isma cianjur
Minggu, 30 Oktober 2011
Keterangan :
Dwimurni: méja-méja, korsi-korsi, buku-buku.
Dwiréka: tujang-tajong, tunggal-teunggeul, puak-paok.
Trilingga: dar-dér-dor, tat-tit-tut.
Dwipurwa: sasapu, kokoréd, bebedil.
Dwimadya: sababara urang